PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
IN BELGIË WORDT NU
BRANDSTOF GEVORDERD
Contact met Engeland over
mogelijke uitlevering kapers
Terneuzen presenteert 'Blauwdruk voor
Overleven' voor verkommerend stadshart
Heath nam ontslag:
Wilson nieuwe
Engelse premier
Weloverwogen
M
Voor 4,5 miljoen
aan diamanten in
Turijn gestolen
VOOR ZIEKENHUIZENSCHOLEN EN VITALE INDUSTRIEËN
HAAGS PROTEST TEGEN SPREIDINGSBELEID
Jongen verongelukt
in textielfabriek
vandaag in
de .krant
INSPRAAK IN
TWEE RONDEN
ie brug •>afnn«2
217a (oorgang - nummer 54
Dinsdag 5 maorf 1974
fjuntli/n
t/anöMg word: mui ij»*
vrouw E. J var, (M
BroociuHle Mw de Zecu»-
vr Prljv voor kunsten en
wc-exuchappen uitgereikt.
Daarmee wordt voor de
weede maal d*w> onder
scheiding aar. een vrouw toogcltend:
dr 11. C M. Ghy&er. ra de eer»:* en
werd aldus geëerd onder meer voor
haar eminent* werk ten dienste van
het Zeeuw» Woordenboek Of hel eni
ge zin heeft met nadruk te vermelden
dal dez* prijs aan een vrouw ls ver
leend? In dit geval ja. Mevrouw Van
den Broecke 1» ln haar lange leven een
nimmer wijkende strijdster geweest
voor de vrouwenemancipatie. Nu
klinkt dat nogal geladen: wanneer men
het leest zonder mevrouw Van den
Broecke te kennen kan dat tot allerlei
misverstanden aanleiding geven. Het
zou bijvoorbeeld de indruk kunnen
wekker, alsof zij voortdurend met vlag
gen en banieren of zelfs me*, olie en
pek in de hand op de barricaden stond
en staat van de wrede mannenmaat»
schappij. Zo is hei niet. mevrouw Van
den Broecke heeft haar idealen uitge
dragen langs geordende wegen, vla
haar politieke partij, via vrouwenorga
nisaties. Maar daann was zij wel dui
delijk aanwezig, ln de knng van haar
eigen gemeente en van eigen provli»
ie. nationale en ln internationals
tn--ellmgen. In Zeeland kwam zij
onder meer naar voren als statenlid
voor de PvdA jarenlang was zij de
enige vrouw in dit bestuurlijke man-
nengezelschap. Zij kon soms felle din
gen zeggen, maar bleef ln die felheid
de redelijkheid getrouw.
In de culturele activiteiten van de
1 "laureate" zoals orue Belgisch*
taalgenoten zeggen kan men de his
torie van een tijdvak weerspiegeld
zien. Nu al weer vele jaren geleden gaf
zij voordrachtavonden in Zeeland, in
het gehele land. Een vorm van culture
le ontspanning, die
vrijwel is verdwe
nen: radio en voor
al tv hebben de
functie van dergelij
ke bijeenkomsten
overgenomen. Dat neemt nJe*. weg dat
ze voor menigeen in stad en land veel
hebben betekend. Hier en daar was er
een instituut als "Wlnterleztngen". vaak
ook ging bet om de oer-Nederlands*
Instelling "t Nut'. Ztj nodigden men
sen uit cue met lichtbeelden een into
ressant geacht onderwerp behandel
den, er werd gemusiceerd of er kwa
men voordrachtkunstenaars. Dergelij
ke activiteiten betekenden voor velen
de enige mogelijkheid de eigen gren
zen wijder te trekken ln een tijd. waar
in de radio nog slechts m opkomst
was. Mevrouw Van den Broecke heeft
in dit opzicht belangrijk werk gedaan,
vaak onder omstandigheden accom
modaties. verbindingen die nu lach
wekkend schijnen. Toen echter deed
zij reeds aan 'vormingswerk', zij het
dat bet woord in die tijd zelden werd
gebruikt. Maar het was het wel: cultu
reel vormingswerk.
Dit laatste woord klinkt pretentieus.
