PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NIXON WEIGERT
AANKLAGER
JAWORSKI BANDEN
Dit jaar tot nu toe vijftien doden in
liet verkeer op de Zeeuwse wegen
OPEL SHOW
Portugal
vierde
uitbundig
één mei
SADAT VERTROUWT OP
SUCCES KISSINGER
Liever een rechtszaak dan
meer materiaal over Watergate
Trein niet duurder
vóór 1 september
vandaag in
de krant
Scholenplan
Amerikaanse minister brengt zaterdag verslag uit
RAADSEL VAR GEVORDER 'GEHEIME' DOCUMERTER OPGELOST
Door PvdA
gewenste
erkenning Guinee
Bissau blijft uit
feestelijk open hols mi SO april tot en met 4 met
Pagina 2 W LOUISSE
kadett ascona manta rekord commodore admiral
217e jaargang - nummer 102
Donderdag 2 mei 1974
tl bent van harte welkom
In de cortatraat 60 middelburg
'Rode' taferelen in Lissabon
(Van onze correspondent)
LISSABON De le mei
werd woensdag in Lissabon
gevierd met een enthousias
me dat alle 1-meifeesten,
waar ook ter wereld, moet
hebben overtroffen. Voor de
Portugezen was het dan ook
de eerste ker sinds een hal
ve eeuw en daarom was het
allemaal even nieuw en ori
gineel. Al zingend, leuzen
roepend en juichend, trok
men van alle kanten van de
stad naar de verzamelplaats,
vanwaar de optocht naar
het stedelijk stadion begon.
Een kilometerslange stoet,
met honderden plakaten,
zette zich in beweging.
In de straten waar de stoet
kwam. hadden de bewoners veel
kleurige. meestal rode lappen uit
de vensters gehangen, beddesprei-
en, tafellakens, soms met affiches
erop. Het leek net of er een
processie voorbijtrok.
Tegen vijf uur zag het stadion
rood van het volk. Honderddui
zenden mensen uit Lissabon zelf
en van buiten de hoofdstad per
auto aangevoerd, wachtten daar
op de toespraak van de politieke
voormannen van het ogenblik: Al-
varo Cunhal, Mario Soarez, Fran
cisco Pereira de Mora en vele
anderen. Rood was zeker de do
minante kleur; het rood van de
vlaggen en van de anjers. Zeker
de helft van de aanwezigen had
ook nog een of ander rood kle
dingstuk aangetrokken.
Spandoeken
Iedereen was gekomen om zijn
standpunt te horen verdedigen,
om zijn hoop op de toekomst
bevestigd te voelen. De spandoe
ken waren wat dat betreft erg
relevant. Naast een minderheid
van borden waarop generaal De
Spinola, de junta en de beweging
van de strijdkrachten bedankt of
begroet werden, waren op de
meeste spandoeken radicale, anti
kapitalistische eisen te lezen: een
einde aan het monopolie; vrije
vakbonden; stakingsrecht; een
einde aan de oorlog; brood-vrede-
vrijheid; weg met het kapitalis
me, enzovoorts. Op andere bor
den werd grote vreugde uitge-
drukt over de plotselinge val van
het regime: vrij van de monsters
en de fantomen van een halve
eeuw fascisme, stond ergens te
lezen.
De soldaten blijven de lievelin
gen van het volk. Waar ze ook
staan of rijden, worden ze over
vloedig van sigaretten, bier en
uiteraard bloemen voorzien. Som
mige soldaten beginnen er dan
ook al als echte bloemstukken
uit te zien.
De enige linkse groepering die
haar steun niet verleende aan
deze officiële algemene 1-meivie-
rrng was de MRPP, de maoisti-
sche beweging, die een tweede
betoging aankondigde later op de
avond in het centrum van de
stad.
Politiek
Op het puur politieke vlak ligt
het werk natuurlijk niet stil. De
politieke krachten, rechts van de
CDE van Perc-ira de Mora en van
de socialistische partij van Soa
rez. denken aan een hergroepe
ring. Daartoe behoren o.a. de SE-
DES, een politieke groepering die
men liberaal kan noemen, en
mensen die destijds tot de rebel
se vleugel van het Caetano-parle-
ment behoorden als Sa Carneiro
(Zie slot pagina 3 kolom 7
p
STAATSSECRETARIS Veerman
meent dat de scholennood binnen
10 tot 15 jaar zal zijn opgelost,
fpag. 3).
