PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Samenwerking
EEG met
Arabisch blok
LANDBOUWBONDEN
RADEN HARDE ACTIES AF
Nieuwe industrieën op terreinen
Axelse vlakte - Axelse Sassing-Noord
Steun aan Belgische boeren
de krant
van zeeland
VOLGENDE WEEK CONGRES
Dader verbleef
in kindertehuis
JONGEMAN
BEKENT
MOORD OP
TERSCHELLING
vaiïdasg iti
de krent
VOOR CIRCA 110 MILJOEN GULDEN
PIDE vermoordde
Delgado
MEEST REËLE MOGELIJKHEID IN ZEEUWS-VLAAMSE KANAALZONE
De ingekorte
weg
ym rrsjur-iss
W sm-ssiai:
217e jaargang - nummer 178
Donderdag 1 augustus 1974
BESLUIT IN PARIJS:
PARIJS (RTR) De Europese Economische Gemeenschap en
de olierijke Arabische landen zullen een permanente gezamenlijke
commissie in het leven roepen die plannen moet opstellen voor
economische samenwerking op lange termijn.
Dit is woensdag besloten bij het overleg dat in Parijs wordt ge
voerd tussen vertegenwoordigers van de gemeenschappelijke
markt en van de Arabische liga.
•I)e voorzitter* van de drie zrote
boi-renorranisatirs. van links naar
-echt» C. G. A. Mc runs (KNBTJJ).
r. C. S. Knottnerus (K.NLS) en
Irs. R. Zijlstra (CBTR) voerden
gisteren overleg over de onrust
onder bun leden. In Overijssel en
Gelderland werden opnieuw de.
monslratles gehouden. Boeren bij
Westerhaar (foto onder) blok
keerden de rijksweg van Almelo
naar Coevorden met trekkers en
»ok hij Doetinchem kwamen «Ie
■joeren In actie. Volgende week
wordt een congres gewijd aan ite
moeilijkheden, waarvoor de land
bouw zich geplaatst ziet. Dc drie
grote boerenorganixalles hebben
bun leden ontraden verder actie
ie voeren en af te wachten wat het
:ongres zal hereiken. Aan de rege
ring is een telegram verzonden.
TERSCHELLING (ANP) De
moord op de 8-jarige Bastiaan
(Basje) Ellmer van Terschelling
Is opgelost. Woensdagmorgen
om acht uur bekende de 18-jari
ge Arnold B. M. D. uit Amstel
veen, dat hij Basje die bewuste
donderdagmiddag met een vis-
mes doodgestoken heeft. De
jeugdige dader is een pupil van
de kinderrechter te Amsterdam,
afkomstig uit een 'gebroken ge
zin'. Arnold was op verzoek van
de kinderrechter ondergebracht
in het kindertehuis Trintel te
Enkhuizen. De jongen was op
Terschelling met een groep kin
deren uit dit tehuis. Zij kampeer
den op het eiland.
De jongeman is donderdagmiddag van
half een to.t vijf uur alleen geweest.
Hij wandelde eerste met twee ande
ren, onder wie zijn jongere broer
Alex. Toen het begon te regenen
wachtten twee de bui af. maar Arnold
ging alleen verder. Hij liep in de
richting van het zwembad en is min
stens een uur in de omgeving van het
zwembad geweest om daar zijn kan
sen af te wachten. Een 6-jarig meisje
zou eerst zijn slachtoffer zijn ge
weest. Hij nam het meisje met een
mooi praatje mee. Het kind stribbelde
echter tegen, waarop Arnold zei: „Als
je begint te huilen dan krijg je een
pak slaag." Het kind begon toch te
huilen en kwam later in die middag
overstuur thuis. Even later ontmoette
Arnold de beide jongens Jan Bonne
en Basje Ellmer. Hij speelde met de
kinderen verstoppertje. Spelenderwijs
kwamen de kinderen in het bos te
recht. Daar, in een kuil, gebood Ar
nold de jongens de kleren uit te doen.
Toen was het geen spel meer. Plotse
ling trok hij zijn vissersmes en stak
daarmee Basje in de hartstreek. De
jongen schrok zo van zijn eigen daad
dat hij direct wegvluchtte in de rich
ting van zijn camping. Jan Borrne liet
hu ongedeerd en verbouwereerd ach
ter.
