GEGIJZELDE JONGEN (11)
VRIJGELATEN - SFEER WAT
BETER IN SCHEVEN INGEN
«8 imim
Gemeente Middelburg moet alle nog
geprojecteerde hoogbouw snel schrappen
flli I"
JQF PI
VAN AGT HOUDT VOET BIJ STUK
Nederlandse meisjes
nog 2 maanden vast
Spannende dag in gijzelingsaffaire
i
11EJ
J17e joargong -
Dinsdag
29 oktober 1974
InSS IdP 1 I
LbBmiUP if %e
11! H
DEN HAAG De spanning rond het gijzelingsdrama in de Scheveningse strafgevangenis was gis-
teravond laat duidelijk afgenomen, nadat in de loop van de avond de 11-jarige Godfried Clercqs,
laatste kind onder de gijzelaars, was vrijgelaten. De vier bezetters van het kerkzaaltje in de ge
vangenis lieten tegen middernacht aan de autoriteiten in het zenuwcentrum weten dat zij de eerst
komende uren met rust wilden worden gelaten „wij willen ons beraden op de toestand".
Er waren op
,t moment nog zestien
rfiaUars, veertien mannen en twee
noawen. Na de vrijlating van God-
Ir'ed Clercqs was de meest opvallen-
i> rebeurtenis in het Scheveningse ge-
nnRoiscomplcx maandagavond liet
Ifflfdorig bezoek dat een van de vier
bezetters, Daan Denic, kreeg van zijn
now Guusjc. Anderhalf uur lang
mocht Denie met zijn vrouw spre
ken.
Volmaan woordvoerder van justitie
quid het gesprek plaats 'In ontspan
nen sfeer', Gnusje Denie vertelde dat
de gijrelaars op haar eveneens een
'ontspannen indruk' maakten. De vrij
lating nu Godfried Clercqs zou mede
rh getolg zijn van de bemiddeling
tin Gnusje Denie. De toestand van de
jongen was, zo zei een woordvoerder,
genen de omstandigheden uitste-
kend".
Intussen was in de loop van de avond
duidelijk geworden, dat de vier bezet
ters, de Palestijn Nuri, de Algerijn j
Koudache en de Nederlanders Denie en I
Brouwer, niet meer precies voor ogen i
ia wat zij moeten doen. De eerste j
sis; toestemming voor de Palestijn Ta-j
mimah om zich bij het viertal te voe-
gen, was door de autoriteiten ingewil
ligd, maar Tamimah zelf wilde niet.
Hij verklaarde zich een vertegenwoor
diger ta voelen van de PLO, de Pa
lestijnse Bevrijdingsorganisatie die on
langs is toegelaten tot de algemene
vergadering van de Verenigde Naties
en ach daarmee een zekere interna
tionale status heeft verworven. Boven
dien heeft de PLO verklaard alleen nog
itgas Israël te willen opereren, -niet
landen.
Middenstand
htm^mta^°mnisaties fte&-
acties aan-
tie n 'hJ"vens een demonstra-
m Lr?L nnenho1- tenzii er
steunmaatre
gelen komen (pag. 3
Man der Louw
mmm n, Bm, Forimm
Vnf WkU de kamer oezegd.
nn jr lom de beste kan-
tèrschnnmJ't$8,let 'our3emees-
p ran Rotterdam (pag. 11
Welras uit Zeeland op
WU 5,7 en 9.
Binnen- en buitenland
3,11 en 17
-• Jppag. 13
Radio en tv op pag. 15
Beurs en economie
°Ppag. 17
Maandag wees de PLO, die gezien het
verloop van de Arabische topconferen
tie in Rabat op weg kan zijn de rege
ring te worden van een nieuwe Pa
lestijnse.staat op de westelijke Jordaan-
oever, alle verantwoordelijkheid voor
de gijzeling in Den Haag af. Tamimah
probeert die lijn aan te houden, door
te weigeren mee te doen aan de chan
tage die zijn landgenoot en onder
geschikte samen met drie mede
plichtigen pleegt tegen de Nederlandse
autoriteiten.
