PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KAMER IS VERDEELD (62-62)
OVER HOGERE NS-TARIEVEN
„Regionale of plaatselijke raden voor
gezondheidszorg oplossing toekomst"
db
Volgende week weer stemming
Tientallen mensen
met zwart geld
voelen nattigheid
BENZINESITUATIE IN
BELGIË VERSLECHTERT
AUTEUR S0LZJEN1TSYN OP WEG NAAR NOORWEGEN
lip verlegenheid
van hel westen
217e jaargang - nummer 45
Vrijdag 22 februari 1974
DRUKKERIJ DEN BOER -f
DRUKWERK VOOR INDUSTRIE EN HANDEL
DEN HAAG De tweede kamer is donderdag niet tot een uit
spraak gekomen over de vraag of een verhoging van de trein ta
rieven per 1 september onder het niveau van de pnjss.ijgingfen
moet blijven. In een niet voltallige zitting staakten de stemmen,
bij 62 voor (pvda, ppr, cpn, d'66, ds'70, psp en bp) en 62 tegen
(wd, arp, kvp, gpv, chu, sgp en rkpn), over de motie (mede onder
tekend door ppr, ds'70 en d'66) die de PvdA'er Van der Doef hier
over had ingediend Volgende week dinsdag zal de motie opnieuw
in stemming komen.
FRANKFORT (UPI) De uit de
So jet-Unie gezette auteur en Nobel
prijswinnaar Alexander Solzjenitsyn is
donderdag in Fran kfort gesignaleerd
aan boord van een expresstrein die
van Zürich rijdt naar Kopenhagen.
Solzjenitsyn is waarschijnlijk op weg
naar Noorwegen, waar hij zich met
tertijd zou vestigen. Op het station
van Frankfort bleef de auteur in zijn
eerste klasse-compartiment zitten,
zich voor fotografen verbergend ach-
TELEFOONTJE NAAR MINISTERIE...
DEN HAAG (ANP) Tientallen mensen hebben de afgelopen da
gen nattigheid gevoeld, nadat in de tweede kamer minister Duisen-
berg en staatssecretaris Van Rooijen van financiën het optreden
tegen 'zwart geld' hadden aangekondigd. De informanten zoch
ten telefonisch contact met het departement van financiën en zij
vroegen wat zij, nu hun geweten begon te plagen, moesten doen.
„Onze reactie was: ga naar de dichtsbijzijnde belastinginspecteur en vertel
alles", aldus heeft minister Duisenberg donderdag in de kamer gezegd bij de
afsluiting van het financiële debat. „Als de inspecteur geen vermoeden heeft
van belastingontduiking, dan zal de betrokkene in staat gesteld worden alsnog
de verschuldigde belasting te voldoen, plus een geringe verhoging", zei de be
windsman.
Er is nog geen vaartuigenbelasting in de maak. Al aar als gedacht wordt aan
nieuwe belastingen, dan zijn de vaartuigen een van de eersten", aldus minister
Duisenberg.
Hij deelde mee dat gedacht wordt over registratie van pleziervaartuigen, ge
koppeld aan de invoering van verplichte wettelijke aansprakelijkheidsverzeke-
nng.
Staatssecretaris De Goede zegde de kamer een studie toe over de mogelijkheid,
in hoeverre de WA-verzekering voor motorrijtuigen gekoppeld kan worden
aan de motorrijtuigenbelasting en de kentekenregistratie.
Journalist in de
VS ontvoerd
ATLANTA (RTR, UPI) Een groepe
ring die zich het .revolutionaire leger'
noemt, heeft laten weten dat zij ver
antwoordelijk is voor de ontvoering
van John R. Murphy, hoofdredacteur
van de 'Atlanta Constitution', een van
de belangrijkste bladen in het zuiden
van de V.S.
Twee uur nadat Murphy woensdag
avond voor het iaatst gezien was, belde
een man de 'Atlanta Constitution' op.
Hij zei dat hij 'kolonel van het revo
lutionaire leger' was en dat Murphy
door zijn organisatie gevangen was ge
nomen. Er zouden nog meer telefoon
tjes volgen. Maar donderdag liet de
politie weten dat men nog niets naders
van de ontvoerders had gehoord.
