PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KVP EN PVDA BLIJVEN
BIJ BENZINEDISTRIBUTIE
Industriebonden nemen
compensatie hoog op
'Belangrijke fase' in Genève
Zeeuws streekvervoer voorbereid op
massaal vervoersaanbod vanaf 7 januari
de krant
van zeeland
Overstromingen
Booreiland in
Noordzee vergaan:
bemanning gered
ERNSTIGE
0EIEBRAND
IN SINAÏ
Ford
Ambassadeur
n iel 'senang'
pagina 3
217e jaargang - nummer 2
Donderdag 3 januari 1974
VVD EN D'66: „RANTSOENERING NIET NODIG"
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De fracties van PvdA en KVP in de tweede kamer blijven achter het plan van de
regering staan om benzinedistributie te gaan invoeren. Ze delen de nogal scherpe kritiek van WD
en D'66 niet als zou distributie niet nodig zijn. Het PvdA-kamerlid Van der Hek toonde zich wel
bezorgd over de vele uitzonderingen en extra toewijzingen die er naar het zich laat aanzien komen.
„Er kunnen wel eens heel wat onbillikheden gaan optreden bij de distributie", zei hij woensdag
avond pessimistisch.
WASHINGTON Een nabootsing
van de komeet Kohoutek, zoals
hij laag boven de horizon te zien
zou moeten zijn. In de komende
dagen verschijnt hij vlak na zons
ondergang in het zuidwesten. Hij
klimt steeds hoger en wordt zwak
ker. Op 7 januari bevindt hij zich
aan de sterrenhemel in de buurt
van de planeet Venus.
Zowel Van der Hek als de woord
voerder van de KVP noemden de
voorgenomen distributie noodzakelijk
Zij vonden dat er voldoende aanwij
zingen zijn dat de invoer van olie in
december flink is teruggelopen. „De
twijfels en het vermoeden dat er
weer meer olie is binnengekomen,
zijn niet met cijfers aangetoond",
vond Van der Hek.
D'66 en VVD hechtten in eerdere
reacties wel veel waarde aan de ver
moedens dat er weer meer olie is j
binnengekomen in Rotterdam. Mevr.
Goudsmit van D'66 pleitte voor meer|
benzine per bon en daarnaast een
hardere aanpak om verspilling tegen I
te gaan. De WD achtte de distributie j
een gevolg van de opvoering van de
olieprijzen en verwerpt dat. Een oppo- i
sitiegenoot van de VVD. de CHU. j
stelde zich bij monde van het kamer-:
lid Van der Mei heel wat milder op j
tegenover de regering.
In een persoonlijke reactie zei de,
heer Van der Mei: ..Zo'n maatregel
moet gefundeerd zijn op gegevens
over een aantal maanden. Als je daar;
nu lang over hebt nagedacht, dan
staat het wel erg paniekerig om de
maatregel van de distributie opeens j
weer ter discussie te stellen. Dat
moet op harde cijfers gebaseerd zijn
en die zie ik nog niet".
D',
WICK tSchotland- Het boorei
land Transocean 3 is dinsdagavond i
laat, 1000 mijl ten oosten van de I
Orkney-eilanden gezonken. De be
manningsleden zijn per hef-
schroefvliegtuig overgebracht naar
andere booreilanden.
WERKNEMERS GEVEN PROCENTUELE VERGOEDING
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De industriebonden nemen de beslissing van de werkgevers in de industriële be
drijfstakken om de prijscompensatie weer volledig procentueel te gaan vergoeden, hoog op. De
ze handelwijze wordt in strijd geacht met de cao's en met de vorig jaar gesloten overeenkomsten.
Van de zijde der vakcentrales is verzekerd dat op centraal niveau het beleid gericht blijft op een
zogenaamde genivelleerde prijscompensatie, dus met een minimum voor de laagstbetaalden en een
zogenaamde afstopping voor de hoger betaalden (centen en procenten).
