PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MELDING VAN BELANGRIJKE
TURKSE CONCESSIE IN GENEVE
„Sterke
en geen
defensie, ontspanning
Watergates meer"
Ondanks zeer matige maand juli kans
op goed Zeeuws toeristenseizoen '74
EEG- erkenning
van Guinee-Bissau
de krant
van zeeland
Vierde dode bij
verkeersongeluk
Geburen in
de landbouw
SiJfcl
217e jaargang - no. 188
Dinsdag 13 augustus 1974
MAVROS VERSCHIJNT NIET OP BESLISSENDE BIJEENKOMST
(Van onze correspondent)
GENÈVE Terwijl door waarnemers in het Palais des Nations te Genève maandagavond de alge
mene verwachting werd uitgesproken dat de tweede fase van het vredesoverleg over Cyprus spoe
dig ten einde loopt, schenen de Turken een belangrijke concessie te hebben gedaan. Ankara en ook
de Turks-Cyprische leider Denktash zouden hun eis hebben laten vallen dat het eiland in een Griekse
en Turkse zone moet worden opgesplitst met eigen bestuurscolleges en slechts samenwerkend in
een vaag gehouden staatkundige federatie.
GENEVE G laf kot Clerides. de
Grieks-Cypriotische president van
Cyprus met zijn onafscheidelijke
p:fp tijdens een interview in Ge
nève.
De Turkse minister van buiten
landse zaken Turan Gunes achtte
'iet maandagavond waarschijnlijk,
dat men op de Geneefse conferen
tie lot een compromis zou komen.
Glafkos Clerides noemde het Turk.
se voorstel onaanvaardbaar en
ichtte de kans op een compromis
gering.
die zowel voor
Athene als voor president Clerides
Cyprus onaanvaardbaar was, zou
'itn belangrijke wijziging hebben on
dergaan doordat het element van een
eigen Turks gebied eruit werd gewipt.
Er zou een door alle partijen goedge-
iceurd plan op tafel zijn gelegd voor
een soort kantonnale structuur, wat
betekent dat Turkse en Griekse Cypri
oten bun huidige domicilie houden,
maar dat er wel separate bestuurscol
leges komen.
Indien dit plan, dat uit Britse koker
■set te stammen, juist is, hebben de
Turkse onderhandelaars hier in Genè
ve een eerste concessie van enige
betekenis gedaan. Tot nu toe zijn de
Griekse onderhandelaars er voortdu-
President Ford
bekritiseert
prijsverhoging
General Motors
WASHINGTON (AP) President Ge
rald Ford, die in de buitenlandse
betrekkingen van zijn land 'de vaart
wil houden', denkt erover een 'good-
wifl-rcis' naar West-Europa te maken
en zou ook overwegen de Sowjet-
partijleider Brezjnew te vragen eerder
nar Amerika te komen dan tot nu
toe in de bedoeling lag, namelijk in
de lomer van 1975.
Een en ander is maandag in kringen
m het Witte Huis vernomen.
De nieuwe president, geleid door zijn
minister van buitenlandse zaken Hen
ry Kissinger, wil ook dat het initiatief
van Washington inzake het Midden-
Oosten gehandhaafd blijft.
Vrijdag zal hij een gesprek hebben
met koning Heissein van Jordanië en
volgens nog niet-bevestigde berichten
zou de president van Egypte, Anwar
Sadat, ook van plan zijn binnen be
trekkelijk korte tijd Washington te
Een van de eerste gesprekken die
president Ford verleden week had na
zijn beëdiging was met de ambassa
deurs der Westeuropese landen.
