PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT pze REGERING HOUDT PRIJS BENZINE IN DE HAND Belangrijke taak voor politie en BB kern-alarmplan burgemeester Borsele Op korte termijn geen verhoging Vrees bij kabinet: prijsstijging 15 pet BUIEN MET WINDHOZEN ETSEN 2 SLACHTOFFERS depressie zeer actief KISSINGER ZOU DOOR HET PENTAGON BESPIONEERD ZIJN den uyl: binnenkort maatregelen Antithese d.. 217e jaargang - nummer 10 Zaterdag 12 januari 1974 f DRUKKERIJ OEN BOEI VOOR HOOGWAARDIGE KWALITE1 ■M (Van ome weerkundige medewer ker) Stormdepressies met in de kern barometerstanden rond 720 millimeter of lager zijn boven de oceaan bijzonder actief. Een bui- mjront passeerde vrijdagmorgen ons land plaatselijk met onweer en zware windstoten, waardoor schade werd aangericht. Een vol gende stormdejmessie bereikt za terdag het zeegebied westelijk van Schotland en stuurt opnieuw regen naar ons land, waarbij tij delijk een krachtige tot storm achtige wind tussen zuid en zuidwest. Voor half januari blijft daarbij zachte lucht toestromen. De kou met meer dan 15 graden vorst handhaaft zich boven Rusland en een deel van Polen en Finland, maar krijgt bij het huidige lucht drukpatroon geen kans om zich naar het westen uit te breiden. Hierdoor ook in de komende da gen nog zeer onbestendig weer. waarbij opnieuw een aantal milli meters regen zondag voorname lijk in de vorm van buien, maar dan kunnen wij ons weer in de auto laten vervoeren. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De regering voelt er niets voor om binnenkort een prijsverhoging voor benzine toe te staan. Er liggen bij minister Lubbers al wel verschillende aanvragen voor prijsverhogingen, maar het kabinet is niet van plan daar voorlopig positief op te reageren. Dat heeft minister-president Den Uyl vrijdagavond verklaard na afloop van het kabinetsberaad. Den Uyl ontkende ten stelligste alle geruchten dat de benzineprijs binnen kort tol f 0,95 of zelfs één gulden per liter zou oplopen. „Ik kan dat beslist tegenspreken", zei de premier, die overigens niet uitsloot dat op lange termijn wel een geringe prijs verhoging te verwachten is. „Dat ge beurt echter alleen als de verhoging van de olieprijs blijft voortduren". Aan verlaging van de benzine-aeeïjns wordt volgens Den Uyl door het kabi net in het geheel niet gedacht. Volgens de premier bestaan er geen problemen met de afgifte van de extra benzinebonnen. Van de 90 distri butiekringen zouden er al 21 met him werk klaar zijn. De meeste andere zouden binnen enkele dagen „bij" zijn. „We kunnen de eerste werkdag maandag dus met vertrouwen t moet zien", meende hij- Volgende week vrijdag zal het kabinet beslissen hoeveel benzine er vanaf 4 februari de tweede termijn van de distributie op een benzinebon verstrekt worden. Buitenlanders die met hun au to tijdens de distributiepe- Ten tijde van Vietnam-overleg WASHINGTON (AFP, RTR) De 'loodgieters' van het Witte Huis, ontdekten ruim twee jaar geleden dat admiraal Thomas Moorer, chef van de Amerikaan se generale staf, op de hoogte was van bepaalde aspecten van de geheime diplomatie van dr. Henry Kissinger ten aanzien van Noord-Vietnam en de Chinese volksrepubliek, dankzij een 'spion' van het Pentagon in de omgeving van de huidige minister van bui tenlandse zaken, aldus vrijdag de kranten van het Scripps Howard- concern. Admiraal Moorer heeft het bericht 'belachelijk' genoemd. De'spionage' zou zijn begonnen nadat I dr Kissinger toen nog adviseur voor hun ontdekking eind 1971. De 'spion' van het Pentagon was kort daarna uit Kissingers omgeving verwijderd. De groep 'loodgieters' was in 1971 ge vormd om lekken te dichten waarlangs dr. Danipl Ellsberg in het bezit was ge komen van geheime stukken van het Pentagon over de oorlog in Zuid-Viet- nam die hij vervolgens in de openbaar heid bracht. Enkele leden van de groep stonden later terecht wegens inbraak in het kantoor van Ellsbergs psychia ter in de hoop op het vinden van voor Ellsberg compromitterende gegevens. Ook de zegsman van het Pentagon, Jer