PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
EXPLOSIE ITALIAANSE
TREIN: TWAALF DODEN
Portugal draagt macht
in Guinee-Bissau over
Wegblokkades bemoeilijkten bezoek
aan Oosterscheldedag in Yerseke
GROTE SCHADE DOOR
GEVANGENISOPROER
Speculaties over
stap van Nixon
Ciska Jansen:
hoogtepunt
Pagina 10
217e jaargang - nummer 181
Maandag 5 augustus 1974
NEO-FASCISTEN VAN AANSLAG VERDACHT
bologna Zaterdag is in Italië
wen Florence en Bologna de
'sneltrein 'Italicus' van Rome naar
Miinchen cloor een bomaanslag ge-
Iroflen. Bij de explosie kwamen
zeker twaalf mensen om het le
ven, terwijl er dertig in ziekenhui
zen werden opgenomen. De geheel
uitgebrande trein staat hier op het
station van Bologna,
Van onze correspondent)
ROME In de langste spoorwegtunnel van Europa onder de Apenijnen is de expresstrein Italicus za
terdagnacht tussen Florence en Bologne door een explosie in brand gevlogen. Twaalf reizigers verlo
ren daardoor het leven en 48 anderen raakten gewond. De 19-jarige Wim Hanema uit Steenwijkerwold,
die terugkeerde, van een vakantie in Zuid-Italië, werd gedood omdat een brandend stuk plafond op
hem viel, juist toen hij uit de coupé wilde ontsnappen. Zijn vriend, Herman Kramer uit Pepinga, ont
snapte even eerder uit de coupé en raakte slechts licht gewond. In Bologna verwachtte men zondag
nacht dat hij snel uit het ziekenhuis ontslagen zou kunnen worden.
Opnieuw neemt men aan dat neofa-
scistische activisten de bom in de
trein hebben geplaatst. Dc meeste van
de tien grote aanslagen van de laatste
jaren in treinen en op spoorwegrail
::en gijn door neofascisten gepleegd.
Afgelopen weekeinde was een van de
drukste voor de Italiaanse spoorwe
gen. Voor meer dan de helft van de
Italianen begon de vakantie en talrij
ke buitenlanders en gastarbeiders
keerden naar Noord-Europa terug.
De Italiaanse neo-fascisten hebben
zondag in een verklaring de aanslag
op de sneltrein Italicus veroordeeld.
De aanslag heeft aan twaalf mensen
het leven gekost. Tegelijkertijd verwij
ten de neo-fascisten de regering en de
veiligheidsdiensten dat zij tekort zijn
geschoten zijn in het nemen van vei
ligheidsmaatregelen. Verder wijzen zij
'voorbarige' beschuldigingen scherp
van de hand.
Volgens een ooggetuige zou een
man van in de 30 -in Florence in de
trein zijn gestapt met een koffer en
vlak voor het vertrek van de tre.n
zonder koffer zijn uitgestapt. In de
uitgebrande wagon is een wekker ge
vonden en een ontstekingsapparaat
voor een tijdbom. Experts geloven
dat een lading van maar liefst 3 kg
trotyl is gebruikt. Als de trein op tijd
was geweest, dan zou de bom op het
overvolle station van Bologna zijn
afgegaan, waar honderden mensen
wachtten op deze exprestrein naar het
Noorden. In dat geval zou een veel
voud van de slachtoffers getroffen
zijn.
Andere getuigen hebben verklaard
dat ze vlak bij de 18 km lange tunnel
onder de Apenijnen door vier man
nen hebben gezien die snel na de
explosie op een vrachtwagen sprongen
en wegreden. De politie neemt echter
aan dat de bom of in Rome of in
Florence is geplaatst. De treinen in
Italië worden wel bewaakt, maar
overal heeft men gemakkelijk toegang
tot de rails en de stations, en de
neofascisten hebben de spoorwegen al
jaren een gemakkelijk doelwit gevon-
GRONINGEN In hei Groningse
Huis van Bewaring brak zondag
middag omstreeks vijf uur een op
stand uit. Ongeveer tien gevange
nen klommen op het dak tan een
van de vleugels van het gebouw en
begonnen vernielingen aan te rich
ten. Op de foto gooien twee gede
tineerden dakpannen naar bene
den.
ONAFHANKELIJKHEID VOOR KOLONIËN
LISSABON Portugal is bereid Guinee-Bissau (Portugees Guinea) als een onafhankelijke staat te
erkennen en onmiddellijk een akkoord te sluiten om de macht over te dragen, zo is zondag door de Ver
enigde Naties in Lissabon bekendgemaakt.
