PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT PRIJS BENZINE STIJGT MEER: 8 TOT 10 CENT PZC Bijna helft van PZC-lezers is vóór afsluiting van de Oosterschelde Petroleum en huisbrandolie minder in prijs omhoog Hearst-bedrijven bereid te betalen OLIECONFLICT BELGIE EEN FEIT CHRISTELIJK VOORTGEZET ONDERWIJS EEG-conferentie op 4 maart in Brussel Olie en macht Voor ontvoerde dochter miljonair Zuidkoreaans schip gezonken: 160 man vermist 217e jaargang - nummer 46 Zaterdag 23 februari 1974 Aanmelding Zie de pagina's 14 en 15. (Van onze redactie economie) DEN HAAG Onderhandelingen op het scherp van de snede tus sen de internationale oliemaatschappijen en de regering hebben ertoe geleid dat de benzineprijs in Nederland per 1 maart waar schijnlijk acht tot tien cent zal stijgen. Tot enkele dagen geleden werd algemeen gerekend op een prijsstijging van niet meer dan zes cent. Tegenover de grotere prijsstijging voor benzine staat, dat petroleum en huisbrandolie waarschijnlijk minder zullen stijgen in prijs dan.de verwachte zes cent. Vice-premier Van Agt zei vrijdag na het wekelijkse kabinetsberaad, dat de macht van de Nederlandse regering maar beperkt is, maar dat er „zeer pittige onderhandelingen gaande zijn". Binnen enkele dagen zal het minis terie van economische zaken een be- sllssing bekendmaken over de olieprij zen, Intussen blijkt, afgezien van de prijsproblemen, de oliecrisis in Neder-' land grotendeels voorbij te zijn: het ministerie van economische za ken heeft de olie- en benzinehandel laten weten dat de beperking van rfp aflevering met 15 procent, inge steld aan het begin van de oliecri- sie, niet meer nodig is: het Rijksbureau voor Aardoliepro- Medisch rapport drie van Breda al lang gereed (Van onze parlementaire redactie) DEN' HAAG Maanden geleden al blijkt het medische rapport over de drie oorlogsmisdadigers van Breda Fischer, Kotalla en Aus der Fünten gereed te zijn gekomen. Het kabinet heeft echter nog geen nadere beleids beslissingen in overweging naar aan leiding van het rapport over de fysie ke en psychische toestand van drie. Zo'n rapport was door Van toen nog minister in het kabinet- Biesheuvel. toegezegd. Ook is nog niet bekend wat de rege ring zal doen met de brief van de Duitse kerken, waarin in overweging wordt gegeven om de Drie van Breda vrij te laten. Dat de brief is binnenge komen, is zeker. Dit bleek vrijdag uit opmerkingen van de zeer omzichtig op vragen antwoordende minister van justitie Van Agt na afloop van het wekelijkse kabinetsberaad, dat hij als rice-premier had voorgezeten. Dennendal STAATSSECRETARIS Hendriks beeft, na een tussentijds advies van de commissie-Langemeijer, een advies-arts benoemd voor Dennendal (pagina 3). NOS NOS-programma-commissans Ste- ketee heeft zijn ontslag genomen wegens gebrek aan vertrouwen bij de omroepen (pagina 11). Nieuws uit Zeeland op pag.2,4,5,6,7,9,12 en 13 Binnen- en buitenlands nieuws op pag. 1,3 en 11 Sport op pag. 16 en 17 Radio en tv op pag. 31 nieuws op pag. 33 zaterdagkrant 7-19 In dc wekelijkse inter- view-serie 'Iner' ditmaal een gesprek met Evert Heijblok, directeur van de Zeeuwse Koorschool. 7- 21 Letterkundige Kroniek van Hans Warren- Stemmen uit de Kerken: Van en voor de draaitafel. 1- 29 Tweeluik Britse verkie zingen. Onze Londense correspondent volgde Ted Heath en Harold Wilson op hun verkiezingstour nees: Adrie de Boon. oude rot in de vakbeweging, neemt afscheid. a7- 23 La Sagrada Familia. de versteende smeekbede van Barcelona. Louis Couperus, zoals zijn familie hem zag. Pao- 25 Poppraet: Schaken, dammen, bridge. dukten, dat de verdeling van de beperkte olievoorraden regelde, wordt binnenkort opgeheven. Het ministerie van economische zaken gaat ervan uit dat er geen tekort meer is. Vorige week werd verwacht dat verbruikersprijzen voor benzme, zo wel als voor petroleum en huisbrand olie met zes cent zouden stijgen. Dat zou dan gebeuren nadat de olie-indu strie de vereiste acht weken (volgens het verscherpte prijsbeleid) had ge wacht met het