PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VEILIGHEIDSRAAD DOET
BEROEP OP LEIDERS
CYPRISCHE BEVOLKING
PZC
Bisschop Gijsen niet
bij pastoraal overleg
Bij huidig beleid stichting van een
kunstacademie Zeeland onverantwoord
ZEVEN DODEN DOOR
BOMAANSLAG IN TOKIO
Resolutie eenstemmig aanvaard
hlneeirhr etijlrn
"interieur
ant
Olie in Frankrijk
komende winter
op de bon
„Aantal kunste
naars zonder
kansen op beroeps
uitoefening zou
nog toenemen"
Herder zonder
schapen
KMnDIUTM MIOO«L»y»0
tei(0ii»0iuiM
Eendracht
in Iierikzee
271 e jaargang - no. 204
Zaterdag 37 aug. 7 974
VERENIGDE NATIES (AFP, RTR) De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft vrijdag
eenstemmig een door Engeland, Frankrijk en Oostenrijk ingediende resolutie over Cyprus aan
vaard.
De leiders van de Griekse en Turkse gemeenschappen op Cyprus wordt gevraagd actief hun be
sprekingen met hulp van de secretaris-generaal der Verenigde Naties voort te zetten, op de partijen
werd een dringend beroep gedaan te zoeken naar vreedzame oplossingen voor het vluchtelingen
vraagstuk, de vluchtelingen hulp en bescherming te geven en degenen die dat wensen in veiligheid
naar hun haardsteden te laten terugkeren.
De raad uitte waardering voor secre
taris-generaal Kurt Waldheim
op het ogenblik wegens maagklachten
in het ziekenhuis ligt voor zijn aan
deel in het tezamen brengen van de
Grieks- en Turks-Cyprische leiders tij
dens zijn recente bezoek aan het eiland.
De raad vroeg een uitvoerig rapport
van de secretaris-generaal over het
vluchtelingenvraagstuk.
Woordenwisseling
Op de bijeenkomst van de raad kwam
het tot een felle woordenwisseling tus
sen de Britse en de Russische afge
vaardigden.
De Rus Jacob Malik vroeg om aanvaar
ding van het Russische voorstel tot
TOKIO Terwijl een dicht rook
gordijn het vrijdag door een bom
aanslag getroffen Mitsubisji-ge-
bouw aan het oog onttrekt, pro
beert een gewonde een ander
slachtoffer te helpen om van de
plaats des onheils weg te komen.
POLITIE VOND LATER DICHTBIJ ANDERE BOM
TOKIO Een tijdbom heeft
vrijdag dood en verderf gezaaid
in het hoofdkantoor van het Ja
panse Mitsoebisji-concern in To
kio. Na de explosie lagen in de
geheel verwoeste hal van het ne
gen verdiepingen hoge gebouw
de zwaar verminkte lijken van
.zeven mensen. Ongeveer 290
mensen-werden gewond, meren
deels voorbijgangers, die door
glas werden ge-
De politie veronderstelt dat de bom
inslag het werk is geweest van
tasse extremisten en gericht was te-
fffl het onder meer oorlogstuig pro-
werende concern. Enkele minuten
tot de aanslag kreeg de telefooncen-
raa een anoniem telefoontje. Een
Jfflgeman, wiens stem waarschijnlijk
J? een bandje was vastgelegd, zei:
hebben twee bommen geplaatst-
.ivij maken geen grapje'.
Kort na de explosie in de hoofdstad
-wamen ook telefonische bommeldin-
M binnen bij het kantoor van Mit-
Nieuws uit Zeeland op de
's 2,4,5,6,7 en 9.
•- en buitenlands
nieuws op de-pagina's 1, 3
en 11.
Sport op de pagina's 20
en 21.
en t.v. op pagina 23.
nieuws op pag. 25
En in de
zaterdagkrant
15: Genieten van schoonheid
op de 26sie üelftse An
tiekbeurs; Letterkundige
Kroniek van Hans War-
ib: Prof. ir. p. a. van de
Velde; „ICabinet zal be
slissing over caissondam
Oosterschelde jaar moe
ten uitstellen"; Stemmen
w 17- de Kerken-
Al veel kaarten geschud
voor wethoudersbenoe-
mingen.
