PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ONDERZOEK GEVRAAGD
NAAR POGINGEN LEDEN
KAMER OM TE KOPEN
„In Zeeuwsch-Vlaanderen streven
naar een positief migratie-effect"
vaodasg ËP
Roerend afscheid
van bezette Trance'
MILITAIR BEWIND IN ETHIOPIË
NA AFZETTING HAILE SELASSIE
uivpr
Interieur
01CHT IN 'LE MONDE' VEROORZAAKT OPSCHUDDING
Passagiersschip
brand
OP ZEE VOOR ANKER
PPD-DIRECTEUR ADRIAANSENS TIJDENS DE
JAARVERGADERING VAN 'DORP, STAD EN LAND':
Itlaesirltc «tijlru
KORTE OIL/T 2A
j|7e jaargang - no. 215
Vrijdag 13 september 1974
m'ïïEST (RTR) Het 8.105 ton
tffcnde passagiersschip 'Ambassador'
(je Cunardlijn, dat in de haven
New Orleans passagiers wilde
O voftr een pleziertocht, is donder-
voor de kust van Florida in
iffld geraakt. Er waren geen passa-
ms aan boord. Van de 290 beman-
sclrden zijn 250 twee uur na de
gvte SOS-melding in de reddingsbo-
jegaan. Zij hadden het vuur niet
„jmii bedwingen omdat zij door de
dunnen de blusinstallaties niet meer
lieden bereiken.
i( Amerikaanse kustwacht meent dat
y schip niet direct zal zinken. Ver-
tiédene schepen van de kustwacht
3D nu bij het brandende schip, dat
2ïveer 40 zeemijlen ten zuidwesten
s Key West ligt. Tot dusver is geen
ïiÜng gemaakt van doden of ge-
KROONPRINS ASFA WOSSEN
Zeeuws nieuws op de pag.
2.5,9 en 11;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pag. 1, 3 en 13:
Sport op de pag. 14, 15 en
17;
financieel nieuws op pag.
Badio en tv op pag. 19.
(Van onze parlementaire redactie).
DEN HAAG De tweede-kamerfractie van DS'70 wil dat minister
Van Agt van justitie een onderzoek laat instellen naar aanleiding
van het bericht in het Franse dagblad Le Monde, waarin beweerd
wordt dat vertegenwoordigers van grote vliegtuigfabrieken in
Amerika, Frankrijk en Zweden geprobeerd hebben Nederlandse
parlementariërs om te kopen. In een brief aan tweede-kamervoor
zitter dr. Anne Vondeling heeft DS'70 voorgesteld minister Van
Agt om zo'n onderzoek te verzoeken.
Het Franse dagblad meldde woens-
dag onder meer: „In Nederland zijn
steekpenningen zelden doeltreffend.
Toch zijn Nederlandse kamerleden be
naderd met voorstellen inzake belang
rijke geldbedragen voor hun eventue
le steun ten gunste van dit' of dat
vliegtuig en indien zij van deze com
pensatie niet wilden horen, werd het
aanbod gedaan om aan hun politieke
partij een gepaste financiële steun toe
te kennen".
Het DSTO-kamerlid De Brauw ver
klaarde donderdag er nagenoeg zeker
van te zijn dat er geen enkel geval
van omkoping bestaat. Hij acht hét
bericht in Le Monde meer een be
schuldiging van de vliegtuigmaat
schappijen dan van de Nederlandse
parlementariërs. Niettemin heeft hij
toch op een onderzoek aangedrongen
om te voorkomen dat hier en daar de
gedachte post zou vatten dat er moge
lijk toch van fraude sprake zou kun
nen zijn.
De vliegtuigmaatschappijen hebben
voor Nederland grote belangstelling,
omdat de regering dit najaar moet
beslissen over de vervanging van de
Starfagihter door een ander gevechts
vliegtuig.
De Amerikaanse N otihrop-fabri eken
hebben de Nederlandse vakbeweging
donderdag gevraagd om een onder
houd, over de vervanging van de Star-
fighter. Eerder hadden de Zweedse
al zo'n ge-
Contact
Tweede-Kamerleden uit de vaste
commissie voor defensie hebben don
derdag v/el toegegeven de laatste tijd
veelvuldig contact gehad te hebben
met vertegenwoordigers van vliegtuig
fabrieken. Niet alleen werden zij over
stroomd met schriftelijke informatie,
maar op uitnodiging maakten zij ook
luxe reizen naar de fabrieken
Frankrijk, Amerika en Zweden.
