PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Schattingen
lopen op tot
10.000 doden
ORKAAN MAAET DUIZENDEN
SLACHTOFFERS IN HONDURAS
Streeklandbouwmuseum Heille kreeg
'bijenkot' en gewassen- en kruidentuin
SPANNINGEN IN P v d A
OVER DEFENSIEBELEID
Geen tweederde
meerderheid voor
opheffing D? 66
vandaag in
de kraat
Motie van wantrouwen op nippertje verworpen
Volgend jaar weer discussie
217e jaargang - no. 223
Maandag 23 september 1974
CHOLOMA Inwoners van deze een graf voor een van de slacht
stad kijken toe bij het graven van offers (voorgrond) van de orkaan
Fifi.
SAN PEDRO SULA Een brand
weerman maakt, een reddingslijn
los van een vluchteling tijdens het
hoogtepunt van de orkaan Fifi.
Foto beneden: een half verdron
ken kind wordt door een brand
weerman weggedragen, terwijl
haar vader een geruststellende
hand op haar hoofd legt. in de
stromende regen tij'ens het hoog
tepunt van de orkaan.
CYCLONEN
(Van onze weerkundige medewer
ker)
De zesde tropische cycloon van
dit sezoen, Fifi, is, gelet op het
aantal slachtoffers, een van de
raarste uit de geschiedenis van
Midden-Amerika. Vergelijkbaar
met Fifi is eigenlijk alleen de
cycloon die in 1900 de plaats
Galveston aan de Golf van Mexi
co geheel vernielde en waarbij
mensen de dood vonden.
Nog niet vergeten zijn verder
Flora", die in 1963 in Haiti 4000
dachtoffers eistte, en „Inez", die
In 1966 op hetzelfde eiland 5000
doden maakte. Materieel gezien
„Betsy" in 1965 een grote
rerkwister met meer dan 1 mil-
prd dollars schade.
In het gebied van de Stille
fteaan, waar de bevolking derge-
'ijke stormen veel~minder goed"
nn weerstaan, is het aantal
ilachtoffers soms nog groter: in
1959 in totaal 7000, waarvan al
leen al 4000 door de tyfoon „Ve
ra" in Japan. Het zijn de door de
wervelstormen opgewekte vloed
golven, die de meeste slachtoffers
eisen.
Tropische cyclonen ontstaan
voornamelijk in de nazomer en
herfst in tropische gebieden van
de oceanen. Eén zo'n broedgebied
ligt ten westen van de Kaapver-
dische eilanden. Wanneer een
maal een tropische storing ont
staan is, neemt die geleidelijk toe
en trekt westwaarts de Atlanti
sche Oceaan op in de richting
'.an West-Indië. Daar zijn de win
den toegenomen tot 120 Mome
per uur. Ze vervolgen hun
baan tot Haiti om daarna noord
waarts te gaan. richting Cuba -
Bahama eilanden. De windsnelhe-
zijn nu gegroeid tot 200 a
kilometer per uur, soms
wordt 400 a 500 kilometer waar
genomen.
Satellieten signaleren cyclonen
in eenzeer vroeg stadium. Over
het ontstaan van cyclonen be-
echter nog geen zekerheid.
Daarom is er deze zomer van 15
juni tot 30 september een inter
nationaal onderzoek gaande (Ga-
te) waarbij 4000 mensen betrok
ken zijn.
De energie van een cycloon is
enorm. De warmte die vrijkomt
bij de condensatie van water
damp komt in tien dagen tijd
overeen met 10.000 atoombom-
Die energie is voldoende
de Verenigde Staten 600 jaar
j warmte te leveren voor het
opwekken van elektrische ener
gie....
JOEGOSLAVIË
WIJST DRIE
AMBASSADEURS
LAND UIT
WENEN Dc regering in Belgrado
ecft de ambassadeurs van de Sowjet-
l'nie, Hongarije en Tsjechoslowakije
tet land uitgewezen. Zij zullen van-
taag of morgen Joegoslavië verlaten,
"e drie betreffende landen zijn ver
antwoordelijk gebleken voor de pro-
Russische verzetshaard in Montene-
bo, die enige maanden geleden is
opgerold.
