PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
SOARES: EIND AAN
OORLOG IN AFRIKA
Sadat verwacht
'nieuw wonder'
van Kissinger
Comité SOS
trekker, want
houdt de
de vijand
vinger
slaapt
aan de
niet"
Gifwolk in Chicago
Vrijspraak voor
Mitchell en Stans
Tientallen mensen in ziekenhuis
CHU-voorzitter:
'reconstructie
kabinet-Den Uyl
niet reëel'
vandaag in
de krant
Doden door
aardverschuiving
in zuiden Peru
55
Eerste zege
Cees Priem
Pagina 9
217e jaargang - nummer 99
Maandag 29 april 1974
CHICAGO (AP) Specialisten
zijn zaterdagavond begonnen
met het leegpompen van een op
slagtank voor chemicaliën
Chicago in een poging een einde
te maken aan de verdere ver
spreiding van potentieel dodelij
ke gif dampen.
De chemische mist is er de oorzaak
van geweest dat meer dan vijftig men
sen in ziekenhuizen moesten worden
opgenomen. Veertienduizend mensen
htoben hun huis tijdelijk moeten ver
laten.
Paul Harrisson, een ambtenaar van de
dienst voor milieubeheer van de ge
meente Chicago, heeft zaterdag ver
klaard dat men de situatie onder con
trole meent te hebben.
Na verscheidene mislukte pogingen
om het lek in de tank te dichten, zijn
arbeiders begonnen aan het wegpom
pen van de Silicon Tetrachloride in
twee andere opslagtanks op het ter
rein van de Bulk Terminals Company
bij de haven van Camulet.
De chef van de dienst milieubeheer,
ROTTERDAM (ANP) De thans wel
uitgesproken gedachte, dat er moet
worden overgegaan tot reconstructie
van het kabinet-Den Uyl wat betreft
program en samenstelling, of dat de
KVP en ARP uit het kabinet moeten
treden terwille van de christen-demo
cratische eenheid, acht dc voorzitter
van de CIÏU, mr. O. W. A. van Ver-
schuer, weinig reëel.
Op de zaterdag in Rotterdam gehou-'
den vergadering van de unieraad heeft
de unievoorzitter gezegd dat noch de
CHU, noch KVP-AR dit zouden moe
ten bewerkstelligen. „Het zou welis
waar de christen-democratische een
heid bevorderen, maar het betekent
de loyaliteit ten opzichte van recente
lijk ingenomen standpunten".
Mr. Van Verschuer zag in de uitslag
van de statenverkiezingen een duidelij
ke ondersteuning, zowel voor de eigen
politiek van de CHU tegenover het
kabinet-Den Uyl, als voor de wens
verder te gaan in bet verband van het
christen-democratisch appel.
Hij zei tot ae leden van de unieraad
dat het gescheiden optrekken van
KVP, ARP en CHU bij de eerstvolgen
de tweede-kamerverkiezingen zal bete
kenen dat na die verkiezingen voor
enkele decennia de wegen van de drie
partijen verder zullen uiteenlopen.
De unieraad van de CHU heeft in zijn
zaterdag te Rotterdam gehouden ver
gadering zijn ernstige ongerustheid
uitgesproken over de huidige positie
van de vele zelfstandigen, met name
in het midden- en kleinbedrijf.
Waardering had de unieraad, aldus
een met algemene stemmen aangeno-;
men resolutie, voor de daadwerkelijk
grote aandacht, die de beide christe
lijk historische kamerfracties bij
voortduring aan het vraagstuk -an de
zelfstandigen besteden. Er werd in dit
opzicht steun aan beide fracties toege
zegd.
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4 en 5.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1 en
3.
Radio en televisie op pagina
Sport op de pagina's 9, 10,
11,12,13 en 14.
Richard Briceland, heeft verklaard dat
men goede hoop heeft maar dat de
zaak nog lang niet geklaard is. Het
pompen moet vandaag voltooid zijn.
De opslagtank bevatte enkele miljoe
nen liters voor er vrijdagmiddag een
scheur in ontstond.