De PvdA-defensiedeskundige Pi.et
Dankert verklaarde donderdag nooit
een uitdrukkelijk financieel aanbod
gekregen te hebben van enige maat
schappij. „Wel namen de gesprekken
soms zo'n sfeer aan, dat ik dacht: als
ik nu verder ga wordt er geld gebo
den. Zover is het echter nooit geko
men".
Geen commentaar
Namens de Tweede-Kamercommis
sie, die donderdag aan het eind van
de middag in spoedvergadering bijeen
kwam, werd geen officieel commen
taar gegeven. Ondervoorzitter Bas de
Gaay Fortman verklaarde na afloop
van de bijeenkomst: „Het ligt niet op
onze weg om commentaar te geven
op beschuldigingen aan derden, i.e.
buitenlandse vliegtuigmaatschappij
en".
BEVRIEZEN OLIEPRIJS BIJNA ZEKER
WENEN (RTR) De ministers van
de Organisatie van Olie-Exporterende
Landen (OPEC) zijn het donderdag in
Wenen nagenoeg eens geworden om
op 1 oktober de olieprijs nogmaals
met drie maanden te bevriezen, zo
heeft minister Jams hid Amouzegar
van Iran bekengemaalrt.
Maar het is niet uitgesloten dat de
internationale oliemaatschappijen ho
gere belastingen en royalty's moeten
gaan betalen. Hij zei dat er op de
eerste zitting van het overleg over
een herziening van de olieprijs in het
komende kwartaal nog geen formeel
besluit is genomen. De vergadering in
het hoofdkantoor van de OPEC in
Wenen wordt vandaag voortgezet.
Individueel wilden de kamerleden
hun reacties wel kwijt. De PvóA'er
Hans Kombrink verklaarde wel eer
der van deze geruchten gehoord te
hebben. Zijn fractiegenoot Klaas de
Vries liet weten op een aanbod tot
omkoping spontaan te zullen reageren
met „een klap in het gezicht van de
aanbieder". De PSP'er Van der Spek
achtte het mogelijk dat er inderdaad
iets van het bericht in Le Monde
klopt. De CHU'er Scholten vond het
ongeloofwaardig, dat een fabriek in
zo'n beslissend stadium zich zo zou
vergalopperen.
Het bericht uit Le Monde is overi
gens afkomstig van de Nederlandse
correspondent van dit blad, Philip
Freriks, die werkzaam is bij VARA's
televisierubriek 'Achter het Nieuws'
LE HAVRE (DPA/RTRfVPI)
Met tranen in de ogen 'auf wie-
dersehen' en 'lor auld lang syne'
zingend namen velen van de 1.315
passagiers van 's werelds groot
ste passagier schip de 'France' al-
scheid van de oceaanrens. Zij
werden mei behulp van de Britse
autoveerboot 'Viking 111' in Le
Havre aan land gebracht nadat
de bemanning vier kilometer uit
de kust het anker had geworpen
uit protest tegen het uit de
dienst nemen van het Franse
vlaggeschip.
De passagiers, meest Amerikanen,
vingen de actie van de beman
ning goed op. Zij kwamen overi
gens niets te kort en kregen
gratis whisky aangeboden. Velen
boden zelfs aan met de beman
ning aan boord te blijven tenein
de extra druk op de regering
voor het behoud van het schip
uit te oefenen.
Het protest mocht echter niet
baten. De regering bevestigde dat
het schip volgende maand uit de
vaart zal worden genomen. Er
valt niet over te praten, zei een
woordvoerder van de eigenaars.
De 'France' moet. vandaag voor
een terugreis naar New York ver
trekken. De Franse scheepvaart
maatschappij hoopt dat dit op
tijd kan gebeuren. Maar vak
bondsmensen zeiden dat de be
manning het schip bezet zal hou
den tot er een schriftelijke over
eenkomst met de regering be
reikt is over het lot van het
personeel.
De vakbonden van zeelieden en
de communistische en socilaisli
sche vakcentrales, de CGT en de
CFDT, hebben besloten uil solida
riteit met de bemanning van de
France de zeelieden en officieren
bij de koopvaardij op te roepen
maandag een staking van 48 uur
te beginnen.
Het tn 1930 als een symbool van
het Franse aanzien gebouwde
schip werd een synoniem voor
luxe voor de maximum 2.033 pas
sagiers die gratis kaviaar, cham
pagne en andere grote wijnen
geserveerd kregen.
Het 315 meter lange passagier
schip met zijn 2.500 bemannings
leden had tal van dinerzalen,
twee zwembaden, een kapel, een
bioscoop, een theater en een ga
rage voor 94 auto's.
