PROVINCIALE m (JWSE COURANT
REGERING 'NIET KRENTERIG'
VOOR GETROFFEN BOEREN
PvdA-commissie: geen eensluidend
advies over afsluiting Oosterschelde
WAARDERING VOOR MARINIERS
NA SNELLE BEVRIJDINGSACTIE
SSSargk
Progressieyen: Europees
vleesverbruik afremmen
Toezegging minister aan kamer:
cross
TRIM MORGEN MEE
MET DETZC
IA TER DAG 3 NOVEMBER
217e (oorgang
no. 257
I november 1974
Politiemannen zwaaien vaar de gelukkige gijzelaars die zojuist bevrijd zijn.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „De landbouwers mogen aan deze amp niet ten
onder gaan. Wij zullen bepaald niet krenterig zijn' Die verzeke
ring gaf minister Van der Stee van landbouw en visserij donder
dagavond, nadat tijdens de behandeling /an zijn begroting in de
tweede kamer van verschillende kanten was gepleit voor steun
voor de agrarische bedrijven in Zuidwest-Nederland met name
in Zeeland en West-Brabant en enkele andere gebieden die
zwaar getroffen zijn door de grote regenval in de oogstperiode.
(WD) en De Bekker (KVP) aan op
hulp voor de getroffen landbouwbe
drijven.
De minister beloofde financiële
steun voor transport- en voor organi
satiekosten en liij deelde mee, dat de
getroffen landbouwers renteloze voor
schotten van het rijk kunnen krijgen,
die zij pas in 1976 of 1977 zullen
hoeven terugbetalen. Ook de positie
van de loonwerkers in Zuidwest-Ne
derland zal niet uit het oog worden
verloren, aldus de minister. De steun
aan de landbouw zal worden gebaseerd
op voorlichting die door het land
bouwschap wordt gegeven.
De bewindsman toonde zich door
drongen van de ernst van de situatie
en hdj wees erop dat de toestand er,
nog wel slechter kan'gaan uitzien dan
Tijdens de behandeling van de be
groting van landbouw en visserij
drongen vrijdagmiddag met name de
heren Tolman (CHU), Tuijnman
Inkomen
VIER GEDETINEERDEN IN GEÏSOLEERDE CELLEN
DEN HAAG Geïsoleerd van elkaar en van alle andere gedeti
neerden wachten Daan Denie, Jan Brouwers, Nuri en Koudache
a! rat de justitie met hen gaat doen na de gijzelingsactie die zij
vonge week zaterdagavond begonnen en waaraan gisterochtend
vroeg door om en nabij dertig man van het korps mariniers een
einde werd gemaakt. De procureur-generaal in Den Haag, de of
ficier van justitie en andere justitiële autoriteiten overleggen van
daag over de strafvervolging van de vier.
zeif eventueel ails eerste te laten neer-
of doodschieten, na,m zich gisteren al
voor om de vier spoedig in hun cellen
op te zoeken. „Ik moet nog wat
regelen", zo liet hij weten. „Be wil de
jongens toch in hun cellen bezoeken.
Vooral de beide Nederlanders. Met
hen had ik goede en allang bestaande
An dc gijzeling kwam
Ex-hoofd geheime
fast Italië
gearresteerd
SoiÏÏ'r Generaal Vito Mi-
rehri f t ?°fd van dc Italiaanse
Enfw' i!s, donderdag gearres-
amBBmri ,1? van PoMMeke
moSXEaldUiS. een /ncdcdeling
BmK„„ rolwerker ge
ïïllliPrl far
v-^Sf verklaard, dat h
van de
ïaf oktober
heeft eerder
t er een on-
was in ver
st uitvoeren
door prins
;mber 1970.
(eweest van
imihe heeft
hij in Cadiz
ie rler nT ?S' maar inee"s l(l0en
tronrf me °ari5 geboeid op de
Tevreden
""is:? z° "imi
®!UWS uit Zeeland op
Pag-2,4,5,7,9 en 11
Binnen-en buitenlands
weuws oppag. 3eni3
Sport op pag. is en 16
Badio en televisie oppag. 21
op pag. 23
het ziekenhuis; hij was in een shock
toestand geraakt. Alie anderen waren
spoedig na de inval van de mariniers
weer thuis.
Sommige leden van liet koor dat
slachtoffer van de gijzeling was, wa
ren van mening dat zij hun werk in
de Scheveningse strafgevangenis niet
moesten opgeven. Zij vonden dat het
koor de kerkdiensten in het gesticht
muzikaal zou moeten blijven omlijs
ten. De leden van het koor zullen dat
echter samen eerst nog bespre
ken.
