PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Geen mededelingen over doodsoorzaak
PRESIDENT POMPIDOU OVERLEDEN
Meerderheid kamer
eist meer voor de
kleine zelfstandigen
„Snel uitspraak regering nodig over
zeehavenindustrie in Z.-Vlaanderen"
Senaatsvoorzitter Poher
nu waarnemend president
EEG-BERAAD LEVERDE NIETS OP
de krant
van zeeland
Hel harde
bedrijf
Ook herstel inflatiecorrectie bepleit
217e jaargang - nummer 78
Woensdag 3 april 1974
PARIJS, DEN HAAG Om negen uur dinsdagavond is Georges Pompidou, president van Frank
rijk, op 62-jarige leeftijd overleden. Hij stierf in zijn Parijse appartement op het eiland Saint Louis.
Om twee minuten voor tien werd het bericht door de Franse zenders bekendgemaakt. Zij onderbra
ken hun gewone programma's en zonden rouwmuziek uit.
Over de doodsoorzaak werden gisteravond geen mededelingen gedaan. Het kabinet van de president
had dinsdagmiddag alle afspraken voor de komende dagen van het staatshoofd afgezegd.
Geruchten over het plotseling ernstiger worden van de toestand van de president namen de laatste dagen hand over
hand toe. Vooral de plotselinge gcwichtstocname van hel Franse staatshoofd baarde de artsen en zijn omgeving grote
zorgen.
Poher. die ook interim-president
na het verrassende aftreden van De
Gaulle in 1969, was bij de daarop
volgende presidentsverkiezingen de te
genstander van Pompidou. Hij is e
politicus die naar het centrum neigt.
Volgens de grondwet moeten er 'ten
minste 20 en ten hoogste 35 dagen
het openvallen van de functie' verkie
zingen voor een nieuw staatshoofd
worden gehouden. Dit betekent dat de
Fransen tussen maandag 22 april en
dinsdag 7 mei naar de stembus zullen
moeten gaan. Ingeval de constitutione
le raad overmacht constateert, kan
hiervan worden afgeweken.
Als de voornaamste kandidaten voor
het presidentschap worden aan de
kant van de huidige regering oud-pre
mier Chaban-Delmas en de tegenwoor
dige minister van financiën Valery
Giscard d'Estaing genoemd. De belang
rijkste kandidaat van de oppositie is
de socialist Francois Mitterand, die op
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De regering zal over de brug moeten komen met
meer tegemoetkomingen om de positie van de kleine zelfstandigen
te verbeteren. Dat was dinsdag de belangrijkste eis van de meer
derheid van de tweede kamer bij het begin van het driedaagse de
bat over de financieel-economische plannen van het kabinet-Den
Uyl.
De oppositie is een frontale aanval
begonnen op het» belastingverlagings
plan. dat onvoldoende aan de midden
inkomens tegemoet zou komen. Bo
vendien lijkt een kamermeerderheid
voor het opnieuw invoeren van
Inflatiecorrectie met ingang van het
komende begrotingsjaar 1975. De VVD
heeft een motie ingediend, waarin van
het kabinet wordt geëist om de Mach
tigingswet, die de regering vergaande
bevoegdheden geeft, per 1 juli van dit
jaar in te trekken. Deze motie maakte
evenwel geen kans.
De kritiek van zowel oppositie als
de christen-democratische partijen
KVP en ARP op het zelfstandigenbe-
leid werd gedeeld door de PPR. De
KVP'er Van Amelsvoort diende alvast
maar een amendement in, waarin
wordt gevraagd om de fiscale oude-
dagsreserve voor een deel al dit jaar
in te voeren, in plaats van pas in
1975. Voor diverse andere mogelijkhe
den die de kamermeerderheid zag om
de kleine zelfstandigen uit de tang te
halen, hangen het kabinet moties bo
ven het hoofd.
Suggesties
Er waren tal van suggesties. Van de
KVP: het verschil tussen de zelfstan
digen en loontrekkenden in de bereke
ning van de premiegrondslag moet
worden opgeheven. Van de CHU: een
soepeler prijsbeleid voor de zelfstan
digen en meteen doorberekening van
de gestegen inkoopprijzen. Van de
PvdA en de PPR: meer subsidie in de
Ivandaag in
[dekrant
Nieuws uit Zeeland op
pag. 2,4, 5 en 7
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 3,9 en 10
Sport op pag. 10 en 11
Radio en tv op pag. 13
Financieel nieuws pag. 15
vrijwillige ziektekostenverzekering en
verlaging van de sociale premies. De
WD herhaalde de zware kritiek op
het uitblijven van maatregelen, terwijl
ook het CHU-kamerlid Tolman felle
kritiek uitte en met een motie dreig
de.
