PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MEERDERHEID IN
KAMER VOOR f500
COLLEGEGELD
Brandt verweert zich tegen
speculaties over privé-leven
Rampenplan voor de grensgebieden
van België en Nederland in de maak
de krant
van zeeland
COMMISSIE
NIXON MANEN
GROOTSCHEEPS METEOROLOGISCH ONDERZOEK
DANKZIJ INITIATIEF INSPECTIE VOLKSGEZONDHEID ZEELAND
De zoen van
Den Uyl
217e jaargang - nummer 108
Donderdag 9 mef 1974
ALLEEN PPR-STEUN VOOR PSP-IN1TIATIEF: 200,-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het is vrijwel zeker dat een meerderheid van de tweede kamer akkoord zal gaan
niet de verlaging van het collegegeld van 1000 tot 500 gulden, hoewel WD, CHU en DS'70 zich sterk
verzetten tegen dit voorstel van staatssecretaris Klein van hoger onderwijs en ook KVP, ARP, PvdA
en PPR wel enkele bedenkingen hebben. De PSP'ers Van der Spek en Van der Lek kunnen voor
hun initiatief-wetsontwerp dat het collegegeld wil terugbrengen tot 200 gulden slechts rekenen op
steun van de PPR.
Bijna alle partijen in de Tweede
Kamer merkten woensdag bij de dis
cussie over beide wetsontwerpen op,
dat het kabinetsvoorstel uitsluitend
bedoeld is om de sfeer aan de univer
siteiten te herstellen. WD, CHU en
Ï)S'70 noemden dit toegeven aan druk
van actievoerders. Zij verwijten de
progressieve partijen de boycot tegen
de door het kabinet-Biesheuvel door
gevoerde collegegeldverhoging van 200
gulden tot 1000 gulden aangestookt te
hebben-
De oppositie in de Tweede Kamer
is van mening dat door de collegeld-
verlaging tot 500 gulden de rust aan
de universiteit en hogescholen niet zal
terugkeren. De PvdA'er Massman,
woensdag herhaaldelijk in felle discus
sie met de vroegere weten schapsmi
nister De Brauw (DS'70) die de colle
gegeldverhoging twee jaar geleden
Dl I JET
WASHINGTON (RTR-AP) De Repu-
bllkeinen en de Democraten in de com
missie voor justitie van het Ameri
kaanse huis van afgevaardigden zijn
hel woensdag eens geworden dat zij
Mion zullen blijven manen meer band
opnamen en documenten over Water
gate ter beschikking te stellen.
Zowel de democratische commissie
voorzitter Peter Rodino als het oudste
republikeinse lid Edward Hutchinson
zei dat de voorkeur wordt gegeven aan
onderhandelingen boven wettelijke
stappen.
De kwestie over een nieuw opeiser
volgende week worden besproken.
Dinsdag liet de president weten dat
hij aan de commissie noch aan de bij
zondere officier van justitie Jaworski
meer materiaal beschikbaar zal stel
len.
Het Witte Huis heeft woensdag toege
geven dat er vermoedelijk wel hiaten
zijn in een aantal afschriften van de
Watergate bandjes waarvan de ver
korte afschriften zijn gepubliceerd,
maar zei dat 'alle woorden die kon
den worden gehoord in de afschriften
zijn weergegeven."
Een als gematigd bekend staande repu
blikein, Thomas Railsback, zei over
Nixons besluit: „Als hij een rechtszaak
wil dan vermoordt hij werkelijk de re
publikeinse partij."
Het personeel van de Watergate-corn-
missie van de Amerikaanse senaat is
tot de conclusie gekomen dat de voor
malige minister van justitie John Mit
chell de plannen die tot de inbraak in
het Watergate-gebouw leidde, heeft
goedgekeurd.
De veroordeelde Watergate-samen-
zweerder Gordon Liddy zou grote
geldbedragen hebben gebruikt, die be
schikbaar zijn gesteld door het comi
té voor de herverkiezing van de presi
dent, om de inbraak in het Watergate-
gebouw en het afluisteren van tele
foongesprekken in het hoofdkwartier
van de democratische partij te fi
eieren.
