PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Vergeleken met statenverkiezingen in maart:
HERSTEL CDA, LICHT VERLIES VVD EN
PROGRESSIEVEN
GEWELD IN DE KUIP
Winst voor PvdA/PPR, VVD en SGP;
teruggang voor KVP, ARP en CHU
AKKOORD ISRAËL EN
SYRIË OVER SCHEIDING
TROEPEN GOLAN-FRONT
PvdA, PPR, VVD kregen wel
meer raadszetels dan in 1970
eren
MAN SLOEG
BABY DOOD
laagste opkomst
percentage weer
in vlissingen
Stabilisatie
op til?
hl
'Thuishaven' Pasina 2
217e jaargang - nummer 125
Ponderdag 30 mei 1974
NIXON: LOF VOOR MINISTER KISSINGER
WASHINGTON (RTR, DPI, AFP)
De Amerikaanse president
Xiion sprak gisteren bij het be-
tend maken van het troepen-
jcheidingsakkoord van een 'grote
diplomatieke prestatie* en prees
minister Kissinger voor diens
nstkoudendlieid in het streven
naar een overeenkomst op ogen
blikken waarop de onderhandelii*
jen dreigden te mislukken.
Nixon waarschuwde dat de twee
bestandsovereenkomsten die Kis
singer tot stand heeft gebracht
niet betekenen dat nu alle obsta
kels op de weg naar een blijven
de vrede in het Midden-Oosten
zijn opgeruimd. Maar, zo zei hij,
„dit akkoord, samen met de over
eenstemming die eerder is be
reikt over scheiding van de Iraë-
lische en Egyptische troepen,
maakt de weg vrij naar vooruit
gang in Genève".
Nixon achtte dë vooruitzichten
op vrede in het Midden-Oosten
nu beter dan ooit in de afgelopen
25 Jaar. De Amerikaanse presi
dent deed zijn bekendmaking in
een televisiesede die slechts vier
minuten duurde. Nixon had een
boodschap met gelukwensen ge
stuurd aan de Israëlischè pre
mier Golda Meir en de Syrische
president Hafez Al Assad, waarin
hij hen gelukwesnt met het berei
ken van een overeenkomst, die
een maand geleden nog niet mo
gelijk scheen.
VRIJDAG ONDERTEKENING IN GENÈVE
(Vaaonze correspondent)
TEL AVTV Om kwart over zes woensdagavond deelde minister van voorlichting Peres mee, dat
Israël en Syrië een overeenkomst voor troepenscheiding aan het Golan-front gesloten hebben.
Details wilde hij niet geven. Premier Golda Meir zal die vandaag in de Knesset geven. Vrijdag wordt
je overeenkomst in Genève getekend: voor Israël door generaal Herzl Shapr, die de Israëlische
militaire delegatie zal leiden. Op dat moment wordt ook het bestand tussen Israël en Syrië van
kracht
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Christen-Democratisch Appèl is zowel winnaar als verliezer geworden van de
gemeenteraadsverkiezingen van woensdag. Hetzelfde geldt voor PvdA, PPR en WD. Hoewel het
CDA vergeleken met de gemeenteraadsverkiezingen van 1970 in bijna alle gemeenten aanzienlijk
zetelverlies leed, won de samenwerking van KVP, ARP en CHU in vergelijking met de Provincia-
le-Statenverkiezingen van 27 maart drie procent. PvdA, PPR en WD hebben hun positie in de
meeste gemeenteraden aanzienlijk versterkt, maar leden in vergelijking met de Provinciale-Staten-
verkiezingen verlies.
Syrië had woensdagavond nog geen
effing gemaakt van de overeen-
tasf, behalve dat de bekendmaking
ra president Nixon die als eerste
iwdrfeelde dat een akkoord tussen
ta'df partijen was bereikt werd
itraield. Wel werd uitvoerig het Rus-
sischSyrische communiqué voorgele
id, dal was uitgegeven na het bezoek
na de Russische minister van buiten
bad» zaken Gromyko. In deze Syri-
*be lanüelswijze wordt een duidelij-
b aanwijzing gezien dat de Syriërs
bel belang van de overeenkomst met
[«raêl willen verkleinen.
