,Met u naar Afrika',
tentoonstelling Terneuzen
Bosch
Integratiemiddagen kleuters-eerste
klassers op r.-k. school in Terneuzen
itt
NIEUWE BRIL?
extiA
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Heeft aangebrand ook
voetjes, moeder Aagt?
POPGROEP 'HATFIELD AND THE NORTH' IN IMAGECLUB
WOENSDAG 27 MAART 1974
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Kolonisatie, christendom en islam
zijn er in ruim drie eeuwen niet in ge
slaagd de gebruiken van de zwarte
Afrikaan te laten verdwijnen. Ilun
cultuur heeft zich kunnen handhaven
in begrippen van levenskracht, bloed
en waarzeggerij. Hoewel de moderne
stalen in het 'zwarte werelddeel' nau
welijks nog enige bindende traditie
hebben met het verleden, steunen de
stammen in het binnenland er wor
den nog steeds nieuwe onbekende
stammen ontdekt op een eeuwen
lange, diepgewortelde religieuze le
vensovertuiging.
Een en ander komt duidelijk naar vo
ren in een tentoonstelling die zal wor
den gehouden van 1 april tot 24 april
m het raadhuis te Temeuzen Een bij
zonder boeiende expositie, die 'Met u
naar Afrika' gaat.
In 85 voorwerpen wordt de kunst van
Afrika naar voren gebracht, hoewel
de werken van de Afrikaan voor hem
geen kunstvoorwerpen zijn, maar een
vorm van religie. Hij stelt in deze re
ligie de grote geest en schepper cen
traal. Deze universele godheid is in
allen en alles aanwezig. Er worden
van hem geen beelden gemaakt. Daar
voor is dit opperwezen voor de Afri
kaan te verheven. In de levensvisie
van de Afrikaan bezielt de grote
schepper alles met zijn levenskrach!.
Het is dit verlangen naar levens
kracht. dat de basis vormt van heel
de Afrikaanse cultuur.
vrij snel in het tropische klimaat ver
gaat. Vochtigheid van de atmosfeer
en vraatzucht van de termieten zijn
er oorzaak van geweest, dat in de
loop van de eeuwen talrijke cultuur
historische voorwerpen in Afrika zijn
verdwenen. Veel is echter ook in de
loop der jaren verloren gegaan om
dat onde de invloed van islam en
christendom dikwijls vele bijzondere
voorwerpen aan de vernietiging wer
den prijsgegeven.
'Met u naar Afrika"-, is een zeer be
langrijke tentoonstelling, die u móét
gaan zien. Het brengt u beslist ook
dichter bij Afrika, bij stammen en
streken, waarvan u het bestaan
slechts kon vermoeden De tentoon
stelling werd samengesteld door het
Afrika Museum te Berg en Dal en het
Bureau van de Rijksinspecteur voor
Roerende Monumenten van het minis
terie van CRM.
Hokus-pokus
Een beeld
voor Sas
Steeds weer blijkt, dat achter die cul
tuur een diepgewortelde levensbe
schouwing schuilgaat. Zonder inzicht
daarin, zullen de tentoongestelde
roorwerpen slechts uiterlijk worden
bewonderd. De Europeaan zal het
daarom over het algemeen ervaren
als een wereld, die niet de zijne is. Ir
reëel en magisch. Voor de Afrikaan
is dit niet zo. Het magische is een
werkelijk aanwezig zijnde levens
kracht. Voor deze omschakeling heeft
de westerling wat geduld met zich
zelf nodig. Ofschoon ook het zuiver
ssthetisch beschouwen een wonder
lijk genoegen kan zijn, dat de bezoe
ker van de tentoonstelling dichter bij
Afrika brengt.
Wél is de tijd voorbij, dat de Euro
peaan bij het zien van Afrikaanse
ailtuur in' de eerste plaats dacht
aan dwaze tovenarij, hocus-pocus,
handig uitgebuite slimmigheid of
misbruikte bijgelovigheid.
