PROVINCIALE ZEEUWSE COUF T
REGERING NOEMT GEEN
AFLOOPDATUM VOOR
INKOMENSMAATREGELEN
PZC
Maandag afkondiging
scherper prijsbeleid
Zeeuwse staten willen 'matig hard'
drinkwater in provincie handhaven
GEEN VERHOGING VAN
BENZINETOEWIJZING
Vandaag in
de krant
ZACHT WEEKEND
Hel al.Loord
van Kissinger
Zaterdag 19 januari 1974
217e jaargang - nummer 16
jjk DRUKKERIJ DEN BOER
BOEKDRUK OFFSET KLEIN-OFFSET
NVV DREIGT MET ARBEIDSONRUST NA 1 APRIL
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG NW-vice-voorzitter Adrie de Boon»heeft na het bekend worden gisteren van de door
minister Boersma van sociale zaken uitgevaardigde beperkingen voor lonen en andere arbeidsvoor
waarden gedreigd met arbeidsonrust, als de beperkingen niet voor 1 april zijn opgeheven. In de be
schikking van het kabinet wordt geen afloopdatum genoemd. Het gaat De Boon hierbij vooral om
de prijscompensatie, waarover niets bekend is gemaakt. De vakbeweging ziet deze prijscompensatie
als een middel tot afvlakking van de hogere inkomens. Tegen de technische opzet van de uitvoe
ringsbepalingen op grond van de machtigingswet had de vakbeweging niet veel bezwaren, zo zei
De Boon.
Het kabinet heeft de maatrege
len uitgevaardigd om het hoofd
te bieden aan de moeilijke soci
aal-economische situatie. Voor
OLIE-AANVOER VOOR NEDERLAND
MET 40 PROCENT TERUGGELOPEN
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Niemand krijgt
meer dan 15 liter per bon. Dit
heeft het kabinet bepaald voor
de tweede distributiepericde die
loopt van 4 tot en met 24 febru
ari. Premier Den Uyl zei, dat
uit de cijfers van de olieaanvoe
ren overduidelijk is gebleken,,
dat tot nu toe de aanvoer voor
Nederlands gebruik met 40 pro
cent was teruggelopen. Het kabi
net had rekening gehouden met
een terugloop van 30 procent
over de gehele periode. Premier
Den Uyl zei er op te vertrouwen,
dat de olieboycot binnen niet al
te lange tijd zal worden opgehe-
Als de niet-boycot-
tende landen hun aanvoer voor Neder
lands gebruik niet hadden verhoogd,
dan zou het er met onze olievoorraad
nog slechter voor hebben
Doordat de prognose van het kabinet
tien procent nadeliger uitviel, heeft
men gebruik moeten maken van de
voorraden die in ons land v
„Daarop is aanzien
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4, 5, 7, 9,11 en 13.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 25.
Sport op pagina 27.
Radio en t.v. op pagina 28
Financieel nieuws op pagina
29,
En in de
zaterdagkrant
pag. 17 Voor de wekelijkse inter
view-serie 'Inter' sprak
André Oosthoek deze
week met de uitgever
Geert van Oorschot-
pag. 18 'De Kerken, de kleur en
de Delta', discussiecam
pagne binnen de kerken
over industrialisatie en
milieu;
Stemmen uit de Kerken.
Meer klimaatbewust
bouwen.
pag. 19 Letterkundige kroniek
van Hans Warren;
'Courant'; Expositie van
architect Oud.
ag. 21 'Leven op het land met
vijftien liter per week'
is de titel van een repor
tagewaarin vooral aan
dacht ivordt besteed aan
enkele dorpen in Zee
land, die verstoken zijn
van openbaar vervoer.
pa.g. 23 Schaken, dammen,
bridge, hengelrubriek,
Popprael.
teerd", aldus premier Den Uyl. De
voorraad ruwe olie is sinds 15 okto
ber gedaald van rond vijf miljoen ton
tot 3.3 miljoen ton op 11 januari jl.