Da belangrijkste punten van
overeenkomst zijn bekend: allereerst
'ken de komende dagen de krijgsge
weren worden uitgewisseld: 408
Syriërs tegen 68 Israëli's. Israël trekt
ach terug uit het gebied dat in okto
ber is veroverd, plus de stad Koenei-
tra en een paar punten langs de oude
bestandslijn. Er komt een bufferzone,
die twee tot zes kilometer breed is en
die bemand zal worden door 1250 VN-
soldaten. Aan weerszijden van de buf
ferzone komen twee zones, waar par
tijen aan militaire beperkingen gebon
den zijn: in de eerste zone, tien
kilometer breed, mogen 6.000 soldaten
vertoeven, 75 tanks en 36 stuks korte-
afstandsgeschut. In de tweede zone,
die ook tien kilometer breed is, mag
een onbeperkt aantal soldaten gele
gerd worden, 350 tanks en een onbe
perkt aantal stuks korte-afstandsge-
schut. Lange-afstandsgeschut is verbo
den, evenals luchtdoelraketten. Israël
ontruimt drie posten op de berg
Hermon, die door de Verenigde Na
ties overgenomen zullen worden. Ver
der worden ongeveer 60.000 Syrische
burgers gerepatrieerd naar de stad
Koeneitra en een aantal dorpen.
Het was woensdagmorgen al duide
lijk dat een overeenkomst in zicht
was. Maar, zoals we al gewend waren
gedurende de harde en moeilijke on
derhandelingen: de beslissing werd
steeds uitgesteld, totdat om kwart
over zes het verrassende woord
kwam. Vandaag zal het Israëlische
parlement de overeenkomst moeten
goedkeuren. Ondanks de felle tegen
stand van de rechtse Likoed-oppositie
lijdt het geen twijfel dat de overeen
komst erdoor komt.
Gemengde gevoelens
Er heerst formeel optimisme en
(Zie slot pagina 3 kolom 1
De progressieve partijen die deel
uitmaken van het kabinet-Den Uyl,
moesten woensdag 1,9 procent terug
in vergelijking met 27 maart. De
PvdA verloor in totaal 1,3 procent, de
PPR 0,6 procent. D '66 wist van het
grote verlies van de Provinciale-Sta-
tenverkiezingen slechts 0.2 procent
goed te maken. Daar waar deze par
tijen samen ais PAK (Progressief Ak
koord) optraden, verloren zij in ver
gelijking met maart 0,6 procent. De
WD moest 0,8 procent terug.
De fractieleiders van alle partijen
waren woensdagavond allemaal erg
tevreden over de resultaten. KVP-leï-
der Andriessen. ARP-leider Aantjes en
CHU leider Kruisinga waren tevreden
met het herstel van de christelijke
partijen, hun collega's Van Thijn
(PvdA), De Gaay Fortman (PPR) en
Wiegel (VVD) noemden de grote ze
telwinst in de gemeenteraden een aan
zienlijk succes.
Voor de landelijke politiek levert
het verkiezingsbeeld geen grote ver
schuivingen op. Andriessen verklaarde
woensdagavond dan ook: .Deze uit
slag heeft geen enkele betekenis voor
het kabinet-Den Uyl. Het kan hoog
stens betekenen dat in de landelijke
politiek met het CDA nog duidelijker
rekening gehouden moet worden".
PvdA-wethouder Lammers uit Amster
dam meende echter dat de uitslag van
de verkiezingen bepaald is door „de
verdiensten van het kabinet-Den Uyl".
VolgenS Van Thijn heeft de landelijke
politiek niet meegespeeld bij deze ver
kiezingen.
Problemen
In een aantal gemeenten lijkt de
verkiezingsuitslag te zullen leiden tot
grote politieke problemen. In Rotter
dam wist de PvdA de absolute meer
derheid te halen in de gemeenteraad
(24 van de 45 zetelsi. Men wil er een
progressief programcoliege van wet
houders vormen met uitsluiting van
andere partijen.
