PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT kiüri DE SPINOLA: „BINNEN JAAR VERKIEZINGEN" PZC Voorlopig geen sprake van overschot aan onderwijzers in Zeeland Unie BLHP treedt uit het NKV „Onafhankelijkheid koloniën volstrekt noodzakelijk" gouverneurs in afrika ontslagen - politieke gevangenen vrijgelaten - censuur opgeheven t.v.-rede juntaleider margarine goedkoper federatie afgewezen den uyl over portugal: BROOD EEN CENT DUURDER NIEUWE LICHTING ZEEUWSE ONDERWIJZERS HEEFT NU AL EEN BAAN Ronde Talel Fliplani weer de beste Pagina 2 217e jaargang - nummer 98 Zaterdag 27 april 1974 I^QPRll RIJ MEE MET DE S.G.B. Ie rijdog 30 opril 14.00 uur. DROOGTE HOUDT AAN (Van onze weerkundige medewer ker) De liogedrukgebieden zijn nog niet van plan om zich van de weerkaart te laten vegen en zo lang zal er ook nog geen einde aan de droogte komen. Tijdens het weekeinde zal het hogedruk- gebicd, dat zich van Schotland lot de Oostzee uitstrekt, een be langrijke rol blijven spelen, met oostelijke winden en overwegend droog weer met nu en dan zon. Zwakke depressies liggen bij Hongarije en bij de Rivièra. Een zwak regengebied drong vrijdaga vond tot bij het Rijnland door en kan op enkele plaatsen met name langs de oostgrens wat lichte re gen veroorzaken, maar veel ver wachten wij er niet van. In ieder geval niet zoveel dat begin vol gende week gesteld kan worden dat de extreme voorjaarsdroogte verleden tijd is, want de depres- aedoorbraak zal dan veel over tuigender moeten worden. Geleidelijk wordt via Midden- Buropa wat minder koude lucht zangevoerd, al zal ook zondag het kwik nog niet flink boven de 13 graden kunnen komen. De eer ste helft van de ruim vijf weken durende periode met abnormaal weinig regen was belangrijk war mer. Inmiddels heeft april plaat selijk in ons land al wel 200 uur zon opgeleverd, tegen normaal 165 uur. LISSABON (RTR, AFP, DPA) Daags na de militaire putsch in Portugal heeft de nieuwe leider, generaal Antonio de Spinola, binnen een jaar nieuwe verkiezingen beloofd, de politieke gevangenen vrijgelaten en vrijheid van meningsuiting en pers afgekondigd. In een uitvoerig programma legde de 64-jarige held van Portugals lange oorlog tegen nationalistische guerrillastrijders in de Afrikaanse gebieden er opnieuw de nadruk op dat daar eerder een politieke dan een militaire oplossing tot stand zou moeten worden gebracht. Maar op een persconferentie deelde hij in antwoord op een vraag mee dat er op-het ogenblik geen plannen waren om in contact te treden met de guerrillastrijders. LISSABON Portugals nieuwe leider generaal Antonio de Sptnola tijdens zijn tu-rede van donderdag nacht, waarin hij voor het eerst als hoofd van een 'junta van red ding', die uit zeven leden bestaat, tot de natie sprak. De Afrikaanse Partij voor Onafhande- lijkheid van Guinee Bissao en de Kaapverdische Eilanden (paigc) heeft vrijdag een beroep op de Portugese militairen gedaan en gezegd dat zij geen enkel voorstel of belofte zal aanvaarden waarin niet de overwin ning en de onafhankelijkheid van onze soevereine republiek zou worden er kend. Zij zei echter te hopen dat vriendschappelijke betrekkingen zou den kunnen worden gevestigd tussen het volk van een vrij Portugal en de bevolking van Guinee-Bissao en de Kaapverdische Eilanden. In een com mentaar van haair radiozender 'Radio Li'oertacao' begroette de partij het initiatief van de strijdkrachten. Er werd echter ook een verheviging van de strijd aangekondigd die zij schouwde als een concrete steun het Portugese volk en de gez< krachten van het Portugese Want zij zijn het die het beste 1 weten dat er geen enkele oplossing voor Portugal mogelijk zonder totale liquidatie