PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PZC
TIEN NEDERLANDERS OMGEKOMEN BIJ
ONGELUK MET
BUS IN FINLAND
Kabinet wil aardgas
volgend jaar 2,5 tot
3,1 cent duurder
Veilingen Kapelle en Terneuzen gaan
samen in een centrale vereniging
Na botsing met vrachtwagen over de kop geslagen
NIEUW DENNENDALLERS TREKKEN
ZICH TERUG: NU OF NON ACTIEF
SPIJKERBROEKEN
-—O-f H E L M OBQETI EK
Besluit oi alibi?
Vlissingse vrouw
kwam om bij
busongeluk
Hond roept
om z'n moeder
Pagina 2
217e jaargang - nummer 156
Zaterdag 6 juli 1974
D:
(Van onze correspondent)
HELSINKI Tien Nederlandse toeristen zijn vrijdag bij een verkeersongeluk met een Nederlandse
touringcar bij de Finse plaats Jyvaskyla, 230 km. ten noorden van Helsinki, om het leven gekomen.
Denamen van de tien slachtoffers luiden: mevr. F. Lïebers (71) uit Vlissingen; mevr. F. Konings (62) uit Haarlem: mevr.
F. de Bruine en mevr. M. de Bruine, moeder en dochter (leeftijden nog onbekend), beiden uit Den Haag; mevr. Van Loon
(leeftijd nog onbekend) uit Haarlem; de heer Bliekendaal (58) uit Rotterdam; de heer J. Brizee (72) uit Den Haag;
de heer H. Steenbergen (68) uit Nieuw Buinen; mevr. M. Versloot (49) uit Bussum; en de chauffeur van de bus, de
heer K. Kooi (40) uit Ezinge bij Groningen.
Ernstig gewond zijn vijf
vrouw A. Grauwelmans (61) uit Benne-
broek; mevr. R. ten Berge (39) uit
Vrouwenparochie; de heer A. Plaisier
(72) uit Gent (België); mevr. Brizee
(54) uit Den Haag, echtgenote van een
van de slachtoffers; de heer J. Reest-
man (leeftijd nog onbekend) uit Arn
hem.
Licht gewond zijn: de reisleider, de
lieer K. Lokke (51) uit Hoogeveen;
JYVASLYKA Op de foto: de
heer R. ten Berge uit Vrouwenpa
rochie, wiens echtgenote ernstig
gewond raaktein gesprek met fa
milieleden in Nederland.
Zuid-Afrika
Gestrand
EEN GROOT aantal Nederlandse
vakantiegangers strandde gisteren
in België doordat hun auto mi ten
kapot sprongen (pag. 3)
Da jan
DE Israëlische ex-minister van de
fensie Dajan is weer in opspraak
(pag. 9)
Zeeuws nieuws op de pagi
na's 2,4,5 en 7.
Binnen- en büitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 9.
Sport op de pagina's 17, 18
en 19.
Radio en t.v. op pagina 22.
Financieel nieuws op pagirfa
23.
En in de
zaterdagkrant
Pay. 13: 'De werelden van Escher';
letterkundige kroniek van
Hans Warren.
Pdg. 14: Watergate: thriller zon
der weerga: Stemmen uit
de Kerken
Pag- 15: Popporaet; Schaken, dam
men. bridge, hengelru-
briek.
mevr. Reestman, (leeftijd nog onbe
kend), echtgenote van een van de ern
stig gewonden, uit Arnhem; de heer en
mevrouw Ph. Brink (resp. 71 en 68)
uit Hilversum; mevr. Plooij (62) uit
Den Haag; dc heer en mevr. A. Ploeg
(resp. 50 en 47) uit Voorburg; mevr.
Plaisier (44) uit Gent (België), echt
genote van een van de zwaar gewon
den; de heer W. van Loon (leeftijd nog
onbekend) uit Haarlem, echtgenoot
van een van de slachtoffers; mevr
Korteweg (63) uit Vlissingen.
Niet of nauwelijks gewond zijn: -de
heer H. Plooij (63) uit Den Haag, echt
genoot van een van de lichtgewonden;
de heer en mevr. P. van der Hurk
(leeftijd nog onbekend) uit Groene-
kan (Utr.); de heer R. ten Berge (42)
uit Vrouwenparochie, echtgenoot van
een van de zwaar gewonden; mevr.
Bliekendaal (44) uit Rotterdam, echt
genote van een van de slachtoffers.
Inmiddels hebben vier van de inzitten
den het ziekenhuis bunnen verlaten.
VLISSINGEN Bij een tragisch v<
keersongeval met een Nederlandse
touringcar, is de 71-jarige mevrouw F.
