PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Barricades in
Amsterdam
PRIJSBELEID
BIJGESTELD
'Panklare' oplossing binnen anderhalf
jaar voor de Oosterschelde is onzeker
Melkprijs vrij
WESTDUITS PROGRAM
TEGEN WERKLOOSHEID
Doorbraak
in Afrika?
MEER SNEEUW,
REGEN EN
DEPRESSIES
HOGERE BOETE
'ZWARTRIJDERS'
DIRECTEUR-GENERAAL RIJKSWATERSTAAT IR. J. W. TOPS:
„MOEILIJK VOORSPELBAAR WANNEER KNOW-HOW BESCHIKBAAR IS"
1\7e jaargang - no. 293
Vrijdag 13 december 1974
Met Kerst mag je best
Iets fijns dragen.
MMABITBUURT CONTRA METRO
AMSTERDAM Het lijkt erop dat het verzet tegen de Amsterdam
se metroplaanen in de Nieuwmarktbuurt nu pas in alle hevigheid
is losgebarsten. In twee straten werden donderdagmiddag rond
slooppanden barricades opgeworpen, nadat met dakpannen beko
gelde politiemannen en sloopploegen zich hadden teruggetrokken.
In het stadhuis vergaderde wethouder Han Lammers van publieke
werken 's avonds met zijn staf over de te nemen maatregelen.
Burgemeester Samkalden bevond zich op dat moment nog in Lon-
k
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Lubbers is van plan maandag enkele wij
zigingen in het prijsbeleid bekend te maken. Daarover is deze
week met het bedrijfsleven overlegd, vandaag zal het kabinet de
kwestie bespreken. De maximummelkprijs komt te vervallen: bij
wijze van proef mogen de fabrikanten nu zelf de afleveringsprij-
zen vaststellen. De minimumprijs voor melk blijft gehandhaafd en
zal regelmatig worden bijgesteld. Tot dusver heeft de maximum
prijs te veel een prijsopvoerende werking.
Mi het eerder deze week op het
feüonsplein al tot een botsing
~u gekomen tussen actiegroepen
uit de Nieuwmarktbuurt, die het
noien van bomen probeerden te
vertiinderden, en de politie, gang
hel gisteren rond het middaguur
mis in de Dijkstraaft Na de ontrui
ming van een pand wilden slopers
ma de gemeente daar beginnen
met de afbraak. Ongeveer 15 buurt-
cewoners, die zich in het huis daar
naast hadden verschanst, probeer
den dat te verhinderen. De werklie
den werden met dakpannen beko
geld. Ook een grote groep politie
mannen, die kort daarna naar de
Seuwmarkt waren gedirigeerd en
rarbij zich ook hoofdcommissaris
Sanders vervoegde, onderging in
sn natte sneeuwbui een dergelijke
SaMatie.
3d opdringerige publiek, dat de af-
«Iting dreigde te doorbreken,
werd door een charge met de
penstok op een afstand gehouden.
Daarbij werd een jonge vrouw ge
arresteerd die op straat met een
taksteen had gegooid. Ze is in
1,5 TON AAN
GESTOLEN
DEN HAAG In de nacht van
rtensdag op donderdag zijn uit het
idler van de Haagse restaurateur
ha Bohemen (58) ongeveer 30 schil
den ontvreemd. De waarde wordt
What op ongeveer 150.000 gulden,
ft schilderijen zijn afkomstig uit mu
tt en van particulieren. De inbrekers
isschaften zich toegang tot het ate-
hdoor de voordeur te forceren,
fader de gestolen schilderijen be-
bit zich „Twee kinderen in het
CB" van de schilder B. J. Blommers
jj»d 1900) uit Zwolle dat eigendom
Iran het Provinciaal Overijsselsch
ifceura. De waarde hiervan wordt
Rtet op 5000 gulden.
"«der zijn onder meer schilderijen
tide 19e-eeuwse meesters Mesdag,
'shuys, Schotel en Hulk uit het
sier verdwenen. De waarde van zee-
Szchten van Hulk en Schotel wordt
Stet op 25.000 gulden, van Mesdag
10.000 gulden. „Dame in interieur"
w Neuhuys heeft een vermoedelijke
wade van 10.000 gulden.
eisen
D! bouwbonden eisen voor 1975
loonsverhoging van twee pro-
Mi, 'half-om-half' in centen en
Memten. De werkgevers zijn be-
tot een verhoging van één
Meent (pag. 3).