„We moeten onze straf in Nederland
uitzitten. Daarna kunnen we ons weer
Inzetten voor de Palestijnse zaak", had
Tamimah via de portofoon de steeds
wanhopiger wordende Nuri voorgehou
den. „De Palestijnse zaak is met deze
actie niet gediend". Later probeerde
Tamimah. die kennelijk zeer verzwakt
is door zijn hongerstaking maar nog
steeds een groot overwicht heeft op
Nuri. zijn landgenoot wat gerust te
stellen, door hem te zeggen dat hij
'wel begrip' had voor diens actie.
In gevaar
Op het ogenblik van het eerste
gesprek om ongeveer kwart over
zes 's avonds waren de Nederland
se autoriteiten al gezwicht voor de eis
van het viertal om Tamimah uit het
gevangenishospitaal over te brengen
naar de kerkzaal, waar de 17 gegijzel
den en de vier daders zich ophouden.
De levens van de gegijzelden leken
toen acuut in gevaar. Om vier
maandagmiddag nam Nuri contact op
met het zenuwcentrum en liet er geen
twijfel over bestaan dat, als hij Tami
mah- niet zou kunnen spreken, de
gegijzelden met de dood bedreigd zou
den worden. Aanvankelijk wilden de
autoriteiten hierop niet ingaan.
hielden vast aan hun oude eis,
eerst de twee resterende vrouwen en
het jongetje moesten worden vrijgela
ten. Maar toen bleek dat het Nuri
ernst was, gaven zij toch toe.
De afspraak werd gemaakt dat de
twee Palestijnen elkaar halverwege
gang voor de sport- annex kerk
zouden ontmoeten. Vlak voor de klap
deuren weigerde Tamimah, nog ver
zwakt door zijn recente hongersta
king, echter verder te lopen. Hij keer
de terug naar het gevangenishospitaal,
waar hij via de portofoon een drama
tisch gesprek voerde met Nuri, com
pleet met- zijn argumenten tegen de
hereniging.
In het crisiscentrum werd de dis
cussie gevolgd door een tolk. Ev
later lieten de Nederlandse autoritei
ten de daders weten clat zij op de
hoogte waren van de inhoud van het
gesprek. In de kerkzaal werd daarbij
het woord gevoerd door Nuri en Jan
Brouwers. De Nederlander reageerde
slechts met een kort: „Dat is begre
pen".
Om half vier maandagmiddag had
de gegijzelde priester De Bot via de
walkie-talkie contact gehad met een
van de leidinggevende autoriteiten, de
procureur-generaal van het Haagse ar
rondissement, baron mr. W. van der
Feltz. Hij zei dat de gegijzelden, voor
al de twee vrouwen en het kind,
steeds nerveuzer werden. Hij deed
een beroep op de autoriteiten snel
voor een oplossing te zorgen.
Een ander walkie-talkie-gesprek van
maandag ging tussen Daan Denie en
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
AMELAND: Het Libanese vracht
schip Eurabia Sun vecht een ver
geefse strijd tegen de zee en gaat
tien mijl ten noorden van Ame
land naar de zeebodem.
LIBANEES VRACHTSCHIP GEZONKEN
Kabinet nog oneens over abortus-kwestie
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het'kabinet-Den Uyl is er ook maandag niet in
geslaagd een oplossing te vinden voor het dreigende geschil tussen
KVP en PvdA over de abortusproblematiek. Na het zes uur durende
kabinetsberaad van maandag staat minister Van Agt van justitie
nog steeds op het standpunt dat de Bloemenhove-kliniek in Heem
stede, waar abortussen tot in de 18e week van de zwangerschap
worden verricht, gesloten moet worden.