Vredesgesprek
Het CHU-kamerlid Van der Mei
noemde in zijn reactie van woensdag
nog een argument dat in allerhoogste
regeringskringen binnenskamers de
laatste weken zeer vaak wordt ge
hoord: de distributie moet doorgaan,
want als de vredesonderhandelingen
in Genève tussen Israël en de Arabi
sche landen mislukken, kan de olie
voorziening weer een gevoelige dreun
krijgen. Men moet zich dus niet al te
snel laten leiden door invoercijfers
die wat gunstiger lijken. Als de Neder
landse regering bij zo'n nieuwe crisis
opeens de distributie moet gaan in-'
voeren, roept iedereen dat men te
laat is en niet heeft vooruitgezien.
In de ARP, net als PvdA, D'66 en
KVP een partij die de regering steunt,
denkt men weer anders over de distri
butie. Voor de radio, in de politieke
zendtijd, herhaalde oud-minister Rool-
vink nog eens dat hij de distributie
uitgesteld wil zien, maar niet afge
steld. Bij de behandeling in de twee
de kamer diende hij en door vrijwel
(Zie slot pagina 9 kolom 6
Als wellicht in april weer landelijk
zal worden onderhandeld in diverse
bedrijfstakken en blijkt dat alle werk
gevers het standpunt van de volledige
ongenivelleerde prijscompensatie inne
men, zal dit ongetwijfeld tot moeilijk
heden aanleiding geven, zo wordt ver
wacht. Voorlopig blijft de vakbewe
ging staan op het standpunt dat zij
innam ten tijde van het gesprek over
het centraal akkoord, dat enkele
maanden geleden door weigering van
de werkgevers nieti tot stand kwam.
Intussen wordt nu een afwachtende
houding ingenomen, hangende het
'oliebestand' mede in het kader van de
Machtigingswet.
Dit neemt niet weg dat men zich nu
in de kringen van de drie industrie
bonden gaat bezinnen op de gevolgen
van de werkgeversbeslissing. (De In
dustriebond NKV is geen partij in de
cao-metaalindustrie, die per 1 januari
jl. officiéél is afgelopen, omdat zij in
de destijds gesloten overeenkomst
niet voldoende waarborg zag). De nu
gerezen tegenstelling heeft betrekking
op enkele miljoenen werknemers. Het
gaat niet alleen om de metaalindu
strie, maar ook om de metaalnijver
heid, de textiel en de confectie, en
ook nog andere bedrijfstakken en con
cerns als Akzo, Philips en Unile
ver.
„\Yij zijn zeer verontwaardigd over
deze eenzijdige beslissing", aldus
hoofdbestuurder Jan de Jong van de
Industriebond NW. „De werkgevers
handelen in strijd met de cao's en in
strijd met de overeenkomsten die ge
sloten zijn bij het beëindigen van de
acties in het voorjaar. Daarin was
immers bepaald dat partijen met elk
aar tot overeenstemming moesten
komen over inhoud en consequenties
van de studie, die werd uitgevoerd
naar de werking van de prijscompen-
Zie slot pagina 3 kolom 4)
JOHANNESBURG DPAAls ge
volg van overstromingen in midden-
Mozambique zijn in het mondingsge-
bied van de Boezï de afgelopen dagen
meer dan 100 mensen verdronken. De
watersnood is veroorzaakt door tropi
sche regenval.
Er zouden hele dorpen zijn wegge
spoeld.
ASTRONAUT
ONTEVREDEN
OVER ZEEP
HOUSTON (DPA) Gezagvoer
der Gerald Carr in de Skylab is
heel ontevreden. Woensdag, toen
zijn metgezellen Edward Gibson
cn William Pogue bun vrije dag
hadden en hun wekelijkse douche
wilden nemen, luchtte hij zijn
hart.
Hij vindt dat de zeep stinkt. ..De
zeep is verschrikkelijk. Er be
staat toch wel wat beters dan
rommel die naar haarwasmiddel
voor honden ruikt. Dat was toch
niet nodig geweest".
