PROVINCIALE ZEEUWSE CD'! F
BESTAND IN RHODESIË
NAVO houdt vast aan
tactische kernwapens
Rijksuitkering van maximaal f 20.000
voor getroffen agrarische bedrijven
Voorlopig
geen actie
VS tegen
KLM
Constitutionele conferentie over
toekomst van het land
Schietende boer met
traangas uitgerookt
de krant
van zeeland
5
m
217e jaargang - no. 292
ponderdag 12 december 1974
Volgend jaar
opnieuw overleg
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De onderhandelin
gen tussen Amerika en Neder
land over beperking van het
gLM-aandeel in het transatlan
tische passagiersvervoer worden
begin volgend jaar hervat. Vóór
je hervatting van de onderhan
delingen zal Amerika geen een
zijdige stappen nemen.
Dat Is het resultaat van een bespre-
tin? die minister Van der Stoel (bui-
Kiilandse zaken) woensdag in het
Brusselse Hilton-hotel had met zijn
ijnerikaan.se collega Henry Kissinger,
&t ook toezegde dat bij opnieuw
«iniact met Van der Stoel zal opne-
3(0 als de onderhandelingen, zoals
rafcele weken geleden in Washington,
onder resultaat eindigen.
De Nederlandse bewindsman noem-,
fe dit resultaat een duidelijke stap
rooruit. „Maar ik ben pas tevreden
i!s de onderhandelingen bevredigend
sjn afgelopen", voegde hij er aan toe.
Éj had Kissinger duidelijk gemaakt,
to zei Van der Stoel na afloop van
1st gesprek, dat de Amerikaanse voor
stellen, zoals ze nu op tafel liggen,
m Nederland onaanvaardbaar
ajn.
Amerika wil dat de KLM zijn passa-.
Érsrervoer over de Atlantische Oce-
S3 vrijwillig aanzienlijk beperkt. De
totalise luchtvaartmaatschappij-
b Fan American Airways en Trans
Md Airways, die dit jaar aanzienlij-
te verliezen lijden, zouden daardoor
fe rentabiliteit van hun passagiersver-
rceover de oceaan kunnen verbete-
ifc KLM heeft ai een
tóaa, aldus Van der Stoel tegenover
Esriger, door de geplande winter
das! Ie beperken. Kissinger, die alle
igwlen van deze kwestie maar „Zeer
gloW' (Van der Stoel) kende, toon
de zich bereid opnieuw de Amerikaan
se onderhandelingspositie
gaai.
Nog tijdens de zitting van de raad
na ministers van buitenlandse zaken
ran de vijftien NAVO-landen, donder
de en vrijdag in Brussel, krijgt- de
taikaanse bewindsman een gede
tineerde uiteenzetting van het Neder-
kdse standpunt, aldus Van der
Stoel.
Een Amerikaanse rechtbank zou de-
sr dagen een uitspraak doen
geding dat de KLM aanban-gig heeft
smaakt tegen de Civil Aeronautics
Beard, de Amerikaanse rijkslucht-
isatdienst, die de KLM-dienstregeling
ror 1975 heeft opgeëist. Ook al zou
ie KLM in het ongelijk worden ge-
ffild, dan nog wordt de zaak opge-
sliort in afwachting van het resultaat
ra de nieuwe onderhandelingen,
dffiVan der Stoel.
Brits lagerhuis
tegen doodstraf
(Van onze correspondent)
lON'DEN Het Britse Lagerhuis
Wt met 217 voor en 369 stemmen te
en een voorstel verworpen om de
doodstraf door de strop weer in te
roeren voor moordenaars van de Ierse
lirreurorganisatie IRA.
