PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT PRIJSVERHOGING AARDGAS ZAL BESCHEIDEN ZIJN PZC Tholen drie nieuwe bibliotheken rijker Den Uyl: niet op korte termijn Scherpe kritiek Andriessen op belastingplannen kabinet BETER WONEN BEGINT BU BRAAT .d Alternatieve defensie LANDHUIS VOOR VERBLIJF BRITSE PRINSES ANNE STOND KLAAR Leerlingenschaa! verlaagd: werk voor 1250 onderwijzers ïegdlie leggen, éemandzeggen Pagina 2 U7e jaorgang - nummer 69 jjterdag 23 maart 1974 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Volgens minister-president Den Uyl is er geen sprake van dat de prijs van het aardgas op korte termijn verdub beld of zelfs verdrievoudigd zal worden. Een bescheiden verho ging zit er volgens de premier wel in, zowel voor de groot- ais de kleingebruikers in binnen- en buitenland. De regering is echter niet van plan af te wi jken van de voorwaarden die in de contracten met de verbruikers zijn opgenomen. Volgens de clausules wordt de aardgasprijs slechts gedeeltelijk gekoppeld aan de (sterk geste gen) olieprijzen en zal een verhoging in termijnen moeten worden doorgevoerd. MS fROCES TEGEN 3SSINGER SHINGTON (RTR) Een rechter Washington heeft vrijdag gelast, l bewijsmateriaal van het afluiste- i ran telefoongesprekken van een «sere Amerikaanse regeringsfuncti- Eis aan hem overhandigd moet om te worden gebruikt in een tegen Amerikaanse regerings- rtionarissen, onder wie de huidige sister van buitenlandse zaken, Hen- iissinger. iter John Lewis Smith heeft de rikaanse regering tien dagen de gegeven om bewijsmateriaal te itrekken van 21 maanden afluiste- iran de telefoon van Morton Hal- si, die ervan verdacht werd een 'te zijn waardoor geheime Inlich- s in handen van de pers kwa- Sccaten van het Witte Huis hebben S^ard, dat later een besluit zal den genomen of het Witte Huis m iep zal gaan met het argument, rerstrekking van het bewijsmate- 1 een gevaar zou kunnen beteke- etoot de nationale veiligheid. Amerikaanse regering heeft toege- «n, dat Halperins telefoon vier umien lang is afgetapt toen hij (tonden was aan de Amerikaanse figheidsraad, onder Kissinger, en eens 17 maanden (in 1970 en H) toen Halperin adviseur voor (inlandse zaken was van senator; Muskie, die toen meedong democratische kandidatuur chet presidentschap, x bet afluisteren van Halperins tele- I b was opdracht gegeven door Kis- I ter, hetgeen was goedgekeurd door ■■toenmalige Amerikaanse minister Ife justitie, John Mitchell. De heer Den Uyl verwacht op korte termijn zeker geen prijsstijging van I het gas voor de kleinverbruiker. „Mis schien is het gas aan het einde van dit jaar 4 procent duurder", aldus Den Uyl. De prijs van een ton ruwe olie bedraagt op het ogenblik 160 gulden. .Als het gas omgerekend i naar calorische waarde evenveel zou kosten zou deze prijs 12,2 cent per m3 zijn. „Het zou niet juist zijn als met de berekening van de aardgasprijs tel kens rekening wordt gehouden met de verhoging van de olieprijzen. Dan zou het een gekkenhuis worden, vooral omdat de olieprijs de laatste tijd hevig schommelt", aldus de premier. De regering wil volgens Den Uyl wel het exportgas zo duur mogelijk verko pen. Maar dat houdt in dat ook het gas dat bestemd is voor het buiten land na verloop van tijd niet meer dan 4 a 5 cent per m3 duurder wordt. Dat ook in Nederland een stijging van de gasprijs onvermijdelijk is, komt door de bestaande EEG-voor- schriften. Deze sluiten uit dat gas in eigen land goedkoper is dan in het buitenland. Voorlopig kan de regering de prijs van ihet exportgas nog wel opvoeren zonder voor het binnenlands gebruik de consequenties van de EEG- regels te hoeven trekken. Maar zodra de prijzen in binnen- en buitenland bijna