PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT KRAPPE MEERDERHEID VOOR BEZUINIGING OP DEFENSIE Ontwikkeling op linkeroever Antwerpen stagneert door gebrekkig havenbeheer db Minister Vredeling: defensienota komt later Irouw gegijzeld in Stockholm ARP stemt tegen wi BRITTEN BEREID MEE TE WERKEN AAN EEG- LANDBOUW AKKOORD iippi vijf boel. ppn jaworski eist weer stukken GEZONGEN TELEGRAM VERLEDEN TIJD „sinds lang geen nieuwe bedrijven" m" Culturele xmenegels Pag™ 13 )j7e jaargang - nummer 68 Vrijdag 22 maart 1974 DRUKKERIJ DEN BOER MARKT81 •MIODELBURO-7ÏL01180-7881 DRUKWERK VOOR INDUSTRIE EM HANDEL (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Vredeling van defensie heeft In de tweede kamer officieel toegegeven dat de defensie nota pas kort voor het zomerreces (eind Juni) kan worden ingediend. Het plan is nog steeds om het be langrijke stuk medio april aan de ministerraad aan te bieden. Als die ermee akkoord Is gegaan (wat en kele weken kan duren) moet men overleg plegen met de NAVO-part- ners. In de defensiebegroting voor 1975 kunnen de beleidsvoornemens. De tweede kamer was ongerust over het lange uitblijven van de nota, een feit dat overigens al geruime tijd in Haagse kringen bekend was. De minister moest de zorg wat weg nemen, door toe te zeggen dat de, kamercommissie voor defensie de hele procedure nog eens mag bepra ten met de minister. Het ARPkamerlid mevrouw Hannie van Leeuwen maakte zich nogal boos over de plannen van de rege ring: „We horen zeker vlak voor d< gemeenteraadsverkiezingen (eind j mei) dat de defensienota er is. zo als we vlak voor do statenverkie zingen van 27 maart te horen kre gen dat er geen oefenterrein bi; Ter Ape! en geen schietbaan in he". Kuinderbos komen. D iXBASSADRtCE EDMONDE DEVER STOCKHOLM Een gewapende man heeft donderdag een vrouw gegijzeld in de Belgische ambassa de in Stockholm. Op de foto ver laat het ambassadepersoneel het gebouw met een ladder UN VERSCHANSTE ZICH IN BELGISCHE AMBASSADE ÜOCKHOLM (AP) Een Frans sprekende man die in een vertrek van de Belgische ambassade in ixkholm een vrouw in gijzeling houdt, heeft geëist dat men hem zijn zoon teruggeeft, die op het pblik bij zijn Belgische moeder is, en dat hem een rechtstreeks uitgezonden vraaggesprek voor de ilevisie wordt afgenomen. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De bezuiniging van 81 miljoen op de defensiebe groting voor 1973 zal het in de tweede kamer met de hakken over de sloot halen. De ARP-fractie, die de regering-Den Uyl steunt, heeft zich onomwonden tegen de bezuiniging uitgesproken, omdat men 'het defensieplafond niet wil aantasten'. De CHU-fractie ging (net als oppositiegenoten WD, DS'70, SGP en GPV) niet akkoord met de onaanvaardbare aantasting van de defensie-uitgaven, zoals men het noemde. Het debat over het plan van de regering is nog niet afgerond, maar de steun van de KVP voor deze „incidentele aantasting van de hoogte van de defensicuitgavcn" is doorslag gevend. PvdA. D'(i(j, CPN en PSP wilden niet veel woorden vuil maken aan het regeringsvoorstel. Ze konden akkoord gaan. Het bedrag van 81 miljoen gulden, waarover al vrij kort na het optreden van het kabinet-Den L'yl gesproken werd, zou aanvankelijk verkregen worden door verminderingen op de posten: aanschaffing geleide-wapenfre gatten (f 14,25 miljoen), bouw nieuwe radarketen langs de Nieuwe Rotter damse Waterweg (f6 miljoen), aan koop mobiel luchtafweergeschut 40,5 miljoen) en vervanging Star- fighter 20,25 miljoen). Tegen het einde van het vorig jaar besloot de regering evenwel over te gaan tot het bestellen van 60 stuks mobiel luchtafweergeschut. In plaats van een verlaging van de