Kissingi
jer
VOI/JENS een Amerikaans blad
zou minister Kissinger met ajtr&
den hebben gedreigd in geval van
een procedure om president Nixon
al te zetten, (pag. 3).
Heath
DE BRITSE premier Heath is op
timistisch de laatste week van de
verkiezingsstrijd ingegaan.
(pag. 11)
Nieuws uit Zeeland
op pag. 2,4, 5, 6 en 7
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 3, 9, 11 en 15
Sport op pag. 12 en 13
Radio en tv op pag. 14
Beurs en economie pag. 15
NAAR BETERE RELATIE
PARIJS-JERUZALEM
JERUSALEM (UPI) Frankrijk en
Israel hebben besloten tot een uitwis
seling van bezoeken van hun minis
ters van buitenlandse zaken 'teneinde
een nieuw hoofdstuk op te slaan in de
betrekkingen tussen beide landen", zo
heeft de Israëlische nationale radio-
omroep donderdag gemeld.
ter een Engelse krant (foto). Solzje-
nitsyns trein zou vanmorgen om
kwart voor zeven In de Deense hoofd
stad aankomen.
Het Noorse ministerie van buitenland
se zaken deelde donderdag mee dat
aan Solzjenitsyn een toeristenvisum
voor drie maanden was verleend
dat hij binnen korte tijd werd ver
wacht. In Kopenhagen, zo schreef het
Oslose dagblad Aftenpos ten. zou Solz
jenitsyn worden opgewacht door Per
Egil Hegge, voormalig correspondent
in Moskou van Aftenposteen persoon
lijk vriend van de auteur. Aftenposten
schreef dat Solzjenitsyn tegen Hegge
had gezegd dat hij rust nodig had en
dat hij die niet in Zwitserland had
ONENIGHEID
IN PVDA NA
BEZOEK AAN
MARINIERS
(Van onze parlementaire redactie)
VALKENBURG In de PvdA is
ernstige verdeeldheid ontstaan over
een communiqué dat zeven leden van
de Tweede-Kamercommissie voor de
fensie donderdagavond laat direct na
terugkeer van een bezoek aan oefe
nende mariniers hebben uitgegeven.
Een motie van de KVP'er Cornells-
sen, mede namens de CHU waarvan
de strekking was dat een tariefsverho
ging van 12 procent met ingang van 1
mei onjuist was en vervoersafstotend
zou werken, werd aangenomen, maar
minister Westerterp had er een dag
eerder al op gewezen dat noch de
datum, noch het percentage van hem
afkomstig waren. Tegen de motie i
stemden ARP, SGP. GPV en RKPN.
Van der Lek (psp) had een motie
1 ingediend om de spoorwegtarieven In
1 het geheel niet te verhogen. Deze
motie werd verw-orpen. Voor de mo
tie waren CPN- PPR. BP en PSP.
De stemming over de moties er.
amendementen die waren ingediend
op de begroting van verkeer en water
staat. had een ietwat chaotisch ver
loop. Woensdag al had Schakel (ARP)
het grote aantal moties gekritiseerd.
Aan het begin van de stemmingen
werden zes moties ingetrokken en
werd voor twee uitstel van stemming
gevraagd, nochtans bleven er niet
minder dan 30 moties en amendemen
ten ter stemming over. Tot verbijste
ring van enkele kamerleden ging de
heer Schakel bij de eerste motie (die
van Van der Lek) om hoofdelijke
stemming vragen.
Gevreesd werd dat Schakel met dit
grapje, dat ertoe kon lelden dat de
stemmingen drie tot vijf uur zouden
vergen, de kamer op zijn nummer
wilde zetten. Kamervoorzitter Vonde
ling trachtte dit bij de tweede motie
(die van Van der Doef) op te vangen
door stemmen bij ritten en opstaan
voor te stellen, maar dat gaf geen
duidelijkheid. De hoofdelijke stem
ming <Be erop volgde, bracht evenvee;
voor- als tegenstanders aan het
licht. t
De tweede kamer deed de volgende j
ISRAËLIËRS
VAN WESTOEVER
SUEZKANAAL
SUEZ. LONDEN (RTR. UPI) In I
wn caraavalsachtlce «fe-r hebben
donderdag de laatwte Israëlische mill
tal ren via een nnodhrur ovrr Iw-t
^uezkanaal de in de jonrwtr oorloi-
Iwrtlr westelijke oei rr verlaten
Hiermee kwam een einde aan een
bezetting die 129 dagen heeft grduurd.