Middelburg of
Aerdenhout
ZOON VAN EX-KEIZER NU KROONPRINS
LONDEN. NAIROBI, ADDIS ABEBA (RTR, DPA, AP, UPI) De Ethiopische strijdkrachten heb
ben donderdag keizer Haile Selassie van de troon gestoten en tijdelijk een militair bewind ingesteld
Het leger heeft de afgezette keizer 'lichamlijk zwak en geestelijk onbekwaam voor zijn taak' ge
noemd. Met de opheffing van het 'ondemocratische' parlement zou donderdag ook de herziene kei
zerlijke grondwet van 1955 buiten werking gesteld zijn. De radio meldde ook dat Haile Selassie
'voor zijn eigen veiligheid' naar een afgelegen oord is gebracht.
Het leger heeft de monarchie niet I
afgeschaft maar de kroon van koning i
aangeboden aan Haile Selassie's zoon
Asfa Wossen. Het leger negeerde een j
keizerlijk besluit uit april dat Asfaj
Wossens zoon, student in Engeland,
tot kroonprins benoemde. De 58-,jari
ge, toekomstige koning ondergaat een
medische behandeling in Zwitserland:
wegens gedeeltelijke verlamming. Hij
was in 1960 betrokken bij een paleis-j
revolutie die door de keizer echterj
snel kon worden onderdrukt.
Kroonprins Afa Wossen heeft donder
dag familieraad gehouden of hij naar
zijn land zal terugkeren als constitio-
neel monarch zonder macht. Zijn
zoon, de 21-jarige prins Zera Yacob
die in Oxford studeert, kwam in de
avond uit Londen in Geneve aan
met zijn vader overleg te plegen. Hij
wilde op het vliegveld niets zeggen.
Kroonprins Afsa is 57 jaar. Vorig jaar
kreeg hij een beroerte, waardoor hij
gedeeltelijk verlamd is.
President
De Ethiopische radio bevestigde don
derdagavond dat minister van defensie
Aman Michael Andom officieel is be
noemd tot hoofd van een voorlopige
militaire regering. De burger Michael
Imru, tot dusver minister-president, is
benoemd tot minister van voorlich
ting.
Minister van buitenlandse zaken De-
(Zie slot pagina 3 kolom 1
Moordenaar
moeder ds. King
ter dood
veroordeeld
ATLANTA (UPI) Een rechtbank in
Atlanta, hoofdstad van de Amerikaan
se staat Georgia, beeft donderdag de
23-jarige Marcus Wayne Chenault ter
dood veroordeeld nadat een gemengde
jury hem schuldig had bevonden aan
de dood op mevrouw Martin Luther
King sr. en een diaken in de baptisti-
sche Ebenezer-kerk op 30 juni.
De jury had maar 70 minuten nodig
om Chenault schuldig te bevinden aan
alle vijf punten van de tenlasteleg
ging. Hierbij hoorden moord en het
niet zichtbaar dragen van wapens.
'WERKGELEGENHEID
DAARBIJ GROOTSTE
PROBLEM'
HULST „De toekomstige ont
wikkeling van Zeeuwsch-Vlaan-
deren moet men niet laten aan
komen op de natuurlijke groei
van de bevolking (0,8 procent
gemiddeld per jaar bij een mi
gratie-effect van 0). Daarentegen
moet men als taakstelling stre
ven naar een positief migratie
effect, dat leidt tot een gemid
delde groei van circa 1,4 pro
cent. Deze streek zou daarmee
rond 1990 een goede 100.000 in
woners kunnen tellen. Dez:
taakstelling is verre van simpel.
Bij een groeiende bevolking
hoort het probleem van een
groeiende werkgelegenheid."
Dit zei ir. R. M. Th. Adriaan-
sens, directeur van de Provinci
ale Planologische Dienst voor
Zeeland, tijdens de jaarvergade
ring van de vereniging Dorp,
Stad en Land. donderdag in
Hulst.
Het bewoninjrspatroon is in grote lij
nen wel duidelijk gestructureerd. Be
halve de verspeide lintvormige bebou
wing op de zandgronden, een aantal
kleine buurtschappen en kernen vin
den we een reeks kernen met een
duidelijk verzorgende functie voor een
wijdere omgeving. Hulst, Axel en Ter
zijn de belangrijkste kernen in
dit gebied, waarbij Terneuzen ge
zien zijn omvang en zijn centrale
ligging ten opzichte van de rest van
Zeeuwsch.Vlaanderen een centrale
functie vervult. Voor de toekomst is
een evenwichtige uitbouw van
structuur van essentiële betekenis", al
dus ir. Adrïaansens.