begroting- 1973 op dit onderdeel met het ge noemde bedrag, moest een nader voorstel gedaan worden voor verho ging met f 100 miljoen. Om toch een totale vermindering van de begroting met f81 miljoen te verkrijgen, werd voorgesteld alsnog de volgende posten te verlagen: reservering voor oefenter reinen <f 40,5 miljoen), aanschaf groot materiaal (f85 miljoen), kleding en uitrusting (f 8 miljoen» en onderhoud materieel (7 miljoen gulden). Van de tegenstanders van de rege ringsplan drukte CHU-woordvoer der Scholten zich het duidelijkst uit: ..Een partijpolitieke stunt. Er is nog hele maal geen inzicht in het te voeren refensiebeleid voor de komende jaren". Zowel minister Vredeling van defen sie als zijn staatssecretaris Stemerdink spraken tegen dat bezuinigd wordt. De verlaging van de begroting-1973 is mo gelijk, doordat voor bepaalde aanschaf fingen gereserveerde gelden in dat jaar niet nodig waren. .De financiering van alle investerings projecten is voor de komende jaren veilig gesteld", aldus de staatssecreta ris. Volgende week wordt over de be grotingswijziging gestemd. mei weer Elf vlaggetjesdag DEN HAAG (AVP) Op 11 mei is het vlaggetjesdag. De eerste haring schepen van het nieuwe seizoen mo gen dan uitvaren. Het produktschan voor vis en visprodukten heeft dit donderdag beslist. Het produktschap gaat die dag ook weer de prijzen voor de best verzorgde ris in het oude seizoen uitreiken. Dat oude sei zoen sluit 1 april. Op die 13de mei. van twaalf uur "f, middags af. mogen alleen nog de schepen uitvaren die bulten de Noord zee en het Skagerrak gaan vissen Schepen die uit die beide wateren de haring willen ophalen mogen precie' een week later, zaterdag 18 mei om twaalf uur, de trossen losgooien. De haringvissers die eerst buiten de Noordzee zijn gaan vissen mogen pas op 25 mei daar hun netten uitgooien, Zo gaw de eerste schepen me', hun aanvoer binnen zijn mag de ver koop van gezouten haring en diep gevroren gekaakte haring weer begin nen die op 1 april zal worden gestopt Van de Noordzee mogen de schepen per reis niet meer dan 150 kantje' (van 94 kilo) aanvoeren en van de Ierse Zee niet meer dan 300 kantjes. WASHINGTON (RTR) De speciale officier van justitie voor de Waterga te-zaak. Leon Jawarski. heeft presi dent Nlxon een dagvaarding me', strafbedreiging gezonden om nog 27 documenten af te staan die hij nodig heeft voor zijn onderzoek. fia ntlijn DEN HAAG-WASHINGTON fat zou u ervan zeggen, wanneer op uw verjaardag of op een an der vierenswaardig moment een postbode bij u aan de deur bara, om in een juichend „Laag al je leven' of ander toepasselijk led uit te barsten? Sinds 1933 was het „zingende üêgram" in Amerika de gewoon- sezaak van de wereld. Het werd i ieestvierende ontvanger meest- il via de telefoon door een aar dig meisje, maar ook vaak door een telegrambesteller met een P»ie stem, in levende lijve toe- isezongen. Op moederdag zong men de touw des huizes het geijkte lied .Home Sweet Home" toe; op Valentijnsdag klonk er een of oder amoureus vers, en ook. het •He's a Jolly Good Fellow" dat hij een toffe jongen is, da: willen we weten...!") hoorde *x de vaste prikken. De afzen- n=rs konden natuurlijk ook zelf «tekst bedenken. Er werden zelfs zingende tele- pmmen aan Pekineesjes en an- «re trouwe hondemakkers gea dresseerd, die er dan met blij Sblaf op dienden te reage- was een uitvinding van de particuliere telegraafmaatschap- Western Union, die in 1933 aot het zingend doorbellen of afleveren aan huis begon. Müjoe- jj® zonden hun familie of vrien- een dergelijke telegrafische ■nghulde. Het instituut bloeide kennelijk als tegenwicht voor de «mbere crisisjaren, latemnam de belangstelling er- Wr af en heeft het zingende telegram nooit de vooroorlogse Populariteit weten terug te win- J®. De nieuwe door Viel,nam ge ®rde generatie is minder roman- usch ingesteld en daarom heeft b® de minstreel-afdeling enkele geleden maar opgehe- indaag in krant Nieuws uit Zeeland g. 2,4, 5,7,9 en 11 Binnen- en buitenland g.3,13 en 21 lentvoppag. 