In het voorlopige rapport wordt te
vens gezegd dat het personeel van de
Watergate-commissie geen bewijsma
teriaal heeft gevonden dat de bewe
ring van Nixon, in zijn verklaring op
22 april dat hij zijn goedkeuring van
een uitgebreid plan voor het verwer
ven van inlichtingen afkomstig van de
assistent van het Witte Huis Charles
Huston, zou hebben ingetrokken, op
waarheid berust. Maar ln het rapport
wordt wel gezegd dat dit plan nooit
ten uitvoer is gelegd.
Sociale
uitkering!
jen
DE WERKGEVERS hebben voor
gesteld het mes te zetten in het
systeem van de sociale verzeke
ringen. Zij vrezen een sterke toe
name van de premiedruk... vagi
na 3)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,5,6,7 en 9.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 15.
Sport op de pagina's 17 en
19.
Radio en t.v. op pagina 23.
Financieel nieuws op pagina
25.
door het parlement drukte, merkte
op: „Als iedereen nu op zijn strepen
blijft staan, is continuering van het
collegegelddrama verzekerd".
gulden
KVP-woordvoerder Ter Woorst
sprak het vertrouwen uit dat iedereen
nu zal gaan meewerken aan de tenuit
voerlegging van de 500 gulden-wet. De
PPR-fractie gaf de actievoerders ech
ter nieuw discussievoer door zich ak
koord te verklaren met het PSP-voor-
stel om tot 200 gulden terug te zak
ken, zodat vanuit de oude situatie een
nieuw studie-financiëringssysteem ont
wikkeld kan worden. De WD'er Dees
meende dat de discussie rond het hele
collegegeld een klucht is en voorspelde
dat ook na de aanvaarding van deze
wet nog steeds van een boycot sprake
zal zijn.
De ARP-fractie heeft grote reserves
ten opzichte van de collegegeldverla
ging en wil in principe alleen akkoord
gaan als het vast te stellen college
geld van 500 gulden later weer ver
hoogd kan worden. Evenals de
KVf'er Ter Woorst liet de ARP'er
Vermaat weten dat een collegeld van
1000 gulden „billijk en verantwoord"
is en dat zij de verlaging alleen maar
zullen steunen om het „totaal verziek
te klimaat aan de universiteiten en
hogescholen" te verbeteren. Een klein
deel van de KVP-fractie heeft echter
al te kennen gegeven niet voor de
verlaging te zullen stemmen omdat zij
niet onder druk een wet willen wijzi
gen.
Vermaat drong er op aan dat de
500 gulden collegeld aangepast zullen
worden aan het prijspeil en diende
een amendement in om een jaarlijkse
aanpassing van het bedrag mogelijk
te maken. Ex-wetenschapsminister De
Brauw diende een aantal amendemen
ten in om te bereiken dat het college
geld op 1000 gulden gehandhaafd
blijft. Als zijn amendementen worden
aangenomen, wat niet te verwachten
is. dan zou er van het wetsontwerp
van staatssecretaris Klein alleen de
ingebouwde controle op de betaling
over blijven. De kritiek van De Brauw
op de huidige wet was juist dat
betaling nauwelijks afgedwongen kan
worden.
In het wetsvoorstel van de staatsse-
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
DEN HAAG In het oostelijk
deel van de Atlantische' Oceaan en
in de Caribische Zee zal in de pe
riode van 15 juni tot 22 septem
ber aanstaande een grootscheeps
internationaal meteorologisch en
oceanografisch onderzoek worden
gehouden onder de naam Gate. In
totaal zullen 70 landen, waaron
der Nederlandaan dit experimen
tele onderzoek deelnemen met 37
schepen, 4 kunstmanen, drijvende
platforms en vliegtuigen. De ge
hele operatie zal naar schatting 1
miljard gulden gaan kosten. De
financiële bijdrage van Nederland
bedraagt circa vier ton. Verwacht
wordt dat alle verkregen gegevens
over drie jaar beschikbaar zullen
zijn.