Klap
DE Italiaanse importheffing is
voor enkele Nederlandse bedrijfs
takken een geduchte financiële
klap. (pag. 13).
Nieuws uit Zeeland
op pag. 2, 5,6, 7,9 en 11
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 3,13 en 23
Radio en tv op pag. 20
Sport op pag. 15 en 17
Beurs en economie
op pag.23
Vele duizenden hebben gisteren in de Portugese hoofdstad Lissabon deelgenomen ian de grote 1-mei parade.
ALEXANDRIÊ (UPI, AFP) President Anwar Sadat van Egypte
heeft woensdagavond gezegd dat hij er 'volledig op vertrouwt' dat
de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken dr. Henry Kis
singer een troepenscheidingsverdrag tussen Israël en Syrië zal
weten te bewerkstelligen. De president had het over 'mijn vriend
dr. Henry'.
Egypte Is bereid naar de conferen
tietafel in Geneve terug te keren wan
neer een troepenscheïdingsverdrag is
bereikt, maar niet eerder, zei hij.
Gezeten naast de Amerikaanse mi
nister alvorens voor een diner aan
tafel te gaan, zei Sadat: 'Ik vertrouw
er volledig op dat mijn vriend dr.
Henry troepenscheiding tot stand zal
weten te brengen'
Door een journalist gevraagd of een
bezoek van president Nixon aan Egyp
te tot de mogelijkheden behoort, zei
Sadat: 'Ik heb het denkbeeld sinds
Henry's laatste bezoek toegejuicht.
We hebben geen datum vastgesteld,
maar ik verwelkom het idee nog
steeds en zie naar de verwezenlijking
ervan uit'.
Op de vraag of hij met Kissinger
gesproken heeft over de mogelijkheid
van Amerikaanse wapenleveranties
in het licht van zijn recente
bekendmaking dat Cairo niet uitslui
tend meer wapens in de Sowjet-Unie
zal bestellen, zei Sadat: 'nog niet'. Zal
dat woensdagavond dan gebeuren'
"Misschien', was het antwoord.
Sadat zei dat hij de laatste vieren
twintig uur niet in verbinding had
gestaan met president Hafez Assad
van Syrië. Hij zei dat hoewel hij de
troepenscheiding op het Golanfront
bespreekt met Kissinger, Assad het
laatste woord heeft.
Reeds eerder op de dag had Sadat
de missie van Kissinger in bescher
ming genomen tegen aantijgingen dat
zij tegen de Sowjet-Unie was ge
richt.
Dr. Kissinger verklaarde op zijn beurt
dat hij zeer oeilijke onderhandelingen
over Golan verwachtte.
„Ik ben niet tot in bijzonderheden op
de hoogte van de standpunten van Is
raël en Syrië. Ken ik ze, dan kan ik
met bepaalde eigen ideeen op de prop
pen komen. De voornaamste moeilijk
heid tussen de twee partijen is het ge
brek aan vertrouwen. Als we ertoe
kunnen bijdragen dat dit verbetert, dan
kunnen de hindernissen genomen wor
den". verklaarde de minister.
Kissinger keert zaterdag, na zijn
bezoeken aan Jeruzalem en Damascus,
naar Alexandrië terug, zo heeft een
woordvoerder van de Amerikaanse de
legatie woensdag meegedeeld.
Deze terugkeer naar Egypte was aan
vankelijk niet voorzien, precisseerde
hij. Het tweede bezoek aan dit land
tijdens de huidige reis naar het Mid
den-Oosten van de minister, zal maar
enkele uren duren.
Kissinger zal president Sadat tus
sentijds verslag doen van het resul
taat zijn besprekingen in Jeruzalem
en Damascus. Hiervan zal afhangen of
de Egyptische president nieuwe stap
pen onderneemt bij zijn Syrische col
lega Assad. De woordvoerder liet
doorschemeren dat Kissinger dinsdag
avond geen Amerikaans plan voor
een troepenscheiding aan het Golan
front aan president Anwar Sadat
heeft aangeboden.
