PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ALLEEN ALGERIJE HEFT
DE OLIE-BOYCOT OP
Walcherse kust en Noord-Beveland 't
drukst tijdens het pinksterweekeinde
Engelse
fabriek
ontploft:
8 doden,
20 mensen
vermist
Britse regering
gelast onderzoek
pfi®3§ m
leiiant
Arabische landen handhaven - onder
druk Saoedi Arabië - oliestop
Portugal gaat met
Frelimo praten
de krant
van zeeland
Vertrouwen voor
regering Israël
„Binnenkort einde
aan problemen
open hart-
"hirurgie"
Woensdag begin in Zambia
217e jaargang - nummer 128
pinidag 4 iuni 1974
SCVSTHORPEGore. giftige rook-
mjlktn en kolkende vuurballen
rtijgert op uitde uiteengereten fa-
triek in Flixborough.
(Van onze correspondent)
LONDEN De brand in de Nederlands-Britse chemische fabriek Ttfypro' in het plaatsje Flixborough
bij Scunthorpe is na achtenveertig uur geblust. Er zijn zo goed als zeker 28 van de 70 aanwezige
mensen omgekomen. Hoewel er tot nu toe acht lijken zijn geborgen, neemt men aan dat van de ove
rige 20 niemand meer in leven is. De eerste drieduizend van de meer dan twintigduizend geëva-
cueerden mogen terugkeren naar wat er van hun huizen en hun bezittingen is overgebleven. Zij
vinden niet meer dan verkoolde resten en tot ruïnes vervallen huizen. Het eertijds welvarende dorp
is herschapen in een woestenij, een Hiroshima in miniatuur. Iedereen die probeert een indruk te
geven van die eerste verschrikkelijke minuten zaterdagmiddag" rond vijf uur zegt: „Het leek als
of er een atoombom ontplofteFlixborough is van de landkaart gevaagd.
„HET LEEK ALSOF ER EEN ATOOMBOM ONTPLOFTE..."
SCUNTHORPE: Overzicht van de fabriek die zaterdag door een geweldige explosie werd ver-woest.
Met de grootste ontplooiing die
Enseland sedert de tweede wereldoor-
!oj werd gehoord spatte de chemische
fabriek Nypro uit elkaar en de gevol-
jto daarvan verspreiden zich als een
kettingreactie over het omliggende
dorp. Een reusachtige rookwolk
die Iets had van een paddenstoel
verspreidde zich over de omgeving en
l»te zich pas twee en zeventig
Ulaop.
kaée
In eerste instantie werden 20.000
buurtbewoners uit zeven omliggende
dorpen naar verder gelegen plaatsen
jeêracueerd, omdat in de kegel van
rook die tot op 25 kilometer afstand
te zien was, voor giftige dampen werd
gevreesd. De aanvankelijke angst dat
er ook radio-actieve stoffen vrijgeko
men zouden zijn, bleek achteraf onge
grond.
Terwijl brandweermannen, van -wie
er in de nacht van zondag op m;
dag zeven naar ziekenhuizen moesten
worden vervoerd, de oplaaiende vlam
men in bedwang hielden, was de alles
overheersende vraag: kan de fabriek
op dezelfde plaats weer worden opge
bouwd. Intussen zijn de werkplaatsen
van 30.000 arbeiders in de gehele
Britse nylon-industrie in gevaar. Want,
ook als ze niet wordt herbouwd, waar
dat dan ook moge zijn, duurt het toch
nog minstens twee jaar voor de Brit
se produktie van „nylon-6" weer op
gang gekornen is.
Een van de werklieden die aan de
dood wisten te ontvluchten, vertelde
later aan journalisten dat hem bij het
aanvaarden van de baan indertijd was
verteld dat er Jets van die aard kon
gebeuren", maar hij had de waarschu
wing niet al te ernstig genomen. Toch
werden er bij de ontploffing van afge
lopen zaterdag tot op een afstand
zes kilometer nog mensen tegen de
grond gesmeten. Een man die
eindje om ging op bijna tien kilome
ter van de ramp, zag een stuk asbest
voorbij suizen.