Lïebers uit Vlissingen om liet leven
gekomen. Haar, ook uit Vlissingen af
komstige, reisgenote, mevrouw M. Kor
teweg, evenals mevrouw Liebers wo
nend aan de Singel, is met verwondin
gen in een ziekenhuis opgenomen. De
achtergebleven familie is van het ge
beurde door reishureau Broere in Rot
terdam, die de reis samen met Cehuto
had georganiseerd, 's avonds laat in
kennis gesteld. Beide dames waren
getrouwd. Het stoffelijk overschot van
mevrouw Liebers wordt na het onder
zoek in Finland naar Nederland ge
bracht.
Volgens berichten van de Finse poli
tie zou de touringcar van het gezel
schap tijdens een inhaalmanoeuvre een
tegemoet komende zware truck met
oplegger gedwongen hebben om hard
te remmen. De oplegger schoof daar
door dwars over de weg en de bus
reed hier met volle vaart tegenaan en
werd van de weg geslingerd.
De reisleider, de heer K. Lokke, ver
klaarde vanuit het ziekenhuis telefo
nisch tegenover een verslaggever van
de TROS-radio dat de chauffeur van
de bus geen enkele blaam treft. Over
de toedracht van het ongeluk vertelde
de heer Lokke: „Er was een flauwe
bocht. Uiteraard zat ik voorin en kon
het zo goed zien. De chauffeur reed
uiterst rechts. Door een bocht za
een vrachtwagen komen. Het was een
vrachtwagen met aanhanger. Die aan
hanger begon zo te schuiven dat het
hele wegdek in beslag werd genomen.
Er was voor de chauffeur niets anders
mogelijk dan naar rechts uitwijken.
Maar dat kwam te laat. De vrachtwa
gen drong de bus in en de bus sloeg
waarschijnlijk twee keer over de kop
langszij".
De reisleider kon niet zeggen hoe hard
de buschauffeur had gereden. In Fin
land geldt onder meer voor bussen
een maximumsnelheid van 80 km.
Het ongeluk veroorzaakte een reeks
kettingbotsingen, waarbij echter nie
mand meer dan lichtgewond werd. Het
verkeer was urenlang gestremd terwijl
de politie, ambulancepersoneel en vrij
willigers hun uiterste best deden om
de inzittenden uit het wrak van de
touringcar te bevrijden en naar het
ziekenhuis van Jyvaskyla te brengen.
De bus was verleden week zaterdag
uit Nederland voor een veertiendaagse
reis door Scandinavië uit Nederland
vertrokken. De inzittenden waren
meest wat oudere mensen.
Nog vrijdagavond zijn vertegenwoordi
gers van het Rotterdamse touringcar-
bedrijf Broere in Helsinki aangekomen
om daarna samen met het personeel
van de Nederlandse ambassade in een
JYVASKYLA, FINLAND Het bij het Finse Jyvaskyla, ongeveer met een vrachtwagen in botsing
wrak van de Nederlandse bus, die 230 km ten noorden van Helsinki, kwam.
(Zie slot pagina 3 kolom 7
BEGIN AANPASSING AAN OLIEPRIJS
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabinet-Den Uyl wil de aardgasprijs volgend jaar met gemiddeld 3 cent per kubie
ke meter verhogen. ï)eze verhoging is een begin van de aanpassing van de aardgasprijs aan de prijs
van ruwe olie. Deze prijsverhoging zal het rijk volgens de laatste^ berekeningen volgend jaar nog
meer gaan opleveren dan de verwachte anderhalf miljard gulden. i
De binnenlandse verhoging van de
aardgasprijs zal vooral ten laste van
de grootverbruikers komen, die nu
een lager tarief betalen per kubieke
meter dan de kleinverbruikers. Het
kabinet wil voorstellen dat de kein-
verbruikers (de gezinnen) 2,5 cent per
kubieke meter meer gaan betaen en
OM VERDERE EVACUATIES TE VOORKOMEN
UTRECHT (ANP) De ongeveer 90 medewerkers van de pavil
joens Van 't Hoff, De Witte Hull en Van Leeuwenhoek van de
zwakzinnigeninrichting Dennendal, die allen tot 'Nieuw-Dennen-
dal' behoren, hebben vrijdagmiddag meegedeeld dat ze unaniem
hebben besloten om zich met ingang van zondagavond 7 juli om
23.00 uur uit de werksituatie terug te trekken.
