PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ONRUST IN NAVO NA OVERLEG
NIXON EN
BREZJNEV
Grote verbetering van voorzieningen
voor schipperskinderen in Wemeldinge
Nixon te tegemoetkomend bij beoordeling
resultaten veiligheidsconferentie
W A-bestuur ontslaat dertig
groepsleiders van Dennendal
de krant
van zeeland
REGERING
RESERVEERT
100 MLN. DOLLAR
VOOR DIRECTE
HULPVERLENING
MARINEHELIKOPTERS REDDEN
35 MAN VAN ZINKENDE PONTON
Nederlaag
217e jaargang - nummer 155
Vrijdag 5 juli 1974
Minister Pronk:
DEN HAAG (ANP) De rege
ring wil volgend jaar 100 min.
dollar reserveren voor program
ma's en projecten, die zijn ge
richt op leniging van directe no
den in de wereld. Een deel van
dit bedrag zal gebruikt kunnen
worden om multilaterale nood-
activiteiten te bekostigen.
Minister Pronk (ontwikkelingssamen
werking) heeft dit; donderdagmiddag
in Genève aangekondigd op een verga
dering van de economische en social
raad van de Verenigde Naties.
Hij zei te willen komen tot een soort
'economische rampenbrigade' van de
VN, zoals die ook bestaat op politiek
terrein. Deze brigade zou nu bestaan
de noden op de wereld 'onmiddellijk
moeten aanpakken. Volgens minister
Pronk vergeten wij soms 'De tragedie
van vandaag' door te praten over
langere tërmijnprogramma's, structu
rele veranderingen, investeringen en
dergelijke. Hij vindt, dat vele directe,
zwaarwegende problemen niet langer
opzij geschoven kunnen worden: „Er
moet daarom een nieuw element aan
moet daarom een nieuw element
het ontwikkelingsbeleid worden toege
voegd."
Er zijn veranderingen nodig in het
systeem van de VN, aldus minister
Pronk, omdat dit niet meer in staat is
mee te komen met de eisen, die de
economische en sociale verhouding
de wereld van nu stellen. „Wij moeten
streven naar een collectief econo
misch veiligheidssysteem, waartoe elk
land, dat wordt geraakt, of geschaad
In zijn economische belangen, zijn
toevlucht kan nemen."
Bevrijdingsbewegingen
Minister Pronk Heeft bijna vier mil
joen gulden ter beschikking gesteld
van een speciaal trustfonds van het
UNDP (het ontwikkelingsprogramma
van de VN) voor hulp aan (Afrikaan
se) bevrijdingsbewegingen. Nog
maand beslist Pronk hoe de
8,5 miljoen gulden die hij op zijn
begroting voor hulp aan Afrikaanse
overige
op zijn
Minister Pronk heeft vorig jaar op
een zitting van het UNDP betoogd dat
het op de weg van het Ontwikkelings
fonds lag ook ontwikkelingshulp te
geven ten behoeve van de bevolking
in de bevrijde delen van de Portugese
Afrikaanse koloniën. Destijds bestond
daar veel weerstand tegen, met name
van een aantal grote westelijke lan
den.
Op de onlangs geëindigde zitting
van de UNDP-beheersraad verklaarde
de afgevaardigde van de nieuwe Por
tugese regering er geen bezwaar tegen
te hebben dat het UNDP hulp zou
gaan verlenen ten behoeve van de
bevolking in de gebieden die onder
controle van bevrijdingsbewegingen
staan, omdat Portugal het recht op
zelfbeschikking van deze bevolking
volledig erkent.
Besloten werd een speciaal trust
fonds op te richten, speciaal voor
hulpverlening aan de mensen in be
vrijde gebieden in de Portugese Afri
kaanse koloniën. Het fonds zal wor
den opgeheven als deze koloniën onaf
hankelijk worden.
vmmisg >n
de krant
Minister
DE WESTDUITSE minister voor
economische samenwerking, Epp-
ler, is afgetreden omdat naar zijn
mening op de nieuwe begroting te
weinig geld voor ontwikkelings
hulp is uitgetrokken. (pag. 3)
Grote brand
IN Amsterdam heeft gisteravond
een grote brand gewoed, (pag. 3)
Studenten'
VOLGENS de commissie-Wiegers-
ma zouden veel meer studenten
dan thans het geval is de eind
streep kunnen halen. (pag. 11)
Peron
DE MAANDAG overleden Argen
tijnse president Peron is gisteren
symbolisch begraven (pag. 11)
Zeeuws nieuws op de pagi
na's 2,5,7 en 9.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 11.