Een hoogleraar in de industriële
chemie aan de universiteit van Liver-
M DSM STELT ONDERZOEKCOMMISSIE IN
SCUNTHORPE, HEERLEN
(UPI, ANP) De Britse rege
ring heeft een onderzoek gelast
naar chemische fabrieken in
Engeland ter voorkoming van
rampzalige gebeurtenissen als
füe in de Nypro-fabriek Flix-
B:j de explosie in deze fabriek is geen
fflkel huis m Flixborouhg (310 inwo-
iws) onbeschadigd gebleven: volgens
ce politie zou het aantal slachtoffers
«tfroter zijn geweest als de huizen
fflentbij de fabriek gestaan zouden
Seboen. Bij veel andere chemische
(aorieken in Engeland is dat wel het
?eval, Het onderzpek moet zich met
name hierop richten, aldus de staats
secretaris voor milieuzaken, Gordon
bakes. „Gevaarlijke processen en hui
zen moeten goed gescheiden worden
Benouden", zo zei hij.
•Mt is een rampjaar voor DSM. Wij
m diep geschokt". Dit zei maandag-
midoag' president-directeur drs. Bo-
lers op een persconferentie in Heer-
f? aanleiding van de ramp in de
'annex in Flixborough.
de oorzaken van de ramp in
fiuborough op te sporen zal DSM
onderzoekcommissie in het leven
roepen die onder leiding zal staan van
"et directielid ïr. L. Krctzers. „Een
ongewone stap, maar", aldus drs. Bo-
Sors, „wij achten deze verantwoord,
Bezien de omvang van de ramp".
Het officiële staatsonderzoek in Enge
rd zal van DSM alle medewerking
jnken. Of de fabriek in Engeland
nerbouwd zal worden, hangt in belan-
Nieuws uit Zeeland op de
Pagina's 2,5 en 7.
Binnen- en buitenlands
nieuws op pagina 3.
Badio en t.v. op pagina 6.
Sport op de pagina's 9, 10,
".12,13 en 15.
grijke mate af van het onderzoek van
DSM. In principe, aldus drs. Bogers,
willen wij herbouwen, maar het zal
moeten gebeuren op grond van de
gegevens van het onderzoek. Boven
dien hebben wij het niet alleen voor
het zeggen, omdat wij slechts 55 pro
cent van de aandelen in ons bezit
hebben, de rest is in handen van de
Britse National Localboard. Vandaag
zullen de werknemers van de capro-
lactamfabriek van DSM in Geleen
over de ramp in' Engeland worden
voorgelicht. Volgens de directie hoe
ven de 400 werknemers in de Zuidlim-
burgse caprolactamfabriek niet onge
rust te zijn. Wat er in Engeland
gebeurd is zal zich in Geleen niet
kunnen herhalen, omdat daar volgens
een ander proces geproduceerd wordt.
pool, C. H. Bamford. vertelde nadat
hij van de ramp hoorde, dat iets
dergelijks als wat er in Flixborough
was gebeurd vroeger of later onver
mijdelijk was geweest. Prof. Bam
ford: „Het gaat om bijzonder gevaar
lijke mengsels. Men probeert deze
dingen altijd zo veilig mogelijk te
maken, maar het is nou eenmaal niet
mogelijk om alle gevaren te elimine
ren".
De Britse kranten wijzen erop dat
vooral in de vroegere stadia van de
kunststoffenindustrie heel wat proef
fabrieken in moeilijkheden geraakten.
Algemeen gesproken werd het werken
in deze industrie in de beginperiode
als 'gevaarlijk' omschreven-
Rood licht
Voor zover de ontploffing tot nu
toe te reconstrueren viel, begon het
allemaal zaterdagmiddag rond vijf
uur met het opgloeien van een rood
licht in de controleruimte van
gedeelte van de fabriek, waar aan het
cyclohexaan, zuurstof en ammonia
worden toegevoegd. Op hetzelfde mo
ment werd er automatisch alarm ge
geven aan een brandweerstation drie
kilometer verderop. Tegelijkertijd met
het opgloeien van het rode licht had
Zie slot pagina 3 kolom 5)
DEN HAAG De Arabische olieboycot tegen Nederland en De
nemarken blijft gehandhaafd. Alleen Algerije, het eerste Arabische
land dat Nederland van olieleveranties uitsloot, heeft het olie
embargo wegens „zijn innerlijke tegenstrijdigheid" opgeheven.
Dit is het belangrijkste resultaat van de bijeenkomst van oliemi
nisters van de organisatie van Arabische olieproducerende en -ex
porterende landen (OHAPEC) het afgelopen weekeinde in Cairo.
JERUZALEM (AFP, RBI, DPA) Het
Israëlische parlement heeft maandag
met 01 tegen 51 stemmen, bij vijf ont
houdingen zijn vertrouwen uitgespro
ken in de nieuwe coalitieregering On
der premier Jitzjak Rabin.