Signalement
Dankzij de vele signalementen van
Tcrschellingers en toeristen en niet in
de laatste plaats door het bijna foto-
pafisch geheugen van Jan Bonne
kwam er een signalement uit de bus.
kapitein J. P. Vellenga, hoofd van de
recherche, schrijft de betrekkelijk ve
le loze arrestaties toe aan het feit dat
drac moord is gepleegd op een eiland.
Men zat met de omstandigheid dat er
een sleeds wisselend publiek was. De
twee Belgen die aangehouden zijn ge
weest stuurden overigens woensdag
een kaart vanuit Gent: „Bedankt voor
de goede verzorging en veel succes."
De aangehouden militair leek zo ont
zettend veel op de dader, dat men
kon spreken van een dubbelgan-
Na zijn arrestatie mede dankzij de
rijkspolitie in Noord-Holland heeft
Arnold vrijwel steeds ontkend de
(Zie slot pagina 3 kolom 3
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4,5 en 7.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 11.
Sport op de pagina's 12 en
13.
Radio en t.v. op pagina 16.
Financieel nieuws op pagina
17.
Van beide kanten is dit besluit t
welkomd als een eerste stap op de
weg naar nauwere politieke en econo
mische samenwerking tussen de Ara
bieren en de landen van de EEG.
De Franse minister van buitenlandse
zaken, Jean Sauvagnargues, zei op een
persconferentie dat de overeenkomst
van politieke betekenis is en een sta
biliserende factor zal zijn in een nog
steeds onevenwichtig gebied als het
Midden-Oosten. De secretaris-generaal
van de Arabische Liga, Machmoed
Riad, verklaarde: „We hebben sterke
hoop dat dit akkoord voordelen voor
beide partijen zal opleveren. Wij in de
Arabische wereld proberen een sterke
'oasis voor economische ontwikkeling
te bouwen". Voorafgaande aan de vor
ming van de commissie zullen Euro
pese en Arabische functionarissen in
de komende drie maanden nauw over
leg met elkaar plegen over de terrei
nen waar de samenwerking
vruchtbaarst kan zijn.
Oliecrisis
De Europese Gemeenschap, in sterke
mate afhankelijk van de
olie voor haar energievoorziening,
koestert duidelijk de hoop dat met
technologische bijstand op
mijn aan de Arabische wereld een
herhaling van de oliecrisis
langs voorkomen kan worden.
Minister Sauvagnargues
verder dat de commissie niet in het
leven wordt geroepen' om over de
olievoorziening te praten, doch dat
beide kanten zich bewust zijn van de
gevolgen van hogere olieprijzen voor
de economieën van de geïndustriali-
VS
De Franse bewindsman merkte op dat
de EEG natuurlijk de Verenigde Sta
ten op de hoogte zal houden over
haar pogingen tot een nauwere sa
menwerking met de Arabische wereld
te komen. De Verenigde Staten heb
ben zich in de afgelopen maanden
gereserveerd getoond ten aanzien van
een dergelijk initiatief van de kant
van de gemeenschappelijke markt.
Volgens Sauvagnargues sluit het ak
koord de deelneming van andere lan
den aan deze samenwerking niet uit.
Men heeft besloten de samenwerking
te beginnen op het gebied van indus
triële en agrarische ontwikkeling
de opleiding van technici.
Beide partijen vertoonden zich zeer te
vreden over de sfeer van wederzijds
vertrouwen en verstandhouding w
in de besprekingen plaatsvonden.
Sjeik Sabh el Achmed el Jaber, minis
ter van buitenlandse zaken van I
weit, zei dat de Europese delegatie
een goed hegrip had getoond voor de
politiek en de problemen van de Ara.
bische landen.
De betrekkingen tussen de Verenigde
Staten en Syrië zijn sinds de Arabi-
sch-Israëlische oorlog van 1967 ver
broken geweest. Zij werden hersteld
na het bezoek dat president Nïxon
vorige maand aan Syrië bracht.
