PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
JAWORSKI WIL ONTSLAG
Zuid-Afrika
Leiderschap van Heath
onderwerp speculaties
Kissinger wilde
tegemoetkomen
Verhuizing van suiker werkfabriek
Verduyn te Breskens onwaarschijnlijk
„Nog geen akkoord
over vredesgesprek
nil
MOEILIJKHEDEN
IN
KATENDRECHT
BESTAND IN
ANGOLA
WEER MOORD
IN ULSTER
Ook Westduitse
zwaluw-luchtbrug
Wilson
LIBIË VERZACHT
EMBARGO KLM
School sluit na
vlooienplaag
BEDRIJF VINDT BIJDRAGE GEMEENTE TE LAAG
„WIE BETAALT
DE INFLATIE?"
217e jaargang - no. 241
Maandag 14 oktober 1974
GEEN VERBAND MET GRATIEVERLENING AAN NIXON"
PETRA, JORDANIë Treilend
brengt de Amerikaanse minister
mn buitenlandse zaken dr. Henry
Kissinger hier in beeld over wel-
■meleon-achtige gaven een
diplomaat o.a. nioet beschik
ken Het gebeurde voorafgaande
een gesprek dat hij zou heb
reet koning Hoessein van Jor
danië algelopen zaterdag.
WASHINGTON (DPA, RTR, UPI) In een brief aan de Amerikaanse minister van justitie Wil
liam Saxbe heeft de speciale officier van justitie voor het Watergate-afluisterschandaal, Leon Ja-
worski, zaterdag zijn ontslag ingediend. Jaworski schreef in zijn brief dat nu het proces tegen vijf
voormalige naaste medewerkers van ex-president Richard Nixon begint, de rest van het onderzoek
in de Watergate-affaire door een andere speciale officier van justitie kan worden verricht.
MEDEWERKERS KISSINGER OVER
RESULTAAT MIDDEN-OOSTEN REIS:
w
TEL AVIV (RTR, AFP, UPI)
De Amerikaanse minister t
buitenlandse zaken, Henry Kis
singer, is zondag na een verblijï
van 18 uur in Israël via Saoedi-
Arabië naar Cairo vertrokken
voor de voortzetting van zijn
besprekingen over de Geneef-
se vredesconferentie.
Kissinger sprak tijdens zijn
?rüv 'sra®' Weemaal niet premier
Yitzhak Rabin en na afloop zei de
Amerikaanse minister dat zij het eens
i waren over 'principes en procedures'
voor de volgende fase van de vredes
onderhandelingen. In Aqaba in Jor
danië had Kissinger zaterdag met ko-
nmg Hoessein gesproken.
I ge? Arabische hoofdsteden is
1 over de besprekingen met Kissinger
uitgeweid.
Onderminister van buitenlandse zaken,
t wwf kwesties het Midden-Oos-
- ten Betreffende, Joseph Sisco vertrok
b - zondag uit Israël per auto naar Am-
r,: 1 r™T™°r verdere besprekingen met
j ae Jordaanse autoriteiten. Naar ver-
rai ïrS*" Kissinger en Sisco op
uun_hmdige reis niet terugkeren in
J Hoewel Kissinger zelf gesproken heeft
overeenstemming met de Israëli-
iene lemers verklaarden hoge functio-
ar"Km uSt zijn gevolg, dat het niet
overeenstemming was, maar
KKie to6" overeenstemming en dis-
minister van buitenlandse
Aiion, die Kissinger uitgeleide
J?1 dat er alleen maar over
genjKe handelwijzen is gesproken,
woord overeenstemming nam hij
in de mond.
taan op het ogenblik gewerkt
zo wordt in welingelichte kring
.ien is een verdere terugtrek-
van de Israëlische troepen in ruil
Win gen °Ver een Pohtieke
Het blad Newsweek in New York
et zondag dat Israël bereid is
J?Sinai 50 km terug te
en in het komende stadium.