Het gemeentebestuur heeft de vergun
ning voor de betrokken onderneming
vrijdag onmiddellijk ingetrokken en
heeft de firma en de president-direc
teur ervan beschuldigd van het ver
vuilen van de lucht boven Chicago
Er zijn binnen enkele dagen een onder
zoek beginnen waarbij men wil vast
stellen of het gaat om overtreding van
de hinderwet of mogelijke misdadige
praktijken.
De chemische mist is er de oorzaak
van geweest dat meer dan vijftig men
sen in ziekenhuizen moesten worden
opgenomen. Veertienduizend mensen
hebben hun huis tijdelijk moeten ver
laten.
LIMA (RTR) Enorme aardverschui
vingen hebben drie dorpen in het An-
desgebergte in het zuiden van Peru ver
woest. Het officiële dodencijfer stond
zondag op 43, terwijl nog circa 200
mensen worden vermist.
DOOR LEEUW
AANGEVALLEN
DANSERES OVERLEDEN
ROTTERDAM De 26-jarige danseres
Johanna Nillïssen, die eerder deze
week tijdens een optreden in een
nachtclub werd aangevallen door een
leeuw, is zondagmiddag in het Rotter
damse Dijkzigtziekenhuis aan haar ver
wondingen overleden.
Zij trad op in de nachtclub l'Ambassa-
deur in het centrum van Rotterdam*
Woensdagnacht voer'de zij enkele dan
sen uit ter omlijsting van een leeu
wennummer van de Oostenrijkse
dompteur Alfred Burkhardt. Halver
wege het nummer deed de leeuw een
uitval naar de danseres. Aanvankelijk
bleef de dompteur de situatie mees
ter, maar even later viel de leeuw
opnieuw aan. De danseres liep daarbij
zeer ernstige verwondingen op aan de
nek, het gezicht en het bovenlichaam*
Uiteindelijk werd zij door een bezoe
ker van de nachtclub uit dè kooi
getrokken.
VLIEGRAMP IN RUSLAND
MOSKOU (RTR) Alle 118 mensen
aan boord van een Russische verkeers
vliegtuig zijn omgekomen, toen het
toestel zaterdagavond brandend ne
stortte in de buurt van Leningrad,
wordt van westelijke zijde in Moskou
vernomen.
Het was een viermotorige Iljoesjin-18
van Aeroflot. Van buitenlandse slacht
offers is geen melding gemaakt.
JURY WIKTE 26 UUR:
NEW YORK (RTR-UPI) Een
federale jury heeft zondag oud
minister van justitie John Mit
chell en oud-minister van han
del Maurice Stans onschuldig
bevonden aan het hun ten laste
gelegde, namelijk misbruik van
hun positie om de loop van het
recht te beïnvloeden en meineed
Volgens de aanklacht hadden zij de fi
nancier Robert Vesco hulp beloofd bij
een onderzoek van de commissie voor
de effectenhandel dat tegen hem was
ingesteld, in ruil voor een bijdrage van
200.000 dollar aan het fonds voor de
herverkiezing van president Nixon.
De jury, bestaande uit negen
en drie vrouwen, kwam tot haar oor
deel na 26 uur beraadslagen.
SOCIALISTENLEIDER NA MASSALE ONTVANGST
DOOR DE SPINOLA ONTVANGEN
(Van een medewerkster).
LISSABON - „Het eensgezinde volk zal nooïr. verslagen worden". Dit is de slagzin van het ogenblik
die bij herhaling weerklonk in rond het station St.-Apollonia in afwachting van de aankomst var
Mario Soares, de leider van de socialistische partij die in Parijs in ballingschap leefde. Een massa
mensen, een rode anjer in het knoopsgat, juichte Soares toe, die hen vanaf een balkon van de boven
ste verdieping van het station toesprak.
In die toespraak, en in de perscon
ferentie daarna, nam Soares direct
duidelijk stelling tegen de kolomale
oorlog. „Wij. de socialistische partij,
verklaren de oorlog aan de oorlog.
Wij willen vrede en daartoe zijn snel
le onderhandelingen met. de bevrij
dingsbewegingen noodzakelijk." Soa
res wees ook op het gevaar van een
mogelijke alliantie tussen de" meest,
reactionairen van de blanke bevolking
van Angola en Mozambique met Zuid-
Af ri ka.