doorberekenen van de gestegen kosten. De olieconcerns wil len echter meer dan zes cent stijging voor benzine aanvraag is onge 10 cent) in de wacht, slepen, nemen geen genoegen met de plannen van minister Lubbers die de aange vraagde verhoging in twee fasen wilde uitsmeren: 1 maart zes cent en 1 april de rest. Ondanks de concessie van minister Lubbers wil de industrie na 1 maart weer spoedig een prijsstijging. Als het aan haar ligt, zal een liter super snel meer dan een gulden gaan kosten. Daartoe oefent zij hevige druk uit op de regering en de onderhandelingen zijn dan ook nog volop aan de gang. Op de achtergrond staat daarbij het feit dat de olieconcerns de oliestro men in de hand hebben en, zoal België gebeurde, Nederland een tekort kunnen bezorgen door die stromen te verleggen. Dat wil dan zeggen: de olie gaat naar de plaatsen waar de hoog ste prijzen worden geboden. In vele landen van West-Europa is de benzineprijs al hoger dan bij ons. Nederland betaalt bijna 88 cent voor een liter super, de Westduitse automo bilist betaalt al ongeveer 95 pfennig, Italië zit op fl,30. Alleen Belgie is beduidend lager met 83 cent. Maar daar zijn dan ook grote problemen geweest, omdat de demissionaire rege ring. die voor verkiezingen staat. prijsstijgingen toestond. WEEKEINDE MET ZON (Van onze weerkundige medewer ker) Ook de laatste week van rebru- ari zal ons geen koud winterweer meer opleveren. Voor de cama- vaivierders mag gezegd worden dat het er gezond uit ziet, want er is geen weertype met onaange naam winterweer onderweg. Wel een hogedrukgebied dat het regenfront, dat ons vrijdaga vond passeerde, snel opvolgt waarbij zonnige perioden zijn te verwachten. Hierbij overdag tem peraturen rond 8 graden en 's nachts een afkoeling in het bin nenland, mogelijk met wat nacht vorst. Maandag komt er weer een zwak front via Engeland nader bij. maar ook in de komende dagen zal er maar weinig neer slag vallen. Het koude winterweer bevindt zich op grote afstand in Rusland en' Lapland, waar de de pressies met zachtere lucht ook trachten door te dringen. Deze winter wil duidelijk, ook wat dit slot betreft, bij de groep van vijf warms ten van deze eeuw eindigen. Krapte Voor Nederland wordt een dergelij ke situatie niet verwacht, onulal er wel een prijsstijging in uitzicht is. Toch schermen de maatschappijen met blijvende krapte en de stijgende vraag naar benzine. De vraag is nu maar of dit op het ogenblik geen argumenten zijn om de eisen tot prijsverhoging zoveel mogelijk kracht bij te zetten. De olieconcerns hebben, voor wat de brandstoffen betreft, liet meest belang bij een zo hoog mogelij ke benzineprijs. Petroleum en huis brandolie hebben zij op het ogenblik meer dan voldoende in voorraad. BONN (DPA) De negen ministers van buitenlandse zaken van de EEG. zullen op 4 maart in Brussel hun con ferentie over politieke samenwerking houden die oorspronkelijk op 14 fe bruari in Bonn zou plaatsvinden Dit heeft de woordvoerder van het West duitse ministerie van buitenlandse za ken vrijdag meegedeeld. De conferentie was uitgesteld daar de energieconferentie in Washington in verband met meningsverschillen lan ger duurde dan voorzien was. SAN FRANCISCO (DPA, RTR, UPIHet dagbladimperium van de Amerikaanse uitgever Randolph Hearst heeft zich vrijdag bereid verklaard de extra vier miljoen dollar in le vensmiddelen beschikbaar te stellen die de ontvoerders van de dochter van de miljonair Hearst voor haar vrijlating hebben geëist. Hearst had zelf al eerder twee mil- jcfen uit zijn middelen beschikbaar gesteld, maar de vier miljoen extra die de ontvoerders, het Symbionese bevrijdingsleger, donderdag van hem eisten, gingen naar zijn zeggen zijn draagkracht te boven. De Hearst Corporation wil de extra vier miljoen overigens pas betalen als Patricia Hearst veilig en wel weer thuis is. Het Symbionese bevrijdingsleger dat Patricia Hearst op 4 februari had ontvoerd, noemde de twee miljoen die Hearst had willen betalen 'een paar kruimels voor he»t volk'. Het eiste dat nog eens vier miljoen "binnen een dag" beschikbaar ge steld zouden worden. 