De aanvoer bedroeg van 1 oktober tot
21 oktober 1973 8,7 miljoen ton, van 3
tot 23 december (het dieptepunt) 3.5
miljoen ton en van 24 december tot
13 januari 4,9 miljoen ton.
Over de eerste distributieperiode
van 23 dagen werd 60 liter benzine
toegewezen. Nu duurt de distributiepe
riode 21 dagen. Hiervoor werd nu ook
60 liter toegewezen, verdeeld over 15
liter per bon. De bonnummers zullen
voor het ingaan van 4 februari be-
Zie slot pagina 3 kolom 2)
de verwerking van de gegevens
moet worden uitgegaan van lo
nen en arbeidsvoorwaarden die
golden op 30 november 1973.
Dit betekent bevriezing van lo
nen en overige arbeidsvoorwaar
den naar de situatie op 30 no
vember van vorig jaar. De maat
regelen, die vandaag ingaan,
zijn:
Een verplichte verhoging van het
loon voor volwassenen met f 15 per
maand over januari en voor de maan
den februari en maart, welke toeslag
wordt verhoogd tot f30 per maand
met ingang van 1 april. De verhoging
tot f 30 moet vóór 1 april worden
toegekend indien de cao eerder af
loopt. Dit geldt ook voor hen die niet
onder een cao vallen;
Compensatie in de loonsfeer voor
in het verleden opgetreden prijsstij
gingen wordt in beginsel onaangetast
gelaten;
Onkostenvergoedingen worden
eveneens gefixeerd op het niveau van
30 november 1973. Slechts stijgingen
van deze onkosten na die datum mo
gen in de vergoeding worden verre
kend;
PRIJSSTOPPEN VOOR AANTAL ARTIKELEN VERWACHT
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De regering heeft de bekendmaking over verscherping van het prijsbeleid tot maan
dag uitgesteld. Zij neemt in het weekeinde een definitieve beslissing over het pakket maatregelen en
zal dat maandag aan de tweede kamer presenteren. Als meest waarschijnlijk beeld zal uit de bus ko
men: verlenging van de prijsmeldingstermijn voor bepaalde artikelen, vertraging van de mogelijk
heid voor ondernemers kosten door te berekenen, afkondiging van prijsstoppen voor sommige arti
kelen .strenger toezicht op de naleving van de prijsmaatregelen.
De vaststelling van de verwachte
nieuwe regels is vertraagd doordat
eerst de centrale werkgevers- en
werknemersorganisaties vrijdag nog
werden ontvangen. Verder omdat mi
nister Duisenberg nog niet uit Rome
terug was. Afzonderlijk vergaderden
de sociale partners met een kabinets
delegatie, bestaande uit premier Den
Uyl en de ministers Boersma en Lub
bers. De opvattingen van werkgevers
en werknemers zijn volkomen tegeno
vergesteld: de vakbeweging wil beslist
een stringenter prijsbeleid en droeg
daartoe suggesties aan. De onderne
mers zijn er vierkant tegen en hebben
op een verzachting aangedrongen.
die dus neerkomt op een
volledige prijsstop, waarop uitzonder
ingen zouden kunnen bestaan voor
bijzondere gevallen. Meer rust aan het
p rij zenfront kan ook worden bereikt
door de nu op een maand gestelde
meldingstermijn voor prijsverhogin
gen te verlengen. Tussen deze moge
lijkheden, die beiden werden ge-
Van regeringszijde was gezegd dat
grotere stabiliteit in de prijsbeweging
noodzakelijk is.
De vakcentrales hebben de regering
gezegd zorgen te hebben over de
vraag of de noodzaak van de Machti
gingswet bij deze prijsontwikkeling
nog wel overeind blijft. Zij vinden
ook dat de geloofwaardigheid van
regering nu in het geding is. Het
kabinet moet dan ook het uiterste
doen om de prijzen te beheersen.