19 Sport op pag. 15 en 17 Beurs en economie pag. 21 Dit werd vannacht bekendgemaakt door de kanselier van de ambassade, Ferdinand van Wichelin, die ongeveer een uur met de man heeft gesproken voor hij erin slaagde uit bet gebouw te ontsnappen. Donderdagavond waren de politie en de Belgische ambassadrice, mevrouw Edmonde Dever, nog steeds in de weer om de man over te halen zich aan de autoriteiten over te geven. Er waren echter geen aanwijzingen dat de man van gedachten is veranderd. De gijzelaar, een 48-jarige secretaresse van Finse afkomst, is vastgebonden op een stoel in het vertrek, zo verklaarde de politie. De man heeft gedreigd zich zelf en zijn gijzelaar te doden als de politie zou proberen het vertrek te bestormen. Volgens Van Wichelin kwam de man de ambassade rond 15.30 uur binnen. „We waren eigenlijk al gesloten, maar hij zei dat het dringend was en dus liet ik hem in zijn kantoor. Hij identi ficeerde zich als Patou en zei dat hij Fransman was. Hij vertelde me dat hij een zoon had bij een Belgische vrouw waar hij mee verloofd was ge weest, maar die later een andere man trouwde en nu in België woont. Later had de andere man het kind g echt en kon Patou op geen enkele we „Hij zei dat hij geprobeerd had het' kind te kidnappen, maar de Franse1 politie had hen aangehouden en naarj België teruggebracht, waar de man enkele maanden in de gevangenis werd gezet. Hij zei dat hij ook in een psy chiatrische inrichting opgesloten is ge-1 weest en dat hij geprobeerd heeft zelf moord te plegen". „Ik zei hem dat hij contact moest op nemen met een advocaat in België, maar hij zei dat dat geen goed idee was en dat hij het al eens had gepro beerd", zei Van Wichelin. „HU werd steeds wanhopiger en na ongeveer drie kwartier trok hij een revolver. Hij liet me ook een pakje zien en zei dat er dynamiet inzat. Hij vroeg me de Belgische minister van justitie op te bellen, maar dat weigerde ik. Hij zei toen dat hij tijd genoeg had en dat hij dagen met mij in mijn kantoor kon blijven. Na 15 minuten, toen ik van de eerste schok bekomen was, besloot ik de sprong van mijn leven te wagen, een paar meter naar de deur. Dat deed ik en de man volgde me. maar schoot niet. Ik vluchtte naar een andere ka mer en vandaar klom ik via de ladder ran de politie naar beneden. Toen ik was weggelopen, nam Patou de eerste! de beste in gijzeling, en dat was de, secretaresse, mevrouw Marita Sund-i gren". WIL OOK BIJ ANDERE LANDEN AANWEZIG BRUSSEL (ANP, GPD) De Britse landbouwminister Fred Peart, wil duidelijk meewerken aan het tot stand brengen van een globaal akkoord inzake de nieuwe EEG-landbouwprijzen en de andere EEG-lidstaten zijn bereid zich in te spannen om tegemoet te komen aan de specifieke moeilijkheden die Engeland heeft. Dat was donderdagavond de voornaamste conclusie die getrokken kon worden uit een eerste dag vergaderen over de nieuwe prijzen voor het seizoen 1974-'75. Dat wil overigens niet zeggen dat erl veel sneller dan men gedacht had een compromis over de landbouwprijzen] uit de bus zal komen. De ministers dineerden donderdag samen in Brus sel. vanochtend zal de Europese com missie wellicht voorzichtig vast de con touren schetsen van een akkoord, in de middaguren zal het compromis wat meer omlijnd worden en dan volgt de finale discussie die. zo verwacht men i in