Minister Van Agt wil de officier van
justitie te Haarlem opdracht geven de
inbeslagneming van de apparatuur
van de Bloemenhovekliniek te Heem
stede bij de rechter-commissaris te
gelasten. Een andere mogelijkheid die
de minister openstond, was de officier
van justitie op te dragen inbeslagne
ming te verzoeken. De progressieve
Dode door tyfus
in West-Duitsland
BONN In een ziekenhuis in het
Westduitse Ludwigsburg is gisteren
een 32-jarige man overleden. Hij is
het eerste slachtoffer van de tyfus-
epideinie die Zuidwest-Duitsl and teis
tert. In totaal lijden 145 personen aan
tyfus, terwijl nog 23 personen worden
geobserveerd, omdat de riiogelijkheid
bestaat dat ook zij aan de ziekte
lijden.
ministers gaveen de voorkeur aan de
laatste oplossing.
Minister-president Den Uyl heeft
maandag geprobeerd de KVP-bswinds-
man te winnen voor het standpunt
dat de rechter-commissaris een beslis
sing over sluiting van de kliniek moet
nemen, maar Van Agt wil daar niet.
Hij vreest dat de rechter-commissaris
dan eerst het verloop van de rechts
zaak tegen de artsen van de Bloemen
hove-kliniek zal afwachten.
Motie
Als minister Van Agt tot sluiting
zou besluiten, krijgt hij woensdag van
mevrouw Goudsmit (D'66), tijdens de
interpellatie over de voorgenomen
sluiting van de kliniek, zeker een
motie aan de broek. Of die motie
aangenomen wordt, hangt af van de
VVD-fractie in de Tweede Kamer. Als
de VVD tegen stemt, wordt de motie
niet aangenomen. Maandag liet de
VVD weten dat de argumentatie van
minister Van Agt om de kliniek te
sluiten voor haar doorslaggevend zal
zijn. -
Een woordvoerder van de KVP-frac-
tie verklaarde maandag dat de door
Van Agt voorgestane oplossing een
overwinning voor de minister bete
kent. Deze woordvoerder was er niet
voor 100 procent zeker van dat de
rechter-commissaris nu ook inderdaad
de apparatuur van de kliniek in be
slag zou nemen. „Maar het is
duidelijk", zo zei hij, „dat Van Agt de
officier nu de strengste opsporingsbe
velen heeft gegeven. Dat verwachten
wij dan ook", aldus de woordvoerder,
die eraan toevoegde dat de KVP-
fractie onverkort achter de minister
Dertig maanden met aftrek, waarvan 26 voorwaardelijk
(Van. onze correspondent)
RAMALLAH In de overvolle militaire rechtszaal in Ramallah,
in door Israël bezet gebied, werden maandag Margaretha Heyns-
broek en Paula Witkam veroordeeld tot dertig maanden, waar
van 26,5 maand voorwaardelijk. Na aftrek van voorarrest moeten
de beide studentes dus nog twee maanden zitten.
Zij werden op 13 september aange
houden door de Israëlische veilig
heidsdienst. In hun bezit werd een
brief aangetroffen met instructies
voor het maken van explosïeven. Zij
waren erbij geweest toen deze brief
met onzichtbare inkt geschreven werd
tussen de regels van een gedicht door.
Naar hun zeggen hadden zij dit niet
verdacht gevonden. De schrijver van
de brief verzocht hen het adres waar
de brief heen moest bij een familie in
Beit Jail ah, een plaatsje bij Bethle-
Zie slot pagina 3 kolom 5)
DEN HAAG CHERBOURG (ANP,
RTR, AFP) Op de Noordzee, 10
mijl ten noorden van Ameland, is
gistermorgen het Libanese vracht
schip Eurabia Sun (3840 ton) gezon
ken. De reddingboot Gebr. Luden
bracht 25 van de 28 opvarenden naar
Lauwersoog. De overige 3 beman
ningsleden werden door een helikop
ter van boord gehaald en naar de
basis Leeuwarden gebracht.
De kapitein van het schip melddt
maandagmorgen half zeven, dat de
machines waren uitgevallen en hij van
boord wilde gaan, omdat zijn boot
zonk. Het eerste noodsein van de.
Eurabia Sim pereikte Scheveningen
radio om drie uur in de morgen. Het
Libanese schip meldde toen zware
slagzij aan bakboord.