Westen
ïij ontdekten in de Afrikaanse cul-
,uur vormen en verhoudingen, die zij
n hun eigen werkengingen toepas-
en. De Afrikaanse kunst werd in fei
te een bron van inspiratie voor wes
terse kunstenaars. Picasso wordt als
een van de eersten genoemd, die het
grote voordeel van deze beïnvloeding
inzag. Hij verwerkte deze invloed on
der andere in zijn schilderstuk 'Les
demoiselles d'Avignon', vijf vrouwe
lijke naakten waarvan hij er twee het
gezicht van een Afrikaans masker gaf.
De kunst van het kubisme was hier
mee in feite geboren. Van directe
Afrikaanse beïnvloeding in de huidige
tijd. is onder meer sprake bij enkele
volledig Afrikaanse popgroepen, die
in hun muziek een vermenging geven
van de traditionele popmuziek, met
zeer autochtoon klinkende geluiden.
Daarnaast is de Afrikaanse beïnvloe
ding niet beperkt gebleven tot alleen
de schilderkunst. Ook beeldhouw
kunst laat vaak onbewust stro
mingen zien, die een Afrikaans ka
rakter dragen.
IMisschien is deze hocus-pocusgeöach-
e ook verdwenen onder de invloed
/an de Afrikaanse cultuur op die van
Iiet westen. Westerse kunstenaars uit
Kt begin van deze eeuw hebben de
veg geëffend naar juistere inzichten.
Makers
De maskers en plastieken, die op de
tentoonstelling worden vertoond, zijn
meestal gemaakt door vakmensen.
Hun sociale waardering is echter zeer
verschillend. Soms zijn ze gevreesd,
soms ook staan zij in hoog aanzien
bij hun stamgenoten.
In andere gevallen zijn het de min of
meer toevallige kwaliteiten van vak
manschap, die de man achter het
beeld tot leverancier maakt. Hij
maakt het stuk echter niet tot magi
sche krachtbron, dat doet de medi
cijnman, hoofdman of waarzegger.
Maar altijd blijft het maken van sa
crale voorwerpen voor de vervaardi
ger ervan wél een zeer ernstige zaak.
Het is niet een zomaar 'in het wilde
weg' maken van religieus produkt. De
maker van het beeld zet zich volledig
in. Hij brengt van tevoren offers en
is er zich volledig van bewust, dat in
wat hij gaat maken, hogere krachten
een tijdelijk verblijf zullen vinden.
Hij is ervan doordrongen, dat het be
houd van de stamgemeenschap mede
door de kwaliteit van zijn werk-
wordt bepaald.
Merkwaardig is, dat de voorkeur van
de makers uitgaat naar hout. Dit
komt ook omdat zij hout beschouwen
als een levend materiaal. Het nadeel
van deze opvatting is, en zeer ze
ker voor de museumconservator uit
het westen dat hout als materiaal
Gaarne zou ik in deze brief willen
reageren op het onlangs in uw dag
blad verschenen artikel 'Schepen-
trekker' nieuw symbool van Sas
van Gent.
In een uit 13 punten bestaande brief
aan het gemeentebestuur heef; de
Heemkundige Kring te Sas van Gent
gemeend dit bestuur een duwtje in de
rug te .moeten geven naar bredere
opzet van de stadsverfraaiing.
Op zich is dit natuurlijk een loffelijk
streven, wat mij echter wel vreemd
aandoet is. dat wii als inwoners van
Sas van Gent plotseling worden ge
confronteerd met de voorstelling var.
een beeld dat de 'Schepentrekker' als
naam heeft.
Deze afbeelding van een voorvader
van vele autochtone inwoners van
Sas van Gent werd een zestiental ja
ren geleden door de in Sas van Gent
woonachtige vrijetijdsschilaer H. J.
Bliek vervaardigd.