Paniek
In een VN-verklaring, die' werd Hit-1
pegeven bij het einde van liet hezoekl
van secretaris-generaal Waldlieim aanl
Portugal, wordt gezegd dat Portugal!
bereid is onmiddellijk een overeen-!
komst aan te gaan met de on]3ngs.
door de Afrikaanse nationalistische!
vrijheidsbeweging PAIGC gevormde
regering, welke reeds door een groot
Mntal landen is erkend en dat Lissa-'
bon de toelating van Guinee-Bissau:
tot de Verenigde Naties zal stcu-i
Wat de Kaap Verdische Eilanden
betreft, zegt de bekendmaking dat de
Portugese regering 'het recht van deze
eilanden op onafhankelijkheid erkent
en dat zij bereid is de desbetreffende
resoluties van de Verenigde Naties zich
te voeren'. Portugal verklaart zichl
bereid nauw met de bevoegde orga
nen van de volkerenorganisatie samen
te vrerken teneinde het proces van de
dekolonisatie voor de Kaap Verdische
eilanden te versnellen.
tegen elke separatistische poging
tegen alle pogingen tot versnippering
van welke kant dan ook'.
Jaldhc
heid van de bevolking van Sao Tome
en Principe en is bereid de desbetref-'
fende VN-resoluties uit te voeren.
In de bekendmaking wordt tevens
vastgesteld dat Portugal zich vastbe
sloten heeft verklaard volledig met de
Verenigde Naties samen te werken
wat betreft de toepassing van de
bepalingen van het Handvest en van
resolutie 1514 van de Algemene Verga
dering inzake 'de verlening van onaf
hankelijkheid aan volkeren en kolonia
le gebieden.
Met het oog hierop, aldus de verkla
ring, erkent de regering van Portugal
Tiet recht op zelfbeschikking en onaf- „m Ulcl Jlcl rrcuillo uver een spü,
hankelijkheid van alle onder haar be-| ge onafhankelijkheid van Guinee-)
fcimiiiaue
Portugal, zo gaat de bekendmaking
verder, erkent voorts het recht van
het volk van Mozambique op zelfbe
schikking en onafhankelijkheid en is
bereid de desbetreffende VN-besluiten
uit te voeren. Voor de tenuitvoerleg
ging van deze beginselverklaring zal
de Portugese regering onmiddellijk
maatregelen nemen om onderhande
lingen te voeren met de vertegen
woordigers van Frelimo (het bevrij
dingsfront van Mozambique en Kaap
Verdische eilanden) met liet doel liet
onafhankelijklieidsproces voor dit ge
bied ie versnellen.
Jngola
Over Angola zegt het door secreta
risgeneraal Walüheïm verstrekte com
munique dat de Portugese regering,
ae rechten van de bevolking aldaar op
zelteeschikking en onafhankelijkheid
erkennend, "het voornemen heeft op
zeer korte termijn contact op te ne
men met de bevrijdingsbewegingen en
zo spoedig mogelijk officiële onder
handelingen te beginnen'. Zij zal ook
mer de besluiten van de Verenigde
Nataes ten uitvoer brengen.
Portugal erkent tenslotte, zo be
sluit net communiqué, ook het recht
op zelfbeschikking en onafhankelijk-
vsnttaac in
de krant
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4 en 5.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1 en
Radio en televisie op pagina
Sport op de pagina's 7, 8. 9,
10 en 11.
stuur staande overzeese gebieden en
verplicht zij zich volledig de eenheid;
en de integriteit van elk van deze
te garanderen. Zij keert
BELGISCHE BEGROTING
MET HOGERE ACCIJNZEN
BRUSSEL (RTR) Als de Belgische
begroting-1975 door het parlement
wordt goedgekeurd zal de accijns op
bier, sterke drank, parfums en tabak
worden verhoogd, evenals de wegenbe
lasting.
Mensen met een inkomen boven de 1,5
miljoen frank (ongeveer 100.000) zul
len 10 procent meer inkomstenbelas
ting moeten
Secretaris-generaal Waldheim
zondag uit Lissabon naar Wenen ver-1
trokken. Tijdens een persconferentie
op het vliegveld van de Portugese
hoofdstad zei hij dat president de
Spïnola en andere leden van de rege
ring reeds besprekingen met het Freli
mo hadden gevoerd, maar dat Portu
gal nu onmiddellijk stappen zal doen
om met het Frelimo over een spoedi-
Bis
te gaan onderhandelen.