In politieke kringen wordt overi
gens wel verwacht dat het kabinet
nog wat wisselgeld achter de hand
heeft. De vorige week al vergaderde
de ploeg-Den Uyl over tegemoetkomin
gen aan met name de zelfstandige
ondernemers in landbouw, tuinbouw
en visserij. Onder meer kan worden
verwacht dat er een verruiming komt
in de steun aan bedrijven in nood.
Over het „achter de hand houden"
van steunmaatregelen was men met
name in WD- en CHU-kring erg boos.
De financiële operatie van het kabi
net. waarin een belastingverlaging
voor de allerlaagste inkomensgroepen
zit, kreeg een stortvloed van kritiek
te verwerken. In meer gematigde
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
de steun van de communisten kan ra
kenen. Een woordvoerder van het Ely
see verklaarde niet te weten, of Pom
pidou een politiek testament heeft na
gelaten. waarin hij een opvolger aanbe
veelt. De fractie van de Gaullisten komt
op korte termijn bijeen om zien over
de opvolgingskwestie te beraden.
De dood van Pompidou, die in
CHEF GENERALE
STAF ISRAËL
AFGETREDEN
JERUZALEM (AFP, UPI) De chef
van de Israëlische generale staf. gene
raal David Elazar. is dinsdag afgetre
den naar aanleiding van kritiek op
zijn beleid ten tijde van het uitbreken
van de oktoberoorlog van 1973 in een
interimrapport van een rijkscommis
sie van onderzoek naar de paraatheid
van de Israëlische strijdkrachten. De
commissie had Elazars heengaan aan
bevolen.
Het rapport zuivert premier Golda
Meir en minister van defensie Mosje
Dayan in het algemeen van alle
blaam, maar zegt wel dat mevrouw
Meir haar ministers tijdig van het
komende conflict dat op de joodse
feestdag Yom Kippoer uitbrak, op de
hoogte had moeten stellen.
Generaal Dayan treft volgens het 35
bladzijden tellende interimrapport
geen blaam, omdat hij uitging van de
informatie en het advies die hem
door Elazar en generaal Eliahu Zeïra,
het hoofd van de militaire inlichtin
gendienst. werden gegeven.
Zeira wordt in het rapport "bovenma
tig vertrouwen en partijdigheid hij
het op waarde schatten van geheime
informatie' aangewreven.
„Ons standpunt is dat gezien zijn
ernstige nalatigheid, generaal Zeira
niet langer als chef van de inlichtin-
genafdeling kan worden gehandhaafd',
aldus de aanbevelingen in het rapport-
De rijkscommissie heeft voorts aanbe
volen dat generaal-majoor Samuel Go-
nen. commandant van het zuidelijke
front tijdens de oktoberoorlog, wordt
geschorst uit actieve dienst.
generaal Charles de Gaulle opvolgde
als president, kwam als een volledige
verrassing voor het Franse volk, ook
al was reeds meer dan een jaar
bekend dat de president ernstig ziek
was. De precieze aard van zijn kwaal
is nooit bekendgemaakt. Volgens ge
ruchten zou hij hebben geleden aan
leukemie.
Readies
In een eerste reactie op het bericht
van het overlijden van het Franse
staatshoofd zei minister-president drs.
J. M. den Uyl dinsdagavond geschokt
te zijn. President Pompidou heeft een
tijdperk van Frankrijk gesymboli
seerd. ..Men kan slechts eerbied heb
ben voor de wijze waarop de presi
dent van Frankrijk zijn taak tot het
einde heeft verricht", aldus premier
Den Uyl.
De minister-president zal vanmorgen
bij het begin van de vergadering van
de tweede kamer president Pompidou
herdenken.
De ministerraad van de EEG onder
brak dinsdagavond zijn werkzaamhe
den om eer te bewijzen aan de nage
dachtenis van president Pompidou.
Minister van buitenlandse zaken
Scheel van West-Duitsland prees Pom
pidou als 'een van de grootste staats
lieden van onze tijd en een groot man
voor zijn land en voor Europa.