In 1957 werd dit beeld niet waardig
bevonden door een jury om het
marktplein te sieren, welk advies
door het toenmalig gemeentebestuur
werd opgevolgd.
De Heemkundige Kring is nu alsnog
van mening dat dit beeld zijn plaats
moet krijgen in Sas van Gent en wel
uitgevoerd in brons en levensgroot.
Ik ben van mening dat het bedrag
dat voor deze verfraaiing is uitge
trokken heel goed besteed kan wor
den aan een plastiek in het kader van
de stadsverfraaiing maar dan moet er
wel een bredere keuzemogelijkheid
zijn dan alleen het werk van een
plaatselijke schilder.
Mijn inziens zou er via de Zeeuwse
Culturele Raad een wedstrijd uitge
schreven moeten worden voor een ob
ject waarvoor alle Zeeuwse kunste
naars inzenden-
De werkstukken zouden tentoonge
steld moeten worden en aan inwo
ners zou de keuzemogelijkheid moe
ten worden gelaten welk object moet
worden uitgevoerd.
Een treffend voorbeeld hiervan kan
men zien in de gemeente Oostburg
waar door een schenker van een
plastiek aan de bevolking van Cad-
zand de keuze wordt gelaten datgene
te kiezen wat zij het mooiste vinden.
Alleen als dit beeld een schenking
zou zijn van de Heemkundige Kring
of con bepaald persoon aan de ge
meente kan het zonder verder over
leg geplaatst worden.
A. RIJK
Westkade 71, Sas van Gent
Galerie Uilenspiegel
Als ik iets lees over part-timers komen uit de nevel
van mijn herinnering twee vage figuren naar voren:
Het kind Piet en Aagt Morsebel. Of was het
Totebel? Nee, toch Morsebel. Jammer, dat ik op
sommige punten zo'n rampzalig slecht geheugen
bezit. Hoe zat het ook weer met die twee? Pietje,
het ventje, werd door moeder Aagt 'in kost' geno
men staat er in het gedicht (A. C. W. Staring) dat
erover vertelt. Aagt hield dus een dagverblijf voor
Pietje en zijn moeder zal wel een part-timer
geweest zijn. Zwaar onderbetaald waarschijnlijk
want vrouwenarbeid stond aan het begin van deze
eeuw niet erg hoog genoteerd. Tot zover geen
problemen. Doch. wat me interesseert: Hoe liep het
af met Morsebel? Zou ze nog in leven zijn? Met de
huidige oudedagsvoorzieningen en de rigoureuze
opmars van de medische wetenschap die de mensen
alsmaar ouder laat worden in Nederland zetelen
de oudste vrouwen van West-Europa! zit daar
toch een dikke kans in En. Pietje leeft zeker nog,
dank zij het uit eten gaan bij moeder Aagt
Toch was er iets met dat eten. Aagt hield er een
ongeordende stijl van koken op na en bereidde
raadselachtige gerechten waarvan Piet soms walg
de. Ze werkte met kaarsvet, roet en snuif. Nou ja,
we leefden toen ook niet in zo'n welvaartstaat als
nu. Ze wilde om de drommel haar ingrediënten niet
aan Piet openbaren en maakte er zich af met:
..lekkertand.' als ze zag dat het ventje "heur knoei-
sels' niet lustte. Het schiet me nu opeens weer
allemaal te binnen, kon Aagt er niet onderuit toe te
geven dat het. eten toch niet helemaal je van het
was, dan stak ze het op 'aangebrand.' Buiten haar
schuld natuurlijk. Een keer zette ze een schotel vol
groene substantie op tafel en zei: ,,Zo Piet, vandaag
eten we spinazie." Pietje, vroeg-wijs en wantrou
wend geworden door ervaring, roerde eerst met
zijn vork in het eten. Hij bleef steken in twee
kikkerbillen die 'kortgehakt onder het warmoes' te
voorschijn kwamen. En aan te bedenken, dat in die
tijd nog geen kikkerbillen werden gegeten! Het
ventje legde, de ogen half gesloten, de vork neer en
sprak toen de historische woorden: „Heeft aange
brand ook voetjes, moeder Aagt? Zover in gedach
ten gekomen bel ik de stadsbibliotheek, daar weten
ze er misschien meer over. „Ik bel u namens ene'
mejuffrouw Morsebel, voornaam: .agt" Dit is na
tuurlijk niet helemaal juist maar doet er weinig
toe. „Ik .wil rehabilitatie, eerherstel, postheem des
noods, voor kokkin Aagt. 'k Ben van mening dat er
in die tijd nog geen koelkasten waren, huishoudbac-
teriën vrij spel hadden en veel bedierven aan de
menu's van Aagt.. Voorts dat deze Aagt deze
vrouw haar tijd culinair ver vooruit was want
wie bereidde er, geachte bibliotheekkracht, in haar
tijd kikkerbillen? Verder ben ik niet onverschillig
ten aanzien van het lot van Pietjes spijsvertering.