Briise malaise
BE? Britse volk, toch al getrof-
M door economische moeilijkhe-
«1, wordt nu ook nog geplaagd
een epidemie van buikgriep
IW.llj.
Nieuws uit Zeeland op pagi-
oa2,4,5, 7,9;
Binnen- en buitenland op pa
gina 1,3,11,17;
Badio en tv op pagina 13;
en economie op pagi
na 17.
bureau Warmoesstraat ingesloten
wegens openlijke geweldple
ging.
Inmiddels waren de eerste slopers
vertrokken, omdat ze het nut van
hun werk onder deze omstandighe
den niet meer inzagen. Een nieuwe
ploeg, die onder politiebescherming
een nieuwe poging ondernam, hield
het na een half uur ook voor
gezien. Volgens voorlichter Jager
man heeft de politie zich hiema uit
tactische overwegingen terugge
trokken. In verband met gevaar
voor instorting besloot men van
een bestorming van het pand af te
Terwijl uit de kraakpanden
het bontgekleurde hotel „De Bank"
spandoeken uit de ramen werden
gehangen en met behulp
emmer aan een touw voedsel voor
de avond naar boven werd gehe-
n, waren buurtbewoners en actie-
op
gels en balken gebruikt, die in een
naburige loods kennelijk waren
klaar gelegd.
Wat zal er gebeuren als de politie van
morgen terugkomt. „We zullen alle
bewoonbare panden in deze buurt
verdedigen en dit ook", aldus
woordvoerder Van Tijen van de
tiegroep Nieuwmarktbuurt.
verzet richt zich niet tegen de poli
tie maar tegen de metro. Wij zijn
tegen de metro. Niet alleen omdat
daar speculanten bij betrokken zijn,
niet alleen om de overlast van ja
ren, niet om de sloop van huizen
of de hoge kosten, maar omdat het
slecht openbaar vervoer is".
STIMULANS VOOR INVESTERINGEN
(Van onze correspondent)
BONN De Westduitse regering heeft gisteren een conjunctuur
programma bekendgemaakt, dat tot doel heeft de werkloosheid te
bestrijden en de investeringen in de private en overheidssector te sti
muleren. Voor dit doel is een bedrag van 1,73 miljard mark beschik
baar gesteld. De regering in Bonn hoopt door middel van het pro
gramma 300.000 werklozen weer aan werk te helpen.
De industrie kan, indien ze in de
periode van 30 november 1974 tot 1
juli 1975 investeert, rekenen op een
overheidspremie van 7,5 procent van
de investeringskosten. De overheid
zelf wil voor een bedrag van 1,13
miljard mark in deopenbare sector
vooral op het gebied van de ener
gievoorziening, de bouw en de spoor
wegen investeren.
Werkloosheid
Voor de bestrijding van de werk
loosheid - wordt een bedrag van 600
miljoen mark beschikbaar gesteld. De
ze financiële hulp komt vooral ten
goede aan de structureel zwakke ge
bieden, waar de werkloosheid in de
tijd van 1 september tot 30 november
van dit jaar een half procent boven
het landelijk gemiddelde lag. De West-
duirse regering wil de werkloosheid
op drie manieren bestrijden.
Zo kunnen werkgevers gedurende
een half jaar een subsidie van 60
procent van de loonkosten ontvangen
voor elke werkloze die ze, niet voor
korte duur, in dienst nemen. De geld
middelen, die hiervoor beschikbaar
worden gesteld, maken het mogelijk
dat 90.000 werklozen op deze wijze
weer aan werk worden geholpen. De
bedoeling is, dat vooral de bedrijven
die de komende maanden het perso
neelsbestand willen uitbreiden, nu
reeds werknemers aantrekken.
De Westduitse regering verwacht
echter nog meer heil van de premiere
geling voor langdurig werklozen die
vóór 1 mei 1975 werk zullen zoeken,
wat een zekere bereidheid tot mobili
teit vereist. Voor elke maand dat men
werkloos was, krijgt men 100 mark.