Sport op de pagina's 12 en
13.
Radio en t.v. op pagina 15.
Financieel nieuws op pagina
17.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Nederland en een aantal andere Europese landen
vinden dat de Amerikaanse president Nixon in Moskou tegenover
de Russen te tegemoetkomend is geweest bij de beoordeling van
de resultaten die de Europese veiligheidsconferentie tot dusver
heeft opgeleverd.
Het communiqué dat na de Russisch-Amerikaanse top werd on
dertekend, gaat in zijn bewoordingen aanmerkelijk verder bij het
beschrijven van de resultaten die tot nu toe in Genève konden
worden "bereikt dan uit de'slotverklaringen van de NAVO-minis-
ters in Ottawa en de EEG-ministers in Bonn kon worden gerecht
vaardigd.
Dr. Henry Kissinger, de Amerikaan
se minister van buitenlandse zaken,
heeft de vertegenwoordigers van de
NAVO-lidstaten donderdag ruim
uur ingelicht over de besprekingen
tussen Nixon en Brezjnev. Zijn uit
eenzetting heeft de bezwaren echter
„beslist niet" weggenomen. En tijdens
een persconferentie na afloop weiger
de Kissinger zelfs nader in te gaan
een persconferentie na afloop weige
de Kissinger zelfs nader in te gaan op
de duideb'jke verschillen die de diver
se communiquéteksten te zien ge-
Kissinger heeft de bondgenoten
voorgehouden dat de Verenigde Sta
ten geen enkele vaste toezegging aan
de Sow jet-Unie hebben gedaan over
het verdere verloop van de veilig
heidsconferentie waarvan de tweede
en eerste echte onderhandelingsfase nu
min of meer is vastgelopen. De Euro
pese landen van de NAVO klemmen
zich vast aan hun wens om het men
selijk verkeer alsmede de uitwisseling
van ideeën en informatie te vergemak
kelijken. Daarna pas willen zij maat
regelen ontwerpen die aan de militai
re aspecten van de Oost-Westconfron
tatie him scherpte moeten ontne
men.
Tot nu toe hebben de Russen op
deze punten geen énkele toezegging
van werkelijke betekenis willen doen.
Zij verlangen slechts zo snel mogelijk
de conferentie in Genève te beëindi
gen teneinde vervolgens aan dit ge
beuren in Helsinki nog een luisterrijk
slotstuk te kunnen bouwen op het
niveau van staatshoofden en rege
ringsleiders, als bezegeling van de
koude oorlog, de bevestiging van de
bestaande toestand in Europa en het
begin van een nieuw tijdperk van
ontspanning tussen Oost en West.
De Amerikanen hebben voor de vei-
ligheidsconferentie nooit erg veel be
langstelling gehad. Zij zijn het met de
Russen eens dat die dan maar zo
spoedig mogelijk moet worden afge
sloten. Het vastlopen van die confe
rentie kan op een gegeven moment
een sta-in-de-weg worden bij het Ame
rikaans-Russische streven naar onder
linge ontspanning.
Waar het NAVO-communiqué zelfs
niet sprak van een slotconferenfcie op
het allerhoogste niveau en slechts
voorzichtig enige vooruitgang op be
paalde punten signaleerde terwijl i
belangrijke kwesties nog veel werk
moet worden verzet, zijn de Amerika
nen in Moskou veel verder ge
gaan.
Het N ixo n-Brez jnev-uo mm u niq uc
zegt dat er „substantiële vooruitgang"
is geboekt over „vele kwesties van
betekenis". De Verenigde Staten en de
USSR zijn voor een spoedig beëindigen
gen van de conferentie en „gaan uit'
van de veronderstelling dat de resulta
ten van de onderhandelingen zullen
toelaten om de conferentie op het
hoogste niveau af te sluiten, hetgeen
in overeenstemming zou zijn met de
historische betekenis van de conferen
tie voor de toekomst van Europa en
groter gezag zal verlenen aan het
belang van de besluiten op de confe
rentie
In elk geval ziet het er nu naar uit
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
VIER EERDER ONTSLAGENEN MOETEN DIENSTWONING UIT
UTRECHT (ANP)Het bestuur van de Willem Arntszstichting heeft donderdag dertig personeels
leden van de zwakzinnigeninrichting Dennendal op staande voet ontslagen. Zij behoren tot de 150
mensen die woensdag weigerden, het paviljoen Lorentz vrijwillig te verlaten voordat de politie tot
ontruiming overging. Bij de ontslagenen zijn ook groepsleiders uit andere paviljoens van Dennendal.
