stift
„Die hebben ze
mooi bij de bok"
Zeeland groeit
in 1973 met
3380 inwoners
Vrij gelijkmatige verdeling
van de groei in Zeeland
II
ziet
zW$l
-s~
Ml ML
ïiiirxtiiiï JWPAIf'
iY u f dIJILFM EDtM'i -
jtMD Mü-iiyf)
ca
INWONERTAL HULST NAM IN
'73 TOE MET 142 TOT 16.665
Gespecificeerde
Zeeuwse cijfers
INWONERTAL TERNEUZEN NAM
TOE MET 593 TOT 32.914
GOES GROEIDE
IN 1973 MET
186 ZIELEN
lATERDAG 5 JANUARI 1974
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
V" t
V-
door
jacques
cats
Negentienhonderdvierenzeventig: wat kunnen we allemaal
van je verwachten? Negentienhonderdüierenzeventig liter de
man? Dan zouden we goed zitten.
Maar voorlopig zit ik nog
te wachten op die stamkaart
voor het armzalige rant
soentje van zestig liter per
maand- Mijn boekhouding
ligt er enigszins ontregeld
bij en dat heeft ertoe geleid
dat ik mijn motorrijtuigen
belasting niet op tijd heb
betaald. En zodoende.
Nu hoor ik daar al enkele lieden
roepen 'net goed', en 'die hebben
ze mooi bij de bok' Maar daarte
gen zou ik als bescheiden ver
weer willen aanvoeren, dat ik
voor het t.e laat betalen van mijn
belastingcentjes prachtige boetes
betaal, waarmee de staatskas
weer aardig kan worden gespekt.
Op- die extra inkomsten hoeft
meneer de Uil in de toekomst
ook niet meer te rekenen. Straks
•naakt iedere automobilist weer
teung netjes zijn geld naar de
ontvanger in Apeldoorn over. Te-
ten die tijd kunnen ze die man
netjes die langs de weg auto-
lumniers fotograferen ook wel
opdoeken. Heeft Joop daar wel
eens aan gedacht?
Natuurlijk hebben we met de
feestdagen allemaal ome Jaap in
Roodeschool en nicht Truus m
Pingjum innig vaarwel gekust,
want daar komen we voorlopig
niet meer. Een zo'n ritje naar het
hoge noorden en je bent meteen
door je bonnenvoorraad van een
maand heen.
Er breken anders wel zorgelijke
tijden aan: eerst zit je Je suf te
peinzen hoe het kan dat die buur
man in zo'n dure kar rijdt en nu
moet je weer zien uit te vinden
v/aar die man op de hoek het
allemaal van doet als u hem
straks voor de zoveelste keer de
auto ziet pakken. Maar we vin
den natuurlijk allemaal een be
vredigende verklaring in dat ene
zinnetje: hij zal wel benzine ge
hamsterd hebben.
Met ingang van volgende week
saterdag ligt de romantiek van
•roeger anders weer op straat.
We gaan niet meer op eigen gele
genheid naar het werk, maar lek
ker knus met z'n allen met de
trein of de bus of samen met
wat andere collega's in één wa
gen. En op het eind van de
maand als de bonnen op raken
zien we het verkeer met de dag
afnemen en moet er misschien
een man van gemeentewerken
naar een in normale tijden druk
ke Middelburgse Lange Delft of
Axelsestraat in Terneuzen worden
gestuurd om daar de opschieten
de grassprietjes tussen de straat
stenen uit te peuteren.
fn de gemeenteraad zal wellicht
worden gevraagd om een kre
diet uit te trekken voor de bouw
-an wachthokjes voor lifters.
We zullen weer lief voor elkaar
moeten worden en behalve leuke
meiden ook minder appetijtelijke
lifters een gratis ritje moeten
gunnen. We zijn tenslotte op de
wereld om elkaar te helpen niet
waar. Dus even stoppen als u
voor uw werk op pad bent en er
iemand met een duim omhoog
langs de kant van de weg staat.
Op die manier kan burgemeester
Wolters van Middelburg toch nog
in zijn buitenhuisje in Oostkapel-
le komen. En meneer gedeputeer
de Schlingemann van zijn huis in
Retranchement op zijn bureau m
het provinciehuis.
