PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GERUCHT OVER
KERNPROEF
SCHOKT BRITTEN
Dochter voor
prinses Irene
Anti-N A V O-besluit
PPR valt partners slecht
'Doorstroming' naar lager onderwijs
gunstig bij helft kleuterscholen
Kirchschlaeger
president Oostenrijk
„Geen sprake van
geheim akkoord
Kissinger-Moskou"
vandaag in
de krant
Baby gestikt
INTERIM-RAPPORT STICHTING ZEELAND AAN POC
Ambassadeur bij
overlevenden
van busramp
Wielerlitels
naar Zeeland
Pagina 13
Pagina 14
217e ja jrgang - nummer 145
Maandag 24 juni 1974
MINISTERIE ONDER PARLEMENTAIR VUUR
DR. KIRCHSCHLAEGER
(Van onze correspondent)
LONDEN Geruchten over een Britse ondergrondse atoomproef
in de woestijn van Nevada hebben grote opwinding in de Labour-
partij gezaaid. De Labourminister voor defensie, Mason, zal van
daag in het parlement vragen over de zaak moeten beantwoorden.
Het afgelopen weekeinde wilden woordvoerders van Masons mi
nisterie de geruchten bevestigen noch ontkennen.
De proef zou worden gehouden als ongelukkig moment, nu de Amerika-
uitvloeisel van het Amerikaanse-Brit.se nen en de Russen deze zomer een
atomaire uitwisselingsverdrag. De verdrag zullen ondertekenen om de
laatste Britse proef ook in de ondergrondse kemproeven te beëindi-
woestijn van Nevada werd in 1965
gehouden. De komende proef zou be
trekking hebben op de atoomkoppen
voor de Polaris-onderzeeboten.
Een aantal Labour-parlementsleden
gaf het afgelopen weekeinde al van
zijn verontwaardiging blijk. Een van
hen vertelde dat hij juist vorige week
tegenover de hoge commissaris voor
India zijn spijt had uitgesproken over
de ontploffing van de eerste Indiase
atoombom. Een ander parlementslid
verklaarde: „We staan, als het alle
maal waar is, vojledig voor gek. Als
je denkt aan ons protest tegen de
Franse kemproef in de Pacific en de
steun die we daarbij aan Australië
hebben gegeven".
Een ander Labourhd liet weten:
„Dit gerucht komt wel op een zeer
De vorige atoomproef, negen jaar
geleden, vond ook plaats onder ver
antwoordelijkheid van een Labourre
gering, die werd geleid door dezelfde
premier Harold Wilson.
India
India heeft inmiddels erkend dat het
een Canadese reactor heeft gebruikt
om zijn kernexplosie tot stand te
brengen. Een woordvoerder van het
Canadese ministerie van buitenlandse
zaken heeft dit zaterdag in Ottawa
meegedeeld. In een nota van de Indiase
hoge commissaris, Bajpai, die op het
MET KRAPPE MEERDERHEID
(Van onze correspondent)
WENEN Met een krappe
meerderheid (51,7 procent)
heeft het Oostenrijkse volk zon
dag de socialistische kandidaat
Kirchschlaeger, tot nu toe minis
ter van buitenlandse zaken in
de regering-Kreisky, tot zijn
nieuwe president gekozen. Hij
volgt daarmee Franz Jonas op,
die in april jl. is overleden. De
verliezer in deze verkiezing was
de burgemeester van Innsbruck,
Lugger, die door de katholieke
volkspartij kandidaat was ge
steld. Hij kreeg 48,3 procent van
de stemmen.
Met de verkiezing van Kirchschlae
ger heeft Oostenrijk zijn na-oorlogse
traditie voortgezet om aan een per
soonlijkheid uit het socialistische
kamp 'als president de voorkeur te
geven. Algemeen wordt de uitslag als
een vertrouwensvotum voor de socia
listische bondskanselier Kreisky be
schouwd.
Rudolf Kirchschlaeger is geen
van de socialistische partij. Hij is
praktiserend katholiek, maar heeft
zich begin 1.947, na een lidmaatschap
van nauwelijks 15 maanden openlijk
van de katholieke volkspartij gedis
tantieerd.
Kirchschlaeger is op 20 maart 1915
in Obermuehl m Opper-Oostenrijk ge
boren als zoon van de dorpsorganist.
Als klein kind verloor hij zijn moeder,
met 11 jaar ook zijn vader. Met
talloze baantjes en later ook met een
beurs, wist hij zijn middelbare-school-
jaren te financieren. Na de 'Anschluss'
bij Nazi-Duitsland werd hem een
beurs aangeboden om zijn rechtenstu
die te bekostigen. De voorwaarde: hij
moest lid worden van de nationaal-
socialistische studentenorganisatie.