Hij sprak ook de hoop uit dat de
twee miljoen Portugese gastarbeiders
binnen afzienbare tijd in een econo-i kleine militant". Belangrijk op dit
misch geherstructureerd Portugal ogenblik, benadrukte Soares. is dat
moeten alle nrfwrpssipve krachten zich bimde-
.•erk zullen vinden. Daartoe moeten
de monopolies van het Portugese
grootkapitaal worden gebroken. ,De
rijkdom dient te behoren aan degenen
die arbeiden, en niet aan de patroon",
zei hij.
Een journalist ging zo ver de aan
komst van Soares in Lissabon te1
vergelijken met de historische aan
komst van Lenin destijds in Rjisland.
Een vergelijking die Soares nochtans
van de hand wijst. ..Lenin
groot man", zei hij, „ik ben maar een
alle progressieve krachten zich bunde
len en zich niet gaan verliezen
allerlei rivaliteiten.
Communisten
OVERLEG IN GENÈVE
NEW YORK (RTR, AFP, UPI) President Anwar Sadat van
Egypte heeft zondag verklaard te geloven dat de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, opnieuw 'een
wonder' kan verrichten en voor een bestand tussen Syrië en Is
raël kan zorgen.
Het Egyptische staatshoofd zei in een Amerikaans televisiepro
gramma dat in Alexandrië was opgenomen dat Kissinger een 'man
van wonderen' is. „Ik geloof dat hij het opnieuw in Syrië zal laten
zien" (een bestand), aldus Sadat.
Hij noemde de strijd in de heuvels van
Golan gevaarlijk 'als we niet al onze
krachten inspannen'. Sprekende over
de Amerikaanse-Egyptische betrekkin
gen gewaagde de president opnieuw
van 'een wonder' toen hij het had over
wat hij noemde de verandering van de
Amerikaanse politiek inzake het Mid
den-Oosten. Hij beschreef deze poli
tiek als een drastische wijziging in de
richting van vrede gebaseerd op recht
vaardigheid. „Amerika, onder Nixon
en Kissinger, streeft naar vrede, waar
achtige vrede", aldus Sadat.
Hij gaf toe dat zijn betrekkingen met
de Sowjet-Unie sinds Kissingers be
zoek aan Cairo in november vorig
jaar 'zeer gespannen' zijn geworden.
De president schreef dit toe aan de
gevoeligheid van de Russen die is ver
oorzaakt door wat hij noemde het ver
langen van Egypte zijn betrekkingen
met de twee supermogendheden
evenwicht te brengen.
De Sowjet-Russische en Amerikaanse
ministers van buitenlandse zaken. An
drei Gromyko en Henry Kissinger,
vertrokken zondag respectievelijk uit
Moskou en Washington naar Genève
waar zij vandaag besprekingen zullen
voeren.
Naar zondag verluidde zou Gromyko
van Genève nog naar de Syrische
hoofdstad Damascus reizen om met de
Syrische leiders te spreken over een
troepenscheiding.
De Syrische minister van buitenland
se zaken, Khaddam, verklaarde
weekend tegenover het Libanese blad
Al-Dijar: „De Syrische regering weet
niet of minister Kissinger positieve
plannen bij zich heeft als hij naar Da
mascus komt. Maar Syrië zal niet naar
de conferentie van Genève gaan als
de Israëlische troepen niet terugge
trokken worden en als onze vijand niet
de rechten van het Palestijnse volk
erkent".
Israël
Volgens sommige diplomatieke krin
gen heeft Kissinger de hoofdlijnen van
een akkoord echter al in zijn zak. De
ze zouden zijn opgesteld bij de recen
te besprekingeri die de minister in
Washington met vertegenwoordigers
van Israël en Syrië heeft gevoerd.
