PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Oliemaatschappijen:
POMPHOUDERS KRIJGEN GEEN
BENZINE MEER ZONDER BONNEN
Pas actie tegen Veronica na
beslissing zendtijdaanvraag
Vakcentrales willen praten over
kritiek op sociale werkplaatsen
BRITTEN WEER
NAAR 5-DAAGSE
WERKWEEK
de krant
van zeeland
Heath: geen verkiezingen
Politie vindt gestolen doeken terug
Eierdans
Autoloze
bondag
Pagina 2
217e jaargang - nummer 19
Woensdag 23 januari 1974
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De oliemaatschappijen mogen en zullen vanaf vandaag geen benzine meer afleveren
aan de pomphouders, als de maatschappijen niet voor elke liter brandstof een bon van de pomphou
der ontvangen. De bonnen die de autorijders bij de pomp inleveren, moeten door de pomphouder
worden doorgestuurd naar de oliemaatschappijen.
PRIJZENDEBAT
VANDAAG
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft dinsdagmiddag besloten
daag de hele dag met de legering te
debatleren over het prijsbeleid van de
regering en de maatregelen die d'-
regpring genomen heeft om de prijs
stijgingen te beteugelen. Het debat zal
om elf uur beginnen inplaats van.
zoals gebruikelijk, één uur.
Hoewel Tweede-Kamervoorzitter
Vondeling van mening was. dat het
verstandiger was om met he* debat
reeds dinsdag te beginnen, besloot een
meerderheid van de kamer tot van
daag te wachten.
Drie van de zes Glanerbrugse pomp
stationhouders, die benzine verkoch
ten zonder er bonnen voor in te
nemen, hebben onder druk van de
oliemaatschappijen al besloten hun
actie te beëindigen. Een van de pomp-
stationhouders, van een Shell-station,
was gedwongen onmiddellijk met de
verkoop zonder bonnen te stoppen.
Een volle tankwagen, die naar zijn
bedrijf onderweg was, werd terugge
roepen. Volgens deze pomphouder zou
de Shell, die eigenaar is van zijn
pompstation, gedreigd hebben het
huurcontract te beëindigen. Hij was
er tevens op gewezen dat hij in strijd
zou handelen met het leveringscon
tract als hij benzine uit Duitsland zou
betrekken. De andere drie pompstati
ons verkopen nog benzine zonder bon
tot de tanks droog staan.
In de tweede kamer gaan intussen
steeds meer stemmen op de benzine
distributie af te schaffen. Niet alleen
de oppositie, maar ook de fracties
van regeringspartijen ARP en PPR,
hebben zeer ernstige twijfels aan het
praktische nut van de distributie, die
langzamerhand in een chaos dreigt te
gaan ontaarden. De PPR zal
daag, tijdens het prijzendebat, aan de
regering vragen in een nota eens voor
te rekenen waarom men niet veel
beter op het „systeem-Westerterp'
kan overgaan: twee autoloze zondagen
per maand en een wettelijke maxi
mum-snelheid van 90 km per uur.
De besparing van 15 procent op
benzineverbruik die hiermee wordt be
reikt, is gelijk aan de besparing van
de distributie. Als de nota niet wordt
toegezegd, dan zal men zelf voorstel-
(Van onze correspondent)
IONDEN Premier Heath liet dinsdagavond in een tv-interview
duidelijk uitkomen dat de Britten niet op vervroegde verkiezin
gen hoeven te rekenen. Op de vraag of de premier het nodig oor
deelde verkiezingen te houden, antwoordde Heath dat de Britse
bevolking volkomen achter zijn politiek staat.
De premier bevestigde wel dat de regering van plan is om met ingang van
volgende week een vijfdaagse werkweek in te voeren, die in de plaats moet
komen van de huidige driedaagse die was ingesteld om energie te sparen. De
vijfdaagse werkweek zou te verwezenlijken zijn op 80 procent van de normale
kolenaanvoer.
Nadat begin deze week de regering de
bemiddelingsvoorstellen van het over
koepelend vakverbond TUC van de
hand had gewezen, omdat die haar niet
ver genoeg gingen, begint de mijnwer
kersvakbond nu te dreigen met alge
mene stakingen en met mogelijke af
spraken met de wagenvoerders bij de
spoorwegen om het vervoer van de ko
len naar elektrische centrales te ver
hinderen. Tot nu toe weigerden de
mijnwerkers alleen overwerk. Deze
methode had tot gevolg dat de kolen-
produktie met 30 procent verminder
de.
