„Vergeet plan-Java maar..."
extiA
GRAAG
GOEDDOEN
iwj
HCT-VOORZITTER DEN TOONDER:
Districtsvoorzitter
Jos van der Walle,
een (bijna)
fanatiek vogelaar
rtGENDAn
Eet Smidts
TARWEBROOD
DE SMIDT
«0AO 31 DECEMBER 1973
ZEEUWSCH-VLAANDEREH
TERNEUZEN Het is 3 februari
1)72 wanneer Terneuzens wethouder
Tin openbare werken A. Ramondt ïn
«n interview met de PZC de eerste
«ntouren blootlegt van het ont-
wrp-bestemmingsplan voor de ont-
lakelde stadswijk liet Java. Voor
hem ligt een schets van een ambi-
tieos opgezet winkel- en wooncen-
tram van welgeteld 11.700 m2. Win
kels, (kantoor)flats, parkeerruimte
voor honderden auto's, allemaal op-
jctrokken rond de waterpartij van
de Oostkolk.
Ramondt duidelijk trots op de
vooruitstrevende aanpak is teveel
realist, om Terneuzcnaren bij die
gelegenheid al niet te waarschuwen,
dat. wil de schets ooit werkelijkheid
worden, de stad 40 tot 60.000 inwo
ners moet tellen. Hij zegt letterlijk:
-De toekomst van Zeeuwsch-Vlaan-
is niet los te zien van een
verdere uitbreiding van de industria
lisatie. Je kunt naar mijn menirvg
niet zeggen: tot hier en niet verder
met de industrie. Of je moet accep-
in een aanzienlijk langzamer
tempo te groeien en dat een plan
als het Java pas nog is tegen, pak
weg, het jaar 2000".
Het blijken achteraf profetische
woorden: op dit moment heeft de
d het plan nog steeds niet vastge
steld. De lage huisjes van de vroege
re woonwijk zijn gesloopt en er
resteert een grasvlakte, die een en
keling verleidt tot de uitroep dat
Terneuzen juist daar ruimte kan
vinden voor het rijdend blik van het
publiek dat het centrum bezoekt.
Tijdens de begrotingsvergadering
van de Terneuzense raad, donderdag
6 december jongstleden oppert VCP-
iractievoorzit-ster mevrouw J. M.
Doppegieter-Thiel de mogelijkheid
van het Java maar weer een woon
wijk te maken. Zij vindt PvdA-wet-
houder J. Huijbrecht (die een deel
van de portefeuille van zijn zieke
collega Ramondt beheert) verras
send aan haar zijde, al vindt hij wel
dat Terneuzen niet te snel moet
sleutelen aan de bestemming van
het gebied, omdat het nu eenmaal
een unieke plaats voor een groot
scheeps winkelcentrum blijft.
Bij de twijfelaars aan de uitvoer
baarheid van het 'plan Java' heeft
zich inmiddels ook de heer J. den
Toonder, voorzitter van het 150 le
den tellende 'Handelscentrum Ter
neuzen' (HCT) gevoegd. Hij zegt,
vanuit zijn woonkamer uitkijkend
op de laatste restanten van de vroe
gere woonwijk: „Het Java? Vergeet
het maar. Voor de vestiging van een
grootwinkelbedrijf hoeven we dit
terrein niet te reserveren: dat kan
ook naar de Markt of de Blokken.
Zoals het Java er nu ligt is het een
waardeloze rotzooi".
In de visie van de HCT-voorzitter
t Terneuzen er het best aan van
het Java een aantrekkelijke woon
wijk voor 12 a 1500 mensen te
maken met tussen het groen
verscholen kleine parkeerplaatsen
en voorzieningen als een crèche of
peuterspeelzaal (voor kinderen van
winkelende moeders).
„Een winkelcentrum zoals de ge:
meente zich dat voorstelt is daar
eenvoudigweg niet haalbaar", zegt
hij beslist. „Ik vind dat je dan
reab'st moet blijven en zeggen: we
gaan wat anders doen. Je kunt daar
een heel ple-ierige woonwijk creë
ren. Zet er dan geen flats, maar
bouw bungalows en eengezinswonin
gen. Het andere uiterste, er een
groot parkeerplein van maken, hoeft
voor mij ook niet. Je zou kunnen
denken aan parkeerruimte met wat
groenvoorzieningen, «odat niemand
BESTAANDE
VERANDERING
De verandering in het denken van
de HCT-voorzitter over het plan Ja
va gaat hand in hand met een
nieuwe visie zijnerzijds op de bouw
van winkelcentra. Den Toonder, in
de zestiger en het allereerste begin
van de zeventiger jaren van harte
bereid de groei van Terneuzen te
ondersteunen met, de vestiging van
'winkelblokken', is terughoudend ge
worden. Zó terughoudend, dat hij
stelt: „Buurtwinkelcentra als die in
Serlippens- en Zuidpolder zijn op
hun plaats, aan wijkwinkelcentra
moeten we in Terneuzen niet begin
nen. De tijd is veranderd en echt
niet alleen hier. We zijn uit de groei,
de bevolking veroudert. Tien jaar
geleden was Terneuzen een 'boom-
town', nu maken we een pas op de
plaats. Het was de bedoeling dat
Zuidpolder zou uitgroeien tot een
wijkwinkelcentrum, maar het is niet
verder dan het buurtniveau geko
men".
