PROVINCIALE ZEEUWSE COURAN T
Turkije: garantieverdrag geschonden
GRIEKEN EN TURKEN GEREED
VOOR INGRIJPEN OP CYPRUS
Natuurlijke bevolkingsaanwas Zeeland
beduidend lager dan eerder geraamd
V-raad wacht op Makarios
EEG-grenzen voor
rundvlees gesloten
PRESIDENT MAKARIOS
MET BRITS VLIEGTUIG
OP MALTA GELAND
de krant
van zeeland
ror I NOVEMBER A.S.
Noodfonds
Kissinger
REGERING IS 'DIEP BEZORGD'
GELEIDELIJK
IETS STABIELER
Niet naar totaal
van 383.000, maar
naar 358.000
217e jaargang - nummer 165
Woensdag 17 juli 1974
ISTANBOEL, ATHENE, LONDEN, WASHINGTON (RTR, UPI, AFP, DPA) Griekenland en Tur
kije bereiden zich voor op een eventueel militair ingrijpen op Cyprus. Uit beide landen komen be
richten over troepenbewegingen. Volgens ooggetuigen in Turkije worden daar grote aantallen mili
tairen en materieel naar de havensteden Iskenderoen en Mersin aan de zuidkust overgebracht. De
miltairen zijn in volledige oorlogsuitrusting. Uit de goede bron in Athene werd vernomen, dat mili
tairen die dinsdag uit het noorden van Griekenland naar het zuiden zijn overgebracht, klaar staan
om te worden ingescheept met bestemming Cyprus. Van dezelfde zijde werd vernomen dat Griekse
marine-eenheden de basis Salmis, dichtbij Piraeus, hebben verlaten in de richting van het oostelijk
deel van de Middellandse Zee.
Onze correspondent in Athene maakte, gisteravond melding van geruchten dat een staatsgreep in Griekenland tot de
mogelijkheden zou behoren. Vele Griekse officieren zouden zich hebben gekeerd tegen de zogenaamde 'Atheense offi
cieren', die de binnen- en buitenlandse politiek van Griekenland bepalen. Men zóu de 'Athencrs' met name verwijten
dat ze Griekenland in het Cypriotische avontuur hebben gestort.
Turkije heeft Engeland verzocht offi
cieel overleg te beginnen tussen de
twee landen in het kader van het ga
rantieverdrag van 1960 inzake de sta
tus van Cyprus, zo beeft het Britse mi
nisterie van buitenlandse zaken dins
dagavond bekendgemaakt.
De Griekse zaakgelastigde overhandig
de op het Foreign Office een desbetref
fende nota en verzocht daarbij om een
snel antwoord.
Het verdrag voorziet in overleg tussen
Engeland, Griekenland en Turkije in
gevallen dat de onafhankelijkheid van
Cyprus in gevaar is. Het verdrag staat
elk van de ondertekenaren toe des
noods eenzijdig te handelen als het
gaat om het handhaven van de status
quo op het eiland.
Een woordvoerder van het ministerie
verklaarde dat Turkije te kennen heeft
gegeven dat het verdrag is geschonden.
Hij sprak echter eerdere berichten te
gen dat de Turkse nota was gesteld in
de vorm van een ultimatum, in die
dat Turkije tot actie zou overgaan
Engeland niet binnen 24 uur zou rea
geren.
Diplomatieke druk
BRUSSEL (ANP) De Europese landbouwministers hebben
dinsdag in Luxemburg'besloten tot 1 november de EEG-grenzen
voor de import van rundvlees te sluiten. De ministers hebben
echter ook besloten dat de zogeheten Gatt-overeenkomsten (af
spraken in het kader van de overeenkomst inzake handel en
tarieven) gerespecteerd blijven. Dat houdt in dat op jaarbasis
toch nog 33.000 ton rundvlees de gemeenschap binnen mag ko
men.
Het besluit de import te stoppen
1 genomen tegen de zin van de
ipese commissie in. De commissie
(het 'dagelijks bestuur' van de ge
meenschappen), is namelijk bijzonder
benauwd voor de mogelijkheid van
represailles van derde landen tegen-
ver de gemeenschap,
De Europese commissaris, ir. Pierre
Lardinoas, voerde aan, dat als de EEG
tot zulke maatregelen besluit, ze geen
been meer heeft om op te staan als
andere landen ook beschermende
maatregelen nemen. Hij noemde als
voorbeeld de Amerikaanse exportstop
(vorig jaar) van sojabonen, die Euro
pa in grote verlegenheid bracht.