Overigens worden ook duidelijke
maatregelen ten aanzien van de lonen
De ondernemers worden In de hui
dige situatie uitgenodigd om prijzen
te verhogen. Vooral omdat er een
tegen elkaar opbieden aan de gang is
bij het noemen van cijfers voor ver
wachte prijsstijgingen. Wat de inter
nationale grondstoffenprijsspiraal be
treft, het is niet zeker of die nog zal
doorzetten dan wel dat de top is
bereikt, zei Kok. Dat brengt de moge-
Zie slot pag. 3 kol. 1
Toekenning van uitkeringen als
tantièmes, gratificaties, aandeel uit de
winst enz is niet toegestaan, tenzij op
grond van bestaand beding of jaren
lang gebruik zo"n uitkering wordt toe-
Toegestaan zijn: reeds in de cao of
bindende loonregeling overeengeko
men verkorting van de arbeidstijd of
verlenging van de vakantie en imma
teriële arbeidsvoorwaarden.
Met nadruk wordt door minister
Boersma gesteld, dat bij alle onzeker
heid op sociaal-economische terrein
algemeen uitgangspunt van de beslui
ten was, een wezenlijke achteruitgang
van de inkomens der laagstbetaalden
te voorkomen. Dit is een van de
centrale inkomenspolitieke doelstellin
gen van het kabinet-Den Uyl.
Het uitvoeringsbesluit heeft geen
einddatum. .Dit betekent geenszins
dat het besluit voor het gehele jaar
1974 moet gelden. Formeel heeft de
regering thans voorzieningen getrof
fen, die in de eerste drie maanden
zullen worden verwezenlijkt, uiterlijk
op 1 april. Dit is dus de minimale
geldigheidsduur van het besluit", aldus
de minister. Het kabinet is van me
ning. dat een cao-loos tijdperk zo kort
mogelijk moet duren. In de komende
iden zal de minister intensief be
voeren zowel met de vakbewe
ging als de werkgeversorganisaties
voor het bepalen van het verdere
beleid.
30 november 1973
Voor de uitvoering van de beschik
kingen is de datum van 30 november
belangrijk. Heeft een werkgever in
december een werknemer een belang
rijke loonsverhoging toegezegd, dan
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
(Van onze weerkundige
medewerker)
Het aantal depressies dat de laat-
ste tijd, evenals in november van
het vorig jaar, de Noordzee over
steekt, is opvallend groot. Ook dit
weekeinde staat heel West.Europa
en ook een groot deel van Scan
dinavië en Midden-Europa in het
teken van een krachtige en zachte
stroming van de oceaan. Hierin
komen overdag temperaturen voor
van 8 tot 10 graden en ook
's nachts blijven de minima hoog.
(n Rusland handhaaft zich nog
koude lucht, met overdag in Mos
kou en omgeving 10 tot 13 graden
vorst In Oostenrijk en omgeving
viel vrijdag langdurig regen, even
als in Zuid-Duitsland.
In de bergen viel boven 800 meter
hoogte ook sneeuw van betekenis
Het hogedrukgebied boven de Golf
van Biscaye blijft in de komende
dagen langs de noordflank sterke
westelijke stromingen zonder
moeite in stand h ouden. Op de
vijf warmste januarimaanden van
deze eeuw, waaronder die van
1921 en 1948, volgde wel een fe-
bruarimaand die gemiddeld meer
vorst bracht, welke kans er na
tuurlijk voor deze winter nog wel
in zit.
PLATINA PLAAT
VOOR WIM KAN
GENEVE (ANP) Wim Kan
heeft vrijdag tijdens een open-
luchtbljeenkomst aan het Meer
van Genève uit iianden van de di
recteur van de platenmaatschappij
Polydor de platina-plaat in ont
vangst genomen voor de 200 000
Ip's die inmiddels al verkocht zijn
van zijn televisieconference op
oudejaaravond.
Foto Wim Kan poseert met zijn
platina plaat.