gelijk liggen zal het „binnenland se gas" ook duurder moeten wor den. Hoe de regering precies het prijsbe leid zal vaststellen komt in de nog uit te brengen „energienota" van minister Lubbers te staan. Minister-president Den Uyl deed de mededelingen over de aardgasprijzen tijdens de perscon ferentie na de wekelijkse minister raad. Minister Lubbers kon deze ver gadering niet bijwonen omdat hij op het ogenblik in Amerika verblijft. WEEKEINDE WORDT ZACHTER (Van onze weerkundige medewer ken De noordoostenwind bracht vrijdag een tegenvaller doordat ook na het ontrekken van de plaatselijke mist vrij koude lucht uit Noord-Duitsland werd aange voerd. waardoor het vrijwel niet boven de tien graden kwam. Toch zal het weekeinde belang rijk zachter worden doordat een jront met warmere lucht terrein wint in onze richting. In Oost-Frankrijk tot dicht bij de grens van Luxemburg werd vrijdagmiddag 20 graden bereikt, in Oostenrijk en Zuid-Duitsland 24 graden. In de hogere luchtla gen is de warmere lucht al wel tot boven ons land doorgedron gen, waarbij de vorstgrens tot drie kilometer hoogte is geste gen Er zijn in het komende wee keinde flinke zonnige perioden te verwachten, waarbij het kwik tot 14 a 16 graden zal stijgen. Langs de kust blijft het enkele graden koeler. De wind zal geleidelijk wat meer van noordoost naar zuidoost draaien. De neerslagkan sen blijven klein. Al is het dan in wat mindere mate dan in het Alpengebied en omgeving, toch zullen wij de komende maartda gen met het eerste voorjaarsweer kennismaken. Dj nat leve defensienota gepu bliceerd, waarin meer dan gewone voorstellen worden gedaan. Zo wordt gepleit voor een KAAGDORP Langzaam en sta tig glijdt het jacht 'Walanka' van de werf Van Lent in zijn element. De Walanka deed er ongeveer een uur over om het ruime sop te kie zen. Centimeter voor centimeter ging het 4£ min kostende plezier-, jacht (40 meter lang) de Kager- plas in. De 'Walanka' werd ge bouwd bij scheepswerf C. van Lent in de Kaag in opdracht van een Londense zakenman, Walter Salomon. Zakenrelaties uit vele delen van de wereld woonden de te waterlating bij. Voor het zover was doopte de echtgenote var, Sa lomon het jacht, dat over drie zeer luxueuse passagiershutten be schikt en accommodatie heeft voor zeven bemanningsleden. Na de plechtigheden maakten de ongeveer honderd genodigden een rondvaart over de Kagerplas. waarna in het kombuis op een be houden vaart werd geklonken. „REVALUATIE PERTINENT NIET OVERWOGEN" (Van onze parlementaire radactie) DEN HAAG Een revaluatie van de gulden wordt pertinent niet over wogen. Niet deze woorden reageerde minister-president Den Uyl op de ge ruchten van de laatste week als zou een opwaardering van de gulden In de pen zijn. Volgens de premier ligt de gulden op het ogenblik sterk in de markt ..Maar gezien het teruglopen van de wereldhandel en ook de mooi- lijkheden die de Nederlandse export ondervindt, zou een revaluatie niet verstandig zijn", aldus de heer Den Uyl. Politie vond onderduikadres ontvoerder (Van onze correspondent) LONDEN Op zoek naar de achtergronden van de man die prin ses Anne wilde ontvoeren, vond de politie vrijdag het nuis waar de prinses verborgen had moeten worden. Het ligt niet al e ver van het opleidingskamp Sandhurst, waar de prinses en haar echtgenoot Mark Phillips kort geleden hun intrek haddon geno men. Kapitein Phillips is instructeur in Sandhurst. De buren van het huis in het dorp waar de prinses had moeten worden verbor gen, konden weinig over de huurder vertellen. W*„ fiintlijn Maar het gaat zeker om de ongehuwde; Ian Ball, die door de rechter in staat van beschuldiging is gesteld j omdat hij de particulier detective had willen