In een vraaggesprek voor de ru-
riek Achter het Nieuws van de VARA
zei staatssecretaris Glastra van Loon
van justitie gisteravond dat hij het
fout had gevonden dat Denie. Brou
wers en Nuri samen gelegenheid had
den gekregen de kerkdienst bij i
wonen.
Eerder op de avond verklaarde d
(Zie slot pagina 3 kolom 1
Minister Van der Stee van landbouw
vindt dat het inkomen van land- en
tuinbouwers verzekerd moet. worden
door een stelsel van gedeeltelijk gein-'
dexeerde garantieprijzen en aanvullen
de maatregelen. Die aanvullende maat
regelen zouden in de fiscale en sociale
sfeer moeten liggen. Als de situatie in
de landbouw dat nodig maakt, zouden
ook tijdelijke toeslagen mogelijk moe
ren zijn. Het standpunt van de minis-
rer is een compromis tussen de wen
sen van KVP. ARP, CHU en VVD en
die van de PvdA en DS'70. De chris
ten-democratische partijen vinden dat
de inflatie volledig doorberekend
moet worden in de garantieprijzen.
Volgens de minister is dat, met het
grote overschot van bepaalde produk-
ten dat in de EEG kan onstaan, niet
mogelijk. PvdA en DS'70 willen een
lagere garantieprijs. Dat. zou gunstig
zijn voor de consument, vinden zij.
De inkomens van de boeren en tuin
ders zouden dan door toeslagen uit
een speciaal fonds veiliggesteld kun
nen worden in moeilijke tijden.
Over de aard van mogelijke steun
maatregelen aan de land- en tuinbouw
wilde de minister zich niet uitlaten.
KVP, ARP en CHU hadden eerder ge
pleit voor hogere rijksbijdragen aan
ruilverkavelingen en waterschapslas
ten. Ook zouden de uitkeringen bij
bedrijfsbeëindigingen (sanering) ver
hoogd moeten worden. Deze wensen
zullen echter in een later stadium nog
met minister Duisenberg van finan
ciën uitgevochten moeten worden,
evenals het speciale fiscale regime dat
de christen-democratische partijen
wullen voor de zelfstandigen, opdat
schijnwinsten niet belast worden als
inkomen.
Ten aanzien van de positie van de
jonge agrariërs waren vooral de
VAN DER STEE
KVP'ers De Bekker en Ter Woorst
bijzonder ontevreden over het beleid
van hun minister. Van der Stee
klaarde alle begrip te hebben voor de
moeilijke positie waarin de jonge
agrariërs bij bedrijfsovername komen
te verkeren. Van financiële steun ver
wachtte hij echter geen heil. Dat zou
volgens hem de prijs van grond en
opstallen doen stijgen, zodat de
broers en zusters van de jonge onder
nemer met de subsidie gaan strijken.
De Bekker wenst echter toch een
voorlopige maatregel, omdat de huidi
ge positie van de jonge ondernemers
niet aanvaardbaar meer zou zijn.
Vooral KVP en WD, maar ook de,
andere partijen, drongen bij minister j
Van der Stee aan op speciale steun i
aan de glastuinbouwbedrijven, die
door de hogere energiekosten in moei-'
lijkheden raken. „Als de regering niets
doet, dan betekent dat het einde van
de glastuinbouw", voorspelde dei
VVD'er Tuijnman. De ruilverkaveling
moet volgens de Tweede Kamer met
spoed voortgezet worden en goedko
per worden. Dat eerste wilde de be
windsman wel geloven, maar over het
tweede deel van de wens durfde hij
nog geen toezegging te doen.
Wegens tijdgebrek van de Tweede
Kamer (volgende week wordt de dis
cussie over de abortus ingelast) en
van de minister (die naar de wereld-
bevolkingsconferentie moet) besloot
de Tweede Kamer een deel van de
discussie met de minister verder
schriftelijk af te doen. Een groot deel
ran de vragen van de Kamerleden
(ongeveer 100) zal nu schriftelijk be
antwoord worden.