Het Nigeriaanse vrachtschip Elkamem
(5600 ton) dreef gistermorgen enkele
uren stuurloos rond op ongeveer een
mijl uit de kust ter hoogte van Sche
veningen. Later slaagde men erin de
moeilijkheden op te lossen en koos
het schip op eigen kracht weer zee.
Eén voor de kust bij IJmuiden gele
gen pijpenlegger die tegen de haven
hoofden te pletter dreigde te slaan,
heeft ternauwernood de havsn van
IJmuiden kunnen bereiken. Op nog
geen dertig meter van het havenhoofd
'slipte' het schip naar binnen, aldus
Scheveningen Radio. De pijpenlegger
had 100 bemanningsleden aan boord.
Het Britse luxe passagiersschip Queen
Elizabeth II is maandagmorgen door
de storm in Cherbourg van haar
meertrossen losgeslagen en tegen een
pier gevaren, waardoor het schip ern
stig is beschadigd. Het schip heeft in
de boeg een scheur van ongeveer 20
meier vlak boven de waterlijn opgelo
pen, zo hebben havenfunctionarissen
meegedeeld. Bij het losslaan van
meertrossen zijn twee havenarbeiders
gewond. Van één van hen moest
been worden afgezet.
FRACTIEVOORZITTERS LATEN BOUW- EN LEEGSTANDPROBLEMEN DUIDELIJK
ZWAAR WEGEN IN HUN ALGEMENE BESCHOUWINGEN BIJ DE BEGROTING 1975
TOCH GROTE BEHOEFTE
PARTICULIERE SECTOR
MIDDELBURG In zijn algemene
beschouwing np de gemeentebegroting
voor 1975 heeft de heer A. C. Pijnen
burg er namens de CDA-fractïe voor
gepleit, alle nog in Middelburg gepro
jecteerde hoogbouw te schrappen en
te vervangen door laagbouw. Andere
fractievoorzitters spraken in dezelfde
geest.
„U deelt mee", zo zei de heer Pijnen
burg, „dat wordt overwogen een ge
deelte van de geprojecteerde hoog
bouw in het plan Dauwendaele IB te
doen vervangen door laagbouw. Ge
zien de geringe behoefte aan hoog
bouw lijkt het ons gewenst te overwe
gen om alle nog geplande hoogbouw
te vervangen door laagbouw. In ver
band met de huidige stand van de
woningmarkt en de gewijzigde lande
lijke bevolkingsprognoses welke zon
der twijfel ook voor Middelburg zul
len gaan meespelen, komt het ons
gewenst voor de nieuwe plannen voor
Brigdamme en Klarenbeek 3 en
Cleene Hooge niet gelijktijdig te ont
wikkelen. Fasering is hier gewenst en
mogelijk, kan hijvoorbeeld het plan
Cleene I-Iooge enige jaren worden uit
gesteld?
Mijn fractie betreurt het, dat in de
aanbiedingsbrief niets is vermeld ten
aanzien van de ontwikkeling van de
leegstand van woningen".
De CDA-fractie betreurde het even
eens, dat het doorstromingsheleid het
afgelopen jaar niet het gewenste re
sultaat heeft gehad, „temeer omdat
vooral voor de financieel zwakkeren
behoefte bestaat aan goedkope huur
woningen. Gezien het streven tot de
bouw van nog betere woningen het
geen wij toejuichen, zal het steeds
moeilijker worden aan deze categorie
woningzoekenden een passende betaal
bare woning aan te bieden. Wij staan
een gematigde voortgang van de wo
ningbouw voor. De renovatie van ou
dere woningen en de rehabilitatie van
de woonomgeving dient krachtig te
worden voortgezet".
PvdA-fractievoorzitter de heer D.
Boogerd bracht eveneens de leegstand
ter sprake. Hij vroeg in hoeverre de
gemeente financieel betrokken is bij
de problemen die hieruit voortvloeien,
onder andere in woningwetcomplexen
als de Meanderflat. De gemeente is
rente en aflossing verschuldigd van de
rijksvoorschoten, aldus de heer Boo
gerd, die vervolgde:
„Welke problemen kunnen zich voor
doen ten gevolge van de leegstand in
premiecomplexen (Driewegenhof. 4-
hoog flats Stromenwijk II) waarvoor
de gemeente de rente en aflossing op
de geldleningen heeft gegarandeerd?