Liep het allemaal goed af? Of hield hij er een
afwijking in de darmflora aan over? Tenslotte,
geachte luisteraarster, kunt u mij inlichten of Aagt
thans verblijf houdt in een verzorgingsflat waar
iemand anders kikkerbillen voor haar klaarmaakt
of dat ze nog steeds haar eigen potje kookt? En
Pietje loopt zeker ook al tegen zijn pensioen?" In
de bibliotheek wist men het niet. Niemand trou
wens, die ik het vroeg. U wel?
TERNEUZEN Het is al weer lang
geleden dat er in de Temeuzense
Imageclub Tive'-muziek weTd gepro
duceerd Zondag 31 maart vindt er
zo'n zeldzaamheid plaats. Dan worden
de disc-jockeys buiten spel gezet om
de eer te gunnen aan de nieuwe En
gelse popformatie 'Hatfield and the
North'. Het optreden van deze uit
vier popmusici bestaande groep be
gint om half negen.
Phill Miller. Richard Sinclair, Pip
Pyle en Dave Steward zijn geen be
ginnelingen maar ze zijn eigenlijk ou
de bekenden Ze zijn alle vier afkom
stig uit de 'Soft Machine' Onder hun
nieuwe popnaam 'Hatfield and the
North' hebben ze intussen al weer
een elpee opgenomen, die afgelopen
januari met het label Virgin-records
op de markt is gebracht.
Waarom vrij kort na haar ontstaan
is overgestoken naar het Europese
vasteland heeft te maken met haar af
keer voor de huidige toestand in het
Engelse pop-bestand. .De Engelse
popscene bevindt zich momenteel :n
een niet al te plezierige toestand.
Vee! clubs zijn de afgelopen jaren
gesloten en dat betekent dat het zo
genaamde universiteitscircuit nu wat
overvoerd wordt. Op elke universi
teit of hogeschool in Engeland wor
den per week gemiddeld twee con
certen gegeven Vaak zijn dat hard-
rock-concerten met allerlei vervelen
de en opgefokte toestanden. Ook heb
je er veel te maken met vechtpartijen
en dronkenschap. Daarom spelen we
daar het liefst met en willen we
graag wat meer naar ons eigen ge
voel musiceren. Meestal krijg je de
kans niet om dit waar te maken.
Op het Europees continent schijnt
dat we! te lukken en daarom treden
we er graag op".
Vlttr: gttanst Phil'. Miller taeoer
baxgltarist Richard Sinclair, drum
mer pip Pyle en organütplaatst
Dave Stewart Te zomen vormen ze
nieuwe Engelse popgroep 'Hatfield
and the North'.