Het totale bedrag dat een werkloze
op deze wijze kan incasseren bedraagt
600 mark voor getrouwde werkne
mers 700 mark). De regering ver
wacht dat met de geldmiddelen, die
zc voor dit doel beschikbaar stelt,
200.000 werklozen geanimeerd kunnen
worden het werk iets verder van huis
te zoeken.
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
In de Tweede Kamer zei minister
Lubbers tijdens het begrotingsdebat
economische zaken gisteren dat het
(reeds wat versoepelde) prijsbeleid
zal worden voortgezet. Er komt een1
iets andere benadering van de detail-1
handeL De situatie van de vrije heroe-1
pen „zal goed worden bezien". In het
algemeen komt er een grotere ver
scheidenheid in behandeling van de
diverse sectoren van het bedrijfsleven
op dit punt. Hangende het overleg
kon de minister geen nadere mc-dede-
lingen doen. De Kamer krijgt dinsdag
de nadere maatregelen op papier.
Over de prijsontwikkeling in 1975
bleek Lubbers zorgelijk gestemd. Hij
is niet gerust op het binnen zekere
grenzen houden van de inflatie. In dit
verband wees hij erop, dat de totale
arbeidskosten dit jaar een stijging
van 35 procent ondergingen. Via de
indexering heeft dit zijn weerslag op
prijzen en vervolgens op de lonen.
Het feit dat de grondstoffenpri.izen
dit jaar maar zeer ten dele daalden,
noemde de minister een „tegenval
Ier".
Staatssecretaris Hazeltamp van eco
nomische zaken zei dat woensdag in
overleg met het bedrijfsleven is beslo
ten voorlopig de maximummelkprijs
los te laten. De melkfabrieken hebben
toegezegd hun afleveringsprijzen voor
de slijters met niet meer dan 2 cent.
te zullen verhogen. Dit zal gebeuren
zodra het Produktschap Zuivel de
goedkeuring heeft om de minimum
prijs die wordt gehandhaafd
ook met 2 cent te verhogen. De
verhogingen zullen aan het eind van
dit jaar ingaan.
De staatssecretaris zei dat hij de
melkprijzen gedurende de komende
experimentele periode nauwkeurig zal
blijven volgen. De ondernemingen
moeten voorgenomen verhogingen
melden. Als er zich toch weer ontspo
ringen voordoen zal worden ingegre
pen op grond van de Prijzenwet. Ha-
zekamp vertrouwt erop. dat op deze
manier ook de zelfstandige melkhan
del zich zal kunnen handhaven. Het
overleg inzake de structurele positie
van de slijters wordt voortgezet.
Volgens minister Lubbers is nog
niet beslist op welke manier consu
mentenvoorlichting zal worden gege
ven. Het verzoek van de Consumen
tenbond om zendtijd voor dit doel
heeft positieve kanten. Maar er is nog
niet beslist of dit past in het omroep-1
beleid. De NOS ziet geen kans om I
zendtijd in te ruimen voor permanen
te consumentenvoorlichting. Toelich- j
tingen op en inlichtingen over nieuwe
en bestaande overheidsmaatregelen
lijken het meest in aanmerking te j
komen om aan de consument te pre-!
senteren.
De motie-Keuning (D'66) over de
wenselijkheid ran permanente consu
mentenvoorlichting ontmoette bij
Lubbers geen bezwaar. Hij vond die
eerder een ondersteuning van zijn be
leid. Maar, zei hij, we kunnen geen
voorlichting afdwingen en constructie
ve voorstellen zijn er nog niet. De
mogelijkheid om als voorlichting
goedkope menu's te presenteren is
onderzocht, maar bleek te bezwaar
lijk.
(Van onze toeerkundige
medewerker)
Voor een deel van Nederland was
het gisteren de eerste sneeuwdag
van enige betekenis. In Noord-Ne
derland. waar de temperatuur de
hele dag rond het vriespunt bleef
schommelen, lag tegen de avond
plaatselijk 3 centimeter sneeuw.