Maar alweer, men moet mevrouw
Van den Broecke kennen om te weten
dat het niet als zodanig kan zijn be
doeld. Ze deed dit werk omdat ze an
deren wilde laten delen in haar etgen
artistieke ervaringen. Dat heeft haar
culturele bezigheden in sterke mat*
bepaald, ook a!s het ging om bestuur
lijke en organisatorische bezigheden.
We denken in dit verband aan haar
lidmaatschap gedurende vele jaren
van de Zeeuwse Culturele Raad. een
instelling waarin zij de laatste jaren
pleitbezorgs'er was van wat tegen
woordig wordt genoemd "education
permanente' Voor haar gaat het hier
om de moderne vormgeving van het
werk dat zij vroeger met zoveel over
tuiging in zalen en zaaltjes deed. na
melijk mee werken aan de vorming
van de medemens Daarmee zette zij
de beste tradities voort die generaties
lang in haar familie werden hoogge
houden: de naam De Man is wat dat
betreft een begrip in Zeeland.
Zo omspannen leven en werken van
mevrouw Van den Broeckede Man
een lange periode zij begon in een
tijd waarin wetenschap en cultuur aan
gelegenheden waren voor een ehtalr*
groep, ze is nu nog actief in een perio
de waarin de democratisering van de
zelfde begrippen als nooit tevoren d*
aandacht vraagt Zij heeft deze demo
cratisering een leven lang bevorderd,
daarbij niet schromend bestuurlijke
verantwoordelijkheden in gemeente en
provincie op zich te nemen En bij dit
alles heeft zij onvervaard de emanci
patie van ce vrouw in Zeeland verder
gebracht.. Mede daardoor heeft de
Zeeuwse Prijs ook dit jaar een wel
overwogen bestemming gekregen.
TURIJN (UPIDM een opslae
plaats op het vliegveld ln Turijn zijn
maandag diamanten ter waarde van
ongeveer een miljard lire (ƒ4.5 mil
joen) gestolen, aldus de Italiaans*
politie.
De dieven waren gewapend en gemas
kerd en sloegen hun slag tijdens een
hevige sneeuwstorm, terwijl slechts
twee schoonmakers in de opslagplaat
sen aan het werk waren. Volgens hen
kwamen de dieven binnen nadat een
rukwind een deur had opengeslagen-
De schoonmakers werden gebonden
en kregen een prop in de mond.
waarna zij gedwongen werden de
brandkasten open te maker, waarin de
diamanten lagen. De dieven ontkwa
men a een auto die zij buiten op «en
parkeerplaats hadden geaet. De dia
manten waren enkele dagen geleden
in Turijn aangekomen en waren be
stemd voor juweliers in Italië, aldus
de politie.
SAMENSTELLING KABINET
(Van onze correspondent)
LONDEN Aan de conservatieve regering-Heath is maandagmid
dag een eind gekomen. Koningin Elizabeth heeft Harold Wilson gis
teravond opdracht gegeven een nieuw kabinet te vormen, waarvan
de samenstelling naar men aanneemt, vanmiddag bekend zal worden
gemaakt. De eerste taak van de nieuwe regering zal zijn een eind
aan de mijnwerkersstaking te maken en maatregelen tegen de infla
tie te nemen. Naar schatting zijn er als gevolg van de nu al bijna
vier weken durende mijnstaking nog maar kolen tot eind deze maand.
Bovendien zal de nieuwe regering
enorme leningen ln de rest van Euro
pa en bij internationale instanties
moeten gaan afsluiten om het desa-
itretize gat in de handelsbalans tc
sloppen. Deze leningen zullen alleen
vlot worden verstrekt wanneer de
labonr-regering althans enige mate
nn werklust van zijn onderdanen in
het vooruitzicht kan stellen, en wan
neer zij een oplossing weet te vinden
voor de klassieke problemen tussen
het gouvernement en de vakbondswe-
rtld.
De labour-regering wordt in de uit
voering van deze plannen ernstig ge
handicapt door het feit dat ze bij de
verbezigen van afgelopen donderdag
maar vijf zetels meer veroverde dan
de conservatieven, tegelijkertijd min
der stemmen op zich verenigend dan
de conservatieven, want dat kan in
het Engelse districtenstelsèl, en tot
slot met zijn 301 afgevaardigden een
flink stuk onder de 318 blijft, dat is
het magische getal dat staat voor de
absolute meerderheid in het 635 zetels
tellende Lagerhuis.