AUTOBANDEN
DUURDER
BüSSUM (ANP) Autobanden zul
len binnenkort aanmerkelijk duurder
en schaarser gaan worden. Deed zich]
enkele maanden geleden reeds een
prijsstijging voor, binnenkort zullen
de grote fabrikanten er toe overgaan
de gestegen olieprijs in hun produkt
door te berekenen.
De verminderde aanvoer van aardolie
die de belangrijkste grondstof voor
autobanden is. zal bovendien een
schaarst^effect met zich meebrengen.
Aldus de heer Huese. algemeen voor
zitter van de Nederlandse VACO orga
nisatie, waarin de meeste- banden ver
kopers vferenigd zijn, en voorzitter
van de internationale organisatie van
bandenspecialisten.
DISCUSSIE OVER CENTRALE ONTHARDING WATER
IN AFWACHTING VAN
NADER ONDERZOEK
MIDDELBURG De Zeeuwse staten
hebben zich vrijdagmorgen in een
vergadering van vijf kwartier op
nieuw beziggehouden met het drink
water in de provincie. Nadat drie
maanden geleden de fluoridering een
punt van discussie was, ging het dit
maal om een eventuele centrale ont-
liarding van het drinkwater. De ver
schillende fracties spraken zich
conform het advies van gs. uit
voor matig hard drinkwater (niet
minder dan 3 mïUi-equivalenten hard
heid per liter). Vóór een tweede on
derzoek van dr. K. Biersteker naar
deze materie is afgerond en vóór de
staten over een en ander zijn gehoord,
zal geen water met een lagere hard
heidsgraad mogen worden gedistribu
eerd, zo vond men.
1971 daterende brief van de VMZ. die
over het probleem van de ontharding
van het drinkwater de aandacht
vroeg. Aanleiding daartoe was, dat
zacht water weliswaar minder veront
reiniging in het water brengt en min
der schade en slijtage aan industrie-
apparatuur maar ook de mogelijkheid
in zich houdt van gevaren voor de
volksgezondheid.
Mr. J. L. Osterman (chu) vond, dat
de mogelijke nadelen van ontharding
van 'een andere orde' zijn dan de
voordelen. Hij refereerde aan onder
zoekingen, die een positieve correlatie
aangeven tussen drinkwaterzachtheid
en sterfte aan hart- en vaatziekten.
Hij vond. dat er 'twee volkomen onge
lijkwaardige groepen van voor- en
nadelen' in het geding zijn
Naar zijn mening moet er ook geen
risico worden gelopen door in Zee
land een proef te nemen. Hij vroeg
zich af of er ook sprake is van een
omgekeerde correlatie, namelijk een
afnemend aantal lijders aan hart en
vaatziekten bij een toenemende hard
heidsgraad van het water. ..Zou dan
de hele problematiek van de centrale
ontharding niet opnieuw moeten wor
den bezien?, aldus mr. Osterman.
In afwachting van het resultaat van
een nader onderzoek van dr. Bierste
ker wilde mr. Osterman de huidige
situatie in de drinkwatervoorziening
handhaven en gedeputeerde J. van den
Bos ging akkoord met zijn suggestie
de tijdsbepaling 'vooralsnog' in het
voorstel van gs. te schrappen.
Verwerpelijk
Van de heer I. Filïus (arp) kwam
over deze zaak een principiële benade
ring. Hij vond het verwerpelijk
watervoorziening te gebruiken v
andere doeleinden dan waarvoor z<
het leven is geroepen, naar zijn me
ning moet de burger de zekerheid
hebben dat de monopoliepositie van
de waterbedrijven en hun macht zo
behoedzaam mogelijk word gehan-
teert en met alle mogelijke waarbor
gen is omgeven en moet de waterkwa
liteit zo constant mogelijk worden
gehouden en niet fluctueren onder
invloed 'van de waan van de dag'.