DEN HAAG Terwijl in de ver
te het woeden van harde boeren
acties in Doetinchem en Vrooms-
hoop bijna hoorbaar was, verga
derden in het Centraal Land
bouw Overlegorgaan (CLO) de
drie landbouworganisaties in
Den Haag. Zij riepen hun leden
op om af te zien van harde ac
ties. Volgende week willen de or
ganisaties in Utrecht een lande
lijk congres organiseren, dat een
program van eisen moet vaststel
len voor de Europese en de Ne
derlandse landbouwpolitiek.
Na de bijeenkomst van het CLO is
een telegram aan het kabinet gezon
den waarin de landbouworganisaties
zich bezorgd tonen over de lopende
ontwikkelingen en zij om een gesprek
met de regering vragen.
In Doetinchem trokken boeren met
zestig landbouwtrekkers door de stad,
bezetten kruispunten en ontwrichtten
het verkeer. In Vroomshoop deden
hun collega's hetzelfde: zij blokkeer
den op rijksweg 36 Almelo-Witte Paal
de afslag naar Westerhaar en Sibculo
en later ook secundaire wegen toen
automobilisten daarheen uitweken.
Aangekondigd werd dat de Overijssel
se boeren vrijdagmorgen tussen 10 en
12 uur alle belangrijke verkeerswegen
en grensovergangen zullen b
ten.
De protesten van de actievoerende
boeren kregen stem in die van de
voorzitter van het CLO, drs Rinze
Zijlstra, die woensdag na afloop van
het overleg liet weten, dat de organi-
saies niet alleen krachige stappen
willen van de Europese commissie in
Brussel, maar ook van de Nederland
se regering verwachten, dat er iets
wordt gedaan om de inkomenspositie
van de land- en tuinbouwers te verbe
teren. Daarbij werd gedacht aan tege
moetkoming in de btwsfeer.
Volgens drs. Zijlstra is van een
Europese landbouwpolitiek op dit mo
ment geen sprake meer. „De prijzen
die in het vooruitzicht zijn gesteld,
zijn niet gerealiseerd. De vrije markt
bestaat niet meer. De marktordening
blijkt alleen maar op papier te be
staan". Volgens hem zijn het niet
alleen de financiële problemen, maar
ook de grote onzekerheid over het
uitblijven van een krachtige land
bouwpolitiek, de onzekerheid ten aan
zien van de toekomst en de explosieve
kostenontwikkelingen (aardgas), die
een groeiende spanning veroorzaken.
Ook planologische vraagstukken, zoals
de bestemming van agrarische grond,
zouden dit in de hand werken.
De landbouworganisaties durfden
woensdag niet te beweren dat hun
oproep aan de leden om af te zien
van harde acties, zal leiden tot rust.
Hoewel men uitdrukkelijk verklaarde
tot nu toe geen enkele actie geleid te
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Met 5000 tractoren hebben enige tienduizenden landbouwers woensdagmiddag in Bel
gisch-Limburg het verkeer in grote delen van de provincie lamgelegd. Ze blokkeerden niet minder
dan vijftig wegen. Het protest liep vooruit op de af te kondigen steunmaatregelen van de regering.
De regeringsmaatregelen, die 's mid
dags bekend werden gemaakt, gaan de j
Belgische schatkist zon 110 miljoen
gulden kosten. Dit bedrag wordt ver
deeld over de begrotingen voor 19741
en 1975.
De genomen maatregelen zijn voor
een aanzienlijk deel toepassingen van
besluiten die de ministers van land
bouw van de negen Euromarktlanden
op 16 juli ten behoeve van de rund
vleesmarkt hebben genomen. Dit geldt
BOMAANSLAGEN
BIRMINGHAM (DPI, AFP) In drie
bioscopen in Birmingham zijn woens
dag vier brandbommen ontploft. Ook
in de universiteitstad Oxford gingen
drie bommen af. Een vijfde brand
bom in een Birminghamse bioscoop
werd tijdig onschadelijk gemaakt. De
politie heeft meegedeeld dat er geen
slachtoffers zijn en dat de schade
beperkt is.
bijvoorbeeld voor de campagne die;
gevoerd gaat worden om het verbruik!
van rundvlees te stimuleren; voor de
verkoop van rundvlees aan bepaalde!
sociale categorieën van de bevolking,
tegen de helft van de prijs; voor,
premies, verleend bij uitstel van het.,
slachten van runderen- Ook heeft ae;
Belgische regering besloten gebruik tei
maken van de mogelijkheid om door
verlaging van de btw op een aantal!
produkten de kosten van het boeren
bedrijf te verminderen.
