Nieuw zondagavondprogramma NOS
IN TIEN JAAR 26.000 NIEUWE LOKALEN
VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS NODIG
„Gemeenschappelijk
bestuur aan top
van onderneming"
Ford overweegt meer
gratieverleningen
Manusama boos
om uitlatingen
Vondeling
BELASTINGONTVANGSTEN BLEVEN
1,5 MILJARD ACHTER BIJ RAMING
CNV-nota medezeggenschapsbeleid:
KAMER: VOOR
JEUGD GRATIS
BIBLIOTHEEK
BEZOEK
II SEPTEMBER 1974 MOVIHC.IA-Lf ZEEUWSE COURANT
SCHOLENBOUW-NOTA WIL KWANTITATIEVE OPLOSSING PROBLEEM SCHOLENBOUW
0 HAAG f ANP) Tussen nu en 1984 krijgt het voortgezet
onderwijs een toename van 239.000 leerlingen. De totale behoef-
aaannieuw te stichten lokalen is over die jaren 26.000. De groei
;jd het leerlingenaantal vertoont een climax. Volgend jaar zal
net hoogtepunt zijn bereikt. Na 1979 treedt stabilisatie in. Eerst
1982 manifesteert zich de in 1970 ingezette geboortedaling
jn het voorgezet onderwijs. Staatssecretaris Veerman heeft hier
in# rekening gehouden bij het opzetten van een scholenbouw-
$eid. Een nota hierover heeft hij dinsdag aan de staten-gene-
ual aangeboden.
«1 streeft allereerst naar een kwant!-
atjerf oplossing van liet schelen-
y^nTBAgstuk. Bij de bepaling van
jh scholenbouwhelekl gaat de be-
jLjsman niet voorbij aan het over-
dot aan lokalen bij het basisonder.
m Vermoedelijk kan in de periode
<i 1979 per jaar gemiddeld over 1500
dilea van het lager onderwijs wor-
m beschikt.
üi het leerlingenaantal hetzelfde zou
«men bij het; voortgezet onderwijs
0 pree procent van de lokalen per
.«r moet worden vervangen zijn er
m jaar rond 1260 en volgend jaar
■jll nieuwe lokalen no,dig. Over ae
g® 14 tot en met '83 zijn het er
jasl zah 14.000. De toeneming van
yantal leerlingen bij het voortge-
onderwijs vergt voor dit jaar nog
2500 en voor 1975 4050 nieuwe
valen. Over de gehele tienjarige pe-
is deze behoefte te becijferen
ipiond 12.000 nieuwe lokalen,
te het beleid, dat hem voor ogen
itaat, te verwezenlijken heeft dr.
T«nnan extra geld nodig hoven het
budget, terwijl tevens het hui-
an de behoefte aan nieuwe
bepalen heeft hij een rich-
aw„,van twee ton gehanteerd
ijs gemiddelde stichtingskosten per
ontwikkelt in zijn
nota twee beleidsmodellen. Aan beide
oplossing kleven bezwaren. In het
éne gevai wil hij met een bouwvolu
me van 3400 lokalen per jaar snel en
doeltreffend voorzien in de behoefte
aan lokalen in ,de komende vijf jaar.
In het andere geval moeten veel meer
lokalen bij het basisonderwijs worden
gehuurd en moeten veel tijdelijke lo
kalen worden geplaatst.
Ruime begroting
Staatssecretaris Veerman stelt in
nota zeer duidelijk, dat aan het huidi
ge niveau van de begrotingsuitgaven
voor scholenbouw niet mag worden
getornd. Het niveau ligt voor dit jaar
aanzienlijk hoger dan voor voorgaande
jaren. Als de staten-generaal er akkoord
mee gaat zal het niveau worden ver
ruimd- Ook het lcningenplafond voor
tijdelijke lokalen voor '75 en volgende
jaren aal den beduidend zijn verhoogd,
Dr. Veerman wil een commissie scho
lenbouwplan in het. leven roepen om
met de betrokken onderwijsinstantles
te komen tot een geïnstitutionaliseerd
overleg over het jaarlijks vast te stel
len soholenbouwplan. De planning
draagt het karakter van een voort
schrijdend vierjarenplan.