'Voedselbanken' Voor de 'voedselbanken' die met de twee miljoen van Hearst m achter buurten van San Francisco vrijdag middag om twaalf uur begonnen met het verdelen van de levensmid delen, vormden zich lange rijen be rooiden. Voor één zo'n bank, een leegstaande winkel, wacht*en een kleine duizend mensen op uitreiking van kalkoen brood, melk. eieren, fruit en groen ten. De mengte, die voor zeventig procent uit zwarten bestond, was in feestelijke stemming. Een oude, zwarte vrouw zei: ..Het is een lange rij, maar ik heb honger en ik zal een graantje meepikken". SAN FRANCISCO Een enorme menigte steuntrekkers en andere misdeelden beleger! een vrachtwa gen, die levensmiddelen heeft aan gevoerd om gratis te worden uit gedeeld. SEOEL (RTR) In de Zuldkoreaan- se haven Chtmgmu is vrijdag een Zuidkoreaans marinevaartuig met 316 mensen aan boord gezonken. Aan de opvarenden worden 100 vermist. ZIJ zijn vermoedelijk verdronken. Andere marinevaartuigen en vissersbo ten hebben 152 opvarenden kunnen redden, van wie er twee in ziekenhuis zijn gestorven. Het vaartuig bracht recruten naar een transportschip om hen naar de 40 km verderop gelegen thuishaven Chinhae te vervoeren. De 120 ton metende boot Is volgens rads oberichten omgeslagen toen de kapl- teint trachtte een hoge golf te vermij den. Volgens marinekringen kan een dergelijk vaartuig B00 tot 350 mensen vervoeren. De recruten hadden ter afsluiting van een opleiding van 16 weken de schrijn van admiraal Yi Sun-Sin van de Rl- dynastie bezocht Deze had de eerste met ijzer beklede boten ter wereld gebruikt om een Japanse invasie ach ter in de 16de eeuw af te slaan fiantltjn GEEN PRIJSVERHOGING VOOR 1 MEI: (Van onze correspondent) BRUSSEL De prijzenoorlog tussen de Belgische regering en de oliemaatschappijen is op volle kracht losgebarsten, nadat de rege ring vrijdagmiddag besloot de prijzen voor olieprodukten voor lopig tot 1 mei niet te verhogen. De oliemaatschappijen hebben daarna doen weten dat zij vanwege voortdurende verliezen ge dwongen zijn de invoer van ruwe olie stop te zetten, zodat ook de raffinaderijen stil komen te liggen. die uit de belasting zal worden taald. Dit betekent een niet geringe aderlating voor de Belgische schat kist. Minister Claes van economische ken zei dat de regering in de loop van volgende week een vragenlijst aan de oliemaatschappijen zal voorleg g en. „aan de hand waarvan het mogelijk moet zijn een duidelijk inzicht in het prijsvraagstuk te krijgen. De prijs van de benzine zonder de lager dan die in de omringende lan den. De regering heeft te kennen gege ven de noodvoorraad van de oliemaat schappijen (die voor 90 dagen toerei kend is) te zullen vorderen om de voorziening gaande te houden. Inmid dels echter zijn de eerste benzinepom pen al gesloten omdat er geen brand stof meer werd aangevoerd De Belgische regering heeft overt gens beslist de snelheidsbeperking op de autowegen tot 100 kilometer voor alsnog te handhaven. In Brussel wordt verwacht dat er een soort EEG-regeling zal kunnen worden uit gewerkt die als maximumsnelheid 120 kilometer per uur op de snelwegen voorschrijft. REPRESENTATIEVE STEEKPROEF BUREAU-NEUSSEN BIJ 530 PZC-ABONNEES/LEZERS WIJST UIT: DAN 50 PCT. WlL GEEN TWEEDE KERNCENTRALE MIDDELBURG Precies 4' procent van de PZC-lezers ii vóór afsluiting van de Ooster schelde. Dit heeft een represen tatieve steekproef bij 530 (thuis aangetroffen) PZC-abonnees/le- zers uitgewezen, verspreid over geheel Zeeland. De steekproef werd in het kader van een redac tioneel lezersonderzoek verricht door de Stichting voor Research en Marketing te Heerlen m op dracht van de Provinciale Zeeuwse Courant. Van de onder vraagden heeft 31,9 procent geen mening over de afsluiting van de Oosterschelde, 21,1 procent is tegen. Andere in het oog springende uitkom, sten van de representatieve steekproef: 52.8 procent is tegen de komst van een tweede kerncentrale: 31 procent heeft geen mening; 16,2 procent is "2,8 procent Ls tegen de opheffing van de provincie Zeeland en de op name van verschillende delen van Zeeland in nieuwe, grotere provin cies: 11.9 procent heeft geen me ning; vóór is 5,3 procent. 