PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BONDEN BEMIDDELEN
BIJ BRONSWERK VMF
Oosterschelde-waterschappen ontraden
minister uitvoering plan-Klaasesz
Minderheidskabinet
in België
OVERLEG KISSINGER EN
GROMYKO IN GENÈVE
CNV„NW en NKV
verbreken de
samenwerking"
Kamerlid pleit
voor vaarbewijs
en waterschout
Tweede Ooster-
Schelde-yolf
ACTIE ISRAËL
IN LIBANON
VEROORDEELD
„technisch
'kunnen
overschat"
Tweede Oosler-
schelde-ronde
Volledige
openheid
Bleyenoord
Pagina 21
217e jaargang - nummer 96
Donderdag 25 april 1974
DRIEHONDERD STAKERS EISEN GELIJKE BELONING
BINNEN CONCERN VERENIGDE MACHINE FABRIEKEN
PREMIER TINDEMANS
CVP EN LIBERALEN
(Van onze correspondent)
BRUSSEL België heeft weer een kabinet. Na ruim een maand
van moeizame arbeid heeft de christen-democratische formateur
Leo Tindemans een minderheidsregering gevormd met de libera
len-
Het is echter allerminst zeker dat, wil. Drie kopstukken van het oude
de nieuwe regering een debat over het' kabinet keren terug: Tindemans als
regeringsprogramma in de voiksverte-' eerste minister. Van Elslande blijft op
genwoordiging zal overleven. De: buitenlandse zaken en de liberaal De
en Waalse „Taaipartijen". j Clerek op financiën.
Het is op zichzelf een voor B<
reeds tamelijk uniek gebeuren, dat de
uit negentien ministers en zes staats
secretarissen opgebouwde regering,
veertien Nederlands sprekenden telt
en slechts elf Franstaligen. Bovendien
is het tamelijk uitzonderlijk dat zowel
de premier als de minister van buiten
landse zaken beiden Nederlandstalig
zijn. Onder de ministers is het taal
evenwicht binnen de partijen wel ge
handhaafd: evenveel Franstalige be
windslieden als ministers van Vlaam
se zijde.
Het regeerakkoord tussen liberalen
en christen-democratendat moet wor
den uitgewerkt door twaalf christen
democratische ministers en zes libera
len) vermeldt behalve de voor de
hand liggende punten bij het bedwin
gen van de inflatie (ondermeer via
strengere prijscontrole), de oprichting
van een olieraffinaderij annex petro
chemische industrie in het gebied van
Luik. Het inmiddels ook in Nederland
een j zo berucht geworden Temaaien zal
net; wel niet worden, maar daarmee t»
toch een voor de Belgische binnen
landse politiek uiterst belangrijke
kwestie weer op tafel gelegd.
Bovendien wil Tindemans een wet
voor het industrieel overheidsjnitia-
tief. Daarbij zijn meteen wederom de
belangrijkste kwesties aan de orde
UTRECHT De vakbonden zullen trachten te bemiddelen in het
woensdag uitgebroken conflict bij Bronswerk Apparatenrabriek
in Utrecht. Dit werd gisteravond meegedeeld na een gesprek tus
sen de ondernemingsraad en de bonden. Op een enkele beambte
na legden alle werknemers van Bronswerk VMF in Utrecht
woensdagochtend het werk neer. Dit gebeurde uit ontevredenheid
over het functie-classificatiesysteem dat wordt gehanteerd in het
VMF-concern.
De stakers van Bronswerk-Apparaten- bedoeling gelden in te zamelen voor
fabriek in Utrecht gaan steunlijsten het Utrechtse personeel,
naar de 30 bedrijven van Verenigde Na de dagploeg is woensdag ook de
Machine Fabrieken verzenden met de avondploeg voor onbepaalde tijd in
staking gegaan. De vakbonden steunen
de actie wel moreel, maar hebben
haar niet overgenomen, omdat er nog
een collectieve arbeidsovereenkomst
van kracht is die zij niet willen
doorkruisen.
Bronswerk telt 300 man personeel.