Alle afgevaardigden van de regerings
partijen de sociaal-democratische
Arbeiderspartij, de links-socialistische
Mapam, de Onafhankelijke Liberalen
één na voor Rabin. Alleen een lid van
de Rafi-groep binnen de fractie van
de Arbeiderspartij onthield zich van
stemmen.
In het debat dat acht. uur duurde had
Rabin verzekerd dat Israël naar vrede
zal streven vanuit een positie van mi
litaire kracht en niet'alle bezette ge
bieden zal teruggeven, zoals de Ara
bieren eisen als voorwaarde voor vrede.
Het heeft er alle schijn van dat de
kwestie van de opheffing van het olie-
embargo tegen Nederland en Dene
marken, door Algerije officieel voor
gesteld maar door de andere Arabi
sche landen onder sterke druk van
Saoedi-Arabië verworpen, nu in sa
menhang wordt beoordeeld met de
groeiende controverse tussen Saoedi-
Arabië en de overige olielanden over
de hoogte van de olieprijzen.
Een groep economische experts van
de organisatie van olieproducerende
en -exporterende landen (OPEC)
waarbij behalve de Arabische landen
ook Iran, Indonesië Venezuela en
Equador zijn aangesloten, besloot za
terdag na een vierdaagse vergadering
in Wenen hun regeringen aan te beve
len dat de prijs voor ruwe olie met
een dollar per barrel (160 liter) moet
worden verhoogd.
De minister van oliezaken van de
grootste olieproducent ter wereld Sa
oedi-Arabië, sjeik Zaki Achmed Yama-
ni, daarentegen „stelde officieel voor"
in een interview met het blad Middle
East Economie Survey dat de prijs
per barrel van 11,65 dollar tot 9
dollar wordt verlaagd. Saoedi-Arabië
wordt in zijn houding gesteund door
de Amerikaanse regering die verlaging
van de ruwe olieprijs nastreeft sinds
de prijzen eind vorig jaar, vooral
onder invloed van de sjah van Iran,
hun huidige recordhoogte bereik
ten.
Algerije had. zoals al eerder door
de Algerijnse minister van buitenland
se zaken Bouteflika was aangekon
digd, in Cairo opheffing van het em
bargo tegen Nederland en Denemar
ken voorgesteld omdat de boycot .in
nerlijk tegenstrijdig" is op een tijd
stip dat de Arabische landen een dia
loog met de Europese gemeenschap
wensen. Minister Van der Stoel zei
vorige week dinsdag nog dat deze
dialoog .gestimuleerd zou worden als
de discriminatie tegen twee leden van
de gemeenschap beëindigd'
wordt".
Volgens welingelichte bronnen
ren Libië Egypte en ook Koeweit
voor het Algerijnse voorstel, dat ech
ter met nadruk werd afgewezen door
sjeik Yamani met hef argument dat
nog steeds geen wijziging is gekomen
in het Nederlandse standpunt inzake
het conflict in het Midden-Oosten. Ya
mani heeft herhaaldelijk aangedron
gen op verduidelijking van het Neder
landse standpunt.
Afgesproken is nu, dat de eventuele
opheffing van het embargo nader zal
HILVERSUM (ANP) Volgens
staatssecretaris Hendriks van volksge
zondheid en zlin collega Kiein van
onderwijs en wetenschappen kunnen
op korte termijn maatregelen worden
verwacht, die een einde zullen maken
ïan de ernstige situatie, waarin de
hartchirurgie in ons land thans ver
teert.
Zij zeiden dat maandagavond in het
NOS-radioprogramma "Hart nodig',
een documentair programma over de
hartchirurgie.
worden bekeken op de eerstvolgende!
bijeenkomst van de olieministers van!
de OHAPEC, op 10 juli in de Egypti-|
sche hoofdstad.
Het SaoedLsche verzet tegen het
Algerijnse voorstel kan worden ver
klaard uit twee overwegingen. Koning'
Feisal, de oppermachtige en zeer anti
joods gezinde heerser van Saoedi-Ara
bië. wil de geloofwaardigheid van het
oliewapen zo min mogelijk aangetast
zien. De vorst heeft eind vorig jaar
verklaard dat het oliewapen zo nodig
zal worden toegepast totdat Israël
alle bezette Arabische gebieden heeft
ontruimd.