Een kapper in de Londense Fleet-
street scheert hier een klant bij
het licht van een gaslantaarn.
Want ook nu de energiecrisis
electriciteit tot een schaars artikel
heeft gemaakt, zal de Londenaar
fris en glad geschoren naar zijn
werk gaan. Een baard staat trou
wens niet onder een bolhoed. Hoe
wel. vader Abraham komt er toch
aardig meetot zijn recht. Maar
ik kan me voorstellen dat er men
sen zijn. die zeggen: waar heb dat
nou voor nodig I
Dan wil ik bij deze graag ieder
een bedanken voor de mij toege
stuurde nieuwjaarskaarten. Ook
die wildvreemde mevrouw die
haar kaart frankeerde met een
sluifzegel van de- tuberculosebe
strijding. De heilwens ging om
die reden vergezeld van een blau
we kaart waarop tante Pos mij
op mijn gemoed probeerde te
werken met deze indringende me
dedeling:
De afzender heelt het bijgaande
poststuk niet of onvoldoende ge
frankeerd verzonden. Ik vertrouw
erop dat u het nog verschuldigde
bedrag dat op de voorzijde its
vermeld (30 ct> aan mij wilt be
talen. U kunt dit doen door op de
ze kaart postzegels bi) te plakken.
Hartelijk dank voor uw medewer
king.
Wordt Tante Pos in de tijd dat
men met dit systeem werkt hevig
in dit vertrouwen geschokt of
voldoet Iedere geadresseerde aan
dit verzoek? Een vraagje voor de
voorlichtingsdienst in Dc-n Haag.
waar men mijn telefoontje beant
woordde met de medeling dat de
response bijzonder goed is Vijf
enzeventig procent reageert op
dit verzoek. Overigens zijn er
met die massale postverzendin
gen rond de kerst en met nieuw
jaar weer veel sl uitzegels ge
bruikt m plaats van postzegels.
Of u daar toch vooral in het
vervolg even op wil letten, zo
wilde de man van tante Pos nog
even via mij aan u doorgeven.
Omdat ik in 1973 veel dingen
verzuimd heb te doen heb ik mij
bij wijze van goed voornemen
bewogen tot het aankopen van
een agenda. Ik mag van mijn
werkgever elk jaar een zakagen
da declareren. Deze keer heb ik
er ook echt een gekocht. Bij V.
en D. Na het doorbladeren van
die agenda heb ik vlug maar
weer de PTT gebeld om te zeg
gen dat ze daar alvast een stel
van die blauwe bijbetaal-kaarten
moeten klaarleggen. Want die
-z-nda bevat volslagen verouder
de post tarieven. De samensteller
van de Vendex-agenda maakt zich
er vanaf door onder aan de blad-
'c "-etdeposttarieven te vermel
den dat ze zijn ontleend aan de
PTT gegevens, stand 1 januari
1973. Op het punt van de PTT-
tarieven laat d'aloude Succesa
genda ons trouwens ook lelijk in
de steek.
De PTT-woordvoerder, hierover
aangeklampt zei me: „Het is toch
een kleine moeite om de laatste
verhóging van 1 september 1973
ex als een los inlegvel bij te
voegen. Dat doen wij ook met de
agenda die door het PTT-perso-
neelsfonds wordt uitgegeven We
moeten het nu vaststellen: de
meeste samenstellers van zaka
genda's hebben die 'kleine moeite'
niet genomen. Met de koersen
van vreemd geld moet u anders
ook oppassen die dateren ook
nog van 2 januari 1973...
Voor de eerste en waarschijn
lijk voorlopig ook voor de laatste
keer kunnen we in onze agen-
Ze moesten die kerstboomver
branding nog maar wat uitstellen
tot betere tUden.
We hebben de benzine en petrole
um nu harder voor andere din-
jen nodig.
Lelijke Eenden kunnen vermoede
lijk onbeperkt blijven rijden.
Er is nog kruipolie genoeg.