De staking is begonnen omdat de
Utrechters vinden dat hun loon gelijk
moet komen met dat van het perso
neel van Stork Amsterdam, ook een
VMF-onderdeel. Het Amsterdamse
personeel verdient per maand tussen
de 50 en 170 gulden per maand meer.
Niet alleen Bronswerk in Utrecht,
maar ook andere VMF-bedrijven zijn
uiterst ontevreden over dit loonver-
schil.
Volgens Bronswerk-werknemer G.
Hoogenberg speelt de kwestie al onge
veer anderhalf jaar. In de centrale
ondernemingsraad is volgens hem uit
gesproken dat het verschil moet wor
den weggewerkt. De raad van bestuur
van VMF is hiermee ook bezig, maar
Bronswerk in Utrecht vindt dat de
tijd die ervoor wordt genomen veel te
lang is. De Bronswerkers willen zo
snel mogelijk- gelijkschakeling van de
lonen.
DEN HAAG (ANP) Het SGPkamer-
lid Van Rossum heeft de minister» van
verkeer en van Justitie gevraagd of de
Invoering van een vaarbewijs voor be
paalde types van motorboten en ple
ziervaartuigen binnenkort Is te ver.
wachten. Ook bepleit hij herinvoering
van de functie van waterschout.
hebben nog niet laten weten of zij
Tindemans zullen steunen.
Zowel de Volksunie als het Rassem-
blement Wallon trokken zich uit de
formatie terug, omdat tijdens de on-
derhandelingentussen Vlamingen en
Walen scherpe tegenstellingen bleven
bestaan over de opdeling van het land
in drie gewesten: Vlaanderen, Walonië
en Brussel.
Vooral wat het hoofdstedelijk ge
bied betreft en een eventuele uitbrei
ding daarvan waartegen de Vlamin
gen zic.h scherp verzetten bleven
onoverbrugbare verschilpunten
staan. Bovendien zou ook onderling in
het Waalse kamp geen overeenstem
ming kunnen worden bereikt tussen,
het Rassemblement Wallon en zijnj
extremistische Brusselse partner het
Front Democratique des Francopho
nes, over de houding die men ten
opzichte van de regering Tindemans
wil aannemen. Zonder steun van ande- i
ren komen de regeringspartijen pre
cies twee stemmen tekort
meerderheid.
In Belgische politieke kringen voor
spelt men de regering Tindemans
geen lang leven, ook al omdat de
constituerende partijen zonder veel
vertoon van enthousiasme hun goed-1
keuring aan de uitkomst van de for-
matiearbeid hebben verleend.
De CVP en ook Tindemans zelf.
waren veel liever met de socialisten
alleen in zee gegaan en hadden daar-;
door hun liberale partners uit het
vorige kabinet reeds in eerste aanleg1
buiten de deur gezet.
Toen de socialisten echter de oppo
sitie bleken te verkiezen, wilde Tinde
mans in elk geval met de regering
voor het parlement verschijnen opdat
de volksvertegenwoordiging dan zelf
zou kunnen beslissen wat ze eigenlijk
Delft
De lerarenopleiding voor het zuid
westen zal in haar geheel worden
overgebracht naar Delft, dit aan
het begin van het cursusjaar 1975-
1976 (pag 2)
Industrie-eiland
ER BESTAAT veel belangstelling
voor de plannen om een industrie
eiland te stichten in de Noord
zee (pag. 3)
Schoor»
Het kanaal Gent-Terneuzen is om
streeks 19S0 vrijwel schoon, aldus
verwacht het ministerie van volks
gezondheid in Brussel. (pag 11)
Nixon
DE JURIDISCE commissie van
het Amerikaanse Huis van afge
vaardigden wil een groot aantal
van de beschuldigingen tegen
-Nixon laten vallen (pag. 12)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5, 6, 7, 10, 11 en
13.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3 en
17.
Sport op de pagina's 19 en
21.
Radio en t.v. op pagina 25.
Financieel nieuws op pagina
27.
gesteld, waarover het vorige kabinet
is gestruikeld. Volgens sommige waar
nemers wil Tindemans daarmee niet
alleen de socialistische oppositie wind
uit de zeilen nemen; hij zou ook bij
voorbaat een brug kunnen slaan naar
een eventuele hergroepering van de
regering als de socialisten daarvoor
alsnog in een later stadium zouden
zijn te vinden.