Bouuistromen
STEEDS MEER PROTESTEN
WASHINGTON President Gerald Ford van de Verenigde Sta
ten heeft dinsdag, voor de tweede maal binnen enkele dagen, voor
m enorme deining in zijn land gezorgd door aan te kondigen dat
bij een generaal pardon overweegt voor alle betrokkenen bij de
Watergate-schandalen. Terwijl van alle kanten protesten tegen
zijn besluit om Richard Nixon van vervolging te vrijwaren bin
nenstroomden, deelde de plaatsvervangende woordvoerder van 't
Witte Huis John Hush mee dat de president de mogelijkheid be
studeert van een dergelijk pardon. Hij waarschuwde de aanwezi
gen dat de 'uitslag van het onderzoek niet valt te voorspellen',
maar van vele zijden meende men dat Ford de 39 beschuldigden
en reeds veroordeelden wel zal begenadigen nu hij Nixon elke
Van verscheidene zijden in het Con-
riep men dinsdag om alsnog een
politiek debat te houden over Nixons
to! in Watergate nu gerechtelijke ver-
rolging door het besluit van de presi
dent niet meer mogelijk is. Sommigen
telden zelfs dat door Fords besluit
Watergate eerst goed in de doofpot is
üstopt, maar de Democratische afge
vaardigde Peter Rodino, voorzitter
wi de justitiecommissie die de
ïdijkheid van een verwijderingsproce-
jire tegen Nixon heeft onderzocht.
Veronderstellingen
Het verlenen van verdere amnestie zou
gesldent, Ford nog grotere moeilijk-
leden met het Amerikaanse congres'
tanen bezorgen, zo heeft de voorzit-
van het huis van afgevaardigden
tal Albert dinsdag verklaard.
A ben van mening dat dit beschouwd
worden als een misbruik maken
3 ds presidentiële macht," zo zei
tiert dinsdag in een interview.
Oyer het hoe en waarom van Fords
tetat om Ndxon té vrijwaren werden
w dinsdag nog allerlei veronderstel
den gedaan. Zo schreef de Chicago
ta-Times dat Ford zijn besluit had
ramen tegen het unanieme advies
ra al zijn raadgevers en zich had
leidén door de waarschuwing
yt Nixon voor een geestelijke instor-J
ta? stond. Nixon zou reeds in hetj
jaar van zijn regering aanj
sstige depressies hebben blootge-j
stsa en vaak zo door zijn persoonlij-
a moeilijkheden in beslag zijn geno-j
dat hij zich niet met regeringsza-
iffl bezig kon houden waardoor in
rijn chef van de staf van het
We Huis, generaal Ilaig, had gere-
De New York Times schreef dat
vorige week donderdag zijn me-
«verker Brenton L. Becker naar
Mzon had gezonden met een ontwerp
wr «m volledige schuldbekentenis in
«Watergate-affaire. Het Witte Huis
«at dit ontkend.
Dinsdag had de echtgenote van
.oions vroegere juridische adviseur
•ana Dean bij Ford een verzoek tot
taatie voor haar man ingediend die
kw? Hevangenisstraf van vier jaar
zijn aandeel in de
Nixon verleende amnestiële gratie
schending is van liet principe dat aRe
personen voor de wet gelijk zijn".
WASHINGTON: Plaatsvervangend
perschef John W. Hushen vertelt
aan verslaggevers op het Witte
huis, dat president Ford momen
teel 'studeert' op de mogelijkheid
om alle bij het Watergate-schan-
daal betrokkenen gratie te verle-
de scholenbouw voor het voortgezet
onderwijs te komen. Dit jaar is al
begonnen met de bouw van gymnas
tieklokalen in houwstromen. Vojgend
jaar kan voor de scholenbouwstromen
een operationeel plan worden ver
wacht. Ook streeft staatssecretaris
Veerman naar een evenrediger verde
ling van tijdelijke lokalen over de
sectoren van liet algemeen voortgezet
en het beroepsonderwijs.
