PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
REGERING BLIJ MET
EINDE OLIE-EMBARGO
Voor kanaal-parlevinkers straks
wellicht mogelijkheden hij Tholen
Arabische ministers draaien kraan open
NS tegen 8,5 pet
tariefsverhoging
Newyorks rioolvuil
bedreigt stranden
de krant
van zeeland
PROEVEN
POLITIE MET
HELIKOPTER
Ongrijpbaar Rn
onbegrijpelijk
217e jaargang - nummer 160
Donderdag 11 juli 1974
DEN HAAG De Arabische olielanden hebben besloten het olie-embargo tegen Nederland op te heffen. Dit is woensdagochtend mee
gedeeld in Cairo na een vergadering van de olie-ministers van de OAPEC, de organisatie van Arabische olie-exporterende landen.
De Nederlandse regering heeft met voldoening kennis genomen van de berichten uit Cairo, aldus een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken woensdagmiddag. „Afgezien van de gunstige aspecten voor de Nederlandse economie, wil de Nederlandse rege
ring onderstrepen dat deze beslissing een stimulans zal betekenen voor de ontwikkeling van de goede betrekkingen tussen Neder
land en de Arabische wereld, die Nederland steeds heeft nagestreefd", aldus de officiële reactie.
ROTTERDAM Uit vreugde over
het beëindigen van de olie-boycot
wapperden gisteren de Nederland
seen Rotterdamse vlag aan het
Rotterdamse stadhuis.
Voor dc opheffing: van het embargo
tegen Nederland, dat eind oktober
werd ingesteld wegens de „pro-Israëli
sche politiek van de Nederlandse rege
ring", werden in Cairo geen .redenen
gegeven. Nog op de laatste bijeen
komst van de OAPEC ministers, in
mei, werd onder sterke druk van
Saoedi-Arabic, de grootste olieleveran
cier van Nederland, besloten het em
bargo voort te zetten. Desgevraagd
verklaarde de Saoedische olie-minister
sjeik Zalci Yamani toen dat het em
bargo voort zou gaan omdat er nog
geen wijziging in de houding van de
Nederlandse regering inzake het con
flict tussen Israël en de Arabieren
was gekomen.
Algerije, dat 20 oktober vorig jaar
als eerste Arabische land besloot Ne
derland uit te sluiten van olieleveran-
ties, besloot in mei wel het embargo
op te heffen. Algerije vond het niet
zinvol voort te gaan met het embar
go, omdat gebleken was dat Neder
land er nauwelijks nadeel van onder
vond. Bovendien was Algerije gevoelig
voor het argument dat de voorgeno
men dialoog tussen de Arabische lan
den en de EEG „bevorderd zal wor
den als de eenzijdige discriminatie
tegen twee leden van de EEG (Neder
land en Denemarken, dat 20 procent
minder Arabische olie kreeg) zou
worden opgeheven", zoals minister
Van der Stoel (buitenlandse zaken)
mei verklaarde. De franse minister
van buitenlandse zaken Jobert had al
dit voorjaar bij de Algerijnen aange
drongen op opheffing van het embar
go.
Rotterdam vlagt
Op het Rotterdamse gemeentehuis
wapperde woensdagmorgen na half
elf de vlag. Havenwethouder H. J.
Viersen: „Ik ben buitengewoon blij
dat de olieboycot tegen Nederland is
opgeheven. Voor Rotterdam beteken
de hij een grote inkomstenderving
aan zeehavengelden en havenloods
den. We hadden ook niet meer c
positie van distributiecentrum van de
olie voor Europa. Die was met onge-
MINISTER AKKOORD MET GEVARIEERDE VERHOGING
PER 1 SEPTEMBET
(Van onze verkeersredacteur)
DEN HAAG NS is het niet
met minister Westerterp eens
over de manier waarop op 1 sep
tember de hogere spoorwegta
rieven moeten worden "berekend.
De minister heeft NS dinsdag in
een brief laten weten akkoord
te gaan met een tariefsverho
ging van gemiddeld 8,5 procent.