ry Friedheim, heeft het bericht in de Scrippsbladen tegengesproken. riode ons land binnenkomen, zullen zonder veel omhaal kunnen tanken. Voor hen is een vereenvoudigde pro cedure ontworpen die in de plaats komt van een eerder aangekondigde regeling. De nieuwe regeling geldt ook voor buitenlanders die langere tijd in Nederland verblijven. Voor het tanken van alle categorieën motorrijtuigen met een buitenlandse kentekenplaat kan men terecht bij 40 daarvoor aan gewezen benzinepompen langs de rijkswegen, verspreid over het hele land. Buitenlanders kunnen bij deze benzinepompen maximaal 30 liter ben zine of 36 liter LPG per keer tanken. Daarbij zullen zij een formulier moe ten invullen, waarop naast andere ge gevens zoals naam. woonplaats, adres, land van herkomst, het aantal getank te liters, ook het kenteken en het nummer van hun rijbewijs vermeld dienen te worden. Deze maatregel is nodig om achteraf controle te kunnen uitoefenen op het aantal door buiten landers getankte liters benzine en om ongewenste handel in deze benzine tegen te gaan. De benzinepompen waarop de buitenlanders zijn aange wezen, hebben tijdens de distributie periode de langste openingstijden: 35 van de 40 pompen zijn open van maandag tot en met zaterdag van 06.00 uur tot 23.00 uur en op zondag van 10.00 uur tot 19.00 uur. Deze pompen kan men vinden langs de rijkswegen 1, 2, 4, 7, 9, 12, 13, 15, 16, Tien mille voor opsporing van pyromaan BORGER (ANP) De gezamenlijke verzekeringsmaatschappijen hebben beloning van maximaal 10.000,- gezet op het hoofd van de pyromaan in Blijham. De hoogte van de beloning hangt af van de waarde van de tip die tot de opsporing van de brandstichter leidt De politie van Blijham is momenteel druk bezig met het natrekken van verschillende tips. refligheidszaken van prisident Nixon had besloten de Amerikaanse stafchefs niet in vertrouwen te nemen over de meest delicate aspecten van zijn ge heime vredesbesprekingen met Noord- Vietnam en toenadering tot China. De loodgieters van het Witte. Huis de den volgens de Scripps Howard-bladen Benzine DE Nederlandse automobilisten hebben gisteren massaal hun ben zinetanks laten volgooien, hetgeen tot ongekend drukte bij de pom pen leidde, (pag. 3). Nieuws uit Zeeland op pagina 2,4, 5, 6, 7, 9, 11. Binnen- en buitenland op pa gina 3, 13, 29. Sport op pagina 25. Radio en tv op pagina 27. Beurs en economie op pagi na 29. En in de zaterdagkrant Pag. 17. in de intervieij-serie 'In- ter' ditmaal een gesprek met mevrouw Van Hooff uit Bruinisse. Voor één rijksdaalder kocht zij in 1957 een fiets om als werkster van kantoor naar kantoor te gaan. Na een leven vol armoede geldt zij nu als vermo-, gend. Pag. 18 Letterkundige kroniek van Hans Warren: Stemmen uit de Kerken. Pag. 19 Anderhalve eeuw redden in Zeeland. Pag. 21 Vlisslngs technicus hal veerde het huishoudelijk electricitcitsgebruik. Pag. 23 Poppract: Schaken, dammen, bridge. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De regering is bijzonder verontrust door de grote prijsstijging van de laatste dagen. Binnen het kabinet wordt al ge vreesd dat de prijsstijging dit jaar zal oplopen tot 15 procent. Minis ter-president Den Uyl verklaarde onlangs nog te hopen dat men de prijsstijging tot 13 procent zou kunnen beperken. Den Uyl verklaarde vrijdagavond na afloop van het kabinetsberaad, dat de re gering binnenkort maatregelen zal nemen tegen te sterke prijsverhogingen. De economische controle dienst zal voor haar opsporingswerk op korte termijn aanzienlijk worden uitgebreid. Den Uyl verklaarde de indruk te hebben dat veel ondernemers van de gelegen heid gebruik maken om een grotere winst te nemen. Het is overigens wel toe gestaan de hogere grondstofprijzen door te berekenen. Als men zich daar aan houdt, is er al genoeg reden voor ongerustheid, vond Den Uyl. 19, 27, 20, 32-43, 36. 44, 58. 