In Amsterdam kan de PvdA met.
steun van PPR, CPN, D'66 en PSP
eveneens rekenen op een meerderheid.
Lammers liet woensdagavond al we
ten dat men de WD (die acht van de
45 zetels kreeg) in ieder geval geen
wethouder zal geven. Soortgelijke pro
blemen dreigen ook in Leiden. Gronin
gen, Leeuwarden, Haarlem, VIaardin
gen, Schiedam en Deventer. De Gro
ninger wethouder Van den Berg liet
woensdag al weten dat ook in Gronin
gen in ieder geval een links meerder
heidscollege (terug) zal komen.
D'66 en DST0 wisten ten opzichte
van maart, toen zij nagenoeg werden
weggevaagd, geen terrein terug te
winnen. Dat betekent, dat D'66 bijna
al haar gemeenteraadszetels is kwijt
geraakt (in Amsterdam en Amstelveen
deden de D'66'ers het minder slecht
en behielden ze een zetel) en dat
DS~0 er zeker gezien de 0.4 pro
cent terugval nauwelijks in slaagde
een gemeenteraadszetel te bemachtl-
gen. DS'70-fractieleider Drees uit de
Tweede Kamer slaagde er overigens
wel in als enige DS'70'er in de Haagse
gemeenteraad te komen, maar zijn
fractiegenoot Sierk Keuning boekte in
Arnhem geen succes.
De kleinere partijen kwamen er
woensdag over het algemeen niet aan
te pas. Veel plaatselijke lijsten kregen
niet genoeg steun om in de raad te
komen en in Amsterdam en Den Haag
verdwenen de Kabouters uit de ge
meenteraad. De kleinere iandeiijk
partijen kwamen niet tot opmerkelij
ke prestaties. CPN moest 0,1 procent
terug. Boerenpartij 0,7, en de RKPN
van Beuker kwam er nergens aan te
pas. PSP boekte een kleine winst van
0.4 procent. SGP steeg 0.2 procent en
GPV bleef gelijk.
De opkomst bij de verkiezingen van
gisteren was de 68,8 procent In Maas
tricht was zelfs slechts 51 procent
van de kiezers opgekomen. Het Lim
burgse Bemelen (naast Maastricht)
zorgde voor de grootste opkomst:
hier was het opkomstpercentage 99,5
op 302 inwoners.
DORDRECHT (ANP) De 23-jarige
vrachtwagenchauffeur G. P. uit Zwijn-
drecht heeft de politie bekend op 10
april zijn vier maanden oude zoontje
zo te hebben geslagen, dat het korte
tijd later overleed.
Terwijl zijn vrouw afwezig was. raakte
hij zo geïrriteerd door het huilen van,
de baby en door het feit dat hij niet
wilde drinken, dat hij het kind door
elkaar schudde en sloeg.
Omdat de huisarts geen verklaring van
een natuurlijke doodsoorzaak wilde af
geven. werd op last van de officier van
justitie sectie verricht. Hierbij bleek
dat het kind aan hersenletsel was over
leden.
P. heeft nu bekend dat hij de baby
heeft mishandeld. Hij is ingesloten en
zal een dezer dagen voor de officier
van justitie worden geleid. De man
heeft nog een kind van twee jaar.
ROTTERDAM Een golf
van bruut geweld raasde
woensdagavond over de tri
bunes van het Feyenoordsta-
dion, toen vele honderden
supporters van Tottenham
Hotspur hun zinnen totaal
verloren en met alles wat ze
als wapen konden gebruiken,
inhakten op supporters van
ROTTERDAM Tijdens de rust
van de Uefacupfinale Eeijenoord-
Tottenham braken op de tribunes
enorme rellen uit. Links gaan de
'voetballiefhebbers' elkaar te lijf.
•■echts verdrijft de politie Engelse
oproe\kraaiers-
Feyenoord op de naastliggen
de tribune.
Het kwam tot massale vecht
partijen waarbij ten minste 150
gewonden vielen van wie zeker
vier ernstig. Ambulance-auto's re
den af en aan. Vele gewonde
Nederlanders en Engelsen met in
elkaar geslagen gezichten, gebro
ken en gekneusde ribben, en en
kelen met uit de kom geschoten
armen, werden naar Rotterdamse
ziekenhuizen afgevoerd.