Vorig jaar werd in de gemeenschap
nog 965.000 ton rundvlees geïmpor
teerd. Nederland heeft zich inderdaad
tot het uiterste tegen een importstop
verzet, maar het heeft tenslotte de
DE EEG-rn.inist.ers hebben voor
alsnog geen beslissing kunnen ne
men over een, bijdrage van 500
miljoen dollar aam. het VN-nood-
jonds voor de armste landen,
(vag. 3).
DE senaatscommissie voor buiten
landse zalcen heeft minister Kis
singer gevraagd, alle documenten
die hij heeft met betrekking tot
het afluisteren van telefoonge
sprekken, ter beschikking van de
commissie te tellen, (pag. 9).
Zeeuws nieuws op de pagi
na's 2,4 en 5.
Binnen- en buitenlands-
nieuws op de pagina's 1, 3
en 9.
Sport op de pagina's 10 en
11.
Rario en tv op pagina 13.
Financieel nieuws op pagina
15.
besluitvorming niet willen blokkeren.
Van Nederlandse zijde werd aange
voerd dat de belangen van ontwikke
lingslanden door deze maatregelen in
ieder geval niet worden geschaad.
Ook de Britten, de Denen en de
Duitsers verzetten zich tenslotte niet
langer tegen het besluit, dat overigens
in hoofdzaak Belgische en Franse bin
nenlandse belangen dient.
Franse eis
Het instellen van een importstop is
eigenlijk alleen een bevoegheid van de
Europese commissie. Op de eis van
Frankrijk om de ïmportstop in te
stellen kwam dan ook eerst een dui-
(Zie slot pagina 3 kolom 1
Volgens Britse regeringskringen
geland er alles aan gelegen zich buiten
liet conflict te houden. Het probeert de
situatie af te koelen door diplomatie
ke druk op Athene en Ankara.
Ook de Verenigde Staten hebben stap
pen ondernomen bij de regeringen van
Griekenland en Turkije in verband
met de staatsgreep op Cyprus, zo
maakte het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken bekend.
De woordvoerder van het State Depart
ment wilde niet zeggen wat de Verenig
de Staten Athene en Ankara hebben
gezegd. „We hebben beide regeringen
ons standpunt zeer, zeer duidelijk ge
maakt", aldus de woordvoerder.
In Washington is verder bekendge
maakt dat zeven oorlogsbodems van
de Amerikaanse zesde vloot in de Mid
dellandse Zee gereed worden gehoii-
den om zo nodig de bijna zevenduizend
op Cyprus verblijvende Amerikanen te
evacueren.
De woordvoerder van het Pentagon
zei dat verscheidene schepen van de
Russische oorlogsvloot in de Middel
landse Zee zich in de afgelopen 24 uur
naar het gebied bij Cyprus hebben be
geven.
Veiligheidsraad
Op de spoedzitting die de Veiligheids
raad gisteravond aan de gebeurtenis
sen op Cyprus wijdde eiste de Russi
sche afgevaardigde Vassily Safransjoek
onmiddellijke maatregelen om 'een
eind te maken aan de militaire inter
ventie van de Griekse regering op Cy
prus'. Safransjoek drong aan op on
middellijke terugtrekking van alle
Griekse militairen.
Secretaris-generaal Waldheim had de
vergadering geopend met een verkla
ring waarin hij onderstreepte dat de
VN-macht op Cyprus de taak heeft een
botsing tussen de Griekse en Turkse
gemeenschappen te voorkomen en niet
tussenbeide kan komen bij een con
flict binnen de Griekse gemeenschap.
Als dit conflict zich zou wijzigen in
een confrontatie tussen de twee ge
meenschappen zou dit een rechtstreek
se bedreiging betekenen voor de vrede
en de internationale veiligheid, aldus
Waldheim.
De afgevaardigde van Cyprus, Rossides,
verzocht de raad op te roepen tot een
staakt het vuren en tot stopzetting
van alle militaire interventie. De raad
DEN HAAG De Nederlandse regering is diep bezorgd over de gebeurtenis
sen op Cyprus en hoopt dat de ontstane conflictsituatie zich niet zal uitbrei
den. Tegen de wil van de bevolking van Cyprus mag geen regime worden op
gelegd.
Dit staat in een dinsdag uitgegeven verklaring waarin de regering het stand
punt inneemt dat de volstrekte onafhankelijkheid en territoriale integriteit
van Cyprus, zoals die bestonden voor de machtsovername, dienen te worden
gehandhaafd en gegarandeerd. De regering wijst op het oprichtingsverdrag van
Cyprus van 16 augustus 1960 dat door Griekenland, Turkije, Cyprus en Enge
land is ondertekend.