De nu afgetreden premier Heath
had tot maandagmorgen nog gepro
beerd een coalitie aan te gaan met de
liberalen, die in het parlement welis
waar over maar 14 zetels beschikken,
maar die in het land ruim zes mil
joen stemmen op zich verenigden
(want ook dat kan in het Engelse
distnctenstelsel). Liberalen-leider Jere
my Thorpe en zijn voorganger Jo
Gnmond waren hoge kabinetsposten
jangeooden, maar de liberale achter-
Ma verzette zich sterk tegen kleur
Mkfflr.en van de liberale partij.
Om de ernstige kans van een partij-
iputsing te voorkomen, gooiden Thor
pe en Grimond het toen voor de
buitenwereld over een andere boeg,
door te stellen dat zij toen nog
prf]nier. Heath en oppositieleider Ha
rold Wilson een „nationale coalitie"
hadden voorgesteld. Zij konden dit
mstig doen omdat ze bij voorbaat
wisten dat geen der grote partijen
'daar ook maar één moment over
denken.
Nadat liberalenleider Thorpe het
haalbare plan van de grote coalitie
wereldkundig had gemaakt, begreep
premier Heath hoe de zaken stonden.
Hij vertrok voor de laatste keer als
premier uit de voordeur van Downing-
street 10 om koningin Elizabeth zijn
ontslag aan te bieden. Een uur later
stonden Harold Wilson en zijn vrouw
Mary al in Downingstreet op de
stoep. „Wat voelt u nu", vroegen de
journalisten aan het Labour-echtpaar
dat in 1970 van de ene minuut op de
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
BRUSSEL (ANP) Sinds gis-f
teren wordt er in België brand
stof gevorderd. Het ministerie
van economische zaken heeft
een speciale dienst ingesteld
waar bepaalde instellingen
(ziekenhuizen, scholen, vitale
industrieën enz.) die zonder
brandstof geraakt zijn hun ge
val kunnen melden. Gisteren
had deze speciale afdeling al
700 'klanten' geholpen.
J procedure bestaat hierin dat een
ambtenaar van het ministerie een
bepaald vorderingsformulieT invult.
Met dat formulier gaat hij naar een
leverancier die op vertoon van het
formulier gedwongen is te leveren.
Bij weigering volgt er een proces
verbaal en een vervolging.
In, België is een tekort aan brandstof
ontstaan als gevolg van het feit dat
de oliemaatschappijen weigeren olie
in te voeren omdat de regering de
prijzen niet wenst te verhogen. Eén
van de laatste daden van de demis
sionaire regering-Leburton (het be
sluit werd gisteren in de laatste
bijeenkomst van dit kabinet be
krachtigd) maakt het vorderen mo
gelijk.
Verscheidene scholen in België moes
ten gisteren al hun deuren gesloten
houden bij gebrek aan brandstof.
De rijksscholen in Leuven hebben
van hun leverancier te horen gekre
gen dat hij geen brandstof meer in
voorraad heeft.
Ook de Europese Gemeenschap in
Brussel behoorde tot de "klanten"
van het ministerie van economische
zaken. De EEG-diensten lieten we
ten geen brandstof meer voorradig
te hebben.
De federatie van kleinhandelaren in
brandstof heeft al tegen de maatre
gel geprotesteerd. Hij zegt dat de
overheid er voor had moeten zor
gen dat de klemhandelaren op tijd
bevoorraad werden.
DEN HAAG De gemeente
raad van Den Haag is ontsteld
over de plannen van de regering
om 8600 arbeidsplaatsen bij de
rijksoverheid van Den Haag over
te hevelen naar andere delen van
het land Dit betoogde burge
meester Marijnen bij de overhan
diging van een motie aan minis
ter-president Den U pi
ALMELO (ANP) De elfjarige Her
man Kroek uit Aiemlo is maandag
morgen omgekomen bij een ongeluk
in een textielfabriek op die plaats.
De jongen, leerling van een lom
school was sinds zondagmiddag ver
dwenen. Hij is zondagavond gaan sla
pen op een stapel textiel, die op een
balenpers lag. De mensen die maan
dagmorgen de pers
hebben hem niet
ders zagen later een paar
een baal steken. De jongen
verstikking om het leven
men.