Hoe deze oorlog op de boven
ste ring van de Feyenoord-tribune
is begonnen, zal wel nooit gere
construeerd kunnen worden,
maar feit is dat het Rotterdamse
stadion nog nimmer zo'n massale
geweldpleging heeft beleefd.
De gewelddaden moeten vooral
op rekening worden geschreven
van de Engelsen, die Rotterdam
de hele middag al onveilig had
den gemaakt. De verbittering van
de Britten had zich reeds uren
lang gemanifesteerd in vernielin
gen die zij in de Rotterdamse
binnenstad aanrichtten. Onder
meer wers een kledingmagazijn
bestormd: de kas werd geroofd.
De politie verrichtte in de loop
van de middag al tienttllen arres
taties-
Tijdens de wedstrijd Peye-
noord-Tottenham Hotspur kwam
de woedende furie van het Britse
legioen 4000 supporters waren
met een luchtbrug van Londen
naar Rotterdam vervoerd tot
een afschuwelijke climax. De En
gelsen die door het dolle heen
waren, rukten de klapstoeltjes
van de bovenste ring van de
tribunes uit de betonnen vloer en
gebruikten ze als slagwtpens en
projectielen. De onthutste Neder
landers lieten zich aanvankelijk
angstig terugdrijven.
(Zie slot pag. 21 kolom 1)
DEN BOSCH (ANP) Het gercchts-
m Den Bosch heeft de 26-jarige
„D. .uit Den Haag en de 25-jarige
JJn B, uit Den Bosch wegens gijzeling
vwi het gezin Smits in Deil veroor-
tow tot zeven jaar gevangenisstraf
BS aftrek. Ze hadden hoger beroep
aangetekend tegen het vonnis van de
rechtbank in Den Bosch, die hen tot
as jaar cel had veroordeeld.
WoÊk
uezingen
commentaren en me-
°P Pagina 5, 15, 16, 17
Iceland) en 18. 19 (landelijk),
Nieuws uit Zeeland op
2,4,5,7,9,15,16 en 17
Binnen- en buitenland op
^•3,9,10,13,19 en 27
Sport op pag. 20 en 21
Baüioen tv op pag. 25
Beurs en economie pag. 27
OPKOMSTPERCENTAGE BIJ ZEEUWSE RAADSVERKIEZINGEN 75 PROCENT
VLISSINGEN Een globale bereke
ning van de verkiezingsresultaten voor
de dertig Zeeuwse gemeenteraden
maakt duidelijk dat de VVD en de Par
tij van de Arbeid/PPR over de ge
hele linie gezien de belangrijkste
winst hebben geboekt. De verliezen
werden met name geboekt in de con
fessionele partijen, CHU. ARP en KVP.
Winst was er voor de SGP. Bij deze
berekening zijn de talrijke plaat
selijke groeperingen buiten beschou
wing gelaten. Van het totaal aantal
stemgerechtigde Zeeuwen ging onge
veer vijfenzeventig procent naar de
stembus.
De opkomst lag over het algemeen iets
lager dan bij de verkiezingen voor de
provinciale staten in maart. Voor de
hoogste opkomst zorgden de kiezers
in Sluis: 90 procent van de stemge
rechtigde inwoners bracht zijn stem
uit. De laaste opkomst-score boekte
Vlissingen: 62,6 procent. Dat percen
tage is overigens 3 procent hoger dan
bij de gemeenteraadsverkiezingen van
vier jaar geleden, toen de Scheldestad
met nog geen 59 procent voor het ab
solute laagterecord in dit opzicht
zorgde.
Hulst vier jaar geleden het hoogste
aantal stemmende inwoners in verhou
ding bleef ditmaal overigens aan
zienlijk beneden het opkomstpercenta-
ge van 92; het percentage stemmers
was nu 76. Opmerkelijk is ook de op
komst in enkele Zeeuwse steden: in
Goes daalde het van 88 tot 68 procent,
in Middelburg was het weliswaar iets
twee procent hoger dan in 1970,
maar de opkomst bleef met 68 procent
aanzienlijk onder het Zeeuwse gemid
delde. Ook in Temeuzen een flinke
daling in de opkomst: 63 procent te
gen 86 procent bij de vorige raadsver
kiezingen.