Dit lag v/at moeilijker voor Angola
omdat daar drie bevrijdingsbewegin
gen zijn. Niettemin wil de Portugese
regering spoedig contacten met deze
bewegingen leggen om zo spoedig mo
gelijk tot officiële onderhandelingen
te komen.
Waldlieim die twee dagen in
Lissabon is geweest en daar met
president,1 de Spinola en leden van
diens regering heeft gesproken, zei
dat deze gesprekken 'eerlijk, duidelijk
en constructief' zijn geweest.
Abdoelrahim Farah, Waldheim's as
sistent voor politieke kwesties, zal
onmiddellijk naar Afrika gaan om de
organisatie voor Afrikaanse eenheid
en de betrokken partijen in de Portu
gese gebieden op de hoogte te stellen.-
De trein Italicus was op weg van
Rome naar München. In Florence
vertrok de trein 24 minuten te laat en
het was juist aan het einde van
tunnel onder de Apenijnen dat
bom in de vijfde wagon ontplofte en
er brand ontstond. De trein bestond
uit 17 wagons, waarvan de twee laat
ste auto-wagons waren. De elektrische
leiding raakte buiten werking, maar
de trein kwam op eigen kracht nog
het station van San Benedetto Val Di
Sombra binnen. Toen de bom ontplof-,
te, brak er paniek uit in de overvolle
trein. Mensen sprongen uit de ramen
terwijl de trein nog reed. De brand
greep zeer snel om zich heen;
lijken van de twaalf doden zijn
koold waardoor de identificatie werd
bemoeilijkt. Zondagnacht was de toe
stand van twee andere reizigers nog
zorgwekkend, maar men verwachtte
toch dat de meeste gewonden vrij
snel uit het ziekenhuis ontslagen zou
den worden. Zeven en twintig van hen
zijn al naar huis teruggekeerd.
Het is de tiende keer in vier jaar
tijd dat de spoorwegen in Italië door
bomaanslagen worden getroffen. In
bijna alle gevallen waren er aanwij
zingen dat de neofascisten de bom
men hadden aangebracht. Op dit mo
ment van sociale en economische on
rust hebben de rechtse extremisten
opnieuw toegeslagen en Italië vroeg
zich dit weekeinde verbijsterd af hoe
aan dit geweld te ontkomen. De com
munisten eisen van de regering dat de
staat een zuivering toepast onder z'n
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
COMMUNICATIESTOORNIS IN
GRONINGS HUIS VAN BEWARING
(Van onze correspondent)
GRONINGEN Aan de opstand zondagmiddag en -avond in het huis van bewaring in Groningen
hebben zo schijnt het dezelfde oorzaken ten grondslag gelegen als aan de opstand van novem
ber '71: communicatiemoeilijkheden tussen de gedetineerden en de leiding van het huis. Opvallend
was dat de hoofd-officier van justitie te Groningen, mr. Ph. M. Schenkenberg van Mierop, daar
vannacht tijdens een persconferentie geen commentaar op kon geven, terwij! bewakers en gede
tineerden ze schreeuwden het letterlijk en figuurlijk van de daken daarvan wel op de hoogte
waren.
„We zeiden het al zo vaak tegen i
elkaar", vertelde een bewaker ons.
„het gaat hier mis". Een groep van
twintig gedetineerden heeft zich zon
dag zo fel verzet tegen overplaatsing j
van twee hunner naar Veenhuizen (del
rode pannen), dat daardoor enorme
schade aan cie Groninger gevangenis i
is toegebracht. Niet alleen in het j
oerdegelijke gebouw zelf zou veel ver-j
nield zijn, de hele zolderverdieping!
brandde later in de avond uit.
Directe aanleiding tot de opstand j
maar het broeide al veel langer onder,
de gedetineerden was een vechtpar-|
tijtje tussen tv/ee gedetineerden eü|
een bewaker. Deze laatste zou zei
tegen vieren terugbrengen naar hun
cellen. Toen hij ze die richting uit-j
duwde, greep een van de gedetineer-j
den hem bij de keel. Et volgde een
vechtpartijtje. Het tweetal werd aan
gezegd dat ze zouden worden overge
plaatst naar Veenhuizen. Tijdens een
kerkdienst werd door een stuk of
twaalf gedetineerden besloten in op
stand te komen om deze beslissing
terug te draaien. De huismeester en
de gevangenispredikant, as. Hoekert,
zouden hierover zijn ingelicht, maar
het is om welke redenen dan ook]
niet doorgespeeld „paar boven"
Aan dit communicatiegebrek heeft
waarschijnlijk ook ten grondslag gele
gen dat de directeur van het huis
bewaring vakantie had (hij verser
later) en dat de waarnemend direc
teur ook niet aanwezig was. De ho-
neurs werden waargenomen door de
directeur van Veenhuizen.
