PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VS EN DE SOW JET-UNIE
'WENDEN INVLOED AAN'
VOOR VREDESREGELING
Agent doodgeschoten
bij arrestatiepoging
Zeeuws aandeel in lintjesregen: 48
koninklijke onderscheidingen
OPEL SHOW
Aanbod
Nixon in
onderzoek
Watergate
Na gesprek over Midden-Oosten:
OPPOSITIE PORTUGAL ONEENS
MET JUNTA OVER KOLONIËN
LOUISSE
Marechaussee zwaar gewond, daders gepakt
ÉÉN RIDDER NED. LEEUW, VIJF OFFICIEREN O.N. EN ELF RIDDERS O.N.
Om de nieuwe
bewoner van
de abdij
Cr:
Ridderspoor pagina 6, 7,12
217e jaargang - nummer 100
Dinsdag 30 april 1974
feestelijk open huls rsn 30 «pril tot en met 4 met
ksdett «scona mants rrkord commodore admiral
u bent van harte welkom «fc
In de Kortstraat 60 mlddrlbtirx
Aanbod gedaan aan
juridische commissie
WASHINGTON (UPI) Presi
dent Nixon zal twee leden van
de juridische commissie van het
huis van afgevaardigden toe
staan naar de geluidsbanden
over de Watergate-affaire te luis
teren om de schriftelijke weer
gave daarvan als authentiek te
kunnen verifiëren. Het Witte
Huis heeft dit maandag bekend-
De president bracht dit compromis
voorstel naar voren in een radio- en tv-
toespraalj, die hij vannacht om 2 uur
Nederlandse tijd hield.
De president moest voo:
(15 uur onze tijd) reageren op de last
geving van de commissie om de ge-
luidsbanden aan haar te overhandigen.
Volgens functionarissen van het Witte
Huis wil Nixon proberen deze moeilijk
heid te omzeilen door de voorzitter
van de commissie, de democraat Pe-'
ter W. Rodino en het republikeinse lid
Edward Hutchinson naar de banden te
laten luisteren.
Volgens deze functionarissen zal Nixon
de gedeeltelijke schriftelijke weergave
van de banden openbaar maken die
door de commissie opgeëist zijn In liet
belang van haar onderzoek inzake
mogelijke procedure tot afzetting
de president. Slechts 3(1 van de 42 op
geëiste banden zijn uitgewerkt, dean-
dere G zijn niet beschikbaar.
De juridische adviseurs van Nixon zijn
verscheidene weken doende geweest de
gesprekken op den banden uit te tik
ken en ze vervolgens te zuiveren van
platvloerse taal en zaken die niet ter
zake doende of van belang voor de
nationale veiligheid zijn.
Rodino en verscheidene andere leden
van de commissie hebben eerder al
duidelijk gemaakt dat zij niet tevreden
zullen zijn met een schriftelijke weer
gave van de banden, en zeker niet met
geredigeerde stukken. Ze willen de vol
ledige authentieke banden hebben.
■Het voorstel van Nixon komt dus neer
op een compromis, waarbij twee leden
de authenticiteit kunnen verifiëren.
CLANDESTIENE
STOKERIJ
ONTDEKT
EINDHOVEN De douanerecherche
heeft maandagmorgen om half zes in
samenwerking met de rijkspolitie een
inval gedaan in een illegale alcoholsto-
kerij in Luyksgestel ten zuiden van
Eindhoven op 200 meter van de Belgi
sche grens. De stokerij was onderge
bracht in een gedeelte van een stal
achter een boerderij aan de Elsendijk.
In de stokerij was niemand aanwezig.
De politie arresteerde de eigenaar van
de boerderij, de 48-jarige A. J. B.
De politie vermoedt dat de stal speci
aal voor de stokerij is gebouwd. De
alcoholstokerij had een capaciteit van
naar schatting 10.000 liter per week.
Volgens de douanerecherche is de sto
kerij lange tijd in gebruik geweest,
vermoedelijk zelfs al minstens een
jaar. De stookketels waren op het
moment van de inval nog warm. Vol
gens de douanerecherche werden deze
aanvankelijk op olie gestookt. Inmid
dels was er een ketel voorzien van
gasbranders.
De douanerecherche heeft
350 liter hoogwaardigealcohol
slag geenomen. In de zes cylindervor-
mige gesloten gistbakken van 3.500
liter elk bevond zich een grote hoe
veelheid halfprodukt, evenals in enke
le verzamelbakken.Volgens de doua
nerecherche heeft de stokerij zondag
nog gewerkt.