Wat de Sowjet-Unie betreft zijn
zowel president Ford als minister Kis
singer het erover eens dat het beleid
van Richard Nixon inzake ontspan
ning met dat land en topconferenties
met het Kremlin moet worden voort-
De Egyptische minister van buiten
landse zaken Ismail Fachmi die thans
in Washington is, zal woensdag met
president Ford de maaltijd gebruiken
FORD WIL NAAR
WEST-EUROPA
WASHINGTON (RTR) President
Ford heeft zich kritisch uitgelaten
over de prijsverhogingen die General
Motors vrijdag heeft bekendgemaakt
en gezegd te hopen dat het Ameri
kaanse bedrijfsleven zich wat zijn
Prijzen aangaat zal matigen. General
Motors heeft de prijzen van haar
modellen 1975 gemiddeld 500 dollar
hoger gesteld dan de prijzen van de
"1 dit jaar. Dat betekent een
met ruim negen pro-
Volgens een bekendmaking van het
Witte Huis heeft president Ford ge-
P?d erg teleurgesteld te zijn over het
besluit van General Motors. Hij hoopt
out het grootste Amerikaanse auto
concern geen voorbeeld voor de overi
ge autofabrieken en andere industrie
ën gaat worden. „In deze kritieke
Periode kan de president van de Vere
nigde Staten niet van anderen verlan
gen dat zij offers brengen als een of
meer bedrijfstakken besluiten eigen-
•bschtig op te treden", aldus
toni.
De president meent dat het vooral
nu van belang is dat alle segmenten
•=n de economie, industrie en werkne-
meis. zich beperkingen opleggen wat
betreft hun loon- en prijsmaatregelen,
ri de bekendmaking staat ook dat
.spoedig zal meedelen hoe hij de
inflatie in de Verenigde Staten denkt
aan te pakken.
rend onderdoor gegaan, wat vooral
Athene grote spanningen heeft teweeg
gebracht en waardoor het vredesbe
raad over Cyprus in deze tweede
ronde toch nog dreigde te misluk
ken.
De uitwerking van het plan zal
ongetwijfeld worden overgelaten aan
de Grieks-Cyprische en de Turks-Cy
prische leiders. Gezegd wordt dat hun
overleg deze week in Nicosia zal be
ginnen en dat hun bevindingen over
ongeveer een maand ter kennis zullen
worden gebracht van de drie mogend
heden, die in 1960 de onafhankelijk
heid en de nationale integriteit van
Cyprus hebben gegarandeerd.
Tegen middernacht zouden de vijf
onderhandelaars eindelijk rond de ta
fel gaan zitten om, zoals door een
Turkse woordvoerder gezegd werd,
„de gevonden basisformule te be
krachtigen". Niettemin circuleerden er
sterke geruchten dat dt Griekse
nister van buitenlandse zaken Mavros
verstek zou laten gaan, omdat zijn
regering zich in laatste instantie toch
niet bij het Britse compromis wilde
neerleggen.
De vredesconferentie werd tenslotte
geschorst tot vandaag.
Turkije deelde mee dat de conferentie
zal mislukken tenzij Griekenland en
de Grieks-Cyprioten de Turkse voor-
steUen voor 110.00 uur vandaag onze
tijd bebben aanvaard.
Sinds zaterdag hadden de tientallen
in Genève aanwezige journalisten me
diamieke gaven nodig om de loop van
deze tweede ronde van onderhande
ling over Cyprus te kunnen voorspel
len, of zelfs maar te kunnen volgen.
Geen enkele zitting begon op tijd, elke
aankondiging, ook die welke door een
officiële woordvoerder gegeven werd,
moest met een baal zout worden
genomen.
Bilateraal óverleg was er wel; soms
zaten zelfs drie partijen gedurende
een uur bij elkaar. De Britse minister
van buitenlandse zaken trad duidelijk
als bemiddelaar op. Maandagavond
voerde hij bovendien nog een lang
gesprek met de Amerikaanse ondermi
nister Hartman, die door Kissinger
als waarnemer naar Genève werd af
gevaardigd.
Terwijl de besprekingen over de
uitvoering van de bestandsbepaling
goede vorderingen maakten, stokte
aanvankelijk elk gesprek dat de toe
komstige staatkundige structuur van
Cyprus tot onderwerp had. Evenals
president Clerides van Cyprus eerder
had gedaan, stelde zijn Turkse tegen
hanger Denktash, tevens vice-presi
dent. dat de politieke toekomst van
het eiland uitsluitend en alleen een
zaak van Cyprioten was. „De drie
garantiemogendheden mogen ons advi
seren en trachten te helpen", verklaar
de hij, „maar als soeverein volk heb
ben wij het recht over onze eigen
constitutie te beslissen".