Naar de mening van genoemde krin
gen behelst het ontwerp-akkoord een
Israëlische terugtrekking uit een ge
bied van 525 vierkante kilometer dat
het bij de oktoberoorlog heeft bezet
alsmede een stuk van 1,5 vierkante ki
lometer. met inbegrip van Koeneitra.
dat in 1967 werd bezet. Voorts zouden
de strijdkrachten aan beide kanten
van de nieuwe grens 'uitgedund' moe
ten worden, zal er een troepenmacht
van de Verenigde Naties gestationeerd
moeten worden en zullen 65 Israëli
sche krijgsgevangenen en 15.000 tot
17.000 Syrische vluchtelingen moeten
terugkeren.
Tijdens zijn toespraak op het bal
kon. waar hij omringd was door een
aantal bekende oppositiefiguren, zoals
de pas vrijgelaten LU AR-lei der Herroi-
nio da Parma Imacio, had de leider
van de communistische partij. Alvaro;
Cunhal, zich bij hem gevoegd. Later
verklaarde hij te hopen dat ook de
communistische partij deel zal nemen
aan de voorlopige regering. Een punt
dat tot op dit ogenblik nogal duister!
bleef, is juist de houding van de
communistische partij tegenover de'
junta en omgekeerd.
De communistische partij verklaar
de weliswaar de junta te zullen steu
nen voor zover deze ernstige op een
democratisering van het regime aan
stuurt. en een junta-lid gaf toe de
communisten als een realiteit te aan
vaarden, maar daar bleef het bij.
Junta
Vanaf het station vertrok Soares
naar het ministerie van defensie voor
een ontmoeting met generaal De Spi-
nola en de leiding van de Beweging
van de Strijdkrachten. In dat zelfde
ministerie had de junta gisteren de
directeur van de verschillende infor
matiemedia en de leiders van een
aantal politieke groeperingen ontbo
den. Kort samengevat deelde generaal
Spinola het volgende mee:
De persvrijheid blijft gevrijwaard,
maar meer vrijheid betekent ook
meer verantwoordelijkheid. Zijn be
langrijkste verklaring betrof uiteraard
de overzeese gebieden. De Spinola
blijft bij de ideeën die hij in zijn
boek Portugal e o futura uiteengezet
heeft. De bevolking heeft recht op
zelfbestuur, maar „onder Portugese
vlag". Deze autonomie mag niet ver
ward worden met onafhankelijkheid
en mag zeker niet overhaast worden
toegekend.
Referendum
De Spinola voorziet een periode
gedurende welke de bevolking, zowel
in het moederland als in de overzeese
provincies, politiek bewust gemaakt
wordt, waarna bijvoorbeeld per refe
rendum kan worden bepaald tot wel
ke vorm van autonomie kan worden
overgegaan. Het is dus duidelijk dat
de stellingname van De Spinola niet
dezelfde is als die van bijvoorbeeld
Soares, Fernando de Reia de Moura
(van de CDE, de commissie voor
democratische verkiezingen), of van
de communisten.
Zelfs de Beweging van de Strijd
krachten zelf gaat in zijn programma
verklaring verder dan generaal De
Spinola. De kwestie van de koloniale
oorlog zal dan ook het grootste twist
punt vormen bij de vorming van de
beloofde verlopige regering Op het
ogenblik wordt hier, wat deze rege
ring betreft, algemeen geloofd dat de
verschillende politieke tenóenzen hier
een plaats zullen vinden.
Er worden zelfs al enkelenamen
genoemd. Veiga Simao zal minister
van onderwijs blijven, Fernando de
Reia de Moura zal misschien minister
van economie worden. Mario Soares
wordt genoemd als mogelijke minis
ter van buitenlandse zaken en Alvaro
Guerro, hoofd van de redactie van
Republica, de meest progressieve
krant van Portugal, als minister van
ZEVIBEL-VOORZITTER LOCKEFEER OVER OOSTERSCHELDE-PROBLEMATIEK:
FELLE KRITIEK OP
NOTA PROVINCIALE
WATERSTAAT
YERSEKE „Het comité SOS
(Samenwerking Oosterschelde)
blijft de vinger aan de trekker
houden, want de vijand slaapt
niet." Een felle Zevibel-voorzit-
ter A. L. S. Lockefer heeft de
Zeeuwse visserijwereld cr voor
gewaarschuwd niet 'in te dut
ten'.. omdat de strijd om de Oos
terschelde nog lang niet gestre
den is. De heer Lockefeer toon
de zich zaterdag in het her
vormd verenigingsgebouw 'De
Haven' in Yerseke tijdens de
jaarvergadering van de 'Vereni
ging tot bevordering der Zeeuw
se Visserijbelangen' verbitterd
over een aantal negatieve reac
ties, dat is binnen gekomen op
de nota van de commissie Klaa-
sesz. Hij hekelde vooral de nota,
die provinciale waterstaat, de
Provinciale Planologische
Dienst en het Economisch Tech
nologisch Instituut naar aanlei
ding van het rapport Klaasesz
hebben geproduceerd. Daarbij
moest met name provinciale
Waterstaat het ontgelden.