In hei zeer gure en neerslagrijke
weer komt ook dit weekeinde nog
geen verandering. Vandaag trekt
een depressiekern over Denemar
ken naar het zuidoosten waardoor
er tijdelijk langs de kust weer een
stormachtige noordwestenwind
staat waarmee op nieuw hagel en
sneeuwbuien worden aangwoerd.
Daar blijft het niet bij. Met. de
noordwestelijke hoogtesiroming
waarbii op rijf kilometer hoogte
een gemiddelde windsnelheid van
ruim 20 kilometer per uur wordt
waargenomen, nadert al weer een
volgende depressie die zondag op
nieuw regen en wind zal geven.
Voor de voetbalwedstrijden zijn
de vooruitzichten op de nu gro
tendeels doorweekte sportvelden
aanstaande zondag slecht te noe
men. Op de weerkaart is nog geen
enkele aanwijzing voor een stabi
lisatie. zodat december vaar-
schijnlijk de vierde opeenvolgen
de belangrijke té natte maand zat
worden.
fjintlijn
In Birma zijn woendag negen
mensen gedood en 74 gewond toen de
politie het vuur opende op menigten
die politiebureaus en regeringskanto
ren aanvielen. Dat is donderdag in
een regeringsverklaring in Rangoon
bekendgemaakt.
Ook belasting op
stilstaande auto's
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De minimumboetei
voor het rijden zonder wegenbelasting
gaat per 1 januari omhoog van f 251
naar f50. Het maximum, dat de rege-l
ring op f1000 had willen stellen.!
wordt uit de v,et geschrapt. In plaats
daarvan geldt de voor alle zwartrij-|
ders geldende extra heffing van 1001
procent van de verschuldigde belas
ting.
Een grote meerderheid van de Twee
de Kamer besloot hiertoe aan het
eind van het debat over het regerings
voorstel om ook stilstaande auto's
onder ae motorrijtuigenbelasting te
laten vallen. Dit voorstel werd met
alleen CPN en Boerenpartij tegen
Staatssecretaris Van Rooyen van fi-
nanciën had aanvaarding van beide
amendementen over de boetes ontra
den. Volgens hem is een minimumboe-
te van f 25 voor mensen, die een of
twee weken te laat zijn met het
insturen van hun acceptgirokaart toch
al rijkelijk veel. De Kamer stond
eenter op het standpunt dat de zwart
rijders "ogest wat harder aangepakt
mogen worden. Volgens de CHU'er
Scholten zou het aantal vergeetachti-
egn wel eens sterk kunnen verminde-
fZie slot pagina 3 kolom 5)
STUURGROEP KOMT
OVER EEN JAAR
MET INTERIM-NOTA
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG „We weten niet
of we over anderhalf jaar een
panklare oplossing voor de af
sluiting van de Oosterschelde
met een doorlatende dam kun
nen presenteren. Het is moeilijk
te voorspellen wanneer de volle
dige know-how voor dit project
beschikbaar is". Dat zei de direc
teur-generaal van de rijkswater
staat, ir. J. W. Tops, donderdag
middag tijdens een persconfe
rentie, die werd gehouden om
nadere informatie te geven over
de activiteiten, die in de komen
de anderhalf jaar moeten wor
den ontwikkeld ter afsluiting
van de Oosterschelde met een
stormstuwcaissondam
De heer Tops maakte donderdag
duidelijk, dat het project uitvoerbaar
lijkt, maar dat nog niet te zeggen is
binnen welke termijn en voor welke
kosten. „Aan de orde is nu, dat we
met man en macht studeren om op
de afgesproken datum de nodige gege
vens op tafel te hebben", aldus de
directeur-generaal van de rijkswater
staat.
In een korte inleiding gaf hij aan. dat
de problematiek, waar men nu mee te
maken heeft in drie delen uiteen
valt:
de constructieve aspecten van de
dam en de fundering:
de compartimentering, waarbij
moet worden nagegaan welke fcus-
sendammen moeten worden aange
legd en of een Waardekanaal nood
zakelijk is;
de tussentijdse gedeeltelijke dijk
verhoging.
Over de constructie van de afsluitr
bare Oosterseheldedam zal door een
stuurgroep onder leiding van het
hoofd van de Deltadienst, ir. H. A.