Na het ontruimen woensdag van het
paviljoen Lorentz van Dennendal dooi
de politie heeft mr. A. J. Bransen
het bestuur van de Willem Amtsz-
stichting verklaard, dat ontruiming
van de drie andere paviljoens met
groepsleiders die het gezag van het
bestuur niet erkennen, alleen nog
maar kan worden voorkomen als de
medewerkers vrijwillig op non-actief
gaan.
De Nieuw-Dennendallers motiveren hun
besluit, als volgt: „tengevolge van de
misdadige gebeurtenissen van afgelo
pen woensdag op paviljoen Lorentz
voelen wij ons niet meer in staat,
onze pupillen die zekerheden te bie
den welke zij van ons vragen. „Wij
willen onder geen enkele voorwaarde
worden gebruikt als aanleiding tot
een volgende gewelddadige ontruiming
zoals gepland door het W.A.-bestuur.
gesteund door de commissie-Lange-
meijer, staatssecretaris Hendriks, de
inspectie voor de geestelijke volksge
zondheid en de grote meerderheid van
de volksvertegenwoordiging, en gedekt
door het progressieve kabinet>Den
Uyl.
„Door ons uit de werksituatie terug te
trekken menen wij dat het recht om
op Dennendal te blijven voor onze
pupillen gegarandeerd is zonder voor
afgaande evacuatie".
De werkers stellen voorts, dat zij
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
de grootverbruikers 3,1 cent. Gemid
deld zou dit uitkomen op een stijging
van 3 cent per kubieke meter.
De gemiddelde aardgasprijs
draagt op dit moment 7,6 cent per
kubieke meter. Als de aardgasprijs
gelijkgetrokken zou moeten worden
met de prijs van huisbrandolie zou
een stijging van 12 cent nodig zijn.
Volgens minister-president Den Uyl is
een dergelijke stijging echter niet ver
antwoord en dient de prijsaanpassing
langzaam doorgevoerd te worden-
Het kabinet is van plan het ver
bruik van aardgas de komende jaren
af te gaan remmen, vooral voor de
laagwaardige toepassing, zoals het
bijstoken van de elektrische centrales
in de wintermaanden. ..We hebben nu
na de energiecrisis aardgas weer
derkend als een belangrijke bron van
energie, die vooral geschikt is voor
huishoudelijke aanwending. We heb
ben niet langer de wens om het
aardgas zo snel mogelijk uit te putten
zoals enkele jaren geleden", zei minis
ter-president Den Uyl vrijdag na af
loop van het kabinetsberaad.
Bij de indiening van de rijksbegro
ting in september zal het kabinet ook
haar energienota aan de Tweede Ka
mer toezenden. Hierin zal het kabinet
uitvoerig uit de doeken doen welk
beleid het wil voeren met betrekking
tot de kernenergie.
LEDEN MET GROTE MEERDERHEID ACHTER VOORSTELLEN
BIJNA GEEN
TEGENSTEMMERS
KAPELLE Er komt een cen
trale veilingvereniging 'Kapelle-
Terneuzen'. De leden van de vei
ling Kapelle en de veiling Ter-
neuzen zijn daarmee vrijdag
avond in overgrote meerderheid
akkoord gegaan. In Kapelle was
de stemmenverhouding 173 voor
en 12 tegen; in Terneuzen stem
den 193 leden voor de centrale
veilingvereniging en 3 tegen.
Aanleiding tot de concentratie van
heide veilingen was in de eerste
plaats het afstemmen (door toedoen
van Krahbendijkevan het voorstel
van de besturen van de vier Zeeuwse
veilingen om tot één Zeeuwse veiling
De voorzitter van de veilingvereniging
Kapelle-Biezelinge en omgeving zei
daarover vrijdagavond: „Het is toch
een kwalijke zaak dat veertig tot vijf
tig mensen, zoals in Krabbendijke is
gebeurd, in staat zijn om anderhalf
miljoen gulden aan subsidie aan de
neus van de Zeeuwse fruitteelt voor
bij te laten gaan. En wanneer men
ons niet op het departement voor
houdt dat wij in Zeeland tot één
veiling moeten komen, dan kunnen
wij alleen antwoorden- Wij hebben
de wil getoond, maar daarvoor moet
u bij Krabbendijke zijn."
Op 6 december van het vorig jaar
bereikten, zoals bekend de besturen
van de veilingen Krabbendijke, Kapel
le, Goes en Terneuzen overeenstem
ming over de vorming van één Zeeuw
se topvereniging. Afgesproken werd
toen echter dat. wanneer er één leden
vergadering nee tegen de topvereni
ging zou zeggen, de hele zaak niet
door zou gaan. En dat gebeurde.
Krabbendijke stemde tegen het voor
stel.