Een werkgroep heeft al geconclu
deerd, dat bouwstromen voor school
lokalen technisch, economisch en or
ganisatorisch mogelijk zijn als het
ministerie garandeert, dat de stromen
over verscheidene jaren worden gefi-
nancieerd.
scholen grens
Proefprojecten
Voorts heeft het geïntegreerde ge-
bruik van accommodaties voor onder
wijs en sociaal cultureel werk de aan.
dacht van dr. Veerman. Enkele plaatse
lijke innitiatieven zulJen door een werk
groep als proefprojecten worden bege
leid. De werkgroep zal ook informeren
over de mogelijkheden, voorwaarden
en knelpunten van het voor verschillen-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „De woorden van k_
niervoorzitter Vondeling zullen bij de
Molukkers in Nederland met gehoon
worden ontvangen". Zo reageerde ir.
Manusama (voor zijn volgelingen pre
sident van de Zuidmolukse regering in
ballingschap) op de uitlatingen van de
met een parlementaire delegatie uit
Indonesië teruggekeerde kamervoorzit
ter Vondeling, dat vestiging van een
vrije republiek der Zuid-Molukken een
hopeloze zaak is.
Volgens ir. Manusama stond Vonde-
lings mening over de Molukse repu
bliek al voor zijn vertrek naar Indo
nesië vast.
,JUs deze uitlatingen het resultaat
van een parlementaire reis moeten
zijn, dan vind ik dat maar een mager
resultaat. Het gaat niet alleen om de
Molukkers in Nederland, de RMS-ge-
dachte leeft ook bij het volk in de
Zuid-Molukken. Uit de besprekingen
die de parlementaire delegatie in Dja
karta over de Molukken heeft ge
voerd, blijkt wel dat de vestiging van
een onafhankelijke republiek voor de
Indonesische regering nog wel dege
lijk een probleem is. De geschiedenis
heeft al meer uitgewezen dat mensen
een bijna hopeloze zaak tot een goed
einde brachten, daarom zal de Zuid
molukse zaak in onze harten blijven
leven", aldus ir. Manusama.
De stichting Door de eeuwen trouw'
vindt het een toppunt van hypocrisie
als Nederlandse parlementariërs in
onze eeuw van zelfbeschikking der
volkeren enerzijds overal ter wereld
bevrijdingsbewegingen steun toezeg
gen en anderzijds aan de Zuidmoluk-
kers het him toekomende zelfbeschik
kingsrecht ontzeggen. De stichting
zegt dit in een dinsdag uitgegeven ver
klaring.
PIET BRUSSEL WEG
BIJ INDUSTRIEBOND NKV
DEN HAAG Piet Brussel, de
voorzitter van de Industriebond NKV
zal in september 1975 wegens het
bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd, zijn functie neerleggen. Omdat
de Industriebond van mening is, dat
zijn opvolger tijd moet krijgen om
ingewerkt te worden, zal de Centrale
Raad op 20 september een opvolger
voor de heer Brussel aanwijzen.
Het Centraal Bestuur van de Indus
triebond zal de huidige voorzitter van
de bedrijfsgroep chemie. Piet Spij
kers, willen voordragen bij de Centra
le Raad. Deze raad, bestaande uit 75
met-gesalarieerde bestuurders en de
hoogste wetgevende vergadering van
de Industriebond, is gerechtigd om
ook met kandidaten te komen. Wijst
de Centrale Raad op 20 september
een opvolger voor de heer Brussel
aan, dan zal deze in september 1975
nog als zodanig gekozen moeten wor
den.
De Zeeuw blijft
KVP-voorzitter
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Dr. ir. D. de Zeeuw
zal zeker nog tot 1 januari 1975
voorzitter van de KVI' blijven. Dat is
het gevolg van het feit dat de eerste-
kamerfractie van de IvVP de burge
meester van Waalwijk. J. L. P. M.
Thyssen, tot fractievoorzitter heeft ge
kozen.
Zoals bekend was de heer De Zeeuw
een van de kandidaten voor dit fractie-
voorzitterschap in de senaat.
de doeleinden gebruiken
en andere gebouwen,
Verdere rationalisatie van de scholen
bouw is volgens een commissie moge
lijk om tot een vereenvoudigde en
versnelde scholenbouwprocedure te
komen. Dat kan door meerjarenplan
ning. door een zekere regionalisatie
van taken, bevoegdheden en verant
woordelijkheden. door openbaarheid
en door dat inschakelen van automat!
seringsapparatuur. Dr. Veerman vindt,
dat mei. de regionalisatie móet wor
den gewacht op het tot stand komen
van de gewestvorming.