De coördinatie en planning van
dit project nooit eerder werd
op zulk een brede schaal onder*
zoek gepleegd is in handen van
de Meteorologische Wereld Orga
nisatie MWOen de Raad zoor
Wetenschappelijke Unies fICSUj.
Op de fotohet onderzoekings
vaartuig Onversaagd van de Ne
derlandse marine dat zal deelne
men aan het project.
DEN HAAG Circa 2000 studen
ten demonstreerden woensdag op
het Binnenhof tijdens het kamer
debat over het collegegeld. De
staking aan de universiteit van
Amsterdam werd uitgebreid.
Woensdag staakten de economi
sche faculteit, de subfaculteit so
ciale geografie, het instituut voor
Neerlandistiek, het instituut voor
andragologie en pedagogie, het
psychologisch laboratorium, het
historisch seminarium, het socio
logisch instituut en de theologi
sche faculteit.
„AFGETREDEN UIT RESPECT VOOR ONGESCHREVEN
REGELS VAN DE DEMOCRATIE"
(Van onze correspondent)
BONN Willy Brandt heeft woensdagavond in een verklaring voor de Wesduitse televisie de rede
nen voor zijn aftreden als bondskanselier genoemd. „Ik had niet mogen toelaten dat tijdens mijn va
kantie in Noorwegen, in de zomer van het vorig jaar, geheime stukken door de handen van de spion
zijn gegaan. Meer daarover te zeggen verbiedt de veiligheid van onze staat en ik waarschuw ervoor
door indiscreties en vermoedens de schade te vergroten", aldus Brandt.
.Mijn aftreden had plaats uit res
pect voor ongeschreven regels van de
democratie en om mijn persoonlijke
en politieke integriteit niet te laten
vernietigen", verklaarde Brandt. „Deze
beslissing had niemand van mij kun
nen overnemen".
Van invloed was ook geweest, dat
hij zich „voor een deel van de poli
tiek, hier bedoel ik onze verhouding
tot de DDR en het Pact van War
schau, tijdelijk niet meer onbevangen
genoeg voelde".
Bovendien ging Brandt in op de in
een deel van de Westduitse pers circu-1
lerende berichten over mogelijke
chantage door de DDR. „Er waren
aanwijzingen dat mijn privé-leven bij
speculaties over het spionage-schan-
daal zou worden betrokken. Wat daar
over ook mag worden geschreven,
is en blijft grotesk een Duitse bo
kanselier vatbaar te houden voor af
persing. Ik ben het in ieder geval niet.
ik blijf voorzitter van mijn partij en
zal verder met alle kracht voor een
politiek werken, die de mensen èn de
vrede dient", zo besloot Brandt de
eerste persoonlijke verklaring na zijn
aftreden.
De verdachtmakingen dat een per
soonlijke affaire de ware reden voor
zijn aftreden zou zijn geweest, waren
in de bladen van de Springer-pers
geuit en vormden in de Bonner ge
ruchten-keuken woensdag de hoofd
schotel. Het dagblad Die Weit had 's
ochtends gemeld: „Als bevestigd moe:
worden beschouwd dat de spion Guil-
laume bij zijn ondervragingen in de
gevangenis heeft laten blijken dat hij
in staat is feiten bloot te leggen, die
Brandt niet in de uitvoering van zijn
functie, maar persoonlijk zouden kun
nen belasten. De bondskanselier werd
hierover van dienstwege op de hoogte
gebracht en gaf er daarna de voor-1
keur aan onmiddellijk bij de bond-t
spresident om zijn ontslag te vra
gen".
In Bonn wordt inmiddels met
voortvarendheid gewerkt aan de voor
bereidingen vocrr het kabinetrSchmidt.
De volgende bondskanselier. Helmut
Schmidt, zou het aantal ministers wil
len verkleind. Een zorg minder moet
voor hem zijn dat de in de spionage-
affaire veel genoemde minister Horst
Ehmke zelf al heeft meegedeeld niet
deel te willen uitmaken van het gere
organiseerde kabinet. Ook minister
van verkeer Lauritzen wil niet langer
van de partij zijn.