Het Russische persbureau Tass meld
de Pompidou's dood om vijf voor half
elf Nederlandse tijd In een tweer
lig bericht uit Parijs.
De Luxemburgse minister van buiten
landse zaken Gaston Tbom zei dat
Pompidou's heengaan „een tragi
voor ons allen" was. Met brekende
stem zei hij dat de Franse president
'een moedig man en een groot patriot'
was geweest.
Premier Edmond Leburton van België
stuurde aan zijn Franse ambtgenoot
Pierre Messmer een telegram van
rouwbeklag waarin werd getuigd van
diepe getroffenheid. Leburton noemt
Pompidou een 'vooraanstaande staats
man', wiens dood door de traditionele
vriendschap tussen Frankrijk cn Bel
gië extra wordt gevoeld.
Levensbeschrijving
president Pompidou
op pagina 3.
ALAIN POHER
BAS DE GAAY
FORTMAN
KONDIGT
AFSCHEID AAN
("Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG PPR-leider Bas de
Gaay Fortman zal bij de komende
Tweede-Kamerverkiezingen niet meer
optreden als lijsttrekker voor de PPR.
De succesvolle voorman van de Poli
tieke Partij Radicalen liet dinsdag aan
bevriende journalisten weten na deze
kabinetsperiode zijn taak te willen
overgeven aan een ander partijlid-
Bas de Gaay Fortman wil wel een
politieke functie namens de PPR blij
ven vervullen. Zijn voorkeur gaat
daarbij uit naar het Eerste-Kamerlid-
maatschap, een politieke taak die hij
naast een burgerfunctie zou ^kunnen
volhouden. Volgens partijleden van De
Gaay Fortman zou deze een hoogle
raarschap bijzonder ambiëren.
GEEN ENKEL PUNT VAN OVEREENSTEMMING
(Van onze correspondent)
LUXEMBURG De samenspraak tussen Europa en de Arabische landen is zeer ver op dood spoor
gezet omdat de ministers van buitenlandse zaken van de EEG-landen het niet eens zijn over de
mate waarin de Verenigde Staten bij de voorbereidingen van een vergaand samenwerkingsprogram
ma met de Arabieren moeten worden geraadpleegd-
De ministers hebben de nacht van
maandag op dinsdag tot in de prille
uren en vervolgens ook nog de gehele
dinsdagmorgen besteed aan dit ingrij
pende probleem. Eigenlijk was het
bedoeld om in de marge, van de
ministerraad te worden afgedaan als
onderdeel van de nog niet geformali
seerde politieke samenwerking tussen
de lidstaten van de EEG.
Welnu, het vastlopen van het initia
tief om met de Arabieren over econo
mische, technische en culturele sa
menwerking te gaan onderhandelen
(d.d. 4 maart) heeft thans ook de
Frankrijk
Frankrijk is hardnekkig blijven wei
geren een formule te aanvaarden die
in zaken van Wederzijds belang de VS
een volledige Europese consultatie ga
randeert. Minister Jobert verlangde
dat ieder land bij elke gelegenheid om
Zie slot pagina 3 kolom 1
DRS. M. C. VERBURG (PVDA) TIJDENS BELEIDSDEBAT OVER VERKEER EN WATERSTAAT IN EERSTE KAMER:
„DOOR AARZELING
WORDT STREEKPLAN
VERTRAAGD"
redacteur)
De regering
moet niet te lang aarzelen voor
zij zich uitspreekt over de plaats
voor een eventueel nieuw aan te
leggen zeehavenindustrieterrein
in Zeeuwsch-Vlaanderen Zolang
niet duidelijk is of de regering
een nieuw terrein in Zeeuwsch-
Vlaanderen wenst en waar dat
dan zou moeten, zijn, wordt de
opstelling van een streekplan
voor dat gebied vertraagd. Dat
betoogde het Eerste-Kamerlid
drs. M. C. Verburg (pvda) dins
dag tijdens het beleidsdebat, dat
in de eerste kamer gevoerd werd
over zaken die het departement
van verkeer en waterstaat aan
gaan.
De heer Verburg herinnerde eraan
dat de regering zich heeft uitgespro
ken tegen de aanleg van een zeehaven
industrieterrein bij Baalhoek. Hij
vroeg minister Westerterp van ver
keer en waterstaat of de regering wél
voor een ontwikkeling bij Ossenïsse is
en hij stelde dat het feit, dat een
studiegroep beziet wat er met de
Axelse vlakte moet gebeuren, niet
moet inhouden dat een beslissing
steeds wordt uitgesteld.