'ff. 19: Poppraet; Schaken, dam
men, bridge.
soebisji in Osaka, de ambassade van
Zuïd-Korea in Tokio en bij het kan
toor van een binnenlandse luchtvaart
maatschappij. De man die in Osaka
waarschuwde zei: "Wij voeren een
klassenstrijd'. De bomaanslag werd
voor zaterdag aangekondigd. De poli
tie heeft het gebouw hermetisch afge
sloten.
Bloembak
De tijdbom die in Tokio explodeer
de was geplaatst in een cementen
bloempot buiten het gebouw van Mit-
soebisji. Niet ver daar vandaan vond
de politie later de tweede bom. De
politie is op zoek naar een jongeman
met een bebloed hemd aan, die kort
PARIJS (ANP) Komende winter
zal in Frankrijk huisbrandolie worden
gerantsoeneerd. Minister van industrie
Michel d'Ornano heeft dit vrijdaga
vond bekendgemaakt.
Er is nog geen definitieve begindatum
vastgesteld. Volgende maand zal de
distributieregeling officieel worden be
kendgemaakt, zo zei de minister.
Mitsoebisji is een van de grootste
Japanse concerns. De groep produ
ceert onder meer schepen, vliegtuigen,
auto's, oorlogstuig, spoorwegmateri
aal, diverse zware machinerien, chemi
sche produkten, generatoren, radio- en
radarapparatuur. Verder is het con
cern werkzaam op het gebied van het
bankwezen, de handel en het trans,
port. De 'Mitsubishi Heavy Industries
Ltd.. waartegen de bomaanslag van
vrijdag in het bijzonder was gericht,
is een van de 45 dochterondernemin
gen van
PRESIDENT
BOLIVIA
AFGETREDEN
LA PAZ (EFE.AFP) Generaal Hugo
Banzer heeft vrijdag zijn functies als
president van Bolivia neergelegd. Dit
is van officiële zijde in La Paz bekend
gemaakt.
Het ontslag van het staatshoofd dat
gedurende drie jaar en negen dagen
het land geleid heeft, werd openbaar
gemaakt terwijl er in de hoofdstad
een gespannen sfeer heerste. De mi
nisters bestuderen op het ogenblik de
gevolgen van het besluit.
het houden van een internationale con
ferentie over de kwestie-Cyprus en te
rugtrekking van de buitenlandse troe
pen van het eiland.
De gebeurtenissen bewezen volgens Ma-
lik dat de onderhandeling in Genève
geen zin hadden. De verklaring van
Genève van de drie garantiemogenö-
heden Engeland, Griekenland en
Turkije kwam niet overeen met de
eerste resolutie van de raad. Uit het
huidige voorstel van de Britse afge
vaardigde bleek dat Groot-Britannië
dat besluit van de raad verwierp. (Ma-
lik zinspeelde op het feit dat Groot-
Britannië mede-indiener van de reso
lutie van vrijdag was. In deze resolu
tie ontbrak een beroep tot terugtrek
king van de buitenlandse troepen.
Een woedende Britse afgevaardigde,
Ivor Richard, deelde daarop mee dat
de Russische gedelegeerde zijn positie
als voorzitter van de raad had gebruikt
om Groot-Britannië aan te vallen
een verklaring die irrelevant, zinloos
en boosaardig was.
Aanslag
De Grieks-Cyprische guerilla-organisa-
tie EOKA-B heeft vrijdag ontkend ver
antwoordelijk te zijn voor de aanslag
op de linkse politieke leider en
arts van aartsbisschop Makarios Ly-I
sarides.
De auto van Lyssarides werd vrijdag-1
ochtend beschoten toen de arts op weg
was naar zijn kliniek. De chauffeur
werd gedood en een Amerikaanse secre
taresse liep verwondingen op. Lyssari
des zelf werd licht gewond.