Ef zijn twee Belgische fietsen alsme
de Belgische kranten en eetwaren ge
vonden. Aangenomen wordt dat de
stokers uit België afkomstig zijn.
Bij het binnendringen zakte een doua
nebeambte door het plafond van de
stokerij.
VOC-schatten
IN AMSTERDAM is gisteren een
veiling gehouden van munten en
gebruiksvoorwerpen, afkomstig
van 4 VOC-schepen die enkele
eeuwen geleden bij Engeland zijn
vergaan, (pag. 11).
Hasj-kotter
DE hasj-kotter 'Lammie', die vori
ge week in de Noordzee is gen a
ken, zal in opdracht van justitie
worden gelicht, (pag. 11).
Nieuws uit Zeeland op pagi
na 2,4,5, 6, 7, 8, 9;
Binnen- en buitenland op
pagina 3,11,12,17;
Sport op pagina 13;
Radio en tv op pagina 15;
Beurs en economie op pa
gina 17.
GENÈVE, TEL AVIV, DAMASCUS (UPI) De Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie hebben besloten 'hun invloed aan te wenden' om
een vredesregeling in het Midden-Oosten te bewerkstelligen. Dit
staat in een gemeenschappelijk communiqué dat maandagavond na
besprekingen tussen de ministers van buitenlandse zaken Gromy-
ko en Kissinger in Genève bekendgemaakt is.
„De ministers hebben hun zienswijzen uitgewisseld over de huidige stand van
de onderhandelingen over een vredesregeling en over de volgende fase daarvan.
De twee partijen besloten hun Invloed aan te wenden voor een positief resul
taat en nauw contact met elkaar te onderhouden teneinde hun inspanningen
voor een vreedzame regeling in dit gebied te coördineren", zo wordt in dc
verklaring gezegd.
Op de foto plaatst de politie merktekens op de plaatsen waar hulzen gevonden werden.
AMSTERDAM Een Amsterdamse agent van politie is maandagavond doodgeschoten en een
marechaussee werd levensgevaarlijk verwond toen zij twee Italianen op straat wilden aanhou
den. Een burger kreeg een schampschot. De Italianen werden enkele minuten later door andere
politiemannen toch gearresteerd. De gedode agent was niet getrouwd, de marechaussee, die na
een spoedoperatie buiten levensgevaar was, is wel gehuwd. De Italianen hadden vier koffertjes
bij zich, waarin duizenden guldens, pistolen en voorraden munitie bleken te zitten. Waar het
geJd vandaan kwam en waarvoor de wapens bedoeld waren, kon nog niet worden gezegd.
De politie had gehoopt dat één var
gearresteerden de Fransman C. Brami
was, die in april met twee anderen uit
de Schevenïngse gevangenis was
snapt. De Fransman was de enige
het drietal die nog op vrije voeten
was. De nu gearresteerde Italianen
werden niet gezocht.
De 21-jarige Brami was veroordeeld
wegens een bankoverval in Amster
dam, vorig jaar. Zondag werd hij in
Groningen gesignaleerd in een auto
van het verhuurbedrijf Hertz- aan de
Amsterdamse Prinsengracht. De ge
waarschuwde politie van de hoofdstad
verzocht Hertz om een telefoontje,
wanneer de auto zou worden terugbe
zorgd. Maandagavond om half zeven
bereikte het hoofdbureau de medede
ling dat de auto met twee mannen
was aangekomen.
De 21-jarige agent S. A. Landman en
de 22-jarige marechaussee J. M. van
den Berg gingen per auto naar de
Prinsengracht. Zij verzochten de man
nen. die later Italianen bleken te zijn,
mee te gaan voor verhoor.
Schoten
De een stapte na een vluchtige
fouillering zonder zich te verzetten in
de politieauto, de ander daarentegen
proteteerde geweldig. Toen de mare
chaussee zijn collega wilde gaan hel
pen, stapte de eerste Italiaan weer
uit. trok een pistool en begon onmid
dellijk te schieten. De politieman
werd in zijn rug geraakt, de mare
chaussee in buik en schouder. De
agent viel ter plaatse dood neer. de
ander levensgevaarlijk verwond
raakte huiten bewustzijn. Drie schoten
die liij nog had kunnen lossen, misten
hun doel. De Italianen vluchtten de
Kerkstraat in. Verscheidene mensen
volgden hen en gaven daarmee een
spoor aan voor andere politiepatrouil-
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
Uit het communiqué blijkt verder datj
de Sowjet-Unie en de Verenigde Sta
ten voor een spoedige voortzetting van
de vredesconferentie over het Midden-
Oosten zijn. De conferentie werd op
21 december in Genève geopend maar
ging een dag later al op reces hangen
de een troepenscheiding tussen Israël
en Egypte en tussen Israël en Syrië.