Voorzitter Leys daarover verder: „Na
dat de ontwikkeling zich had voorge
daan stonden we voor de keus: alleen
doorgaan of met Terneuzen in zee
gaan. We hadden namelijk voordien al
eens contact gehad met de topvereni
ging Krabbendijke-Goes en dat had
geen resultaten opgeleverd. We heb
ben toen we de- besprekingen mé
Terneuzen begonnen duidelijk gesteld
dat we alleen wilden praten, wanneer
er echt iets zou gebeuren. Alleen
verder gaan was minder aan te beve
len omdat we op den duur de reke
ning toch niet- meer rond zouden
kunnen krijgen. We hebben in de
besprekingen veel begrip gekregen
van de kant van Terneuzen. Ook voor
het voorstel om het fruit in Kapelle
te gaan veilen had men alle begrip,
ook al is het natuurlijk wennen voor
de telers, dat hun fruit straks over de
plas wordt geveild."
Topbestuur
De heer Leys lichtte verder toe dat.
wanneer beide verenigingen akkoord
zouden gaan met de voorstellen, dan
een topbestuur aan het werk kan om:
de zaken verder uit te werken.
„En dan hopen we allemaal dat dat
een topbestuur zal worden, vol wijze
mannen, die het beste voor hebben
met de nieuwe veilingvereniging. We
moeten namelijk in de eerste plaats
kijken naar het belang van de onder
nemer. En dan moet daarbij duidelijk
zijn dat die ondernemers allemaal het
zelfde zijn, met dezelfde moeilijkhe
den te kampen hebben, maar ook recht
hebben op dezelfde mogelijkheden."
En tenslotte zei voorzitter Leys: ,De
stap die u nu zet is van bijzonder
belang. Op deze manier kan het aan-
voerpakket vergroot worden. Het zal
een versterking van Kapelle als aan-
voerpunt betekenen en dat zal zonder
meer in de prijsvorming tot uiting
komen."
Er kwamen niet veel vragen vrijdaga
vond in de kantine van het veilingge
bouw in Kapelle. Wel kwamen er
opmerkingen van het veilinglid Bur
ger. Deze vond de statuten slecht, in
die zin dat hij de statuten van de
vereniging Kapelle bijzonder leesbaar
en duidelijk vond en dat bij de nieuwe
statuten miste. Ook vroeg hij zich af
of er niet een andere naam voor de
centrale veiling te vinden is.
Verder wilde de heer Burger graag wat
meer cijfers horen, ter onderstreping
van de voordelen die de nieuwe con
centratie met zich mee brengt. Voor
zitter Leys in een reactie: „Ons uit
gangspunt is geweest dat wij voor
een groot deel mee moesten gaan met
de statuten van Goes-Krabbendijke,
zodat we in wezen dezelfde hebben.
Dat kan in besprekingen in de toe
komst van belang zijn. Wat de naam
betreft: Het verleden heeft geleerd
dat we voorzichtig moeten zijn dat
we niet op zere tenen gaan staan
trappen. Maar ik hen het met u eens
dat er wel een betere naam te vinden
is-" Voordelen van de centrale veiling
kon voorzitter Leys wel noemen,
maar cijfers niet. Overigens had hij
er. ook wat die cijfers betreft, wel
vertrouwen in.
Een van de leden, de heer J. Kole,
maakte een korte opmerking naar
aanleiding van de woorden die voor
zitter Leys besteedde aan de houding
Zie slot pagina 4 kolom 6)
Jiantlijn
werd er in de
staten een kort proce
duredebat gehouden over
«Ie vraag ot nu wel of niet
moest, worden gesproken
over de vestiging van een
abortuskliniek in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen. Er waren twee
brieven over deze zaak binnengeko
men, die beide naar het oordeel 'van
gedeputeerden voor kennisgeving kon
den worden aangenomen. Een derge
lijk besluit komt er echter op neer dat
de stukken naar het archief gaan, zo
dat niemand er meer naar kijkt. Daar
tegen nu verzette zich SGP-fractlevoor-
zitter Maljaaxs: hij wenste van gede
puteerden een preadvies over de beide
brieven, zodat er in een volgende ver
gadering over kon worden gesproken.
Dat zou betekenen dat een volledig
debat in de staten over de bewuste
abortuskliniek mogelijk zou worden
De statenmeerderheid besloot even
wel anders en zorgde er voor dat de
brieven conform het voorstel van
gedeputeerde staten 'voor kennisge
ving' werden aangenomen. Die meer
derheid bestond uit de niet-confessio-
nele partijen, voor wie het PvdA-sta-
tenlid Huijbrecht de motivering aan
droeg: „Wij moeten hier geen tijd be
steden aan aangelegenheden die bij
anderen thuishoren: het gaat hier om
een zaak van de gemeente".