De leegstand blijkt zich hier voorna
melijk in de flatwoningen te manifes
teren evenals dit in Vlissingen en
Terneuzen het geval is. Dit noopt tot
het nader bezien van de behoefte aan
in de toekomst. Kan
het college meedelen in hoeverre er
daadwerkelijk ieïs gedaan kan worden
teneinde deze leegstand te verminde
ren? Het komt ons voor dat het
bouwen van nog meer woningen des
te meer verkeerd op de behoefte aan
flatwoningen zal inwerken. Het lijkt
ons daarom nuttig dat overwogen
wordt in deze regio de woningbouw-
planning aan een nader en gezamenlijk
onderzoek te onderwerpen. Gebruik
van de woningbouwcapaciteit kan wel
licht beter in de sector van renovatie-1
en restauratie worden gezicht...".
De heer W. P. Rentier (sgp) drong in
zijn algemene beschouwing aan op
een al eerder gevraagd over
zicht van óe voor woningbouw be
schikbare bouwrijpe gronden. De
voorraad grond, zo had de SGP ach
terhaald, was op 1 januari jongstleden
voldoende voor de bouw van ongeveer
tweeduizend woningen in Middelburg.
„Ondanks deze cijfers", aldus de heer
Rentier, „en ondanks de huidige wo
ningreserve bestaat er grote behoefte
aan grond voor particuliere houwers.
Het is dus dringend nodig tot herver
deling van de beschikbare voorraad te
komen en aanpassing van bestem
mingsplannen aan de huidige wensen.
Om de woningnood op te heffen is te
lang doorgegaan met de bouw van
flats. Daarvoor mogen adspirantbou-
wers nu niet gestraft worden, de kans
is groot dat zij naar elders zullen
uitwijken. In de huur van de flats zal
het mindere woongenot tot uitdrukking
moeten komen. Voor de bouw
deze flats is overigens de raad en de
woningbouwvereniging verantwoorde
lijk geweest en niet de commissaris
van de koningin in Zeeland, zoals in
een blad van de VMZ gesuggereerd
werd".
Bouwkosten
(Zie slot pagina 4 kolom 7)
Van Goes
de victorie
D',
frontlijn
PvdA-fractie ln de
e beschouwingen meer wil
houden. In overleg met de
raadsvoorzitter en met de
andere fracties wil ze tot een gewij
zigde opzet komen: de beschouwingen
zouden schriftelijk moeten worden
aangeboden aan b. en w. zodat in de
vergadering zelf kun worden volstaan
met 'vijf-minuten-toespraakjes'. Op
die manier zouden b. en w. tevens in
staat zijn goed voorbereid te antwoor
den op de schriftelijk ingediende
opmerkingen en vragen. We hebben
begrepen dat de andere fracties niet
onwelwillend tegenover deze plannen
staan: er is derhalve een redelijke
kans dat ae gemeenteraad van Goes
volgend jaar tot een nieuwe en effi
ciëntere wijze van begrotingsbehande
ling overgaat. Begint van Goes de
victorie?
Begrotingsbehandelingen in gemeen
teraden en in de staten vormen
helaas weinig glorieuze momenten in
het bestaan van de democratie. Toch
zou dat zo moeten wezen: in Neder
land hebben we zoals dat heet 'een be-
grotingsdemocrat.ie', dat wil zeggen
dat bij de behandeling van de begro
ting het beleid voor het komende jaar
goed wordt doorgenomen zodat de be
leidslijnen duidelijk komen vast te
staan. Een raad kan door wijziging
van bepaalde begrotingsposten zekere
indicaties geven of
zelfs het beleid wij
zigen, er kunnen via
moties uitspraken
worden gedaan
waarmee het dage
lijks bestuur van een gemeente of pro
vincie rekening moet houden. Zo ge
zien zou de begrotingsbehandeling een
hoogtepunt voor elke raad en voor
elke staten moeten zijn. De praktijk is
helaas anders: ae meeste fractievoor
zitters pennen vele bloknootvellen
ijverig vol en dragen die vaak uiterst
somber voor. Er zijn namelijk maar
weinig begaafde sprekers onder ae di
verse afgevaardigden. Zij lezen hun
huiswerk op en daarop wordt dan van
de kant van b. en w. gereageerd. Pas
bij de replieken komt er enig leven
in de zaak: de dames en heren zijn
dan wat minder tekstgebonden en
gaan ook op eikaars uitlatingen wat
vinniger in.