Clerides en Denktash zagen elkaar
de afgelopen dagen herhaaldelijk en
speelden tegenover de pers het spel
van oude maten. Ze riepen elkaar bij
de voornaam aan, maakte het ene
grapje na het andere.en lieten zich,
broederlijk op een sofa gezeten, door
fotografen vereeuwigen. „Rauf's
vrouw en de mijne", vertelde presi-
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
PRESIDENT FORD BELOOFT AMERIKANEN IN TV-REDE:
WASHINGTON (RTR) President Gerald Ford van de Verenigde Staten heeft maandag een sterke
Amerikaanse defensie, voortzetting van de ontspanning en vriendschap met het buitenland en géén
Watergates meer beloofd. Hij voorspelde voorts een harde strijd tegen de inflatie.
BEKENDMAKING IN PARIJS:
Uit Zeeland op de
pagina's 2,4,5,6 en 7.
Binnen - en buitenlands
nieuws op -de pagina's 1,
Radio en t.v. op pagina 12.
3 en 9.
Sport op de pagina's 10 en
11.
financieel nieuws op pagina
13.
PARIJS (AFP-ANP) De negen
lid-staten van de Europese ge
meenschap hebben besloten de
revolutionaire regering van Gui
nee-Bissau te erkennen, zo heeft
het Franse ministerie van bui
tenlandse zaken maandag na
mens negen bekendgemaakt.
„In de geest van hun communiqué
van 9 juni in Bonn", aldus de desbe
treffende verklaring, „hebben de ne
gen lidstaten van de EEG besloten tot
eensluidende actie ten aanzien van de
kwestie van erkenning van Guinee-
Bissau.
„Zij hebben met tevredenheid kennis
genomen van de besluiten die met
instemming van de PAIGC (het bevrij
dingsfront voor Guinee-Bissau door
de regering in Lissabon zijn genomen
en hebben een positieve conclusie be
reikt.
De Nederlandse regering is maandag
overgegaan tot officiële erkenning van
de nieuwe onafhankelijke staat Gui
nee-Bissau. Zij heeft voorgesteld di
plomatieke betrekkingen met Gnlnee-
Bissau aan te gaan.
De regering heeft
grafisch aan de redering
Bissau kenbaar gemaakt en daaraan
gelukwensen verbonden. Ook de
De Nederlandse regering zal de aan
vraag om lidmaatschap van Guinee-
Bissau aan de Verenigde Naties van
harte ondersteunen.
Het Angola Comité vindt., dat aan de
erkenning weinig politieke betekenis
meer kan worden toegekend. „De er
kenning is thans zelfs gebeurd met in
stemming van de Portugese regering",
aldus het comité in een verklaring.
Zie slot pagina 3 kolom 5)
In zijn eerste regeringsverklaring voor
een gezamenlijke vergadering van se
naat en huis van afgevaardigden, die
door de televisie werd uitgezonden,
zei Ford dat ex-president Nixons po
litiek van verzoening met de Sowjet-
Unie en Chiaa zou worden voortgezet.
Amerika zal zich blijven inspannen
voor vrede in het Alidden-Oosten en
verbetering van de betrekkingen met
de bondgenoten in de hele wereld-
Op binnenlands gebied stelde hij voor
SPAANSE BABY
GERED DOOR
NEDERLANDSE MEDICIJNEN
(Van onze correspondent)
TENERIFE De baby Antonio
Martinez Reyes (drie maanden), voor
wie de Nederlandse krantengroep
GPD eind juli na een noodoproep van
de Spaanse nationale radio de verzen
ding van speciale medicijnen uit Am
sterdam organiseerde, is hierdoor ge
red.
De directrice van het kinderzieken
huis van Santa Cruz de Tenerife (Ca-
narische Eilanden), verklaarde ons
dinsdag dat de kleine Antonio „prak
tisch geheel hersteld „is. Het gevaar
voor zijn leven was veroorzaakt door
calcium-gebrek. Dank zij het Neder
landse medicijn heeft Antonio volgens
de laatste analyse nu een aanvaard
baar calcium-niveau, en geeft zijn al
gemene gezondheidstoestand geen en
kele reden tot zorgen meer.
een economische topbijeenkomst te
houden die hij persoonlijk wil voor
zitten om het hardnekkige probleem
van de inflatie te overwinnen-
De rede van Ford werd om twee uur
afgelopen nacht Nederlandse tijd uit
gezonden.
