PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MOTIES OVER DE KWESTIE-
VREDELING MAKEN GEEN KANS
Horeca-Hulst heeft sterke concurrentie
van de 'para-commerciële instellingen'
Vandaag stemmingen in de kamer
Israël ontkent dood van gijzelaars na
actie tegen Palestijnse commandogroep
de krant
van zeeland
Aantjes over bede
in troonrede
NEDERLAND ZOU ZICH TEGEN
BENOEMING VAN GENERAAL HAIG
IN EUROPA WILLEN VERZETTEN
Rozen zonder
doorns
w:
Tel Aviv: commando's kregen niemand te pakken
217e jaargang - no. 208
Donderdag 5 september 1974
grote brand
IN ROTTERDAM
ROTTERDAM (ANP) De
brandweer van Rotterdam be
gon gisteravond enig succes te
boeken bij de bestrijding van
een kolossale brand in het pak
huis De Molukken aan de Rijn-
laven, Omstreeks 22.30 uur was
men in zoverre meester van de
situatie dat met zekerheid ge
zegd kon worden dat de brand
zich niet m'eer zou uitbreiden.
Het vuur woedde toen nog op de
tweede, derde en vierde verdie
ping. De twee laatstgenoemde
verdiepingen waren al geheel
verwoest. De kelder, de begane
grond en de eerste verdieping
zijn niet bereikt door het vuur,
maar hebben wel schade gele
den door het bluswater.
De brandweer heeft meegedeeld dat
het pakhuis, tabak, koffie, grondnoten,
synthetisch rubber en metalen bevat
te, Over de omvang van de schade
kon de brandweer nog niets vertellen.
Woensdagmiddag meldde de directeur
ran NV Handelsveem, welke firma
bet pakhuis in gebruik had, dat
schade in de miljoenen guldens liep.
De brand brak woensdagochtend om
®?eveer kwart over elf uit op de
eerde verdieping in de daar aanwezige
talen tabak. Hoe de tabak vlam heeft
üra' s nog niet bekend.
DEN HAAG (ANP) De tweede,
kamerfractie van de AEP zal dank-
tow zijn als het kabinet uit eigen
beweging en behoefte besluit tot het
opnemen van de bede in de troonrede.
Dit heeft fractievoorzitter Aantjes
schreven in het ARP-weekblad 'Neder
landse Gedachten' van deze week.
Ombudsm
an
KABINET bespreekt binnen
in ie instelling van een om-
en-instantie voor het behan-
van klachten tegen over-
(pag. 31
Defensienota
VERSCHILLENDE kamerleden
"van minister Vredeling
mlormatie over de ochter-
-en van het defensiebeleid dat
iae uitstippelt in zijn deensïeno-
'""7. lij.
Nieuws uit- Zeeland op de
's 2, 4, 5, 7 en 12
i- en buitenlands
nieuws op de pagina's 3 en
Sport op de pagina's 12 en
13
Radio en televisie op pagina
nieuws op pagina
Een beeld van de enorme brand in de Rotterdam-
Vanwege samenwerking met Nixon
BRUSSEL/DEN HAAG (UPI,
ANP) De Nederlandse minis
ter van buitenlandse zaken mr.
Van der Stoel is volgens het
Amerikaanse persbureau UPI
begonnen met zijn Europese
.collega-ministers te vragen of zij
zullen instemmen met de be
noeming van de Amerikaanse
generaal Haig tot opperbevel
hebber van de geallieerde strijd
krachten in Europa. Hij zou ge
neraal Goodpaster moeten op
volgen.
Minister Van der Stoel zou volgens
het Amerikaanse persbureau, dat zegt
de informatie te hebben gekregen van
Nederlandse regeringszijde, bezwaar
hebben tegen de chef van de staf van
het Witte Huis vanwege het feit dat
deze lange tijd met de vroegere Ame
rikaanse president Nixon heeft samen
gewerkt-
De Nederlandse ambassadeur bij de
NAVO in Brussel, A. I-Iartogh, beves
tigde tegenover UPI dat hij door Den
Haag gevraagd was om „de meningen
van mijn collega's ie horen". Hij
ontkende echter dat liij enige kennis
had van een verzet van de Nederland
se minister tegen de benoeming.