6611 r"euwe linie worden van
10 ifinu ,Ji5nonaar Aboe Zemma aan de
Su?z- D°or dit Israëlische
zouden de waardevolle olie-
'an^Aboe Rodeis nog bezet
Jen60?- een Israëlische functionaris
Kissinger meegedeeld dat bij
op
2,4 en 5
Binnen-en buitenlands
nieuws oppag.ien3
Radio en tv op pag. 7
Sportoppag.9j io ii 12 13
en 14
zijn besprekingen in Cairo, Damascus
en Amman gebleken is dat de Arabie
ren niet al te verheugd zijn over
Israëls aanbod gebied te ruilen voor
een verklaring van non-belligerentie.
De deuren waren echter niet gesloten,
vooral niet wat Sinai betreft.
De Syrische president Hafez Assad
heeft Kissinger vrijdag laten weten
dat Syrië vasthoudt aan de eisen dat
Israël zich geheel uit bezet gebied
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
ROCKEFELLER
GAF IN TOTAAL
1,8 MILJOEN
DOLLAR WEG
WASHINGTON (AUPI) —Met de
verklaring dat hij niets illegaals of
immoreels deed heeft de kandidaat
voor liet Amerikaanse vice-president-
schap Nelson Rockefeller vrijdag ont
huld dat hij tussen 1957 en 1974
schenkingen deed tot een totaal be
drag van bijna 1,8 miljoen dollar
(bijna 5 miljoen gulden).
Het geld ging naar 18 huidige of
vroegere publieke functionarissen of
leden van Rockefellers staf. „Al mijn
giften zijn volledig gemeld, zoals ver
eist door de wet, en de belastingen
erover zijn volledig betaald", aldus
Rockefeller in een brief met een bij
behorende lijst van schenkingen.
hst, ontslag van rechtsvervolging dat
president Gerald Ford zijn voorganger
verleende. Jaworski beveelt als zijn
opvolger zijn huidige plaatsvervanger
Henry Ruth aan. Vrijdag kwam in
Washington de jury van gezworenen
tot stand die in het proces tegen de
vijf beklaagden uitspraak zal doen.
Jaworski's ontslag gaat op 25 oktober
in. Jaworski was speciale officier van
justitie geworden elf maanden gele
den, nadat zijn voorganger, Archibald
Cox, door de toenmalige president
Nixon van zijn functie was ontheven
omdat hij bandopnamen uit het Witte
Huis wilde hebben waarop gesprekken
stonden die over "Watergate' gingen.
Minister van justitie Elliot Richard
son en zijn plaatsvervanger William
Ruckelshaus, traden af omdat zij Cox
het ontslag niet wilden- aanzeggen.
Het aftreden van de 69-jarige Jawors
ki na het tot stand komen van de
jury voor het proces tegen de vijf ex-
medewerkers van Nixon, werd ver
wacht.
In een afzonderlijke brief heeft Ja
worski afgerekend met 'suggesties' uit
niet door hem gespecificeerde bron,
dat hij er ondanks hst pardon van
Ford op uit was ex-president Nixon te
ROTTERDAM (ANP) Zondagavond
zijn opnieuw moeilijkheden ontstaan
in de wijk Katendrecht, in Rotterdam.
Een onbekend aantal bewoners uit
deze buurt, heeft de ruiten ingegooid
van enkele bordelen.
Al geruime tijd zit het de plaatselijke
bevolking dwars, dat de prostitutie
zich hier ongestoord kan uitbreiden,
zonder dat de overheid hieraan iets
doet. Onlangs heeft de gemeente enke
le bordelen laten sluiten.
LOEANDA (RTR) Het nationaal
front voor de bevrijding van Angola
(FNLA) heeft bekendgemaakt
dinsdag een bestand van kracht
wordt.
Dit is het eerste belangrijke resultaat
van de besprekingen die vorige week
in Kinsjasa, de hoofdstad van Zaire
zijn gehouden tussen vertegenwoordi
gers van de Portugese regering en de
bevrijdingsbewegingen van Angola, on
der auspiciën van president Moboetoe
BELFAST (RTR) Ten noorden van
de Noordlerse hoofdstad Belfast is
zondag het vierde lijk in 72 uur
gevonden van mensen die daar bij de
twisten tussen rooms-lcatholieken en
protestanten worden vermoord.