van het Portu gese kolonialisme in Afrika. Ontslag Uit Mizambïqite wordt gemeld dat het in alle grote steden rustig is en dat zich geen manifestaties hebben voor gedaan na de coup in Portugal. Gou verneur Pimentel dos Santos is in middels van zijn functie ontheven krachtens een besluit van de leider van de junta in Portugal, generaal De Spinola. Over het algemeen leek de situatie in Portugal vrijdag rustig, met uitzonde ring van enkele incidenten. Voor het gebouw van het dagblad van TSpoca', het orgaan van de partij van de verdreven premier Caetano, werden auto's in brand gestoken. Elders in de hoofdstad werden de kantoren van de commissie voor perscensuur be stormd. Na felle tegenstand gaven zich in Lissabon 250 leden van de veiligheidspolitie over. In Oporto be zetten militairen het bureau van de veiligheidspolitie. Daar werden acht gevangenen bevrijd. Vijf kilometer van Lissabon werden 114 politieke gevan genen uit de gevangenis van Caxias bevrijd. In een boodschap heeft de leider van de junta, generaal De Spi nola, de strijdkrachten bedankt „voor hun sublieme daad van patriottisme die gevoegd kan worden bij tal van andere daden bij de verdediging van Portugal overzee." Hij loofde hun voorbeeldige discipline en de doelma tigheid die zij bij de vervulling van him opdracht aan de dag legden- Reacties LISSABON Met een pistool in de hand bewaakt een Portugese legerofficier drie staatsveiligheids- agenten, die zich tijdens de op stand tegen de beweging van de strijdlcrachten keerden. DEN HAAG Met ingang van 13 mei wordt een pakje margarine cent goedkoper en een pakje lialva ne 1 cent. Deze prijsverlaging is een gevolg van de prijsdaling op de inter nationale grondstoffenmarkt. De prijs verlaging is overeengekomen tussen liet ministerie van Economische Za ken en de Bond van Margarinefabri kanten. Klaasesz De vier waterschappen langs de Oosterschelde ontraden de uitvoe ring van het plan Klaasesz (pag. 7). Nieuws uit Zeeland op de pagina's 2, 4, 5, 7, 8, 9 en 11. Binnen- en buitenlands nieuws op de pagina's 1, 3 en 13. Sport op pagina 25. Radio en t.v. op pagina 27. Financieel nieuws op pagina en in de zaterdagkrant pag. 17 In de interview-serie 'In- te'f deze week een ge sprek met de Hansweert- weertse berger Leen Pol derman. pag. 19 Letterkundige kroniek van Hans Warren; Stemmen uit de kerken, 75 jaar Staatsbosbeheer. pag. 21 Verplichte bloedproef zal het onderzoek vereenvou digen. is de mening van dr. A. H. Witte, directeur van het gerechtelijk labo ratorium; Dr. J. M. Minderhoud. lector in dneurologie aan de rijksuniversiteit te Groningen, komt door zijn praktijkervaringen tot de conclusie dat het risic.o van zonder val helm rijden door brom fietsers, groot is. pag. 23 Popp\-aet; Schaken, dammen. (Van onze redactie economie) BILTHOVEN De Unie BLHP (Beambten, Leidinggevend- en Hoger Personeel) zal uit het Nederlands Katholiek Vakverbond treden. De bestuursraad van de unie wees vrijdag in Bilthoven una niem het plan van NKV en NVV tot oprichting van de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) af. Als heide vakcentrales niet voor 10 juni met een model komen, waarin de Unie zichzelf kan zijn, is de uittreding van deze 35.000 leden tellende organi satie bij het NKV per 1 januari volgend jaar een feit. Dat de afscheiding van de Unie er komt. kon vrijdagavond worden opge maakt uit het antwoord op de vraag aan Unievoorzitter A. Hubben of hij nog kansen ziet voor een federatie waarmee de Unie vrede heeft. „Ik zie het niet meer zitten", zei Hubben. Hij verwacht stellig dat NVV en NKV hun federatiemodel voor de Unie niet zullen wijzigen. De NKV-hond wil per se niet later dan 10 juni weten