Grutters-
voorstcl
M'E
[blister Westenerp heeft
verwerpelijke ge-
dftgg. dachte gelanceerd over de
vaste oeververbinding Wev
Esffg-j terschelde, een gedachte op
lange termijn weliswaar
maar daarom niet minder
verwerpelijk. Zoals men weet ls bij
de financieringsopzet van deze verbin
ding er van uitgegaan dat na afbeta
ling het rijk het gehele project om
niet zou overnemen. Op dat moment
zou tolheffing overbodig worden: brug
en tunnel zouden een vrije verbinding
vormen zoals er vele tientallen in
Nederland liggen, frank en vrij te be
rijden. Wat zegt nu echter de bewinds
man? Op het overblijvende veer Vlls-
singen-Breskens zal dan altijd nog
een veergeld betaald moeten worden
en dat nu „zou tot de onhoudbare si
tuatie lelden dat voor een snelle ver
binding niet behoeft te worden be
taald en voor een minder snelle ver
binding wel". Daarom wil hij na over
neming door het rijk van de vaste
verbinding een tolheffing handhaven,
eventueel terug te brengen tot de
helft.
Het is een denkbeeld waarvan we
met verbazing hebben kennisge
nomen. verbazing omdat we deze mi
nister kennen als een intelligent man.
Men moet aannemen dat dit krente
rige voorstel we willen het vriende
lijk zeggen niet van hem afkomstig
is maar van de een
of andere rekenen
de geest van het
ministerie van fi
nanciën. Bij ver
keer en waterstaat
achter had
voorop -
fiantlijn
Brief
Minister Vreriehng van defensie liet
's middags a'. een brief naar de com
mandant van het korps mariniers
brengen, waarin hij ..grote waardering
cu erkentelijkheid" voor de actie var.
de mariniers uitsprak. „Uw mensen
hekben blijk gegeven over een grote
zelfbeheersing, discipline en vakman
schap te beschikken. Deze eigenschap
pen maakten her. mogelijk dat. de
mariniers op zo'n snelle en doortas
tende wijze een einde maakten aan
een gijzeling die oas gehele volk de
afgelopen dagen in de ban hield",
al dus dc minister.
In. de vroege ochtend, vlak na de
succesvolle actie, had minister van
justitie Van Agt namens de hele rege
ring al „het grootste respect" uitge
sproken voor co mar:n:ers en voor de
volharding waarmee de gijzelaars hun
situatie hadden doorstaan.
Dc vier gedetineerden hebben bij de
bevrijdingsactie hardo klappen opgelo
pen Ze werden daarna opgesloten in
een dee! van r.et gevangeniscomplex,
dat speciaal was leeggehaald. Pater
De Bot, de gevangenisaabr.oezenier
die tijdens ac gijzeling aanbood zich-
Nota aan vooravond wereldvoedselconferentie:
DEN HAAG (ANP) Het verbruik van vlees in Nederland en in
Europa zal moeten worden afgeremd. Een heffing op vlees zou
overwogen moeten worden. De drie progressieve partijen (PvdA,
PPR, en D'66) zeggen dit in een nota, waarin zij aangeven welk
standpunt Nederland naar hun mening dient in te nemen op de
wereldvoedselconferentie, die volgende week in Rome begint. In
het gebouw van de tweede kamer is deze nota donderdag aange
boden aan de ministers Pronk van ontwikkelingssamenwerking
en Van der Stee van landbouw en visserij.
Zuiniger Europees vleesverbruik wil
len de progressieve drie omdat pro.
duktie van dierlijke eitwitten via om
zetting van plantaardige in dierlijke
proteïne een fors verlies aan voe
dingsmiddelen op .wereldschaal bete
kent.
Alle aandacht verdient volgens de pro
gressieve drie het Surinaamse voor-
stsl om een deel van de Surinaamse
landbouwgrond ter beschikking te
stellen voor de wereldvoedselvoorzie
ning. In de Nederlandse hulpverlening
aan Suriname moet huns inziens ook
Nederland, zo vinden de opstellers
van de nota voorts, moet bijdragen
aan een internationaal kunstmest-
fonds, zoals voorgesteld door Sri Lan
ka (Ceylon). De Nederlandse overheid
zal, bijvoorbeeld door afnamegaran-
ties, vergroting van onze eigen kunst-
mestproauktie moeten bevorderen.