65, 75, 268 en 355. Voor het merendeel zijn dit de grote, doorgaande routes in ons land. Aan de grenzen met Duits land en België blijven vijf benzinesta tions ook tijdens de distributieperiode dag en nacht geopend. Men vindt ze bij Bergh, Hazeldonk en Bochholtz. Ook daar kunnen buitenlanders te recht voor het tanken van benzine. Het is niet uitgesloten dat in de loop van de komende dagen nog enkele andere benzinestations bij deze rege ling betrokken zullen worden. ROTTERDAM Vrijdag is op het terrein van het chemische bedrijf Alu-chemie aan de derde pertro- leuhaven een kraan van 1 mil- SCHIPPER EN BABY VERDRONKEN DEN HAAG (ANP) Hagel- en regenbuien, met krachtige wind stoten en in sommige gevallen windhozen, hebben vrijdag in een aantal plaatsen in ons land flinke schade aangericht. Twee men sen zijn als gevolg van het stormachtige weer om het leven geko men: een schipper en zijn zeven maanden oude kind, verdronken op de Waal bij Zaltbommel, toen een binnenschip teveel water maakte en zonk. Verder zijn geen meldingen binnengekomen van doden of gewonden. Volgens het KNMI in Dz Bilt hebben verschillende buien samen met een sterke wind hier en daar hozen ver oorzaakt. Het KNMI mat in De Bilt op een hoogte van tien meter een maximim windsnelheid van ruim 90 km per uur. Op een hoogte van 30 meter werden windsnelheden van 120 tot 130 km per uur vastgesteld. Windhozen richtten veel schade aan in de stad Utrecht, waar daken van fa brieksgebouwen werden 'weggezogen' Vijftien huizen raakten da digd. Van één woning werd de gehele bovenverdieping vernield. In Rotterdam waaide bij een che misch bedrijf een hijskraan om en kwam in het water terecht. De machi nist kon zich in veiligheid stellen: de schade 1 miljoen. Verdronken De 28-jarige schipper Th. v. d. Putten UTRECHT Door de storm werd in Utrecht het dak van dit huis volledig vernield. zijn kind van zeven maanden ver- de Waal bij Zalt Zijn binnenschip, de 'Spera (400 ton) kreeg te veel water in zijn mimen, liep op een krib en zonk Volgens de rijkspolitie voer hij ver moedelijk met open luiken. De schip persvrouw kon worden gered. Zij werd aan boord genomen van een tankboot. De 'Spera in deo' had zand en grint in zijn ruimen. In Gorkum maakte een hoos vrijdag morgen de helft van een kleuterschool met de grond gelijk. Er waren kinderen m dat deel. In de helft zaten 37 kinderen, die naar buiten konden. In het Friese Opeenhuizen werden door een windhoos de ramen en da ken van twaalf huizen vernield. DRAAIBOEK MET MAATREGELEN BIJ NUCLEAIR ONGELUK KERNCENTRALE MEDISCH-SOCIALE BIJLAGE OP KOMST HEINKENSZAND Burge meester G. H. E. M. van Waes van Borsele heeft vrijdagmor gen een waarschuwings-alarme- ringsregeling vastgesteld voor de kerncentrale bij Borssele. In de vorm van een draaiboek zijn daarin een serie maatregelen vastgelegd, die moeten worden voorbereid en eventueel uitge voerd, als zich een ongeluk voor doet met de nucleaire installa tie van de kerncentrale. Er wordt uitgegaan van een onge luk, waarbij radioactieve be smetting naar buiten groter is dan volgens de vergunningen toelaatbaar is. In zijn toelichting attendeerde de heer Van Waes er onder meer op, dat de minister van volksgezondheid de rege ling niet heeft onderschreven tot nu toe. „Ik betreur dat in ernstige mate. In juni 1973 was de regeling klaar, we zeggen niet dat het de hoogste wijs heid is. maar er lag een plan toen de kerncentrale in werking trad. De rege ling heeft volkomen rechtskracht op basis van mijn autoriteit en verant woordelijkheid volgens de kernener giewet", aldus de heer Van Waes. Hij attendeerde erop, dat de kernener giewet weliswaar de verantwoordelijk heid voor een calamiteitsplan bij de minister van volksgezondheid en de burgemeester van vestiging van de kerncentrale legt, maar dat ook de omliggende gemeenten, politie en BB- kring Zeeland en een aantal deskundi gen vain verschillende ministeries bij de voorbereiding van de regeling be trokken zijn geweest en nog zijn: als radio-actieve stoffen in "net milieu ko men in te grote dosis kunnen ze ook uitwaaieren in de omliggende gemeen ten. De heer Van Waes betoogde, dat 'een zwaar accent' is gelegd op de samen