Ferguson, een studie worden verricht.
Daarbij worden allerlei instanties, in
binnen- en buitenland ingeschakeld.
Over een jaar zal de stuurgroep met
een interimnota komen en over ander-
half jaar zal het eindrapport worden
uitgebracht, waaruit moet blijken of
de stormstuwcaissondam gebouwd
kan worden en wat dat kost.
Ook onder leiding van ir. Ferguson
zal een stuurgroep, waarin de provin
ciale waterstaat, de provinciale plano
logische diensten en de rijkswater
staat deelnemen, een studie maken
over de compartimentering. Voor 30
april van het volgend jaar zal daaro
ver een rapport worden uitgebracht
waarin wordt aangegeven welke com
partimentering mogelijk is en wat
daarvan de consequenties rijn. Ir.
Tops wees er donderdag op, dat zo
wel over de technische uitvoerbaar
heid van het plan voor afsluiting als
over de compartimentering over an
derhalf jaar duidelijkheid moet
zijn.
De Zeeuwse en Brabantse water
schappen zullen met. de provinciale
gaan welke dijken tussentijds moeten
worden verhoogd en plannen presente
ren. die met de grootste spoed moe
ten worden uitgevoerd. Een bureau,
onder leiding van de arrondissements
ingenieur van de rijkswaterstaat in
Goes, zal de plannen begeleiden.
'Grote inspanningen'
Tijdens de persconferentie zette ir.
Tops uiteen, dat bij de studie naar de
fundering van de Oosterseheldedam
en naar de kwaliteit van de drempel
met verschillende mogelijkheden reke
ning gehouden zal worden: verdich
ting van de zandlagen in de Ooster-
scheldemonding of fundering van de
dam op een paalconstructie. Beide
mogelijkheden lijken uitvoerbaar,
„maar", zo zei de heer Pops, Jiet
Angevecr «n maand go
U-Xu \J 5«3en kwam eerste ml
1 c (L\ ntster Vors her van Zuid
Afrik8 mei een opvallende
kg#5J verklaring voor de dag: er
L zouden op korte termijn
- verrassende veranderingen
ln het zuidelijk deel van Afrika rijn
te verwachten. Zijn voorspelling is do-
ze weck uitgekomen voor Rhodesië.
Premier Ian Smith heeft namelijk t*n
reeks besluiten bekendgemaakt van
een zodanige strekking dat men er
een half jaar geleden nog niet eens
over durfde fluisteren. Zo wordt do
guerrillastrijd ln het land beëindigd,
voorts worden politieke gevangenen
vrijgelaten en er komt een conferentie
tussen zwart en blank over de toe
komst van het land. Een aantal ver
zetsleiders tot voor kort zaten m
nog gevangen zal nu met de blanke
minderheidsregering gaan onderhande
len hoe de constitutie van het land er
in de toekomst moet uitzien. Een op
vallende doorbraak.
De gebeurtenissen ln het zuidelijk
deel van Afrika zijn het afgelopen
jaar in een stroomversnelling terecht
gekomen. Met name de wijziging van
het regime ln Portugal is in dit opricht
een hefboom gebleken: Rhodesië en
Zuid-Afrika hadden hun politiek me
de gebaseerd op de
factor Portugal. En
daarbij gingen ze er
van uit dat dit land
er niet aan dacht
zijn koloniaal regi
me te wijzigen en in staat zou zijn
zich mJlitair in Afrika te handhaven.
Het kan verkeren evenwel: de wijzi
gingen kwamen niet uit Mozambique
of Angola, maar uit Europa, uit het
moederland. En deze ontwikkeling nu
hield de duidelijke waarschuwing in
voor zowel Zuid-Afrika als Rhodesië
dat de wacht in dit werelddeel defini
tief zou worden afgelost. En het ziet
er naar uit dat deze tekenen des tijds
een niet geringe verschuiving in het
bestaande machtsevenwicht met
name tn Salisbury duidelijk rijn ver
staan.