„Men ontkomt niet aan een uit
spraak over de zeehavenlocatie. Een
veelheid van rapporten levert geen
visie op", aldus de heer Verburg. Hij
verweet de minister dat die „kennelijk
de overtuiging heeft dat de weg naar
de visie begint bij de uitgebreid
analytische empirische waarne
ming". De Zeeuwse senator: „Maar de
kwalitatieve visie is iets eigensoortigs,
zij komt uit de inspiratie en wordt
hoogstens gecorrigeerd en bijgesteld
door de conclusies van de observa
ties".
Investeringsregeling
De heer Verburg vroeg de minister
ook wat diens mening is over de
werking die van de Selectieve Investe-
rings Regeling (SIR) uitgaat als het
gaat om industrievestiging in havenge-
bieden. „Gaan de bedrijven waarvoor
in de Randstad geen plaats is bijvoor
beeld naar de Westerscheldehavens. of
trekken ze allemaal bijvoorbeeld naar
België, waar meer faciliteiten gelden",
wilde hij weten.
Overigens was hij van oordeel dat
best regionale faciliteiten kunnen wor
den gegeven. Ook vroeg de heer Ver
burg aandacht voor de mogelijkheden
die er in het Westerscheldegebied zijn
voor verdere ontwikkeling van activi
teiten in de sector van de contai
ners.
De heer A. Martini. Eerste-Kamerlid
voor D'66. ging in een betoog over het
zehavenbeleid in op de Europese ont
wikkelingen. Hij constateerde dat er
geen aanwijzingen zijn dat op korte
termijn een Europees zeehavenbeleid
zal worden gevoerd, maar datde te
genstellingen in Nederland wel ver
scherpen.
Funest
De heer Martini zei dat de Neder
landse havens onderling een competi
tie houden om activiteiten naar zich
toe te trekken. „Dat kan voor ver
schillende regio's om allerlei redenen
funest zijn, zeker nu blijkt dat de
zeehavenindustrialisatie stagneert en
misschien wel moet worden afge
remd', aldus D'66'er.
En verder: „Er is in het verleden in
regionaal verband geestdriftig geinves-
teerd óm de buit binnen te halen.
Majr inmiddels keerde het tij. Daar
bij mogen niet onvermeld blijven de
veranderde inzichten op het gebied
van het milieu. Maar ook al zouden
wij die milieuproblemen oplossen, dan
nog is het de vraag of de investerin
gen ooit wel hun rendement gaan
opleveren.
finnt/ijn
Een lezeres vroeg ons per
WJL «:hou'*'Sfi« van gisteren
over de relauc tusn-n D'66
en de verkiezingsuitslag
pwf'H van vorige maand wel hele-
maal fair was. Met name
vroeg zij aandacht voor die politici
die na vier Jaar hard werken in pro
vincial e staten zonder meer terzijde
zijn geschoven en dat op een ogenblik
dat er voor hen nog heel wat te doen
viel. ZU dacht in dit verband niet al
leen aan afgevaardigden van D'66
maar ook aan 'verliezer-,' van andere
partijen. Onze lezeres wilde overigens
in geen geval het woord 'medelijden'
gebruiken zij achtte dit misplaatst
maar meende toch dat het niet aan
ging nonchalant aan dit 'afdanken'
voorbij te gaan. In dit telefoongesprek
hebben we ons tegenover haar gesteld:
we geloven dat wisselvalligheid tot de
vaste, zelfs grote risico's van de po
litiek behoort ZIJ die er aan beginnen
behoren dat te weten en te aanvaar
den. Met andere woorden: de persoon
lijke gevoelens van teleurgestelde af
gevaardigden mogen in de publieke
discussie geen belangrijke rol spelen.
Hetgeen uiteraard niet wegneemt dat
deze gevoelens voor betrokkenen in
de privé-sfeer wel belangrijk zijn.