Kirchschlaeger weigerde, onderbrak
zijn studie, en nam een baan als
bankbediende. Desondanks studeerde
hij in 1940 af.
In de oorlog werd Kirchschlaeger
als onderofficier naar verschillende
fronten gestuurd, waarbij hij twee
maal ernstig werd gewond. In 1947
begon hij zijn loopbaan als rechter.
Na zeven jaar werd hij als juridisch
adviseur naar het ministerie van bui
tenlandse zaken gehaald. In die func
tie nam hij deel aan de onderhande
lingen over het staatsverdrag van
1955, waarmee Oostenrijk zijn onaf
hankelijkheid herkreeg en zich tot
neutraliteit verplichtte. Sinds 1967
was Kirchschlaeger gezant in Praag,
waar hij de invasie van de landen van
Nieuws uit Zeeland
op pag. 1 en 3
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 2,4 en 5
Radio en tv op pag. 7
Sport op pag. 9,10,11,12,13
en 14
het Warschau-Pact in augustus 1968
meemaakte.
In de daaropvolgende weken
wees de latere president een man van
(Zie slot pagina 3 kolom 1)
OLIESPOOR
BIJ TEXEL
DEN HAAG (ANP) Een Neptune-
vliegtuig van de marineluchtvaart
dienst heeft zaterdag op ongeveer 40
km ten westen van Texel een oliespoor
gesignaleerd met een lengte van on
geveer 30 km en een breedte van 50-
90 meter. Een woordvoerder van de
marinevoorlichtingsdienst heeft dit
terdag meegedeeld.
De olie is afkomstig van het
schip Ionic, die tijdens het lozen op
heterdaad werd betrapt door de Nep
tune. Volgens de woordvoerder bestaat
er gezien de windrichting nauwelijks
kans dat de olie op de kust terecht
komt.
ministerie werd overhandigd, staat
dat deze reactor voor oderzoekdoel-
einden 'Irrus' genaamd werd ge
bruikt voor het vervaardigen van de
plutoiumbrandstof die men voor de
kemproef van mei nodig had.
Kardinaal Alfrink
Kardinaal Alfrink heeft als voorzitter
van de afdeling Nederland der inter
nationale katholieke vred es beweging
Pax Christi aan minister M. van der
Stoel, minister van buitenlandse zaken
gevraagd of het op de weg van de
Nederlandse regering zou kunnen lig
gen om jegens de Franse regering
uiting te geven aan gevoelens van
ernstige bezorgdheid over de recete
ontwikkelingen in het atoombeleid der
Fransen regering. Hij wijst erop. dat
in navolging van de Franse bisschop,
pen Pax Christi Nederland het besluit
van de Franse regering afwijst om
door te gaan met de opbouw van de
'force de frappe' kernzwaarden ook
dit jaar een serie kemproeven te
nemen.
DAF BEPERKT
PRODUKTIE
MAASTRICHT (ANP) De directie
van DAF in het Zuidllmburgse Bom
heeft besloten tot produktiedaling in i
verband met de grote voorraad onver
kochte auto's. Hoewel er een lichte nei
ging is tot herstel na de ernstige terug
val tijdens de energiecrisis zullen de
autoverkopen zeker 20 procent lager
liggen dan in 1973, aldus de directie.
Om de werkgelegenheid bij DAF in
Bom te handhaven en de mogelijkheid
tot produktiegroei in 1975 en volgende
jaren niet in gevaar te brengen, zal in
de loop van dit jaar opnieuw werktijd
verkorting noodzakelijk zijn, aldus de
directie. Voorlopig is in overleg met
de ondernemingsraad gekozen voor een
zomerverlof van vier weken en
vakantieperiode tussen kerstmis
nieuwjaar. De salarissen zullen in die
periode volledig worden uitbetaald.
MARIA CAROLINA CHRISTINA
NIJMEGEN (ANP) Prinses, blemen rond de geboorte van de twee-
INNERLIJKE VERDEELDHEID RADICALEN
DEN HAAG De eis van de PPR dat Nederland zo snel mogelijk
alle banden met de NAVO moet verbreken, is in kringen van de re
geringspartijen bijzonder slecht gevallen. De leider van de KVP in
de tweede kamer, mr. Frans Andriessen, noemde het besluit van
het PPR-congres dat zaterdag in Utrecht is gehouden, 'structureel
onjuist' en hij liet weten dat op deze manier met de PPR geen za
ken meer te doen zijn voor een eventuele volgende regeerperiode.