Nu de benzine op de bon gaat
wil ledereen nog vlug aan een
alternatief vervoermiddel komen.
Daarvoor worden alle middelen
aangewend, zo blijkt uit een ad-
da bij datum 6 januari deze twee
woorden noteren:
autoloze zondag.
Straks moeten we weer als van
ouds en om geen sche-.i- gezich
ten te krijgen op zondagmorgen
met de auto op bezoek bij die
neef. wiens vrouw zulke afschu
welijke koffie zet. Neren zonda
gen heeft het niet gehoefd.
vertentie in de PZC, die luidde:
Ook Popye doet mee aan de
energiebeperking
Hij eet geen spinazie meer
Weet je wie in 1973 de man van
het jaar is gewordenGolda Meir.
Dat is toch geen man?
Nee. maar het was toch ook geen
jaar.
(Slot van pagina 1
op een totale groei van 198 ir
ners). Goes (40 bij een totale groei
van 186) en Borsele (9 bij een totale
groei van 108). Wel is het zinvol erop
te wijzen, dat Borsele in 1972 nog een
vertrekoverschot. van meer dan hon
derdvijftig inwoners had. I 1973 ver
trokken alleen uit Reimerswaal meer
mensen dan er zich vestigden vertrek
overschot 67), de groei van 60 inwo
ners komt daar uitsluitend door het
geboorteoverschot.
Zoals gezegd: Noord-Beveland toont
opmerkelijke voorlopige cijfers. Voor
het eerst sinds jaren is er sprake van
groei in beide gemeenten, vrijwel ge
heel als gevolg van een vestigingsover
schot. Kortgene kreeg er 36 inwoners
bij, er vestigden zich 47 mensen, maar
er overleden 11 mensen méér dan er
geboren werden. Wissenkerke nam in
inwonertal toe met 23, van wie 15
door een vestigingsoverschot. De
groei van bijna 300 inwoners op Tho-
len komt voor meer dan de helft uit
een vestigingsoverschot: 165 tegen 133
als gevolg van een geboorteoverschot.
Sint-Philipsland noteerde een achte
ruitgang met 9 inwoners, er vertrok
ken 22 mensen meer dan er kwamen
wonen.
Walcheren
Een opmerkelijke verdeling van de
groei met 1362 inwoners op Walche
ren. Middelburg nam er het leeuwen-
deel van voor haar rekening, namelijk
1-86. Daar tegenover staat de terug
gang van Vlissingen met vierhonderd
inwoners, des te opvallender als men
naar de cijfers van 1972 kijkt: toen
noteerde de Sclieldcstad een groei van
meer dan achthonderd zielen. Middel
burg boekte een zéér groot vestigings
overschot, namelijk 1084, Vlissingen
boekte een eveneens groot vertreko
verschot, namelijk 787.
Burgemeester drs. Th. J. Westerhout
gevraagd naar de achtergrond van
die opmerkelijke Vlissingse cijfers
gaf als zijn globale analyse, dat de
teruggang met name te maken heeft
met de woningbouw: pas in het na
jaar van 1973 werden de eerste wo
ningen in Vlissingen opgeleverd.
„Daarbij komt, dat in Vlissingen de
leegstand bijna nul is en er in Middel
burg sprake is van grote leegstand,
terwijl er in de buurgemeente vorig
jaar ook is doorgebouwd. Die facto
ren gecombineerd met het dal in de
woningbouw in Vlissingen heeft naar
onze indruk vooral voor dat resultaat
gezorgd", aldus de heer Westerhout.
In 1974 zullen zo is zijn verwach-
ADVERTENTIE)
ting de bevolkingscijfers voor Vlis
singen aanzienlijk verschillen van die
van 1973, niet alleen als gevolg van de
doorgaande woningbouw, ook tegen
de achtergrond van bijvoorbeeld del
gunstige v/erkgelegenheidstoestand op
'De Schelde' na de recente marine- J
opdracht.
De zes plattelandsgemeenten op Wal
cheren konden 1973 eveneens afsluiten'
met vestigingsoverschotten. Domburg,
(groei 128 inwoners). Mariekerke.