,Er zullen in mijn regering geen ille
gale bandopnamen zijn, niet worden
afgeluisterd, geen microfoons worden
geplaatst of worden ingebroken", al
dus Ford, die hieraan toevoegde dat
de „wetten nauwlettend zullen worden
nageleefd om illegale inbreuken op
het privë-leven" te voorkomen zowel
bij de regering als in het particuliere
leven.
Hij deed een beroep op het congres
hem te helpen „dit land weer op gang
te brengen".
Hij gaf de kiezers voor de verkiezingen
van november de volgende boodschap:
„Steun uw kandidaten... democraten
of republikeinen, conservatief of libe
raal, die consequent stemmen voor
harde beslissingen om de kosten van
het regeringsapparaat te besnoeien,
federale uitgaven te beperken en de
inflatie onder controle te brengen".
Met zijn oproep voor een topbijeen
komst tegen de inflatie van regerings
functionarissen en vertegenwoordigers
van werknemers, de industrie en land
bouw, nam Ford een voorstel van de
democratische leider in de senaat, Mi
ke Mansfield, over. De bijeenkomst
zal binnenkort plaatsvinden.
President Ford verklaarde dat de Ver
enigde Staten open met bondgenoten
en tegenstanders zullen omgaan en een
krachtige defensie zuUen handhaven
als de beste manier om de vrede te
bewaren.
Ford zei dat de Verenigde Staten da
den van node had en geen woorden.
Hij noemde acht richtlijnen voor zijn
buitenlands beleid.
De nieuwe president beloofde de bond
genoten in de Atlantische gemeen
schap en Japan voortzetting van de
loyale samenwerking bij de vele ge
meenschappelijke inspanningen.
Aan de vrienden en bondgenoten van
de Verenigde Staten op het Ameri
kaanse continent beloofde hij voortzet
ting van de zich verdiepende dialoog
ter nadere definiëring van hernieuwde
betrekkingen gebaseerd op rechtvaar
digheid en gelijkheid.
HEERENVEEN (ANP) Het
k eersongeval op de Schoterlandsewég
in Jubbega 'gem. Heerenveen), waar
bij zondagavond drie doden vielen,
heeft nog een vierde slachtoffer ge-
eist. De 27-jarige B. Heida uit Nieuwe
Home overleed gisteren in het zieken
huis. De andere drie doden zijn J.
Halbertsma (20) en R. de Vries (20)
uit Oude Home en R. van Wijk (23)
uit Nieuwe Home.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft
maandag giro 777 opengesteld voor
hulpverlening aan de slachtoffers van
de overstromingsramp in Bangla Desj
en India. Op de Nederlandse bevol
king wordt een beroep gedaan giften
te storten zodat op zo uitgebreid mo
gelijke schaal hulp kan worden gebo-
OPLEVING DOOR DUITSE VAKANTIES IN AUGUSTUS
KAMPEERTERREINEN
KUST NOG STEEDS
GEHEEL BEZET
MIDDELBURG Na een zeer
matige julimaand gaat Zeeland
toch nog ondanks de vele re
gen van de laatste dagen een
redelijk goed toeristenseizoen
1974 tegemoet. Bleef juli duide
lijk beneden de resultaten van
voorgaande jaren veel hotels
en pensions hoefden het bordje
'vol' niet voor de dag te halen
de maand augustus begon met
een duidelijke opleving, toen in
de Westduitse deelstaat Nord-
rhein-Westfalen voor grote groe
pen mensen de vakanties begon
nen.
Deze duren nog tot 7 september en de
verwachting in de kringen van VW
en hotellerie is dan ook, dat augusius
het toeristenseizoen 1974 in Zeeland
nog redelijk goed kan maken. Indien
er verbetering in het weer komt kan
het zelfs nog op een bijzonder goed
seizoen uitlopen. De ervaring bij de
WV's is dat de mensen tegenwoordig,
voordat ze richting Zeeland gaan, in
formeren naar het weer. Aanhoudend
en stabiel zomerweer zou zelfs een
bijzonder drukke augustusmaand kun
nen opleveren.
Da verschuiving van de topdrukte van
juli naar augustus begon zich al op de'
eerste dag van deze maand af te
tekenen, hoewel dit beeld niet voor1
landers trekt uit de dichtbij gelegen
randstad, in juli 'stampvol' gezeten,
maar is er nu weer ruimte gekomen
in de hotels en op de kampeerterrei
nen. De zomerwoningen zijn echter
nog steeds geheel bezet.