Volgens UPI heeft minister Van der
Stoel het- verzoek aan ambassadeur
Hartogh maandag naar Brussel ge
stuurd. De ambassadeur die dinsdag
van vakantie terugkeerde, verklaarde
woensdag in Brussel nog niet aan zijn
onderzoek te zijn begonnen. Ook zou
minister Van der Stoel een soortge
lijk verzoek hebben gestuurd aan de
Nederlandse ambassade in Washing
ton. De Nederlandse ambassadeur in
Washington zou volgens UPI inlichtin
gen moeten vragen over de militaire
achtergrond en capaciteiten van gene
raal Haig.
De perschef van het Witte Huis, Je-
rald Terhorst, ontkende dat president,
Ford van plan is Haig te benoemen
tot opperbevelhebber van de NAVO-
Zie slot pag. 3 kol. 1
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het debat over het omstreden interview van mi
nister Vredeling van defensie in Vrij Nederland heeft in de twee
de kamer wel tot wat emoties geleid, maar niet tot opmerkelijke
bekentenissen van premier Den Uyl die door de WD'er Tuijnman
werd geïnterpelleerd. Moties met de strekking dat het antwoord
dat Den Uyl eerder had gegeven op vragen over het interview
(wd) en dat Vredeling zou moeten aftreden (sgp en rkpn), ma
ken geen enkele kans als vandaag de stemmingen worden gehou
den.
kamerlid beschuldigingen had geuit.
Koekoek verloor even zijn zelfbeheer
sing en stormde op Schakel af. Achter
de gordijnen werd deze zaak met woor
den uitgevochten. Drees trok overigens
zijn motie aan het adres van Vredeling
in na de toezegging van Den Uyl.
De tweede kamer is met Den Uyl van
mening blijven verschillen over het
interview van Vredeling. De premier
weigerde pertinent om in te gaan op
vragen vanuit de kamer over de in
houd van het interview. Den Uyl ont
kende dat de Nederlandse zaak in het
buitenland schade is gedaan door de
felle uitspraken van Vredeling. Hij
zegde tegen middernacht wel toe dat
hij als er enige twijfel mocht zijn ge
rezen bij andere landen deze twijfel
zal pogen weg te nemen. De bewijzen
die met name Tuijnman (wd) en
Kruisinga (chu) aanvoerden, wees hij
met klem van de hand.
De interpellatie leek meer op een niet
aflatende stroom van kritiek op de in
houd van het interview dan op de ver
wachte scherpe aanval van de opposi
tie op Den Uyl die als premier hef
optreden van een van zijn ministers
moest verdedigen. Het kwam zelfs tot
een opvallende motie van DS'70-leider
Drees. Deze eiste dat Den Uyl Vrede
ling zou opdragen om excuses aan te
bieden voor uitlatingen over DS'70.
waarbij Vredeling een verband had ge
legd met het fascisme. Na enige aan
drang achter de schermen van PvdA-
leider Van Thijn verklaarde Den Uyl
dat hij zo'n vergelijking in hoge mate
betreurde en dat hij Vredeling zou
vragen om excuses over te brengen.
Een uitspraak van D'66-Ieider Terlouw
veroorzaakte een volkómen onverwach
te woede-uitbarsting van Boerenleider
Koekoek, die zo hevig was, dat hij
bijna het ARP-kamerlid Schakel achter
de groene gordijnen in de kamer aan
vloog. Terlouw tilde niet zo zwaar aan
de beschuldigingen van Vredeling aan
het adres van DS'70. Hij meende: ,Dai
is net zoiets als het gebruik van het
woord schoelje" (een uitlating van
Drees). Schakel mengde zich in de dis
cussie en herinnerde aan een motie
van afkeuring tegen Koekoek die in
het verleden ook eens tegen een WD-
Moties
DEN UYL
Dis nog moties ingediend die het af
treden van Vredeling eisten. De moties
maakten echter geen schijn van kans.