De voorzitter van de mijnwerkersbond,
Joe Gormley, zei in een vraaggesprek
voor de radio dat de 269.000 leden van
zijn bond zich vandaag zullen uitspre
ken over een algehele staking. „Ik ben
er zeker van dat zij met een overwel
digende meerderheid voor een staking
zijn", aldus Gormley.
Hoewel de mijnwerkers van deze re
gering beslist niet meer zullen krijgen
dan binnen de huidige anti-inflatiepo-
litiek mogelijk is, beloofde premier
Heath dat na een overeenkomst met
de mijnwerkers gesproken zal kunnen
worden over extra uitkeringen voor
gezondheidszorg, pensioenen en over
een nieuwe betalingsstructuur
DEN HAAG: De eerste kamer
ging gistermiddag akkoord met
de 'Veronica-wetjes'. Minister
Van Doorn van erm spreekt hier
het woord uit, naast hem minis
ter Van Agt van justitie en
staatssecretaris Kooijman.
len uit gaan werken. Inmiddels blijkt
de regering al een noodwet in voorbe
reiding te hebben om een maximums
snelheid op alle wegen mogelijk
maken.
De PPR zegt te hebben berekend
dat er zó vaak de hand wordt gelicht
met de distributieregels, dat er van de
voorgenomen besparing van 25 tot 30
procent maar 15 procent overblijft.
Met de controle op de opgegeven
zakelijke kilometers wordt de hand
gelicht, terwijl ook steeds meer benzi
ne wordt verstrekt zonder bonnen
(maar dan wel tegen eerf hogere liter-
prijs). Dat „dubbele prijssysteem"
werkt in het voordeel van de pompbe-
zitters, die die bonnen lang niet altijd
nodig hebben.
Een belangrijk argument van de
PPR tegen de distributie is het „maar
aan rotzooien", zoals men zei, van de
negen EEG-landen, daar een nationale
rantsoenering immers nauwelijks nut
heeft. De PPR wijst hierbij op de
chaotische toestanden in de grensge
bieden.
ARP
Vandaag zal het ARP-kamerlid Van
Houwelingen mondelinge vragen stel
len over de distributie (evenals me
vrouw Epema-Brugman van de PvdA).
De ARP blijkt er ook nog maar bitter
weinig voor te voelen. Men vindt dat
de rantsoenering zo langzamerhand
onrechtvaardig wordt, omdat de auto
mobilisten die meer kunnen betalen
ook benzine zonder bonnen kunnen
krijgen.
PvdA
In PvdA-kring durft men niet zo
(Zie slot pag. 3 kol. 1
WASSENAAR De Wassenaarse poli-i
tie heeft maandagavond na een ano
nieme tip elf van een inbraak in
augustus 1973 in Wassenaar afkomsti
ge schilderijen teruggevonden in een
auto. De waarde van de schilderijen,
waaronder werken van Jacob Maris,
ran Ostade en Ruysdaal, bedraagt on
geveer 800.000 gulden.
WASSENAAR: Een agent van de
Wassenaarse politie bij onder
meer een Van Ostade (linkson
der /waarde 45.000 gulden) en een
Willem van der Velde (zee
stuk waarde 100.000 gulden).
SENAAT ACHTER ANTI-PIRATENWETJES NA TOEZEGGING:
Middenstand praat
met bewindslieden
over jeugdloon en
prijzenbeleid
DEN HAAG (ANP) De voorzitters
en secretarissen van de centrale orga
nisaties van ondernemers in het mid
den- en kleinbedrijf zullen vanochtend
met premier Den Uyl, de ministers
Lubbers (economische zaken) en Bies-
jna (sociale zaken) en staatssecretaris
Hazenkamp (economische zaken) een
gesprek hebben over het minimum
jeugdloon en het prijzenbeleid.
Het gesprek vindt plaats op het
nlsterie van sociale zaken. Het begint
om 9 uur. De middenstandsverbonden
hadden de regering maandagavond te
legrafisch om een onderhoud over
deze zaken gevraagd.
DEN HAAG Met de 49 stemmen van PvdA, KVP, ARP, PPR, SGP
en (gedeeltelijk) CHU vóór en 12 stemmen van D'66 (op Martini
na), WD, CPN, PSP en CHU (gedeeltelijk) tegen, heeft de eerste
kamer dinsdagmiddag het definitieve vonnis over de zeezenders
geveld. Minister mr. H. W. van Doorn heeft echter de uitdrukke
lijke toezegging moeten doen dat niet tegen het Veronica-station
zal worden opgetreden, voordat hij beslist heeft over de zendtijd-
aanvraag van de Veronica Omroep Organisatie (VOO). Hoe die
beslissing zal uitvallen, kon de minister onmogelijk zeggen. Hij
heeft de Omroepraad tot spoed gemaand bij het uitbrengen van
advies over de VOO-aanvraag.