Meer spreiding
De verschuiving naar augustus, met
het voordeel van een betere spreiding
over de maanden juli en augustus,
werd de eerste augustus onmiddellijk
waargenomen op het centraal logies-,
bureau voor Zeeland, dat bij VW-
Vlissingen is ondergebracht. „Drup
pelsgewijs werd het beter", zo vertel
de de Vlissingse VW-directeur de
heer J. L. Dop, „en we zagen heel
Zeeland vollopen, uitgezonderd Beve
land en het binnenland van Zeeuwsch-
Vlaanderen. Tot en met afgelopen za
terdag waren de hotels en pensions
vol. Bij particulieren was ook geen
ruimte meer. Zaterdag hebben we ver
schillende mensen naar Goes moeten,
verwijzen. En zoals de situatie zich
nu ontwikkelt zitten we vanavond
weer vol."
Uitgezonderd in de Schouwse West
hoek zijn langs de Zeeuwse kust de
kampeerterreinen nog aUemaal vol.
Men is aangewezen op het 'achter
land'. Zo vindt men op Walcheren nog
wel ruimte op terreinen in Aagteker-
ke. Middelburg en Arnemuiden. Giste
ren, maandag, ws er ondanks het
slechte weer nog geen sprake van een
uittocht van kampeerders. Vrijwel ie
dereen bleef, vertrouwend op een ken
tering in het weerbeeld.
Achterstand
In zakelijk opzicht heeft het seizoen
1974 nog een vrij grote achterstand
op de resultaten van het vorig jaar.
maar er bestaat kans dat men die
achterstand nog inloopt door een goe
de augustusmaand. Juli was zeer ma
tig, maar de eerste twaalf dagen van:
augustus zijn bijzonder goed geweest.
Zeventig procent van de toeristen die
op het ogenblik in Zeeland vertoeven
heeft de Duitse nationaliteit. Er ko
men nu ook Nederlanders zonder
schoolgaande kinderen naar Zeeland,
die hebben gewacht tot de grootste
drukte voorbij zou zijn.
„Ondanks het slechte weer", aldus de
heer Dop, „kan het toch nog een goed
seizoen worden. Augustus neemt het
van juli over. Ais het weer meewerkt
wordt het zelfs nog een erg goed
seizoen.
Hoewel de grootste drukte in de
Schouwse Westhoek wat geluwd lijkt,
Zie slot pagina 4 kolom 3X
D\
taal blijft 'ga"8 het
volk', om met de Vla
ming Jan Frans Willem»
t® spreken. Sinds en:/'- we-
ken hebben we het ln Neder-
land niet meer over Tand-
bouwers' maar gebruiken we
weer het aloude woord "boerenEen
opvallend verschijnsel rond de even
opvallende activiteiten van de Neder
landse landbouwende tand. Jaren K»
leden schroef de publicist J A. Meyers
een aardig boekje over "het leven dtrr
woorden', een reek» optellen over
woorden ln de Nederlandse taal die in
de loop van de jaren een gewijzigde
betekenis of een ander gebruik kre
gen. .Zoals mensen kunnen stijgen of
dalen op de maatschappelijke ladder,
zo kunnen ook woorden het. want ook
bij woorden hebben we rangen en
standen. Evenals dat bij de mensen
het geval is behoren verreweg de mem-
te woorden tot de gewone stand, maar
sommige woorden onderscheiden zich
van hun gelijken door een zekere def
tigheid: wie het mooi wil doen zegt
niet 'graag', maar 'gaarne', zo zette
Meljers uiteen. In menig opzicht was
de verhouding tussen "boer' en Tand-
bouwer" van dezelfde orde: dit laatste
woord klonk sommigen 'netter' in de
oren.
Een voorbeeld van een zekere reser
ve jegens het woord "boer": een
jaar of wat geleden bepleitte men
in de zuivel wereld om 'melkboer- te
vervangen door 'melkman'. Kennelijk
ervoer men destijds de toevoeging
'boer' als minder gunstig: waarom
hebben we nooit helemaal begrepen.