Het effect van het embargo tegen
twee van de Europese negen op de,
komende Europees-Arabische dialoog,:
waarvan bijvoorbeeld Algerije meer
te verwachten heeft dan het schatrij-i
ke Saoedi-Arabië, is voor de regering!
van koning Feisal een ondergeschikte;
factor bij de beoordeling van het nu: I
van het oliewapen, ook al is het nu;
slechts gericht tegen twee landen, die
in de praktijk nauwelijks nadeel van
de boycot ondervinden.
Door de beslissing inzake het ophef
fen van het embargo naar half juli te
verschuiven, heeft sjeik Yamani ook
nog een „onderpand" ter beschikking
gekregen voor de bijeenkomst op 10
juli in Equador van de OPEC. waar
de prijzen van ruwe olie ter discussie
staan. Vooral Algerije, dat zijn olie
inkomsten nodig heeft voor zijn ambi
tieuze ontwikkelingsplannen, is voor
aanpassing van de olieprijzen aan de
snel voortgaande inflatie ln de weste
lijke industrielanden.
Algerije zal in zijn wens tot prijs
verhoging ongetwijfeld worden ge
steund door Iran en Irak en zij het
iets minder uitgesproken, door alle
overige OPEC-landen. Saoedi-Arabië,
dat sterk op de Verenigde Staten is
georiënteerd, is de enige olieprodu-
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
LISSABON (RTR) De Portu
gese minister van buitenlandse
zaken, Mario Soares, heeft
maandag in Lissabon bekendge
maakt, dat hij woensdag in Loe-
saka, de hoofdstad van Zambia,
vredesbesprekingen zal begin
nen met de leiders van het Freli-
VERKEER EISTE TWEE DODEN EN AANTAL GEWONDEN
'GEZELLIGE DRUKTE'
IN OVERIG ZEELAND
VLISSINGEN Alleen aan de
Walcherse kust en op Noord-
Beyeland is tijdens het pinkster-
weekeinde van een 'overstelpen
de drukte' sprake geweest. In
Zeeuwsch-Vlaanderen, op Zuid-
Beveland, in Middelburg, Goes
en op Schouwen-Duiveland was
het over het algemeen 'gezellig
druk'. De Zeeuwse politiekorp
sen hebben de verkeersstroom
over het algemeen goed kunnen
verwerken, ook al waren er
weer de gebruikelijke files bij
Rilland en hij de Grevelingen-
dam.
Het verkeer heeft tijdens de
pinksterdagen twee slachtoffers
geëist: een Rotterdams echt
paar werd gedood toen het op
een kruising in Hulst geen voor
rang kreeg. Verder waren er bij
verkeersongevallen tamelijk veel
gewonden.
Een woordvoerder van de meldkamer
van de rijkspolitie in Middelburg
meende zondagavond laat. dat de
pinksterdrukte dit jaar nogal is mee
gevallen. Ook de veerdiensten over de
Westerschelde en de Zeelandbrug kon
den het aanbod over het algemeen
de pinksterdagen zeer druk geweest. I
'Uitschieters' waren daarbij Domburg,
dat bijna letterlijk 'dicht' zat van de
Duitse gasten, en Veere, waar de
drukte vooral verband hield met de
zeilwedstrijden op het Veerse Meer.]
Daar 'overheersten' Fransen en Bel-1
gen al dan niet met een zeilboot
achter hun auto's.
De pinkstergasten die voor enkele da
gen kwamen, streken vooral neer op
de campings langs de Walcherse kust,
waar men in toenemende mate de
bordjes 'vol' zag verschijnen. De druk
te. die hier en daar zelfs 'ontstellend'
werd genoemd, kon men ook aflezen
uit de enorme massa's auto's in de
straten en op de parkeerterreinen die
meestentijds overbelast waren, zoals
het Oranjeplein in Veere. In dit stadje
reed men overigens maandagmiddag i
in file om een plaatsje te bemachti-]
gemakkelijk verwerken. De uittocht gen 0f om er uit te. komen. Op de!
maandag van de toeristenstroom is kacje was vanwege de drukte eenrich-l
door het aanvankelijk slechte weer üngverkeer ingesteld,
nogal gespreid verlopen: sommige toe- zodra het weer dat toeliet, zochten!
uur, zag men ze in lange rijen de i
landzijde weer opzoeken. Vanwege het
minder stabiele weer waren vooral
ook de bossen rond Oostkapelle en i
Domburg een geliefd oord om te1
wandelen en neer te strijken. Op de
smalle kust wegjes was moeilijk gema
noeuvreer met auto's het gevolg van
de "pinksterbeweging'. Er was ook
opvallend veel fietsverkeer.