(plus 177, Westkapelle (plus 34) dan-i
ken hun groei voor meer dan de helft
tot vrijwel uitsluitend aan het feit,!
dat er meer mensen kwamen wonen
dan vertrokken. Amemuiden had bij
een groei van 81 een vestigingsover
schot van 32, terwijl van de groei in
Veere (56 mensen) er 23 het gevolg
waren van een vestigingsoverschot.
Valkenisse dat in vorige jaren
relatief tot de sterkst groeiende
meenten hoorde speelde in 1973
gelijk, het eindigde met evenveel in
woners als het begon. Er vestigden
zich weliswaar 12 inwoners meer dan
er weggingen, maar ook het aantal
overledenen overtrof het aantal gebo
renen met twaalf.
Op Schouwen-Duiveland gingen alle
zes gemeenten in inwonertal vooruit,
bij alle zes was dat ook voor meer
dan de helft bij Bruinisse zelfs
volledig het gevolg van een vesti
gingsoverschot. De totale groei beliep
590 inwoners volgens de voorlopige
opgaven, van wie 455 door een vesti-
gings- en 135 door een geboorte-over
schot. Zierikzee had de grootste groei
(plus 182, van wie 123 door vesti
gingsoverschot), gevolgd door Duive-
land (plus 125, van wie 83 via een
vestigingsoverschot), Westerschouwen
(plus 121, van wie 109 als gevolg van
vestigingsoverschot) en Bruinisse
(groei van 90. uitsluitend door een
vestigingsoverschot. Brouwershaven
groeide met 25 inwoners en Midden-
schouwen met 47 zielen.
T£Mroonsr<ew\\«*
H0BAH0 HALLEN, LISSE
7t/m11 jan. 1974
Op deze vaktentoonstelling op
4000 m2.expositieruimte de
laatste ontwikkelingen in de
mechanisatie van de moderne
BLOEMBOLLENTEELT
EN EXPORT
Openingstijden7 t/rn 11 jan. van
9.00-18.00 uur. Woensd. 9 jan.
's-avortds tot 22.00 uur.
HULST Het zielental van de gemeente Hulst nam in het afgelopen jaar
toe met 142. Op 31 december 1973 bedroeg het aantal ingezetenen 16.523 (8.307
mannen en 8.216 vrouwen).
Dit aantal vermeerderde door geboorte met 241 (135 mannen en 106 vrouwen)
en door vestiging met 660 (341 mannen en 319 vrouwen); het verminderde
door overlijden met 167 (91 mannen en 76 vrouwen) en door vertrek met
592 (297 mannen en 295 vrouwen).
Op 31 december 1973 bedroeg net inwonertal dus 16.665 (8.395 mannen en
8.270 vrouwen). Er werden 130 huwelijken voltrokken, er werden 7 echtschei
dingen ingeschreven.
Het zielental van Zeeland nam in het
afgelopen jaar toe met 3380. Op 31
december 1972 bedroeg het aantal in
gezetenen 319392 (160201 mannen en
159191 vrouwen). Dit aantal vermeer
derde door geboorte met 4813 2473
mannen en 2340 vrouwen)en door
vestiging met 17879 9060 mannen en
8819 vrouwen); het verminderde door
overlijden met 3012 (1657 mannen en
1355 vrouwen) en door vertrek met
16300 (8306 mannen en 7994 vrouwen).
Op 31 december 1973 bedroeg het in
wonertal dus 322772 (161774 mannen
en 160998 vrouwen). Er werden 2360
huwelijken voltrokken, er werden 282
echtscheidingen ingeschreven.