Daarnaast staan premies, die het'
slachten van zeugen vóór eind septem-|
oer moeten stimuleren, alsook het,
toekennen van premies aan veehou
ders in als zodanig erkende minder
ontwikkelde gebieden (voornamelijk
in het zuidoosten van België). Ver
lengd zijn verder schadeloosstellingen
voor de stijging van de kosten van!
oliebrandstoffen. De glastuinbouw en,
ook de zeevisserij zullen hiervan pro-j
nteren. Voor de rentebetaling van be-
drijfsleningen zullen de boeren een
jaar lang niet lastig worden geval
len.
LISSABON (UPI. AFP) De Portu
gese justitie heeft het onderzoek vol
tooid in de zaak van de dood van de
voormalige presidentskandidaat lm-
berto Delgado, die in 1965 in een
Spaanse grensplaats werd vermoord.
In een in Lissabon uitgegeven verkla
ring wordt gezegd dat bij de zaak
rien agenten van de PIDE. de geheime
staatspolitie onder het- vroegere be
wind. zijn betrokken. Het dossier is
naar de militaire autoriteiten gezon
den, die een datum voor het proces
zullen vaststellen.
CONCLUSIE VOORLOPIG
EINDRAPPORT VAN
DE WERKGROEP-POST
TERNEUZEN Als meest reële
mogelijkheden voor nieuwe in
dustriële vestigingen in de
Zeeuws-Vlaamse kanaalzone
kunnen worden beschouwd de
terreinen Axelse Sassing-Noord
en Axelse Vlakte, te zamen onge
veer 500 hectare. Inrichting en
ontsluiting van deze terreinen
zullen geen bijzondere proble
men opleveren, maar het gebied
is om milieuhygiënische en eco
nomische redenen minder ge
schikt voor basisindustrieën. Ge
streefd moet worden naar vesti
ging van chemische bedrijven in
de semi-bulk sector (oplosmid
delen, cosmetica, verf, kunst
harsen, farmaceutica, onder
houdsmiddelen), bedrijven in
de metaalsector (machinefabrie
ken en fabrieken ter vervaardi
ging van procesapparatuur) en
van constructiebedrijven (alumi-
niumramen, meet- en regeltech
niek, medische apparatuur, hy
draulica)
Tot deze conclusie komt de werkgroep-
Axelse Vlakte in een voorlopig eind.
drapport dat dezer dagen ter (ver
trouwelijke) kennisneming is opge
stuurd aan de colleges van b en w
van Terneuzen. Axel en Sas van Gent.
het college van gedeputeerde staten
ran Zeeland en aan de betrokken
ministeries. De werkgroep is in okto
ber 1973 begonnen met een onderzoek
naar de mogelijkheden voor industrie
vestiging in de Zeeuws-Vlaamse ka
naalzone. met name op de Axelse
Vlakte, in opdracht van de ministers
van verkeer en waterstaat en van
volkshuisvesting en ruimtelijke orde
ning.
Voorzitter van de werkgroep is drs. J.
L. Post, inspecteur van de ruimtelijke
ordening in Zuid-Holland en Zeeland.
De verdere leden zijn: ir. R. M. T.
Adriaansens, directeur van de Provin
ciale Planologische Dienst van Zee
land, dr. A. Adriaanse. inspecteur van
de volksgezondheid belast met de mi
lieuhygiëne in Zeeland, drs. G. J. Baar-
spul. medewerker Economisch Tech
nologisch Instituut Zeeland, ir. A. C.
Binnendijk, medewerker PPD-Zeeland,
W. H, Blok. directeur Havenschap
Terneuzen, mr. M. J. M. van Driel,
hoofd bureau ruimtelijke ordening
van de provinciale griffie, J. van der
Gijp. hoofdinspecteur-directeur voor
Zeelander.