Oud-premier De Jong, fractieleider van de KVP in de eerste ka
mer, ging nog verder. Hij noemde de afgelopen zaterdag zelfs een
'fakkeldragersdag', die van grote betekenis kan zijn voor de sa
menwerking van de regeringspartijen. Dit begrip houdt het be
gin van een zeer diepgaande regeringscrisis in.
haar dak viel. Een kleine pleister op
de wonde was dat de PPR zaterdag
ook een resolutie had aangenomen
waarin zeer nadrukkelijk wordt uitge-
Ook de linkse regeringspartner van
de PPR, de PvdA, liet doorschemeren
dat de toch nog onverwachte beslis
sing van het PPR-congres erg rauw op
sproken dat beslissingen van het i
gres niet ten koste mogen gaan van
de regeringssamenwerking. Bovendien
is duidelijk vastgesteld dat tijdens
deze regeerperiode niet aan de pro-
gramgrondslag van het kabinet-Den
Uyl mag worden gesleuteld.
De beslissing van het congres
direct ingegaan tegen de wens van de
Tweede-Kamerfractie onder leiding
van Bas de Gaay Fortman. De belan
grijke stemmentrekker van de laa
jaren leed zaterdag dan ook een histo
risch en zeer opmerkelijk gezichtsver
lies. De kamerfractie had met steun
van het partijbestuur een tussenst;
punt ingenomen. Nederland zou moe
ten worden losgemaakt uit de militai
re organisatie van de NAVO, maar
zou in de politieke organisatie moeten
blijven. Een soort Frans standpunt
dus. Echter met het belangrijke ver-
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
Irene heeft zondag om 8.42 urn-
in Nijmegen het leven geschon
ken aan haar vierde kind, een
dochter, die Maria Carolina j
Christina zal heten. De toestand
van moeder en kind is uitste
kend, aldus het Radboudzieken-
huis.
Prins Carlos is met de prinses gister
avond mee naar het ziekenhuis geko
men. Prof dr. J. L. Mastboom, hoog
leraar verloskunde aan de katholieke
universiteit in Nijmegen, heeft
prinses tijdens de bevalling ter zijde
gestaan. Het gewicht van de baby is
bijna zeven pand, de Iagte 52 centi
meter, de ogen zijn blauw, het haar
is blond.
In alle stilte was de prinses, samen
met haar echtgenoot prins Carel Hu-
go. zaterdagavond naar het ziekenhuis
gekomen waar op de tweede verdie
ping van het verpleeggebouw A drie
kamers waren gereserveerd. Even on
opvallend arriveerde de volgende mor
gen al voor acht uur koningin Juliana
om de komst van haar tiende klein
kind af te wachten. Na een bezoek
van ruim tien uur verliet zij het zie
kenhuis weer.
In de streng bewaakte etage van bet
verpleeggebouw was alles in gereed
heid voor de ingreep. Het medisch
team was tot de slotsom gekomen dat
het voorkeur verdiende om de beval
ling langs operatieve weg te doen
plaatsvinden, 'gezien het gecompli
ceerde karakter van de voorargaande
zwangerschap en baring, alsmede het
uitblijven van een spontaan barings-
begin', zoals prof. dr. J. L. Mastboom,
hoogleraar verloskunde aan de katho
lieke universiteit te Nijmegen, de pro-
ling Jaime en Margarite formuleerde.
Met deze mededeling werd volstaan,
De prins liet weten dat hij geen der
persvertegenwoordigers te woord wil
de staan. Later op de dag maakte hij-
echter een uitzondering voor het
NOS-jouma3l, welks afgevaardigden
overigens alleen hem in beeld kregen.
De geboorte van een kind van prinse
lijke bloede wordt in Nijmegen klaar
blijkelijk niet meer gezien als een bij
zondere gebeurtenis. Na de bekend
making was er geen sprake van extra
drukte in en om het Radboudzieken-
huis, waar alles volgens het normale
patroon verliep.
Vandaag zal een door prins Carel Hu-
go van moeder en dochter gemaakte
foto worden verspreid via de dagbla
den. Tevens zal dan worden meege
deeld op welke dattim prins Carel
Hugo die tot dat moment in ieder
geval in Nijmegen blijft ten over
staan van burgemeester De Graaf in
het Nijmeegse stadhuis aangifte van
de geboorte zal doen.
GERED DOOR
ZEESCHILDPAD
NEW YORK (DPA) Twee da
gen lang heeft een reuwnzee-
schildpad met een schipbreukelin-
ge op de rog door de StUJe
Oceaan gezwommen. De 52-jarige
vrouw, CandrLaria Vlilanoeva.
weid tip 4 Juni door de Kalantla'
een schip tan de Filippijnse ma
rine. gered, zo werd zaterdag be-
kend.