De minister heeft aan de verhoging
de voorwaarde verbonden dat de nieu
we berekening moet plaatsvinden op
basis van de zogenaamde „V&W-vari-
ant", die inhoudt dat in beginsel de
trajectkaarten en de korte afstanden
minder sterk (namelijk met gemid
deld 7 procent) moeten worden - ver
hoogd dan de lange afstanden. Tot
een zodanig gevarieerde tariefsverho
ging heeft het kabinet onlangs beslo-
aantrekkelijk
De Spoorwegen vrezen, dat de trein
dan minder aantrekkelijk wordt voor
de lange-afstandpassagiers, met als uit
eindelijk resultaat minder reizigers-
Jdloineters en minder inkomsten. Het
is juist de abrupte forse verboging
van de benzineprijs geweest die ver
scheidene lange-afstandrijders ertoe
heeft gebracht de trein te pakken. NS
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4,5,7 en 9.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 3 er
11.
Sport op de pagina's 12 en
15.
Radio en t.v. op pagina 16.
Financieel nieuws op pagina
17.
voelt meer voor een verhoging die
alle categorieën passagiers gelijkmatig
zwaarder belast. De Spoorwegen zul
len hierover binnenkort contact opne
men met het departement van ver
keer en waterstaat.
Voor het jaar 1974 heeft de minis
ter NS een uitkering toegezegd va.n
f396.440.400, voor de instandhouding
van het onrendabele reizigersvervoer.
Bij de vaststelling van dit bedrag,
'aldus de brief aan NS, is uitgegaan
van een tariefsverhoging van 12 pro
cent met ingang van 1 mei jl. Op
aandrang van de tweede kamer is
deze tariefsverhoging uitgesteld tot 1
september. De verhoging met niet
meer dan 8,5 procent past „in het
kader van een scherp anti-inflatiebe-
leid van het kabinet", aldus de minis
ter Westerterp.
veer 20 pet teruggelopen".
Hij noemde het zeer waarschijnlijk
dat Rotterdam zijn positie weer te
rugkrijgt die het voor de boycot had.
Die mening wordt gedeeld door het
Gemeentelijk Havenbedrijf.
Drs. J. M. C. Hagenaar, economisch
onderdirecteur van het havenbedrijf,
sprak de verwachting uit dat de situa
tie van voor de oliecrisis binnen een
maand (de vaan-tijd van een tanker
van de Perzische Golf naar Rotter
dam) zal terugkeren. Hagenaar wees
erop dat met name de positie van
Rotterdam als doorvoerhaven nog
steeds ernstig geschaad werd door het
embargo.
De heer Hagenaar noemde het een
reële mogelijkheid dat door de ophef
fing van het embargo de olie in
Europa goedkoper zou worden. Door
bet verbod om Arabische olie te dis
tribueren via Rotterdam moesten de
grote maatschappijen veel extra kos
ten maken. Het in Rotterdam begin
nende pijpleidingenstelsel ligt groten
deels renteloos, terwijl de vaste kos
ten daarvan gewoon doorgaan. Het op
anlere wijze transporteren van de
olie per schip is aanzienlijk
duurder. Vandaar dat een herstel van
het oude patroon een goede zaak zal
zijn voor alle partijen: producerende
landen, oliemaatschappijen, de haven
van Rotterdam en de consumen
ten.
Oliemijen
De oliemaatschappijen waren
heugd hoewel Chevron en Shell dat in
terughoudende bewoordingen lieten
merken. Bij Chevron zei men dat het
ten minste zes weken, zo niet twee
maanden zal duren voordat het
de" aantal tankers weer Rotterdam
aandoet, omdat thans alle vaarten van
CAIRO Tijdens-een bijeenkomst
van negen olie-landen in de Egyp
tische hoofdstad is besloten de
olie-boycot tegen Nederland op te
heffen. De 15-minuten durende
vergadering werd gepresideerd
door Sjeik Yamani (l). Op de ach
tergrondtweede van rechts, de
Egyptische olie-minister Ahmed
Hit,al.
tankers met Arabische olie al andere
bestemmingen dan Nederland hebben.