Volgens politiekringen zou de EOKA-
B verantwoordelijk zijn maar deze or
ganisatie stelt dat de aanslag het werk
is van agenten die voor buitenlandse
belangen werken.
KARDINAAL ALFRINK: „BISSCHOPPEN
BETREUREN ZIJN WEGBLIJVEN"
ROERMOND (ANP) Bisschop Gijsen van Roermond zal niet deelnemen aan het tweede landelijk
pastoraal overleg dat thans tot en met maandag 1 september in Noordwijkerhout gehouden wordt.
Dit heeft de persdienst van het bisdom vrijdag laten weten.
Bisschop Gijsen heeft wel het eerste ovérleg dat in januari 1973 in Noordwijkerhout gehouden werd,
bijgewoond. Maar dit overleg was, volgens de persdienst van het bisdom, voor hem van zulk een
aard, dat hij het niet als heilzaam voor de kerk heeft kunnen aanvaarden. Desondanks wilde de bis
schop het tweede overleg positief benaderen. Maar de voorbesprekingen en de diverse publikaties
over opzet, inrichting en draagwijdte hebben hem het moeilijke besluit doen nemen het tweede over
leg niet mee te maken .aldus de verklaring.
In zijn toespraak ter opening van het
landelijk pastoraal overleg der rk
Kerkprovincie van Nederland heeft
kardinaal Alfrink mede namens di
andere bisschoppen zijn spijt uitg.;
drukt over de weigering van bisschop
Gijsen om het landelijke overleg over
de houding van de christen in de
hedendaagse maatschappij bij te wo
nen.
Hij laste zijn verklaring over bis
schop Gijsen in na een passage, waar
in hij had gezegd te weten, dat alle
voorwaarden aanwezig zijn om dit
landelijke pastoraal overleg tot een
intens geloofsgebeuren te maken,"
Hij verklaarde daarna: „In dit licht
gezien vinden de bisschoppen het bij
zonder spijtig dat onze collega van
Roermond gemeend heeft niet aan dit
pastoraal overleg te kunnen deelne
men Dit is zijn goed recht en wij
twijfelen niet aan de oprechtheid van
zijn bedoelingen, maar wij willen hier
wel naar voren brengen, dat wij de
motivatie die voor dit wegblij
ven aan de publiciteitsmedia
aangereikt, voor zover die betrekking
heeft op de opzet, de inrichting en de
draagwijdte van het lpo, niet kunnen
delen. Wij blijven van mening dat dit
overleg voor de kerk heilzaam kan
zijn. De bisschoppen hebben in lang
durige gesprekken getracht hem te
overtuigen van de onjuistheid van zijn
visie op bedoelingen en structuur van
dit pastoraal overleg. Het is niet de
bedoeling van de bisschop van Roer
mond door zijn absentie de voortgang
van dit overleg te barricaderen, waar
van ik zojuist getracht heb aan te
tonen, dat we met een zeer christelij
ke en evangelische zaak bezig, willen
zijn. We zullen moeten proberen rus
tig verder te gaan."
Bezwaren Rome
VIJF MEI
VRIJE DAG
DEN HAAG (ANP) Het kabinet
heeft besloten om het rijkspersoneel
volgend jaar dertig jaar na de
bevrijding in 1945 op 5 mei een
vrije dag te geven. Bij deze beslissing
is er van uligegaan, dat de provinciale
en gemeentebesturen en de schoolbe-j
sturen eenzelfde gedragslijn gaan vol-1
gen.
Het bestuur van de Stichting van de.
Arbeid heeft zich bereid verklaard te;
bevorderen dat op die dag aan de;
werknemers in het particuliere be-j
drijfsleven eveneens- vrij-af zal wor-1
den gegeven, voorzover althans de|
werkomstandigheden zich daartegen;
niet verzetten.