Tussen half vijf en kwart voor vijf
barstte ae bom. Een twintigtal gedeti
neerden klom het dak van het gebouw
op en richtte daar een grote ravage
aan. Honderden dakpannen werden
naar beneden gesmeten, evenals dak
ramen. lichtkoepels en schoorsteen-1 zen, 20 man sterk, ging naar bta-
kappen. Bij de politie werd direct nen.
groot alarm gegeven. Zij beperkte Justitie, gevangenisleiding en politie
zich tot het omsingelen van het ge-
bouw. De gestichtswacbt uit Veenhui-| L.ie slot pagina 3 kolom b)
CRISISSTAFNAAR CAMP DAVID
CAMP DAVID, WASHINGTON
(UPI,RTR) President Nixon
heeft zondag zijn voornaamste
medewerkers en degenen die
zijn toespraken schrijven bij
zich in Camp David ontboden
voor besprekingen. Onmiddel
lijk zijn speculaties ontstaan dat
hij een besluit heeft genomen
in de impeachment-crisis.
De aankomst van de chef-staf van het
Witte Huis Alexander Haig van advo
caat James St-Clair, van woordvoer
der Ronald Ziegler en van de schrij-,
vers van Nixons toespraken Patrick!
Buchanan en Ray Price bij Camp
David leidde tot de veronderstelling!
dat de Amerikaanse president een
keerpunt heeft bereikt en gereed is1
dat aan te kondigen in de Jongste
en ernstigste crisis van zijn politieke
loopbaan. Maar woordvoerder Gerald
Warren poogde speculaties in te dam
men dat de president een belangrijke
politieke aankondiging overweegt of
een verschijning voor de televisie. ,Jk
v/eet niets van een toespraak. Ik ge
loof niet dat u in dergelijke richting
moei speculeren", zei Warren. Maar
de groep die werd ontboden had alles
weg van een 'crisis-macht' en Warren
was niet in staat speculaties tegen te
houden over een nieuwe koers die de
president zou kunnen voorbereiden.
Er zijn drie mogelijkheden zo werd
I een nieuwe nationale oproep om
steun als hij besloten heeft tot het
laatst toe aan te blijven;
I gebruikmaking van het nieuwe
25ste amendement om tijdelijk te
rug te treden tot de kwestie is
HONDERDEN TOERISTEN KWAMEN TE LAAT VOOR EEN GRATIS MOSSELMAALTJE
TOCH NOG ZEKER
60.000 BEZOEKERS
YERSEKE De voorvechters
van een open Oosterschelde en
de agrariërs (verenigd in de wa
terschappen) hebben elkaar de
laatste jaren al vaak op de kor
rel genomen. Zaterdag kwam
het opnieuw tot een confronta
tie, De boeren trokken met land
bouwmachines de weg op om
strategische punten op Zuid-Be-
veland te bezetten. Het toeval
wilde dat die punten ook be
langrijke toegangswegen voor
Yerseke zijn. En omdat daar de
Oosterscheldedag aan de gang
was, stapten wat vissers en
mensen van de actiegroep 'Oos
terschelde Open' in de auto om
de boeren 'eens iets te gaan ver
tellen'.
De derde Oosterscheldedag, zaterdag
in Yerseke stond in het teken van de
Wemeldingedam, waartegen de Yerse-
kenaren met klem protesteren én van
brug, de Postbrug en de bruggen bij
Wemeldinge. Vele tienduizenden men
sen kwamen op de attracties, die Yer
seke in het bader van de Oosterschel
dedag te bieden had, af. Volgens een
van de leden van de werkgroep Oos
terscheldedag, J. Zoeteweij, zijn er za
terdag toch altijd nog zo'n zestigdui
zend bezoekers geweest. „Ondanks de
activiteiten van de boeren. Ze hebben
ons weieens verweten dat wij actie
voerden, maar wij zijn er nooit iemand
mee tot last geweest. Ik geloof dat zij
met hun acties van zaterdag heel wat
last bezorgd hebben aan toeristen, aan
mensen die vele uren in een auto geze
ten hadden om in Yerseke de Ooster
scheldedag te bezoeken", aldus de heer
Zoeteweij.