Overigens bestaat er niet veel ver
schil tussen het programma dat Tin
demans met de socialisten had willen
volgen en de basis, die hij voor zijn
van de nagenoeg verlaten hallen van Bronswerk i
Toezegging
De enige concrete toezegging die de
Bronswerkdirectie deed was dat 1
januari volgend jaar eeen bedrag van
rond 110.000 zal worden uitgetrok
ken voor de 'Bronswerkers'. Waar dat
extraatje binnen Bronswerk terecht
zal komen is de vraag. De Bronswerk
directie heeft de vakbonden voorge
houden dat binnen de VMF-dochter
Bronswerk het personeel bij Brons
werk in Utrecht 'bepaald niet het
ongunstigst' is gesalarieerd.
De echtgenote van de eerste secre
taris van de Spaanse ambassade in
Oslo, de 25-jarige mevrouw Iranzo, is
woensdag dood gevonden in haar wo
ning in de Noorse hoofdstad. Zij was
gewurgd.
NEW YORK (RTR) Leden van
Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties zijn het woensdagavond eens ge
worden over een resolutie waarin Is
raël wordt veroordeeld wegens schen
ding van de Libanese territoriale inte
griteit.
Tevens wordt erin op Israël een be
roep gedaan zich te onthouden van ver
dere militaire acties en bedreigingen
tegen Libanon.
Aan het opstellen van de resolutie zijn
intensieve prive-besprekingen voorafge
gaan.
De Israëlische delegatie verliet woens
dagavond de bijeenkomst van de vei
ligheidsraad uit protest tegen wat ze
noemde het plan van de raad een be-i
spotting van het recht uit te voeren
c door de Israëlische aanval op Libanon
'iinl van april te veroordelen zonder de
3 1 zelfde aandacht te schenken aan de
daaraan voorafgaande arabische guer-,
rilla-actie in Kiryat Sjmoneh. De Is
raëlische ambassadeur Josef Tekoahl
zei dat de delegatie zelfs niet wilde
blijven om getuige te zijn van de actie
van de raad.
Een Amerikaans amendement om te
verwijzen naar de palestijnse actie werd
verworpen met, 6 stemmen voor, 7 te
gen en 2 onthoudingen.
VOOR VERTREK VS-MINISTER NAAR EGYPTE
WASHINGTON (RTR, UPI, AFP) De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Kis
singer, zal eerst met zijn Sow jet-ambtgenoot Gromyko spreken alvorens hij zijn nieuwe pogingen
start om een scheiding van de troepen tussen Israël en Syrië tot stand te brengen. Kissinger reist
daarvoor zondag naar Genève waar hij met Gromyko over het Midden-Oosten en over de kernbe
wapening zal spreken, zo zeiden Amerikaanse functionarissen.
De Sowjet-Unie heeft steeds getracht
haar rol bij de vredesinspanningen
terug te krijgen nadat het, volgens
Moskou, te zeer een Amerikaanse aan
gelegenheid werd. Kissinger reist dan'
maandag door naar Cario alvorens hij;
aan een nieuwe reeks reizen tussen
Israël en Syrië begint om te pogen de
standpunten over een troepenschei
ding tot eikaar te brengen. Het Israë
lische standpunt daarover werd hem
emd maart bekendgemaakt door mi
nister van defensie Dajan en later
kreeg hij ook de Syrische mening te
horen. De Amerikaanse functionaris
sen legden er de nadruk dat de beper
king van de kernbewapening een ze
ker even belangrijk onderwerp van
gesprek tussen Kissinger en Gromyko
zal zijn omdat Kissinger er onlangs
tijdens een bezoek aan Moskou nog
niet in is geslaagd de standpunten
daarover voor een nieuwe overeen
komst tot elkaar te brengen.