In tegenstelling tot ambitieuze plan
nenmakers zoekt de 'kopman' van
het HCT (koepelorganisatie voor
zo'n 120 Terneuzense middenstan
ders plus nog 35 andere bedrijven)
het liever in een verbetering van het
bestaande centrum. Zijn oplossing:
verstevig het gebied Noordstraat-
Markt-Blokken en zorg dat er over
de Axelsedam heen i'maar met een
duidelijke binding met de Noord-
straat en omgeving) een aantrekke
lijk winkelgebied ontstaat aan het
begin van de Axelsestraat en het
Schuttershof, waar Jac. Hermans
een aanzet wil maken door er een
supermarkt te bouwen. Heren- en
Rosegracht zouden in de opvatting
van Den Toonder htm kantoorvesti
gingen moeten houden en zelfs nog
uitbreiden. Een verfraaide Oostkolk
maakt het beeld compleet-
Een niet al te prijzige filosofie, die
meer te maken heeft met de onder
linge samenwerking van de midden
stand dan met belastinggeld van de
Terneuzenaar. Den Toonder: „Plaat
selijke voordelen moeten we er als
middenstand zélf zien uit te halen.
Ik heb wel eens de indruk dat de
ondernemer teveel afwacht wat de
overheid gaat doen en dat vind ik
jammer. Hij moet zeggen: dat plan
hebben 'we, dat gaan we doen. Al
leen: de presentatie gaat wel eens
wat mank, is niet leuk. Neem nu de
promenade. De winkels kunnen er
veel beter uit de verf komen, beter
worden ingericht. De straat zou be
ter schoongehouden moeten worden.
Het zijn dingen die je in onderling
overleg kimt oplossen
Hetzelfde geldt naar zijn smaak
voor het toerisme in Terneuzen, een
stad die zo lijkt het wel tot
nu toe hardnekkig weigert toeristi
sche troeven uit te spelen. Den
Toonder: „We hebben de braderie,
ook dit jaar weer een succes, maar
er valt aanzienlijk méér te doen. De
ligging is in orde. je zult alleen de
evenementen behoorlijk moeten or
denen".
De HCT-voorzitter kwam begin deze
week in het nieuws door in de
commissie voor het midden- en
kleinbedrijf te zeggen dat een flink
deel van de Terneuzense midden
stand er voor voelt de zaak op
zondag open te houden. Hij is zelf
een warm voorstander van wat
meer differentiatie in de openingstij
den, maar zag HCT-ideëen voor een
zondagsopening vorig jaar vrij radi-
kaal afgewezen door een meerder
heid van de zakenmensen. Den Toon
der nu: „We willen in januari de
zondagsopening opnieuw aan de or
de stellen op een ledenvergadering.
Zo'n nieuwe peiling lijkt me zinvol,
want er is intussen wel iets veran
derd. Hier en daar bespeur ik trou
wens wel een begin van een nieuwe
mentaliteit, óók ten aanzien van an
dere zaken".
Daarvan bleek afgelopen maandag
iets in de commissie voor het mid-
len- en kleinbedrijf. Op het gezicht
.an wethouder Huijbrecht tekende
óch enige verbazing af, toen Den
Toonder lichtelijk geprikkeld infor
meerde waarom de commissieleden
iet ETI-rapport Terneuzen, proble
men van een groeipool' niet hadden
oegestuurd gekregen. „Wij vragen
lat niet oin kritiek te leveren, maar
om als middenstand de raad van
advies te kunnen dienen, te kunnen
steunen bij het beleid", verduidelijk
te hij.
De verrassing bij b. en w. is achter
af wel verklaarbaar: zo'n geluid is
de laatste jaren ten gemeentehuize
ïl te zelden vernomen.
BOB LAGAAIJ
Het Java: een kale vlakte. Op de ach
tergrond het gemeentehuis, van Ter
neuzen.