Ons land zal ook een actieve rol
moeten spelen in de distributie van de
beschikbare kunstmest, vooral ureum:
in India en andere ontwikkelingslan
den gerandeert een ton kunstmest per
hectare een veel grotere extra op
brengst- dan in Nederland of de Vere
nigde Staten. Bij zijn ontwikkelings
hulp moet Nederland veel meer voor-
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
RAPPORT AAN TWEEDE KAMER: MENINGEN VOOR
EN TEGEN AFSLUITING VOLGENS OUDE PLAN
DEN HAAG De commissie,
die de tweede-kamerfractie van
de Partij van de Arbeid moet ad
viseren over de Oosterschelde-
problematiek, is niet tot een
eensluidend standpunt geko
men. Een deel van de commis
sie vindt dat de Oosterschelde
moet worden afgesloten volgens
het oorspronkelijke Deltaplan,
eèn ander deel meent dat de
Oosterschelde moet worden af
gesloten met een getijden door
latende dam, die bij een nade
rende stormvloed in zijn geheel
moet kunnen worden afgesloten.
Dat blijkt uit het rapport dat
de adviescommissie zal over
handigen aan de Kamerfractie.
In de commissie zaten de Partij
van de Arbeid-leden E. C. Boissevain,
ïng. D. J. Boot. J. De. Bres. \V. Don,
ing. W. A. A. van Eyden, drs. A. G.
Hildebrandt, G. Kamp, prof, ir. J. L.
Klein, ir. S. A. Posthumus. P. A. Roels
(voorzitter) en dr. K. F. Vaas. In het
rapport wordt niet duidelijk gemaakt
wie van de commissieleden voor
verschillende oplossingen waren. Van
de adviescommissie was ongeveer de
helft voor afsluiting volgens het oor
spronkelijke Deltaplan en de andere
helft voor afsluiting met een getijden
doorlatende dam.
Uit het rapport wordt, duidelijk, dat
de afsluiting van de zeearm volgens
het Deltaplan een tot anderhalf mil
jard gulden kost en dat een vorm van
afsluiting met een getijden doorlaten
de dam afhankelijk van de manie
ren waarop tussendammen en andere
werken worden uitgevoerd vier tot
vijf miljard gulden kost.
Het. deel van de adviescommissie
dat wil terugkeren naar het oude plan
voor afsluiting, gaat ervan uit dat het
natuurlijke leefmilieu moet worden
geoptimaliseerd, waarbij steeds reke
ning moet worden gehouden met een
groot aantal aspecten en belan.L
Verder is een deel van de adviesgroep
van oordeel, dat een krachtdadiger
doorvoering van het bestaande water
beleid van allesoverheersende beteke
nis is. Dat waterbeleid moet naar de
mening van het eerste derf van de
adviesgroep worden beschouwd als
een van de belangrijkste pijlers van
bet toekomstige milieubeleid.
„De aandacht, de activiteit en fi
guurlijk gesproken ook de geldmidde
len moeten, zoveel als mogelijk is,
gericht worden op het weer gezond
maken en houden van nationaal
zowrf als internationaal de grote
rïv en en andere al of niet grens
.Airijdende wateren", aldus het
eerste derf van de adviesgroep. Men
.stelt daarom als strikte voorwaarde,
dat bij afsluiting volgens de oorspron
kelijke opzet, het waterbeleid kracht
dadiger wordt gevoerd.
Bij de keuze voor de afsluiting van
de Oosterschelde met een dichte dam,
waarin een of twee sluizen zouden
kunnen worden gebouwd, voert de
helft van de adviesgroep een groot
aantal argumenten aan. Zo stelt men,
dat het oude Deltaplan voldoende mo
gelijkheden biedt voor milieudifferen
tiatie, door uitvoering van het plan
van prof. Van der Velde, en dat. zo
lang het in te laten water nog een te
hoog gehalte aan bemestende stoffen
bezit, „defosfatering" kan worden toe
gepast
Achter de Oosterscheldedam zou
een mosselverwaterplaats zo kunnen
worden uitgebreid, dat ook de oester-
cultuur zou kunnen worden voortge-1
zet. De halve adviesgroep merkt ook j
op, dat afsluiting volgens het oor-
spronkelijke Deltaplan de veiligste en j
tevens goedkoopste oplossing is, die
door de beperkte aanspraak op 's
Zie slot pagina 9 kolom 6) j
WEER UITSTEL
BESLISSING
OOSTERSCHELDE
Van onze Haagse redacteur)
DEN H.AAG Het kabinet zal
waarschijnlijk ook vandaag nog geen
beslissing nemen over de manier
waarop de Oosterschelde moet wor
den afgesloten. De Rijksvoorlichtings
dienst deelde dat donderdagmiddag
Als reden voor het nieuwe uitstel
werd gegeven dat staatssecretaris
Meijer van cultuur, recreatie en maat
schappelijk werk ziek is en dat hij
een belangrijke rol speelt in de dis
cussie over de Oosterschelde.