Gapens
De Sowjet-Unie verscheept steeds
meer en betere wapens naar Syrië om
de militaire kracht van zijn Arabische
bondgenoot te versterken, zo hebben
westelijke defensiekringen in Londen
woensdag gezegd. Volgens de laatste
gegevens wordt het Syrische arsenaal
versterkt met. raketten voor gronddoe
len, met meer en zwaardere tanks en
anti-tankraketten en met Mig-jachtvlie-
tuigen en luchtdoelraketten van de
nieuwste typen. Tot deze moderne
wapens zouden behalve SA-6 lucht
doelraketten (die in oktober voor
zware verliezen bij de Israëlische
luchtmacht zorgden) ook een moder
nere versie luchtdoelraket behoren, de
SA-9- Deze raketten zouden beschik
ken over meervoudige explosieve la
dingen die afzonderlijk kunnen wor-
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
STUDIE NIEUWE STRUCTUUR
UTRECHT (ANP) De ver-
bondsraad van het CNV heeft
woensdagavond een verklaring
uitgegeven waarin hij het NW
en het NKV verantwoordelijk
stelt voor het verbreken van de
samenwerking.
De opvatting van de verbondsbestuur-
der van NW en NKV dat het operleg-
orgaan van de drie vakcentrales, de
stichting wetenschappelijk onderzoek
vakcentrales en de stichting ontwikke
lingssamenwerking vakbeweging moe
ten worden opgeheven betekent vol
gens het CNV in feite dat NW en
NKV de samenwerking met het CNV
verbreken. „Ondanks de houding van
NW en NKV blijft de christelijke
vakbeweging bereid met hen in con
structieve zin samen te werken", al
dus de verklaring. De verbondsraad
heeft zich nader beraden op de positie
van het CNV en hij heeft vastgesteld
dat ieder die zich met het CNV ver
want voelt zich daarbij kan aanslui
ten. Het CNV is bereid om met
andere verwante of gelijk gerichte
groepen samen te werken, waar mo
gelijk ook in gestructureerde vorm.
Het verbondsbestuur van het CNV is
gemachtigd om eventuele mogelij khe-
te onderzoeken. De pro-
a-actviteiten van het CNV en
de aangesloten bonden rullen worden
gecoördineerd. Met het oog daarop is
een werkgroep propaganda ingesteld
waarin de aangesloten organisaties, de,
districtsbestuurders van het CNV, Wer
kende Jeugd en het vertxmdsbestuur
zijn vertegenwoordigd.
Verder zal er een werkgroep van
algemeen secretarissen van bonden
worden ingesteld die voorstellen moet
doen voor een nieuwe structuur voor
de beleidsbepaling en besluitvorming
in de christelijke vakbeweging. In af
wachting daarvan is besloten de om-:
vang van de verbondsraad voorlopig,
terug te brengen tot één vertegen
woordiger per aangesloten organisa
tie.
DAGELIJKSE BESTUREN: „TENZIJ ER IN I97S OPTIMALE VEILIGHEID IS"
VLISSINGEN De dagelijkse
besturen van de vier Zeeuwse
waterschappen rond de Ooster-
schelde ontraden minister Wes
terterp van verkeer en water
staat de uitvoering van de plan
nen, die de commissie-Kla 3 sesz
heeft voorgesteld over de afslui
ting van de Oosterschelde, „ten
zij er alsnog een vorm wordt
gevonden door overheid en
waterstaat gegarandeerd die
ons ip 1978 optimale veiligheid
biedt". Als die garantie niet kan
worden gegeven, gaat de voor
keur van de dagelijkse besturen
van de waterschappen Schou-
wen-Duiveland, Tholen, Noord
en Zuid-Beveland uit naar een
afsluiting volgens de oorspron
kelijke werkwijze.
„Uitgaande van volledige afsluiting in
1978' achten de waterschapsbesturen
een 'voortgaande studie' gewenst over
de vraag hoe in de toekomst alle
belangen in en rondom de Ooster
schelde op optimale wijze kunnen
worden behartigd. De dagelijkse be
sturen zeggen dat in unaniem luidende
concept-brieven aan de minister van
verkeer en waterstaat; brieven, die
vrijdag in de verschillende water
schapsvergaderingen afzonderlijk wor
den behandeld. In hun concept-schrij
ven signaleren de dagelijkse besturen
van de vier 'Oosterschelde'-water-
schappen, dat dc voorgestelde oplos-1
sing om de Oosterschelde af te sluiten
'sterk afwijkt' van de tot nu toel
gevolgde werkwijzen. ..De bouw van
een blokkendam welke lange tijd
dienst moet doen, de aanleg van hulp-
dammen en het behoud van een be
perkt getijden verschil door middel
van 'sluiskokers' zijn nieuwe en ingrij
pende voorstellen," zo zegt men. i
Het standpunt van de waterschaps- j
besturen is gebaseerd op drie hoofd- j
bezwaren tegen het plan van de com-i
missie-Klaasesz:
het tot nu toe aangehouden tijd-!