De dokters in Houston menen
dat deze kleine uitbarsting van
Carr een gevolg is van het eento
nig worden van de vlucht door
het heelal rond de aarde, waarbij
drie mannen in het ruimtestation
dicht bij elkaar moeten blijven.
VREDESGESPREK WORDT VRIJDAG VOORTGEZET
GENÈVE (UPI, RTR, AFP,
DPA) Egypte en Israël heb
ben woensdagavond bekendge
maakt dat zij 'een belangrijke
fase' hebben bereikt in de on
derhandelingen over scheiding
van de legers aan het Suez-ka-
naal. De delegaties van beide
partijen' zijn twee uur en 50 mi
nuten bijeen geweest nadat zij
met een vertraging van een uur
waren begonnen.
Verdere bijzonderheden wilden de
functionarissen niet geven. De bespre
kingen zullen vrijdag om 18.00 uur (on
ze tijd) worden voortgezet.
Israels minister van defensie. Mosje
Dayan, gaat vrijdag naar Washington
om daar met de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken. Henry Kissin
ger. en diens collega van defensie, Ja
mes Schlesinger, 'gesprekken te vo<
die beslissend zullen zijn voor
scheiding van de strijdkrachten aan
het Suezkanaal'- In betrouwbare krin
gen in Jeruzalem, waar dit woensdag
werd meegedeeld, wees men erop dat
deze gesprekken parallel zullen lopen
met het overleg over de scheiding
de Israëlische en Egyptische troepen
in Genève.
Dayan zou van mening zijn dat de
kans op een akkoord over deze 'los
making' nu groter is dan 50 procent.
Bij artillerie- en mortierschermutse-
fingen die tot de hevigste sedert het
bestand aan het Suezfront behoren,
zijn woensdag acht Israëlische solda
ten gewond, zo heeft een Israëlische
militaire woerdvoerder in Tel Aviv
meegedeeldOok aan het noordelijk
front met Syrië werd over en weer
met artillerie geschoten. Over gewon
den aan dit front zijn nog geen mede
delingen gedaan.
Sedert het ingaan van de wapenstil
stand op 24 oktober zijn aan het Suez
front ongeveer 10 Israëlische soldaten
gesneuveld-
WICK (RTR) Het booreiland Tran
socean 3 is dinsdagavond laat 100
mijl ten oosten van de Orkney-eilan
den in de Noordzee gezonken, zo
blijkt uit berichten die zijn ontvangen
door het Schotse kustradiostation
Wiek. De 56 bemanningsleden zijn per
hcfschoerfvliegtuig overgebracht naar
andere booreilanden.
Wat er precies gebeurd is, is niet
bekend, maar kort voor de Transoce
an 3 onderging was de maatschappij
radiografisch verzocht het eiland naar
Noorwegen te laten slepen voor repa
ratie. Het weer in het gebied was
slecht. Het booreiland was eigendom
van de in Amerika gevestigde Transo
cean Drilling Company.
JERUZALEM (RTR, UPI) In]
de Sinaï heerst een grote olie-I
brand. Een gedeelte van het olie
veld van Aboe-Rhodeis in bezet
Egyptisch gebied staat in brand.
Berichten dat het Arabische ver
zet de oliebronnen in brand zou 1
hebben gestoken worden in Is- j
raël tegengesproken. Volgens1
een officiële Israëlischè woord-
voerder is de brand te wijten
aan een 'technisch ongeluk'.
Hij noemde de brand 'ernstig' en zei
dat het nog wel lange tijd zou duren
voordat de brand zou zijn geblust.
Israël heeft voor de bestrijding van de
brand specialisten uit het buitenland
gevraagd, die de vlammen met spe
ciale methoden zullen trachten te do
ven.