Zoals gezegd: de belangrijkste winst
ging globaal berekend naar de
VVD en de PvdA, in combinatie soms
met de PPR en in Oostburg ook met
D'66. De verkiezingen golden 402 raads
zetels in de dertig Zeeuwse gemeen
ten. De PvdA/PPR het progressieve
blok derhalve kwam gezamenlijk
aan 103 zetels, terwijl men bij de vori
ge zittingsperiode inclusief de zetels
van D'66 aan 95 raadsleden kwam. Het
aantal WD-zetels steeg van 46 tot 56.
Ook de SGP boekte lichte winst en
kreeg in enkele gementen Goes, St.-
Philipsland, Reimerswaal, Bruinisse
enkele zetels erbij.
Opmerkelijke zaken
in Missingen legde de gecombineer
de PvdA-PPR-fractie beslag op 14
van de 27 raadszetels en heeft der
halve in de raad een absolute meer
derheid:
In Middelburg deed de PPR met
twee zetels intrede in de raad, PvdA
en PPR hebben nu samen tien van
de 23 zetels. De ARP verloor in de
Zeeuwse hoofdstad twee zetels, de
fjmtlijn
CHU één. De WD won twee zetels.
Opmerkelijk is het verlies van één
SGP-zetel (van drie op twee) als
men in aanmerking neemt, dat het'
GPV juist te weinig stemmen haal
de voor een restzetel.
1 in de raad Terneuzen komt een aan
zienlijk versterkte WD-fractie: de
partij sprong van één naar vier ze
tels. De gecombineerde christelijke
partijen vielen een zetel terug (nu
zeven), de PvdA handhaafde zich
op acht zetels, de combinatie PPR-
D'66 komt met één zetel in de raad:
in Goes verloren zowel de christe-1
lijke partijen (van tien naar acht
zetels) als de PvdA (van zeven naar
zes). De VVD komt nu met vier in-,
(Zie slot pagina 16 kolom 1)
et aardige van verklezuv
lij is voor politici, dat
ze met de uitslagen vele
L^/Cl kanten op kunnen. Gisteren
bleek dat weer overduide
e lijk. De gemténteraadsver-
-kiezingen gezet naast die
van 1970 eveneen* voor de raden
leveren opvallend grote verschuivingen
op en dat betekent dat er voor de
winnende partijen reden tot Jubel is.
Evenwel, het is ook mogelijk de re
sultaten van gisteren te vergelijken
met die van twee maanden geleden
de uitslag van de statenverkiezingen
en in dat geval kunnen de huilende
partijen uit de eerste categorie hun
tranen weer wat drogen. Het hangt er
maar van af hoe men deze raadsver
kiezingen bekijkt: als nationale graad
meter sinds maart jl. of als raadsver
kiezingen zonder meer. De lokale po
litici zullen vermoedelijk geneigd zijn
de uitslagen van gisteren vooral in
plaatselijk verband te zien: het gaat
immers om nieuwe verhoudingen bin
nen de gemeenteraden. In dat geval
blijkt er hier en daar nogal wat ver
anderd.
Niettemin zijn de nationale aspecten
ditmaal bijzonder interessant. Het
ziet er namelijk naar uit dat de wis
selingen in hel kiezerspal roon zij
waren de laatste jaren opvallend
bij deze raadsverkiezingen zijn ver
traagd en zelfs tot stilstand zijn geko
men. In grote lijnen kwamen de ver
anderingen van de laatste tijd er op
neer dat de aanhang
van de confessione
le partijen steeds
weer kleiner werd,
dat bij de progres
sieve partijen spra
ke was van groei en dat bij de VVD
eveneens een grote winst viel vast te
stellen. Deze drie elementen hadden
uiteraard met elkaar te maken: het
ging om het verschijnsel van wat plech
tig de 'deconfessionalisatie' heet. waar
bij de kiezers van de confessionele par
tijen vroeger een uiterst getrouwe
groep naar twee zijden uitwaaier
den. naar VVD en PvdA PPR. Na de
raadsverkiezingen van gisteren zou de
conclusie kunnen zijn dat deze bewe
ging langzaam tot stilstand begint te
komen. En men kan zich dan ook af
vragen: is er stabilisatie op til?