Minister Kissinger is maandagavond
in Algiers gearriveerd, waar hij ont
vangen zal worden door president
Hoari Boemedienne met wie hij onder
meer zal praten over de mogelijkheden
voor een beëindiging van de strijd tus
sen Israël en Syrië aan het Golan-front.
Vandaag vliegt Kissinger naar Cairo,
vanwaar hij later Jeruzalem en Da
mascus zal bezoeken.
Syrië en Israël hebben maandag bo
ven de strategisch belangrijke berg
Hermon felle luchtgevechten geleverd.
Volgens de opgaven van beide kanten
zouden in totaal negen vliegtuigen zijn
vernietigd.
Een militaire woordvoerder in Damas
cus zei dat Israël bij de gevechten van
maandag vijf vliegtuigen had verloren.
Hij gaf het verlies van twee Syrische
toestellen toe- Israël zegt vier Syrische
Migs te hebben neergeschoten, maar
het ontkent zelf verliezen te hebben
geleden.
Het was de tweede opeenvolgende dag
dat boven de met sneeuw bedekte top
van de berg luchtgevechten werden ge
leverd. De berg biedt uitzicht over de
Syrische laagvlakte tot aan Damascus.
Israël zegt dat de Syriërs hen van de
berg willen verdringen voordat minis
ter Kissinger zijn pendeldienst tussen
Damascus en Jeruzalem begint.
GENEVE Gesprek tussen de
Russische minister van buiten
landse zaken Andrei Gromyko en
zijn Amerikaanse ambtgenoot
Henri.- Kissinger in Genève over
de situatie in het Midden-Oosten.
Standpunten over democratisering gedeeltelijk parallel
LISSABON (AFP, RTR) De Portugese oppositie, georganiseerd in de 'Democratische Bewe
ging' heeft maandag na een onderhoud met juntaleider generaal De Spinola geconstateerd dat
hun standpunten over de democratisering van het bestel gedeeltelijk parallel lopen, maar dat er
onenigheid blijft bestaan over de toekomst vande Afrikaanse gebieden. De junta ging er mee
akkoord dat 1 mei voor alle arbeiders een vrije dag zal zijn, die als nationale feestdag zal worden
gevierd.
deels bovengronds en deels onder-1 king zal geven aan de vreugde van het
gronds oppositie voerden. Een woord-! volk over dc recente gebeurtenissen
voerder van de democratische bewe- maar dat de dag tevens gebruikt zal
ging heeft al aangekondigd dat dezel
beweging op 1 mei niet alleen uitdruk-1
Deze eerste mei, aanstaande woens-i
dag. zou wel eens kunnen uitlopen op
de eerste grote krachtmeting tussen'
de nieuwe machthebbers cn de bewe-,
gingen die onder het regime-Caetano1
ten.
De Democratische beweging* is de
opvolger van de Democratische kies
commissie". de verzamelde oppositie;
die zich onder Caetano alleen kort
voor verkiezingen mocht manifeste
ren. Het is een bundeling van stro
mingen van centrum-liberalen en pro-;
gressieve christendemocraten, tot ui
terste linkse groeperingen.
Een delegatie van deze beweging, on
der leiding van de donderdag uit de;
gevangenis ontslagen dr. Jose Tengar-
(Zie slot pagina 3 kolom 6
ÉÉN MINDER DAN
VORIG JAAR
VLISSINGEN Achtenveertig
lintjes en medailles één min
der dan vorig jaar bedraagt,
de jaarlijkse oogst aan ko
ninklijke onderscheidingen, die
gisteren ter gelegenheid van de
jaardag van koningin Juliana in
Zeeland 'vielen*. Het overgrote
de^l van de lintjes en medailles
werd gistermorgen bij verschil-
lende feestelijke gelegenheden
uitgereikt. De 48 koninklijke on
derscheidingen zijn als volgt ver
deeld:
één ridder in de orde van de Ne
derlandse Leeuw (vorig jaar even
eens één).
vijf officieren in de orde van Oran-
jc-Nassau (vorig jaar vier).
elf ridders in de orde van Oranje
Nassau (vorig jaar tien).
vijftien eremedailles in goud (vorig
jaar negen).
twaalf eremedailles in zilver (vorig
jaar éénentwintig)
vier eremedailles in brons (vorig
jaar eveneens vier).
Tot ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw is benoemd:
A. J. Kaland, lid van gedeputeerde
staten van Zeeland, te Middelburg.