Men heeft het ruur tot een gedeelte
van het olieveld weten te beperken
Israël veroverde het olieveld, dat voor
ziet in de helft van de Israëlische be- j
hoefte, tijdens de zesdaagse oorlog van
1967.
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5 en 7.
Binnen en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 9-
Sport op pagina 11.
Radio en televisie op pagina
12.
Financieel nieuws op pagina
13.
BUSBEDRIJVEN KUNNEN TIENTALLEN EXTRA BUSSEN INZETTEN;
ONZEKERHEID OVER AANTAL 'EXTRA' REIZIGERS
STREEKVERVOER
WALCHEREN TREKT
EXRA PERSONEEL AAN
VLISSINGEN De vier streek-
vervoerondernemingen in Zee
land kunnen indien nodig op
maandag 7 januari enkele tien
tallen extra bussen inzetten om
de stroom reizigers die dan
door de benzinedistributie van
het openbaar vervoer gebruik
zal maken op te vangen. De on
dernemingen hebben alle voor
bereidende maatregelen getrof
fen, maar het is nog niet te voor
zien hoe groot de toevloed aan
nieuwe gebruikers van het open
baar vervoer zal zijn. Bijzonde
re moeilijkheden venvachten de
bedrijven niet: het in te zetten
extra materieel wordt voorlopig
voldoende geacht om de bus
diensten op peil te houden.
Het Streekvervoer Walcheren in Mid
delburg heeft deels als gevolg van de
benzinedistributie tot het aantrekken
van een aantal nieuwe chauffeurs be
sloten. Wervingsadvertenties zijn daar
voor al geplaatst. Het bedrijf heeft
verder een beroep gedaan op het
personeel om een vrije dag op te
offeren en heeft al in dienst zijnde
part-time chauffeurs bereid gevonden
een aantal uren extra te werken. Het
bedrijf zet zeven extra bussen in,
waarvan er twee zijn gehuurd bij
touringcarbedrijven m Vlissingen en
Colijnsplaat.
Jk weet nog niet precies waar we de
extra bussen zullen inzetten" zegt SW-
directeur J. P. L. van Manen. „Het
betekent overigens nadrukkelijk geen
uitbreiding van onze dienstregeling,
zoals zoveel mensen denken. De extra
bussen worden alleen voor verster-
kingsritten op bepaalde lijnen ge
bruikt. Het zit er wel een beetje in
dat ze zullen worden ingezet op de
lijnen 1 en 2 (Vlissingen - Middelburg
w) en 3 (ringlijn door Walcheren
Middelburg - Domburg - Westkapelle
Middelburg w)".
Het Streekvervoer Walcheren vr
eerst enige ervaringscijfers van de
toevloed van nieuwe reizigers in het
bezit hebben voordat kan worden
dacht aan een uitbreiding van de
dienstregeling. Als er behoefte zou
bestaan aan een bepaalde busdienst,
zal worden bezien of dat mogelijk is.
De heer Van Manen wijst er op
de scr eekvervoerbed rij ven van rege
ringswege de opdracht hebben gekre
gen zeer zuinig aan te doen met de
benzinevoorraad. Enkele oude bussen,
die voor de sloop waren bestemd,
blijven voorlopig in dienst.
De directeur van de RTM en de
ZVTM, dr. H. .T. van Zuijlen zei
woensdagmiddag nog geen enkele ze
kerheid te hebben over het reizigers-
aanbod vanaf de 7e januari. Het
reizigerspubliek heeft tot nu toe goed
gereageerd op de enquête die beide
bedrijven hebben ingesteld naar de
grootte van het aanbod van nieuwe
reizigers. „Of wij extra bussen zullen
inzetten, weet ik overigens nog niet
zeker. Ik heb de laatste dagen van
veel mensen gehoord die zeggen dat
ze gewoon blijven rijden. We kunnen
als het nodig is een kwart van ons
totale wagenpark bij touringcarbedrij
ven huren". Dr. Van Zuijlen noemt dit
een 'dure liefhebberij' en wijst'op de
opdracht aan het streekvervoer zuinig
te zijn.