Op de grotere wegen van Walcheren
was het weliswaar druk (lange wacht
.ij den bij kruispunten) maar niet
»verstelpend. De politie had aan ook j
weinig problemen. Evenmin waren er
aldus een woordvoerder van uê I
politie problemen bij de 'uittocht'.!
Deze is waarschijnlijk mede door1
iet regenachtige weer van maandag
morgen nogal verspreid verlopen.
Typerend was wel -
indruk van de politie
betrekkelijke rust van maandagmor
gen, 's middags weer een nieuwe;
stroom op gang kwam in de richting
de kust. Het zonnetje lokte voor-
vrijdagavond en vooral zaterdagmor
gen neer. Tegen 5 uur 's avonds zaten
alle hotels, pensions en de vele parti
culiere. bij de VW aangesloten adres
sen vol. Men zag er de Duitse gasten
deze dag huis-aan-huis aanbellen.
Een indicatie voor de drukte op Wal
cheren was misschien ook de belang-'
stelling voor het nieuwe recreatiecen
trum 't Vroon' tussen West ka pel Ie en
Domburg, waar men bijvoorbeeld op
eerste pinksterdag naar schatting 7000;
bezoekers ontving, up tweede pink
sterdag lag dit aantal lager.
rao, het Front voor de Bevrij
ding van Mozambique.
De president van het Frelimo. Sarnora
Mach el, had zondag in Dar es Salaam
reeds bekendgemaakt dat het Frelimo
in loesaka aan de ronde tafel zou
gaan zitten met vertegenwoordigers
van de Portugese voorlopige regering.
Machel zei op een persconferentie in
het Frelimohoofdkwartier in Dar es
Salaam dat het bevrijdingsfront het
aanbod van de regering in Lissabon
had aanvaard om over de situatie in
Mozambique een dialoog te openen.
De president zei dat hij niet wist wat
de Portugese voorlopige regering aan
de orde zou stellen, maar hij wees er
nog eens met nadruk op dat Portugal
het recht op onafhankelijkheid van
het volk van Mozambique moet erken
nen.
De leider van het Frelimo zei dat hij
niet met de Portugezen zou onderhan
delen over onafhankelijkheid. Op onaf
hankelijkheid hebben we een onver
vreemdbaar recht. Ons standpunt
daarover is duidelijk, zei hij-
Waar wel met de Portugezen over
gepraat kan worden, vervolgde hij, is
de wijze waarop de mach: aan bet
volk van Mozambique en de leiding
aan het Frelimo worden overgedra
gen. Het verzoek om een dialoog was
ongeveer twee weken geleden door de
Portugese junta rechtstreeks aan het
Frelimo gedaan, zei Machel.
Middelburg
risten verlieten Zeeland al in de loop vele aasten de stranden on. Bij nader- i al de 'dagjesmensen' naar deze stre-
van de dag. - - i
In Middelburg bleef het tijdens de
pinksterdagen bij een 'gezellige drak-
<eZeker niel overstelpend, al bleken
zo *was*"dei we' alIe hotels en pensions geheel vol
dat, na de te zitten- -s''el voor niets heeft de
1 politie zondagavond handenvol werk
gehad om naar schatting 150 a 200
zoekenden aan een particulier adres
te helpen.
Niettemin leverde Middelburg een vrij
Aan de Walcherse kust is het tijdens I
ende versombering van het weertype, ken. 0,
zoals zondagmiddag omstreeks drie' In Domburg streken de Duitse gasten I Z.ie Slot pagina kolom
Man overleden
ia steekbartij
AMSTERDAM (ANP) De 21-jarige
Zwitser Claude Cruz uit Genève is
maandagochtend vroeg in een zieken
huis in Amsterdam overleden aan een
steekwond in zijn buik. Hij was kort
tevoren op de Nieuwe Markt bij de
Zeedijk in Amsterdam door een nog
onbekende Nederlander met een mes
gestoken.
Cruz was met drie collega's van zijn
Geneefse voetbalclub een avondje in
Amsterdam uit geweest. Op de Nieuw-
markt stuitte het viertal op de onge
veer 30-jarige Nederlander, die verge
zeld werd door een vrouw en een gro
te bouvier. Er ontstond een woorden
wisseling die in een gevecht ontaardde
waarbij de Nederlander het mes ge
bruikte.