M. J. van der Hoff. hoofd arrondisse
ment Terneuzen van rijkswaterstaat,
M. F. de Jonge, hoofd 4e afdeling
provinciale griffie, drs. H. C. de Mei
jer. hoofd afdeling algemene regionale
zaken en ruimtelijke ordening van het
ministerie van economische zaken en
drs. M. C. Verburg. directeur ETI-
Zeeland. De werkgroep heeft zien niet
beperkt tot het onderzoek van uitslui
tend de Axelse vlakte, maar heeft de
hele kanaalzone in haar beschouwin
gen betrokken. Verder heeft de werk
groep minder de nadruk gelegd op de
technische aspecten aan wel op de
sociaal-economische, planologische en
milieuhygiënische aspecten van nieu
we industrievestigingen in de kanaal-
Woonkernen
De komst van basisindustrieën naar
de terreinen Axelse Sassing-Noord en
Axelse Vlakte is volgens de werkgToep
heel onwaarschijnlijk.
Allereerst uit milieu-oogpunt: op korte
afstand liggen allerlei woonkernen. De
zuidelijke wijken van Terneuzen op
Axel
3,5 km, de westelijke wijken
op 2 km, Westdorpe op 3
noordelijke wijken van Sas van Gent
op 4,5 km en Sluiskil op 500 meter.
Daarom moeten in beginsel bedrijven
die stank-, stof- en geluidhinder ver
oorzaken en/of giftige en explosieve
stoffen opslaan, worden geweerd. Bo
vendien iaat het zich denken dat ge
zien de voorbelasting van het milieu
in de kanaalzone een bedrijf bij vesti
ging hier meer maatregelen zal moe
ten nemen dan totnutoe gebruikelijk.
In de tweede plaats is de ligging van
de terreinen ongunstig voor basisin
dustrieën: aan een kanaal achter een'
sluis die slechts toegankelijk zijn voor
schepen tot 60.000 ton. Behalve de
ligging werkt ook de betrekkelijke
kleine oppervlakte als een nadeel. In
de derde plaats is net probleem van
ae lozing van afvalwater en koelwater
een belangrijke negatieve vestigings
factor vood basisindustrieën. Het ka
naal Gent-Terneuzen is zo sterk ver
vuild en thermisch belast dat het
onmogelijk kan worden gebruikt voor
Zie slot pagina 7 kolom 2\
\Mj i lrrlta,io b't a"
de voeling tussen de top van bepaal
de landbouworganisaties en de achter
ban In het verleden deed de leiding
van de vakbeweging nogal achteloos
over een dergelijke vraag: men ontken
de dat er een kloof was ontslaan tus
sen enerzijds de vrijgestelde bestuur
ders en anderzijds de leden in werk
plaatsen en fabrieken. Dat kon een
voudig niet zo werd verzekert
want de bestuurders wisten door h«
bezoeken van afdelingsvergademgen
en door allerlei andere contacten pre
cies wat er in de achterban leefde. Toch
bleek dat niet helemaal te kloppen,
althans in beptialde gebieder, van Ne
derland: er ontstonden wilde act)'--,
waarbij de vakbeweging bedroefd
moest vaststellen dat enige agitatie
van buitenaf vérstrekkende gevolgen
had. de Jont was sneller in het kruit
vat dan men had verwacht
Vanaf dat ogenblik werd er vanuit
de vakbewegingstop anders gerea
geerd: men was niet meer bereid te
genover de achterban de redeüjk'r.-id
te verdedigen van bepaalde argumen
taties uit andere kringen, bljvtxjrbeeld
van werkgevers of van de regering. In
het verleden was dat wel gebeurd: men
werkte toen met zoals het wat plech
tig heet het "harmonie-model'. In die
situatie werd weliswaar hard onder
handeld. maar daarbij werd steed*
gepoogd om het mes zo lang mogelijk
van tafel te houden.
Er werd naar elkaar
geluisterd en ais
men de redelijkheid
van argumenten ter
andere zijde inzag,
dan was men wel bereid om zij he:
zonder geestdrift die redelijkheid
tegenover de eigen leden te verdedi
gen. Sinds drie. vier Jaar wordt ech
ter een andere politiek bedreven en
het 'conflict-model' toegepast: ce on
derhandelingen worden scherper ge
voerd en er is minder bereidheid om
naar de ander te luisteren, laat staan
toe te geven.