Tegen de doodstraf geldt het argu
ment dat de IRA er allerminst door
El worden afgeschrikt met zijn ter-
rairdaden door te gaan en dat een
raitrokken doodvonnis niet alleen van
ie veroordeelde een martelaar maakt,
veer dat het ook tegenmaatregelen
ran de IRA zal uitlokken,
te leider van de provisionele IRA, Da-
O'Connell, verklaarde in een in-
'erview met het Westduitse weekblad
Stem dezer dagen, dat dit inderdaad
ffli gaan gebeuren. „Tegenover iedere
Prangen IRA-man zal de IRA twee
Britse soldaat in Ulster ter dood bren-
ta", aldus O'Connell.
de krant
Centraal akkoord
tweede kamer is teleurgesteld
het mislukken van de onder
afdelingen over een centraal ak
koord, zo bleek tijdens de debat-
'en over de begroting var. sociale
Men. (pag. 3)
S ER-advies
NET kabinet-Den Vyl heeft de So-
dool Economische Raad om ad-
nas gevraagd voor het te volgen
sociale beleid voor de onderne-
somgen. (pag. 13J
Nieuws uit Zeeland op pagi-
4,5,9,11;
en- en buitenland op pa-
1, 3,13, 23;
Sport op pagina 15,17;
Radio en tv op pagina 21;
Beurs en economie op pagi
na 23.
SALISBURY (RTR, UPI, ANP) De Rhodesische regering is,
vooruitlopend op een constitutionele conferentie over de toekomst
van Rhodesië, een bestand overeengekomen met de Afrikaanse
nationalistische bewegingen. Dit heeft de Rhodesische premier Ian
Smith woensdagavond in Salisbury bekendgemaakt. Alle politieke
gevangenen in Rhodesië zullen worden vrijgelaten. Ook uit de
kringen van Rhodesische nationalisten in Loesaka is vernomen
dat een bestand in de guerrilla is overeengekomen.
diplomatiek erkend. De VN hebben
een handelsembargo tegen Rhodesië
ingesteld. Bisschop Moezorewa is de
leider van de Afrikaanse Nationale
Raad ANC)tot dusver ae enige
wettige Afrikaanse nationalistische be
weging in Rhodesië. Vorige week kwa-
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
Smith zei dat de besprekingen lussen
zijn regering en de Afrikaanse natio
nalisten zijn voortgezet na het misluk
te overleg van vorige week in Loesa
ka, Zambia. De problemen die toen
een regeling in de weg stonden 'zijn
nu opgelost', aldus Smith. Hij deelde
mee dat er onmiddellijk een eind zal
komen aan 'hel terrorisme' maar
waarschuwde de bevolking in de ge
bieden waar de guerrilla werd ge
voerd om waakzaam te blijven totdat
liet bestand volledig van kracht zal
zijn.
Vrijlating
Chili naast ITT
SANTIAGO (DPA) De Chileense mi
litaire junta heeft de bezittingen in
Chili van het Amerikaanse ITT-con-
cern onteigend.
De aandelen van de ITT in de 'Com-
pania Chllena de Telefones' zijn door
liet staatshderijf, 'Corporacion de Fo-
mento' geheten, overgenomen.
Met de ÏTT zal over de schadever
ding onderhandeld worden. Komt het
daarbij niet tot een akkoord, dan zal
de junta zelf het bedrag van de scha
devergoeding vaststellen. De Chileense
telefoonmaatschappij was in 1971 door
de regering-AUende onder beheer
de staat gesteld. De aandelen van de
ITT in deze maatschappij werden ech
ter niet overgenomen.
„Ik heb de verzekering gekregen dat
de terroristische activiteit in Rhodesië
onmiddellijk zal worden stopgezet en
dat de voorgestelde constitutionele
conferentie zal plaatsvinden zonder
voorwaarden vooraf. Daarom heb ik
ingestemd met de vrijlating van Afri
kaanse leiders en hun volgelingen".
Onder de vrijgelaten gevangenen zijn
Joshua Nkomo, de voorzatter van de
nationalistische beweging Zapu, en
Ndafbaningi Sithole, voorzatter van Za-
nu.
„Ze waren al voorlopig in vrijheid
gesteld om aan het overleg in Loesa
ka te kunnen deelnemen, m Loesaka
is bekendgemaakt dat Nkomo en Si
thole vandaag, in gezelschap van de
Rhodesische bisschop Moezorewa, per
vliegtuig zullen terugkeren naar Salis
bury. Daar zullen ze waarschijnnlijk
met Smith overleggen over de voorbe
reiding van de constitutionele confe
rentie. Het standpunt van de Afrika
nen is dat op deze conferentie de
overgang van het huidige blanke min-
derheidsbewind naar een zwart meer
derheidsbewind geregeld moet wor
den. De conferentie moet ook de weg
vrijmaken voor een regeling van de
internationale status van Rhodesië.