Alleen in Salisbury? Het is inmiddels
wel duidelijk geworden dat met
name Pretoria in de jongste ontwikke
lingen een belangrijke rol heeft ge
speeld. De preciese gang van zaken
is nog niet naar buiten gekomen, maar
wel staat vast dat Vorster de belang
rijke man op de achtergrond is ge
weest. Smith en Vorster hebben nauw
overleg met elkaar gepleegd en hebben
bovendien intensief contact onderhou
den met de enkele zwarte Afrikaanse
staten. Aan die kant heeft Zambia de
sleutelrol vervuld, er daarbij kennelijk
van uitgaand dat in ieder geval moest
worden gepoogd langs de weg van on
derhandelingen tot voorlopige oplos
singen te komen. Via deze oplossingen
sou dan wellicht op den duur voor
geheel zuidelijk Afrika een acceptabe
le situatie kunnen ontstaan. Hoe be-
langriik de Zambianen deze onderhan
delingen hebben getaxeerd bliikt wel
uit de omstandigheid dat er drie we
ken lang niets is uitgelekt over de on
derhandelingen in het Zambiase Loe-
saka. Vorster is daar geweest. Smith
eveneens, voorts enkele Afrikaanse lei
ders die gevangen werden gehouden
door Rhodesië en met het oog op de
onderhandelingen waren vrijgelaten.
Nog een factor die er op wijst dat aan
Afrikaanse zijde hijzonder grote waar
de aan deze ontwikkeling werd toege
kend: de twee Rhodesische gevange
nen keerden vrijwillig uit Zambia naar
Salisbury terug. Het duidt er tevens
op dat er onderhandeld is in een sfeer
van wederzijds vertrouwen.
Een nieuw begin in zuidelijk Afrika?
Het zal blijken zodra met de twee
de fase van deze ontwikkelingen wordt
begonnen. Een fase echter die zich
moeilijk alleen kan beperken tot Rho
desië. De grote vraag is uiteraard wat
er in Zuid-Afrika zelf zal gebeuren. Zal
Vorster nu ook voor eigen land een
nieuwe koers ontwerpen? Zo ja, in
welke richting zal dat gaan? Een ver
snelde ontwikkeling van de thuislan-
denpolitiek, leidend tot de vestiging
van nieuwe en onafhankelijke staten
binnen Zuid-Afrika? Daarop is al vele
malen gezinspeeld, maar het ziet er
niet naar uit dat daarin een totale
oplossing is te- vinden-voor her. rassen
vraagstuk in Zuid-Afrika. De thuislan
den zullen niet alle gekleurde rassen
kunnen huisvesten, velen zullen binnen
het veel grotere Zuid-Afrika en dus
buiten de thuislanden blijven. Dat zal
zelfs onvermijdelijk een meerderheid
zijn, vergeleken bij de blanken. Er ko
men ondertussen allerlei berichten uit
Zuid-Afrika die er op wijzen dat de
zogenaamde Tcieine apartheid" enigs
zins aan het verdwijnen is. de schei
ding in liften, parken, stations
enz. In wezen echter gaat het daar
niet om: het gaat om de vraag of
niet-blanken in Zuid-Afrika een volle
dig staatsburgerschap kunnen uitoefe
nen. met name geldt dat voor diege
nen die kunnen bogen op een redelijk
ontwikkelingspeil. Wat gaat er in dit
opzicht gebeuren?
Het is allemaal nog onduidelijk.
Maar wel is zeker: de ontwikke
lingen in zuidelijk Afrika zijn in een
stroomversnelling geraakt. De eerste
tekenen gezamenlijk overleg tussen
zwart en blank in Rhodesië zijn
zodanig dat er reden is om met ge-
spannen aandacht de verdere gang van
zaken af te wachten.
schappen zuilen met ae provinciale, /-7. j au i a\
waterstaat en de rijkswaterstaat na-^le Slot pagina 4 Rolom 4)
Donderdag zijn volgens het Spaan
se pgersbureau Cifra in Barlona
11000 bgankemployés in staking ge
gaan. Bovendien hielden 3.000 uitgeslo
ten arbeiders van de Hispano-Olivetti
fabriek in Barcelona een betoging.
In Madrid en in Baskenland daarente
gen werd op banken en spaarbanken
weer normaal gewerkt na een algeme
ne staking, waaraan niet vee', emolo-
yë's meededen.