Het stoffelijk overschot was deerlijk
verminkt en de man, wiens identiteit
nog niet bekend was, was zesmaal in
het hoofd en de borst geschoten.
Van de andere drie slachtoffers is het
zeker dat zij rooms-katholiek waren.
STUTTGART (DPA) Uit Stuttgart
is zaterdag een door de Westduitse
vereniging voor bescherming van die
ren betaald vliegtuig met 80-000 door
een te vroeg ingevallen winter betrap
te zwaluwen naar het zuiden vertrok-
n.
In de komende weken volgen andere
chartervluchten. Ook het Duitse leger
is in de reddingsactie ingescha
keld.
vervolgen. Jaworski schreef dat
grondwet op dit punt duidelijk is
president Ford de bevoegdheid gaf
vrijwaring van strafvervolging te ver
lenen. De volmacht die de speciale
officier heeft gekregen, gaat niet
ver dat zij die bevoegdheid kan aan
vechten.
President Ford heeft Jaworski's ont
slag aanvaard en gezegd dat hij per
soonlijk een opvolger zal benoemen
vanwege de belangrijkheid van de
functie. Fords perschef Ron Nessen
zei dat minister van justitie Saxbe
een nieuwe speciale, officier van justi
tie zal benoemen vóór Jaworski's ver
trek. Dit zal pas gebeuren 'na inten
sief overleg met de president en met
diens instemming.'
NA NEDERLAAG CONSERVATIEVEN
(Van onze correspondent)
- LONDEN Na de verkiezingsnederlaag van de Conservatieven gonzen de Britse zondagsbladen
van de geruchten over het ophanden zijnde aftreden van oud-premier Edward Heath als leider van
de partij. Van de vier verkiezingscampagnes die Heath voor zijn volgelingen leidde, verloor hij er
drie, waaronder de laatste. Het bleek daarbij dat. de persoonlijkheid van de vroegere 'mister Euro
pe' hij leidde de Britse toetredingsonderhandelingen voor de EEG tot president De Gaulle zijn
veto uitsprak kennelijk bij de Britten niet genoeg is aangeslagen. Heath is onhandig in de om
gang met het publiek en hij zegt de waarheid, een eigenschap die in de politiek geen winst oplevert.
Er zijn twee stromingen in de par
tij met betrekking tot Heath' vertrek.
De ene wil dat de oud-premier beter
vandaag dan morgen kan gaan en dat
hij daarna de rol van „schaduw-minis-
ter van buitenlandse zaken" op zich
moet nemen. In deze rol kan hij ook
de debatten voor zijn partij leiden die
in het Lagerhuis zullen worden gehou
den met betrekking tot de Labour-
plannen die voorzien in een referen
dum op het eventuele uittreden uit de
EEG.
De tweede stroming wil dat Heath
voorlopig de partij nog blijft leiden
om tegenover de buitenwacht niet al
te duidelijk te laten merken dat er
van een peroonlijke nederlaag voor
de oud-premier sprake zou zijn.
Kandidaten voor Heath' opvolging
zijn er kennelijk al genoeg. Voorop
loopt, in de publieke opinie, de huidi
ge voorzitter van de partij en de
vroegere Britse minister in Ulster, de
populairs William Whitelaw. Maar
ook zijn aanhangers vragen zich af ol
Whitelaw over voldoende financieel en
economisch inzicht beschikt om het
als barer majesteits leider van de
oppositie" in het' Lagerhuis in
essentiële debatten op dit terrein te
gen de vlijmscherpe premier Harold
Wilson op te nemen. Bovendien verte
genwoordigt. Whitelaw het karakter
van de hoekige Britse landedelman
en vraagt men* zich af of dit bij
komende verkiezingen niet op zijn
beurt opnieuw een ramp zal ople
veren, na het geringe persoonlijk suc
ces van Heath.