Voordat zo'n vaarschema is gewijzigd
duurt enige tijd, waarbij dan ook nog
de vaartïjd zelf komt.
Shell verpakte zijn opmerkingen
zeer formeel door te stellen dat men
„uiteraard iedere normalisering van
de olietoevoer naar Nederland toe
juicht, maar dat de boycot tegen
Nederland was gericht en niet tegen
Shell en er dus verder geen commen-
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
Gigantische afvalkoek drijft naar kust toe
NEW YORK (DPA) Op slechts 300 meter afstand van een
geliefd badstrand bij New York hebben biologen deze week
de voorboden aangetroffen van een enorme slibmassa van af
valstoffen, die langzaam oprukt naar de New Yorkse kust.
De biologen'vrezen dat rond 1977 miljoenen tonnen van deze
zwartachtige drekmassa over de Atlantische stranden zullen
spoelen.
De stad New York en andere plaatsen ïn de staten New York en New
Jersey lozen al tientallen jaren grote hoeveelheden afvalstoffen in een
diepe plek in de zee, op ongeveer 18 km. uit de kust. Deze stoffen hebben
zich in de loop der jaren verdicht tot een vaste substantie, die biolo
gisch evenwicht in de ze.e verstoort.
Volgens de deskundigen is het middelpunt van de afvalkoek nog wel een
kilometer of zes van de kust verwijderd, maar schuift dat jaarlijks 1,5 a
2,5 kilometer op in de richting van de stranden van New York en Long
Island.
Als het oprukken van de drekmassa in dit tempo doorgaat zal de vieze
substantie over twee of drie jaar de eerste stranden al bedekken, zo waar
schuwt professor William Harris van het Newyorkse Brooklyn-college. On
danks de talrijke waarschuwingen gaan de steden gewoon door met hun
vuillozingen, terwijl de zeediepte volgens Harris al jaren tot de rand toe
vol zit.
NIJMEGEN Op de Waal bij Nij
megen zijn gisteren proeven geno
men met een helikopter van Ita
liaans fabrikaat om tul te gaan in
hoeverre deze toe te passen is bij
het werk van de ijkspolitie te wa-
ter. Op de foto hangt de wentel
wiek boven een vrachtschip.
NIJMEGEN De dienst luchtvaart
van de rijkspolitie heeft woensdag
boven de Waalhaven in Nijmegen de
Jet Ranger, bet nieuwste helikopterty-1
pe van de Italiaanse Augusta Bell
fabrieken uitgeprobeerd,
hangend boven de Waal. scherend
over het wateroppervlak en onder een
spoorbrug doorvliegend, zo werd met
name de wendbaarheid van de 550.000
gulden kostende Jet Ranger beke
Tijdens ae afgelopen paasdrukte expe
rimenteerde de rijkspolitie met de
Franse Gazelle, die overigens 800.000
moet gaan kosten.
De rijkspolitie beproeft, in afwach
ting van de beslissing van minister
Van Agt- (justitie), drie typen helikop
ters: de Franse Gazelle en Alouette en
de Italiaanse Jet Ranger. In de toe
komst zullen ongeveer twaalf helikop
ters nodig zijn voor de surveillance
dienst. De rijkspolitie werkt al twee
Jaar met kleine, gewone vliegtuigjes.
In West-Duitsland, waar al geruime
tijd met heli's wordt gewerkt, zijn de
ervaringen, opgedaan bij het begelei
den van verkeersstromen op de west
en het water, zeer gunstig.
De proefneming met de Jet Ranger
werd woensdag besloten met een lan
ding op het water. Voor die gelegen
heid werden drijvers onder het toestel
gebracht. Even daarvoor werd een
politieman met behulp van een lier
aan boord van de enkele meters bo
ven de Waalhaven hangende Jet I
ger gehesen. Vandaag zal worden be
keken hoe met het Italiaanse hef-
schroefvlïegtuig het beste zowel te
land als op bet water bijstand kan)
worden verleend.