42,1 procent is tegen de komst van nieuwe bedrijven en fabrieken in in Zeeland: geen mening 19,2 pro cent; vóór 38.7 procent. 54.2 procent van de ondervraagden is vóór uitbreiding van de recreatie in Zeeland: 23 procent heeft geen mening; 22,8 procent is tegen. De Stichting voor Research en Marke ting te Heerlen (Bureau-Nelissen) heeft het lezersonderzoek enkele weken gele den uitgevoerd- Hoewel de resultaten van het onderzoek op dit moment nog lang niet zijn verwerkt, heeft het Heer- lense bureau de antwoorden op één van de 32 vragen nu al uitgewerkt. De betreffende vraag luidde: „Ik ga u nu een aantal zaken noemen, waarover de laatste tijd in Zeeland nogal wat te doen is geweest. Mag ik u vragen hoe u tegenover die zaken staat? Bent u vóór of tegen?" Het bureau-Nelissen tekent bij de uit komsten aan, dat de relatief hoge per centages 'geen mening' ten aanzien van onderwerpen 'afsluiting Oosterschelde' (31,9 procent) en 'komst tweede kern centrale' (31 procent), een nadere toe lichting vragen. Het bureau heeft de indruk, dat bij de 'geen mening'-bean t- woorders nogal wat mensen zijn, die wél een mening hebben over de afslui ting van de Oosterschelde en de komst van de tweede kerncentrale, maar die van oordeel zijn, dat eerst een grondi ge studie is vereist. In zo'n studie zou den dan alle voor- en nadelen diep gaand moeten worden bestudeerd al vorens zij zich als vóór- of tegenstan der ervan beschouwen. Voorts heeft het bureau de indruk ge kregen, dat zich onder de vóórstanders van opheffing van de provincie Zeeland en de opname van de verschillende de len van Zeeland in nieuwe grotere pro vincies. vooral PZC-lezers bevinden die in Zeeuwsch-Vlaanderen wonen. De uit vijf onderdelen bestaande vraag, die het bureau Nelissen onmid dellijk na het in opdracht van de Provinciale Zeeuwse Courant gehouden lezersonderzoek heeft uitgewerkt, luidde: ,Jk ga u nu een aantal zaken noemen waarover de laatste tijd in Zeeland nogal wat te doen is geweest. Mag ik u vragen hoe u tegenover die zaken staat?" Bent u vóór of tegen géén mening vóór tegen •A H s a. de afsluiting der Oosterschelde? 31.9 47,0 21.1 b. een uitbreiding der recreatie in Zeeland? 23,0 54.2 22,8 c.de komst van nieuwe bedrijven en fabrieken in Zeeland? 19,2 38,7 42,1 d. de komst van een 2e kerncentra le to Zeeland? 31.0 16.2 52.8 e. de opheffing van de provincie Zeeland en de opname van ver schillende delen van Zeeland in nieuwe grotere provincies? 11.9 5,3 72.8 V scheen in Nederland ■V* ?A een boek onder tea Biel. L ^£1 die sindsdien alleen maar Baffl actueler i\ geworden. 'Olie en macl.'.' Auteur waa Pe- ter K OMI. «en Bnta ec» noom. sinds 1968 hoogleraar In de economische geografie te Rotterdam Het gaat hier om een geschrift. waar ln het ingewikkelde patroon var. de oliebelangen de rol van de maat schappijen. van de producerende en de verbruikende landen uit de doe ken wordt gedaan. De eerste uitgave verscheen to Engeland, de Nederland se vertaling kwam enige tijd later eiste torn reeds een afzonderlijk na schrift omdat er ln de korte tijd tu* sen de verschijning van de Engelse en de Nederlandse versie al zoveel was veranderd. In dat naschrift betoogde Odeil dat er dagelijks nieuws wordt gemaakt ln de wereld ran de olie Er. hU voegde er aan toe „Maar al te vaak kan da: nieuws alleen worden p» interpreteerd to het licht van de com plexe machtsstructuur rondom de olie" Een opmerking die vooral de laatste maanden ln meer dan een op zicht juist is gebleken. Het grote voorbeeld ran "olie en macht' onder gewijzigde omstan digheden was in Nederland de olie boycot. Formeel is ze nog altijd van kracht, maar veel is er althans ln het dagelijkse leven niet meer van te merken. Waarom niet? Omdat de oliemaatschappijen machtiger bleken dan de Arabieren. Het ls een verschijn sel. waar langzamerhand het