Tot officier in de orde van Oranje-
Nassau werden benoemd:
Mr. H. F. M. van der Heijden, hoofd
administrateur A. chef afdeling 3 ter
provinciale griffie, tevens chef kabinet
van de commissaris der koningin in
de provincie Zeeland te Middelburg
M. A, Hage. directeur van de rijkspe
dagogische academie en de rij ksoplei-
ding voor kleuterleidsters te Middel-1
burg, wonende ie Domburg,
luitenant-kolonel J. M. Leenheers (met
de zwaarden) van het wapen der infan
terie. te Goes.
Chr. A. Th. Hermsen, directeur van_de
NV koninklijke maatschappij
Schelde' tc Vlissingen.
A. L. S. Lockef eer. te Hulst.
Tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau:
A. Schipper, burgemeester van de ge
meente Oostburg.
G.' J. Janse, wethouder van de ge
meente Vlissingen.
D. Stam. directeur gemeentewerken
en gemeentelijke reinigingsdienst te
Vlissingen.
M. 't Gilde- oud-directeur bijz. lagere
technische school te Axel.
A- Drenth te Hansweert. technisch
hoofdambtenaar voor bijzondere dien
sten van rijkswaterstaat.
H. van Gorsel, te Tholen, dijkgraaf;
van het waterschap Tholen.
A. Boone, te Middelburg hoofd techni
sche dienst wegschap Walcheren,
majoor A. Bontenbal van het dienst
vak officieren speciale diensten der.
militaire administratie te Middelburg.
B. J. Cok, te Goes, bestuurslid organi
saties op het gebied van de groothan
del in levensmiddelen.
J- C. L. F. Bleijenbergh. te Hulst,
penningmeester Stichting Werkplaats
Mindervaliden "Hulster-Ambacht.'
dr. F. G. Vaandrager, arts te Dom
burg: secretaris stichting zeehospitium
Zonneveld te Oostkapelle, voorzitter
van de provinciale Zeeuwse vereni
ging "Het Groene Kruis'.
Eremedaille verbonden aan de orde
van Oranje-Nassau in GOUD).
J. L. Boogaard, adjudant der rijkspoli
tie te Middelburg-.
J. Koster. leider zondagsschool te
Krabbend» ke.
J. van Belzen lid van de rèad der
gemeente Arnemuiden.
J. Melse, wethouder van de gemeente
Mariekerke.
A. Passenier te Domburg.
J. de Putter, te Hoek.
K- J. Steketee te Amemuiden.
Mej. M. L. E. Kieboom, onderwijzeres
bijz. gewoon lager onderwijs te Sas
van Gent.
H. van Damme te Koewacht.
S. J. P. Jumelet te Bruinisse.
B. J. Korstanje te Yerseke.
Chr. Schipper, Koudekerke.
S. de Visser secretaris leesbibliotheek
van de gereformeerde gemeente Aag-!
tekerke, te Domburg.
A. L. van Wallenburgen te Domburg,
directeur muziekvereniging Vlijt en
Volharding te Souburg, penningmees
ter Kon. Ne<L Federatie van Harmo
nie en Fanfaregezelschappen, afd. Zee-;
land.
M- I. Hoste, administrateur Bloed
transfusiedienst Rode Kruis. afd. West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, wonende te
Oostburg.
-Eremedaille verbonden aan de Orde)
van Oranje-Nassau in ZILVER:
J. A. van de Velde (bij bevordering),
opperwachtmeester der rijkspolitie te i
Veere.
Zie slot pagina 6 kolom 5)t
fiantlijn
zestien mei aanstaan
de sluit de sollicitatie-
termijn voor het ambt van
commissaris der koningin
in Zeeland, waarmee dan
;;j de eerste fase wordt afge-
sloten in de benoemings
procedure van doze functie. Tot de vol
gende fasen behoren het overleg van
de minister van binnenlandse zaken
met de staten van Zeeland over het
'profiel' van de nieuwe commissaris,
het selecteren 'door de bewindsman)
van de kandidaten en het beraad daar
over in hc-t kabinet, waarna er een
voordracht naar de koningin gaat en
een benoeming kan volgen. Dat houdt
in dat voorlopig allerlei vragen nog
niet van de lucht zullen zijn. zoels:
welke partij, welke man of welke
vrouw? Bij de huidige stand van za
ken komen vier partijen in aanmer
king die de aandacht van de minister
en het kabinet kunnen vragen voor
hun kandidaat: PvdA. AR, CHU en
VVD.