De regering hecht grote waarde aan de rol van de Verenigde Naties op Cy
prus die zich onder meer uit in de aanwezigheid van een VN-troepeneenheid
om een rustige toestand (zoveel mogelijk) te garanderen, aldus de verklaring.
ISTANBOEL Turkse studenten
hebben gisteren in Istanboel ge
protesteerd tegen de gebeurtenis
sen op Cyprus: zij kwamen sa
men voor het gebouw van het
Griekse consulaat cn hingen leu
zen aan de gevel, zoals 'weg met
de VS en hun Griekse lakeien'.
diende doeltreffende maatregelen te
nemen om de onafhankelijkheid, de
soevereiniteit en de territoriale on
schendbaarheid van Cyprus, die in ge
vaar zijn, te beschermen-. Hij stelde
'buitenlandse elementen' iri de nationa
le garde van Cyprus voor de staats
greep verantwoordelijk, die hij een
'voorbereide coup' noemde. De Griek
se officieren op Cyprus hebben hun
aanwijzigingen van Athene gekregen,
zei hij.
De afgevaardigde van Engeland, Ivor
Richard, adviseerde de raad te wach
ten op de verklaringen van president
Makarios, die volgens hem naar New-
York komt. Ook de Amerikaanse af
gevaardigde nam dit standpunt in. De
raad ging daarop uiteen zonder een
tijdstip vast te stellen voor een nieu
we bijeenkomst, en ondanks de protes
ten van de ambassadeur van Cyprus.
(Zie slot pagina 3 kolom 1
De zomer berekend over de
drie felle maanden begint van
daag aan de tweede helft. Een
tussenbalans laat zien, dat de eer
ste helft fors onder de maat is
gebleven, hetgeen met name deze
eerste helft van juli in de natte
schoenen mag worden gescho
ven.
De Bilt staat op 2 tegen nor
maal 9 zomerse dagen boven 25
graden. Er is een tekort van rond
40 uren zon en er is in ons land
gemiddeld tussen de 30 en 50
millimeter teveel regen gevallen.
De drie laatste weken is het kwik
niet meer op een zomers niveau
gekomen.
De komende dagen zullen, na
de buien van vandaag, geleidelijk
wel iets stabieler worden met
wat meer zon. maar een forse
temperatuurstijging zal ook deze
week nog op zich laten, wachten.
Daarvoor blijft de stroming, hoe
wel in lcracht afnemend, nog te
veel via de oceaan naar het vas
teland komen.
Zes maal 99 jaar
voor Amerikaanse
massamoordenaar
SAN ANTONIO, TEXAS (DPA) Tot
de maximale straf van zesmaal 99
jaar heeft een juryrechtbank in San
Antonio (Texas) disndag de 18-jarige
Elmer Wayne Henley veroordeeld, die
tevoren door de jury schuldig was
bevonden aan moord in zes gevallen.
Henley behoorde tot een sadisch
moordenaarstrio, dat in drie jaar tijd
in Zuid-Texas 27 jongelui op gruwelij
ke wijze heeft omgebracht.
OP DOORREIS NAAR LONDEN
VALLETTA. LONDEN. NICOSIA.. ATHENE (RTR, UPI, AFP, AP) President Makarios van Cy
prus is dinsdagavond op Malta aangekomen in een vliegtuig van de Britse luchtmacht. Hij werd
door de gouverneur van Malta Mamo en door premier Dom Mintoff verwelkomd op de wijze waar
op een staatshoofd wordt begroet. De ambassadeur van Cyprus bij de Verenigde Naties, Senon
Rossides, deelde in New York mee, dat Makarios naar Londen zou vliegen. Rossides wist niet of
de president willicht zou doorreizen naar New York voor het beraad van de Veiligheidsraad over
de gebeurtenissen op Cyprus, dat gisteravond is begonnen. Makarios was vertrokken, nadat de
Britse regering hem toestemming had gegeven daar zijn toevlucht te zoeken.
Makrios vertrok van Cyprus nadat
kanonneerboten van de Cyprische ma
rine waren begonnen met een beschie
ting van de stad Paphos, een Makari-
os-gezind bolwerk. De stad lag toen
ook onder vuur van de artillerie van
de nationale garde. Onder meer werd
het plaatselijke bisschoppelijke paleis
beschoten van waaruit Makarios via
een trouw gebleven zender driemaal
het volk had opgeroepen zich tegen
de staatsgreep te verzetten.