Bij de vakbeweging kan deze ontwik
keling niet worden losgezien van
twee belangrijke factoren, In de eerste
plaats heelt ze te maken met het los
laten van de geleide loonpolitiek. Zo
lang in Nederland overheid en bedrijfs
leven met elkaar overeenstemming
wisten te bereiken over de uitgangs
punten van een strikt en nauwkeurig
gecontroleerd loon beleid, kwamen ar
beidsconflicten vrijwel niet voor. De
overgang naar de vrije loonpolitiek
maakte min of meer automatisch de
weg vrij voor scherpere conflicten en
daarmee verband houdend stakin
gen. De tweede factor heeft een rela
tie met de maatschappij zelf: er is de
afgelopen jaren sprake van toenemen
de onvrede en onrust over het maat
schappelijk beste). In die sfeer werd
ook het eisenpakket van de vakbewe
ging anders gericht dan vroeger: inko
mensnivellering en medezeggenschap
om enkele punten te noemen
kregen hoge prioriteit. Bovendien ging
de leiding van de vakbeweging er zorg
vuldig op letten dat zij in het gesprek
met werkgevers en overheid de achter
ban voorbleef: ze stelde zich harder
op dan vroeger. Vooral de naam Groe-
neveldt van de Metaalbond NVV is
wat dat betreft een begrip geworden.
Terugkerend naar de landbouw: de
redelijkheid heeft in de top van de
georganiseerde landbouw altijd hoog
genoteerd gestaan. De onderhandelaars
toonden zich steeds bereid me: elk
aar een Europees landbouwbeleid te
ontwikkelen, weliswaar pogend er zo
veel mogelijk uit te halen, maar de re
delijkheid werd nooit uit het oog ver
loren. Over het algemeen had deze hou
ding de instemming van de leden:
boeren komen niet snel in opstand, ze
hebben bovendien een groot vertrou
wen in diegenen die voor hen in Den
Haag en Brussel onderhandelen. Maar
ook hier spelen bepaalde maatschap
pelijke ontwikkelingen een rol: boeren
zien bijvoorbeeld protestacties van an
deren en stellen vast dat daaraan grote
aandacht wordt besteed met name in
de publiciteitsmedia. Een studenten-
bezetting van een universiteit krijgt
soms een publieke attentie die verge
lijkbaar is met een oorlog op Cyprus.
„En dan te vreten, dat alle studenten
bij elkaar in Nederland nog niet eens
de kiesdeler zouden kunnen halen bij
een kamerverkiezing", zei ons dezer da
gen een agrariër, .ze zijn nog niet eens
goed voor één kamerzetel". In een der
gelijke sfeer menen sommige landbou
wers het recht te hebben ook op een
spectaculaire wijze de aandacht te -.-ra
gen: .Er hoeft, niet over ons te worden
gelopen".
Dat brengt ons terug bij de vraag, ge
steld in de aanhef van deze be
schouwing: is er nog wel voldoende
voeling tussen de top van bepaalde
landbouworganisaties en de achterban.
Deze top zelf zal de vraag vermoede
lijk bevestigend beantwoorden en tot
op zekere, hoogte zal dat ook we! juist
zijn. In geen geval is sprake van
een diepe kloof, er is nog vertrouwen
tussen boeren enerzijds en hun orga
nisaties anderzijds. Maar de gebeurte
nissen van de afgelopen week hebben
toch wel duidelijk gemaakt dat ook de
boeren zonodig willen overgaan tot het
'conflict-model'. De tamelijk ongeor
dende acties van de laatste dagen zijn
dan ook een teken aan de wand voor
de leiding van de landbouworganisa
ties: zij moeten minder snel geneigd
zijn aan de Haagse en Brusselse onder
handelingstafels de redelijkheid in te
zien van de andere partij. De boeren
willen dat in het keurige milieu van
Den Haag en Brussel me; een forse
vuist op tafel wordt geslagen en dat
zo nodig woedend wordt weggelopen.
(Zie slot pagina 3 kolom 1