De heer Adriaansens hield een toe
spraak over de typische Zeeuws-Vlaam
se planologische problematiek ais bij
drage aan de globale kennismaking van
de leden van de vereniging met de to
tale problematiek in Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen. De Belgische problematiek,
of meer toegespitst op de ontwikkeling
van het haven- en industriegebied Ant
werpen en omgeving werde donderdag
belicht door de heer R. Cools, schepen
voor planologische aangelegenheden
van de stad Antwerpen.
Na een algemene inleiding en de op
merkingen over de ontwikkeling van
Zeeuwsch-Vlaanderen, ging de heer
Adriaansens nader in op het Streek
plan Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen nieu
we stijl, het ontwikkelingsplan waarin
de wijze van ruimtegebruik centraal
staat en waarin steeds meer aandacht
wordt geschonken aan het inspelen op
de ruimtelijke ontwikkeling als pro
ces:
,.Het spreekt voor zich. dat dit
proces vooral -wordt bepaald door de
maatschappelijke ontwikkelingen bin
nen het gebied en in de naaste omge
ving. In dit opzicht dienen de ontwik
kelingen over de rijksgrens van we
zenlijk belang te worden geacht. De
centrale doelstelling voor het streek
plan kan het zal u niet verbazen
als volgt worden geformuleerd: Het
streven naar een zo hoog mogelijk
welzijn voor de huidige en toekomstige
bevolking in een gedifferentieerd en
evenwichtig milieu. Of, nader gespeci
ficeerd: het streven naar zowel een
hoogwaardig woonmilieu met een hoog
peil van voorzieningen als het streven
naar een hoogwaardig werkmilieu.
Juist met deze doelstellingen ligt het in
deze streek nu niet zo simpel. Een te
ruglopende bevolking past niet in deze
doelstelling. Het gaat om een relatief
klein gebied, dat dun bevolkt is. Een
uiterst gevoelige arbeidsmarkt en re
latief hoge werkloosheidscijfers. De
zorg voor de werkgelegenheid staan
dan ook vrij centraal.
Een redelijke uitbouw van de werkge
legenheid is essentieel voor een rede
lijke bevolkingsgroei, zodat de belan
gen van de streek ook voor de toe
komst zijn veilig gesteld. Op welke
wijze dit zou kunnen worden gereali
seerd is onderwerp van uitvoerige
discussie geweest en is dit in feite
nog', aldus de PPD-directeur.
De heer Adriaansens vertelde verder,
dat binnen de provincie is gekozen
voor een ontwikkeling van stuwende!
bedrijvigheid in de zeehavenindustrie,
daarbij gebruik makend van het belang
rijkste concurrentie-middel waarover
Zeeuwsch-Vlaanderen beschikt: de lig
ging aan diep vaarwater en dat de
ontwikkelingsmogelijkheden langs her
kanaal van Gent naar Terneuzen, ge
zien datgene wat daar tot op heden
tot stand is gekomen, als onvoldoende
zekerstelling worden gezien: „Toen er
CZie slot pagina 11 kolom 3
D',
fiintlijn
schermutselingen rond
de benoeming van oen
nieuwe commLs.viri.-s der
koningin in Zeeland beginnen
_1 de trekken aan te nemen van
een Amerikaanse verkiezings-
campagne. Er is nu een brief
naar buiten gekomen die de PvdA in
Zeeland aanvankelijk vertrouwelijk
aan premier Den Uyl hoeft gezon
den. Een nogal polemische brief, waar-
In uitvoerig de verdiensten uitocn wor
den gezet van cie kandidaat die door de
PvdA naar voren is geschoven. Per de
finitie is een dergelijk stuk eenzijdig:
het somt wei de goede hoedanigheden
op van de PvdA-kandldaat 'drs. M. C.
Verburg), maar gaat uiteraard niet in
op de capaciteiten van de man, die de
CDA-partijen hier benoemd willen zien
(mr. E. Biesheuvel). In dit opzicht is
het billijk er op te wijzen dat een man
die jarenlang minister, tractievooraAL
tor m de tweede kamer en ook nog
minister president is geweest zeker wel
gekwalificeerd kan worden geacht als
commissaris van een kleine provincie
met rond driehonderdduizend inwo
ners. Vermoedelijk zal de PvdA-Zeeland
dat ook wel erkennen, maar uiteraard
ligt het niet op haar weg dat nadruk
kelijk naar buiten te brengen.