WASHINGTON (UPI, RTR) President Nixon laat het liever aan
komen op een rechtzaak dan dat hij de eis inwilligt van de speciale
Watergate-aanklager Leon Jaworski, die 64 bandjes met Nixons
gesprekken over Watergate heeft opgeëist. Nixons advocaat James
St. Clair, zei woensdag op een persconferentie dat Jaworski naar
de mening van het Witte Huis genoeg moet hebben aan de geredi
geerde versie van een deel van deze gesprekken, die dinsdag ter be
schikking van de commissie voor justitie van het huis van afgevaar
digden is gesteld. „Alles wat we weten staat in het boek", zo zei
Jaworski in antwoord op vele vragen.
Jaworski had op 16 april onder drei-|
ging met gerechtelijke actie van het i
Witte Huis 64 bandjes geëist, die hij
nodig zegt te hebben voor een reeks
W'atergate-processen, die op 9 septem
ber begint. Jaworski verlangde dat de
bandjes hem voor vandaag overhan-|
digd zouden worden. St. Clair liet nu1
weten dat de president rechter John
Sirica heeft gevraagd deze eis nietig tel
verklaren.
In zijn formele verzoek aan rechter'
Sirica zegt Nixon dat de door Jawors
ki opgevraagde bandjes „vallen bin
nen het constitutioneel privilege van
dc president om te weigeren vertrou
welijke inlichtingen te onthullen, wan
neer de publikatie daarvan in strijd is
met het openbaar belang".
In een bijgevoegd memorandum zegt
St. Clair dat niet de rechter, maar de|
president moet uitmaken wat in het,
algemeen belang is. „Wij blijven ook
van mening dat een president niet on
derworpen is aan gedwongen gerech
telijk proces". Hij laat doorschemeren
dat Nixon van plan is tot bij het hoog
gerechtshof in beroep te gaan als Si
rica Jaworski in het gelijk mocht stel-!
len.
Nixons advocaat maakte ook bekend.!
dat de commissie voor justitie van het j
huis van afgevaardigden om nog 142
op de band opgenomen gesprekken
van Nixon met zijn medewerkers had
gevraagd. Voor het verkrijgen van 42
bandjes had de commissie een eis met1
dreiging van gerechtelijke actie uitge- j
vaardigd.
Het Witte Huis publiceerde dinsdag,
zoals gemeld, de uitgetikte tekst van
31 bandjes, waaruit 'grove taal en ir
relevante delen' waren geschrapt. Vol
gens het Witte Huis zijn de elf andere
opgeëiste bandjes niet beschikbaar: 2
zijn er kwijt en 9 andere gesprekken
zouden nooit zijn opgenomen.
St. Clair meent dat hij zich met meer
reden kan verzetten tegen Jaworski's
eis dan indertijd tegen de eis van
diens voorganger, Archibald Cox. Cox
is door Nixon ontslagen toen hij band
jes opeiste. Een federale rechtbank en
hoven van beroep hadden Cox in het
gelijk gesteld. Bij Cox ging het om
materiaal voor een federale 'grand ju
ry' en bij Jaworski om materiaal voor
de Watergate-processen, die in septem
ber beginnen, aldus St. Clair.
Als Nixon het allemaal over zou moe
ten doen zou hij niet meer willen pra
ten over zwijggeld voor Howard Hunt
(een van üe Watergate-beklaagden
zo meende St. Clair. Hij zei dat in ant
woord op de vraag of het wel passend
is in het Witte Huis te bespreken of
moet worden ingegaan op chantage
van de kant van Hunt. St. Clair gaf
toe dat 75.000 dollar zwijggeld is be
taald aan Hunt, maar zonder Nixons
maart 1973 een eind aan het betalen
van zwijggeld toen hij tegen zijn me
dewerkers zei: „Uiteindelijk zullen we
doodbloeden. En uiteindelijk zal het
toch allemaal uitkomen. Dan krijgen
we het slechtste van beide werelden.