of NKV en NW bereid zijn hun federatie te verande ren. zodat nog voor 1 juli kan worden bepaald of een gewijzigde federatie de instemming van de bond kan krijgen. Is dat niet het geval, dan zegt de Unie nog voor 1 juli de relatie met het NKV per 1 januari 1975 op. Intussen mag het algemeen bestuur van de bestuursraad al alternatieve mogelijk heden gaan onderzoeken ter waarbor ging van de belangenbehartiging van de leden, als de Unie eenmaal een categoraal (niet meer aan een vakcen trale gebonden) bestaan gaat lei den. De bestuursraad stelde vast dat meer dan 90 procent van de deze maand geraadpleegde leden en kader leden het op 2 april ingediende federa tiemodel van NVV en NKV onaan vaardbaar achten. Deze meerderheid ziet vooral als fundamenteel bezwaar (Zie slot pagina 3 kolom 3) Uit tal van landen komen reacties op de gebeurtenissen in Portugal. Gene raal Amin van Oeganda heeft een telegram gestuurd aan generaal De Spinola om zijn voldoening te uiten en hem te vragen om onmiddellijke en totale onafhankelijkheid van de Portugese gebieden in Afrika. „Uw besluit had uiteraard veel eerder moe ten worden genomen, maar beter laat dan nooit." Mocht de onafhankelijk heid niet vreedzaam bereikt kunnen worden, dan zijn wij bereid te vech ten tot het hele continent bevrijd zal zijn. Premier Vorster van Zuid-Afrika zei vrijdag dat de gebeurtenissen in Portugal inderdaad zeer ernstig voor zijn land zouden kunnen blijken te zijn. De regering houdt de situatie aandachtig m het oog. In Spanje wordt de politieke ontwikkeling in Portugal met grote belangstelling ge volgd. Voor de Spaanse regering het in 1970 met 10 jaar verlengde Ibero-pact naast de militaire overeen komsten met de VS en Frankrijk de steunpilaar van haar veiligheidspoli tiek. In antwoord op een vraag een Spaanse journalist over de toe komstige betrekkingen met Spanje antwoordde generaal De Spinola op een persconferentie: „ik geloof dat de nieuwe oriëntatie van het Portugese beleid de betrekkingen tussen Portu gal en Spanje aanzienlijk zal verge makkelijken." Inmiddels was Portugal vrijdag vrijwel geheel van de buiten wereld afgesloten. De Spinola zei dat de vliegvelden en zeehavens tot nader aankondiging gesloten zullen blijven. De enige landsgrens met Spanje was vannacht afgesloten maar volgens Spaanse autoriteiten hadden Portuge se douanebeambten tegen het einde van de middag enkele grensposten heropend. Benoemingen (Zie slot pagina 3 kolom 4) (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De regering ziet in de nieuwe toestand in Portugal 'hoopvolle tekenen'. Bi] de eerste besprekingen met het nieuwe bewind van De Spinola zal Nederland de onafhankelijkheid van de Portugese koloniën in Afrika als 'volstrekt noodzakelijk' zien. Minister-president Den Uyl zei vrij-' dag na afloop van de wekelijkse mi nisterraad dat in eerste instantie de, veranderingen voor het Portugese volk voordeliger lijken dan voor de bevolking van Guinee Bissau, Mozam bique en Angola. „Het beeld van De Spinola is dat van een uiterst con vatief man Bovendien moet het feit dat de coupe is gepleegd door een militaire groep tot grote voorzichtig heid manen", aldus de premier. Uit de radiospeeeh van de nieuwe Portugese leider heeft de heer Den Uyl begrepen dat hij de Afrikaanse koloniën onder Portugees bewind wil handhaven. „Bij het bepalen ran ons oordeel blijft voorzichtigheid gebo den". aldus de premier. Hij noemde het oordeel van de Nederlandse rege ring „terughoudend", maar met een duidelijke positieve ondertoon. Als hoopvolle tekenen ziet de rege ring de toezegging van het nieuwe bewind dat de grondrechten hersteld zullen worden, de afschaffing van de feitelijke