kriebel voor maar ik wil alleen
ingaan op hetgeen in de bijdrage van
provinciale waterstaat over de visserij
gezegd wordt" aldus de Zevibel-voor-
zitter .Ik heb me er mateloos aan
geërgerd. Ik denk aan een meneer die
De Beyl (hoofdingenieur-directeur)
heet, en die zijn naam indachtig erg
graag schijnt te hakken op de Zeeuw
se visserij. In. de inleiding van de
nota staat geschreven: 'dat het intri
gerend is, dat in het rapport van de
commissie-Klaasesz de visserij conse
quent afzonderlijk wordt behandeld.
Het lijkt zeer waarschijnlijk, dat de
visserijbelangen een overheersende rol
hebben gespeeld." Voorzitter Locke
feer reageerde daarop met: „Ik mag
dus constateren, dat de schrijvers er
last van hebben en het afkeuren, dat
de Zeeuwse visserij zo sterk naar
voren komt in het rapport van de
commissie-Klaasesz. Dat deze afkeu
ring uitgerekend van eigen bodem
moet komen!." riep de Zevibel-voorzit-
ter verontwaardigd uit. „Nu de visse
rij op de juiste waarde wordt ge-
-schat, is dat met naar de zin van hen.
die ze steeds bewust onderschat heb
ben. Wij nemen er akte van, dat de
notaschrijvers in Zeeland de commis
sie-Klaasesz op ae vingers tikken, om
dat die uiteindelijk recht doet weder
varen aan de visserij," aldus de heer
Lockefeer.
Geen twijfel
Hij liet er geen twijfel over
dat de visserij het rapport van de
Oosterschelde-commissie met open ar
men heeft ontvangen. „Wij zien in de
door de commissie-Klaasesz aanbevo
len oplossing waarlijk perspectief
voor de visserij en schelpdierencultu
res. Wij waarderen in hoge mate, dat
in het rapport de visserij de plaats
heeft gekregen, die haar toekomt. Ein
delijk, na zoveel jaren, waarin velen
ons schouderophalend en wegwuivend
bejegend hebben." De voorzitter van
Zevibel zei tijdens de jaarvergadering
te begrijpen, dat de commissie-Klaas
esz naar een compromis heeft ge
streefd. „Waarom aanvaarden anderen
dat niet?" Voorzitter P. Boogert van
"Vissersbelang' uit Yerseke noemde de
oplossing van de Oosterschelde-com
missie voor alle partijen juist'. „Het
garandeert de veiligheid en stromend
water. En dat laatste betekent het
zijn of niet zijn van Yerseke". De heer
Boogert schetste Yerseke ais een "ten
dode opgeschreven vissersplaats,' als
de getijwisseling in de Oosterschelde
zou verdwijnen. Hij betitelde de
vraagtekens, die de provinciale dien
sten achter het 'ei van Klaasesz' heb
ben geplaatst, als 'onnodig gerezen
bezwaren.'
Protestacties
Zevibel-voorzitter Lockefeer sneed za
terdag ook nog een heel andere pro
blematiek aan: ,J>e ongekend hoge
stijging van de olieprijzen zal de be-
drijfsuitkomsten zeer nadelig beïn
vloeden, zowel voor eigenaar als voor
bemanning. Ook de prijzen van mate
rialen zijn in prijs gestegen. Er zijn al
(Zie slot pagina 5 kolom 5)
LISSABON Dc Portugee
SOdalisUt.i1cider Mario Soa
res zwaait hier naar de dui
zenden mensen, die hern
zondag verwelkomden toen
hij uit ballingschap in
Frankrijk in zijn vaderland
terugkeerde.
voorlichting. Maar dit laatste zal wel
wishfull thinking van de kant van de
progressieven zijn.