Terwijl tanks, pantservoertuigen en
trucks onder luid getoeter over de
brug denderden staken de Israëlisch' j
soldaten vuurwerk af in de vorm van!
rode, blauwe en groene Uchtfcocel*
Nu en dan was de brug ln een dik
rookgordijn gebuid als de militairen
rookgranaten afschoten. Sommigen
sprongen in het water en zwommer.
de laatste 150 meter naar de oostelij
ke oever. Hier en daar stonden Arab!
s che dorpelingen langs de weg en
zwaaiden vriendelijk naar de vertrek
kende Israëliërs, Een van de Arable
ren zei dat de Israëliër» hen goed
hadden behandeld. .Maar het :s goed
dat de andere broeders terugkomen
voegde hij eraan toe.
De opdracht aan de oommissie
Reinoud over het onderzoek bij de
NS is in strijd met een integraal1
verkeers- en vervoersbeleid. In ver-1
band met het vastleggen van een
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
SUEZ-KANAAL Israëlische mi
litairen dansen de hora midden
op een dam in het Suez-Kanaal,
nadat de ontruiming van de west
oever door Israëlische troepen ts
voltooid. Donderdag kwam een
eind aan de bezetting ran 129 da-
In dat communiqué werd gezegd dat
men na het bezoek aan een „overwin
tering" onder barre weersomstandig
heden in Noord-Noorwegen de indruk
had gekregen van een „uitstekende
geest en een voortreffelijke sar
werking van hoog tot laag. die tot
stand kwam zonder commando's
Voorzitter van de commissie, h
KVP-kamerlid J. van Eisen las deze
verklaring voor. De verklaring
mede-ondertekend door onder meer
de Tweede-Kamerleden Spinks (PvdA)
en Ploeg (VVD).
Het PvdA-kamerlid Dankert, ook lid
van de commissie, vond deze verkla
ring .hoogst ongebruikelijk en
onverstandig", juist nu het korps ma
riniers in discussie is. De verklaring
wekt volgens Dankert de indruk dat
alle klachten over martelingen best
meevallen. Hij zal zijn collega-kamer
lid Spinks in een vergadering van de
PvdA-fractiecommissie ter verant
woording roepen. Ook zal hij in een
vergadering van de kamercommissie
voer defensie deze zaak aan de orde
stellen. I
RAFFINADERIJEN OP DEEL CAPACITEIT
BRUSSEL (ANP) De olie- en
benzinesituatie in België ver
slechtert. Twee oliemaat
schappijen hebben ronduit be
kend gemaakt dat ze geen olie
meer invoeren, Seca en Total.
De andere maatschappijen
zeggen dat ze zich nog bera
den over te nemen acties,
maar intussen is vastgesteld
dat drie van de vijf raffinade
rijen in het Antwerpse nog
maar op halve kracht, of nog
minder werken.
Bij de SIBP in Antwerpen, de raffina
derij die voornamelijk BP, Fina en
Shell van geraffineerde produkten
voorziet heeft men nog maar voor
een week werk. De tankers die
voor deze raffinaderij Albatros,
die voornamelijk Aral bevoorraadt,
doet zich dezelfde situatie voor
Bij de RBP, die Oxv. Mobil en
Seca bevoorraadt werkt men nog
maar voor een kwart van de nor
male capaciteit. De helft van de
tankauto-chauffeurs heeft men
daar ander werk gegeven.
De enige raffinaderij in het Antwerpse
die normaal schijnt te draaien is
die van Esso. Over de Texaco-
raffinaderij in de Gentse kanaalzo
ne en de Chevron-raffinaderij in
Feluy in Wallonië zijn geen gege
vens bekend. Zoals bekend knijpen
de oliemaatschappijen langzaam
de aanvoer af om de regering te
dwingen hogere prijzen vast te
stellen voor de olieprodukten.