vermoorden. Hij schoot op de man die op de voorbank van de Rolls Royce zat waarin de prin ses en haar echtgenoot naar Buc- kingham Palace terugkeerden. Gedurende de paar weken dat Bal!; het huis betrok, zagen de buren hem maar zelden. Hij deed tegen, geen mens een mond open. Nadat de politie in het huis was dOOrge drongen, vond ze een schamele meubilering en zeker geen voedsel voorraad of andere aanwijzingen die in de richting van een lang verblijf wezen. De politie is er echter achter gekomen dat Bal'. een man is die zich van een reeks namen bedient Op het ogenblik zijn ze er al vier op het spoor. Het IViegel TD-leider Hans Wiegel 'sr bereid te zijn samen te ïïken met de confessionele par 's (pag. 3) Den Uyl SEMIER Den Uyl ziet 3 rede- ai voor een meer optimistische S op de economie m 1974 «.li) Heuws uit Zeeland op »ag. 2,4,5,7,9,12,13 en 14 3- en buitenland 3,11 en 33 Sadio en tv op pag. 31 Sport op pag. 15 Beurs en economie pag. 33 Hninde aterdagkrant Qiinde sterdagkrant 'V 19 „Die van Zeeland in den den grooten reefter". j-1-? 91 staten van Zeeland vroe gen zich vier jaar af: wat zijn we aan het doen'' |«f 23 Voor de Zeeuiose politici komt het er nu op aan: weten wat je wil tof niet wil). "J 29 Deze week in de inter view-serie Inter1 een ge sprek met Willem van der Hooft, de directeur van het Zeeuws Technisch In stituut in Goes. KVP zal wijzigingen voorstellen voor de zelfstandigen en de middenstanders ANDRIESSEN NAALDWIJK KVP-leider Frans Andriessen heeft vrijdag avond vrij ernstige kritiek gele verd op het pakket belasting- en loonvoorstellen dat het kabinet- Den Uyl op tafel heeft gelegd. De KVP zal volgens Andriessen zo wel voor de zelfstandigen en de middengroepen wijzigingen voor stellen van de plannen. volledige doorberekening van de loonkostenstijging in da prijzen van de detailhandel en de horecasec- tor. versnelde invoering van de fiscale- noudedagsreserve, als de voorgaande twee punten te weinig soelaas bieden, moet een tijde lijke belastingaftrek voor zelfstandi gen worden ingevoerd, zoiets als de be jaardenaf trek. Andriessen vindt de nivellering voor de middengroepen te fors. Hij kondig de tijdens een verkiezingsrede in Naaldwijk aan dat er gesleuteld zal moeten worden aan de belasting voor stellen „Dat de nivellering voor de middengroepen zo-fors is, hebben de] Minister-president en ik niet afgespro ken bij de behandeling van de machti gingswet", zei Andriessen. De enige speling die Andriessen het kabinet liet. was dat hij eventueel ook genoe gen zal nemen met gewijzigde belas tingvoorsteUen voor 1973. is hun opgevallen dat Ball ook altijd goed in het geld zat. Bij zijn arrestatie na de schietpartij op de koninklijke Rolls Royce vond de politie 500 pond sterling in de zakken van BalL Hij vertelde dat het spaargeld was van het afgelo pen jaar. Prinses Anne en haar echtgenoot wa ren vrijdag in het dorp waar de ouders van Mark wonen. Great So merford. dat zich allang had voor bereid op het overhandigen van het officiële huwelijkscadeau van de bewoners en het planten van een herinneringsboom op het markt plein. De vreugde over de komst van het jonge echtpaar werd ech-| ter aanmerkelijk getemperd door het nieuws van de aanslag. Uitge breide veiligheidsmaatregelen, die in de haast, waren genomen om een herhaling te voorkomen, be dierven de pret grotendeel. Zo arri veerde de prinses in een auto. die normaal wordt gebruikt voor paar- dentransport. De plechtigheden in Great Somerford verliepen vrijdag echter zonder enig incident. Koningin Elizabeth zal na terugkomst van haar staatsbezoek aan Indone sië. samen met minister Roy Jen kins, nagaan of in het algemeen de veiligheidsmaatregelen voor de le den van