Hij vatte in dit opzicht fluoridering
en ontharding onder één noemer,
„omdat het in beide gevallen gaat om
de mogelijkheid de watervoorziening
te gebruiken voor een doel dat niet
voortvloeit uit de eerste plicht van de
watermaatschappijen". In dit verband
citeerde hij de overwegingen van de
Hoge Raad, die golden bij de vernieti
ging van het fluor-arrest van het hof
te Amsterdam. Hij ging er van uit,
dat het water zoals dat in Zeeland
meer dan zestig jaar geleverd wordt,
overeenkomt met een gemiddelde van
natuurlijke en acceptabele hardheid.
„Wanneer bij een deel van de bevol
king behoefte bestaat om middels wa
ter invloed uit te oefenen op bepaalde
gezondheidsverschijnselen, zal niet de
regel moeten wijken voor de uitzonde
ring, maar de uitzondering voor de
regel", stelde de heer Filius.
„Vroeger", zo signaleerde de heer J.
Hoekstra (wd), „was het water uit
de dakgoot wegens verontreiniging
niet te gebruiken, nu moeten we ook
het water uit de leidingbuis met ge
mengde gevoelens bekijken". Hij
vond, dat de VMZ zich over deze zaak
eerst beter rechtstreeks tot de WMZ
had kunnen wenden lnplaats van tot
de staten, was het eens met de visie
van gs, vond dat de materie door de
deskundigen met zorg was behandeld
en hield de staten voor: .Het water-
leidingbesluit zegt, dat het niet is
toegestaan zonder goedkeuring van
minister stoffen aan het water toe te
voegen".
Zélf bouwen
Van de heer C. Th. van Waterschoot
(ppr) kwam de opmerking dat de
relatie tussen zacht water en een
toegenomen overlijdenskans wegens
hart- en vaatziekten niet is aange
toond, maar dat ook niet vaststaat,
dat het niet het geval is. Als 3 tot 5
milli-equivalent 'matig hard' is, vond
Zie slot pmgina 9 kolom 4)t
D'
fiantlijn
vrede in het Midden-
Oosten is één stap dich-
tertrij gekomen: Israel er:
Egypte hebben een akkoord
ondertekend over de schei-
j- ding van troepen aan het Su-
ezfron:. Daarmee ss liet ge
vaar van een directe confrontatie tus
sen de belde legers voorlopig bezwo
ren en is bovendien de basis gelegd
voor verder overleg. Dat het zover is
gekomen, is vooral te danken aan Ame-
rika's minister van buitenlandse zaken
Henry Kissinger: alleen al daarom
heeft deze de nobelpnjs voor de vrede
verdiend, voor zijn overredingskracht
en zijn vasthoudendheid, waarmee hij
tenslotte Egypte en Israel tot een ovec
eenkomst bracht. Men moet daar niet
gering over denken, het is de vraag of
dit resultaat via de conventionele di
plomatie mogelijk zou zijn geweest.
Vermoedelijk niet. hier was een man
nodig, die over grote persoonlijke kwa
liteiten beschikte, die bovendien van
uit een machtspositie kon onderhande
len en het vertrouwen van beide kan
ten had. Kissinger voldeed aan deze
voorwaarden en daardoor zag hij kans
dit vrijwel onmogelijke karwei te kla
ren.
Men moet daarover niet gering den
ken: de situatie tussen beide lan
den was vrijwel zonder uitzicht,
tot voor kort was de m< gelijkheid nog
volop aanwezig dat opnieuw vijande
lijkheden zouden uitbreken. Kissinger
heeft vermoedelijk op Israel zijn
zwaarste pressie moetc-n uitoefenen,
ddar waren namelijk de tegenkantin
gen het grootst. Op zichzelf begrijpe
lijk: strategisch had Israël in de laat
ste week van de oorlog grote voorde
len behaald, het had een grote Egyp
tische legermacht ingesloten en de weg
naar een verdere omsingeling lag vrij.