Sinds het blanke minderheidsbewind
in 1965 eenzijdig de onafhankelijkheid
van Engeland uitriep, in 1970 gevolgd
door de proclamatie van de republiek,
is Rhodesië door geen enkel land
TWEE MENSEN GEWOND MET JACHTGEWEER
HANDGRANATEN
IN BIOSCOOP TEL
AVIV: 3 DODEN
EN 51 GEWONDEN
JERUZALEM Drie doden en 51
gewonden. Dat is de voorlopige balans
van een aanslag die woensdagavond
in een bioscoop in het centrum van
Tel Avïv werd gepleegd.
De terrorist, die volgens het paspoort
dat op zijn lijk werd gevonden, de
Engelse nationaliteit had en uit Ghana
afkomstig was, werd door één van de
granaten, die hij bij zich had, getrof
fen en gedood. Volgens ooggetuigen in
de bioscoop, waar op het moment
van de aanslag 300 mensen aanwezig
waren, wierp de man, die op een
hoekplaats op het balkon zat, zichzelf
op een van de granaten, nadat hij er
een aantal tussen het publiek had
gegooid. Volgens anderen ontplofte de
granaat in zijn handen. In totaal wer
den er vier of vijf handgranaten ge
gooid.
Na de aanslag ontstond er in de
bioscoop grote paniek. Het licht viel
int en de mensen zochten in het
donker een goed heenkomen. Alle do
den en gewonden vielen op het bal
kon, waar de handgranaten terecht
kwamen. Van de 51 gewonden is er
één ernstig aan toe. Van acht worden
de verwondingen als middelzwaar om
schreven. Behalve de terrorist werden
een man en een vrouw gedood, die in
zijn omgeving zaten.
WEERT (ANP) De politie ini
Weert is woensdag 8 uur lang!
intensief bezig geweest met:
een landbouwer, die zich hadj
verschanst in zijn zonder ver-
gunning gebouwde huis tei
Altweerterheide.
De man school met hagel uit
een jachtgeweert twee mensen
van publieke werken neer. De
een werd getroffen in zij enj
arm, de ander in zijn linker-!
arm.
Nadat in de namiddae een pantserwa
gen en een moebiele eenheid van 9
man bij het huis waren aangekomen
kon de landbouwer worden over
meesterd.
Hij kwam uit zichzelf naar buiten
toen traangasgranaten in de woning I
werden geschoten. De ongehuwde
landbouwer is ingesloten op verden
king van poging tol doodslag.
De onwillige landbouwer had een ver
gunning van de gemeente gekregen
NICOSIA Aartsbisschop Maka-
rios bekijkt hier de enorme rava
ge in het presidentiële paleis, aan
gericht door Griekse troepen tij
dens de hevige gevechten op het
eiland in juli jl. Van het paleis
slaan alleen de muren nog over
eind.
om een konijnenhuis te bouwen,
maar in plaats daarvan had hij
klandestien een woning voor zich
zelf gebouwd. De gemeente liet hem
een paar keer weten, dat hij me: de
bouw van zijn 'illegale' woning niet
door kon gaan. maar de landbou
wer reageerde steeds negatief.
Woensdagmorgen gingen 5 ambtena
ren van publieke werken naar Alt
weerterheide om de woning af te
breken. Voor alle zekerheid hadden
zij 2 politiemannen meegenomen.
Niet geïmponeerd nam de landbou
wer een. wat ae politie noemt,
dreigende houding aan. Toen de
'afbraakplceg' de afrastering rond
het buis begon door te knippen,
werd plotseling vanuit het huls ge
schoten. De beide getroffen ambte
naren van publieke werken, P. van
Daal (37) en P. Claessens '47),
werden onmiddellijk naar het zie
kenhuis in Weert gebracht.