Het eerder gedane voorstel van
D'66-senator Schwarz om de behande
ling van de beide anti-piratenwetten
(goedkeuring van het Verdrag van
Straatsburg en de daaruit voortvloei
ende wijziging van de Telegraaf- en
Telefoonwet) een half jaar uit te
stellen tot de indiening van een be
leidsnota over massacommunicatie
middelen, werd na uitvoerige stemver-
43 senatoren
Geen uitzondering
De KVP'er Gooden diende vervol
gens een motie in, waarin hij de
regering verzocht geen gebruik te ma
ken van haar bevoegdheden op grond
van beide wetsontwerpen, voordat een
tijdaanvraag van de VOO op basis
van artikel 13 van de Omroepwet.
Toen echter minister Van Doorn deze
motie in materiële zin overnam, trok
Gooden haar weer in.
Minister Van Doorn had er eerder
op gewezen dat de motie-Gooden op
twee manieren was te interpreteren.
De ene mogelijkheid was: de regering
zou moeten wachten met het Konin
klijk Besluit tot wijziging van de Tele
graaf- en Telefoonwet, totdat vast
staat wat met de VOO gaat gebeuren.
Voor deze versie voelde de bewinds
man niets, aangezien hij er nog steeds
uitdrukkelijk voorstander van bleef de
behandeling van beide wetsvoorstellen
en de zendtijdaanvraag van de VOO
niet te koppelen.
Deze interpretatie van de motie ont
raadde de minister de senaat dan ook
ten stelligste. Door allerlei procedures
Veronica kan bijvoorbeeld bij de
Kroon beroep aantekenen als de VOO-
aanvraag wordt afgewezen, anders-
(Zie slot pagina 3 kolom 4
Nieuws uit Zeeland op de
pag. 2,4, 5 en 7
Binnen-en buitenlands
nieuws op pag. 1,3 en 9
Sport op pag. 10
Radio en tv op pag. 11
Financieel nieuws op pag-13
NVV-DISTRICTSBESTUURDER PEL AANVAARDT UITNODIGING TOT
GESPREK MET PERSONEELSLEDEN EN LEIDING WERKPLAATSEN
A. J. PROVOOST
VAN 'DE BETHO':
„KRITIEK WAS
DOLKSTEEK IN RUG"
GOES Districtsbestuurder W.
Pel van het NVV heeft dinsdagavond
tijdens een forumdiscussieavond van
het overlegorgaan van de drie vakcen
trales in Goes toegezegd met perso
neelsleden en leidinggevend personeel
van de sociale werkplaatsen in Zee
land te willen praten over deze werk
plaatsen, waarop de vakorganisaties
tijdens een forumdiscussie maandag
avond in Hulst, scherpe kritiek hadden
geuit. Hij aanvaardde daarmee een
uitnodiging van de bedrijfsleider van
de sociale werkplaats De Betho in
Goes, de heer A. J. Provoost, die de
kritiek van de vakbondsbestuurders
Pel en Pinxteren (CNV) als een 'dolk
steek in de rug' beschouwde. De direc
teuren van de sociale werkplaatsen ln
Zeeland deelden dinsdag desgevraagd
mee te vinden dat de vakbonden in
hun kritiek veel te ver zijn gegaan.
De heer Provoost stelde dat kritiek
op de sociale werkplaatsen over het
algemeen goed is, maar nodigde de
vakbonden dan tevens uit 'met alter
natieven te komen. Je moet de zaak
eer„t onderzoeken en dan met de
probleemstelling en een eventuele op
lossing komen. Vanmorgen kwamen
er mensen bij mij, die vroegen of
nu ook zes weken zomervakantie krij
gen, omdat de heer Pinxteren hun
werk als 'kleuterschoolwerk' betitel
de". De bedrijfsleider stelde dat een
aantal werknemers het werk in de
sociale werkplaatsen graag doen en
zich op het niveau daarvan thuisvoe-
len. „Wie zijn wij om te beoordelen
dat ze iets anders zouden moeten
doen. De heer Pinxteren zou als advi
serend lid van De Betho beter moeten
weten". Hij wees er op dat de rak
bonden juist een taak zouden kunnen
hebben in het vinden van gepast werk
voor de sociale werkplaatsen.