Guillaume
Agenten van de Franse geheime
dienst hebben de Oostduilse spion
Guenther Guillaume nauwlettend ge
volgd tijdens zijn regelmatige bezoe
ken aan Frankrijk. Dit is woensdag in
welingelichte kringen te Parijs verno
men.
Guillaume maakte herhaaldelijk rei
zen naar Zuid-Frankrijk in verband
met zijn spionage-activiteit in de
bondsrepubliek. Leden van de Franse
contra-spionagedienst SDECE hadden
Guillaume in het bijzonder in het oog
gehouden toen hij kort voor zijn
arrestatie in West-Duitsland verbleef
in de omgeving van Marseille. De
inlichtingen die op deze wijze in
Frankrijk werden vergaard werden
kennelijk doorgegeven aan West-Duits
land. aldus genoemde kringen.
FLESJE BIER
TWEE CENT
DUURDER
DEN HAAG (ANP) De consumen
tenprijzen van ln Nederland geprodu
ceerd bier mogen, na overleg met het
ministerie van economische zaken, per
13 mei worden verhoogd met 2 cent
voor de 30 cl fles en het 34 cl blikje
en met 3 cent voor de 45 cl en 50 cl
fles.
De verhogingen vloeien blijkens mede-
delingen van het ministerie voort uitl
binnen het kader van de prijzeribe-
schikking goederen en diensten 1973
doorberekenbare kostenstijgingen bij
de brouwerijen, alsmede uit een ver
ruiming van de marges voor de handel
binnen de door de beschikking gestel
de grenzen.
REEDS 'OFFICIEUZE'
REGELING TUSSEN
ZEELAND EN BELGISCH-
VLAANDEREN IN WERKING
MIDDELBURG Vandaag, don
derdag, worden op het ministe
rie van volksgezondheid en mi
lieuhygiëne te Leidschendam de
eerste stappen gezet naar een bi
laterale overeenkomst tussen
België en Nederland met be
trekking tot een gezamenlijk
rampenplan. Aanleiding tot de
ze besprekingen is een initiatief
van Zeeuwse bodem: de genees-
kundig inspecteur voor volks- i
gezondheid in Zeeland, dokter
S. Lelie, kwam in mei 1969 op
het idee contact met de Belgi
sche autoriteiten op het gebied
van de volksgezondheid op te
nemen om na te gaan wat onze
zuiderburen ons zouden kunnen
bieden hij de oplossing van de
problemen die zich zouden kun
nen voordoen bij een grote
ramp.
Deze contacten leidden tot een offi
cieuze regeling tussen 'Zeeland" ener
zijds en de Belgische provincie Oost
en West-Vlaanderen en Antwerpen an
derzijds, waarbij werd overeengeko
men elkaar tijdens calamiteiten alle
mogelijke hulp en bijstand te verle
nen, op het gebied van de volksge
zondheid in de eerste plaats, maar
ook verder, daar waar het de 'civiele!
verdediging* betreft, I
Concreet komt deze regeling hier op|
neer, dat bij een calamiteit van grote!
omvang in Zeeuwsch-Vlaanaeren i
verkeersongelukken, industriële ram-j
pen, overstromingen en branden van
enorme grootte het hulpcentrum I
nummer 4444 in Temeuzen het Bel-j
gisch hulpcentrum 900 maar hoeft te
bellen, en Belgische ambulances, heli
copters en brandweer staan klaar om
bijstand te verlenen. Dat geldt trou
wens niet alleen voor de 'dringende
medische diensten' en diensten als de
brandweer, maar voor de ziekenhui
zen in de Belgische provincies Oost
en West-Vlaanderen, en in Antwerpen
die, in dergelijk onverhoopt geval be
reid en gereed zullen zijn Nederlandse,
slachtoffers te ontvangen en te verple
gen.
Deze 'officieuze regeling' is gebaseerd
op afpsraken tussen de Zeeuwse
volksgezondheidsinspecteur dokter Le
lie enerzijds en zijn collega's in de
Belgische provincies Oost- en West-
Vlaanderen en Antwerpen anderzijds.