SCHIPHOL Een van de kapers
van het Britse vliegtuig wordt
BIJ NIET-UITLEVERING BERECHTING IN NEDERLAND
DEN HAAG (GPD, ANP) Wanneer de twee Palestijnse kapers
niet zullen worden uitgeleverd, zullen zij op grond van de inter
nationale verdragen die Nederland mede heeft ondertekend in ons
land worden berecht. Dit heeft minister Van Agt maandagavond
„Er is contact tussen Nederland en Engeland over de mogelijke uitlevering",
aldus de bewindsman, die niet kon zeggen welk land hiertoe de eerste stappen
had ondernomen. „Dat is een zaak die door het ministerie van buitenlandse
zaken wordt behandeld", zo zei de heer Van Agt.
Spanje
ER DREIGT een ernstig conflict
te ontstaan tussen de Spaanse
staat en de R-K Kerk over de uit-
jciiang van de bisschop van Bil-
(pag. 3).
Leefmilieu
EEN onderzoek naar de leefpro
oiematiek in Rijnmond heeft uit
jewezen, dat de meeste proble-
nen voortkomen uit het leven in
«w verstedelijkte omgeving.
(pag. 9)
Nieuws uit Zeeland op
J- 2,4, 5,6 en 7
Binnen- en buitenland
°P pag. 3,9 en 13
Sport op pag. 10
Radio en tv op pag. 11
Beurs en economie pag. 13
„Normaal gesproken zal niet tot uit-|
wijzing worden besloten. We hebben
deksels goed geweten dat de onderte
kening van de verdragen risico's met
zich mee zou kunnen brengen. Maar
deze risico's moeten we. gezien het
internationale belang van de verdra
gen, op de koop toenemen," aldus
minister Van Agt.
Wanneer tot vervolging van de twee
Arabieren zal worden overgegaan, zal
een evenueel verzoek van Engelse zij
de tot uitlevering nog wel ingewilligd
kunnen worden. „De wet laat de mo
gelijkheid open om een op gang ge
brachte vervolging te staken, wanneer
een verzoek tot uitlevering, dat wordt
ingediend wanneer al tot vervolging is
overgegaan, toch wordt ingewilligd."
zo verklaarde de bewindsman. Op de
vraag of een dergelijk verzoek van
Engeland lang op zich zal laten wach
ten, kon de bewindsman geen medede
lingen doen.-..Het kan nauwelijks snel
ler gaan gezien de situatie in Enge
land:" Wanneer de twee Arabische
kapers van het passagiersvliegtuig van
British Airways in Nederland bereed
zouden worden, biedt de wet in theo
rie ook nog de mogelijkhlid dat het
tweetal niet toerekenbaar geacht
wordt voor hun daden.
spreidingsbeleid van de regering
scherp wordt afgekeurd ..Er ts
van enig fundamenteel overleg
met de gemeente geen sprake
geweest", aldus Marijnen
De Haagse raad stelt in de
motie vast dat de door de regc
ring opgestelde plannen leiden
tot aantasting van de meest we
zenlijke belangen van de gemeen
te Den Haag en van het Haagse
gewest. De motie, ondertekend
door alle fractieleiders in de
raad. werd unaniem aangenomen
Direct na afloop van de roadsr-r
gadenng trok een stoet onder
aanvoering van burgemeester Ma
rijnen, bestaande uit het voltalli
ge college van b. en w. en enkele
raadsleden, van de oude raad
zaal aan de Javaslraat naar het
kabinet van de minister president
om de motie aan Den Uyl te
overhandigen.
Volgens burgemeester Marijnen
gaat de verplaatsing van ruim
8000 ambtenaren Den Haag tn
vier jaar ruim 17.000 arbeids
plaatsen kosten ..Een achteruit
gang van de werkgelegenheid bij
de overheid veroorzaakt een ge
lijke achteruitgang in het particu
liere bedrijfsleven", aldus Marij
nen. Het bestaan in Den Haag
van 60.000 mensen wordt volgens
hem onmogelijk gemaakt. Marij
nen deed een zeer dringend be
roep op de premier met Den
Haag een gesprek te voeren over
de problemen „die Den Haag nu
zo zwaar drukken"
Den Uyl antwoordde de burge
meester dat het kabinet grote
behoedzaamheid betracht. Het
gaat. aldus de premier, om voor
lopige plannen, waarover overleg
mogelijk zal zijn. Den Uyl noem
de het onmogelijk en ondenkbaar
dat er over het overbrengen van
mensen ondershands tussen bu
reaus en diensten overlegd zou
worden. Den Uyl zei dat het kabi
net van plan is in alle openheid
overleg te voeren over de uitvoe
ring van de regeringsplannen.