Laag en langzaam vliegend of .han
gend" boven schepen, kunnen met be
hulp van vier luidsprekers aanwijzin
gen of correcties worden doorgegeven
aan de opvarenden. Ook is het moge
lijk om duidelijker dan tot dusver
overtredingen vast te stellen en zono
dig (bijvoorbeeld bij het lozen van
afgewerkte olie op het water) op foto
vast te leggen.
CAïRO (UPI) Een Toepolew-154
van de Egyptische luchtmacht is
woensdagavond tijdens een oefen-
vlucht boven Caïro verongelukt. De
bemanning is om het leven gekomen.
Het waren vier Russen en tien Egyp-
tenaren.
VOOR 'OLIESCHEPEN' EN COLLECTIEF WINKELSCHIP'
OPVANG VAN
OLIEPARLEVINKERS
WAARSCHIJNLIJK
VLISSINGEN/KAPELLE Er
wordt op het ogenblik bestu
deerd of het mogelijk is de ha
ven van Tholen geschikt te ma
ken voor de opvang van een
deel van de parlevinkersvloot
als het Sphelde-Rijnkanaal in ge
bruik wordt genomen. Het gaat
daarbij om de olieparlevinkers,
die van Tholen uit schepen op
de Eendracht en de omgeving
van de Volkeraksluizen zouden
kunnen bevoorraden. Rijkswa
terstaat ziet bij Tholen ook wel
mogelijkheden voor een 'collec
tief winkelschip' van parlevin
kers.
De studie over dit alternatief om een
deel van de parlevinkersvloot van We-
meldinge en Hansweert is mede een
gevolg van het besluit van de directie
Zeeland van rijkswaterstaat om geen
parlevinkers toe tc laten op de Kreek-
raksluizen. De alternatieve mogelijk
heid is naar voren gekomen in één
van de werkgroepen, die zich met dè
problematiek van Wemeldinge en
Hansweert in bet kader van de Schel-
de-Rijnverbinding bezig lioudt, de
commissie-Streefkerk.
Burgemeester H. G. van Suijlekom
van Kapelle attendeerde woensdag op
de nu lopende studie olieparlevinkers
toe te laten in de haven van Tholen
om van daaruit te kunnen opereren.
Hij deed dat in een reactie op het
antwoord van minister Westerterp
van verkeer en waterstaat op schrifte
lijke vragen van het VVD-kamerlid
Geurtsen: dit kamerlid had zoals
gemeld de minister gevraagd of hij
bereid was het besluit van de directie
Zeeland van rijkswaterstaat te herroe
pen. De minister toonde zich daartoe
niet bereid en stelde zich achter de
visie om geen parlevinkers op de
Kreekraksluizen toe te laten.
Burgemeester Van Suylekom van Ka
pelle noemde het antwoord van de
minister 'niet verrassend'. Van Suyle
kom: „Hét hoeft ook niet zo zwaar
genomen te worden als het lijkt. De
commissie-Streefkerk bekijkt intussen
wat de technische mogelijkheden zijn,
onder meer voor de opvang van olie-
parlevinkers in de haven van Tholen".
Hij wees er daarbij op, dat er van de
in totaal dertig parlevinkers op het
kanaal door Zuid-Beveland een achttal
olie leveren, maar dat het nog wel
een vraagpunt is of zij alle acht
eventueel vanuit de haven van Tholen
zouden kunnen opereren in de toe
komst.