De eerste slachtoffers van deze tak-
tiek van de maatschappen drei
gen de werknemers in de raffina
derijen en de beheerders van de
pompstations te worden. Donder
dag was er ai een bijeenkomst in
Antwerpen van de beambten van
de raffinaderijen. Daar werd geëist
dat de regering de accijnzen op de
olie en benzine zou verlagen en de
prijzen van deze produkten verho-1
Telegram
Een van de grote maatschappijen in
België. BP. heeft donderdag in een
telegram aan de regering geëist dat
de regering vandaag besluit tot prijs
verhogingen voor de olie en olie
produkten- De maatschappij zegt
dat ze sinds 1 januari van dn jaar
al 17,5 miljoen gulden verloren
heeft als gevolg van het feit dat
de Belgische regering weigerde de
prijzen te verhogen. BP is een van j
de drie grootste maatschappijen in!
België. De maatschappij heeft ge
zegd dat als de regering morgen
geen beshnt tot prijsverhoginz
neemt, 'ze een ernstige beslissing'
sal moeten nemen.
ui gebracht door de
lolzjrniuyn dan Sow-
:md Daarbij U de
-LmngepohUek de menselijke
vrijheid worden gewaardeerd? Ie dat
een uitfluitend binnenlandse aangele
genheid voor de .SowJeL-Unle' Heeft
het westen geen boxlschap aan de
moeilijkheden van Russische schrij
vers en kan het rustig doorgaan In Ge
neve met onderhandelingen over ver
dere ontspanning? Of gaat het hier om
een zo belangrijke zaak. dat het de
Ruwn moet worden duidelijk re-
maakt dat vrijheid van meningsuiting
voor het westen meer is dan alleen
maar een mooi woord Met andere
woorden: het westen behoort op dit
punt concessies van Rusland te vrv
flNk
e uitwijzing ran SolzjeniUyn heeft
het westen met morele overwe
gingen geconfronteerd en die passen
niet altijd ln een politiek van macht*-
verhoudingen Vorige week op da-
zelfde dag als waarop deze Russisch*
auteur werd uitgewezen kwam dit
onderwerp onverwacht ter sprake tij
dens een ontvangst ln de Amerikaanse
ambassade in Den Haag. De bekend»
columnist Sulzberger was korte tijd
ln Nederland en daarom had de am-
bxssadeur een aantal Nederlanders uit
de politiek en de publiciteit uitgeno
digd voor een gesprek met de» Am*
nka3r.se Journalist. Bij die gelegen
heid viel de naam Solzjenitsyn. Op dat
moment was nog
niet algemeen be
ltend dat de Russen
hem hadden uitge
wezen: de gastheer
speelde daarom
even voor 'nieuwslezer" en gaf d»
hoofdfeiten. In het vervolg van het
gesprek kwam toen onvermijdelijk de
on tspanningspoli tiek ter sprake En
bij die gelegenheid maakte oud-pre
mier De Jong een opmerking, waarin
de verlegenheid van het weeten min
of meer lag opgesloten. Hij erkende
dat ontspanning nodig was. maar
zo vroeg hij zich af zijn we niet
bezig met net verwu- u-.en van doei en
middel, hebben we niet de neiging om
de weg naar de ontspanning aan te
zien voor de ontspanning zelf. Alle te
kenen wijzen er namelijk op dat die
nog lang niet is bereikt, aldus betoog
de de vroegere minister-president. Met
andere woorden: moeten we voor ons
zelf niet eerst eens precies omschrij
ven wat we als ontspanning beschou
wen en dienen de burgerlijke vrijhe
den niet heel nadrukkelijk ln het be
grip 'ontspanning' te worden opgeno
men?