Brussel, op zijn vroegst zaterdag ochtend afloopt. Eén ding is donderdag al duidelijk ge worden: 'noe bereidwillig Peart ook is om mee te werken aan een oplossing van het prijspolitieke probleem; hij kan niet thuiskomen als hij een prij zenpakket geaccepteerd heeft dat ern stige consequenties beeft voor de Brit se consumentenprijzen. Zo heeft de Britse minister bijvoor beeld al laten weten dat het rundvlee- in de winkels in Engeland zeker me: meer dan vijf procent duurder mac worden en dat boter en suiker hele maal niet in prijs mogen stijgen. Des noods moeten er dan maar consumen tensubsidies komen, aldus Peart. die voor vijftig procent door de EEG be taald worden. De Britse minister wil de ook nog zijn varkens en rundvlees producenten steunen met een produ centensubsidie. Vooral de Ierse minister Clinton en de Franse staatssecretaris Deniau heb ben zich fel verzet tegen het idee van producentensubsidies die concurrentie verstorend zullen werken De Neder landse minister, mr. Van der Stee heeft zich oij dat protest aangesloten. Mr. Van der Stee zei overigens ook in de raad dat er, wegens de gestegen produktiekosten, prijsaanpassingen no (Zie slot pagina 3 kolom 3) SCHEPEN VOOR HAVENZAKEN LEON DELWAIDE: (Van één onzer redacteuren) ANTWERPEN Gebrek aan deugde lijk havenbeheer is er de oorzaak van dat de industriële en commerciële ont wikkeling op de linker Schelde-oever op het ogenblik stagneert. Een bezorg de Leon Delwaide, schepen voor ha venzaken in Antwerpen, heeft daar over gisteravond zijn beklag gedaan. „Sedert geruime tijd reeds heeft zich geen nieuw bedrijf voor vestiging geboden. Integendeel, een belangrijk bedrijf als Shell is er verloren gegaan" zei hij in een toespraak voor de Ko ninklijke Vlaamse Ingenieursvereni ging. In Antwerpen stelt men op het ogen blik met enige verontwaardiging vast dat het nu al weer jarenlang gekibbel over de beheersvorm voor de zeeha vens op de beide oevers,van de Schel de zich begint te wreken. Over het] concrete geval van Shell zei de be jaar-1 de havenbestuurder Delwaide: „Men: heeft getalmd voor dit bedrijf de ver-' koops- of concessievoorwaarden en de termijn voor het ter beschikking stel len van het terrein contractueel vast te leggen. Het gevolg is geweest dat Shell de oliecrisis heeft aangegrepen om een vestiging op de Imkeroever te verzaken en elders te investeren." Het stadsbestuur van Antwerpen beeft voorgesteld om de bijna 6000 hectares nieuw havengebied op de linkeroever bij de gemeente Antwerpen te voegen en dit zo onder het bestaande haven beheer te brengen. Maar aan de andere kant van de rivier, in de provincie Oost-Vlaanderen, heeft men dat voor stel van de hand gewezen. Delwaide: .Men verdenkt de stad Antwerpen van imperialisme, kolonialisme en geld zucht. Het is onaanvaardbaar, zegt: men. dat de provincie Antwerpen zich' in oppervlakte zou verrijken ten koste van Oost-Vlaanderen." Men piekert er in Antwerpen overigens niet over om het gemeentelijk haven beheer over 3000 hectares grote gebied op de rechter oever uit handen te ge ven Van die oppen-lakte wordt 500 hectares ingenomen door olieraffinade rijen, 1700 hectares door (petroche mische bedrijven. 