Beuker maakte zich vooral erg kwaad
over het „misbruik van de naam Gods
en minderwaardig taalgebruik". En
daarom eiste hij aftreden van Vrede
ling.
Premier Den Uyi heeft de tweede ka
mer wel te verstaan gegeven dat ook
hij het niet eens was met uitlatingen
van zijn minister van defensie. Hij
hij verdedigde het optreden van Vre-
noemde het taalgebruik van Vrede
ling zelfs 'provocerend en grof'. Maar
hij verdedigde het optreden van Vre
deling tegen de felle aanvallen van de
zijde van oppositiepartijen VVD, CHU,
DS'70, CPN, SGP. GPV, Boerenpartij
en RKPN met de zinsnede: „Ik vind
het jammer dat de discussie zich vol
trekt over een bijprodukt van een per
soonlijk gesprek dat in de eerste
plaats een speurtocht naar motieven
en ervaringen van de mens Vredeling
is".
De tweede-kamerfracties dachten
daar echter wel wat anders over. Een.
korte bloemlezing van beoordelingen j
van kamerleden:
Tuijnman (wd): .Misschien wel
lang opgekropte frustraties, maar zo-:
iets kan eenvoudig niet. Het lijkt wel,
gooi- en smijtwerk en de discussie-,
trant van groepjes luidruchtige poli-
tieke hemelbestormers";
Kruisinga (chu): „Ziekteverlof voor]
de minister zou wellicht op zijn plaats i
zijn. De uitlatingen van ministers van:
het kabinet-Den Uyl hebben zo lang-]
zamerhand wel het niveau van wa
klank bereikt";
Drees (ds"70): „Iemand die
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
Jiantlijn
DAMASCUS, TEL AVIV (RTR. UPI)
Het 'Democratische Volksfront
voor de Bevrijding van Palestina'
(FDFLP) heeft woensdagavond be
kendgemaakt, dat gijzelaars die door
leden van deze organisatie in het
noorden van Israël werden vastgehou
den tijdens een aanval van Israëlische
troepen zijn gedood. Israël ontkent
dat de Palestijnen gijzelaars in han
den zouden hebben.
De bekendmaking vermeldt verder,
dat de commando-eenheid van de
FDFLP die de gijzelaars woensdagoch
tend ggevangengenomen had, zich te
rugtrok uit een militair kampement
naar een bebost gebied tussen Fassoe-
ta en Maalot, in Opper-Galilea.
De FDFLP, een splintergroep van de
Palestijnse verzetsbeweging, had eer
der op de dag een tijdslimiet (16.00
uur ned. tijd) gesteld voor de vrijla
ting van twaalf gevangenen door de
Israëliërs. Onder deze gevangenen
wier vrijlating werd geëist bevindt
zich de Grieks-katholieke aartsbis
schop Hilarion Cappucci. Hij werd
vorige maand door de Israëliërs gear
resteerd op beschuldiging van wapen
smokkel ten behoeve van Palestijnse
commando's.
i be-
"d roken nadat de leider van de groep
had verklaard, dat hij en de andere
leden van de groep vastbesloten wa
ren 'tot het einde' te vechten.
Do den
,De zionistische troepen", aldus de
bekendmaking, „openden hevig vuur
op de hossen. Het vuur werd door de
eenheid van de FDFLP beantwoord.
Deze actie van de zionistische leiding
en het niet reageren op onze eisen
leidde tot de dood van een aantal
gijzelaars en van een aantal vijandelij
ke soldaten", aldus de bekendmaking
van de FDFLP.
Volgens de FDFLP zijn bij de Israëli
sche aanval enige gijzelaars om het
leven gekomen. Ook twee leden van
het commando vonden de dood. Maar
de rest van het commando hield de
overige gijzelaars vast. Een gijzelaar
werd vrijgelaten. Hij had een lijst bij
aich met de namen van de twaalf
gevangenen die vrijgelaten zouden
moeten worden, alsmede brieven voor
de Franse en de Finse ambassadeur
in Israël.