censuur, de aangekondigde democratische verkiezingen, het vrijla ten van politieke gevangenen en de opheffing van de geheime politie. Volgens de heer Den Uyl staat het vast dat de onvrede die in Portugal bestond over het koloniale beleid een belangrijke rol heeft gespeeld bij de machtswisseling. „Er heerste een üie-| pe ontevredenheid", aldus de premier. Volgens hem zijn het juist de bench-1 ten van vrijdag geweest die het rege-i ringsbeeld van de coupe wat gunstiger hebben gemaakt. „Als alle beloofde veranderingen worden gerealiseerd, denk ik dat er iets gaat gebeuren in dat land wat van grote betekenis is", zo zei de minister-president. DEN HAAG Woensdag 1 mei! wordt het brood 1 cent duurder. Deze prijsverhoging geldt zowel voor het hele als voor het halve brood. De door het ministerie van economische zaken toegestane stijging is een ge volg van de doorberekening van loon kostenstijgingen en de verhoging van externe kosten. De verhoging had nog groter moeten zijn als in overleg met het ministerie niet gelijktijdig een verlaging van de bloem- en meelprij- zen was doorgevoerd. LICHTE TENDENS, DAT VRAAG HET AANBOD OVERTREFT MIDDELBURG Ruim een maand voordat een nieuwe lichting onderwij zers cn onderwijzeressen van de beide pedagogische academies te Middel burg volledig bevoegd 'het veld' wordt ingestuurd, blijkt van een eventueel dreigend overschot aan leerkrachten in Zeeland geen sprake te zijn. On danks de alarmerende berichten van enkele maanden geleden dat de markt verzadigd was en dat een aantal on derwijskrachten geen werk kon vinden, hebben de deze zomer aan de Middelburgse academies afstuderende onderw ijzers!essen) geen enkele moei te een baan te vinden. Alle studenten, die dit jaar afstuderen, hebben inmid dels al een benoeming op zak, uitge zonderd diegenen, die dit jaar in mili taire dienst moeten en daarvan geen uitstel kunnen krijgen. Zowel op de christelijke pedagogische academie als op de rijks pedagogische academie te Middelburg heeft men de afgelopen weken ervaren, dat vraag en aanbod in de onderwijzerssector zeker voor dit jaar nog steeds in evenwicht zijn. Zelfs is een lichte tendens te hespeuren, dat de vraag het aanbod hier en daar overtreft. In een gesprek stelden de beide directeu ren van de pa's te Middelburg, de heren M, A. Hage (rijks) en N. Ver boon (chr.): „De situatie op dit mo ment is zelfs zo, dat wij nog steeds vraag hebben naar onderwijskrachten, ook van buiten Zeeland. Als wij over enkele weken méér onderwijzers zou den afleveren, zouden die gemakkelijk en vlot kunnen worden geplaatst. Het aantal sollicitanten op een vacature is zo klein, dat er nog steeds een te geringe keuzemogelijkeheid is." Bij de afgestudeerden van de kleuteroplei ding is nu nog een gering overschot, maar de ervaring heeft geleerd, dat dit overschot in de loop van het jaar verdwijnt. Het aantal aanmeldingen van studen ten aan de beide pa's en de kleuter- opleidingen voor het nieuwe cursusjaar is ongeveer gelijk aan het aantal van vorig jaar: voor de rpa zijn dit 108 studenten voor de onderwijzereoplei ding (vier eerste klassen) en 51 stejaars (twee klassen) en negen tweedejaarsstudenten voor de kleuter opleiding. Voor de cpa: 83 studenten voor de onderwijzersopleiding (drie klassen) en voor de kleuteropleiding 84 (eveneens drie klassen). In tegenstelling tot vorig jaar nemen de beide pa's dit jaar geen prestatie-motivatie-onderzoek af bij adspirant-studenten. Dit onderzoek door de Zeeuwse beroepskeuzebu reaus wordt nu gehouden op de afle verende scholen. Op de academies krijgt dit onderzoek een vervolg met een gesprek en/of een gericht onder zoek. Hierna wordt definitief tot toe lating