Belangrijk bij deze officieuze overeen
komst is ook de uiterst welwillende,
houding van de Belgische directeur-1
generaal voor de volksgezondheid
dokter Amerlinck en artsen als de
chef-anaesthesist dokter Lust
Brugge. Ook de commandant van.de
Brugse brandweer en van 'hulpcen
trum 900' de heer Geers stelde zich
van meet af aan positief op ten
aanzien van deze regelling, terwijl in
het politieke vlak de "bestendig gedepu
teerde' De Faauw zijn steun verleen
de. Dokter Lelie is dan ook enthousi
ast over de wijze waarop vanaf het
begin de Belgische autoriteiten
allerlei niveaus hun bereidheid tot
medewerking toonden.
Tegenprestatie
Van Nederlandse zijde is als tegen
prestatie bij deze officieuze regeling
de Belgen het volledig potentieel van
de ziekenhuizen en ambulances in ge-,
val van calamiteit in Zeeuwsch-Vlaan
deren aangeboden.
Omdat deze in vergelijking met het
Belgisch potentieel wat zninper om
vangrijk is mag men in een dergelijk!
geval in Zeeuwsch-Vlaanaeren gebruik!
maken van de mogelijkheid particulie-'
re gebouwen te vorderen en deze
indien geschikt in te richten als nood
hospitaal met bedden en medische
apparatuur uit de VIBO-noodmagazij-
nen, de magazijnen voor 'volksgezond
heid in bijzondere omstandigheden'.
Deze maatregel is genomen op grond
van het recipriciteits- of 'wederkerig-
heids'-beginsel.
Dokter Lelie is er voorlopig tevreden
mee, maar zal pas geheel gerust zijn
als de Belgisch-Nederlandse overeen
komst over het gezamenlijke rampen
plan ook politiek een feit is.
Vandaag, donderdag, wordt er 'ten
departemente' een inventarisatie opge
maakt. van wat allemaal in het begin
sel-akkoord tussen de beide staten zou
moeten worden opgenomen. Daar
naast moet ook worden gedacht over
de uitvoeringsregeling van een aerge-
lijn akkoord op bijvoorbeeld het
gebied van het ambulancevervoer, het
ziekenfondswezen, en dergelijke. Niet
alleen het ministerie van volksge
zondheid, maar ook die van financiën,
(Zie slot pagina 7 kolom 2\
fi&ntlijn
gese socialist Mario Soa-
res aan premier Den
was voor de auteur H. J.
Oolbekkink aanleiding om ln
de Haagse Courant een iro-
nlsch stuk te schrijven onder
de vlotte titel 'Kussende kerels'. De
auteur herinnert aan de 'smafczoenen'
die in het vaderlandse voetbal zijn ge
ïmporteerd uit Latijnse landen, een
verschijnsel dat overigens ook ln de
politiek van zuidelijke en Oostblok
landen veelvuldig voorkomt.. Tot nu
toe was de Nederlandse staatkunde
voor dit zoenen gespaard gebleven,
maar sinds het bezoek van Soaree fas
dat verleden tijd. Oolbekkink: „Op de
televisie zag Je dat onze premier ge
woon een handje wilde uitsteken waar
aan hij vermoedelijk kort tevoren zo'n
walmend sigaartje had laten ontval
len. Nou. daar wilde Scares niet van
weten. Den Uyl bij de wat kort
uitgevallen armpjes grijpend om
helsde hij hem en gaf hem een pak-
kerd". Den Uyl liet het er niet bij
zitten, .mam een geestelijke aanloop
en drukte eigener beweging Soare*
een kus op de andere wang. lachend
gadegeslagen door Max van der Stoel,
van wie het tot dan toe niet vaststond
of hij wel lachen kón". Oolbekkink
verwoordt aldus vaardig de reactie
van vermoedelijk vele Nederlanders.
Er hebben nogal wat mensen zich af
gevraagd: „Beuint dat nou ook hier?"
Er is de laatste Jaren in dit land veei
veranderd op het stuk van om
gang door en met politici en be
windslieden. Wanneer nu een minister
soms nog wel eens met 'excellentie'
wordt aangesproken, ziet men onmid
dellijk verbaasde gezichten: binnen
een betrekkelijk korte tijd is deze aan
spreektitel een ongewoon klinkende
uitdrukking geworden. Er is nog vee1
meer verdwenen: zelfs de aanduiding
'minister' wordt in vele gevallen inge
slikt. Het gaat om
Joop den Uyl en
Max van der Stoel,
om Henk Vrede ling
en Irene Vorrink.