Wij zullen verliezen en het volk zal
verliezen". Volgens Nixons advocaat
had Hunt gedreigd met onthullingen
over de activiteit van John Ehrlich
man en over "kwesties van nationale
veiligheid', waarmee kennelijk de in
braak in het kantoor van de psychia
ter van Daniel Ellsberg is bedoeld.
Het dinsdag gepubliceerde boek is vol
gens St. Clair het "hele Watergate-
verhaal voor zover de president er bij
betrokken is de goede en de kwade
kanten'.
Gevraagd waarom Nixon Is overge
gaan tot publikatie van deze gesprek
ken, waaronder enkele zeer vertrou
welijke gesprekken, zei Nixons advo
caat dat het een moeilijk besluit is
geweest, maar dat naar Nixons oor
deel liet presidentschap op het spH
stond'. De commissie van het huis
moet overtuigd zijn van de authentici
teit van de teksten door het belang
van het verschafte materiaal, en heeft
geen reden te vermoeden dat essen
tiële delen zijn geschrapt. ..Dat zou
niet erg slim zijn", aldus St. Clair.
De uitgetikte teksten van de 31 ge
sprekken laten nog veel vragen open.
Nixon zelf had al gewaarschuwd dat
de teksten voor niet-ingewijden ondui
delijke stukken bevatten en opmerkin
gen. die voor tweeërlei uitleg vatbaar
zijn. De democratische leden van de
commissie voor justitie van het huis
van afgevaardigden staan dan ook op
het standpunt dat de commissie de
bandjes zelf nodig heeft ter bestude
ring. De commissie heeft nog niet be
kendgemaakt hoe ze verder te werk
zal gaan.
Het democratische lid van het huis
van afgevaardigden, Elizabeth Holtz-
man, meent dat uit sommige delen van
de uitgetikte versie niet is op te ma
ken of Nixon het eens is met opmer
kingen van Dean. of hem vragen stelt.
Ze vindt het van essentieel belang
voor de commissie om de bandjes te
horen en aan de intonaties en andere
kenmerken te kunnen oordelen wat er
bedoeld wordt.
Zie ook pagina 3.
Gegevens door Nederlander verzameld voor opsporing vermisten
ROTTERDAM (ANP) Het 'ge
heim' van de vorige week op de
Duitse autobaan tussen Arnhem
en het Ruhrgebied gevonden kist
jes. die gegevens zouden bevatten
van Nederlanders, die in de oor
log in Duitse krijgsdienst waren
getredenschijnt te zijn opgelost.
Een in het westen van ons land
wonende Nederlander, die om
persoonlijke redenen niet met na
me genoemd wil worden, heeft
tegenover het ANP verklaard, de
gegevens te hebben verzameld.
Zij zijn in de jaren vijftig in
West-Duitsland tentoongeteld mef.
het doel nadere gegevens te ver
krijgen over deze mensen, die
tijdens de oorlog waren vermist.
De toenmalige directeur van de
informatiedienst van het Neder
landse Rode Kruis verklaarde
woensdagavond erg blij te zijn
geweest met het initiatief van
deze Nederlander, met wie het
Rode Kruis destijds onder" meer
naar Frankfort is getogen. Voor
zover de toenmalige directeur
van de informatiedienst, dr. J. J
C. H. van Waardenburg alsnog
geïdentificeerd. Deze naar anomï-
teit strevende Nederlander heeft
verklaard, dat tenslotte van de
1600 beschreven Nederlanders er
twee tot driehonderd definitief
bleken te zijn omgekomen. Maar
dit getal kon dr. Van Waarden
burg niet bevestigen. Bij de ver
misten waren niet alleen in Duit
se krijgsdienst getreden Neder
landers. maar ook verdwenen jo
den en in Duitsland tewerk ge
stelde Nederlanders.
De samensteller van ail archief
deed dit werk naar aanleiding
van wat hij in 1954 in Oberhau-
sen in West-Duitsland had gezien,
namelijk een tentoonstelling
('suchdienst") van in de oorlog
verdwenen mensen. Hij verzamel
de fotto's en beschrijvingen van
1600 Nederlanders, die in de oor
log waren verdwenen.