Luguber
In de stad is het kalm. Hier en
daar staan soldaten op wacht, maar
de verbazing en het ongeloof van de
eerste dagen heeft plaats gemaakt
voor een afwachtende houding. Wel
hangt er nog enige spanning in de
lucht, omdat er nog 2000 veiligheidsa
genten (van de vroegere PIDE) op da
vlucht zouden zijn en men vreest dat
deze elementen, als ratten in de val,
tot wanhoopsdaden zouden kunnen
overgaan. Enkelen verscholen zich bij
voorbeeld al in een middelbare
school, maar konden, zonder dat de
leerlingen wat gebeurde, worden gear
resteerd. Na het hoofdkwartier van
deze PIDE werd nu ook een „techni
sche school" van deze PIDE bezet. In
beide lokalen deed men, zoals ver
wacht, een aantal lugubere en interes
sante ontdekkingen.
Bijvoorbeeld een foto-album van
slachtoffers, een waar oppositiemu-
seum, een bibliotheek met marxisti
sche literatuur, een compleet archief,
zowel van de subversieve elementen
als van de eigen leden, een aantal
folterwerktuigen en men spreekt zelfs
van skeletten. In een van de bureaus
prijkt een gedicht aan de muur van
de hand van Salazar toen die pas tien
jaar oud was.
De „techische school" bevat boven
dien een kleine kapel, een altaar en
heiligenbeelden incluis. Terwijl het le
ger aan de hand van de gevonden
PIDE-lijsten probeert zoveel mogelijk
PIDE's te arresteren, maakt de bevol
king een ware jacht op deze agenten.
Een hoop mensen zijn ooit wel eens
met een van deze beruchte politie
mannen in aanraking geweest en het
ieger heeft aan ooi: al meer dan één
lynchpartij moeten voorkomen.
In afwachting van de eerste toegela
ten 1 mei-viering het zit erin dat
de junta 1 mei tot feestdag zal uitroe
pen en de dat de Portugezen die dag
dus vrijaf zullen krijgen zal hier in
politieke en militaire kringen druk
onderhandeld worden. Tegenstellingen
en vraagtekens zijn er genoeg.
De Portugese bisschoppen hebben
zaterdag in een gezamenlijke verkla
ring, die in de bedevaartsplaats Fati-
ma werd gepubliceerd, volledige steun
toegezegd aan het nieuwe bewind. De
Zuidafrikaanse regering heeft zondag
de Portugese junta van generaal de
Spinola officieel erkend, zo is in Pre
toria meegedeeld.
KONINGINNEDAG
IETS WARMER
De koude luchtstroom van de
laatste dagen begon zondag al
merkbaar al te nemenMet een
wind tussen oost en zuidoost be
reikt ons geleidelijk iets warmere
lucht, met op Koninginnedag
maxima in de buurt van 15 tot
17 graden. De lucht wordt wel
iets onstabieler, zodat plaatselijk
de uitgestoken driekleur dinsdag
wat nattigheid kan krijgen. Regen
van betekenis, waar met name de
land- en tuinbouw naar uitziet,
zien wij op korte termijn nog
niet zitten.
Een zeer omvangrijk depressie-
gebied bedekt Zuid-Europa en
geeft veel regen in Spanje. Zuid
Frankrijk. Italie en Joegoslavië.
Alleen in de Balkan komt het
kwik 's middags boven 20 graden.
In genoemde regenlanden is hel
voor eind april veel te koud.
Daar er ook vandaag geer, regen
van enige betekenis wordt ver
wacht. zal april met gemiddeld
over het hele land slechts twee a
drie millimeter regen de droogste
zijn sinds 1293. Toen werd in Den
Helder en in De Bilt nul millime
ter opgetekend. Alleen plaatselijk
in Zeeland en Brabant is er in
deze maand zeven tot tien milli
meter regen gevallen als grootste
hoeveelheid.