Officieel wordt in de Joegoslavische
ttofdstad ieder verband tussen de
wdergrondse activiteiten en de uitwij-
ög van de diplomaten ontkend. Bel-
wil de zaak niet al te veel
oen om geen open conflict met
Moskou te provoceren.
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5
Binnen- en buitenlands
nieuws op pagina 3.
Sport op de pagina's 9, 10-
jll, 12,13 en 14.
TEGUCIGALPA (RTR, UPI, AFP) De orkaan Fifi, die donderdag een spoor van dood en vernie
ling trok door Midden-Amerika, heeft met name in Honduras duizenden mensenlevens geëist. Buur
landen, het internationale Rode Kruis en VN-organisaties zijn bezig met noodhulp voor de zeker
150.000 daklozen. In de eerste plaats moet voorkomen worden dat epidemieën uitbreken. Het gevaar
daarvoor is groot omdat er in Honduras geen drinkwater beschikbaar is. In de rivieren en de over
stroomde gebieden drijven stoffelijke overschotten van mensen en kadavers van vee.
De schattingen van het aantal doden
in Honduras lopen nog ver uiteen.
Een woordvoerder van de Amerikaan
se ambassade heeft vernomen dat er
1.200 doden zijn, de regeringsvoorlich
tingsdienst in de hoofdstad Tegucigal
pa spreekt van zeker 3.700 doden
eeen zegsman van het nationaal ram
pen-comité van Honduras schat 10.000
doden en 15.000 vermisten. Het Franse
persbureau AFP heeft uit officiële bron
in Tegucigalpa vernomen dat er meer
dan 8.000 doden zijn en bovendien nog
15.000 vermisten. Deze bron verwacht
dat het aantal slachtoffers nog aan
zienlijk zal stijgen. De liga van rode
kruisverenigingen in Genève heeft van
haar verbindingsman in Honduras ver
nomen dat er volgens de eerste berich
ten 650 doden, 1.200 vermisten en
40.000 daklozen zijn.
Het juiste aantal slachtoffers zal
waarchijnlijk nooit bekend worden. In
opdracht van de autoriteiten is in
Honduras op grote schaal begonnen
met het verbranden van lijken, ter
voorkoming van epidemiën. De lijken
liggen al sinds donderdag in de open
lucht en in het water en daarom is
een normale begrafenis ondoenlijk.
Zaterdag is een begin gemaakt met
massale crematies in Choloma, San
Pedro Sula en andere plaatsen.
Verwoest
De orkaan Fifi heeft bovendien onge
veer 90 procent van de landbouwge
wassen in Honduras vernietigd. Tach
tig procent van de fabrieken en indus-
riële installaties werd verwoest. De
schade die is aangericht valt nog niet
te berekenen, maar deze bedraagt vol
gens de eerste voorzichtige schattin
gen zeker 1,5 miljard gulden.
In de stad Choloma, in het zwaar
geteisterde noorden van Honduras
waren zondag al 2.700 lijken geteld en
in La Ceiba meer dan duizend. Van de
1.200 huizen van Choloma staan er
nog slechts enkele tientallen, die op
een heuvel lagen, overeind. De meeste
mensen werden in hun slaap door het
natuurgeweld verrast. Pas zondag,
toen het water begon te zakken, was
de omvang van de ramp enigszins te
overzien. Het reddingswerk wordt
ernstig bemoeilijkt doordat wegen en
spoorlijnen door het water zijn weg
gespoeld, bruggen zijn meegesleurd en
landingsbanen van vliegvelden on
bruikbaar geworden.
Een woordvoerder van de Amerikaan
se ambassade zei dat in heel Hondu
ras geen drinkwater en geen elektrici
teit is. Van de Amerikaanse militaire
basis in de Panama-kanaalzone is ap
paratuur gestuurd om het water te
zuiveren, inentingsstof en organisato
rische medewerkers, üit de Verenigde
Staten, Mexico en Venezuela worden
per vliegtuig hulpgoederen aange
voerd. De regering van Honduras
heeft behalve om voedsel en vaccins
ook gevraagd om helicopters en red
dingsboten om mensen te redden die
(Van onze parlementaire redactie)
AMSTERDAM Er zijn over het defensiebeleid van de regering-
Den Uyl hevige spanningen binnen de PvdA aan het licht getreden
tijdens de zaterdagochtend gehouden partijraadsvergadering. Op
het nippertje kon voorkomen worden dat de meerderheid van
het hoogste politieke adviescollege van de PvdA een regelrechte
motie van wantrouwen tegen het defensiebeleid van partijgenoot
Vredeling aannam.