Van Israëlische zijde is meegedeeld,
dat alle Arabische guerrillastrijders
woensdag waren gedood bij gevechten
met Israëlische troepen vóró het
breken van de dag.
ONDERZOEK PRODUCTIVITEITSCENTRUM HORECA:
NADELIGE INVLOEDEN LOPEN IN DE TIENDUIZENDEN GULDENS
'DEN DULLAERT',
HVV-SPORTKANTINE
EN 'MALPERTUUS'
HULST „De para-coinmerciële in
stellingen in Hulst en met name het
gemeenschapscentrum 'Den Dullaert'
alsmede in mindere mate de.
HVV-sportkantine, oefenen een sterke
concurrentie uit op bepaalde horeca
bedrijven in Hulst. Hetzelfde geldt
voor het gemeenschapshuis 'Malper-
tuus' in Clinge, deze instelling oefent
een sterke concurrentie uit op de
plaatselijke horeca. De para-commer
ciële instellingen in de plaatsen Sinl-
Tansteen, Nieuw-Namen Kapellebrug
en Terhole oefenen een geringere con
currentie uit op de horecabedrijven in
de desbetreffende gemeenten dan
'Malpertuus' in Clinge. In deze kernen
worden vooral de parochiehuizen ge
rekend tot de para-commerciële instel
lingen". j
„Een kwantitatieve benadering van de!
nadelige invloed van 'Den Dullaert' en
de HVV-sportkantine op het bezoek
aan horecabedrijven, die bij het on
derzoek betrokken zijn geweest, komt
uit op circa 35.000,- voor het eerste
kwartaal van 1974. De nadelige in
vloed op alle horecabedrijven in Hulst
zal naar alle waarschijnlijkheid meer
dan 37.000,- bedragen voor het eerste
kwartaal van 1974. De kwantitatieve
benadering van de nadelige invloed
van gemeenschapshuizen, kantines, pa
rochiehuizen en dergelijke op het be
zoek aan horecabedrijven in de ron
dom Hulst gelegen plaatsen komt uit
op circa ƒ26.000,- en op het bezoek
aan alle horecabedrijven, die bij het
bedrijfschap horeca ingeschreven
staan komt uit op circa 28.000,- voor
het eerste kwartaal van 1974".
Deze gegevens zijn afkomstig uit het
rapport van het produktiviteitscen-
trum voor het horecabedrijf, dat een
onderzoek heeft ingesteld naar de 'na
delige invloed van para-commerciële
instellingen op het bezoek aan horeca
bedrijven in en rondom Hulst'.
Het onderzoek is ingesteld op verzoek
van de afdeling groot-Hulst van hore
ca Nederland naar aanleiding van
klachten in horecakringen over de
komst van het gesubsidieerde ge
meenschapscentrum 'Den Dullaert'
met zijn cafetaria en over het ge
meenschapshuis Malpertuus' in Clin
ge.
Met de bepaalde horecabedrijven in
Hulst, die concurrentie ondervinden
van 'Den Dullaert' worden in het rap
port verstaan: alle horecabedrijven,
die weinig toeristen (lees: Belgen) tot
hun gasten kunnen rekenen; de barbe-
drijven; de cafébedrijven, die sterk op
het jongere publiek gericht zijn; de
'klassieke' t hotel- caf-restaurant be
drijven die een ruime zaalaccommo-
datie bezitten en de cafetariahedrij-
ven, die zeer dicht in de nabijheid van
Den Dullaert' zijn gevestigd".
Kritiek
Het rapport: ,De felle kritiek op het
para-commercialisme in Hulst, die
door de plaatselijke horeca-onderne
mers wordt geuit, richt zich voorna
melijk op het sociaal-cultureel cen
trum Den Dullaert' en in bescheide
ner mate op de HW-kantine, Den
Dullaert' en de HW-sportkantine ont
plooien concurrerende horeca-activited-
ten, namelijk: het houden van een
carnavalsfeest (Dullaert), het organi
seren van verenigingsfeesten (HW),
het aantrekken van allerlei verenigin
gen op het gebied van hobby en sport,
zoals postzegelverzmelaars en brid
gers, die voorheen bij de plaatselijke
horecabedrijven een onderkomen had
den gevonden (Dullaert), het functio
neren als buurtsnackbar.