In een gesprek met de samenwerken
de bonden van overheidspersoneel
heeft het W.A.-bestuux donderdag ver
der aangekondigd, dat vier (a.l eerder)
ontslagen stafleden him dienstwoning
moeten verlaten: ex-directeur drs. Ca-
rel Muller van Dennendal, Jan Mulder,
ex-direoteur van het paviljoen de Wit
te Hull in Zeist, Dic-k Nicolai, die de
huisarts van Dennendal was en Peter
Buys, groepsleider in De Witte Huil
die is ontslagen ria een poging dë
vorige beheerder de heer R. W- Gay
Balmaz te ontvoeren.
Het bestuur heeft ook aangekondigd,
dat het in het kader van de voorgeno
men 'reconstructie' van Dennendal een
lijst gaat maken van alle mensen die
nu nog een arbeidsovereenkomst met
de stichting hebben. Daar is volgens
de heer L. Gerardts, bondsbestnurder
van de Algemene bond v. Ambtenaren,
een aantal personeelsleden bij met
wie het bestuur niet verder wil wer
ken. Het bestuur zal de kantonrechter
op grond van art 1639 w ('gewichtige
redenen') van het burgerlijk wetboek
vragen, de arbeidsovereenkomst met
deze groepsleiders ontbonden te ver
klaren.
Jan Mulder veronderstelde dat het
bestuur w-il proberen ontruiming van
de paviljoens De Witte Huil, Leeuwen
hoek en Van 't Hoff te voorkomen,
door via de kantonrechter van de
Nieuw Dennendal-aanhangers onder
het personeel af te komen. De ABVA
meent dat 'de 30 ontslagen groepslei
ders financieel geen nadelige gevolgen
mogen ondervinden van het conflict
met het bestuur. De bond heeft voor
gesteld, dat het bestuur hun zes
maanden een inkomensgarantie van
00 procent geeft, eventueel via aan-
LOUWERSOOG Hier de aankomst van de geredden in Louwersoog.
Lek geslagen tussen Schiermonnikoog en Rottum
SCHIERMONNIKOOG (ANP) Helikopter^ van de marine en de
luchtmacht hebben donderdagochtend 35 Nederlanders en Ame
rikanen van een Duitse pijpenlegger gehaald. Dit schip, de Mulus
I, was volgens een van de geredden tijdens windkracht 7 lek ge
raakt tussen Schiermonnikoog en Rottum, toen een pijp kapot
sloeg. Gewerkt werd aan de pijpleiding voor gastransport van
Uithuizen naar het gasveld van Placid ten noorden van Den Helder.
De helikopters konden telkens maar
enkele mannen tegelijk van het schip,
dat schuin op een zandbak lag, op
pikken. Zij werden op een voetbalveld
bij het dorp Schiermonnikoog afgezet,
waarna de hefschroefvliegtuigen snel
weer terugvlogen naar de pijpenlegger
om een volgend ploeg,ie mannen te
halen.
Twee Duitse helikopters van de lucht
machtbasis Jever in het noorden van
de bondsrepubliek waren eveneens te
hulp geroepen, maar de reddingsactie
verliep zo vlot, dat zij niet meer
behoefden mee te doen, zo heeft de
marinevoorlichtingsdienst meege
deeld.
De actie werd geleid vanuit een Nep
tune van de marineluchtvaartdienst,
die boven het slagzij makend schip
cirkelde.
Mulus I is eigendom van Ulrich
Harms uit Hamburg. De ponton (76
meter lang, 24 meter breed en
meter diep) is gehuurd door de Ne
derlandse Pijpleiding Combinatie
(NPC) in Den Haag. De vlakbodem-
ponton ligt voor de helft onder water.
De mannen die op de ponton werkten,
zijn met de veerboot en bussen weer
naar het NPC-kamp bij de Eemshaven
gereisd. Er hebben zich geen persoon
lijke ongelukken voorgedaan.
vulling van de werkloosheidsuitkering.