werking met het kabinet van de com missaris der koningin: hoewel deze functionaris in de kernenergiewet geen functie wordt toegekend, blijven zijn bevoegdheden - bij rampsituaties verder wel onverlet: tot de bevoegd heden van de commissaris der konin gin hoort onder meer het aanwijzen van gemeenten, die evacuee's zouden moeten opnemen uit het getroffen gebied. Daarbij attendeerde hij er ook op. dat de minister van volksgezond heid de verantwoordelijkheid van de burgemeester kan overnemen, maar dat dan het alarmerings- en hulpappa raat intact kan blijven. GERING De kans, dat zich een calamiteit met de kernceii talc voordoet, als gevolg waarvan de alarmeringsregeliug in werking moet treden, noemde de heer Van Waes 'uitermate gering'. „Men zou wat de regeling betreft een paral lel kunnen trekken met de brandbe strijding en de hulp bij een vliegtuig ongeluk. Je hoeft niet overdreven angstig te zijn voor het risico", vond hij. In de inleiding op het waarschu- wings- en alarmeringssysteem wordt gezegd, dat bij de constructie van de centrale 'dermate veilige en pessimis tische benaderingswijzen zijn toege past, dat de kans op het optreden v an een ernstig reactorongeval nagenoeg uitgesloten geacht kan worden'. Het kan alleen niet absoluut worden gega randeerd, aldus de inleiding Voorts benadrukte de heer Van Waes, dat een ongeval als de explosie van een kernwapen bij een kerncentrale onmogelijk is. Van Waes: „In ieder geval is de plaats van het ongeluk, de bron, bekend. Een calamiteit kan niet plotseling optreden. Er ligt altijd nog enige tijd tussen het ongeluk en het moment waarop grotere hoeveelheden radio-actieve produkten in het milieu komen en gevaar kunnen opleveren voor de omwonenden. Dcc. maakt het mogelijk in die tussentijd maatregelen te nemen". Als zich een ongeval voordoet, waar bij de waarschuwings- en alarmenngs- regeiing in werking moet treden, meldt het personeel van de kerncen trale dit in ieder geval aan de burge meester van Borssele en aan het alarmcentrum voor Noord- en Mid den-Zeeland in Goes. Van daaruit wor den de verschillende betrokken dien sten en instanties gewaarschuwd. Als de deskundigen dit noodzakelijk ten, kan de minister of de burgemees ter de bevolking laten waarschuwen via luidsprekerwagens of radio en tv. Omdat de bron van het ongeluk be kend is, zijn nu al een aantal routes uitgestippeld, waarop radio-activiteit zal worden gemeten. Om te beginnen door de BB, die daarvoor een speciale wagen heeft Naar gelang de ernst van de radio-actieve straling zijn f gewijs een aantal maatregelen voor zien die zo nodig kunnen bestaan uit (Zie slot pagina 9 kolom 6) jjantlijn van een fed» en de drie gn> ~J het NW er. het NKV er. ter andere zijde het CNV om tot een zo intensieve •-unen werking te komen dat in feite één grote vakcen trale zou ontstaan: de federatie Het grote geschilpunt tussen de beide groe pen was de 'zwaarte' van deze nieuw te vormen organisatie. Daarover wordt namelijk In het CNV anders gedacht dan bij de twee partners In het over leg. Bij het CNV wil men alleen dan meedoen als vanuit de eigen organisa tie de besluitvorming wezenlijk kan worden beïnvloed. In de praktijk zou dat betekenen dat over alle belangrijke voorstellen eerst in eigen knng voor overleg moet worden gepleegd, een voorwaarde echter die NVV en NKV verwierpen. Naar hun opvatting be hoort een 'zware' federatie allerlei be voegdheden van de vakcentrales over te nemen, zodat de rol van deze af zonderlijke centrales aanzienlijk zou worden ingekrompen. Op dit punt zijn nu de onderhandelaars uit elkaar ge gaan. Uit deze gang van zaken is eigenlijk maar één conclusie mogelijk, na melijk dat de 'ontzuiling' plechtiger: 'deconfessionalisering' bij het pro testants-christelijke volksdeel minder ver is voortgeschreden dan bij de katholieken. Men zou dat de echo van het oude beginsel 'soevereiniteit in eigen kring' kunnen noemen. Kuyper heeft (in navolging van Groen) daar over in gebeeldhouwde zinnen gespro ken bij de opening van de Vrije Univer