(ADVERTENTIE)
Wij
OPTIEK
Wij geven deskundig advies e
volledige service.
korte nieuwstraat 3 hulst
noordstraat 43 terneuzen
TERNEUZEN Kleuterschoolkinde-
ren en lagere schoolleerlingen samen
aan het werk in één ruimte: dat is
het beeld dat de integratiemiddagen
in de r.k..sohool 'Op de Hoogte' aan
de Prof. Zeemanstraat (Serlippens-
polder) in Terneuzen opleveren-
Dit samentreffen van kleuters en eer
steklassertjes wordt daar op gezette
tijden georganiseerd in het kader van
een van de grootste wensen op de
onderwjjsverlangl ijsteen soepeler
overgang van de kleuter- naar de ba
sisschool- En omdat 'Op de Hoogte'
in Terneuzen de kleuter- en basis
school in ëen modern gebouw ver
enigt, kan de integratie hier goed. tot
haar recht komen.
.Misschien zijn we wel de enige
school in Zeeland waar dit zo kan
veronderstelt schoolhoofd M. van de
Reijt. „Het gebeurt op veel meer
scholen, maar meestal gaan de kleu
ters dan naar de grote school toe.
Dat kan natuurlijk niet anders want
de kinderen zijn in aparte gebouwen
ondergebracht. We zijn hier in de ge
lukkige omstandigheid dat alle kin
deren onder één dak zitten, ze spelen
buiten ook op hetzelfde speelterrein.
Wat de kleuters tijdens de integrarie-
middagen doen. komt op hetzelfde
neer. Bezig zijn in aanwezigheid van
oudere kinderen. Spelend leren, waar
bij de eersteklassertjes de kleuters
kunnen helpen. De kleuters kunnen
alvast wennen aan de juffrouw. De
aanpassing gaat. wederzijds, met bet
gevolg dat de overgang naar de gro
te school soepeler verloopt dan vroe
ger het geval was". Tot het integra-
tiestreven van de r.k. kleuter- en ba
sisschool in Temeuzen hoort ook een
uitvoerig contact tussen het onder
wijzend personeel en de kleuterleid
sters. Het materiaal wordt ook we
derzijds beoordeeld en zelfs uitge
leend. Deze week is tijdens de inte
gratiemiddag in de gemeenschaps
ruimte van de school 'De Lente' als
onderwerp aan bod geweest De kin
deren kregen een fümpje te zien,
waarna de groep aan het werk ging
om de vers ontvangen indrukken aan
het papier toe te vertrouwen: knip
pen, plakken, tekenen, verven, schrij
ven. De eersteklassers zijn de jongere
kinderen behulpzaam bij het werk,
onderwijzeres en kleuterleidster stu
ren hier en daar wat bij en enkele
moedehs zijn aanwezig om zonodig
de helpende hand te bieden.
„De integratiemiddagen zijn geen doel
op zichzelf. De kinderen moeten het
onderwerp op htm eigen niveau ver
werken. Daar komt het op aan. Het
spelend leren is voor de kleuters zo
belangrijk omdat hun schoolrijpheid
wordt bevorderd", legt de heer Van
de Reijt uit. Er zijn in 'Op de Hoog
te' nu drie van dit soort middagen
gehouden. Er zullen neg enkele vol
gen, waarmee de schoolleiding ae
zaak verder wil intensiveren. ..Je
werkt in feite op het gemiddelde ni
veau. De gevallen waarin kinaeren
die van de kleuterschool komen, nog
niet rijp waren voor de lagere school,
zullen afnemen. Dat heeft tot gevolg
dat het zittenblijven zal verdwijnen.
De kinderen die een hoog tempo heb
ben. goed kunnen meekomen dus.
hoeven zich niet te vervelen. We zcr-
gen dan voor een verdieping van de
leerstof".
heeft nu twee leerkrachten. He: zal
na verloop van tijd een volledige
school worden met zes leerkrachten
(ADVERTENTIE)
MAISON LEGRAND
BURCHTSTRAAT 14
TELEFOON 2462
OOSTBURG