Romano het dagblad en min of
meer de officiële spreekbuis van
Vaticaan op 13 juli jj. metving
heeft gemaakt van dit overleg. De
kardinaal meende hieruit te mogen
concluderen, dat de bezwaren van be
paalde instanties van de Romeinse
Curie tegen dit LP.O. zoals die vóór
en na de vorige zitting naar voren
zijn gebracht, thans uit ae weg zijn
geruimd.
Hoewel de bisschoppen, zo verklaarde
de kardinaal, nooit de opzet hebben
gehad tegen de bedoelingen van Rome
in te gaan, zijn er in Rome toch
misverstanden ontstaan omtrent dit
L.P.O. Zij konden ontstaan door fou
tieve en bevooroordeelde informatie,
die 'op welke manier dan ook'
vanuit Nederland de H. Stoel bereikte
en de goede communicatie hinderlijk
verstopte. Met veel moeite zijn nu de
misverstanden door geduldig overleg
en zorgvuldige informatie uit de weg
geruimd.
Wat de aard van deze Romeinse be
zwaren was, liet de kardinaal onbe
sproken, maar bekend is dat Rome in
het Nederlandse pastoraal overleg een
aantasting zag van het (autoritaire)
gezag van de bisschoppen, gebonden
als de bisschoppen zouden zijn door
de besluiten van dit overleg.
Het besluit van bisschop Gijsen om
(Zie slot pag. 3 kol. 1
CONCEPT-NOTA SECTIE CREATIVITEITSONTWIKKELING CULTURELE RAAD:
MIDDELBURG Het over
heidsbeleid in Zeeland draagt
maar weinig bij aan een verbe
tering van de positie van de
beeldende kunst en de beelden
de kunstenaars. Het merendeel
van de gemeentebesturen in
Zeeland voert geen beleid ten
aanzien van de beeldende kunst.
Voor afgestudeerden aan de aca
demies in Rotterdam, Den Haag,
Breda, Antwerpen, Brugge en
Gent biedt Zeeland dan ook nau
welijks mogelijkheden voor een
reële beroepsuitoefening. Onder
deze omstandigheden is het niet
verantwoord de totstandkoming
van een school voor kunstonder
wijs in de vorm van een kunst
academie in Zeeland te bevorde
ren. Een dergelijke vestiging
kan er alleen maar toe leiden
dat het aantal kunstenaars in
Zeeland zonder mogelijkheden
voc>r een beroepsuitoefening ver
der toeneemt.
Aldus de 'werknota': „Heeft een Zeeuw
se school voor kunstonderwijs zin?",
waarin de gedachten zijn neergelegd
die over dit onderwerp leven in de sec
tie creativiteitsontwikkeling van de
Zeeuwse Culturele Raad. Het gaat hier
niet om een officieel rapport van de
Zeeuwse Culturele Raad, maar om een
discussiestuk van directeur H. W. Koch
van deze instelling. De heer Koch heeft
het stuk opgesteld mede op grond van
voorgaande gedaclitenwiselingen bin
nen de sectie creativiteitsontwikkeling
van de ZCR. Het is de bedoeling, dat
de sectie dinsdag 10 september aan
staande op basis van deze werknota de
gehele problematiek rond de stichting
van een school voor kunstonderwijs
zal bespreken. De bespreking van het
discussiestuk zal worden bijgewoond
door een delegatie van de Stichting
Zeeuwse School voor Kunstonderwijs.
Laatstgenoemde stichting streeft naar
de totstandkoming van een kunstaca
demie in Zeeland. De laatste jaren zijn
verzoeken gedaan om een dergelijke
onderwijsinstelling op het scholenpro
gramma te plaatsen, zo leest men in
het discussiestuk maar deze verzoeken
zijn tot nu toe vruchteloos geweest,
In het stuk wordt geconstateerd, dat
in het Cultuurplan '72 de vestiging van
een school voor kunstonderwijs in Zee
land van belang wordt genoemd. Ge
deputeerde staten namen deze aanbe
veling over in de Ontwikkelingsschets
1973. „Ook zij willen het tot stand
komen van een dergelijke school be
vorderen". aldus het discussiestuk, dat
dan terughoudend vervolgt: „De sectie
creativiteitsontwikkeling van de cultu
rele raad heeft zich de laatste tijd be
zig gehouden met de vraag of de wen
selijkheid van een kunstacademie
in Zeeland wel zo vanzelfsprekend is.