Tot de andere kandidaat voor het
leiderschap wordt Churchill's schoon
zoon, op het ogenbük Groot-Brittan-
niës EEG-commissaris in Brussel,
Christopher Soames genoemd. Een
conservatief parlementslid is al bereid
zijn zetel aan Soames af te staan
voor het geval hij zou beslissen in de
Britse politiek terug te keren. Ander
zijds hoort men dat Soames graag
vanuit Brussel de strijd wil blijven
voeren voor het behoud van Groot
lidmaatschap van
Wilson besteedde het eerste week
einde na zijn verkiezingsoverwinning
met nadenken op het buitengoed van
de eerste ministers. Chequers. Pas
begin deze week ziet hij zijn minis
ters, die naar men aanneemt allen op
hun post zullen blijven, met uitzonde
ring van de minder succesvolle minis
ter voor Ulster, Rees. Ook de omstre
den minister voor industrie, de linker
vleugelman Tony Benn, zou op zijn
post blijven. Hij is voorstander van
zeer verregaande nationaliseringen,
een politiek die men op het ogenblik
niet van het allereerste belang acht
om met name het inflatiespook en het
werkloosheidsprobleem het hoofd te
bieden.
Een esrste maatregel van de rege
ring zo wordt algemeen verwacht
zal zélfs verregaande hulp aar
privé-industrie zijn. Het was dezelfde
minister Benn die samen met de eco
nomische adviseur van de eerste mi
nister, Lev.er, het plan heeft opgesteld
voor het oprichten van een investe
ringsbank. Van deze staatsbank zullen
bij voorkeur veelbelovende, maar in
moeilijkheden geraakte Britse indus
trieën geld kunnen lenen tegen voor
waarden die ds particuliere banken
niet meer aandurven. Tegelijkertijd
zou minister Benn van plan zijn om.
ondanks de felle kritiek die hij oogst,
door te gaan met het indienen van
plannen die de nationalisatie dienen te
bewerkstelligen van de luchtvaartin
dustrie, de scheepsbouw, de farmaceu
tische industrie en' sectoren van de
constructie-induètriè en van de verze
keringswereld
Papieren winsten
Minister van financiën Healey zal
op korte termijn belastingfaciliteiten
aan de industrie moeten verlenen om
te verhinderen dat de stroom faillisse
menten onstuitbaar wordt. De Britse
industrie wordt door de belasting
geslagen voor „papieren winsten",
zijn ontstaan uit de door de inflatie
getroffen prijzen van de voorraden.
Investeringen zijn nu zo goed als
onmogelijk geworden. Uitstel van be
lastingbetaling zal de eerste maatregel
dienen te zijn.
De minister voor het prijzenbeleid;
Shirley Williams, zal naar vele experts
aannemen, verplicht zijn een aantal
van haar prijsrestricties op te heffen.
Wanneer de industrie verplicht wordt
door te gaan met het betalen van
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
LONDEN Na zijn verkiezings
nederlaag. verklaart een teleurge
stelde oppositieleider Heath aan
de Engelse pers, dat hij 'noopt dat
de Labourleiding zich zal realise-
i dat zestig proeent van het
volk legen het socialisme heeft ge
stemd en dal het daarom de ppli-
tieke verdeeldheid moet beteuge
len. zodat het vol eensgezind de
toekomst tegemoet kan zien.
TRIPOLI (RTR) Libië zal de KLM
weer toestaan diensten naar en vanuit
het land te onderhouden als zij kan
bewijzen dat zij 'Israël niet helpt,' zo
heeft het officiële Libische persagent
schap Ama zaterdag bericht.
Volgens het Franse persbureau AFP
heeft de Libische regering al besloten
het embargo tegen de KLM en de
Nederlandse koopvaardij op te hef
fen.
AALTEN (ANP) De enige openbare
basisschool in Aalten is vrijdagmiddag
voor onbepaalde tijd gesloten in ver
band met een vlooienplaag die het
lesgeven nagenoeg onmogelijk
maakt.