(ADVERTENTIE)
ZEELANDS
GROOTSTE
SPECLAALZAAK
OVERTUIG
VOORLOPIGE
CIJFERS
i/LISSINGEN De bevolkings
cijfers, die vandaag worden gepu
bliceerd. zijn voorlopig: ze bevat-
en de gegevens voor zover die
Tijdag waren binnengekomen op
ie gemeentesecretarieën in Zee
land. Het is gebruikelijk, dat met
name de eerste weken van janua
ri nog allerlei mutaties moeten
worden aangebracht, veelal de
administratieve verwerking van
mensen, die zich in de laatste
weken van december in Zeeland
gevestigd hebben. Deze gegevens
bereikten de gemeenten soms pas
in de lopp van januari. Bij de
definitieve cijfers zal blijken, dat
het inwonertal van Zeeland nog
met waarschijnlijk enkele tiental
len meer is gegroeid dan vandaag
bekend is. Als gevolg van deze
mutaties is het mogelijk dat de
provincie vrijdag tot een toena
me van 3367 zielen kwam terwijl
3e PZC-cijfers een toename meti
3380 inwoners aangeven.
TERNEUZEN Het zielental van de gemeente Terneuzen nam in het afge
lopen jaar toe met 593. Op 31 december 1972 bedroeg het aantal ingezetenen
32321 (16354 mannen en 15967 vrouwen).
Dit aantal vermeerderde door geboorte met 561 (295 mannen en 266 vrou
wen) en door vestiging met 1788 (869 mannen en 919 vrouwen): het vermin
derde door overlijden met 280 (154 mannen en 126 vrouwen) en door ver
trek met 1476 (725 mannen en 751 vrouwen). Op 31 december 1973 bedroeg
het inwonertal dus 32914 (16639 mannen en 16275 vrouwen) Er werden 217
huwelijken voltrokken, er werden 20 echtscheidingen ingeschreven.
Naar aanleiding van de cijfers over de groei
van de bevolking in Zeeland maakte drs. M.
C. Verburg, directeur van ETI voor Zeeland,
deze beschouwing over het bevolkingsverloop.
0,82. 0,81, 0.60 en 0.56. In Nederland bedroeg dit per
centage in 1972 0,76. Daarmee naderen het landelijke
en Zeeuwse gemiddelde elkaar steeds meer. Voor het
geboorten-percentage geldt dat nog meer, maar door de
verouderde leeftijdssamenstelling van de Zeeuwse be
volking en het daarmee gepaard gaande hogere sterfte
cijfer komt het verschil toch nog sterker naar voren.
Het percentage waarmee liet inwonertal van Zeeland
in 1973 is toegenomen bedroeg bijna 1.1, dat is onge
veer op het niveau van de laatste vijf jaar, zulks
met uitzondering van 1971 toen het bijna 1,9 bedroeg.
In dat jaar vielen de positieve ontwikkelingen in Mid
den-Zeeland en Zeeuwsch-Vlaanderen samen. Het per
centage voor Nederland in 1972 was 0,9. Dit zal in 1973
eerder lager dan hoger geweest zijn.
De groei is de laatste jaren voor de helft toe te rekenen
aan het vestigingsoverschot. Dat wil zeggen dat de
eigen groei (geboorten minus sterfte) ongeveer ver
dubbeld wordt. Deze norm wordt in de planologie als
maximum aangehouden, zij het dat Zeeland toen mocht
rekenen op 1 plus 1 procent in plaats van op plus Lr.
Dit hangt samen met de dalende geboortecijfers. Bij
een aantrekking van de conjunctuur kan de inzinking
nog'wel iets hoger komen te liggen. Aan de andere kant
moet men de geboorten-overschotten onderscheiden
van de aanwas van de beroepsbevolking. Dit daalt
voorlopig nog niet of weinig omdat deze mensen al
geboren zijn.
De vrij gelijkmatige verdeling van de groei valt op. Er
zijn maar zever, gemeenten die in inwonertal terug
lopen, waarvan Vlissingen om 'toevallige' redenen en
drie andere gemeenten met een laag cijfer. Zo gezien
nam van de centrumgemeenten alleen Axel af, wellicht
door dezelfde oorzaak als voor Vlissingen is aangege
ven: een grote nabuurgemeente met een groot over
schot aan woningen. De groei van Oost-Zeeuwsch
Vlaanderen (543) was groter dan in 1972 (169). West-
Zeeuwch-Vlaanderen dat in 1972 met- 215 inwoners te
rugliep, verloor er in 1973 slechts 15. Van de platte
landsgemeenten had alleen Hontenisse een verlies van
betekenis (88). Zowel op Walcheren als op Zuid-Beve
land en Schouwen-Duiveland boekten de plattelands
gemeenten een sterke vooruitgang. Hetzelfde geldt voor
Tholen, maar deze gemeente is niet meer naar de groei
per dorp te onderscheiden.