Bij kamerleden is
de aanduiding 'meneer' overbodig ge
worden: Bas de Gaay Fortman. Hans
Wiegel. Jan Terlouw. Het gaat hier
niet- alleen om een vorm van verder
gaande democratisering, maar ook om
een terugkeer (of een heimwee) naar
het achter ons liggend verleden, toen
de wereld nog uit gemeenschappen
was samengesteld waarin iedereen
werd gekend en bij zijn voornaam ge
noemd.
In kleine Zeeuwse gemeenschappen
gebeurt dat. trouwens nog: Kee van
Janne en Piete van Ko. In welke
gevallen er vaak nog een nadere aar»
duiding bijkomt: de *biesmak' waar
over Van Sc'nagen zo aardig heeft ge
dicht: „Van voren heet je Severijn,
van achter is het Jan Chagrijn, van
voren Snoek, van achter Krul, of Nete-
poes of Kiaais den Brul". In Friesland
is de Leeuwarder Courant een jaar of
wat geleden in zoverre tot dit verleden
teruggekeerd, dat iedereen die in de
krant wordt genoemd consequent met
de voornaam wordt aangeduid. Of het
nu de koster van de hervormde kerk
in Franeker is of de commissaris der
koningin, de president van het ge
rechtshof in Leeuwarden of de machi
nist van het gemaal in Lemmer: de
Leeuwarder Courant noemt en roept
ze allen bij hun voornamen. Een ge
woonte die in de Verenigde Staten al
sinds de vestiging van de republiek is
ingeburgerd. Aanvankelijk had men
daar ook wat moeite met titulatuur.
Toen Washington tot president was
gekozen kwam er een voorstel om hem
aan te duiden als 'Zijne hoogheid":
men leefde tenslotte nog in een tijd
waarin vrijwel het hele westen door
koningen en prinsen werd geregeerd.
Maar toen in de senaat deze titel werd
besproken stond senator William Mac-
lay op en verklaarde zich vierkant te
gen elke titulatuur: „De grondwet
spreekt alleen over de president van
de Verenigde Staten". Vanaf die dag
30 april 1789 wordt het staats
hoofd van Amerika uitsluitend aange
sproken met Mr. president'. En ieder
een weet hoe hij 'van voren' heet:
Franklin, Harry. Lyndon of Richard.
In Europa bleven oude tradities, ge
woonten en titulaturen langer ge
handhaafd, maar langzamerhand
verdwijnt ook hier alle franje. Nu de
moderne communicatiemedia met
name de tv de wereld relatief klein
hebben gemaakt is de invloed van ei
ders toegenomen. Oosterse landen
kende men vroeger hoofdzakelijk van
plaatjes, maar tegenwoordig is er een
intensiever, althans anderssooriig con
tact doordat de tv dagelijks nieuws
uit die landen toont. Met de Oostblok
landen is het precies zo: de zoenende
staatslieden of "kussende kerels' om
met Oolbekkink te spreken komen
herhaaldelijk via het scherm in de
huiskamer. Daar wordt met enige ver
wondering toegekeken, want in het
westen zoenen mannen elkaar zelden
in het openbaar. Men heeft dat niet
overgenomen van de gebruiken die
bijvoorbeeld in de eerste christenge
meenten in zwang waren. Daar groette
men elkaar met de "heilige kus' of de
vredeskus, een gebruik waarvan met
name in de Byzantijnse ritus nog aller
lei sporen te vinden zijn. In het oosten
behoorde de kus tot het ceremonieel
rond hooggeplaatste figuren. Zo gezien
was hel gebaar van Soares jegens Den
Uyl een vorm van hoffelijkheid die als
zodanig moet worden gerespecteerd.
D1
(at neemt toch niet weg dat zoenen
de Nederlandse politici een wat
•.Teemde Indruk maken, zeker als
het voortdurend elkaar zouden
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