Het materiaal bevatte de namen
en foto's van mensen, die in
Duitse krijgsdienst waren getre
den, maar ook van verdwenen
Nederlandse joden, aldus onhul-
de hij woensdagavond. De man
wil zijn naam niet mee in de
publiciteit hebben, omdat hij erin
geslaagd is na de oorlog een be
drijf op te bouwen. Hij wil hier
aan niet laten tornen door ge
wroet in eht verleden, dat tenslotte
niets om het lijf heeft, aldus zijn
uitspraak tegenover een verslag
gever van het ANP.
Veroordeeld
De man. die een overheidsfunctie
heeft vervuld verklaarde in 1944
door het 'SS-polizeigericht' ter
dood te zijn veroordeeld, omdat
onder meer zijn anirDuitse hou
ding tegen hem had gepleit. Via
het kamp in Amersfoort roerd hij
in een groep van tachtig man
naar Dutsland gebracht, van wie
vijf man hun verblijf aldaar heb
ben overleefd. In juni 1945, na de
bevrijding dus, heeft hij nog
maals terechtgestaan, omdat naar
(Zie slot pag. 3 kol. 1
Minister voert PvdA-motie uit
DEN HAAG De tarieven van de Nederlandse Spoorwegen zul
len vóór 1 september van dit jaar niet worden verhoogd. Minister
Westerterp (verkeer en waterstaat) heeft ten lange leste besloten
de zogenaamde motie-Van der Doef (pvda) uit te voeren, die enke
le maanden geleden met een minimale meerderheid door de twee
de kamer werd aanvaard.
In deze motie werd behalve de datum van 1 september ook de voorwaarde
genoemd dat de tariefsverhoging niet boven de stijging van de kosten van
levensonderhoud mag uitgaan.
Aanvankelijk stond het niet vast dat de minister deze motie zou uitvoeren.
Dat deed hij wel met het voorstel van het KVP-lid P. Comelissen. dat een
'verhogingsstop' tot 1 mei beoogde. Minister Westerterp werd tijdens de
behandeling in de tweede kamer van zijn begroting bedolven onder een
stroom moties ruim 20). waarvan hij diverse niet wilde accepteren.
De minister deed zijn mededeling tijdens de behandeling van het regerings
voorstel. voor de periode van 1 juli 1973 tot 3! december 1974 door de NS te
sluiten geldleningen tot een bedrag van ƒ400 miljoen van rijkswege te
garanderen. In deze 400 miljoen is begrepen een bedrag van f 65 miljoen
voor nieuwe investeringen in 1974, te weten 50 miljoen voor de Schiphollijn
en 15 miljoen voor de Zoetermeerlijn.
De voorgestelde steunverlening aan de spoorwegen ondervond in de kamer
geen bestrijding Het is een noodverband, aldus minister Westerterp. Hij
kondigde aan binnen een week te antwoorden op de vele schriftelijke vrager.,
welke de tweede kamer stelde over het enkele jaren oude wetsontwerp om de
financiering van de NS definitief te regelen.
AANZIENLIJK MINDER DAN IN ZELFDE PERIODE VORIG JAAR
TERUGGANG NA
INVOERING VAN
SNELHEIDSBEPERKING
VLISSINGEN Als de tendens
van de eerste vier maanden
zich voortzet, wordt 1974 een
gunstiger jaar voor het verkeer
op de Zeeuwse wegen dan 1973,
toen een record-aantal (102)
slachtoffers viel te betreuren.
Tot en met dinsdag vielen in het
verkeer in Zeeland 15 doden.
Vorig jaar bedroeg het aantal
tot en met 30 april: 38, een te
ruggang derhalve met 23
„Hoewel niet bij leder dodelijk onge
val een te hoge snelheid een rol
speelt, houdt de teruggang van het
dodencijfer naar ons idee nauw
verband met de invoering van de
snelheidsbeperking begin februari. We
zijn optimistisch over die teruggang."
aldus opperwachtmeester D. P. van
der Linden, plaatsvervangend groeps
commandant van dc verbeersgroep
van de rijkspolitie in Zeeland.