Voor een land in een dergelijke pos;'ie
valt het niet mee deze voordelen vrij-
wel helemaal op te geven, vooral niet
wanneer er weinig
vertrouwen bestaat
in de goede wil van
de ander. Boven
dien bestaat er in
Israël een sterke
stroming die niet van wijken wil we
ten: de aanhangers van deze opvatting
vragen met nog steeds groeiende bit
terheid aan de Israëlische regering of
de offers het sneuvelen van jonge
Israëliërs dan toch tevergeefs z:;n
gebracht. In dergelijke omstandighe
den is het voor een regering moeilijk
te beslissen zoals zij nu m Israël heeft
In dit opzicht behoort echter de vraag
te worden gesteld wat het alternatief
is. En dan dient te worden erkend
dat voortzetting van de oorlog op lan
gere termijn voor Israël niet gunstig
zou zijn: Sowjet-Rusland zou dan
Egypte ongetwijfeld voorzien van ato
maire wapens, materiaal dat tot nu
toe naar men zegt op grond van ge
heime besprekingen met de Verenigde
Staten niet werd geleverd. Daar
naast zou de olie meer dan ooit een
wapen in de politieke strijd worden,
als gevolg waarvan Israël al eveneens
aan het kortste eind zou trekken. De
voorbeelden daarvan zijn nu al in al
lerlei vormen voorhanden; Arabieren
draaien de oliekraan dicht of dreigen
er mee en vrijwel onmiddellijk haasten
allerlei landen zich vriendelijk te we
zen voor de Arabische zaak. Het zou
hun de Arabieren in een ver
scherpte situatie niet de minste moeite
kosten overal wapens vandaan te krij
gen om Israel aan te vallen. Frankri-k
heeft nu al ter wille van olieleveran
ties aan Saoedie-Arabie tanks en mira
ges toegezegd, Bij een hervatting van
de oorlog in het Midden-Oosten zou
het ollewapen wel eens een beslissende
rol kunnen spelen: Israël zou onver
mijdelijk alleen komen te staan. Voor
dit land een weinig aanlokkelijk toe
komstbeeld.
De concessies aan Egyptische kant
zijn vooral van politieke aard: de
onverzoenlijken jegens Israel zit
ten in Lybië en daar bekijkt men met
groot wantrouwen het beleid van Sa-
dat. Hetzelfde geldt voor de links-ra-
dikalen in Irak en in de Palestijnse be
vrijdingsbeweging. Rechts en links vin
den Sadat teveel een man van het mid
den, bovendien te sterk bezig met
Egyptisch-nationale oplossingen, ter
wijl de extremen eerst en vooral een
pan-Arabische toekomst wensen. En
daarvoor achten zij de vernietiging
van Israël een noodzakelijke voorwaar
de. Nu Sadat in nauw overleg me: Kis
singer het nieuwe akkoord heeft aan
vaard kan hij rekenen op felle opposi
tie van deze extremen in de Arabische
wereld. Zij zijn niet zonder invloed:
er zal nog heel wat wijsheid nodig zijn
om het thans gesloten akkoord om te
zetten in een duurzaam vredesverdrag.
In Israël en in de Arabische landen
zijn er nogal wat die dat willen verhin
deren.
In ieder geval kan Kissinger es-en uit
blazen. hij heeft de zaak voorlopig
voor elkaar. Van hem is de ironische
opmerking bekend ..Er kan volgende
week geen crisis uitbreken, mijn agen
da is al vol". Misschien wil hij nu na
zijn heen-en-weer-gevlieg wel eens even
uitblazen. Daarom: géén crisis s.v p
TEGENAANVAL
SOLZJENITSYN
MOSKOU (RTR-ANP) De Russische
schrijver Aleksander Solzjenitsyn heeft
voor de eerste keer een tegenaanval
gelanceerd op de campagne die de Rus
sische autoriteiten tegen hem voeren
na de pubükatie van zijn boek Goelag
Archipel.
In een uitvoerige verklaring aan de
buitenlandse oorrespondenten in Mos
kou zegt de auteur dar de overheid
het Russische volk voorliegt over hec
boek.