Het besluit wil evenwel niet verder
gaan dan 80 procent gedurende drie'
maanden. Het verbindt daa:
volgens de heer Geradts de voorw
den dat de ontslagenen zich niet!
meer met de gang van zaken op Den
nendal bemoeien en dat zij niet meer
op het terrein en in de paviljoens ko-
De ABVA zal het ontslag van perso
neelsleden via de kantonrechter be
strijden. Er kan niet worden aange
toond dat zij bepaalde duidelijke be
velen niet hebben opgevolgd, aldus de
heer Geradts. Als er toch mensen i
den ontslagen, zal de ABVA in ieder
geval een goede afvloeiingsregeling
sen. De bond bekijkt wat er nog
gedaan kan worden voor de ABVA-
leden onder de groepsleiders die don
derdag zijn ontslagen.
NOORDZEE, ROTTUMERPLAAT -
Tijdens pijpleggingswerkzaamhe-
den enkele kilometers ten noor
den van Rottumerplaat is de Duit
se pijpenlegger Mulus I lek ge
slagen. Van het ponton, dat ge
deeltelijk onder water ligt, zijn
alle 35 opvarenden, door'helikop
ters aan land gebracht.
VERGEVORDERDE PLANNEN VOOR TWEEDE INTERNAAT EN NIEUWE SCHOOL
NIEUW INTERNAAT
VOOR LEERLINGEN
VOORTGEZET ONDERWIJS
WEMELDINGE De voorzie
ningen voor schipperskinderen
in Wemeldinge worden binnen
kort aanmerkelijk verbeterd. In
de eerste plaats komt er een
tweede internaat. Dat is uitslui
tend bestemd voor schipperskin
deren, die voortgezet onderwijs
volgen. Verwacht wordt, dat na
de bouwvakvakantie met de
bouw begonnen kan worden.
Een maand of vier daarna zal
het complex klaar zijn. Het in
ternaat krijgt een plaatsje aan
het Molenplan. De kosten wor
den op ruim een half miljoen
gulden geraamd.
Verder bestaan er vergevorderde plan
nen voor de bouw van een nieuwe
school basisonderwijsvoor schip
perskinderen. De urgenticverldaring is
inmiddels binnen. De school is vlak
naast het toekomstige internaat aan
het Molenplan geprojecteerd.
Als het allemaal een beetje meezit,
kan nog voor het eind van dit jaar de
eerste schop voor. de sohool in de
«•Deze tekening laat zien hoe het tweede
internaat voor schipperskinderen in
Wemeldinge er gaat uitzien.
(Foto PZC).
grond gestoken worden. Hoeveel de
vierklassïge school gaat kosten, is nog
niet bekend. Het zal echter bijna
zeker om een bedrag van om en nabij
de zeshonderdduizend gulden gaan. De
huidige school voor schipperskinderen
aan de Prinses Julianastraat dateert
van voor de tweede wereldoorlog. Het
gebouw is te klein geworden. Boven
dien voldoet 't niet meer aan de eisen,
die er tegenwoordig gesteld worden.
Wemeldinge heeft al een internaat. In
dat gebouw aan de Prinsés Bea
weg worden de ongeveer tachtig leer
lingen gehuisvest, die de school voor
schipperskinderen bezoeken. Het ge
bouw staat er sinds 1967. De stichting
voor 't christelijk internaat voor schip
perskinderen ging eerj paar jaar later
op zoek naar een pand om er een
Zie slot pagina 7 kolom 4
D"t
ftantlijn
ie kwesUo-Denneodal heeft
het kabinet-Den Uyl on-
verbiddenjk voor de rwt-
li telt van het rogcren y.>-
plaatst, een realiteit die soms
goede maar vaal: ook kwalfj-
yj. kanten heeft. Ze dwingt
namelijk op zeker moment tot hande
len, zelfs tot hardhandigheden: op dat
ogenblik lean een bestuurder zijn ver
antwoordelijkheid niet ontlopen. Het
kabinet is deze verantwoordelijkheid
uiteindelijk niet uit de weg gegaan,
maar wel heeft het vrij lang geöuürd
voordat het zover was. Uil alles blijkt
dat het een moeilijke beslissing is ge
weest. deze ontruiming van het Iy>
rentz-paviljoen in Dennen dal. Den Uyl
zelf had ze als een nederlaag ervaren,
zei hij woensdagavond. Het klonk pa-
thetisch, maar de premier meende on
getwijfeld oprecht wat hij zei. Dit ka
binet wil immers een tolerant beleid
voeren, het wil kansen geven aan nieu
we en vernieuwende opvattingen In
allerlei sectoren van het maatschappe
lijk bestel. Daarvan had Dennendal
een symbool kunnen zijn. maar het
ging niet door: er moest tenslotte wor
den ingegrepen.