Het te opmerkelijk, dat meer dan de
helft van het aantal slachtoffers is
gevallen bij ongevalen in Zeeuwsch-
Vlaanderen als tweede volgt Schou
wen Duiveland waartoe de Zeeland-
brug wordt gerekend (4) en tenslotte
volgen Sint Philipsland, Walcheren en
Zuid Beveland met elk één ongeval
met dodelijke afloop.
Een ander opmerkelijk gegeven is, dat
in 1974 tot dusver evenveel mensen
zijn omgekomen als in augustus van
het vorig jaar, de maand met de
meeste verkeersdoden.
Van de acht ongelukken met dodelijke
afloop in Zeeuwsch-Vlaanderen, speel
den zich er vier af bij Vogelwaarde.
Op 21 maart kwam een echtpaar om
het leven op de kruising Rapenburg-
Tol en vorig week vonden een moeder
en dochter de dood toen hun voorge-l
sorteerde auto werd geramd op de'
provinciale weg Zaamslag-Terhole bij
de afslag Vogelwaarde. In Hulst werd
op 21 maart een bejaarde bromfietser
gedood op de kruising Zoetevaart-
Grote Kreekweg en in Koewacht bot
ste op 29 januari een auto tegen een
boom aan de Emmabaan waarbij de
bestuurder om het leven kwam. Op 11
april overleed een 4-jarig jongetje uit
Biervliet aan verwondingen die het
opliep nadat het door een auto was
geschept op de provinciale weg IJzen-
dijke en Hoek en 20 april vond een
21-jarige jongen de dood bij
het kruispunt rijksweg 60-Grote
Kreekweg te Hulst toen hij van
de weg afraakte met een door hem
bestuurde vrachtauto. Op de Zeeland-
brug kwamen op 28 maart drie men
sen om het leven bij een botsing in
de mist en in Nieuwerkerk liet een
voetganger het leven toen hij werd
geschept door een busje. Op 9 januari
vond een bromfietser de dood op de'
Langeweg te Sint Philipsland en op 9
februari botste een inwoner v^n Aag-
tekerke tegen een stilstaande melkwa
gen op de Prelaatweg tussen Aagte-
kerke en Westkapelle en vond de
dood. Het. enige dodelijke ongeval in
Zuid-Beveland speelde zich op 4 janu
ari af in Goes toen een bejaarde op
een oversteekplaats bij de kruising
Frans den Hollanderlaan-Van Spiegel
straat werd geschept.
De heer Van der Linden van de
verkeersgroep van de rijkspolitie ver
telt dat men zich In Zeeland blijkens
dagelijkse metingen 'redelijk goed'
aan de snelheidsvoorschriften houdt:
„Van 22-28 april hadden we evenwel
een topweek. We moesten toen 151
overtredingen constateren, terwijl een
normale week zes, zeven of hooguit!
acht gevallen oplevert."
De plaatsvervangend groepscomman-1
dam ziet daarin echter geen directe'
aanleiding om te veronderstellen, dat
het aantal overtredingen zal toene
men. „We meten dagelijks met de
radar zeg maar 12 uren op verschil
lende plaatsen en dan heb je weieens
kans op een kleine uitschieter. Het
valt overigens op, dat de meeste over
tredingen voorkomen op zogenaamde
80-kilometer wegen en in de bebouw
de kom," aldus de heer Van der
T linden.
DEN HAAG, TIEL (ANP) PvdA-
fractievoorzitter Van Thijn heeft
woensdag, tijdens zijn 1 mei-rede te
Tiel, de onmiddellijke erkenning van
Guinee-Bissau noodzakelijk genoemd.
Minister Van der Stoel van buiten
landse zaken evenwel beeft woensdag
namiddag, tijdens een besloten over
leg met de vaste tweede-kamercom
missie voor buitenlandse zaken ge
zegd, dat in het regeringsstandpunt
met betrekking tot de gang van za
ken. die ban leiden tot die erkenning,
geen verandering gekomen is-
Van Thijn zei dat de verwachtingen
van de PvdA ten aanzien van het
buitenlands beleid van het kabinet-Den
Uyl nog niet vervuld zijn. .Het pro
gressief karakter van het kabinet in
het buitenlands beleid moet meer ge
profileerd worden", zei de voorzitter
van de tweede-kamerfractie van de
PvdA.