Dïstrictsbestuurder Pel meende in zijn
openingswoord, dat de vakbeweging
over het algemeen positieve kanten
ziet in de sociale werkplaatsen. „Maar
een positieve beoordeling houdt toch
niet in dat je op sommige punten ook
kritiek mag hebben", aldus de heer
Pel. „Dat is namelijk ook een taak
van vakbeweging. Wij zijn geschrok
ken over de wijze waarop de leiding
en de besturen van de sociale werk
plaatsen gereageerd hebben. Als ze die
kritiek kunnen onderschrijven, dan
moeten ze volgens ons met oogklep
pen oplopen. Het is ons als vakbewe
ging te doen om het scheppen van zo
goed mogelijke arbeidsvoorwaarden
in de sociale werkplaatsen, zowel
voor de daar geplaatsten als voor de
leidinggevend personeel. Verbeterin
gen zijn soms moeilijk aan te bren
gen, maar dat sluit het recht toch
niet uit om kritiek te geven. We
zouden in deze kwestie kunnen zeg
gen: wie de schoen past, die trekke
hem aan. De schoen, die wij in Ter-
neuzen hebben aangeboden, bleek een
universele maat te hebben. En dat is
„Ik heb echt geen bezwaar tegen kri-
tiek. Maar nu komt alles echter op de
ruggen van de mensen, die in e
le werkplaats werken, en het
vend personeel terecht," aldus de
A. van de Kuyl van de Betho.
kunt volgens mij niet in zijn alge
meenheid zeggen dat wie de schoen
past hem aantrekt. Ik vraag me af of,
er wel verschil is tussen iemand, die<
m een fabriek in seriewerk gaatjes
boort, en iemand die paasmandjes
maakt. Als die paasmandjes van goud
gemaakt zouden worden, dan zou zo'n;
iemand ineens edelsmid zijn. Ik heb:
als vakbondsman gedaan wat ik kon.;
En dat wordt door wat nu in
kranten is komen te staan teniet
daan. Deze zaken moeten in
lijk overleg besproken worden. Op
deze manier is het fout."
De heer J. J. A. de Graaf, die bij De
Betho in Goes werkt, had voor het
forum twee paasmandjes meegebracht.
Hij nodigde de forumleden uit om
ook eens dergelijke mandjes te ko
men maken, .diet is nog creatief werk
ook", zei hij. „Door de uitlatingen in
de pers hebben wij een flinke opdon-
Dat is niet menswaar-
Hi;
jjantlijn
In zijn antwoord stelde de heer Pel
het inderdaad schokkend te vinden
dat zoveel mensen de schoen aantrek
ken. Anderzijds wordt een deel van
onze kritiek door de sociale werk
plaatsen zelf onderschreven". Hij
wees er op dat de vakbonden geen
enkele invloed kunnen hebben op de
wijze waarop de zaken in de pers;
komen. „We hadden gehoopt dat alles i
i Zie slot pagina 4 kolom 4) i
kabinet-Den Uyl heeft
,-anaf zijn een,'.'- dagen
moeilijkheden gehad bij de
presentatie naar bulten. Dat
geldt niet voor het rege
ringsoptreden binnen het
parlement over het alge
meen komt de ploeg-Den Uyl daar als
eenheid naar voren maar wel voor
het individuele optreden van sommige
ministers en staatssecretarissen. In de
eerste weken al van het kabinctsbe-
staan maakte minister De Gaay Fort-
nfan zich kwaad over kabinetsleden
die allerlei uitlatingen naar bulten de
den met name in interviews zon
der dat die opmerkingen aan het ka
binetsbeleid waren getoetst. Sindsdien
Is de situatie er wel beter op ge
worden, maar er bleven zich vreemd»
dingen voordoen. Staatssecretaris Van
Hul ten was daarvan een voorbeeld, re
centelijk is minister Vorrlnk weer in
het nieuws gekomen met een uitlating,
die kritiek inhield op haar collega
Lubbers. AR-fractievoorzitter Aantje»
heeft te dien aanzien een schot voor de
boeg gelost. Hij sprak maandag in
Rotterdam over het 'afschuiven door
sommige PvdA-politici van verantwoor
delijkheid voor minder populaire be
slissingen' Daarin zag hij een gevaar
voor dit kabinet.
De kern van deze zaak ligt in de ver
houding kabinet-regeringspartijen.