Mevrouw Villanueva behoorde
tot de 277 opvarenden van het
passagiersschip 'Aloha', dat op 2
juni bij Zamboanga del Nortc.
1.000 km ten zuiden van Manilla.
zonk.
Tweehonderddrieënveertig men
sen konden worden gered.
„Ik zou de zaak niet geloofd
hebben als ik er alleen maar -.-an
geboord had. Maar 11c heb het
zelf gezien." aldus zee-officter Ma-
na van de 'Alantia'. Mevrouw Vil
lanueva werd op de tweede dag
van een zoek- en reddingsactie
waargenomen. ZIJ klapte zich
-.•ast aan iets dat op een groot
olievat leek iemand -wierp haar
een reddingsgordel toe. Toen zdj
zich daaraan vasthield, dook het
'vat' onder. Pas toen we de
vrouw aan boord begonnen te
hijsen, werd ons duidelijk dat wij
met een re.izenzeeschildpad te
doen hadden aldus Mana.
■Met zeedier zwom later nog
twee keer sr. een kring rood alsof
het zich ervan wilde -.•erge-wissen
dat zijn vroegere 'opzittende' Sn
goede handen was." Daarna dook
net weer onder.
De 52-jarige Candelaric Villanueva
fl) zit hier in een ziekenhulp te
Manilla, waar zij verpleegd wordt.
SCHIJNDEL (ANP) De elf maan
den oude baby Hendricus Antonius
van Esch uit Schijndel is zaterdagmor
gen door ophanging om het leven ge
komen.
Het kindje wat op een of andere ma
nier uit het bedje was gevallen en in
het trappellakentje was blijven haken,
stikte.
STATE DEPARTMENT:
WASHINGTON (AFP) Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft zaterdag categorisch tegengesproken dat
minister Kissinger met Moskou geheime akkoorden had gesloten
die de SowjetrUnie toestonden meer intercontinentale raketten
er op na te houden dan voorzien was in de overeenkomst van 1972
inzake de beperking van de strategische bewapening.
.Deze insinuaties zijn van elke grond ontbloot", aldus Robert Anderson,
woordvoerder van het State Department in antwoord op de beschuldigingen
die de democratische senator Henry Jackson de dag tevoren geuit had.
.Het is betreurenswaardig dat dergelijke verdachtmakingen aan de vooravond
van de reis van president Nixon naar de Sowjet-Unie worden uitgesproken.
Ik hecht er aan te onderstrepen dat er gen enkel geheim akkoord is g
tot wijziging van de omvang van de bewapening", aldus Anderson.
CIJFERS VAN BELANG
VOOR SAMENWERKING
EN INTEGRATIE
(Van onze onderwijsmedewerkster)
VLISSINGEN Bij 65 van de
228 (27 pet) kleuterscholen in
Zeeland vindt een honderd pro
cents doorstroming plaats naa.r
één lagere school. Dat wil zeg
gen, dat alle kinderen uit de
hoogste klas van de kleuterschool
naar één en dezelfde basisschool
gaan. Bij 36 (15 pet) van de kleu
terscholen is sprake van een 90-
100 procents doorstroming naar
één lagere school.
Deze cijfers en percentages staan in
een interimrapport van de Stichting
Zeeland aan de werkgroep kleuter- en
lager onderwijs van de Provinciale On
derwijs Commissie. Zij zijn
aan tot nu toe niet gepubliceerde uit
komsten van een door de onderwijs
inspecties Goes en Middelburg gehou
den enquête onder de basisscholen.
'Doorstromlngscijfers' van het kleu
ter- naar het basisonderwijs zijn van
belang met het oog op samenwerking
en integratie van deze beide onderwijs
vormen. De beste kansen voor een der
gelijke samenwerking zijn volgens het
interim-rapport aanwezig op Noord-
Beveland en in Oost-Zeeuwsch-Vlaan
deren, waar men ver boven het Zeeuw
se gemiddelde van 27°/# uitstijgt. Ook
in de regio's met de meeste scholen
met een 'doorstroming' van 90-100 pro
cent is de situatie vrij gunstig: West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, Tholen en Sint-
Philipsland. Het minst gunstig is de
komstig en bij 80 lagere scholen (291
procent) komen, op een enkele uitzon
dering na, de eersteklassers van de
zelfde kleuterschool (doorstroming:!
90-100%). Volgens het rapport is de
situatie het minst gunstig op Walche
ren. waar de eersteklassertjes het
vaakst van diverse kleuterscholen af
komstig zijn. Overigens: per woonkern
en per school verschilt de doorstro
ming opmerkelijk.