In w^t we zouden willen i
'eng-formele zin' had Huijbrecht
het gelijk aan zijn kant: in eerste
instantie behoort deze abortuskliniek
ter sprake te komen in de raad van de
gemeente waar ze wordt gevestigd en
daarmee kon de kous voor de staten
af zijn. Toch rijst de vraag of deze
kwestie uitsluitend volgens deze for
mele maatstaven moet worden behan
deld. Vast staat in ieder geval dat de
reacties op de vestiging van de be
wuste instelling zich niet hebben be
perkt tot de bewus
te gemeente: ze
kwamen uit diverse
delen van Zeeland.
Voorts kan worden
overwogen dat de
'werkingssfeer' van de kliniek op een
bredere groep is gericht dan uitslui
tend de bevolking van de vestigings
plaats. Bovendien moet worden bedacht
dat het hier om een onderwerp gaat
waarover allerwege in dit land een
discussie aan de gang is: men denke
slechts aan het rapport "Leven en laten
leven' van de hervormde raad voor
kerk en gezin. Tegen die achtergrond
gezien zou het verklaarbaar zijn ge
weest indien ook de staten zich aan
een discussie zouden hebben g
Voor deze opvatting zou naar ons
gevoel steun zijn te vinden in de
provinciewet.^Daarin is een artikel
opgenomen dat Stelt dat provinciale
staten 'de gehele bevolking van de
provincie' vertegenwoordigen. Bij de
parlementaire behandeling van de pro
vinciewet werd in de tweede kamer
de vraag gesteld of deze bepaling
het gaat hier om artikel zes van de
wet 'nog zinvol moet worden geoor
deeld'. Die bepaling is inderdaad zin
vol, liet de regering weten, omdat zij
het vertegenwoordigend college de
staten 'inscherpt dat bij zijn beslui
ten de belangen van de gehele bevol
king der provincie in aanmerking ge
nomen dienen te worden'. In het on
derhavige geval ging het om twee brie
ven waarover moest worden besloten
of die al dan niet 'voor kennisgeving'
dienden te worden aangenomen. Bij
deze besluitvorming behoorden de sta
ten derhalve als steeds 'de belan
gen van de gehele bevolking der pro
vincie' te betrekken. Gelet op de voor
geschiedenis en de aard van het be
wuste onderwerp, gelet ook op de
reacties daarop binnen de hele pro
vincie, zou een andere beslissing dan
waartoe nu werd overgegaan zeker
verantwoord zijn geweest en in geen
geval in strijd met de provinciewet.
Er zijn in de staten wel meer onder
werpen behandeld, die strikt genomen
niet tot de zorg van het provinciaal
bestuur behoorden. Soms kwam het
tot uitspraken daarover, gericht bij
voorbeeld aan regering of parlement.
Terecht: het provinciaal bestuur kan
de belangen 'van de provincie en van
haar ingezetenen voorstaan bij de be
voegde macht', zegt de provinciewet.
De meerderheidvan de staten heeft
hier deze weg niet gekozen, zich
baserend op een naar ons gevoel
al te formele overweging. De werke
lijke motivering is niet genoemd: het
komt ons voor dat de statenmeerder
heid dit besluit nam omdat zij er wei
nig voor voelde een debat aan te gaan
over een abortuskliniek: het gaat hier
om een bijzonder moeilijk onderwerp,
moeilijk ook in politiek opzicht. De
confessionele partijen hadden er de
minste last van: men is daar over het
algemeen sterk tegen de abortus-pro-
vocatus zoals die in een kliniek wordt
toegepast. Niet voor iedereen ligt dat
echter zo duidelijk: in niet-confessio-
nele kring kan men verschillende me
ningen horen, er is geen unanimiteit.
In een dergelijke situatie is het de een
voudigste weg zich buiten de discussie
te houden, temeer omdat de geaac'n-
tenwisseling in Nederland trouwens
niet alleen in ons land nog lang niet
in een eindstadium is. In zo'n geval is
het makkelijk zich te verschuilen ach
ter de competentie van anderen, zoals
deze week in de staten gebeurde: „Het
gaat hier om een zaak voor de ge
meente". De staten namen dan ook
woensdag niet zozeer een goed gemo
tiveerd besluit, maar kozen voor een
makkelijk alibi.
De Zwitserse vereniging van ho
teliers heeft vrijdag de toeristen opge
roepen in de Zwitserse restaurants
geen fooien meer te geven. De nieuwe
loonregelingen zouden de werknemers
in het horecabedrijf aangepaste lonen
verzekeren.