Vanuit Paphos beschuldigde Makarios
Griekenland ervan de opstand te steu
nen. „Officieren van de Eldyk hebben
de coup tegen mij georganiseerd. Zij
zijn er verantwoordelijk voor", zei de
president. De Eldyk is het Griekse
legercontingent dat op grond van het
verdrag van 1960 waarbij 'Cyprus on
afhankelijk werd, op het eiland is
Naar verluidt was Paphos dinsdag
avond nog steeds in handen van de
Makarios trouw gebleven politiestrija-
'krachten. Deze beschikken echter al
leen over machinegeweren en lichte
wapens. Men verwacht dat zij het
tegen de artillerie en de tanks van de
nationale garde niet lang zullen kun
nen volhouden. Men kon met geweren
gewapende priesters in de straten van
Paphos zien lopen.
Ook in Nicosia werd dinsdagavond
nog steeds geschoten. Tanks hebben
een cordon gelegd om het presidentië
le paleis. Over hei aantal slachtoffers
van de gevechten zijn geen cijfers
bekend, maar radio Nicosia heeft alle
artsen in de stad opgeroepen naar het
ziekenhuis te komen om gewonden te
behandelen.
Tijdens het hoogtepunt van de straat
gevechten van maandag werd in een
CONCLUSIE PPD-RAPPORT VOOR PERIODE TOT HET JAAR 2001
bericht gezegd dat er meer dan zestig
doden en gewonden waren. De straten
liggen bezaaid met restanten oorlogs
tuig en grote aantallen lege patroon-
en granaathulzen. Tanks van Russi
sche makelijk bewaken kruispunten,
het hoofdpostkantoor, het vliegveld en
andere strategische punten.
De opstandelingen zouden het groots
ste deel van Cyprus in handen heb
ben. Een van de laatste Makarios-
gezinde steden, Limassol, heeft zich in
de nacht van maandag op dinsdag
tegenover een overmacht van 10.000
manschappen van de natioale garde
moeten overgeven. De aan Makarios
trouw gebleven troepen hebben zich
op Paphos teruggetrokken.
Men verwacht dat het vliegveld van
Nicosia spoedig kan worden heropend
om de duizenden gestrande toeristen
te laten vertrekken. Voor zover be
kend zijn bij de gevechten op het
eiland geen buitenlanders gedood of
gewond. Zij wachten in him motels
het moment af dat zij kunnen ver
trekken.
Engeland
MIDDELBURG Op basis van,
de natuurlijke aanwas zal Zee
land in het jaar 2000 niet 383.000
inwoners hebben, zoals voordien
werd geraamd, doch slechts
358.000. Dit blijkt uit het dins
dag verschenen rapport 'Raming
van de natuurlijke bevolkings
groei in Zeeland 1976-2001' van
de Provinciale Planologische
Dienst. Het betreft hier uitslui
tend een prognose van de na
tuurlijke bevolkingsgroei, waar
bij geen rekening is gehouden
met de migratie of migratie-ef
fecten.
De nota heeft dus betrekking op een
groei uitsluitend bepaald door geboor
te en sterfte; vestiging en vertrek zijn
buiten beschouwing gelaten. Op basis
van de natuurlijke groei komt men
echter tot aanzienlijk lager aaniallen
dan voorheen werden verwacht. Sedert
de voorlaatste berekening van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek van de
toekomstige bevolkingsgroei in Neder
land, zo leest men In de nota, is de
geboortedaling dusdanig versneld dat
een heroriëntatie van de uitgangspun
ten noodzakelijk bleek
Dit heeft geleid tot een nieuwe bere
kening van de toekomstige bevolkings
ontwikkeling voor Nederland. Men
verwacht nu voor geheel Nederland in
2000 een inwonertal van 15,4 a 16
miljoen. In de voorlaatste berekening
kwam men nog tot 17,1 miljoen. Een
belangrijk verschil, aldus deze PPD-
nota, en behalve dit verschil in totale
omvang heeft een minder snelle groei
ook gevolgen voor de leeftijdsbouw:
„Het blijkt namelijk dat voor Zee
land, evenals voor Nederland als ge
heel. sprake is van een versnelde
daling van de geboortes. Daarom zijn,
aansluitend op de uitgangspunten van
het CBS en rekening houdend met de
laatste regionale ontwikkelingen ook
voor Zeeland herziene berekeningen
gemaakt van de verwachte natuurlijke
groei".