bet koninklijk huis dienen te worden verscherpt. In de prak tijk zal het echter op vele prakti sche moeilijkheden stuiten. Minis ter Jenkins verklaarde in het La gerhuis dat er sprake is van een geïsoleerd geval en dat men niet hoefde te vrezen voor een herha ling. Het aantal Surinamer- er. Antiüia- nen in Nederland is in 1973 met 10.500 toegenomen, vergeleken met een toenming van 7500 in 1972, aldus het Centraal Bureau voor de Statis tiek. Er bevonden zich op i januari jl. ongeveer 70.000 in Suriname of de Nederianderse Antillen geboren Neder landers in ons land. GEDEPUTEERDE A. L. VAN GEESBERGEN: 'VOOR LEEFBAARHEID KERNEN' IN STAD THOLEN, SINT ANNALAND EN SINT MAARTENSDIJK SINT-MAARTENSDIJK Het eiland Tholen is vrijdag een stukje leefbaar heid rijker geworden. Er werden drie bibliotheken van de stichting 'Gemeen schappelijke Openbare Bibliotheken Tholen en Sint-Philipsland' officieel in gebruik genomen. In stad Tholen ver richtte burgemeester J. E. van Boei- jen de symbolische openingshandeling van de bibliotheek aldaar. Gedeputeer de J. van den Bos deed dit in Sint- Annaland. In Sint Maartensdijk zei gedeputeerde A. van Geesbergen in zijn openingstoespraak dat het goed gaat met het bibliotheekwezen in Zee land. De heer Van Geesbergen hield zijn toespraak nadat hij in "De Gouden Leeuw', het gemoderniseerde biblio theekgebouw van Sint Maartensdijk j eerst een 'witte vlek' op de kaart van Zeeland Tholen met een simpele handbeweging had veranderd in een 'groene vlek'. Hij noemde het voor het eiland Tho len een bijzondere dag waarop drie bibliotheken m eens waren geopend: „In het kader van de leefbaarheid in de kleine kernen heeft u iets bijzon ders verricht", zei hij tot het stich tingsbestuur. „Met het bibliotheekwe zen in Zeeland gaat het goed. Ik hoop dat de witte vlek Schouwen-Duiveland ook spoedig groen zal worden. De gedeputeerde zei dat nog niet zo heel lang geleden het er op leek dat het rijk de subsidie aan de Provinciale Bibliotheek Centrale die een groot aandeel heeft gehad in de totstandko ming van de Thoolsc bibliotheken zou intrekken. Veel onderhandelen hebben er toe geleid dat die 'dreige menten' van het rijk niet werden uitgevoerd. De heer Van Geesbergen uitte zijn waardering voor het werk van de directeur van de Provinciale Bibliotheek Centrale mr. W. D. de Bruine. De gedeputeerde stelde vast dat in een rapport van 1968 over het bibliotheekwezen in deze provincie wèl Schouwen-Duiveland en Zeeuwsch- Vlaanderen, maar Tholen niet was genoemd. „Daarom des te meer hulde aan het stichtingsbestuur, dat met de bibliotheken een belangrijk stuk werk doet in het kader van de permanente educatie". De heer Van Geesbergen kon een licht gevoel van teleurstelling, niet- onderdrukken: „In het rapport wordt de conclusie getrokken dat één bibliothekengemeenschap nodig zou zijn. Wij zitten als maar te wachten op een advies van de oommissie van de Vereniging van Nederlandse Ge meenten hierover. We hopen maar dat dit niet te lang meer zal duren". Subsidie De heer Van Geesbergen was van mening dat een subsidie van 4,27 tot 4.50 per inwoner per jaar geen ge weldige bijdrage is. .Die subsidie kan toch wel wat worden opgetrokken". Hij rekende voor, dat de provincie vorig jaar ruim twee- en half miljoen gulden subsidie aan het bibliotheekwe zen heeft verstrekt, hetgeen neerkomt op 7,96 per inwoner. Hij wenste de stichting nogmaals geluk met de nieu we bibliotheken. Burgemeester Van Boeijen van Tho len uitte zijn vreugde over de drie bibliotheken in zijn gemeente, en meende dat er nu voor de vier andere Thoolse kernen Poortvliet. Oud- Vossemeer, Scherpenisse en Stavenis- se gelijkwaardige voorzieningen moeten worden getroffen. Hij