Het is staatssecretaris Veerman dui
delijk. dat elk bedrag, dat meer voor
permanente scholenbouw in de ko
mende jaren beschikbaar wordt ge
steld. neerkomt op; beperking van
noodbouw. beperking van de afhanke
lijkheid van leegstand bij het lager
onderwijs en op vervroeging van het
tijdstip, waarop grotere aandacht kan
worden geschonken aan kwalitatieve
verbetering van het lokalenhestand.
Hij vindt de perspectieven voor de
komende periode niet somber. Boven
dien zal aan schrijnende gevallen)
voorrang kunnen worden gegeven.
f 380 min meer
Als de behoefte aan lokalen de ko
mende jaren volledig gedekt zou wor
den door permanente bouw, moeten
de fondsen ervoor worden verhoogd
van globaal 400 miljoen per Jaar tot I
ƒ780 miljoen. Dr. Veerman betwijfelt]
of binnen de totale prioriteitenstelling
voor onderwijsactiviteiten zo'n verho
ging ten koste van andere activiteiten
verantwoord is. Een verhoging lijkt
hem vooralsnog niet zeer waarschijn
lijk.
Zware belasting
Worden de permanente lokalen gefi-
nancieerd a fonds perdu, de tijdelijke
lokalen worden door leningen gefinan-
cieerd met een plafond van 25 mil
joen, goed voor ongeveer 600 lokalen
per jaar. Bij voortzetting van het
huidige niveau van begrotingsuitgaven
is er over tien jaar een groot bestand
van tijdelijke lokalen en huurlokalen.
ïAt houdt dan een zware belasting
van het onderwijs in. Over verschil
lende gebouwen verspreide huisves
ting zal daarbij onvermijdelijk zijn,
terwijl veel lokalen niet geheel voor
him nieuwe bestemming geschikt zul
len zijn.
Het handhaven van het voor scholen
bouw uitgetrokken bedrag voor 1974
is voor dr. Veerman beginpunt voor
het te voeren beleid van de beneden-
verruiming,
het ko:nen<
haar beslag
De Canadese politie heft dlnsdt
de directeur gearresteerd van
bank in Toronto op verdenking vt
verduistering van meer dan twee m
'oen dollar (ongeveer 5,4 miljoen gi
den ten nadele van de bank, c<
filiaal van de bank van Montreal, t
verduistering zou in do afgeloj*
Sm VRAGEN OVER
lm ADVIEZEN 0MR0EPRAAD
DEN HAAG (ANP) Het VVD ka
merlid Van DUk wil van enn-mini»Ut
Van Doom weU-n welke waarde hU
hecht aan de adviezen van de omroep-
raad. nu de ministers binnen enkele
weken tweemaal een aan xo'n adv Ie*
tegengestelde beslissing heeft geno
men.
Aanleiding tot deze vraag Is de afwij
zing van een aanvraag van het hum*-
•iLsiisch verbond om verruiming van
de zendtijd, ondanks een gunstig ad
vies van de Omroep raad.
MUIDEN: Na een voorbereidings
periode van .3 maanden, is op een
werf in Muiden in twee weken dit
Romeinse schip gebouwd. Het ging
gisteren voor de eerste proefvaart
het IJsselmeer op. waar opnamen
zullen worden gemaakt voor de
aflevering 'Periander' in de serie
Herodotus-verhalen, die de VPRO-
tv die seizoen op het scherm bren
gen.
HONDERDEN BRIEVEN
OVER BEDE TROONREDE
DEN HAAG De Tweede-Kamer
fractie van de CHL" krijgt dagelijks
enkele honderden brieven waarin bij
val wordt betuigd aan het streven van
de Unie om de traditionele bede weer
in de troonrede op te doen nemen.
Sinds de CHU daar vorige week in
een brief aan premier Den Uyl op
aandrong zijn inmiddels ruim 3000
reacties binnengekomen. Hierbij is
een bijvalsbetuiging van de KVP-afde-
den van de Raad van State.