Met 62 tegen 47 stemmen werd een
motie van het gewest Amsterdam ver
worpen, waarin van de Tweede-Ka
merfractie werd geëist dat men de
defensiebegroting van het kabinet-Den
Uyl zou verwerpen. Amsterdam is he
rig teleurgesteld over de „ouderwetse
koudeoorlogsdefensienota" van het ka
binet, die deze week al aan de orde
komt in het parlement.
Kritiek
Fractieleider Ed van Thijn wierp de
partijraad, die een grote golf van
kritiek spuide op de defensienota van
PvdA-minister van defensie Vredeling,
voor de voeten dat men een directe
kabinetscrisis zou veroorzaken als het
gewest Amsterdam zijn zin kreeg. Het
advies van de partijraad is uiteraard
niet bindend, maar de kamerfractie
zou als de motie was aangenomen
een zeer zware partijcrisis veroor
zaken ais men het advies naast zich
neer zou leggen, ook al zou men dan
hebben gekozen voor het behoud van
het kabinet. „Als de partijraad werke
lijk de invloed wil behouden die ze nu
heeft, dan moet men beseffen dat de
motie van Amsterdam niet kan wor
den gesteund", riep Van Thijn drei
gend uit.
Het gevolg van de zware kritiek
Zie slot pagina 3 kolom 4)
al vanaf donderdag zonder eten en
drinken op daken van huizen en in
boomtoppen zitten.
Door de enorme regenval tijdens de
orkaan traden de rivieren buiten hun
oevers. Deze grote watermassa stroom
de met grote kracht af op de zee.
waar het door metershoge golven werd
teruggeslagen. Deze vloedgolf heeft
onder andere de stad Choloma van de
kaart geveegd.
De oogst van bananen, waaruit de
drie miljoen inwoners van Honduras
hun belangrijkste inkomsten putten
en van rijst en suikerriet moet vrij
wel als verloren worden beschouwd.
Het hele land is tot rampgebied ver
klaard. De regering heeft een prijsstop
afgekondigd en de benzine gerantsoe
neerd. De enige raffinaderij van het
land is door overstromingen onbereik
baar. Uit de getroffen gebieden ko
men berichten van prijsopdrijving.
De liga van rode kruisverenigingen in
Genève heeft de aangesloten organisa
ties verzocht medicijnen, levensmidde
len tenten, veldbedden en dekens be
schikbaar te stellen.
Twee journalisten van het Hondurese
dagblad "Novedades', die het noorden
van het land bezocht hebben, beschrij
ven de hel van verschrikkingen die ze
daar aantroffen. Uit een metersdikke
modderlaag steken hoofden, armen,
handen van de honderden, misschien
duizenden mensen die onder het slijk,
bedekt liggen. Duizenden kadavers van
vee drijven op het water. De windsto
ten waren zo krachtig dat de journa
listen zich aan bomen moesten vast
grijpen om niet te worden meege
sleurd. Honderden lijken liggen opge
stapeld in kerken, scholen, of gewoon
buiten in de modder. Hele dorpen zijn
bedekt onder duizenden tonnen grond,
bruggen zijn weggeslagen dor de rivie
ren.
Fifi zou in EI Salvador 40 mensenle
vens hebben geëist, in Nicaragua zijn
zeven lijken gevonden en in Guatama-
la en een deel van Mexico is eveneens
schade aangericht. Een vliegtuig met
hulpgoederen int Nicaragua is zondag
neergestort, waarbij de zeven inzitten
den de dood vonden.
(Van onze parlementaire redactie)
AMSTERDAM Het besluit om D'66 op te heffen is zaterdag op
een langdurig congres van de democraten (nog) niet genomen.