7orig jaar heeft de Leidse boogie-
V raar in de bestuurskunde Van
Braam enkele belangwekkende op
merkingen gemaakt over de grenzen
van bestuurlijke tolerantie. Een aan
tal daarvan is toe te passen op de
situatie in Dennendal. Van Braam
maakte een onderscheid tussen be
stuur dat tolerant is op grond van
doelmatigheid en beleid dat tolerant
wil zijn uit principe. En hij stelt dan
dat een westers democratisch staats
bestel niet uit doelmatigheidsoverwe
gingen, maar uit beginsel tolerant be
hoort te zijn. Maar zelfs dan zijn er
grenzen. Weliswaar behoort een demo
cratische overheid zich terughoudend
te betonen in de
toepassing van har
de machtsmiddelen,
maar zij kan zich
niet veroorloven dat
haar eigen voortbe
staan of dat van de democratische
staatsorde in gevaar wordt gebracht:
zij zal een grens aan de tolerantie moe
ten stellen, aldus Van Braam. Ver
taald voor Dennendal zou men kun
nen zeggen: wanneer de belangen van
een uiterst kwetsbare groep ver
pleegden in een zwakzinnigen-inrich
ting in gevaar komen, is ae grens
van de tolerantie bereikt. Ook al is
men zo principieel tolerant als men
maar zijn kan, er dient te worden in
gegrepen.
Het conflict in Dennendal is aanvan
kelijk begonnen als een verschil
van inzicht over de wijze waarop
de verpleegden moeten worden behan
deld, maar tenslotte groeide het uit in
een onverkwikkelijke strijd om de
macht. Daarbij kwamen de partijen
op Dennendal zo fel tegenover elkaar
te staan dat de toestand er onhoud
baar werd. De polarisatie werd er al
gemeen: ouders van de verpleegden
kwamen in conflict met eikaar, zo ook
nog feller zelfs het personeel.
In die sfeer liep elke vorm van be
middeling op niets uit, - iedere keer
was er weer wel een punt waarover
men het niet eens kon worden. Boven
dien werd duidelijk dat voor de aan
hangers van Nieuw-Dennendal meer in
het geding was dan alleen een voor
keur voor een bepaalde behandelings
methodiek: het ging hun tevens om
sociale actie, om een strijd voor een
nieuwe maatschappelijke orde. Piet
Reckman bestuurslid van Nieuw-
Dennendal heeft daarover een jaar
of v/at geleden een leesbaar boek ge
schreven, daarin stellend dat de be
staande orde óm moet. En hij nodigt
de lezers van deze "bijdrage tot verbe
tering van het revolutionaire hand
werk' uit om op het voetspoor van
Carlos Marighela tot actie over te
gaan. Want het is zo citeert hij
Marighela "hoe dan ook in alle om
standigheden de plicht van de revolu
tionair om revolutie te maken'.
Dergelijke maatschappij discussies
spelen een rol in deze Dennendai-
kwestie. Daar ligt mede de oorzaak
van de aanvankelijk zo toegeeflijke
houding van het kabinet: het heeft de
vernieuwing hoog in zijn programma
staan en wilde die vernieuwing in Den
nendal alle kans geven. Dat kon er
echter niet van komen: de situatie was
verziekt, vooral omdat de redelijkheid
er was uitgebannen. Toen de regering
dat eenmaal had erkend en bovendien
nog een rechterlijke uitspraak had al-
gewacht, stond zij voor de dwingende
realiteit: zij moest optreden en kon
niet anders dan het bewuste paviljoen
laten „ontruimen. Een nederlaag zei
een sombere minister-president over
deze beslissing. Wellicht realiseerde hij
zich tegelijkertijd dat dit besluit nood
zakelijk was geworden als gevolg van
een tot in alle consequenties volgehou
den polarisatie. Tegen die achtergrond
kon deze minister-president de ont
ruiming in Dennendal inderdaad als
een nederlaag beschouwen. Hij moest
namelijk erkennen dat redelijkheid en
polarisatie elkaar niet verdragen.
FRISDRANKEN
DUURDER
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De prijzen van fris
dranken mogen na overleg met het
ministerie van economische zaken per
1 juli worden verhoogd. Deze verho
gingen vloeien voort uit kostenstijgin
gen van grondstoffen en verpakkings
materiaal.
e op grond van de prijzenbeschik-
king toegestane prijsstijging zal neer
komen op ongeveer zes a zeven cent
per liter. De exact toegestane prijsver
hoging vanaf fabriek bedraagt vier
cent per liter.