Op basis van de ons bekende gege
vens ramen wij (ons werd nadrukke-
Lijk inzicht in de boeken geweigerd)
de totale omzet van Den Dullaert' op
circa ƒ320.000.- voor dit jaar. Volgens
een globale benadering de agenda
van "Den Dullaert' kan als hulpmiddel
enigszins gebruikt worden) en volgens
eigen ervaringscijfers kan gesteld
worden dat 45 tot 55 procent van
deze omzet voortvloeit uit activiteiten,
die niets met de eigenlijke doelstellin-
g(en) van 'Den Dullaert' gemeen heb
ben. Deze eigenlijke doelstellingen be
treffen het organiseren en het doen
plaatsvinden van evenementen met
een sociaal-cultureel karakter".
HW
„De horeca-omzet van de HW-sport
kantine kan buiten beschouwing wor
den gelaten. Deze omzet immers, ver
kregen uit bingo-avonden en ledenfees
ten ramen wij op circa ƒ3000,- tot
4000,- per jaar en oefent weinig
invloed uit op het totale bedrag aan
omzetderving voor de plaatselijke ho
recabedrijven".
„Voorts kan omtrent Den Dullaert'
gesteld worden dat niet zozeer de'
prijzen van consumpties (dranken en:
spijzen; als wel de prijzen van zaai-
nuur bedrijfseconomisch niet verant
woord zijn. Door dit laatste aspect
(Zie slot pagina 7 kolom 1
Degel heeft deze week
een boekje gepubliceerd
|K\X&i onder de titel 'De geloof-
HrLfly waardigheid van een alter-
- natlef'. een VVDvisie op de
U. Tj politieke situatie van nu. De-
ze visie zou aldus Wiegel
'als grondslag kunnen dienen voor
de politiek van een kabinet van an
dere signa tuur', In dit verband is het
echter tekenend dat de fractievoorzit
ter van de VVD deze andere signatuur
niet meer tijdens de huidige zittings
periode van de tweede kamer ver
wacht-, „Na al hetgene wat in het af
gelopen Jaar is gebeurd, en met name
overziende hoe de twee confessionele
regeringspartijen zich hebben oj>ge-
steld. geloof ik, dat zeker niet uitge
sloten kan worden dat het kabinet-
Den Uyl de rit uitzit". Wiegel citeert
in dit verband oud-premier De Jong:
„Bij het kabinet-Den Uyl wijkt alles
voor de afspraak om het vier jaar te
laten zitten". Met andere woorden: bij
rekent nog op enkele Jaren oppositie.
Zijn analyse klinkt reëel en realis
tisch: het kabinet-Den Uyl heeft
inderdaad een sterke positie. Het.