siteit in 3880. „Wel terdege streng en onverbiddelijk bin den we ons in eigen huis aan een vaste leefregel, overtuigd da', onder vaste huisorde het best de kracht van elk huiselijk leven tiert". In de toekomstige federatie van vakcentrales zag het CNV onvoldoende of geen mogelijkheid om de 'vaste leefregels' van het eigen huis voor het CNV belangrijk: namelijk de prin cipiële basis waarop dit verbond zich weet opgetrokken tot uitdrukking te brengen. Opvattingen van anderen zouden hen via de federatie op onge wenste wijze kunnen binden en daar om wil men over allerlei belangrijke zaken in eigen kring vooraf beraad. Bij het NKV had men met dit alles geen moeite: men is daar veel dichter bij het NW gekomen dan men vroe ger ooit voor mogelijk had gehouden. Hoe kan dit verschil tussen twee con fessionele groeperingen worden verklaard? Zien we het goed dan ligt dat vooral in de wijze waarop vanouds bij protestantse groeperingen het begin sel werd verstaan, namelijk als drij vende kracht-, als dwingend gebod. Bij de katholieken was dat veel minder duidelijk, een onduidelijkheid die teruggaat tot het begin van georgani seerde katholieke politiek in Neder land. De Tilburgse hoogleraar Bome- wasser heeft enige jaren geleden een citaat uit de beginjaren van de con fessionele partijen opgedoken, waaruit bleek dat men zich bij de antirevolu tionairen van dit verschil welbewust was. Kuypers dagblad De Standaard merkte namelijk op: "De katholieke volksgroep mist één bezielende ge dachte. in tegenstelling met de anti revolutionaire' Het blad signaleerde onenigheid onder de katholieken en zag daarvan als oorzaak het verschil tussen hun 'oude praktijk' en de 'nieu we' van Schaepman. Deze staatsman walde échte partijvorming, een geloof in een beginsel. Da' -was aanzienlijk meer dan de gebruikelijke bundeling van 'roomse belangen', Schaepmans politiek kwam inderdaad neer op 'een staatkundige partij met een eigen stel sel van vaderlandse politiek'. In de protestants-christelijke organisaties be hoefde over zoiets niet te worden gede batteerd, daar stond het beginsel voor op. men werd er in onderricht en men leefde er uit. Bij de katholieken was het niet nodig over beginselen te theo logiseren, zoals protestanten deden, een theologisering die menige protes tant zo mogelijk nog beginselvaster maakte. Bij de katholieken werden de beginselen meegedeeld door paus en bisschoppen en als goddelijke openba ring aanvaard door de gelovigen. In het huidige tijdsbestek echter zijn de gezagsverhoudingen binnen de R -K. Kerk veel minder nadrukkelijk gewor den en ze strekken zich met name niet meer uit over het sociale leven. Vooral daardoor is het mogelijk dat een katholieke vakorganisatie zich vrijer opstelt dan het CNV. Ir. vroeger jaren werd binnen de ka tholieke vakbeweging de besluitvor ming vooral bepaald door de vraag hoe de kerkelijke hiërarchie er over dacht. Dat speelt nu vrijwel geen rol meer en dat is er mede de oorzaak van dat men zich heel makkelijk te genover het NW kan opstellen, mak kelijker dan het CNV. Want de begin selen binnen die organisatie zijn on veranderd gebleven, het enige dat is gewijzigd, is de toepassing van deze beginselen in het maatschappelijk le ven. Daarin is men vrijer geworden, minder geïsoleerd, er :s een grotere bereidheid ontstaan om met anderen samen te werken Maar juist daardoor is tevens de behoefte groter geworden om in die vrijere samenwerkingsvor men de eigen beginselen en de eigen opvatting voortdurend te toetsen. Van uit dat denken een levenspatroon van generaties stelt men zijn eisen. Zij verhinderen thans een opgaan in een verband, waarin die beginselen geen rol meer spelen. Een levenspatroon van generaties: men verandert dat niet van de ene op de andere dag. Het is bij het CNV nog te vroeg voor een 'zware' federa tie, te vroeg voor een omslag van het 'antithetische denken' naar dat van de synthese. Misschien dat het over een jaar of tien lukt.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1974 | | pagina 1