De heer Meijer heeft in zijn porte-l
feuille de bescherming van natuurge
bieden. In Den Haag staat hij bekend,
als voorstander ran een vorm van j
afsluiting waarbij de getijdebeweging,
in de zeearm gehandhaafd blijft. I
de bewindsman
beter moeten weten en had
men er 'nee' tegen dienen te zeggen.
Gedeputeerde staten doen dat wel. Zij
hebben provinciale staten meegedeeld
een blijvende tolheffing als 'absoluut
verwerpelijk' te zien. En dat lijkt ons
de enig-Juiste karakteristiek voor dit
Yoorstel,
Er zijn twee redenen om het van de
hand te wijzen. In de eerste
plaats omdat een blijvende tolheffing
discrimineert. Nergens in Nederland
wordt ze toegepast: de rijkswegen en
-bruggen zijn voor ieder vrij toeganke
lijk. Zeker, hier en daar worden of
werden tolgelden geheven, maar zij
hadden of hebben uitsluitend te ma
ken met de tijd van uitvoering en met
de financiering: dank zij tolgeld is bij
voorbeeld de bouw van de Haring
vlietbrug vele jaren vervroegd. Deze
verbinding stond aanvankelijk nog
niet op het programma van het rijk,
maar werd niettemin uitgevoerd om
dat de extra lasten via een tolheffing
werden opgebracht door de gebrui
kers. Het bleek een groot succes: er
kon vervroegd mee worden gestopt.
De Zeelandbrug is min of meer met
dit project te vergelijken: de uitvoe
ring was alleen mogelijk indien gedu
rende een aantal jaren tol zou wor
den geheven. Zodra het project is af
betaald verdwijnt ook hier de tol. In
deze tijd is een tolheffing een wijze
van financiering en niets meer. Rijks
wegen zijn tolvrij: dat is al zo sinds
Met deze overweging zou eigenlijk
de hele zaak afgedaan moeten
zijn: waarom zou een vaste rijksver
binding over de Westerschelde anders
bekeken worden dan bijvoorbeeld
over de Moerdijk of onder het Noord-
zeekanaal? Er moet echter nog één
overweging extra worden genoemd en
dat is dan het tweede punt waarop
wij hiervoor doelden. Namelijk: de
speciale ligging van Zeeuwsen-Vlaan
deren Het zou goed zijn wanneer men
zich ten departemente bij verkeer
en waterstaat of bij financiën nog
weer eens in de geschiedenis van de
verbindingen tussen Zeeuwsch-Vlaan-
deren en overig Nederland ging ver
diepen. We willen hier nu niet weer
de sentimenten van de vrije veren op
halen, maar het is toch wel goed om
er aan te herinneren dat nog geen der
tig jaar geleden de toenmalige rege
ring stelde dat de verbindingen over
de Westerschelde 'als een landsbe
lang' moeten worden beschouwd,
waarbij van primaire betekenis is „dat
Zeeuwsch-Vlaanderen over öe weg
slechts via België is te bereiken". Op
grond daarvan werden de veren des
tijds vrij: er moest niets meer voor
worden betaald,
Nogmaals, we praten er niet meer
over, de vrije veren bestaan niet
meer: op praktische gronden (betere
outillage) werden destijds lage
tarieven schoorvoetend aanvaard. De
overwegingen echter waarop de vrije
veren destijds aan Zeeland werden ge
geven zijn er nog onverkort. Ze spe
len ook nu een belangrijke rol bij de
totstandkoming van de vaste verbin
ding, de urgentie is er namelijk groter
door dan bij enige andere binnenland
se verbinding. En uitgerekend in dit
geval wil de minister (of wil een amb
tenaar) afwijken van de algemene re
gel dat financierende tolheffingen ver
dwijnen zodra het project is betaald.
Dat komt hier harder aan dan waar
ook in Nederland. Bovendien hanteert
Den Haag een zonderlinge drogreden:
het wil de tol te zijner tijd handhaven
om nog wat te kunnen krijgen voor
de kosten van het overblijvende veer
Breskens-Vlissingen. Zo geredeneefd
kan men echter de tunnel door het
Noordzeekanaal wel gaan belasten
om daarmee de tekorten van de Am
sterdamse metro mee te kunnen ver
minderen. Niemand denkt aan een
dergelijk idee, maar in Zeeland zou
men net wel moeten slikken. Onaan-
Eigenlijk zou precies het omgekeer
de moeten gebeuren: de verdwij
ning te zijner tijd van de tolheffing
zou dienen samen te gaan met ophef-
C Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