besloten. Academisering Nu de integratie van het kleuter- basisonderwijs in Zeeland en ook lan delijk steeds duidelijker vormen aan neemt, rijst de vraag hoe het gesteld is met de integratie van de opleidin gen van onderwijzers en kleuterleid sters. „Wij kunnen slechts tot integratie van de opleidingen komen, als de academi- sering op de pedagogische academies een feit wordt," zeggen de beide direc teuren. „Er wordt steeds gepraat over academisering. maar in de praktijk komt daar weinig van terecht, omdat we wettelijk nog voor een groot deel vastzitten aan de oude kweekschool opleiding. Er is geen gefaseerde oplei ding en het feit dat met name het afschaffen van het jaarklassensysteem nog niet kan worden doorgevoerd werkt erg belemmerend: enerzijds tra ditioneel onderwijs en anderzijds tege moet komen aan de vemieuwingsei- sen. Het is dan ook moeilijk een juiste koers te varen", aldus de direc teuren Hage en Verboon. Hoewel aca demisering veel meer teweeg zal brengen dan een doorvoeren van de integratie van de opleidingen zal academisering geen totale omwente ling betekenen ten aanzien van de vrijheid voor de studenten om naar believen te komen en te gaan op de academies. Naast het belang van het afschaffen van het jaarklassen-systcem "achten de directeuren een verandering in het afnemen van de examens een eerste vereiste. „Wij. willen af van die exa mens op het eind van het jaar." zegt de heer Hage. „Een coupure van één jaar geldt voor alle vakken en dat is veel te lang. Daarom moet die acade misering zo gauw mogelijk vaste vorm krijgen. Wij hopen dan ook. dat de invoering van de academisering en de integratie van de opleidingen sa men zullen gaan." De heer Verboon: „Bij alle ontwikkelingen hebben de Middelburgse pedagogische academies de kleuteropleidingsscholen kunnen meezuigen. Nu echter dreigen zij ach ter te raken. Daarom moet er in het belang van de vernieuwing binnen het onderwijs snel iets gebeuren." Zie slot pagina 11 kolom 6} fywÜtjn De kamer van koophandel voor Midden- en Noord- Zeeland heeft «steren uitvoerig afscheid genomen van haar voorzitter Kimme raad en bij die gelegenheid diens opvolger dr. H. Zijl mans geïnstalleerd. Daarmee kwam een einde aan de periode-Kammeraad, een lange reeks van jaren waarin deze voorzitter op zijn eigen wijze 1rustig, bescheiden, zakelijk leiding gaf aan het werk van deze kamer. Het afscheid had een bijzonder karakter: er werd niet alleen gesproken, maar ook ge zongen, namelijk door Marie-Cécile Moerdijk. Zij zorgde voor een plezie rige. welluidende en charmante onder breking van de toespraken, waardoor dit afscheid een mengeling werd van officiële receptie en gemoedelijke fa miliebijeenkomst. Een gemoedelijk heid are mede ontstond doordat me s-rouw Moerdijk een goed vertelster bleek: de aanwezigen hebben, naar het ons voorkomt, bijzonder genoten van haar verhaal over de Axel.se vrouwen die met de trein meegingen. De tradi tie van Patjen Guus'. de Oost- Zeeuwsvlamingen zullen begrijpen wat we bedoelen is bij de Zuiddorp se Marie-Cécile Moerdijk nog spring levend. De nieuwe voorzitter ging in zijn In stallatierede in op de verhouding van de kamer van koophandel je gens wat men zou kunnen noemen de buitenwereld. Hij vroeg zich af waarom er zo weinig contact is tussen kamer en provinciale en gemeentelijke overheden. Is niet meer consultatie gewenst? Zou niet de kamer zelf initia tieven moeten ontwiltkelen? Kan het werk van bepaalde gespecialiseerde in stituten zich niet binnen de kamer ontwikkelen? Waar om is de landbouw niet bij het werk van de kamer be trokken? Dr. Zijlmans stelde dat dg kamer van koophandel een „perma nente ronde tafel dient te