In dit opzicht staat de VVD onder aan
de lijst.. Niet zozeer omdat zij op
positiepartij ls, maar omdat er al twee
VVD-commissa rissen der koningin
zijn: Toxopeus in Groningen. Geertse-
ma in Gelderland. De benoeming van
rar. Geert.vema heeft vorig jaar nogal
lang op zich laten wachten omdat met
name de PvdA-Gelderland het liefst
een 'eigen' commis
saris had gezien. Ze
had een goede kan
didaat: de gedepu
teerde Anne Ver
meer. Binnenska
mers is daarover nogal wat strijd ge
leverd. maar tenslotte werd het kabi
net het eens over de benoeming van
mr. Geertsema. Wel zou daarbij de af
spraak zijn gemaakt dat in de com
missaris-vacature in Drente een lid
van de PvdA zou worden benoemd- het
ligt voor de hand dat in dit verband
wordt gedacht aan de Gelderse gedepu
teerde Vermeer, die op het laatste mo
ment voor Gelderland werd gepas-
seerd-
De regering stelt voor het noorden
prijs op een PvdA-commissaris:
de drie noordelijke provincies trekken
nogal eens gezamenlijk op. ze worden
althans vaak aangeduid als één geheel,
"het noorden des lands', waardoor er
neiging bestaat ook de drie commissa
rissen onder één noemer te beschou
wen. Welnu. Friesland heeft een CH-
commissaris, Groningen een lid van
de VVD: wat ligt er nu meer voor de
hand dat er in Drente een commissa
ris wordt benoemd uit de PvdA? In
dien deze procedure inderdaad zou
v/orden gevolgd zou het totaal aantal
PvdA-commissanssen op drie komen,
namelijk de twee grote provincies
Noord-Holland (Kranenburg) en Zuid-
Holland (Vrolijk) plus één kleine,
Drente. Voor Zeeland is tegen die
achtergrond de vraag van beiang of
nationaal gezien de PvdA nog een
vierde zetel (Zeeland) zou kunnen
claimen. In parlementaire kring wordt
daaraan getwijfeld, maar men acht het
niet helemaal uitgesloten: het zal voor
al afhangen van de houding van de
andere regeringspartijen, met name
van die van de minister van binnen
landse zaken, de ARP.
Indien het inderdaad om een PvdA-
1 man, cq -vrouw zou gaan komen on
vermijdelijk drie namen naar voren:
Verburg, Westerhout en sinds kort
mej. mr. Schilthuis. Het ziet er naar
uit dat Verburg voor de PvdA-Zeeland
de eerste kandidaat zal worden, waar
bij er van wordt uitgegaan dat hij ook
voor de landelijke PvdA acceptabel is.
Verburgs naam is de laatste jaren nog
al eens genoemd voor functies elders:
een hoogleraarschap in Amsterdam,
vagelijk werd zijn naam destijds ook
in relatie gebracht met het burgemees
terschap van Groningen, de afgelopen
maanden was hij de belangrijkste kan
didaat voor het burgemeesterschap
van Dordrecht. Bij die gelegenheid is
nogal wat pressie op hem uitgeoefend
om deze functie te aanvaarden, maar
tenslotte heeft hij om persoonlijke re
den bedankt. Bij de PvdA-Zeeland
stelt men dat het juist zou zijn een
man uit eigen provincie als commis
saris te krijgen, zeker wanneer zoals
in dit geval een man beschikbaar is
die Zeeland als weinig anderen kent.
Deze PvdA-overwegingen gaan uiter
aard alleen op als er een PvdA-
commissaris zou worden benoemd. En
dat nu is gelet op de partij-politieke
verdeling over de diverse provincies
toch wel de vraag. De huidige com
missaris der koningin is AR en het
zie: er niet naar uit dat deze partij
Zeeland zal laten schieten: zij heeft
op dit ogenblik twee provincies, na
melijk Zeeland en Utrecht (Van Dam)
en voelt er niets voor om er één te
laten vallen. Zodra er echter AR-na-
men voor Zeeland worden genoemd
beginnen er pikante situaties aan de
honzon op te doemen. Twee namen in
dit verband: Biesheuvel en Aantjes.
We hebben niet de indruk dat de eerste
zit te springen om het commissariaat
van Zeeland. Deze oud-premier heeft
inmiddels een reeks kleinere functies
aanvaard, die met elkaar een dagtaak
uitmaken. Maar het belangrijkste ne
gatieve punt voor mr. Biesheuvel is
vooral dat een benoeming in Zeeland
hem praktisch uitsluit van deelneming
aan de nationale politiek. En daar
voelt hij niets voor.
Dat laatste nu is inderdaad een pi
kant element: er zijn nogal wat
mensen in Den Haag ook onder
vooraanstaande AR-leden die Bies
heuvel graag naar Zeeland zouden zien
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