'SUPERMARKT'
De heer Van Suylekom liet weten, dat
een door de parlevinkers gezamenlijk
op te zetten supermarkt aan de Schel-
de-R3jnverbinding een moeilijke zaak
is. „Ook van de kant van de parlevin
ker-s is gezegd, dat een investering,
voor dat doel een financieel niet haal
bare zaak is. We moeten voor een
deel van de mensen toch een oplos
sing zoeken op een ander vlak, hetzij
in bedrijfsbeëindiging hetzij in verbe
tering van het bedrijf. Daar zijn ver
schillende subsidiemogelijkheden
voor". Daarnaast wees hij op de acti
viteiten van de Kamer van Koophan
del, van welke instantie een commis
sie werkt aan een enquête om na te
gaan of zich bedrijven in het gebied
Wemeldinge Hansweert willen vesti
gen of uitbreiden. Hij toonde zich 'vol
goede moed' over een oplossing óók
ter zake van 'gemeenschapsschade' als
de bedrijvigheid door het kanaal voor
een aanzienlijk deel zal. komen te
vervallen. Dat optimisme putte hij uit
„de manier, waarop waterstaat zich
opstelt".
der optimistisch over de gang van
zaken. Naar zijn mening is het zaak,
dat er snelle resultaten in het overleg
worden -geboekt. In dit verband atten
deerde hij erop, dat kort geleden een
parlevinkersgezin uit Wemeldinge is
verhuisd naar Antwerpen.
ONEENS
In een eerste reactie op het antwoord
van minister Westerterp op vragen
van de heer Geurtsen. liet de heer
Dagevos weten dat de parlevinkers
zich op nadere stappen zullen bezin
nen. Hij is het volstrekt niet eens met
de visie van de minister, „dat handel
drijvende parlevinkers op de Kreek
raksluizen tot te ernstige vertraging
van het bedrijf zouden kunnen
leiden".
Dagevos: „Dat zogenaamde oponthoud
voor de sluizen door parlevinkers is
een drogreden. Waarschijnlijk ge
bruikt door een ingenieur aan zijn
schrijftafel. Het is volledig in strijd
met de werkelijkheid. Er ontstaat
Zie slot pagina 4 kolom 3)
fja ntlijn
wordt op een verschijn
sel genrezen dat zich thans
bij de conventionele bewa
peningswedloop voordoet.
namelijk het 'technologisch
automatisme'. De laatste
jaren is er namelijk een uitgebreid as
sortiment ontstaan van moderne wa
pens, waarbij met allerlei geavanceer
de instrumenten wordt gewerkt., zoals
computers voor informatieverwerking
en controle. Deze moderne middelen
evenwel vormen nadat ze in oen be
wapening zijn ingeschakeld, weer even
zovele uitdagingen: elk nieuw modem
wapen roept immers over en weer een
scala van technische antwoorden op.
Dit proces leidt tot een voortdurend
groter wordende destructieve kracht
van de bewapening. Daarbij zijn aller
lei industriële ondernemingen inge
schakeld: zij leveren de kennis en het
materiaal voor steeds geperfectioneer-
der wapens. Over dit verschijnsel, dit
'technologisch automatisme', toont de
nota zich verontrust: 'De regeringen
zullen zich niet door de betekenis van
de geavanceerde industrieën op dit
terrein mogen laten leiden, maar zul
len hun beleid moeten richten op be
perking', aldus de minister van defen
sie. Hij betoogt dat het hier om een
'nog weinig ontgonnen gebied gaat
van de bewapeningsproblematiek'. Een
nieuwe dimensie van de wapenhandel:
de ongrijpbare, zich steeds verder ont
wikkelende technologie.
In de ambtelijke taal van de defensie
nota klinkt dit alles vrij zakelijk
en rustig, maar in feite zijn deze be
woordingen een soort camouflage. Bij
het lezen krijgt men namelijk de in
druk dat het zich alles afspeelt in een
schoon laboratorium met vriendelijke,
goed-geschoolae mensen in witte jas
sen. In werkelijk
heid evenwel gaat
het om afschrikwek
kende installaties,
die zo zijn gecon
strueerd dat ze zo
effectief mogelijk zoveel mogelijk men
sen doodmaken. Het gebeurt alleen
niet meer zoals in (wat te boek staat
als) 'primitieve tijden' met knotsen,
maar met computers en andere elek
tronische apparatuur. Desondanks wor
den deze wapens 'conventioneel' ge
noemd, ouderwets zou men kunnen
zeggen. Ook dit woordgebruik heef',
een camouflerende werking: 'conver.