Ministerie: prijsstijgingen en oliecrisis oorzaak
DEN HAAG (ANP) De op
brengst van de niet-kohierbelas-1
tingen is in de eerste helft van
dit jaar ongeveer anderhalf mil
jard .gulden achtergebleven bij
de helft van de jaarvergadering,
zoals deze in de voorjaarsnota
is gepresenteerd. Eind juni was
ruim 46 procent van die raming
ontvangen. In de voorgaande ja
ren was dit percentage gemid
deld ruim 47.
Ofschoon bijzondere omstandigheden
in de eerste maanden van dit jaar tot)
de huidige opbrengstontwikkeling heb-|
ben bijgedragen moet op grond van
de stand van de opbrengsten op 30
juni jongstleden worden aangenomen,
dat de in de voorjaarsnota gepresen
teerde jaarraming inzake de niet-ko-
hierhelasting iets te optimistisch is
geweest, aldus het ministerie van fi
nanciën.
In de eerste helft van 1974 hebben de
belastingontvangsten (op kasbasis)
20,9 miljard gulden bedragen, wat een
stijging van 12,3 betekent ten opzichte
van het bedrag van 18,6 miljard gul
den, dat in de eerste helft van het
vorige jaar werd ontvangen, aldus een
overzicht van het ministerie van fi
nanciën.
De belastingen, die op een aanslag
moeten worden voldaan (de kohierbe-i
lastingen) hadden een ongeveer twee-!
maal zo grote opbrengstgroei als de!
niet-kohierbelastingen. De kohierbelas-1
fingen stegen 20,3 procent van 2,8 tot:
3.4 miljard gulden en de niet-kohierbe
lastingen stegen 10,9 procent van 15,8
tot 17,5 miljard gulden.
Het achterblijven van de niet-kohier
belastingen ligt onder andere aan de
omzetbelasting. De ontvangsten van-1
wege de omzetbelasting beliepen in del
eerste helft van dit jaar 5,8 miljard
gulden of drie procent meer dtin de
5,6 miljard, die in de eerste helft van
het vorige jaar werden ontvangen. Zij
beliepen ongeveer 46 procent van de
in de voorjaarsnota geraamde jaarop
brengst van 12,5 miljard gulden.
Mede gelet op het seizoenpatroon van
de ontvangsten in net verleden moet;
in het bijzonder bij deze belasting!
betwijfeld worden of de thans be
staande achterstand in de tweede
helft van 1974 geheel zal kunnen wor
den ingelopen. In de eerste helft van
dit jaar is een achterstand van onge
veer een half miljard gulden ten op
zichte van de voorjaarsraming ont
staan.
De oorzaak van deze ontwikkeling
kan volgens het ministerie gevonden
worden in het feit dat de nominale:
bestedingen minder groeien dan bij
het opstellen van de voorjaarsnota I
werd verwacht. Deze geringere groei]
is mede een gevolg van het meevallen
van de prijsstijging.
Het gedaalde verbruik van benzine en
de daling van de autoverkopen hebben
de fiscus eveneens parten gespeeld.
De olieaccijnzen brachten in de eerste
helft van dit jaar 375 miljoen gulden!
minder op dan de helft van de jaara-1
ming en de bijzondere verbruiksbelas
ting op personenauto's bleef 70 mil-!
joen achter bij de otbrengst van del
eerste helft van 1973 en 10 miljoen j
gulden bij de helft van de herziene
jaarraming.
De ontvangsten aan loonbelasting heb
ben in de eerste helft van dit jaar 7,5
miljard gulden bedragen tegen 6,1 mil
jard in ae eerste helft van 1973. Deze
opbrengst bleef 673 miljoen gulden of'
ongeveer vier procent achter bij de
helft van de heraziene jaarraming. Dit
achterblijven is echter normaal, ge
woonlijk wordt in de tweede helft
van het jaar meer loonbelasting ont
vangen dan in de eerste helft, wai
komt door de vakantie-uitkeringen en
de stijging van het loonpeil in de loop
van het jaar.
(Van onze redactie economie).
UTRECHT Het Christelijk
Nationaal Vakverbond wil in
plaats van een raad van com
missarissen een gemeenschap
pelijk bestuur, dat voor de helft
wordt benoemd door de werk-|
nemers. „De raden van commis
sarissen zijn tot nu toe niet be
paald actieve bestuurscolleges.