steunt op een ruimere meerderheid
in de tweede kamer dan bet geval was
bij de kabinetten-De Jong en -Bles-
heuvel, bovendien was er toen altijd
weer de vrees dat enkele kamerleden
uit regeringsfracties uit de boot zou
den vallen, waardoor er een kabinets
crisis zou ontstaan. Het huidige kabi
net daarentegen behoeft zich 'minder
aan afwijkende meningen, levend bij
kamerleden beho
rend tot de rege
ringspartijen, gele
gen te laten liggen',
aldus Wiegel. Eo
hij voegt er aan
toe: „De vrees die KVP en ARP voor
nieuwe kamerverkiezingen hebben,
versterkt nog de toch al sterke positie
van het kabinet ten opzichte van de
volksvertegenwoordiging". Met andere
woorden: de huidige ploeg zit op ro-
We geloven dat Wiegel in dit op
zicht gelijk heeft. Toen het ka
binet-Den Uyl begon werden hier en
daar haastig vergelijkingen gemaakt
met het kabinet-Cals, eveneens een
ploeg waarbij de VVD in oppositie
was. Het regeerde ongeveer anderhalf
jaar: in de nacht van Schmelzer strui
kelde het over de eerste 'eigen' begro
ting. Een zelfde gang van zaken zou
men wel eens rond het kabinet-Den
Uyl kunnen zien afspelen, zo meenden
politieke profeten vorig jaar na de re
geringsverklaring. Dat zou betekenen
dat het uur der waarheid bij de be
handeling van de begroting 1975 zou
moeten aanbreken, clw.z. in oktober
aanstaande. Er is echter één groot
verschil tussen toen en nu: na het af
treden van het kabinet-Cals was er
een alternatief, men was althans niet
bang voor verkiezingen. De confessio
nele partijen hadden immers nog lang
niet zoveel moeilijkheden als nu. met
name AR en KVP durfden een interim-
kabinet onder Zijlstra aan. Dat ligt
nu heel anders: KVP en AR moeten
op dit ogenblik niets van verkiezingen
hebben.
Er komt nog bij dat de fracties van
deze twee regeringspartijen in de
huidige situatie tamelijk rustig kun
nen optreden. Zij beschouwen immers
het kabinet-Den Uyl als extra-parle
mentair. dat wil zeggen dat zij zich
tamelijk onafhankelijk jegens de hui
dige regering kunnen opstellen zonder
dat die daardoor in moeilijkheden
komt. Aantjes en Andriessen uiten
kritiek en heffen zo nodig vermanend
de i-inger op, maar gevolgen heeft
dat niet. Het versterkt alles bijeen ge
nomen de positie van Den Uyl in niet
geringe mate: hij doet vriendelijk te
genover de kamer, want hij weet dat
men hem daar toch niet bijt. Dit ka-
binet is sterk omdat de confessionele
regeringspartijen innerlijk zwak zijn:
ze zijn doodsbang dat bij tussentijdse
verkiezingen er voor hen nog weer
grotere verliezen zullen optreden. Nog
een punt, dat ook Den Uyl ongetwij
feld in zijn berekeningen opneemt: de
verhouding tussen enerzijds KVP en
AR en anderzijds de CHU is op dit
moment niet zodanig dat het Christen-
Democratisch Appel met bazuinge
schal kan worden aangekondigd.
Er zijn af en toe merkwaardige din
gen te signaleren in deze CDA-
samenwerking. Zo heeft Kruisinga de
afgelopen week de omstreden zaak
van de bede in de troonrede weer op
genomen en de regering gevraagd deze
passage in dit traditionele staatsstuk
terug te brengen. Daarmee doet hij
vermoedelijk naar het oordeel van
menige confessionele kiezer een goed
werk. Maar Aantjes heeft nu betoogd
dat gebed geen zaak voor een politie
ke strijd mag zijn. Dat komt er op
neer dat Ln deze aangelegenheid Den
Uyl al evenmin zich iets hoeft aan te
trekken van wat er in de confessionele
fracties wordt gezegd. In ander op
zicht hoeft hij zich zelfs niets gelegen
te laten liggen aan de houding van
één der regeringsfracties, namelijk
D'66: hij kan die als een verdwijnende
partij beschouwen. De voorstellingen
van de Haagse politieke schouwburg
zijn op dit ogenblik nogal eenzijdig:
de partijpolitieke verhoudingen op dit
moment in Nederland maken name
lijk het parlement zwak. Wiegel heeft
gelijk: het kabinet-Den Uyl zit op
(rode) rozen en ze hebben vrijwel
geen dooms.
Turkse troepen hebben dinsdag
avond twee Grieks-Cyprische dorpen in
het westen van Cyprus bezet, zo
maakte de Griekse commandant van
de nationale garde in het betrokken
gebied woensdag bekend. De twee
dorpen zijn Galini en Varisha en lig
gen tussen het Turkse bolwerk Lefka
en de Turkse agglomeratie Kokkina-
Limnitis.