Zij onderschrijft dat het belangrijk is
dat er in Zeeland zo veelzijdig mogelij
ke onderwijsvoorzieningen zijn en dat
iedere aanvulling van de beperkte mo
gelijkheden op dit gebied in beginsel
moet worden togejuicht. Het is voor
haar echter de vraag of de vestiging
van een kunstacademie de positieve
effecten zal hebben die ervan worden
verwacht."
De werknota besteedt vervolgens aan
dacht aan de situatie van de beelden
de kunstenaars. Recente onderzoeken
hebben uitgewezen dat die positie wei
nig rooskleurig is. Het gemiddeld in
komen van de beeldende kunstenaars
in Nederland wordt geschat op 6.000,-
per jaar. Meer dan 1200 beeldende kun
stenaars maken gebruik van de contra
prestatie-regeling omdat zij onvoldoen
de bestaansmiddelen hebben. Dan be
paalt het stuk zich weer tot Zéeland:
„Er is geen onderzoek nodig om te
constateren dat de situatie voor de
beeldende kunstenaars in Zeeland nog
ongunstiger is."
Van particulieren gaan weinig opdrach
ten uit: aankopen worden evenmin op
wat ruimere schaal gedaan „Grote
bedrijven die als maecenas optreden
ontbreken in Zeeland."
Over het overheidsbeleid wordt opge
merkt dat de post beeldende kunst
op de provinciale begroting 1974
32.500,- bedraagt. Hiervan komt
(Zie slot pagina 6 kolom 4)
fiantlijn
Bisschop Gijsen van Roer
mond Ls niet aanwezig
op het landelijk pastoraal
overleg, dat gisteravond in
Noordwijkerhout werd ge-
(V r.. li opend. En daarmee stelde
hij zich opnieuw en ditmaal
heel nadrukkelijk in een geïsoleerde
positie op binnen de r k. geloofsge
meenschap in Nederland. Bij nader
inzien bleek de Limburgse bisschop
zich namelijk niet te kunnen vereni
gen met opzet, inrichting en draag-
wijdte van dit pastoraal overleg, van
daar dat hij het maar beter vond
thuis te blijven. Kardinaal Alfrink
heeft daarover bij de opening van hel
overleg gisteravond zijn spijt betuigd,
maar zich tevens gedistantieerd van
de motivering, die monseigneur Gij
sen had gegeven. ..WIJ blijven van me
ning dat dit overleg voor de kerk
heilzaam kan zijn", aldus de kardi
naal.
Het kernwoord in deze hele zaak
geschil zo men wil is 'overleg'.
Aanvankelijk had een eerste bijeen
komst enige jaren geleden zoals
men zich zal herinneren een andere
naam. namelijk pastoraal concilie. Een
nogal plechtige aanduiding, die beril»
neringen opriep aan het tweede Vati
caans concilie. Maar spoedig bleek
dat men in Rome
niet gelukkig was
met deze aandui
ding en evenmin
met het karakter
van dit Nederland
se concilie: het leek op een gezagheb
bende vergadering die bindende be
sluiten kon nemen voor de hele r.-k.
kerkgemeenschap in Nederland. En
daartegen verzette men zich in Rome
bijzonder scherp rnet als gevolg dat
nu al weer geruime tijd niet meer
wordt gesproken over 'concilie', maar
over 'overleg'. Waarom had Rome be
zwaren? Omdat het een pastoraal con
cilie een verkeerde uitleg vindt van
dat beroemde begrip 'collegialiteit.'
dat sinds het tweede Vaticaans conci
lie steeds weer de aandacht trekt.