Wij willen juist ten behoeve van
ieders belang een' actief be
stuurscollege en het CNV meent
dat daarvoor een gemeenschap
pelijk bestuur de beste oplos
sing is", aldus CNV-voorzitter
Jan Lanser bij de presentatie!
van de medezeggenschapsnota.
Dit orgaan, besiist over ae doelstellin
gen van de onderneming. Ook moet
dit gemeenschappelijk bestuur de
hoofdlijnen van het beleid bepalen, i
vitale beslissingen nemen, directie be-|
noemen en ontslaan en beslissen over i
de winstbestemming. Het zwaartepunt
van de medezeggenschap ziet het CNV I
in het gemeenschappelijk bestuur. De,
ondernemingsraad nieuwe stijl be
schouwt het CNV meer als een uitvoe-
het gemeenschappelijk fc
adviseren in aangelegenheden die be
trekking hebben op de doelstellingen
of hoofdlijnen van het ondernemings
beleid. adviseren inzake directiebenoe
mingen. toetsen of de directie binnen
de beleidslijnen blijft en ten minste
tweemaal per jaar de algemene gang
van zaken met het gemeenschappelijk
bestuur bepraten, dat dan tevens ver
antwoording voor het gevoerde beleid
moet afleggen.
De Industriebond CNV is In tegenstel
ling tot de rest van de C.NV-bonden
van mening dal de directie In de
ondernemingsraden alleen informatie,
kan verschaffen en meediscussieren,
maar dat de directie op hel moment
van de besluitvorming zich dient terug
te trekken. Dit standpunt zal de indus
triebond voorleggen aan een congres
van de bond in oktober.
In deze nota wordt het standpunt
het CNV neergelegd naar aanleiding,
van de door minister Boers ma aan de'
Sociaal Economische Raad gerichte
adviesaanvrage over de taak, samen
stelling en bevoegdheden van de on-
dernemingsraad. Het CNV wil in te-I
genstelling tot het NVV en NKV be-
slist geen personeelsraad welke alleen
sar is van mening dat met NW en]
NKV hierover geen eensluidend stand-1
punt zal zijn in te nemen.
In de nota wordt gezegd dat de be-
drijfsdirectie deel blijft uitmaken van
de ondernemingsraad, maar niet nood
zakelijk de voorzittersfunctie behoeft
te vervullen.
De positie van de gekozen leden in de|
o.r. dient te worden versterkt, onder!
meer door ze toegang tot diensten en I
staffunctionarissen te verschaffen en
door toekenning van een soort beroeps- j
recht tegen kennelijk onredelijke be-1
slissingen.
De o.r. moet in de zienswijze van het
CNV het. werkoverleg stimuleren, de
behoeften van de werknemers peilen,
de directie adviseren of meebeslissen
in zaken die in het uitvoerende vla):!
^Wie-affaire.
Niet alleen stromen tienduizenden
Pmesttelegrammen bij het Witte
het Congres binnen maar ook
Wwedrijke groeperingen keren zich
3® de president. Zo spraken de
misters van justitie van de Amerd-
deelstaten zich dinsdag in
heid tegen Fords besluit om
te vrijwaren.
Nixon is voornemens uit
orde van advocaten van de staat
S~onue te treden omdat hij zich
'-•andere dan juridische zaken' be-
s noudt, zo heeft de deken van de
Seth Hufstedler maandag
-teaeeld, NLxon zal zich eveneens
^ysirekKen uit de orde van advoca-
èiiin» iw York, waarmee hij een
'kanals &i z^n 35"jarige loop"
orde van advocaten van Californië
maandagav°nd met 347 tegen
ji .(o,,n™,en ten resolutie aan waarin
11 dat dn door president Ford
'STUDIO SPORT' 20 MINUTEN VROEGER
HILVERSUM (ANP) Het
NOS-sportprogramma 'Studio
Sport' zal het komende wintersei
zoen twintig minuten eerder be
ginnen dan tot dusver gebruike
lijk was. Direct na het journaal
van 19.00 uur zal het sportpro
gramma worden uitgezonden. Het
avondprogramma van de NOS
begint op zondag al om half
zeven met een kleuterserie, ge
volgd door een 25 minuten duren
de jeugdserie. Na 'Studio Sport'
zal een nieuw informatief pro
gramma worden uitgezonden. Het
heeft de titel '1 op zondag' gekre
gen. Het wordt rechtstreeks van
uit studio Concordia in Bussum
uitgezonden. Het wordt een weke
lijks, vijftig minuten durend ma
gazine, waarin maatschappelijke
en culturele ontwikkelingen van
deze tijd op een lichtverteerbare
manier worden gesignaleerd en
toegelicht. '1 op zondag* heeft een
aantal regelmatig terugkerende
rubrieken, die elk door een eigen
presentator of presentatrice op
het scherm worden gebracht. Die
rubrieken zijn film, conflict,
sport, binnenland, trend, reporta
ge, kunst, amusement, gezondheid
en actueel. Tineke Vos (ex-Veron-
ica) zal de categorie amusement
presenteren. Het magazine-karak
ter van '1 op zondag' zal eenmaal
per maand worden vervangen
door een speciale aflevering,
waarin W. L. Brugsma een hoofd
persoon interviewt.