Het is een oud gezegde dat politiek
een "hard bedrijf' is. Met opzet
schreven we in de vorige alinea dat
iedereen die er aan begint dat "be
hoort te weten'. De indruk lijkt ons
namelijk gerechtvaardigd dat menig
politiek aangelegd man opgewekt be
gint aan wat dan een 'politieke loop
baan' heet zonder zich te realiseren
dat het in dit bedrijf vaak heel wat
harder toegaat dan ln het hardste be
drijfsleven. Zo heeft men in één partij
vaak te maken met allerlei denkbeel
den over het beleid bijvoorbeeld
over de vraag hoe een g
fractie moet optre
den. Soms ontstaat
een vorm van oppo
sitie tegen een
raadslid of een wek
houder. Daarvan
zijn op dit ogenblik in Nederland tien
tallen voorbeelden te noemen: zo is in
Amsterdam al wekenlang een strijd
gaande binnen de PvdA over wethou
der Lammers. Maar ook in Zeeland
zijn er bij de statenverkiezingen en
nu weer voor de komende raadsver
kiezingen hier en daar machinaties
gepleegd, die een buitenstaander met
verbazing vervullen. Het optreden van
het 'selectoraat' diegenen die bij
de partijen uiteindelijk beslissen over
de definitieve kandidatenlijsten is
niet altijd even fraai. Als in het be
drijfsleven zo zou worden gehandeld
zouden de bewuste bedrijven aan de
schandpaal worden g
In de politiek gebeurt dat niet. want
deze zaken horen bij het spel. Een
hard spel dat van de spelers een ijze
ren zenuwgestel en zo mogelijk een
begrijpend gezin vergt Een olifants
huid en een plank voor het voorhoofd
zijn in de politiek eveneens nuttige
attributen. Ze zijn vaak hard nodig:
in de politiek vergeeft en vergeet men
weinig. De vorige Engelse premier
Ted Heath is nu nog leider van zijn
partij, maar zijn gezag begint te ta
nen en het wordt niet uitgesloten ge
acht dat hij de leiding aan een ander
moet overdragen. Hij heeft namelijk
achteraf gezien gefaald: op het
verkeerde moment verkiezingen uitge
schreven en ze bovendien verloren.
Politiek gezien een niet te vergeven
fout- Heath zal heel hard moeten
vechten om zijn plaats in de partij
leiding te behouden. Het klassieke
voorbeeld van politieke hardheid in
deze eeuw is de nederlaag direct na
de tweede wereldoorlog van Winston
Churchill. Zijn lijfarts Lord Moran no
teerde destijds in zijn dagboek dat de
uitslag Churchill had verdoofd. Maar
en dat was tekenend voor deze
vechtjas hij herstelde zich snel. An
derhalve maand later vertelde hij in
het lagerhuis dat een zijner vrienden
tijdens de verkiezingen een merkwaar
dige ervaring in het communistische
Joegoslavië had. Een oude dame uit
dat land horend dat de conserva
tieven hadden verloren zei: .Arme
Churchill, hij zal nu wel doodgescho
ten worden". Waarop de vriend van
Churchill opmerkte: „Och, het vonnis
wordt wel verzacht tot een van de
vele vormen dwangarbeid die altijd
beschikbaar zijn voor harer majesteits
onderdanen". Het lagerhuis lachte.
Zes jaar later had Churchill zijn
'dwangarbeid': hij was opnieuw eerste
minister.
Nog in ander opzicht is deze Engelse
staatsman een voorbeeld van de
hardheid der politiek. Niemand vóór
1940 dacht serieus aan hem als pre
mier. zelfs in mei 1940 was er grote
aarzeling. De conservatieven even
als de koning wilden niet Churchill,
maar Lord Halifax als opvolger van
Chamberlain, maar ze moesten daar
van afzien omdat deze als edelman
geen lid van het lagerhuis kon zijn.
In de jaren twintig en dertig werd
voortdurend over Churchill geschre
ven als een weliswaar briljante man.
maar toch één die het net niet had
gehaald en die vermoedelijk nooit
meer een belangrijke politieke rol zou
spelen. Toch was hij de man. die zijn
land door bittere oorlogsjaren naar
de vrede leidde. De befaamde auteur
C. P. Snow vertelt ergens hoe hij met
een vriend in de zomer van 1940 luis
terde naar een radiorede van Churchill.
Snows vriend was op dat ogenblik
zo gegrepen door de woorden van de
minister-president dat hij zei: „Denk
er om. we moeten nooit onze dank
baarheid verloochenen, vergeet hec
niet: nooit!" In de dagen van Miin-
chen echter twee jaar eerder
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