Zuilen
Bij het. interim-rapport is een staatje
gevoegd, waarbij in percentages de
doorstroming staat aangegeven. En
kele opvallende zaken: veertig procent
van de bijna 12.000 kleuterschoolleer
lingen in Zeeland volgt prot. christe
lijk kleuteronderwijs. Bijna een kwart
hiervan gaat evenwel naar een open
bare lagere school, ruim 10 procent
situatie op Walcheren, Zuid-Beveland naar een gereformeerde lagere school,
en Schouwen-Duiveland.
Op 59 van de 282 lagere scholen (21 j
procent) zijn de leerlingetjes uit de
eerste klas van één kleuterschool af
ruim 2% naar een r-k lagere school en
ruim 60 procent zoekt een protestant-
christelijke lagere school.
Bijna 32 procent van de kleuterschool
leerlingen zit in de 'openbare' hoek:
van hen gaat 16 procent naar een pro
testant-christelijke lagere school,
ruim drie en bijna anderhalf procent
resp. naar het r-k en gereformeerd la
ger onderwijs, terwijl bijna 80 procent
de eigen (openbare) richting trouw
blijft.
Van r-k kleuterscholen (een kwart van
het totaal aantal Zeeuwse kleuterscho
len) gaat slechts een klein percentage
naar lagere scholen van een andere
richting.
De enquête heeft verder uitgewezen,
dat doorstroming
van een openbare kleuterschool
naar een openbare lagere school
bet meest voorkomt op Noord-Be
veland en in Oost-Zeeuwsch-Vlaan
deren:
van een prot .-christelijke kleuter
school naar een protestant-christe- j
lïjke lagere school op Walcheren en
in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen;
van een r-k kleuterschool naar een|
r-k lagere school op Zuid-Beveland
en op Tholen en Sint-Philipsland;
"an een gereformeerde kleuter
school naar een gereformeerde la
gere school op Zuid-Beveland en
Walcheren.
De samenstellers van het interim-rap
port spreken van een niet onaanzien
lijke doorstroming (25%) van de ene
zuil naar de andere bij het verlaten
van de kleuterschool. Zij constateren
ook, dat "bij het kleuteronderwijs de
principiële keuze een geringere rol
speelt dan bij het lager onderwijs. Dat
heeft te maken met de geringe mobili
teit van de kleuter'.
Uit een sociologisch onderzoek is ge
bleken. dat gereformeerde ouders en
daarna r-k ouders hun kinderen over
wegend naar een confessionele school
sturen, hervormde ouders voor iets
meer dan de helft. "Opmerkelijk is an
derzijds. dat vele kinderen op een con
fessionele school buitenkerkelijke
ouders hebben', aldus een andere con
statering van de samenstellers.
Hoewel over de motieven bij dc
schoolkeuze nog weinig onderzoek is
verricht, zijn er volgens het interim-
rapport aanwijzingen, dat de kwali
teit van het onderwijs in toenemende
mate van groot belang wordt geacht
BELGRADO (DPA) De Nederlandse
ambassadeur in Joegoslavië, mr. S. Ba
ron van Heemstra, heeft zaterdag de
overlevenden bezocht van het ongeluk
met de Nederlandse reisbus die vrijdag
ten zuiden van Rljeka in een tien meter
diepe afgrond stortte.
Naar het Joegoslavische persbureau
Tan jug meldt dankte de ambassadeur
de Joegoslavische reddingsdienst voor
de snelle hulp die aan de slachtoffers
verleend werd.
Bij net ongeluk kwamen de Neder
landse chauffeur en van de 37 Neder
landse toeristen zes vrouwen om het
leven. Van de 11 zwaargewonden die
in twee ziekenhuizen in Rijeka liggen,
bevindt zich volgens Tanjung alleen
de 65-jarige mevrouw A. N. Scharringa
in levensgevaar.
Volgens Tanjung zou nog een vrouw
in het ziekenhuis zijn opgenomen, de
60-jarige Wilhelmine Rozenhal.
BANKOVERVAL
HORST (ANP) Zaterdag om elf urn
's avonds is de Rabobank te Horst We-
terik door vier gemaskerde mannen,
gewapend met revolvers en waar
schijnlijk een windbuks, overvallen en
beroofd van f 95.000.-.
De vier met zwarte nylonkousen ge
maskerde mannen drongen de woning
van de kassier P. L. Hermans binnen,
bonden de vrouw van de kassier en
drie vriendinnen die zaten te kaarten,
op de vloer vast en lieten zich door
de kassier naar de bank brengen.