JlCLntlijn
BEVOEGDHEDEN VAN INSTITUUT JES MOETEN WORDEN INGELEVERD
„EIGEN TEKORTEN EN ANDERMANS VOORRAAD IN HET OOG HOUDEN
SAMENWERKING
CENTRAAL THEMA
GEZONDHEIDSDAG
MIDDELBURG „Zonder nu te zeg
gen. dat een nationale gezondheids
zorg de oplossing is, zal er op het
gebied van de samenwerking in de
gezondheidszorg wel een en ander
moeten gebeuren. Er zal een commu
nicatiepatroon moeten worden gevon
den, dat dupliceringen voorkomt en
de continuïteit in de zorg voor de
patiënt waarborgt. Bepaalde bevoegd
heden van instituten en instituutjes
zullen moeten worden ingeleverd. Men
zal op den duur toemoe ten naar regi
onale of plaatselijke raden loor ge
zondheidszorg, waarin alle instituten
elkaar vinden. Via de wegen van de
geleidelijkheid is er in dit opzicht nog
veel te bereiken".
Dat heeft mr. A. A. J. J. M. Takx
zakelijk directeur van het St. Clara-
ziekenhuis te Rotterdam donderdag
in de Middelburgse schouwburg voor
gehouden aan enkele honderden be
zoekers van de tweede Zeeuwse ge
zondheidsdag. En dag die als thema
de samenwerking in de gezondheids
zorg droeg. Op dat algemene thema
nu werden vier variaties geënt:
ds. H. M. Strating voorzitter
van het Zeeuws Instituut voor de
Geestelijke Volksgezondheid be
pleitte bijvoorbeeld duidelijker
dwarsverbindingen tussen de orga-
nen. die zich in het veld met gees-
telijke gezondheidszorg bezighou
den. Hij beklemtoonde ook de
noodzaak van samenwerking tussen
het Zeeuws Instituut, de psychiatri
sche afdelingen op de algemene
ziekenhuizen en het toekomstige
psychiatrische ziekenhuis. In dit
verband noemde hij een psychia
trisch centrum 'absoluut noodzake
lijk', „het gaat niet om psychiatri
sche afdelingen in de ziekenhuizen
of een centrum, het moet èn het
één èn het ander zijn";
de Middelburgse huisarts J. E. van
de Rijst ging in op de in Middel
burg ontwikkelde samenwerking
tussen groepen huisartsen, wijkver
pleegkundigen. maatschappelijk
werkers en gezinsverzorging, waar
bij hij signaleerde, dat volgens de
ervaringen „de patiënt beter, snel
ler en directer naar ht juiste
instituut wordt verwezen en de
onderlinge terugrapportage in de
groep een voldoende continuïteit in
de zorg voor de patiënt waar-
b orgt;
mevrouw A. van Ravels ver
pleegster van het Zeeuwse Wit-Gele
Kruis signaleerde, dat er nog
„wel een en ander schort aan de
samenwerking nissen gezondheids
zorg in het veld en de ziekenhuizen
als het gaat om de nazorg van de
patiënt", en onderstreepte in dit
kader het belang van informatie
over en weer en de inspraak van
de patiënt;
directeur R. Coster van het ver
pleegtehuis "Ter Schorre' Temeu-
zen onderstreepte, dat de essentie
bij samenwerking is. dat men el
kaar tegemoet komt en op alle
mogelijke manieren moet opzoe
ken. ..En misschien dat we dan
toch terug moeten grijpen op za
ken. die er al waren, zoals het
conoept-proefplan ziekenhuisvoor
zieningen in Zeeland".
Mr. Takx onderstreepte in zijn refe
raat. dat in de gezondheidszorg het
besef van samenwerking in de disci
plines en tussen de verschillende sec
toren hard nodig i$. ..De specialist j
heeft hoe langer hoe meer te maken
met andere specialisten. De patiënt
moet steeds minder als een object,
maar als mens worden gezien en dat
vereist samenwerking met psycholo
gen. met sociologen. Bovendien ont
wikkel: zich de teamverpleling rond
de patiënt.