Een meerderheid van het congres bleek wel voor liquidatie te
zijn, maar twee moties waarin de opheffing werd voorgesteld
kregen niet de benodigde tweederde meerderheid van het aantal
stemmen.
Op voorstel van Hans Gruyters wordt
volgend jaar weer een ledenvergade-
ring uitgeschreven, waar opnieuw
over de toekomst van de partij wordt
gediscussieerd. Tot die tijd zal het
hoofdbestuur haar beleid met 'gepaste I
bescheidenheid' voeren. De positie van
de tweede-kamerfractie en van de vier'
D'66-bewindsleden blijft onaangetast.
Het congres van de democraten
heeft ongeveer tien uur nodig gehad
voor de discussie over de opheffing.
Uiteindelijk bleven drie belangrijke
moties over. De eerste hoofdzake
lijk ingediend door de afdeling Den
Haag stelds een onmiddellijke op
heffing voor. Een motie-Zeeland sug
gereerde door te gaan met de partij
tot de eerstkomende kamerverkiezin
gen, zodat de D'66-afvaardiging haar
werk onder dit kabinet kan blijven
doen. Het hoofdbestuur diende
motie in waarin een minder ingrij-
psna besluit werd voorgesteld: niet
meedoen aan de kamerverkiezingen
DÉFILÉ VAN 150 RUITERS WERD HOOGTEPUNT
DRUK BEZOCHTE FOLKLORISTISCHE MANIFESTATIE
CONCOURS HIPPIQUE
VOOR PONY'S
HEILLE Een indrukwekkend
défilé, waarbij alle 150 deelne
mende ruiters aan het 'concours
hippique voor pony's' paradeer=
den voor een reeks genodigden en
een talrijk publiek, was zaterdag
middag een hoogtepunt van de
veelzijdige folkloristische mani
festatie 'In en om het streek
landbouwmuseum in Heille' bij
Aardenburg. Andere bijzondere
gebeurtenissen waren achtereen-
de officiële aanbieding
van een 'bijenkot' en de officiële
opening van een gewassen-
kruidentuin, de twee nieuwste
aanwinsten van het landbouwmu
seum, dat al 12.000 bezoekers
telde.
De manifestatie was onder meer v
bereid in samenwerking met het
genaamde erecomité: de colleges
burgemeester en wethouders van
gemeenten Aardenburg, Oostburg en'
Sluis en burgemeester drs. W. L. A.j
Lockefeer van Aardenburg betitelde!
het gebeuren na afloop als „een prach-J
tig staaltje van pure West-Zeeuwsch-
Vlaanderen promotion".
De heer Lockefeer had zaterdagmor
gen tijdens de ontvangst van een
delegatie uit de deelnemende ruiter-
verenigingen in het gemeentehuis van
Aardenburg gewezen op de „onmis
kenbare educatieve waarde van dej
ruitersport, die gelukkig steeds minder!
een elitesport is".
De heer Lockefeer toonde zich geluk
kig met het grootscheepse concours
en met trots voortdurend over "het
grootste ponyconceurs, ooit in Zee
land gehouden' en 'een prachtig resul
taat van de nauwe samenwerking tus
sen de drie West-Zeeuws-Vlaamse ge
meenten'.
De burgemeester van Aardenburg kon
digde aan, dat. dit gebeuren nog slechts
een voorproefje is van wat de toe
komst op hippisch terrein in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen gaat brengen en
achtte de mogelijkheid niet uitgeslo
ten, dat de provinciale kampioenschap
pen zich volgend jaar bij het land
bouwmuseum zullen afspelen.
Vanaf 's morgens half negen hielden de
goeddeels jeugdige ponyruiters
zich bezig met de afwerking van dres-
suurprogramma's en een springcon
cours en voordat de paarden weer in
de vrachtwagens werden geplaatst omi
naar de huiselijke stal terug te keren,1
waren er bet défilé en de prijsuitrei-
king. De genodigden onder wie ver
tegenwoordigers van de drie gemeen
ten, afgevaardigden van de Koninklij
ke Nederlandse Federatie van lande
lijke rijverenigingen en gedeputeerde
mr. J. F. G. Schlingemann inspec
teerden de rijen paarden met hun be
rijders en reikten de rozetten en be
kers uit aan de prijswinnaars, die ver
volgens een ererondje 'op de rechter
hand' verzorgden.