De landbouwer, de 24-jarige J. van M.
wilde ook toen nog niet naar bui
ten. Zelfs zijn moeder deed tever
geefs via een luidspreker een be
roep op haar zoon
DRI VERSCLUB
IS LEGAAL
DEN HAAG (ANP) Volgens mlnist-
ter Westerterp (verkeer) is een drl-
vers-club niet in strijd met de wet en
kan de dienstverlening van een derge
lijke instelling niet als oneerlijke con
currentie ten opzichte van het taxiver
voer worden beschouwd.
OPVATTING VAN VREDELING VERWORPEN
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Europese NA
VO-landen hebben woensdag af
wijzend en kritisch rereageerd
op de opvatting van minister
Vredeling dat de rol van de tac
tische nucleaire wapens in de
NAVO-verdediging moet worden
teruggedrongen. Vooral Vrede-
lings collega's van België, Enge
land en West-Duitsland reageer
den afwijzend. De Duitse minis
ter Leber noemde de Nederland
se opvatting maandag al „weinig
intelligent en verkeerd". Alleen
de Amerikaanse minister van de
fensie James Schlesinger toonde
volgens Vredeling enig begrip.
Van dat laatste bleek niets tijdens
de persconferentie van de Amerikaan
se bewindsman, die zei dat het hoger
stellen van de atoomdrempel (door
minder afhankelijk te zijn van kern
wapens) „niet naderbij komt door
fraai klinkende verklaringen", een uit
spraak die alleen op het betoog van
minister Vredeling kon slaan. Deze zei
echter dat de Amerikanen het expli
ciet eens zijn met het Nederlandse
standpunt, dat men met „excessief
te vroeg" afhankelijk moet zijn van
het inzetten van tactische nucleaire
wapens.
Minister Vredeling wees erop dat
onderzocht moet worden in hoeverre
de tactische nucleaire wapens (waar
van de NAVO er meer heeft dan de
landen van het Warschau-pact en vol
gens sommige berekeningen eigenlijk
meer dan strikt noodzakelijk is) kun
nen worden ingebracht bij de bespre
kingen tussen Oost en West over
wederzijdse en evenwichtige troepen-
vermindering (MBFR) in Wenen.
Minister Van der Stoel zei woens
dag dat hij deze gedachte opnieuw
naar voren zal brengen in de raad
Zie slot pagina 3 kolom 1
ZEEUWSE LANDBOUW NOEMT STEUNMAATREGELEN VAN KABINET „VOLSTREKT ONVOLDOENDE"
Europa der
realiteiten
„REGELING BODEM
VOORZIENING VOOR
INKOMENS BOEREN"
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG De landbouwbe
drijven, die getroffen zijn door
de abnormaal hoge regenval,
kunnen een rijksuitkering van
maximaal 20.000 gulden per be
drijf krijgen. Dat blijkt uit een
brief die minister Van der Stee
van landbouw en visserij aan de
tweede kamer heeft gestuurd en
waarin hij uiteenzet welke tege
moetkomingsregeling hij heeft
getroffen. Bij de opstelling van
de regeling is er vanuit gegaan,
dat de schade zich vooral con
centreert op de bedrijven met
consumptieaardappelen, zaaiui-
en en gladiolen. De minister ver
wacht, dat de overige produkten
nog goeddeels te oogsten zijn.
Naar schatting zal de regeling
het rijk ten hoogste 25 miljoen
gulden kosten. In landbouwkrin-
gen in Zeeland is de tegemoetko
mingsregeling slecht ontvangen:
woordvoerders van landbouwor
ganisaties beschouwen de rege
ling als „volstrekt onvoldoende".
De tegemoetkomingsregeling: ziet er
zo uit:
alleen bedrijven, die aardappelen,
uien en gladiolen hebben en die
meer dan 20 procent van elk van
die gewassen niet hebben kunnen
oogsten, krijgen een uitkering. De
bedrijven moeten bovendien ten
minste een hectare uien of aardap
pelen en minimaal een halve hecta
re gladiolen niet hebben bunnen
oogsten:
de tegemoetkoming wordt ver
strekt over het aantal niet-geoog-
ste hectaren, dat uitgaat boven de
20 procent ran het areaal van de
afzonderlijke gewassen:
per hectare aardappelen of uien
wordt 2000 gulden uitgekeerd en
per hectare gladiolen 5000 gul
den;
per bedrijf wordt niet meer uitge
keerd dan 20.000 gulden.