had lof voor het vrijwilligers werk, constateerde een verhoogde be langstelling voor de bibliotheken, en zei toe binnen de mogelijkheden die de begroting voor 1975 biedt het be lang van de bibliotheken te zullen bevorderen. De directeur van de Provinciale Bibli otheek Centrale, mr. De Bruine, die van stichtingsvoorzitter R. Weijler een grammofoonplaat met een Bachcanta- be kreeg aangeboden als waardering voor zijn activiteiten voor de Thoolse bibliotheken, feliciteerde Tholen me', de drie bibliotheken en de drie ui<- leenposten. die in drie jaar van de grond zijn gekomen. Hij kwalificeerde hen met een Thoolse uitdrukking: Da's spulletje!' De voorzitter van de bibliotheek-stich ting, de heer Weijler had woorden van lof geuit voor al de medewerkers, met name de vrijwilligers. Ook burge meester Van Boeijen dankte hij voor de financiële steun. Hij vond het jam mer dat er namens de gemeente Sint- Philipsland niemand aanwezig Kor. zijn „want zij horen er ook bij". De heer W. van Diek. vertegenwoordi- ger van de Provinciale Bibliotheek I Centrale sprak over de plaats van de] bibliotheek in de Thoolse gemeen schap, „een bibliotheek aie er :s voor ieder individu, van ieder individu, een collectie, die ook door ieder individu] moet worden samengesteld" Vlag uit Het openingsfeest was in stad Tholen begonnen. Een groot gezelschap geno digden was daar samengekomen in De twee Stoven', een fraai gerestau reerd en tot moderne uitleenbiblio theek ingericht monumentaal pand.; Als symbolische openingshandeling stak burgemeester Van Boeijen hier de vlag uit. Hierna reed het gezelschap in twee bussen naar Sint-Annaland. Voor het houten bibliotheekgebouw aan het Crooswijck wachtten schoolkinderen van alle scholen in St. Annaland de gasten op om die via een ere haag toegang tot het gebouw te verlenen. Als beloning voor deze representatieve daad wachtte hen, teruggekeerd op school, een ballon... Gedeputeerde J. i van den Bos. oud-burgemeester van de voormalige gemeente Sint-Anna- j land verrichtte hier de symbolische openingshandeling- Hij hing eer. foto op. waarop afgebeeld de huidige bibli- otheekruimte in een zeer rommelige toestand; een beeld geheel in tegen stelling aan de zeer nette toe stand van het ogenblik. De foto doel: op de moeilijkheden die vóór de in richting moesten worden overwonnen. De heer Van den Bos zei in een korte toespraak trots te zijn op de nieuwe bibliotheek van Siht-Annaland. Hij herinnerde aan de tijden dat de bibli otheek in het oude gemeentehuis, zelfs in het badhuis was gevestigd: tijden, waarin de subsidie nog vijf cent bedroeg „Wonderlijk genoeg was de vereniging (Zie slot pagina 9 kolom 3) zoek naar de mogelijkheden van le verdediging en van civiel verzet bij een bezetting zal er namelijk voor moeten worden gezorgd dat die voor de bezetter 'niet lonend' is. In dit ver band denkt de PPR aan sabotage en andore vormen van civiel verzet de BB zou het kader moeten zijn waar binnen deze 'weerstand' kan worden ontwikkeld en beoefend. Het la een toevallige samenloop van omstandig heden dat deze voorstellen ongeveer gelijkelijk werden gepubliceerd met het eerste boek van bet vijfde deel van De Jongs Geschiedschrijving over de tweede wereldoorlog. De nota is de theorie, of hooguit een eerste aan zet daartoe, het boek van De Jong daarentegen de bittere praktijk. •Uien over deze voorstellen van de PPR een tweetal opmerkingen maken, één over de visie die aan deze plannen ton grondslag ligt en één over de werkelijkheid van een bezetting zo als ook Nederland die heeft gekend. Wat die visie aangaat: we hebben de Indruk dat de denkbeelden var. de PPR vooral geïnspireerd zijn door de linkse guerrilla- en