Het programma "Uit de kunst' zal
worden vervangen door "Beeld
spraak'. Het nieuwe programma
zal niet zozeer de actualiteit vol
gen als wel naar aanleiding van
de actualiteit op het kunstzinnige
vlak achtergronden en beweegre
denen actualiseren. Naast de klas
sieke kunstdiciplines zullen voor
al maatschappelijke uitingen aan
bod komen, zoals industriële
vormgeving, architectuur en de
media.
Vanaf 29 september zal de NOS
gedurende dertien weken iedere
zondagavond een oorspronkelijke
Nederlandse televisieserie uitzen
den onder de titel T>e wolven
man'. Het is geschreven door
Dick Walda. "De wolvenman' is de
eerste door de NOS geproduceer
de serie, die niet bij uitstek voor
de jeugd is gemaakt. De produk-
tie is een voortzetting van het
streven van de NOS, meer Neder
landse schrijvers bij de televisie
te betrekken, zoals ook geschiedt
bij de éénmalige Nederlandse te
levisiespelen, die incidenteel voor
de woensdagavond staan gepland.
Dick Walda werkte ondermeer
mee aan de Waaldrecht-serie van
de Vara.
Radio
De. NOS-radio heeft voor het ko
mende seizoen diverse program
ma's moeten schrappen. Met in
gang van 28 september verdwij
nen onder meer TComt u" maar'.
'Nuleenentwintigvijftlg', Wrij-
spraak', 'Zintuig', "Muziek uit de
barok' en "Muzibas', een weke
lijks programma over het muziek
onderwijs,
Eén en ander is het gevolg van
het feit, dat de NOS-radio ruim
vijf uur zendtijd per week moet
inleveren in verband met de pro
motie van de Tros tot a-omroep.
Van de 77 uur en 51 minuten, die
de NOS heeft overgehouden, is 75
uur en 49 minuten vast ingedeeld,
de resterende, zogenaamde 'zwe
vende zendtijd' zal worden ge
bruikt voor bijzondere uitzendin
gen zoals het Holland Festival,
het internationaal jazz festival,
het Nordring festival en belan-)
grijke sportevenementen.
Verder is van de NOS-radiozend-
tijd wekelijks 18 uur en 37 minu
ten nodig voor de uitzendingen
van de radionieuwdienst.
Het zendschema, zoals dat thans
aan het bestuur ter goedkeuring
is voorgelegd, is overigens geldig
tot 31 december. Vanaf 1 januari
verwacht men onder meer door
zenderontkoppeling over meer
zendtijd te kunnen beschikken.
Nieuwe programma's
Hoewel diverse programma's ver
dwijnen, komen er ook enkele
nieuwe voor in de plaats. Tineke
Vos krijgt van de NOS op HiJver
sum 3 een eigen show, elke vrij
dagavond van 19.02 tot 20.00 uur-
Een nieuwe rubriek is ook T)e
media en de feiten', een serie
over de manier, waarop contro
leerbare feiten in de nieuwsmedia
worden weergegeven. Voorts
heeft de NOS een serie program
ma's klaar liggen over de jaren
dertig. Derde-jaarslingenen van
de kunstacademie krijgen de
kans zich in een kunstprogram
ma voor de microfoon te presen-
In verband met het feit, dat
steeds meer voetbalwedstrijden
uit de vaderlandse competitie op
zaterdagavond worden gespeeld,
wil de NOS op zaterdagavond
ook reportageflitsen van deze
wedstrijden gaan uitzenden- Hier
toe is men in overleg getreden
met de NCRV. die zaterdagavond
op Hilversum 3 uitzendt.