We geven echter toe dat in bepaalde
uitdrukkingen het woord "boer' niet ln
positieve zin wordt gebruikt. Vermoe
delijk Is die gewoonte nog afkomstig
uit de tijd dat stad en platteland ge
weldige tegenstellingen waren, die met
name de stedeling probeerde uit te
buiten. Hij ontwik
kelde een mis
plaatst superiori
teitsgevoel en keek
neer op de platte
lander, de boer. Wel
licht gaat dit terug tot de middelero
wen: de stad was veel veiliger dan het
platteland, de zelfbewuste poorter
wist dat 's avonds de stadspoorten
werden gesloten en dat er voor zijn
lijf en goed werd gewaakt. De platte
lander daarentegen was, vooral in tij
den van ooriog, uiterst kwetsbaar
vreemde troepen trokken schermend
door het land, plunderend en branden
stichtend. De stedeling had er minder
last van.
fianttijn
De ironie van de geschiedenis wil
dat ae huidige situatie het omge
keerde laat zien: de stad is onvei
lig geworden en menige stedeling heeft
slechts één groot ideaal, terug naar
het platteland, wonen in een kleine
boerderij. En als bepaalde gemeente
besturen het platteland wiUen volbou
wen, zijn het in de eerste plaats stede
lijke actiegroepen die dat wensen te
verhinderen. Zij gebruiken daarbij
fraaie slagzinnen als: 'de groene long'
niet aantasten, of: waken voor Tiet
groene hart'. Sommigen betogen dat
'de boer beschermer is van ae open
ruimte'; zij blijken plotseling de land
bouwer in een nieuwe, hooggewaar
deerde kwaliteit te hebben ontdekt.
De boeren zelf overigens hebben
nogal eens makkelijk afstand ge
daan van de aanduiding "boer'. In
de negentiende eeuw bijvoorbeeld wer
den in allerlei provincies standsorgam-
saties opgericht die de naam van 'maat
schappij van landbouw' kregen. Eer
lijkheidshalve moet er aan worden toe
gevoegd dat veel later de confessionele
organisaties wél in hun naamgeving
het begrip "boer' opnamen. Da: het in
de negentiende eeuw meer in de land
bouw'-richting ging heeft vermoedelijk
te maken met het geestesleven van die
tijd. De oprichters van de 'landbouw-
maatschappijen' waren dikwijls aan
hangers van de liberale vooruitgangs
idee, ze verrichtten pionierswerk op
het gebied van nieuwe landbouwme
thoden, rassenveredeling. landbouw
onderwijs enz. In hun organisaties
brachten zij ae opvatting in praktijk
dat de boer als landbouwer ook 'tech
nicus' was. de vakman die met behulp
van wetenschappelijke methodieken
de produktie kon verhogen en allerlei
wisselvalligheden moest proberen uit
te schakelen. Dat speelt nóg altijd een
rol: met het woord landbouwer* wordt
ook nu de vakman bedoeld, de produ
cent van gewassen. Daarentegen heeft
het woord "poer' een haast magische
betekenis, de mens die worstelend
met de natuur het land bebouwt.
Zo gezien is het begrijpelijk en te
recht dat de laatste weken weer is
teruggegrepen naar die oude aan
duiding. De vermoedelijke oorsprong
van het woord "boer' is 'gebuur', ie
mand die met anderen samenwoont,
buurtgenoot. Daaruit spreekt een in
geboren solidariteit: men komt voor
ellraar op en men helpt elkaar. Zo
hebben de boeren eikaar de laatste
weken herkend: als 'geburen', mannen
die met en voor elkaar activiteiten
•wilden ondernemen. Waarbij het eigen
tijdse ook dat is weer een ironisch
element gelegen was in hun mo
derne instrumentarium, de landbouw-
trekkers, d.w.z. de industriële midde
len van de landbouwer. De demon
stranten traden de afgelopen weken op
als de 'geburen in de landbouw'.
Woorden hebben rangen en standen,
ze kunnen stijgen of dalen op de
maatschappelijke ladder, schreef
Meijers een twintig jaar geleden. We
maken dat de laatste weken van nabij
mee in Nederland: landbouwers zijn
vooral weer boeren geworden en voor
zover we dat kunnen beoordelen duidt
dat op een stijging vergeleken bij
vroeger. Het hangt mede van de boe
ren zelf af of dat zo blijft.