tioneel' is als tegenstelling bedoeld tot
'nucleair', de aanduiding voor kern
wapens. Wanneer men zich vervolgens
op het terrein van die wapens begeefi,
wordt het woordgebruik helemaal keu
rig. Men zou haast denken dat het.
om snoepgoed gaat. Termen als 'mirvs'
en 'marvs' zijn schering en inslag: het
hapt zo heerlijk weg.
Het betreft hier het woordgebruik
van wat wel het 'operationalisme'
wordt genoemd. Allerlei verschijnselen
worden daarin teruggebracht tot de
handelingen, tot de operaties waarmee
zij tot stand worden gebracht. Steeds
meer gaat dit verschijnsel het men
selijk bestaan beheersen: het vervangt
een mens van vlees en bloed door een
ponskaart met coderingen. Die code
ringen staan voor gegevens, die zijn
losgemaakt van de levende creatuur,
het is een schema geworden, waarin
alleen plaats is voor exact-klinkende
aanduidingen: een intelligentie-quo
tiënt, een bepaalde afwijking, een ziek
te. In de moderne strategie heeft dit
operationalisme helemaal tot een on
wezenlijk taalgebruik geleid: dood en
vernieling worden omgezet in vrien
delijke. zakelijke afkortingen. De ge
wone krantelezer herkent die camou
flages haast niet meer: de zaken waar
het werkelijk om gaat zijn niet alleen
ongrijpbaar, maar tevens volstrekt on
begrijpelijk geworden. Vraagt die
krantelezer zich nog wel eens af bij
het lezen over Nixons bezoek aan
Moskou wat een 'mirv' is? Zelfs al
weet hij wat die afkorting betekent
komt hij niet veel verder: 'multiple
independently targeted re-entry vehi
cle'. Letterlijk: een aanvalsraket met
verscheidene, afzonderlijk te richten
kernladingen. Wat eenvoudiger: een
soort supervuurpijl voorzien van een
sterrenregen, waarbij de sterren ech
ter atoombommen zijn die op te voren
te berekenen doelen kunnen worden
gegooid. Er is ook een 'mrv', een aan
valsraket met eveneens een 'sterren
regen', maar die kan niet worden ge
richt: de bommen komen in dat geval
op en rond één bepaald doel neer. In
middels is Amerika bezig met de ont
wikkeling van de 'marv' (manoeu
vrable re-entry vehicle), waarhij men
de losse kernkoppen nadat ze zijn ge
lanceerd nog heel precies kan sturen
en richten. Hoe perfecter hoe mooier:
een technologisch automatisme.
Zelfs deze aanduidingen zijn nog te
vriendelijk. Men kan een stap ver
der gaan, bijvoorbeeld door wat aan
tallen te noemen. Zo hebben de Ver
enigde Staten op dit ogenblik naar
schatting een arsenaal met atoomkop
pen te richten op de Sowjet-L'nie
van tegen de achtduizend. De Rus
sen op hun beurt kunnen er een vier
duizend naar Amerika sturen. Welis
waar is er in 1972 een akkoord geslo
ten tussen beide landen om de nucle
aire bewapeningswedloop vrat af te
remmen, maar die betrof ten aanzien
van de raketten uitsluitend de lanceer-
plaatsen: men besloot gedurende vijf
jaar geen nieuwe te bouwen. Om dit
totaal-beeid nog wat te verduidelijken:
er zijn weliswaar zo'n 12.000 atoom
koppen beschikbaar voor Amerika en
Rusland om elkaar te bestrijden, maar
dan moet men daarbij wel bedenken
dat honderd van die dingen al vol
doende zijn om honderdmiljoen mer.-
sen om te brengen. En tenslotte dien-
te worden bedacht dat in de nabije
toekomst steeds meer landen in staat
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