De nieuwe zendtijdindeling heeft
ook tot gevolg gehad, dat nogal
wat programma's zijn verplaatst;
het programma voor de buiten
landse werknemers van de zater
dag- naar de zondagmiddag
'Journalistenforum' en 'Gastcolle
ge' van de zondagmiddag naar de
zondagavond, "Meer over minder
heden' van de woensdagmiddag
naar de maandagmorgen etc. In
totaal zijn ruim 25 programma's
verplaatst.
Van onze parlementaire redactie)
DEN' HAAG Een meerderheid
van de tweede kamer wil dat staat*,
tie en maatschappelijk werk in zijn
wet op het openbare bibliotheekwerk
vastlegt, dat kinderen tot 18 jaar gratis
gebruik mogen maken van bibliothe
ken. De PvdA vindt dat de gemeenten
daarnaast de mogelijkheid moeten
hebben ook ouderen gratis gebruik te
laten maken van bibliotheken. De
KVP wil daarentegen dat in de wet
wordi vastgelegd dat ouderen juist
wél moeten betalen
Deze tegenstelling tussen twee rege
ringspartijen is een van de twee be
langrijkste geschilpunten rond de ver
betering van de positie der bibliothe
ken in ons land die de staatssecreta
ris wil doorvoeren. Alle partijen zijn
voorstander van dat deel van zijn
plan dat de personeelskosten van de
bibliotheken geheel voor rekening van
'iet rijk wil laten komen. Van de
overige kosten zou het rijk nog eens
20 pet moeten betalen. De laatste 80
pet zouden voor minstens 70 pet moe
ten komen voor rekening van de ge
meenten. Het overblijvende deel is
voor de bibliotheken zelf, die dat uit
contributies moeten opbrengen.
De nieuwe wet moet er ook voor
zorgen dat er een betere spreiding
van de bibliotheken over ons land zal
komen. In 400 gemeenten met in
totaal 2 miljoen inwoners is er nu
geen bibliotheek of slechts een biblio
theekbus. Door her. opstellen van pro
vinciale plannen hoopt men tot betere
spreiding te komen. De PvdA acht een
dergelijke inbreuk op de gemeentelij
ke autonomie acceptabel, maar de
KVP en in mindere mate de WD
bleken daar dinsdag moeite mee te
hebben.
Voor de KVP is de wet op het
openbare bibliotheekwezen wat al te
socialistisch en te ambitieus. De
KVP'er Hermes stelde dan ook voor,
de wet een tijdelijk karakter te geven.
WD-woordvoeróster mevr. Cappeyne
van de Coppelio zag in het wetsont-
werp juist de hand van haar partijge
noot en ex-staatssecretaris Vonhoff
van CRM. Zij drong erop aan de
bibliotheek in de toekomst ook taken
te geven met betrekking tot het uitle
nen van auaio-visueie middelen.
De PvdA-woordvoerdster mevr.
Haas-Berger pleitte voor betere situe
ring van bibliotheken. Zij verwachtte
van gunstige lokaties een toenemend
bibliotheekgebruik. Ook zouden biblio
theken volgens haar meer aan wer
ving moeten doen. „Onbekend maakt
nu eenmaal onbemind", lichtte zij
haar pleidooi toe.
MISBEZOEK
DAALT NIET
VEEL MEER
DEN H.AAG Het zondagse misbe
zoek lijkt niet verder te dalen. Uit tel
lingen van het Katholiek Sociaal Ker
kelijk Instituut blijkt dat de daling
van de laatste jaren in de roomskatho-
lieke kerk vrijwel tot staan is gebracht.
In de periode januari 1967 - januari
1973 daalde het bezoek fors: van 63A
procent naar 37.5 procent. De telling
van januari 1974 toont aan dat toen
36 procent naar de kerk ging. Vooral
in de steden in de Randstad daalt het
misbezoek nauwelijks meer. In Lim
burg is de daling op dit moment nog
het groots*-