Zaterdagmiddag omstreeks twee
gonsde het over het havenplateau, waar
toen al vele tonnen mosselen waren
verorberd door soms heel gulzige toe
risten: Yerseke zou worden afgesne
den van de buitenwereld. Later bleek
dit mee te vallen. Via binnenwegen
konden mensen, die Yerseke vanuit
oostelijke richting wilden bereiken,
eventueel wel op de plaats van bestem
ming komen. Maar bezoekers, die via
de Postbrug tussen Kapelle en Yerseke
wilden rijden moesten precies twee
uur wachten voor de boeren hun ma
chines van voor de brug verwijderden.
De automobilist die om wilde rijden
via Wemeldinge of de Vlakebrug stoot
te ook al op een blokkade. Honderden
toeristen hebben twee uur gewacht
voor ze stapvoets, vanwege de files.
richting Yerseke konden. En toen
daar. even na vieren aankwamen, was
de gratis mosselmaaltijd op het haven
plateau net afgelopen.
Leden van de actiegroep 'Oosterschel
de Open' en verschillende Yersekse vis
sers stapten in de auto en reden rich
ting Postbrug en Vlakebrug- De Yer-
sekenaren konden er, hoe graag ze het
ook wilden, niets uitrichten. Eén
sprong er op een tractor om hem op
een minder hinderlijke plaats te zet
ten, maar hij kreeg direct drie. vier
boeren op z'n nek. Er is toen in Yer
seke nog geprobeerd om versterkingen
aan te laten rukken, maar toen een en
ander gestalte kreeg, liep het al tegen
vieren, het tijdstip waarop de boeren
hun blokkades zouden opheffen.
„Er is, zo hoorde ik, nog aan andere
wraakoefeningen gedacht, zoals het los
laten van koeien van protesterende
boeren, maar daar hebben de Yerseke-
naren maar van af gezien. Jammer dat
het allemaal zo gelopen is", aldus de
heer Zoeteweij achteraf.
De Oosterscheldedag werd desondanks
een flink succes. Evenals voorgaande
jaren kwamen de bezoekers vooral af
op de gratis mosselen, die met de regel
maat van de klok dampend werden
aangevoerd, af. In totaal heeft Yerseke
de bezoekers zeker 18.000 kilo schelp
dieren aangeboden.
Tussen tien en elf i
Kakebeeke, een oude Yersekse visser,
de Oosterscheldedag. Gezeten op een
oude Ford-brandweerwagen (beschik
baar gesteld door een Amsterdamse
bierbrouwerij) kwam hij op het toen
al overvolle havenplateau aan. Wan
nes Kakebeeke sprak een kort woord,
waarin hij de Wemeldingedam veroor-
peelde. Hij brak een lans voor het
milieu en de visserij- De intocht van
Warmes Kakebeeke ging gepaard me:
het afschieten van een raket. Aan een
parachute ontvouwde zich toen een
16 vierkante meter grote vlag. waar
op de kreet 'Oosterschelde Open'. Die
(Zie slot pagina 5 kolom 5)
aftreden, hetgeen hem zijn pensi
oen zou doen behouden en de rech
ten waarop een oud-president aan
spraak kan maken mits hij niet is
afgezet (Nixon krijgt dan 60-000
dollar per jaar voor het leven en
kostenvergoeding voor bureau en
personeel dat tot 96.000 dollar kan
oplopen. Wordt hij afgezet dan
krijgt hij niets).
Tot bet gezelschap op Camp David
behoorden tevens Nixons vrouw Pat.
zijn twee dochters Julie en Tricia met
hun echtgenoten, en zijn intieme
vriend Bebe Reoozo.
Democratische senator William Prox-
mire had eerder ai de tweede moge
lijkheid geopperd. Hij riep zondag de
president op tijdelijk de macht over
te dragen aan vice-president Gerald
Ford om de regering in staat te
stellen de inflatie en andere proble
men het hoofd te bieden. Senator
Proxmire meende dat deze stap essen
tieel is om een effectief anti-inflatie
program op te zetten.
Peiling
Intussen blijven de ontwikkelingen
van Nixon ongunstig verlopen. Uit een
jongste opiniepeiling van het bureau
Louis Harris blijkt dat tweederde van
de Amerikaanse burgers (66 procent
tegen 27 procent) van mening is dat
de president moet worden aange
klaagd en vervolgens door de senaat
berecht (impeachment). De door de
Washington Post gepubliceerde resul
taten tonen duidelijk aan. zo zegt
men, hoe gTOot de invloed is geweest
van de via de televisie uitgezonden
debatten in de commissie van justitie
van het Amerikaanse huis van afge
vaardigden.