Verhoor
Minister Van Agt kon maandagavond
geen nadere mededelingen doen over
(Zie dot pagina 3 kolom 6)
Minder doden in
Amerikaans verkeer
CHICAGO ILLINOIS DPAHet
aantal verkeersdoden op de Ameri
kaanse autowegen is in januari van
dit jaar belangrijk gedaald en wel tot
een getal dat in tien jaar niet is
voorgekomen. Volgens de National
Safety Council in Chicago vielen in de
eerste maand van dit jaar 3020 doden,
tegen 1000 meer in januari 1973. In
januari 1963 bedroeg het aantal
keersdoden 2695.
B. EN W. WILLEN WOON-, WINKEL- EN WERKFUNCTIES HERSTELLEN
TERNEUZEN B- en w. van
Terneuzen hebben maandagmor
gen een ontwerp-structuurplan
voor de binnenstad gepresen
teerd. "Een blauwdruk voor
overleven', noemt waarnemend
wethouder van openbare werken
P. J. Huijbrecht het stuk. De be
volking mag het tijdens twee in-
aanvullen en be-|
spraakrondes
kritiseren.
Het plan geeft een aantal hoofdlijnen
aan van hoe wonen en werken in het
stadshart van Terneuzen in de toe
komst zouden kunnen verlopen.
Die hoofdlijnen zijn:
Een verbetering en uitbreiding van
het winkelcentrum m de richting
van de Markt, de Blokken en de
oostelijke kanaalarm. In de toe
komst kan er dan een doorgaande
verbinding ontstaan met het Java.
waar b. en w. een groot winkel- en
kantorencomplex hebben geprojec
teerd. De voetganger moet meer
dan nu ruim (en vooral: vrij) baan
krijgen in het centrum van Terneu-
zen, de automobilist vindt parkeer
plaatsen aan het begin van de
invalswegen. Terneuzen solliciteert
verder serieus naar vestiging van
een grootwinkelbedrijf tussen
Markt en Oostkolk of op het Java.
Het stimuleren van de sociaal-cul
turele functies van de binnenstad
door bijvoorbeeld een voor
vele doeleinden "multifunctioneel')
geschikt gebouw neer te zetten.
Binnenstadsbewoners zouden daar
een bibliotheek, vergader- en to
neelaccommodatie en een bioscoop
kunnen vinden. Ook het stadhuis
moet betrokken worden bij wat *r
in de "city" gebeurt.
Het verbeteren van de woonom
standigheden door het rehabiliteren
"het verbeteren en "herstellen van
de bewoonbaarheid van een woon
wijk en de daarin gelegen particu
liere woningen en andere gebou
wen') van dit stuk Terneuzen. Wo
nen in de binnenstad moet plezie
rig worden, vinden b. en w. Ze
voelen er niets voor om met de
botte bijl te gaan hakken, dat er
soms iets moet worden afgebroken
is onvermijdeiijk. In de woonwij
ken zouden kleine bedrijven uie het
woonmiHeu niet verstoren gehand
haafd moeten blijven en verder
moet het binnenstadsgroen rij-
kal ijk voor handen maar nog erg
'verstopt' ontsloten worden.)
Volgens wethouder Huijbrecht loopt
het begrip "herstel' als een rode draad
door het ontwerp-plan. B. en w willen
de binnenstad weer volledig laten
functioneren als een stadshart waar
goed gewoond, gewerkt en gewinkeld
kan worden. „De laatste 10 jaar is bet
karakter van het centrum nogal wat
geweld aan gedaan", vindt de heer
Huijbrecht. „Er trokken mensen weg
naar nieuwe wijken, het toenemende
autobezit zorgde voor ingrijpende ver
anderingen in de verkeerssituatie en
Zie slot pagina 4 kolom 1j