250 door auto-assem blagefabrieken en de rest door elek trische centrales en scheepsherstellings- bedrijven. Tal van bedrijven zijn in tussen naar de nieuwe Antwerpse ha ven op de linkeroever uitgeweken. De infrastructuurvoorzieningen daar zijn in volle gang. Bij Kallo wordt een zee sluis (360 m lang en 50 m breed) ge bouwd, die volgend jaar in gebruik ge nomen kan worden. Geen havenschap .De vraag is alleen, wie ze zal bedie nen en hoeveel schepen zich er zullen aanbieden om er door geschut te wor den. Want er is tot nu toe geen beheer om de nieuwe haven te exploiteren en de gronden te valorisen", aldus de heer Delwaide. Hij liet nog eens heel dui delijk weten dat de stad Antwerpen niet van plan is om de beheersvorm prijs te geven om het be heer van de haven op de linkeroever op één Qf andere manier in handen te krijgen- ..Wie verhindert dat de linker oever-haven onder het beheer van de stad Antwerpen komt. die kan ze zelf gaan beheren." Felle kritiek had Leon Delwaide op het denkbeeld om het beheer van beide j .Antwerpse havens toe te vertrouwen] aan een havenschap. Hij noemde een' havenschap 'de meest ondemocratische beheersvorm die denkbaar is. Een ha venschap zou bij gemis aan controle, die nu door de gemeenteraad, door de pers, door de vakbonden, door de eco nomische kringen bestendig wordt uit geoefend. onvermijdelijk tot verwaar lozing en verval van de haven leiden." Als voorbeeld haalde hij de haven-, schappen van Vlissingen en Temeuzen! aan om daarbij onmiddellijk aan te te-1 kenen dat men 'ook in Nederland zoekt naar een andere beheersvorm omdat men havenschappen ondemocratisch en ondoeltreffend vindt". In zijn toespraak onder de titel 'Ant werpen, een omstreden haven' signa-1 leerde de heer Delwaide ook dat er op het ogenblik ongerustheid heerst over stagnatie in de baggerwerkzaam- heden die het Scheur ei. ce andere vaargeulen in de Westerse helde op vol doende diepte moeten houden. ,Mer. beweert dat de baggerwerken op he; ogenblik stilliggen, minstens dat hun intensiteit verminderd is. Met ais ge volg dat een deel van de reeds bereikte resultaten verloren dreigen te gaan en daarmee tegelijk het effect van zeer belangrijke investeringen die het rijk de laatste tijd in de Schelde heeft ge daan. Als het allemaal juist is zou het een flagrante demonstratie van war. beheer zijn", aldus de Antwerpse sche pen voor havenzaken, die een rijtje volksvertegenwoordigers in de zaal opriep om over deze kwestie de be trokken minister maar eens ter ver antwoording te roepen. 'Zelfkastijding' Weinig begrip kon de heer Delwaide (Zie slot pagina 7 kolom 6) delen van De Jong» Koninkrijk der Neder- •n in de tweede wereld- »g' verschijnen met een inaat die diep respect ingt. Deze auteur moet over een uiterst gedis ciplineerde geet'. beschikken om zo precies en zo exact te kunnen werken, niet alleen omdat een vrij strikt tijd- schema in het geding is, maar ook al* het er om gaat tijden» het vorderen van het werk de oorspronkelijke op zet zo goed mogelijk te handhaven. Deze week is het eerste bock van het vijfde ded uitgekomen, een werkstuk dat men eigenlijk met het voorgaande het vierde d«*l moet vergelijken om een totaalbeeld te krijgen. We heb ben t-r deze week een avond aan be steed en daarbij Is ons opnieuw opge vallen dat De Jong bij alle detaille ring nooit de totaal -conceptie van zijn geschiedschrijving uit het oog ver liest. En wanneer 66n en hetzelfde on derwerp in meer delen wordt behan dcld is eveneens sprake van een vaste lijn: De Jong wijkt daarvan niet af. Een voorbeeld. In hel deze week ver schenen bock wordt als in het vorige omstandig ingegaan op de rol van de Nederlandse Unie en daar bij komt De Jong tot een conclusie, die op net eerste i:>2lcht tot enige ver- wondering aanleiding kan geven. Hu constateert namelijk dat de unie als 'massa-beweging van meet af aan uiting is geweest van een geest van verzet, zij heeft er belang rijk toe bijgedragen dat de NSB in een hoek werd gedrukt en zij heeft, vooral in de laatste fase van haar door de bezetter getolereerd bestaan, dwz van begin Juli 1941 af. in eigen kring een sfeer gekend waar uit belangrijke