Het geboorten-overschot bevindt zich in een nog da
lende spiraal. Van 1969 was het achtereenvolgens 0.97.
Vrij grillig
De invloed van de woningbouw is als altijd vrij grillig.
Bij een gunstige conjunctuur is een geringe woning
bouw voor de groei van het zielental nauwelijks een
barrière, althans op korte termijn. Het omgekeerde
geldt ook. Sinds 1968 is het aantal gereedgekomen wo
ningen als volgt: 4.250, 3.100, 3.230, 4.090, 4.870 en (in
1973) ongeveer 4.200 a 4.300. Men ziet het verband in
1971: 4.090 woningen en een toeneming met 5.800 met
5.800 inwoners. De daling van de woningbouw van 1972
op 1973 heeft voor de bevolkingsgroei nauwelijks be
tekenis gehad. Middelburg heeft in 1973 bijna 1.000 wo
ningen gereed zien komen; de bevolkingsgroei van 1.286
wijst op een 'woningbouw-rendement' van 1.3 inwoners
per woning. Voor Vlissingen met een aantal werkelijk
beschikbaar gekomen woningen van 200 laat een lager
inwonertal zien. Maar daarvoor zijn specifieke over
zichten aangegeven. Het 'rendement' voor Goes (0,7)
en Terneuzen (0,86) ligt lager dan in Middelburg, maar
dat is natuurlijk een tijdelijk verschijnsel, dat ook sa
menhangt met de werkgelegenheid ter plaatse. Zo is
het 'rendement' in Zierikzee 1,3 gelijk aan dat van Mid
delburg.
Over de ontwikkeling van de werkgelegenheid is nog
niet veel te zeggen. Een vestigingsoverschot van 1579
mensen duidt op een aanwas van de mannelijke be
roepsbevolking van ongeveer 500. Door de veroudering
zal dit aantal vanuit Zeeland zelf niet veel zijn toege
nomen. Ten dele is dit weer door toenemende uit-
waartse «pendel gecompenseerd. Daar er nogal wat slui
tingen van bedrijven waren zal de industriële werk
gelegenheid weinig zijn toegenomen, ook al door de
gestegen werkloosheid. Een toegenomen daling van de
landbouw beroepsbevolking betekent dan een toene
ming van de dienstensector met enige honderden. In
zekere zin was 1973 dus wel een jaar van stagnatie of
hooguit van verschuivingen.
DRS M. C. VERBURG
Segeersstraal 24 Middelburg
telefoon (01180) 4210
GOES Het zielental van de ge
meente Goes nam in het afgelopen
jaar toe met 286- Op 31 december
1972 bedroeg het aantal ingezetenen
27.313 (13.254 mannen en 14.059 vrou
wen). Dit aantal vermeerderde door
geboorte met 415 (197 mannen en 218
vrouwen) en door vestiging met 1532
(711 mannen en 821 vrouwen): het
verminderde door overlijden met 269
(137 mannen en 132 vrouwen) en
door vertrek met 1492 '710 mannen
en 732 vrouwen). Op 31 december
1973 bedroeg het inwonertal dus
27.499 (13.515 mannen en 14.184 vrou
wen). Er werden 195 huwelijken vol
trokken. er werden 25 echtscheidingen
ingeschreven.
Twee benzinevoorraden
te Zierikzee ontdekt
ZIERIKZEE De rijkspolitie te Zie»
rikzee heeft vrijdag bij twee inwoners
een voorraad benzine in beslag geno-
Het handelde respectievelijk om 160
en 60 liter die de betrokenen in hun
schuurtjes hadden opgeslagen. De po
litie heeft tegen de eigennaars. proces
verbaal opgemaakt. Volgens de politie
vormde de opgeslagen benzine een
groot gevaar voor de omwonenden, die
i na ontdekking van de opgeslagen ben
zine de politie hadden gewaarschuwd.