Enkele weken geleden is de gemeente
dienst al in actie geweest om de
vlooien die veroorzaakt worden door
katten die onder de schooi huizen te
verwijderen. Het resultaat leek gun
stig maar eind deze week waren er
plotseling weer duizenden vlooien.
VOLGENS GEHEIM DOCUMENT
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Uit een ge
heim document van augustus
1969 is bekend geworden dat
kort nadat Nixon president
werd, opdracht werd gegeven
BRESKENS Het is niet waar
schijnlijk dat de Suikerwerkfabriek
Verduyn BV binnenkort zal verhuizen
van de Prinses Julianastraat naar
industrieterrein in Breskens. B. er
ligt ingeklemd tussen woonhuizen,
daarom op die plaats absoluut niet
uitbreiden en levert soms hinder op
voor de omgeving. Het college heeft
Verduyn nu verzocht voor 1 novem
ber te reageren op het aanbod van
rijk en gemeente, die 550.000'lrulden
willen bijdragen in de 'verhuiskosten'
van het bedrijf. De eerste reactie van
algemeen directeur J. J. Verduyn is
kort en bondig: „We bestuderen het
voorstel nog, maar op dit moment
lijkt een verhuizing ons niet verant
woord".
Waar wringt de schoen? „Dat is heel
eenvoudig", zegt Verduyn. „De grote
vraag is: wie betaalt de inflatie? Het
aanbod van 550.000 gulden is geba
seerd op de index van januari 1972.
De gemeente kreeg pas een kleine
twee jaar later bericht uit Den Haag
dat het akkoord was: ze mochten ons
dat bedrag uitkeren. Maar inmiddels
is de inflatie voortgehold. We zouden
nu zeker veertig procent meer
750.000 gulden moeten krijgen om
aan dezelfde waarde te komen. Zo
lang dat niet gebeurt is het voor ons
niet interessant, maar de gemeente
kan in Den Haag kennelijk weinig
bereiken. Dat schreven ze tenminste
in die brief: eenverhoging zit er niet
in". De Breskense snoepfabrikant
heeft een eenvoudig rekensommetje
-gemaakt. In januari '72 werden de
totale verhuiskosten berekend op 1.25
miljoen gulden. Verduyn had toen zelf
dus ongeveer 7 ton moeten bijpassen.
„En op basis daarvan waren we toen
ook bereid te verhuizen. Voor uitbrei
ding zijn we toch aangewezen op het
industrieterreinwaar we trouwens al
het magazijn hebber, ook", zegt Ver
duyn. „Maar kijk eens hoe die cijfers
nu liggen: we schatten dat de verhui
zing nu 1,75 miljoen zou kosten, ter
wijl de overheidsbijdrage gelijk blijft.
Dat betekent dat we er zelf 1.2 mil
joen moeten instoppen en eerlijk ge
zegd ben ik bang dat dat onze krach
ten te boven gaat. In deze tijd met
z'n grote economische problemen ga
je niet klakkeloos investeren. Het
moet ons er toch om te doen zijn het
bedrijf draaiende te houden en dan
mag je geen risico's nemen".
Cocurrentie
Verduyn windt er geen doekjes om
dat concurrentievervalsing op ver-
schillende fronten zijn bedrijfstak be
dreigt. In de eerste plaats is dat het
verschil in suikerprijs binnen de EEG.
In Nederland wordt de suiker bijvoor
beeld heel wat duurder betaald dan in
Frankrijk. „Dat plaatst ons uiteraard in
een nadelige concurrentiepositie, te
meer omdat we voor een belangrijk
deel zijn aangewezen op export van
onze produkten", zegt Verduyn.