schema dreigt te worden ver-1
traagd, waardoor de huidige onvei-:
lige situatie langer gaat duren; j
gedurende de zogenaamde tweede
fase bouw stormvloedkring
achten de waterschapsbestuurders i
de risico's in verband met een
onvoldoende veiligheid 'te groot',
ook al omdat de tijdsduur hiervan'
onvoldoende vaststaat';
het technische kunnen zegt men|
in de conceptbrief dreigt te
heen risico s
Daarnaast vragen de dagelijkse bestu
ren van de waterschappen Schouwen-
Duiveland, Tholen, Noord- en Zuid-
Beveland zich af „hoewel het niet
op onze weg ligt daar verder op in te
gaan" of de uitvoering van het
voorgestelde plan „wel die oplossin
gen biedt in het belang van de visserij
en het milieu, welke de commissie-
Oosterschelde daarvan verwacht en
suggereert". De afsluiting van de Oos
terschelde is volgens de waterschaps
bestuurders een object, waarmee
„afgezien van de financiële kant"
„geen onvoorziene risico's mogen wór
den gelopen".
De concept-brief: „Door de reeds uit
gevoerde Deltawerken, die een voorbe
reiding vormden tot een deel uitma
ken van de totale afsluiting van de
Delta, is onze veiligheid de laatste
jaren plaatselijk achteruit gegaan. Wij
menen dan ook, dat de afsluiting van
de Oosterschelde als laatste fase van
deze werken daarom met onvermin
derde spoed en zonder experimenten
moet worden uitgevoerd. Daarnaast
moet vaststaan, dat de meerkosten
van het project geen remmende in
vloed mogen hebben op de uitvoering
van noodzakelijke andere waterstaats
werken (bijvoorbeeld de Deltawerken
langs de Westerschelde" i
In de tijdens de vier waterschapsver
gaderingen te bespreken concept-brief
aan de minister werken de d'o's de
drie hoofdbezwaren nader uit. Daarbij
wijst men er ten aanzien van het
tijdschema op. dat de overheid de
afgelopen jaren 'herhaaldelijk en na
drukkelijk' heeft verzekerd, dat de
Oosterschelde in 1978 afgesloten zou
worden. Met het oog op en het ver
trouwen in die toezeggingen hebben
de waterschappen de noodzaak aan
vaard 'om tot 1978 onder beslist niet
(Zie slot pagina 7 kolom 1)
D',
Jïantlijn
tweede 'g<
het rapport van de com-
[jïyg&l missie Klaaaeez begint nu
y<P%\ over de Nederlandse en in
j net bijzonder <le Zeeuwse sa-
MTkJ menleving te spoelen. Bijna
-twee maanden geleden vitd
de eerste golf te signaleren, namelijk
direct na de publikatie van dit rapport
over de afsluiting van de Oosterse hek
de. De aanvankelijke reacties waren
over het algemeen positief: er wa»
sprake van een zekere opluchting zo
wel bij voor- als bij tegenstanders om
dat een op het eerste gezicht aanvaard
baar compromis was gevonden. De
Oosterschelde ging weliswaar dicht,
maar in de dam zou een zodanige per
foratie worden aangebracht dat achter
de afsluiting een zout milieu behou
den bleef. Bovendien werd een getij-
verschil gegarandeerd, waardoor de
schelpdierencultuur behouden kon
blijven. Eén ding was bij die eerste
reactlegolf duidelijk: het voorstel van
de commissie-Klaasesz lag politiek bij
zonder goed. Hier werd immers een
mogelijkheid geboden voor een con
creet milieubeleid zonder dat aan dc
primaire els van het deltaplan vei
ligheid te kort werd gedaan.