Zo is er in de loop der tijden een
eigenaardige situatie ontstaan:
fractievoorzitters lezen toespraken
voor of liever: stukken geredigeerd
in typische schrijftaal waarvan
sommige al tevoren op de tafel van
b. en w. zijn terecht gekomen. In de
staten is het precies zo: bij het colle
ge wordt aan vriendelijk meegelezen.
Bij de perstafel zijn meestal alle toe
spraken te vinden, op verzoek van de
journalisten zijn ze onder embargo
verstrekt. Zo houdt iedereen raads
leden, statenleden, colleges, de peis
de fictie in stand dat er heet van
de naald wordt gesproken en dat er
wordt gedebatteerd. De dag daarop
wordt die indruk in de kranten nog
weer versterkt: bij het redigeren van
de verslagen worden de meeste toe
spraken 'uit elkaar getrokken' en per
onderwerp gecombineerd. Daardoor
krijgt de lezer we erkennen: ten
onrechte de indruk dat het in de
bewuste vergadering levendig is toe
gegaan, terwijl de werkelijkheid meest
al slaapverwekkend was. Overigens
moet er wel op worden gewezen dat
er bij handhaving van dit systeem wei
nig anders opzit dan voorlezen. Van
de meeste fractievoorzitters is het te
veel gevraagd om zonder papier te
spreken- zij komen immers niet met
een persoonijlke mening voor de draad
maar zijn woordvoerders van een
fractie.
ïn vele gevallen zijn de algemene be-
1 schouwingen van de fractievoor
zitter het resultaat van een grondig en
uitgebreid vooroverleg. De meeste
fractieleden hebben daarbij hun in
breng, mede bepaald door hun spe
cialisatie. Er wordt omstandig verga
derd en tenslotte ontstaat een stuk
een collectief werkstuk zou men het
kunnen noemen dat bij de begro
tingsbehandeling kan worden voorge
dragen. In een dergelijk verhaal staan
vaak formuleringen die van alle kan
ten zijn overwogen met het oog op
politieke verhoudingen of tegenstan
ders: men mag het niet aan het impro
visatietalent van de woordvoerder
overlaten om de juiste formulering op
het juiste moment over het voetlicht
te brengen. Hij kan het maar beter
voorlezen, dan gebeuren er geen onge
lukken. Maar waarom dan nog de
fictie van een debat volgehouden?
Het voorstel van de Goese PvdA-
fractie maakt nu van deze nood
een deugd: ze erkent de feitelijke ont
wikkeling namelijk dat het. debat
een uitwisseling is van mondeling
voorgedragen schriftelijke stukken
maar knipt de franje er af. Er ver
andert ten opzichte van de diepgang
der behandeling niets: alleen ae over
bodige en omstandige voorlezerij ver
dwijnt om plaats te maken voor korte
aanvullende debatten. En daarmee
wordt eigenlijk de cirkel gesloten en
keert men terug tot een gang van za
ken zoals die vroeger in ae meeste ra
den normaal was. Deze gang van za
ken namelijk: een uitgebreid schrifte
lijk vooronderzoek van ae begroting
waarin alle details omstandig werden
behandeld, gevolgd door een korte
openbare begrotingszitting. We her
inneren ons inderdaad, lang gele
den - begrotingsvergaderingen in
grotere Zeeuwse gemeenten, die in
één middag waren afgelopen. Da: kon
dank zij de voorbehandeling, dat kon
ook dank zij een wijze zelfbeperking
van de raadsleden: zij traden namelijk
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