De Auto Maatschappij Zeeland in
Goes maakt op het ogenblik tien tou
ringcars gereed voor het rijden op de
lijndiensten. AMZ-directeur J.
Baar: „We hebben die tien uit
mottcnballen gehaald. Anders worden
ze "s winters niet gebruikt en staan ze
in de garage. Extra bussen huren
hoeven wij niet omdat we een groot
touringcarbedrijf hebben. Verder moe
ten wij ook de ontwikkelingen af
wachten. Wc kunnen de vraag in ieder
geval makkelijk opvangen. We zullen
de eerste dag de mogelijke knelpun
ten bekijken. Er zijn vier garages in
onze rayons, dus we kunnen overal
heel makkelijk bussen inzetten".
De AMZ zal vermoedelijk extra bus
sen inzetten op Noord-Beveland en op
de lijnen Borssele-Goes en Yerseke -
Goes. Alleen op deze laatste dienst
in de ochtendspits een half uur-dienst
kunnen zes extra bussen worden
ingezet.
Samengevat kan het Streekvervoer in
Zeeland voldoende materieel inzetten
om een extra reizigersaanbod op te
vangen, maar er valt niets met zeker
heid te zeggen over de grootte ran
dat aanbod. SW-directeur Van Manen:
„We kunnen wat dat betreft blij zijn
dat we niet in het westen van het
land zitten, want daar zit men natuur
lijk veel moeilijker. Daar komt ook
nog bij dat na 7 januari iedereen nog;
met een volle tank de weg op kan en
dat kan ook van invloed zijn op het,
reizigersaanbod".
Eantljn
|c Amerikaanse columnist
Art Buchwald de po
litieke Carmlggelt van de
L'^SI Verenigde Staten heeft in
pq zijn oudejaarsverhaal een op
EJJSj somming gegeven van wat
men 'betreurde uitspraken'
zou kunnen noemen, gefingeerde uitla
tingen van allerlei luncUonari.sson die
deze achteraf gezien beter achterwege
hadden kunnen laten. Bijvoorbeeld de
map van de Israëlische geheime dienst
die het kabinet van Golda Meir heeft
verzekerd: „U kunt er vast van op aan
dat de Arabieren niet klaar zijn voor
een oorlog". Of omgekeerd, de officier
van de Egyptische geheime dienst, die
Sadat heef', meegedeeld: „De Israeli's
zullen nooit in staat zijn het Suez-ka
naal over te steken". Nog oen voor
beeld: de verkoper van een bepaald
merk bandopname-apparaten, des
tijds bij het aanprijzen van een recor
der: ..Onder ons gezegd. Nixons secre
taresse gebruikt er precies zo één". De
mooiste van deze nogmaals: gefin
geerde uitspraken wordt toegeschre
ven aan een advocaat, werkend voor
het comité berverkiezóng-Nixon: ..Geen
zorgen over Sirica, hij is de sufste
rechter die ik ken en hij gelooft alles
wat we hem vertellen". Uitgerekend
deze magistraat is nu door het week
blad Time tot 'man van het Jaar* uit-
geroepen.
Sirica was de rechter, die In het begin
van 1973 onverwacht de aandacht
trok toen hij de zitting presideerde
waar de verdachten van de Watergate-
inbraak terecht stonden. Een simpele
zaak: een eenvoudige inbraak, de pol:
tie had de daders op heterdaad betrapt
en derhalve kon de zitting snel worden
afgewerkt, een bekentenis was vol
doende. het vonnis kon direct volgen.