Omdat die exportmarkt zo belangrijk
is houden de suikerverwerkende fabri
kanten helemaal him hart vast bij de
dreigende heffing op de uitvoer van
suikerhoudende produkten naar derde
landen (buiten de EEG). De Neder
landse Vereniging voor de Suiker
werk- en Chocoladeverwerkenae In
dustrie (Nevesuco) heeft onlangs de
vrees uitgesproken dat deze maatregel
de werkgelegenheid in de bedrijfstak
(ruim 6000 werknemers) ernstig in
gevaar kan brengen. In een speciaal
communiqué is het met cijfers geïllu
streerd. Van de totale Nederlandse sui-
kerwerkproduktie ging in 1973 14,5
procent 13.000 ton naar derde
landen. „Een afzetverlies van 15 pro
cent zal een forse terugslag te zien
geven op de werkgelegenheid in tal
van suikerwerkindustrieën, waarbij
moet worden bedacht, dat een aantal
fabrikanten in hoofdzaak voor de der
de landenmarkt werkzaam is", aldus
De suikerheffing blijft ook voor Ver
duyn niet zonder gevolgen. Zijn be
drijf exporteert 30 procent van de
totale produktie naar derde landen.
„Als het doorgaat moeten we hele-
ma-.il niet praten over meer winst, die
we zouden kunnen gebruiken v<
investeringen. Dan gaat het erom
hard mogelijk te werken om het ver
schil te compenseren. Vergeet niet dat
dan alle bedrijven een overcapaciteit
krijgen en, dat betekent dat je alleen
al in Nederland met een scherpere
concurrentie te maken krijgt. Het is
toch voor iedereen duidelijk dat in
die situatie zo'n hoge investering voor
ons al zeer discutabel wordt", zegt de
directeur.
Terug bij de verhuizing waarmee ie
dereen ook Verduyn zelf geluk
kig zou zijn. Ondanks de financiële
struikelblokken blijft. Verduyn er
nuchter en niet al te pessimistisch
tegenover staan. „Zoals het nu ligt zie
ik er weinig heil in, maar als de
overheid het bedrag optrekt tot
750.000 gulden geloof ik dat we zou
den moeten verhuizen, al is er dan i
nog heel wat bij te passen. Ik hoopi
maar dat ze er in Oostburg nog iets
aan kunnen doen. I
ten aanzien van de blanke regi
mes in Afrika een 'tegemoetko
mend' beleid te voeren. De aan
beveling werd gedaan in een stu
die van Henry Kissinger, die
toen hoofd was van de Nationa
le Veiligheidsraad.
Kissingers studie zegt onder meer:
„De blanken (in Afrika) zullen er
altijd blijven en de enige manier
waarop een constructieve verandering
kan plaatsvinden, is door middel van
hen. Er is geen hoop voor de zwarten
om politieke rechten te verwerven
dan alleen door geweld, wat alleen
maar tot chaos kan leiden en toene
mende kansen voor de communisten.
Wij kunnen, door een selectieve af
zwakking van onze (afwijzende) hou
ding ten aanzien van de blanke regi
mes, een mate van verandering aan
moedigen in hun hui die raciale en
koloniale beleid, en door meer econo
mische hulp aan de zwarte staten te
geven proberen beide groepen meer
tot elkaar te brengen".
En verder: „Onze tastbare belan
gen vormen een basis voor onze con
tacten in het gebied en deze kunnen
gehandhaafd worden tegen een aan
vaardbare politieke prijs".
Een van de overwegingen om dit
tweezijdige beleid te voeren, behalve
om de communisten te weren, was
ervoor te zorgen dat de goudproduk-
tie van Zuid-Afrika niet in gevaar werd
gebracht en zijn weg naar het buiten
land kon blijven vinden. Hoe ambiva
lent het Amerikaanse beleid was. blijkt
uit het feit. dat. terwijld e Verenigde
Staten in de Verenigde Naties het
apartheidsbeieid van Zuid-Afrika in de
krachtigste bewoordingen veroordeel
de. er voor een miljard gulden in Zuid-
Afrika werd geinvesteerd een inves
tering. aldus de studie van Kissinger,
die zeer hoge profijten afwierp.
Een ander argument was, dat Zuid-
Afrika de aanwezigheid in de Indische
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