Hij meende, dat daarnaast het zieken-
huis afmoet van het 'meerderwaardig- -
heidscomplex' ten opzichte van het1
verpleegtehuis, maar dat ook het ver
pieeghu-s door eeti geprononceerder
presentatie van haar mogelijkheden
moet werken aan een betere beeldvor
ming. Een nog sterker accent op een
betere beeldvorming achtte hij nodig
in de 'eerste lijn' huisarts-wijkverple
gi ng-maatschappeli j k werk), terwijl
men zich in de andere sectoren be
wust moet zijn van de preventieve
mogelijkheden die nier Eggen. „Er
wordt veelal te weinig gewerkt met
de gegevens uit andere sectoren. Een
verandering van het communicatiepa
troon zou al snel een deel var. de
bestaande bezwaren kinnen ophef
fen", meende hij. Ook mr. Takx on
derstreepte het belang van de patiënt
en betoogde tegen de achtergrond van
de toegenomen technische mogelijkhe
den: ..Het is beter leven toe te -oeger.
aan de jaren dan jaren toe te voeger,
aan het leven"
Gedeputeerde J- van den Bos diej
(Zie slot pagina 7 kolom 3)
In de westerse pers kan men in aller
lei commentaren dezelfde verlegen
heid terug vinden, een soon stem
ming in de geest van „Waarom heeft
Rusland dat nou toch gedaan, waarom
moest het zo nadrukkelijk demonstre
ren dat er eigenlijk nog niets is ver
anderd sinds Stalin" Een auteur werd
Immer» het land uitgezet, een schrij
ver die aanspraak maakte op artistie
ke vrijheid. Van de ene op de andere
dag werd hij van zijn nationaliteit
vervallen verklaard Daarmee werd
gedemonstreerd dat Moskou op cyni
sche wijze de hand licht met allerlei
verplichtingen, die Rusland heeft aan
gegaan. Bijvoorbeeld: de universele
verklaring van de rechten van de
mens. Artikel negen daarvan zegt dat
niemand onderworpen mag worden
'aan willekeurige arrestatie, detentie
of verbanning'. En artikel vijftien be
paalt dat 'niemand willekeurig zijn na
tionaliteit mag worden ontnomen'.
Van dat alles is niet* terecht gekomen
in de zaak-Solzjenitsyn. He* Britse
weekblad The Economist stelt nu
terecht dat deze affaire onvermij
delijk haar invloed moet hebben op
de onderhandelingen in Genéve. In
dien de Russen oprecht een grotere
veiligheid en een verdere samenwer
king in Europa wensen, dan zullen de
grenzen moeten worden geslecht die
nu de volkeren van Rusland scheiden
van hun mede-Europeanen In dit op
zicht is de uitwijzing van Solzjenitsyn
geen gunstig teken: zij duidt er op dat
de liberalisatie onder het huidige re
gime in Moskou uiterst beperkt is. zo
meent dit blad. Het heeft gelijk: de
zaak-Solzjenitsyn zou - an invloed moe
ten zijn in Genève Maar zal dat ook
gebeuren?
Daarmee rijn we bij de twee 'strate
gieën' in Genève beland: het be
leid van Moskou wenst bevriezing van
de huidige situatie en noemt dat ont
spanning. het westen daarentegen acht
die bevriezing geer. einddoel, maar een
begin dat moe* leiden onder meer tot
een vrije uitwisseling van mensen en
ideeën. Bepaalde groepen van neutrale
landen echter hebben in het recente
verleden altijd weer betoogd da: mili
taire ontspanning hoofddoel behoort
te zijn en dat men die niet in gevaar
mag laten brengen door zaken die de
Russen zelf als binnenlandse aangele
genheden kwalificeren, een opvatting
die overigens niet door de NAVO-lan-
den wordt verkondigd. Maar ook in
deze kring zal men zich met de vraag
moeten bezighouden wat er dient te
gebeuren als Rusland niets wenst toe
te geven op het stuk van uitwisseling
en burgerlijke vrijheden. De zaak-
Solzjenitsyn heeft nog eens onder-
streept dat men deze kwestie niet zo
maar kan wegmoffelen. Deze Russi
sche auteur is merkwaardigerwijs een
soort 'zwarte piet' voor het westen ge
worden. En niet zonder verlegenheid
vraagt men zich af wat men er met
name in Genève mee aanmoet.
Zeker 40 mensen zijn om het k-vec
gekomen en 56 gewond geraakt toen
een passagierstrein donderdag op 150
km ten oosten van Nieuw Delhi op
een goederentrein inreed.