Met 'collegialiteit' wordt namelijk
bedoeld dat het hoogste gezag
in de kerk wordt uitgeoefend door de
paus met de bisschoppen samen. Aan
de totstandkoming van deze formu
lering heeft met name kardinaal Al
frink meegewerkt: hij is de man ge
weest die tijdens het concilie de aar.
dacht vestigde op deze collegialiteit,
die ook in ae oude kerk heeft bestaan
Bij de discussies in de St. Pieter is
over dit alles nogal wat te doen ge
weest, vooral omdat de paus zelf op
een ongebruikelijke manier in de be
raadslagingen ingreep, maar dat nam
toch niet weg dat het Vaticaans con
cilie uiteindelijk concludeerde dat de
paus hoofd van het bisschoppen
college met dit college één geheel
vormt. Tot zover was het allemaal
duidelijk en leverde het geen moeilijk
heden op. Die begonnen echter toen
de collegialiteit ook werd toegepast
op andere groepen in de kerk. Kardi
naal Alfrink bijvoorbeeld gebruikte
dit begrip voor zijn eigen Nederlandse
pastoraal concilie. Onlangs zond de
KRO-televisie een herhaling uit van
een interview met de kardinaal, dat
vijf jaar geleden was opgenomen en
daarin verklaarde hij: ..Zoals de paus
met de bisschoppen één college vor
men, zo kan ook ons eigen pastoraal
concilie als een college fungeren met
de bisschoppen". Hij zou dat vermoe
delijk nu niet meer zeggen, want Ro
me vindt dit een veel te vrijzinnige
uitspraak. Tussen de bisschoppen
enerzijds en priesters en leken ander
zijds in een kerkprovincie bestaat
naar het oordeel van Romeinse theo
logen helemaal geen 'collegiaal' ver
band, dat is exclusief gereserveerd
voor de paus en de bisschoppen. Van
daar dat inmiddels het woord 'conci
lie' is verdwenen om plaats te ma
ken voor 'overleg'.
In de openingstoespraak van de kar
dinaal werd gisteravond het karak
ter van dit 'overleg' nog eens onder
streept: „Het heeft een adviserend
karakter, waarin wij bisschoppen
naar u en u naar ons wilt luisteren".
En voorts: „We zijn hier niet samen
om juridisc'n-bindende besluiten te ne
men voor de kerkprovincie. Het gaat
om een vrij beraad tussen u en ons".
In dit opzicht heeft het Nederlands
episcopaat duidelijk de vermaningen
van Rome ter harte genomen. De
woorden van ae kardinaal waren ken
nelijk over de hoofden van de deel
nemers-aan dit overleg heen tot Rome
gericht: een verzekering dat alles vol
gens het boekje gaat. Voor monseig
neur Gijsen evenwel is dat allemaal
nog niet genoeg: 'opzet.Nnrichting en
draagwijdte' van het overleg duiden
naar zijn mening nog teveel op 'col
legiaal' overleg. Zijn wegblijven is dan
ook een duidelijke demonstratie: voor
hem is dit pastoraal overleg niet no
dig, de bisschoppen hebben gezag en
dat moeten ze uitoefenen zonder
meer, amen. De vraag is echter of de
Roermondse bisschop op deze wijze
met het tegenovergestelde bereikt van
wat hij wil: nu hij als enige 'de ver
zenen tegen de prikkels slaat' om
maar eens een bijbelse uitdrukking
te gebruiken komt hij in een zoda
nig isolement te verkeren dat hij het
contact met de werkelijkheid de
kerkgemeenschap verliest. En dat
is het ergste wat een bisschop kan
overkomen: die gemeenschap is na
melijk zijn kudde. Hij wordt een her
der zonder schapen.
De gemeenteraad van Wagenlngen
heeft donderdagavond besloten 453.000
gulden beschikbaar te stellen voor de
restauratie van het voormalige Wage-
ningse hotel "De Wereld". In mei 1945
werd daar de capitulatie getekend van
het Duitse leger in Nederland.