zijn. waar alle zakelijke problemen objectief, in het algemeen belang en zonder poli tieke of andere doctrines kunnen wor den besproken". Hij vond dat andere wegen moeien worden ingeslagen voor al ook omdat nieuwe denkbeelden zijn ontstaan over regionale ontwikkeling en gedecentraliseerde besluitvorming. De opmerkingen van de nieuwe ka mervoorzitter zijn het overwegen waard, maar die overweging zal in de eerste plaats wel binnen de ka mer zelf dienen te geschieden. Daarbij kan niet uit het oog worden verloren dat allerlei situaties zo zijn gegroeid en vergroeid dat er maar weinig aan kan worden veranderd. Om een voor beeld te noemen: de landbouw. Deze bedrijfstak heeft zijn eigen publiek rechtelijke organisatie, het landbouw schap, dat in de loop ran de jaren goed is gaan functioneren. Wellicht dat in de toekomst betere contacten mogelijk zijn tussen de gewestelijke raad van het landbouwschap en de kamers van koophandel, maar dat is toch Iets an ders dan het betrekken van de land bouw in de werkzaamheden van de kamer. Historisch is het ook wel ver klaarbaar dat er een vrij duidelijke scheiding bestaat tussen de agrarische en niet-agrarische bedrijfstakken- de landbouw met name die in Zeeland heeft altijd gezorgd voor sterke organisaties met een eigen kader en dat is zo gebleven tot op de huidige dag. In de naoorlogse jaren zijn er allerlei ontwikkelingen geweest, die tot de oprichting van gespecialiseerde in stituten hebben geleid. We denken aan de consulentschappen voor de midden stand, voor de nijverheid, maar ook aan een instelling als het Economisch- technologisch instituut. Men kan be treuren dat een dergelijke verspreide specialisatie is ontstaan, theoretisch ware het denkbaar dit alles onder een bredere noemer te brengen, maar in de praktijk zal daar vermoedelijk wei nig van terechtkomen. Bovendien moet men de invloed van de kamers van koophandel toch niet onderschat ten: him werk beperkt zich niet tot de eigen specifieke 'wettelijke) taken. Zo hebben zij destijds in het gehele land meegewerkt aan de oprichting var. de economisch-technologische instituten en meestal heeft een kamer van koop handel één of meer bestuursleden in deze instellingen. Bij dit afscheid van voorzitter Kam- meraad bleek nog eens dat de ka mer met allerlei activiteiten een bepaalde invloed had uitgeoefend of nog steeds uitoefent. Zo werd herin nerd aan de initiatieven rond de veer- tarieven of liever: ror.d de verbete ring van de outillage van de Wester- scheldeveren. Ter sprake kwam ook de commissie bedrijfsleven Haven schap-Vlissingen-Oost. eveneens tot stand gekomen mede dank zij de druk die vanuit de kamer werd uitgeoefend tijdens de behandeling van het ont werp-wet havenschap. Nog een voor beeld: het vliegveld Midden-Zeeland, aan de totstandkoming waarvan even eens een injectie werd gegeven. Waar mee we maar betogen willen dat in menig opzicht de kamers van koop handel nu reeds als een 'ronde tafel' fungeren. Misschien kan dit allemaal nog wor den uitgebreid. Uit de installatie- rede van dr. Zijlmans valt af te leiden dat in dit opzicht initiatieven van hem te verwachten zijn. Er is alle reden om die met belangstelling af te wachten, temeer omdat de nieuwe kamervoorzitter een man met grote ervaring is van wie veel valt te ver wachten. Wellicht dat hij de kamer van koophandel kan uitbouwen tot een nog grotere 'ronde tafel'. De scepter van koning Arthur zoveel jaren met wijsheid gehanteerd door voorzitter C. A. Kammeraad is thans in zijn handen overgegaan. En daarmee is de ronde tafel aan de Middelburgse Seis- dam een rueuwe p§ftode begonnen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1974 | | pagina 1