De mannen achter de schennen waren
gerust op de afloop: het zou allemaal
vlug en netjes worden afgewerkt, want
het openbaar ministerie; en de verdedi
ging hadden afgesproken dat zij zou
den afzien van kruisverhoren. Allerlei
nare achtergronden konden daardoor
worden verzwegen. Rechter Sirica
republikein van oude stempel, nog
door Eisenhower benoemd zou wei
nig behoeven te doen, hij kon passief
blijven: van hem
werd alleen een von
nis verlangd. Strikt
genomen had het
inderdaad zó kun
nen verlopen, een
korte rechtzaak alsof het om een dief
stal in een warenhuis ging. Maar toen
het rechter Sirica duidelijk werd dat
aanklager en verdedigers onder één
hoedje speelden geregisseerd door
het Witte Huls greep hij. Hij be
sloot tot twee opvallende dingen: hij
zelf ging de verdachten ondervragen en
voorts beloofde hij hun dat hij bij het.
bepalen van de strafmaat rekening zou
houden met hun eventuele bereidheid
verklaringen af te leggen over wat er
werkelijk was gebeurd.
Tegen het verhoren door de rechter
zelf maakte de verdediging be
zwaar: een dergelijke ondervra
ging zou unfair zijn tegenover de ver
dachten, het zou bovendien een hoogst
ongebruikelijke methode zijn, die in
ging tegen de tradities van de Anglo-
Amerikaanse rechtspraak. Sirica trok
zich echter niets van de protesten aan,
hij maakte aanklagers en verdedigers
duidelijk dat kruisverhoren dienen
om feiten ter tafel te brengen, feiten
op grond waarvan een jury een oor
deel kan uitspreken. „Ik heb altijd zelf
vragen gesteld wanneer mij bleek dat
niet alle relevante feiten te voorschijn
waren gekomen. Dat heb ik ook in
deze zaak gedaan en ik zal er mee
doorgaan zolang ik rechter ben", ze:
hij grimmig. Toen hem werd tegenge
worpen dat een hof van appel het met
zijn methode wel eens niet eens kon
zijn, haalde hij de schouders op: „Ik
'neb niets met een hof van appel te
maken, ik ben daar niet in geïnteres
seerd, ik heb alleen te maken met wat
er in deze rechtszaal dient te gebeu
ren." Nog markanter was zijn uit
spraak over de medewerking van de
verdachten: .Jk doe geen beloften
noch wens ik bij u enige hoop te
wekken, maar wel zeg ik dat ik bij de
uitspraak mede in de overwegingen
zal betrekken samen met andere
factoren uiteraard wanneer u be
sluit vrijwillig alles te zeggen wat u
weet." Deze opmerking in het bijzon
der kwam slecht aan bij de vrienden
van Nixon, ze spraken zelfs over 'rech
terlijke chantage'. Niettemin hadden
beide methoden effect: een groot dee'.
van de Watergate-affaire kwam er
door boven water en de 'cover-up'
een poging om alles in de doofpot te
stoppen mislukte. Dit dank zij
judge Sirica, een in de letterlijke zin
van het woord on-partijdig rechter: hij
had geen boodschap aan zijn republi
keinse partijgenoten, maar was alleen
in de feiten geïnteresseerd. Dank zij
hem ook werd de rechterlijke macht
in de VS niet in de gezagscrisis be
trokken.
Nog één citaat van Art Buchwald.
Wie naar zijn mening ook spijt zal
hebben is de man, die tegen een
vriend zei: „Verspeel je tijd toch niet
aan die Jerry Ford, hij is niet van be
lang." Deze Gerald B. Ford is thans
na de tuimeling van Spiro Agnew
vice-president van de Verenigde Sta
ten. In de huidige omstandigheden een
belangrijk functionaris: de geruchten
over Nixons aftreden blijven namelijk
'aanhouden en komen nu uit de Repu
blikeinse hoek. Dai kan maar één ding
betekenen: nu de Republikeinen een
betrouwbare en eerlijke vice-president
hebben kan wat ben betreft Nixon ver
dwijnen. Langer aanblijven kan een
grote nederlaag betekenen bij de vol
gende presidentsverkiezingen, maar
met Ford als president voor de rev.e-
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