De brief van de PvdA is in zoverre
geen officieel stuk dat hier eigen
lijk om een intern schrijven
gaat: aan een geestverwante pOUticua,
de minister-president, wordt een aan
tal overwegingen meegedeeld dat in de
beschouwingen kan worden betrokken
zodra de benoeming van een Zeeuwse
commissaris aan de orde komt- De
polemische kanten van de brief ter
zijde latend geloven we dat ln dit st.uk
een faire en niet overdreven opsom
ming wordt gegeven van de kwalitei
ten die aan Verburg kunnen worden
toegerekend. Men zou zelfs kunnen
zeggen dat de
toch niet zo geringe
lijst niet volledig
is: niets is bijvoor
beeld vermeld van
Verburgs studies,
die uiteindelijk hebben geleid tot de
aanleg van de Zeelandbrug en tot de
plannen van de vaste oeververbinding.
In het eerste geval suggereerde hij
lang voordat van een brug sprake was
dat een vaste, verbinding tussen Noord-
Beveland en Schouwen-Duiveland via
tol te financieren zou zijn. Verburg
was het ook die de eerste suggesties
.deed voor een vaste oeverbinding
hij stelde vele jaren geleden tijdens
een lezing in Breskens. dat technici
maar eens moesten uitzoeken of een
hangbrug over de Westerschelde mo
gelijk zou zijn. Om dat idee werd in
die dagen hier en daar nogal geglim
lacht, maar het heeft wel de stoot ge
geven tot het aan de orde stellen van
hert- project vaste verbinding.
Het antwoord op de vraag aan wie
het kabinet de voorkeur moet ge
ven als het op een benoeming aan
komt. heeft vooral te maken met de
accenten die de regering wenst te leg
gen. Indien ze vooral nationaal-pohtie-
ke overwegingen wil laten gelden,
heeft zonder enige twijfel de AB-kan-
didaai de beste papieren. Twee facto
ren spelen daarbij een rol: de politieke
bezetting van de diverse commissari.v
posten in het land alsmede die van de
grote gemeenten, voorts de gewoonte
om bij benoemingen van deze aard de
kandidatuur van oud-ministers in de
beschouwingen te betrekken. In beide
gevallen heeft mr. Biesheuvel de wind
volledig mee- Indien men echter bij de
vervulling van een commissarispost
meent dat een figuur uit het eigen ge
west de aangewezen man zou zijn
zoals bijvoorbeeld in Noord-Brabant is
gebeurd dan kan men moeilijk een
Zeeuwser commissaris voorstellen dan
V erburg: .Jedst-er-een-van-'t-Zeeuwse
land".
Fje PvdA-Zeeland heeft in haar brief
nog met nadruk gewezen op de
commissariaten in het bedrijfsle
ven van de vroegere premier en die
onaanvaardbaar genoemd. Op zichzelf
maken commissariaten bij vennoot
schappen niemand ongeschikt voor het
hier in het geding zijnde ambt. Wei
moet bij aanvaarding van dat ambt
worden overwogen of voortzetting van
dergelijke commissariaten gewenst is.
Wij geloven dat dit niet het geval kan
zijn. Om het even wie uiteindelijk de
zetel in de abdij zal bezetten: er be
hoort geen functionele binding te be
staan met het bedrijfsleven. Artikel 54
van de provinciewet garandeert de on
afhankelijkheid van de commissaris je
gens bepaalde overheidsinstellingen:
hij mag geen betrekking bekleden
waarin hij door de wet wordt geroe
pen het provinciaal bestuur van advies
te dienen, noch de betrekking van
voorzitter of lid van het bestuur van
een gemeente of waterschap. Die lijn
valt door te trekken: in deze tijd is
de verhouding overheid-bedrijfsieven
vaak een delicate aangelegenheid, ze
heeft te maken met milieuvraagstuk
ken, met ruimtelijke ordening, om
slechts enkele punten te noemen. Een
ieder die wordt geroepen om het ambt
van commissaris der koningin te be
kleden doet er goed aan gelijktijdig
adviseurschappen en oommissariaten
in het bedrijfsleven neer te leggen.
lingen rond 'the selling of a presi
dent' oftewel 'de verkoop van een
commissaris' nog wel even doorgaan.
Totdat eind deze maand het dossier
achter de gesloten deuren van de mi
nisterraad komt, het conclaaf in Den
Haag. Met na afloop een soort afkon
diging a la "Labemus papam' ("we heb
ben een paus') door de minister-pre
sident. Bij de pauskeuze vragen Ita
lianen zich altijd af of een Romein of
een niei-Romein zal worden aangewe
zen. De Zeeuwen stellen zich op dit
ogenblik een soortgelijke vraag: uit
Aerdenhout of uit Middelburg?