Wat is de betekenis van deze even
tuele stabilisatie? Is een nieuw
patroon ontstaan, waarmee Nederland
weer een paar jaar voort zal moeten?
Bij deze verkiezingen ontbraken in
tegenstelling tot vorige jaren nieu
we elementen: er was geen D'66 die
een onverwacht politiek elan predik
te. de jonge kiezers horen er nu vast
bij. nu de PvdA regeringspartij is
wordt er aan die zijde behoedzamer
gemanoeuvreerd dan in de oppositie
periode, de CDA begint langzamer
hand de image van een politieke reali
teit te krijgen. Bovendien is er de af
gelopen jaren een nieuwe generatie
van politici opgetreden in vrijwel alle
geledingen van het staatkundige leven
en zij met name hebben de eerste toet
sing door de kiezers achter de rug.
Alles bijeen zou men kunnen betogen
dat na jaren van grote veranderingen
en verschuivingen het politieke patroon
weer wat vastligt. Er zou derhalve re
den kunnen zijn voor de voorzichtige
conclusie dat de politiek voor de
tweede helft van de jaren zeventig in
een wat rustiger vaarwater terecht is
gekomen, de ergste stormen zijn voor
bij. Met opzet zeggen we: het is een
'voorzichtige conclusie'. De praktijk
van de komende jaren zal duidelijk
moeten maken of inderdaad sprake is
van stabilisatie. Bedacht dient overi
gens nog te worden dat raadsverkie
zingen altijd moeilijk in het nationale
kader zijn in te passen, vooral ook
omdat het opkomstpercentage ditmaal
weer niet hoog was: gemiddeld 68.8
procent, iets meer dan in 1970.
De Zeeuwse uitslagen maken duide
lijk dat er geen grote verschillen
zijn te registreren vergeleken met de
nationale ontwikkeling. In diverse ra
den is sprake van een forse verschui
ving, waarbij vergeleken bij de vo
rige raaóssamenstelling de confes
sionele partijen de verliezers zijn. In
enkele gevallen kwamen plaatselijke
situaties ook in de verkiezingsuitslag
tot uiting, in Domburg bijvoorbeeld,
waar de laatste maanden moeilijkhe
den rezen tussen de PvdA en de CDA-
partijen. De PvdA verloor hier een ze
tel aan de CDA. die daarmee de abso
lute meerderheid behaalde. Interes
sant is de vraag of men hier deson
danks wil vasthouden aan een afspie
gelingscollege. temeer omdat het be
leid van een wethouder in het geding
was. In Hulst de gemeente met de
uitgebreidste verzameling lijsten
kwam mevrouw Van Hemert-Koch in
de raad: de Hulster vrouwen hebben
zich goed weten te weren. In Middel
burg verloor de SGP een zetel, vermoe
delijk omdat het GPV met een eigen
lijs', kwam. Tevergeefs echter: het GPV
haalde het niet en daarvan plukt nu
de SGP de wrange vruchten. Da: zijn
zo wat te hooi en te gras enkele noti
ties over de Zeeuwse uitslagen. Er zal
nog gelegenheid zijn om er op terug
te komen met name als de wethou
dersverkiezingen aan de orde zijn.
Zo treden dan nu nieuwe raden in
Zeeland aan. voor een groot deel
in een gewijzigde samenstelling, waar
bij in vele gemeenten de niet-confes
sionele partijen in zetel-aantal zijn
toegenomen. Voor deze provincie een
opmerkelijk verschijnsel. Het zal on
getwijfeld van invloed zijn zowel op
de verhoudingen binnen de raden ais
op het beleid. Maar dat is ook de be
doeling: daarvoor zijn immers verkie
zingen.