In dit opzicht neemt de PvdA een op
vallende positie in. Zij heeft de alge
lopen jaren bij voortduring duidelijk
gemaakt dat zij de achterban steeds
bij het beleid wil betrekken. Belelds-
figuren om het even of het nu om
wethouders, ministers of gs-leden gaat
hebben in de eerste plaats rekening
te houden met. wat er in de partij leeft,
aldus deze bij de PvdA gangbare op
vatting Die houding komt met name
aan de orde op het
komende verkie
zingscongres van de
ze partij. Er wordt
daar gesproken over
een meerderheids-
voorstel van het partijbestuur, in welk
stuk wordt betoogd dat afgevaardig
den van de PvdA in feite worden ge
kozen op basis van de partijbeginselen
en van een verkiezingsprogram en dat
zij zich derhalve daaraan moeten hou
den. Zodra blijkt dat een afgevaardig
de het vertrouwen van de meerderheid
van zijn fractie, van zijn partij-afde
ling of van het gewest heeft verloren,
dient hij of zij af te treden, aldus het
voorstel. In de landspolitiek ligt het
allemaal wat anders, maar toch heeft
bij de PvdA de partijorganisatie een
veel grotere invloed dan bij welke an
dere regeringspartij ook. De achterban
ziet er bijvoorbeeld nauwkeurig op
toe dat Keerpunt '72 overeenkomstig
de beloften wordt uitgevoerd
Voor de PvdA is bovendien het kabi-
net-Den Uyl een parlementair ka
binet en dat heeft consequenties voor
de houding tegenover de kiezer. Zodra
de regering iets doet dat zich wat min
der makkelijk laat rijmen met hetgeen
aan de kiezer is toegezegd, voelt de
PvdA zich als geheel in het geding: zij
heeft Den Uyl immers naar het Cats-
huis afgevaardigd, zij is mede-verant
woordelijk voor dit beleid. Deze twee
factoren ten eerste de 'democrati
sering aan de basis' zoals men het bij
de PvdA noemt, ten tweede het parle
mentaire karakter dat deze partij aan
het kabinet-Den Uyl heeft gegeven
maken het de PvdA-kabinetsleden niet
erg makkelijk. Zodra ze ergens in een
partij-afdeling verschijnen worden de
PvdA-leer en het kabinetsleven met
elkaar vergeleken, hetgeen dan tot kri
tische opmerkingen aanleiding geeft.
In zulke gevallen bestaat de neiging bij
sommige bewindslieden om te sugge
reren dat men eigenlijk wel anders had
gewild, maar dat anderen wie an
ders dan de confessionelen? dat heb
ben tegengehouden. De formuleringen
zijn bij dit soort gelegenheden meest
al erg vaag, maar er wordt toch een
bepaalde indruk mee gewekt, namelijk
dat bij de andere regeringspartijen de
boosdoeners zitten.
Het komt er in zulke gevallen op
neer dat een lid van het kabinet
in de confroritatie met kritische kie
zers er niet primair op uit blijkt te zijn
het kabinet als één ondeelbare eenheid
te schetsen. Het bewuste lid treedt in
die gevallen eerst en vooral als partij
lid op en daaraan worden het lidmaat
schap van het kabinet alsmede de ho
mogeniteit van dit kabinet onderge
schikt gemaakt. Het lijkt ons echter
de vraag of deze houding juist is: zo
lang men lid is van een kabinet dient
namelijk déér de prioriteit te liggen.
Drees senior heeft daarover ln zijn
memoires behartenswaaröige woorden
geschreven. Bij kabinetten van ge
mengde samenstelling moeten de mi
nisters kunnen "komen tot een geza
menlijk beleid dat zij allereerst voor
zichzelf kunnen verantwoorden, waar
bij zij het contact met en het vertrou
wen van de eigen beweging niet mo
gen verliezen', aldus Drees. Maar hij
voegt er aan toe dat deze ministers te
vens 'rekening moeten houden met de
inzichten van anderen en. indien moge
lijk, de steun van een zeer gevarieerde
kamermeerderheid dienen te behou
den. Het is soms een eierdans en ten
slotte gaan er dan ook wel eens eieren
stuk'.
Met die eierdans hebben sommige
leden van het kabinet-Den Uyl
nog wel eens moeite. Maar zolang een
minister of staatssecretaris niet het
directe voornemen heeft op politieke
gronden af te treden is hij eerst en
vooral lid van het kabinet, ook al
heeft hij (of zij) wel eens moeite met
bepaalde meerderheidsbeslissingen.
Zijn die beslissingen echter eenmaal
aanvaard en zijn daarbij geen porte
feuillekwesties gesteld, dan is de een
heid van het kabinet primair. Nog een
citaat van Drees sr.: 'Ik moest ook wel
eens bepaalde beleidsbeslissingen toe-
f Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1X