componenten van de illegaliteit 2ij:s voorgekomen'. Vrijwel ieder die zich de unie-tijd kan herinne ren. zal het met deze opvatting eens zijn: daarin zit dan ook geen enkele reden tot verwondering Zij heeft ech ter te maken met wat De Jong in deel vier over de unie en met name over het Driemanschap heeft gezegd. Zijn oordeel daar was vrij scherp en afwij zend en leidde anderhalf jaar geleden opnieuw tot scherpe unie-debatten. fanneer men echter het in 1972 verschenen vierde deel er nog eens op naslaat, blijkt de verwonde ring met gerechtvaardigd. De Jongs visie is ook hier zonder meer samen hangend en gaat van één duidelijke conceptie uit. In het vorige (vierde) deel maakte hij een scherp onder scheid tussen de opzet van de unie en de uiteindelijke gevolgen binnen de Nederlandse samenleving. Die opzet onderwierp hij toen aan een nauwkeu rige analyse en bij die gelegenheid kwam hij met de kritiek die zoveel reacties heeft opgeroepen. Welnu. In he: deze week verschenen deel vijf gaat hij verder met zijn analyse en be handelt daarbij voornamelijk de ge volgen van het unieoptreden. En op die pagina's komt hij tot de welwillen de gevolgtrekking die wij hierboven uit dit nieuwe werk overschreven. Er is echter geen enkele tegenstelling tus sen wat de auteur toen naar voren bracht en wat hij nu heeft genoteerd. De Jong heeft géén water in de wijn gedaan, maar zijn aanvankelijke opzet nader uitgewerkt. Zoals hij trouwens al in het vierde deel had aangekondigd. [en mag hopen dat het De JoDg ge geven zal zijn deze gigantische reeks te voltooien. Er werd en wordt veel kritiek op hem uitgeoefend, voor al op zijn 'zittingnemen op de rechter stoel der geschiedenis". Hij doet dat op een manier die hier en daar als hautain overkomt, vooral bij diegenen die hem als buitenstaander' beschou wen: hij zat immers in Engeland. Alle kritiek ten spijt echter blijkt De Jong steeds weer in staat gestalte te geven aan een indrukwekkende geschied schrijving over een allesoverheersende periode van ons nationaal bestaan. Veel van wat er zich thans afspeelt kan alleen worden verklaard tegen de achtergrond van wat er toen is ge beurd. Bovendien is deze auteur meer dan een registrerend historicus, hij is een goed stilist en weet hoe hij een boek moet 'componeren', hij brengt knappe detailleringen aan. Wel dient men hem te verwijten dat hij af en toe zijn toevlucht neemt tot retorische pathetiek. Als hij bijvoorbeeld een Brits rapport bespreekt uit 1941 met een voor de toekomst sombere in houd. zegt De Jong geladen: .Had men dat in bezet Nederland vernomen of beseft dan zou een kreet van ontzet ting opgegaan zijn". Zo'n holle opmer king misstaat in een dergelijk boek. het is een overdreven gemeenplaats om een emotie aan te geven die er niet is geweest en evenmin voorspelbaar was. Dit soort pathetiek hoort in slech te romans, maar past niet in het werk van een historicus als De Jong. KAen zal overigens begrijpen dat bij JV1 ons het respect voor deze ge schiedschrijving over alle andere ge voelen heers: Het gaat hier om een boek dat men móet lezer.. Niet in de eerste plaats als een helden-epos dat is het niet: zoveel belden waren er niet m Nederland. Nee. dit boek iees: men als de .-tnappe registratie van een zéér angstig bestaan, zo angstig dat menig een er nu nog nachtmerries over kan hebben. Pavel Litwinow. één van de be kendste dissidenten in de Sowjet-Unie. is per trein uit Wenen naar Rome vertrokken. Hij zei dat hij 10 dager, in Italië zou doorbrengen waarna hij een week in Amsterdam zou verblij ven alvorens zich in de Verenigde Staten te vestigen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1974 | | pagina 1