Inmiddels is het rapport onderwerp
geworden van nadere studies en de
resultaten daarvan komen nu naar
buiten: de tweede golf. Zo verscheen
vorige week een nota van drie provin
ciale diensten: de provinciale water
staat, de planologische dienst en het
economisch - technologisch instituut.
Vandaag heeft dit stuk een kort ver
volg gekregen in een brief van gedepu
teerden aan provinciale staten, terwijl
vandaag eveneens twee reacties van
vier Zeeuwse waterschappen bekend
zijn geworden. In al deze stukken
blijkt nu een veel grotere reserve te
zijn ingebouwd dan in maart jongst
leden mogelijk was in de eerste reac
ties. Er is immers
nu tijd en gelegen
heid geweest de no-
ta-Klaasesz beter te
bestuderen en te
toetsen aan de be
langen waarvoor provinciaal bestuur
en waterschappen verantwoordelijk
zijn. De reserve komt vooral tot uiting
in allerlei vragen waarop in het rap
port geen antwoord is gevonden. De
provinciale nota maakt vrat dat betreft
de meest gedegen Indruk: de drie dien
sten hebben elk vanuit de «gen disci
pline een aantal steekhoudende op
merkingen gemaakt' en daaraan aller
lei vragen vastgeknoopt. De water
schappen hebben het rapport-KIaasesz
vanuit een beperkter taakstelling be
studeerd. maar ook zij komen met
steekhoudende opmerkingen.
De waterschappen gaan bovendien
verder in de beleidssfeer dan het
provinciaal bestuur. De beleids
kanten van de provinciale nota zijn te
vinden in de korte brief van gedepu
teerden aan provinciale staten en zij
komen er op neer dat het dagelijks
bestuur van de provincie Zeeland aan
de minister meedeelt: „We moeten
veel meer gegevens van u hebben,
want op basis van het rapport kunnen
we op essentiële punten geen uitspraak
doen". De waterschappen zijn iets con
creter in hun concept-brief aan de be
windsman. zij ontraden zelfs de uit
voering van de door de commissie-
Klaasesz voorgestelde plannen, „tenzij
er betere garanties komen voor de vei
ligheid tot 1978". Zowel de beide pro
vinciale stukken 'nota provinciale
diensten en beleidsbrief gedeputeer
den) als de twee brieven van de wa
terschappen (aan de minister en aan
de raad van de waterstaat maken ge
wag van grote onzekerheid. Het komt
er alles bijeen op neer dat zowel ge
deputeerden als de waterschappen be
togen dat zij geen kans tien met het
rapport-KIaasesz in te stemmen als
niet meer gegevens worden verstrekt.
Gegevens die te voorschijn moeten ko
men uit nader onderzoek.
Ondertussen is ook de raad van de
waterstaat met zijn studie van het
rapport begonnen, terwijl de
meest betrokken instelling rijkswa
terstaat eveneens bezig is met. de
toetsing van de voorstelien-Klaasesz.
Als dat allemaal op de tafel van de
bewindsman ligt zal deze zijn stand
punt moeten bepalen, waarna een ka
binetsbeslissing volgt. Daarmee is de
eerste beleiösronde afgesloten. Vervol
gens komt de kamer aan de beurt: ia
het parlement zal tenslotte de beleids
beslissing vallen. Bij die laatste proce
dure zal het onvermijdelijk zijn dat
alle vragen die op dit ogenblik worden
gesteld vragen waarop het rapport-
KIaasesz geen antwoord geeft bij
het beleidsdebat in de kamer aan de
orde komen. Trouwens, ook aan an
dere zijden worden nogal wat vraag
tekens geplaatst: biologen bijvoorbeeld
zouden de Keeiendam liever oostelij
ker willen hebben dan nu wordt voor
gesteld met het oog op de handhaving
van bepaalde schorrengebieden. Van
de minister zal een zeer uitvoerig ant
woord worden verlangd.
Dat brengt ons bij het belangrijkste
punt op dit ogenblik, namelijk de
vraag of de minister bereid is
voorafgaande aan de discussie in het
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