In zijn brief aan de Kamer geeft
minister Van der Stee met een voor
beeld aan hoe de regeling werkt. Een
bedrijf van 40 ha met tien ha aardap
pelen. waarvan zes ha niet is geoogst,
komt in aanmerking voor een uitke
ring over zes ha min twee ha (20
procent van tien ha) is vier ha.
De minister maakt over de hoogte
van de uitkeringen en de vaststelling
van het maximum van 20.000 gulden
duidelijk, dat de regeling bedoeld is
om een bodemvoorziening te geven
voor het. inkomen ran de boeren. In
de onderlinge verhouding van de uit
te keren bedragen is rekening gehou
den met de verschillen in bruto-pro-
duktiewaarde- „Voor eventuele liquidi
teitsproblemen kan een beroep wor
den gedaan op de reeds getroffen
rijksgroepsregeling zelfstandigen, die
een overbrugging beoogt voor indivi
duele bedrijven, die extra hulp behoe
ven", aldus de bewindsman-
De minister Van der Stee meent,
dat de bodemvoorziening in redelijke
verhouding staat ten opzichte van de
hulpverlening voor andere groepen
van bedrijven, die daarvoor een be
roep moeten doen op de rijksgroeps
regeling zelfstandigen. Er is overwo-
fjantlijn
gen de uitkeringen ais voorschot te
geven, maar daartoe is niet besloten,
omdat die voorschotten toch voor het
grootste deel zouden moeten worden
kwijtgescholden en omdat een massa
le beoordeling van aanvragen op prafc-i
tische bezwaren stuit. De minister:
„Het komt mij juist voor, dat de
betrokkenen zelf een ondememersrisi-
co dragen, tot uitdrukking komend in
de beperking van de uitkering tot het
aantal hectaren dat de 20 procent te
boven gaat".
Aardappelhandelaren
Minister Van der Stee wijst erop. j
dat een afzonderlijk probleem wordt i
gevormd door de positie van de aard
appelenhandelaren, met name van de- j
genen, die aardappelen al op stam j
van de akkerbouwers hebben gekocht,1
dan wel die zelf aardappelen telen op
Zie slot pagina 7 kolom 2
zonder veel uiumch prooecn tr.en .«v
der te gaan op het moeilijk begaan
king. Generaal De Gaulle zou een te
vreden man zijn geweest als in zijn
dagen een bijeenkomst had gehouden
kunnen worden met de resultaten die
deze week in Parijs zijn bereikt. BIJ
het lezen van het communiqué van
dinsdagnacht i-s het alsof men de stem
van de generaal hoort: „Men dient
eindelijk eens van de werkelijkheid uit
te gaan bij de Europeo- samenwer
king, niet van dromen", riep hij uit
tijdens een befaamd geworden pers
conferentie in september 1960. En bij
die gelegenheid gal hij een aantal lij
nen aan van wat hij zag als de stroc-
tuur voor een Europese samenwer
king. Deze .structuur is later vooral be
kend geworden als liet 'plan-Fouchet'.
Frankrijk was zelfs bereid van harte
mee te doen aan een Europe-e
samenwerking, verzekerde de generaal
destijds tijdens zijn persconferentie,
maar het. stelde voorwaarden. Er zou
een 'georganiseerd overleg moeten ko
men tussen de regeringen van de EEG-
partners, welk overleg zich kon laten
bijstaan door de Europese organisa
ties. In dit project paste ook «-<-n
Europees parlement, maar dan uit
sluitend samengesteld uit afgevaardig
den van de nationale parlementen. In
feite stond De Gaulle een Europese
politieke unie voor ogen, een confede
ratie van Europese
staten. In die dagen
was echter het en
thousiasme voor een
dergelijk plan bij
de andere lid-staten
tamelijk gering, in Nederland zelfs ni
hil. De Nederlandse regering voelde
niets voor een unie. zij verkondigde
steeds weer een idealistisch standpunt:
integratie en niets anders. Den Haag
dwarsboomde in die dagen de gene
raal zoveel als maar mogelijk, hetgeen
hem mateloos irriteerde. Hij is zelfs
nog eens een keer een weekend over
gekomen om te proberen de Neder
landse regering over te halen tot zijn
standpunt, tevergeefs echter. Boven
dien eiste Nederland steeds weer dat
Engeland lid van de EEG moest wor
den, een voorstel dat evenmin de sym
pathie van Frankrijk had.