'Kot'
Even tevoren had oud-rector A. Hooi-
horst van het Oostburgse lyceum het
landbouwmuseum officieel verrijkt
met een 'bijenkot'. De voormalige bio
logieleraar is de grote promotor van
het Tiijenkot', dat is opgericht met fi
nanciële hulp van de opgedoekte regio
nale ooft- en tuinbouwvereniging.
Enkele tientallen meters verder open
de mevrouw ir. M. J. van der Weele-
Minderhoud daarna de kortgeleden
aangelegde gewassen- en kruidentuin.
Het bijenkot is er mede gekomen dank
zij de medewerking van de Zeeuws-
Vlaamse imkersvereniging en de krui
dentuin dankzij de leerlingen van dc
rijks middelbare landbouwschool in
Schoondijke.
Elders op het terrein bewees "de ko
ning van Nederland' en 'de keizer van
'Sint-Sebasriaan' uit Aardenburg', ae
heer H. van Iwaarden, zijn titels in de
scnuttersport weer dubbel en dwars
waard te zijn. Hij ging het verwon
derde niemand strijken met de be
ker. die de gemeente Sluis beschik
baar had gesteld. Er namen 17 schut-
(Zie slot pagina 4 kolom 5
om vervolgens te bekijken welke mo
gelijkheden er voor de partij zijn.
De eerste twee moties baalden wel
een meerderheid van de stemmen
(respectievelijk 55 en 60 procent),
maar omdat het ging over opheffingv
voorstellen, was tweederde van de
geldig uitgebrachte stemmen het ver
eiste minimum. De suggestie van het
hoofdbestuur zou aan de helft plus
één voldoende hebben gehad, maar
kreeg 160 stemmen voor en 178 tegen.
Een motie van het lid Wessel om D'66
.alle activiteiten te laten staken"
werd door de congresleiding niet in
stemming gebracht omdat het indie
nen ervan volgens de voorzitter in
strijd was met het reglement en de
statuten van de partij. Het werd na
melijk tijdens de vergadering inge
diend.
Discussie
De stemmingen, die ruim twee uur
in beslag namen, volgden na een uit
gebreide discussie. Voorstanders van
opheffing onmiddellijk of op ter
mijn en voorstanders van het blij
ven bestaan van de partij, hielden
onwrikbaar hun standpunt vast. De
ene helft van de zaal probeerde de
andere te overtuigen dat de democra
tische beginselen, waarmee D'66 acht
jaar geleden begon, niet zo maar weg
te vagen zijn, terwijl omgekeerd de
andere helft fel betoogde dat er van
de partij, zowel voor wat betreft de
kiezerssteun als voor wat betreft or
ganisatie, vrijwel niets meer over
is.
Door die tegenstellingen liepen di
verse andere discussiepunten. De
voornaamste was het voorstel van
diverse leden onder aanvoering van
het kamerlid E. Nypeis en de Utrecht
wethouder Zeevalïring om een
iwe partij op te richten (Progres
sief Liberaal Actie Centrum), waar
mee men speculeert; op de electorale
erfenis van D'66. Aanvankelijk was dit
plan zelfs opgenorrvtzt in ae motie-
Zeeland, maar toen bleek dat er nogal
wat tegenstand was. schrapte men dit
onderdeel uit de motie.
De leden besteedden ook veel aan
dacht aan de vraag of bij het verdwij
nen van de partij het wetenschappe
lijk bureau van D'66, tot voor kort
onder leiding van Edwin Nypeis. zou
kunnen voortbestaan. Nypeis zei dat
dit mogelijk was omdat er naar ziln
verwachting subsidie verstrekt zal
blijven worden. Er zuilen echter di
verse leden van het bureau ontslag
nemen als de partij wordt opgehe
ven.
De situatie op het congres werd
geheel onduidelijk toen de eerste twee
moties waren verworpen. Het hoofd
bestuur trok zich terug voor een kort
beraad. Na de schorsing maakte men
bekend dat de motie van het HB
(Zie slot pagina 3 kolom 1