bevrijdingsbewe gingen ln Afrika en Zuid-Amerika. In dit verband moet onver mijdelijk de naam van Che Guevara worden genoemd, niet alleen practicus, maar ook theo- ret leus van de guerrillaoorlog, op zijn beur. weer sterk beïnvloed door Mbo Tse Toeng. Menige links-radicaal uit West-Europa acht een dergelijke bewe ging ook hier noodzakelijk. RudJ Dutvchke bijvoorbeeld de Weatber lijnse studentenrevolutionair. die ln een gevecht met de politie zwaar werd gewond schreef een inleiding tot de Duitse vertaling van Che Guevara, waarin hij tot verzet en strijd opriep in de Europese metropolen. De vor men van de guerrilla moeten naar bet oordeel van Dutschke aan deze wereld steden worden aangepast. Kennelijk wil nu de PPR trainingen daartoe tot een officieel instituut maken, zij het dan niet voor het heden, maar voor een toekomst met het oog op een even tuele bezetting. Een weinig aantrekkelijke gedachte naar hel ons voorkomt. Men zou de vraag kunnen stellen in hoeverre opgeleide saboteurs van bepaalde signatuur neiging zullen hebben hun activiteiten reeds onder de bestaande orde te bedrijven. Maar tevens vragen we ons af of men in deze voorstellen niet bezig is om de guerrillastrijd van een Castro, van een Che Guavara enz. te idealiseren? Voorts: speelt niet stil zwijgend mede op de achtergrond de gedachte dat ook de Nederlandse sa menleving eigenlijk zo spoedig moge lijk moet worden 'omgeturnd"? En tenslotte: Ir hier niet sprake van een haast aan romantiek verwant verlan gen naar wat men zou kunnen noemen 'een eerlijke kameraadschappelijke strijd ter bevrijding van de mens'? Dat brengt ons bij onze tweede op merking: de realiteit van een be zetting. De oorlogsjaren hebben duide lijk gemaakt dat een volk met de laars op de nek heel wat minder stoer en moedig optreedt dan de beste verzets- training zou kunnen suggereren, zeker als er sprake is van een efficiënt wer kende bezetting, waarin de mens tot nul is gereduceerd. In een dergelijke situatie is het de bezetter om het even of hij een halve dan wel een hele stads bevolking uitroeit. Onder zulke bittere, ja onbeschrijfelijke omstandigheden gaan verhoudingen spelen die in geen enkele verzetscursus kunnen worden voorzien. "Bij een bezetting moet er voor worden gezorgd dat ze niet lo nend is', houdt de PPR ons voor. Kent men daar dan niet de geschiedenis van deze eeuw? De terreur van Staün? De volkerenmoorden van Hitier? Het getto van Warschau? Een bezetting die niet loont? Men kan maar beter voorkomen dat zulk een bezetting een feit wordt. Je willen zonder voorbehoud aan nemen dat de samenstellers van het rapport hun voorstellen vanuit een bewogenheid hebben geschreven, maar ze zijn naar ons gevoel onaanvaard baar. c.r is zeker reden om de defensie inspanning van Nederland er. van West-Europe voortdurend kritisch te bekijken en aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen. Die ontwikkelingen op dit ogenblik zijn echter nog niet zo danig dat men voorstellen als deze van de PPR als een werkelijk alternatief voor de Nederlandse defensie kan be schouwen. We n (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Met ingang van het komende schooljaar zullen 1250 on derwijzers meer aan de slag kunnen dan in 1973 het geval was. Dit Is een gevolg van een verlaging van de leer- lingenschaal bij het gewoon lager on derwijs. die per 1 augustus van dit jaar w ordt doorgev oerd. De klassen zullen niet groter zijn dan 33 leerlingen. De verandering van de leeriingenschaal zal ruim 16 miljoen gulden gaan kosten. Dit bedrag was al op de begroting van bet ministerie van onderwijs en wetenschappen voor 1974 opgevoerd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1974 | | pagina 1