Wat ziet men nu, veertien jaar la
ter? De regeringsleiders gaan
driemaal per jaar vergaderen, zo is in
Parijs besloten. Met andere woorden:
het 'georganiseerd overleg' waarvan
De Gaulle zo'n overtuigd voorstander
was bliikt thans wel mogelijk. Welis
waar zijn er in het recente communi
qué enkele hoffelijke formuleringen
opgenomen aan het adres van de Euro
pese commissie en haar vooraitter,
maar het accent van het toekomstige
politieke beleid komt eerst en vooral
bi; de regeringsleiders te liggen. Het
enige plus-punt uit een oogpunt van
integratie is de paragraaf over het
Europese parlement: dat zal op den
duur een belangrijker positie kunnen
krijgen, zowel door rechtstreekse ver
kiezingen als door de erkenning van
zijn mede-wetgevende taak binnen de
gemeenschap. Maar het moet nog biij-
ken wat daarvan in de praktijk terecht
komt: de Denen en de Britten hebben
immers ten aanzien van de rechtstreek
se verkiezingen hun reserves gehand
haafd. Op dit stuk heeft, overigens
Frankrijk wei een concessie gedaan,
vermoedelijk mede ingegeven door de
sterke positie van Duitsland in de
EEG. Frankrijk zoekt kennelijk naar
middelen om via de bestaande Euro
pese instellingen politieke tegendruk
te kunnen geven: de oude angst voor
een Duitse hegemonie.
Wanneer men de Pa rij se conferen
tie positief wil beoordelen
waarom zou men dat niet doen?
dan is de conclusie gerechtvaardigd
dat er voor Europa enig uitzicht is ge
bleven. zij het van een andere aard en
orde dan menigeen in Nederland in
het verleden noodzakelijk vond. Des
tijds noemde De Gaulle zijn conceptie
van het Europa van morgen het "Euro
pa der vaderlanden', het 'model' dat
in ons land zo fel werd gekritiseerd.
De ironische situatie is echter nu ont
staan dat Nederland er deze week van
harte aan heeft, meegewerkt dat de
Parijse top zich baseerde op het "Euro
pa der realiteiten'. Eigenlijk is dat pre
cies hetzelfde als De Gaulle in I960
wilde. Maar kan het op dit ogenblik
wel anders?
Het kan daarom moeilijk anders
omdat op dit ogenblik over Euro
pa donkere en dreigende schaduwen
vallen: inflatie, werkloosheid, gebrek
aan grondstoffen, schaarste aan ener
gie. Daarover zei deze week de Neder
landse premier in Parijs dat tegen die
achtergrond allerlei andere vraagstuk
ken rond de Europese samenwerking
van minder belang waren geworden.
Een realistische opvatting. Zo gezien
is de Parijse conferentie voorlopig ge
slaagd, voorlopig omdat men nog niet
veel verder kwam dan het kiezen van
een methode om samen door te gaan.
Of die methode succes zal hebben moet
nog blijken: pas op dat ogenblik zal
een definitief oordeel over de resulta
ten van de Parijse top mogelijk zijn.
In de dagen ran De Gaulle betoogde
één van zijn trouwe volgelingen
Alain Peyrefitte dat. het Europa der
vaderlanden zonder twijfel zou ieiden
naar het 'vaderland Europa'. Mis
schien, heel misschien brengt het hui
dige Europa der realiteiten op den
duur toch nog een reëel Europa.