buiten land met verbazing naar begint te kij ken Zo schreef C. L. Sulzberger to de New York Times naar aanleiding van een bezoek aan Rotterdam: de olie maatschappijen toonden een buitenge wone veerkracht, tankers met Arabi sche olie werden gedirigeerd naar nl« geboycotte havens terwijl aanvoerlij nen uit niet-Arabische landen naar Rot terdam werden om gebogen. Een ver schijnsel, waarop in de Britse pers al de aandacht was ge vestigd toen de si tuatie voor Nederland nog somber werd geacht In Engeland was men er min of meer over gepikeerd, tanken met olie op weg naar Britse havens werden naar Rotterdam gestuurd. In Nederland zelf zweeg men zoveel mo gelijk over deze zaken, de oliemaat schappijen betoogden steeds weer dat dit 'schakelen' met tankers echt niet zo eenvoudig tn zijn werk gtog als sommige pubhkaties we: suggereer den Niettemin is duidelijk dat vooral dank zij de oliemaatschappijen Neder land niet heel erg van de boycot heeft geleden. De olieboycot echter was 'of ls) slechts een tijdelijk verschijnsel, een gevolg van het Arabisch-Israélisch conflict. De Arabische landen poogden met deze politiek het westen los te weken van een eventuele pro-Israë lische houding. Van veel groter en perm ar. en ter invloed evenwel ls een ande- element van de oüepolltiek. na melijk de prij; stelling door de olie producerende landen. Die prijsstelling is de afgelopen maanden met spron gen omhoog gegaan en leidt er thans toe dat ook de oliemaatschappijen ho gere prijzen vragen of willen vra gen voor hun produkten. En dat weer is van enorme invloed op de economie van de geïndustrialiseerde landen. Daardoor ontstaan spannin gen tussen de oliemaatschappijen ener zijds en regeringen anderzijds In Ne derland bijvoorbeeld was de verhou ding tijdens de eerste periode van de olieboycot tussen de oliemaatschap pijen en de regering bijzonder goed. maar ze is nu in een verkoelingsfase gekomen. Die goede verhouding was een gevolg van het snel reageren door oliemaatschappijen op de boycot: dank zij hen bleven de gevolgen voor Nederland minimaal De huidige ver koeling heeft echter te maken met bun prijspolitiek: oliemaatschappijen en regering hebben ditmaal tegengestelde belangen. De maatschappijen willen meer geld. de regering een zo laag mo gelijke prijs. De eerlijkheid gebiedt dat er hier aan wordt toegevoegd dat de oliemaatschappijen zeker niet in de eerste plaats hoger'- winsten beogen. Zij hebben in de nabije toekomst met het oog op de energiecrisis enorme in vesteringen te doen op het stuk van ontginningen en research. In België is nu de tegenstelling tus- 1 sen wat de regering als publiek be lang ziet en het belang van de olie maatschappijen op een conflict uitge lopen. Uitgerekend in België, een land waar het zelden tot een conflict komt fissen regering en de groot-industrie. Maar hef is dan nu toch gebeurd, met als gevolg dat op dit ogenblik België in de tang dreigt te komen ran een boycot. r.;e- van Arabische kant. maar van de kant van enkele oliemaatschap pijen. Op zulke momenten krijgt de titel van Odells boek 'Olie en macht' een bijzonder ongunstige klank. In Nederland kon men de afgelopen maanden nog verdediger en volhou den dat een crisis werd bezworen dank zij de snelle reactie van de olie maatschappijen en de goede samen werking tussen hen en de regering. België daarentegen toont hoe de macht van oliemaatschappijen ook in een an der opzicht kan worden gebruikt: om namelijk te proberen een regering op de knieën te krijgen. De maatschap pijen die tot deze politiek hebben be sloten. blijken goede leerlingen van de Arabieren te zijn: ze zijn geen haar beter. Gerald Warren, woordvoerder van het Witte Huis. heeft ontkend dat president Nixon sjn voorgenomen reis naar Europa heef: uitgesteld van het voorjaar naar de herfst. Er waa nog geen tijdstip vastgesteld voor de reis. dus kan er ook geen sprake zijn van •uitstel. De president heeft zijn plannen niet veranderd, aldus Warren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1974 | | pagina 1