Over de laatste twintig jaar is nage
gaan hoe het verloop van de jaarlijk
se geboorteaantallen voor Zeeland en
de verschillende delen van Zeeland is
geweest. Aanvankelijk bleef het aantal
geboortes in de provincie relatief iets
beneden het nationale niveau. Sedert
1966, aldus de nota, viel voor Neder
land een versnelde geboortedaling
waar te nemen. Deze trendwijziging
trad voor Zeeland enkele jaren later
op. Gevolg hiervan was, dat het
Zeeuwse geboortecijfer datief boven
het Nederlandse cijfer kwam te lig
gen. Sedert 1969 loopt de daling weer
Hel met de nationale geboorteda-
zij het dat. de Zeeuwse geboorte-
;rs toch nog juist iets hoger lig
gen. Bij het CBS gaat men onder
meer uit Van een verdergaande verjon
ging van de huwelijksleeftijd, en op
dit punt hebben de onderzoekers van
de PPD achterhaald, dat de huwelijks
leeftijd in Zeeland al jaren belangrijk
lager ligt dan die van Nederland.
Over de nationale geboorteplek
direct na de tweede wereldoorlog
wordt opgemerkt: „Wat de omvangrij
ke naoorlogse geboortejaargangen be
treft, deze zijn voor Zeeland relatief
minder groot dan voor Nederland,
hetgeen voornamelijk zijn oorzaak
vindt in het feit dat in de leeftijdsca
tegorie 15 tot en met 24 jaar regelma
tig vertrekoverschotten zijn geweest".
Daarom verwacht men, dat op korte
termijn het geboortecijfer van Zee
land zal afwijken van hei algemeen
Nederlandse cijfer. Bij de berekenin
gen is echter aangenomen dat na 1980
het Zeeuwse geboortepatroon weer
conform het Nederlandse zal gaan
verlopen.
CIJFERS
Op basis van de natuurlijke aanwas,
zo is becijferd, zal de bevolking van
Zeeland de komende 30 jaar gere
kend vanaf 1971 met 42.500 mensen
toenemen. De groei zal echter niet
gelijkmatig gespreid zijn over deze
periode. Voor 1975 is het cijfer
323.000 genoemd, voor 1980 331.000 en
voor .1985 339.000, voor 1990 346.000,
voor 1995 -352.000 en voor 2000
358.000. Per jaar betekent dit een
gemiddelde groei met 0,45 procent.
Van 1972 tot 1981 wordt als verwacht
groeipercentage 0.52 aangehot
voor de periode 1982-1991 0,44 en voor
1992-2001 0,33. De natuurlijke groei zal
dus met voortschrijden van de jaren
kleiner worden. In de prognose rijn
de totaalcijfers van 1971 en 2001 uit
gesplitst in leeftijdsgroepen. In 1971
was het totaal aantal inwoners van
Zeeland 316.100 als volgt over de
verschillende leeftijdsgroepen ver
deeld: 0-14 jaar 81.800 (26 procent).
15-24 jaar 49.100 (16 procent), 25-39
jaar 58.200 (18 procent), 40-64 jaar
84.600 (27 procent) en 65 jaar en
ouder 42.300 (13 procent). In de prog
nose voor 2001 op bais van natuurlij
ke groei is het eindcijfer van 358.600
als volgt verdeeld: Schouwen-Duiveland
procent), 15-24 jaar 49.600. (14 pro
cent), 25-39 jaar 78.700 (22 procent),
(Zie slot pagina 4 kolom 3)
De Britse minister van buitenlandse
zaken, Callaghan, verklaarde dinsdag
in Londen dat de nationale garde in
sommige delen van Cyprus de situatie
meester is, maar dat zich onder de
Grieks-Cypriotische bevolking nog ge
vechten voordoen. Naar het rich laat
aanzien houdt de Turkse bevolking
zich vooralsnog buiten het óonflict.
Een regeringswoordvoerder verklaar
de dinsdag in Londen dat Engeland
'slechts één president van Cyprus er
kent en dat is Makarios'. Hij zei dat
het nieuwe bewind niet voldoet aan
de Britse kriteria voor erkenning.
Intussen vormde de door de opstande
lingen tot president van Cyprus uitge
roepen Nicos Sampson rijn regering
met de benoeming van zes ministers.
Van twee van hen is bekend dat zij
fanatieke aanhangers van Enosis, her
eniging met Griekenland zijn-
De nieuwe regering heeft de bevolking
opgedragen voor vandaag 12 uur alle
wapens in te leveren bij de politiebu
reaus. Daarna zullen huiszoekingen
worden gericht. Mensen bij wie nog
wapens of munitie worden gevonden,
worden door een krijgsraad berecht.
Nieuwe Belgische
ambassadeur
DEN HAAG (ANP) De Belgische
regering heeft de heer Jozef Lode-
wijck benoemd als nieuwe Belgische
ambassadeur in Nederland. De heer
Lodewijck, geboren in 1919, trad in
1941 in rijksdienst.