HL'LST IA- twrr laatste maanden t« r. zien er goed verr/c
van het jaar rijn voor Jo» van drr opbouw van een :i'
Malle uit Hulst de drukste van het er hij Iedere verenigt
jaar. Hij doorkruist dan heel Zee. vaste kern van mens
land. voornamelijk in de weekend*. voor <*n g'xde opix.
om op zoveel mogelijk tentoonstel- toeziet (ha: de tent'x
lingrn van Zeeuwse ogrlliefhebbers - waard c. <»r
aanwezig te zijn. HIJ doet dit In zijn verschijnen"
lunctle als districts voorzitter van de Oc vraag
Nederlandse Bond van VogelHeflieb- <!d( kng'-n
hers (NBVB) afdeling Zeeland. .n'.woord V:
Het district Zeeland van de NBVB
kan rich geen betere commissaris
wensen. Jos van der Walle neemt
eijn Junctie zeer serieus, ts bijna fa-
kan worden.
Va,11e dat bij de
de contributie
bedrag dat aan
Zaterdag 21 december:
(ADVERTENTIE)
van de warme bakker
Nieuwe Diepstraat 1
TERNEUZEN
ter. Daarvóór v
In
-arts. Drie jaar geleden veranderde
lit in districtsvoorritter.
De NBvB. afdeling Zeeland, telt 32
afdelingen. Al deze afdelingen bij
-kaar zijn dat ongeveer 1300 leder..
Van der Walle heeft In de bijna acht
jaar dat hij voorzitter is, al deze
i-erenigingen wel één of meerma
len bezocht. HIJ Ls er een graag ge
dene gast. In de maanden novem
ber en december worden de meeste
rcgeltentoonstelllngen gehouden.
Door veel verenigingsbesturen wordt
de districtsvoorzitter bij die gelegen
heid uitgenodigd de prijsuitreiking
te komen verrichten. Maar uitgeno
digd of n.et, Van der Walle kan
plotseling in een tentoonstellings
zaal opduiken. Dit lot genoegen van
de organiserende vereniging.
De laatste twee maanden van het
jaar staan bij de echtgenote van de
districtsbestuurder genoteerd als 'de
stille weekends'. Zij vindt hel niet
erg dat haar man dan veel weg .-
Zijn hobby ls haar hobby. En al wat
daar uit voortvloeit accepteert zij
ai-, vanzelfsprekend. Van der Walle:
'Zeeland is één van de kleinste afde
lingen van de bond in Nederland,
maar zeer aktief. De tentoonstellin-
SOEPELER
Een districts-, -orritter wordt vaak
geconfronteerd met de m Nederland
bestaande vogel wet. Uit ó<- veren:
gingen komen vaak vragen bij hem
binnen over d<- toepassing van deze
wet. Veel vogelliefhebbers willen In
nun volière graag een koppeltje goud
.•Snken om daarmee te kweken. Ook
Je kruising van een goudvink met
ten kanarie is goed mogelijk, wat
iet voor de liefhebber nog interes
-anter maakt. De Nederlandse vogel-
vel laat dit echter niet toe. Dit on
lenrerp Ls het stokpaardje van de
Iceuwse distri ctsvoorrit ter. "Onlangs
sxrd door het ministerie van land
>OUW voor de provincie Gelderland
•ergunnlngen uitgegeven voor he- af-
•incic. Een vogelliefhebber, die een
toudvink in zijn volière heeft en door
le politie wordt betrapt, krijgt hier
'oor een flinke boete en rijn vogel*
vorden ook nog m beslag genomen.
iet ministerie zou best eens was soe
peler kunnen rijn in de uitvoering
an deze wet", aldus Van der Walle
Twee dagen voor Kerstmis stond de bejaarde
marskramer bij ons op de stoep. Dat dit nu
uitgerekend ons moest gebeuren! De omstreeks die
tijd van het jaar toch al opgezweepte gevoeligheid
voor toonbeelden van ellende werd in mij door
de aanblik van deze man nog versterkt.
Wat hier voor mij stond was een twintigste-eeuwse
gekruisigde, weliswaar niet met de merktekens
hiervan in zijn handen ze waren oud doch gaaf
maar verder met alles wat voor die toestand
maar wenselijk was. Ik vond dat deze marskramer
een beetje op mijn kort tevoren gestorven vader
leek. Wat natuurlijk niet waar was. Als men een
geliefd wezen af heeft moeten staan poogt men dit
soms in een ander te hervinden. Een onmogelijk
karwei dat meestal eindigt in een reddeloze misluk-
De nietige handelsman die hier met zijn
mand voor me stond was duidelijk getekend door
het noodlot. Zijn gezicht was droefgeestig gelijnd,
de ogen stonden triest. Het gelaat werd opgesierd
door een grijze walrus-snor en een baard. Een
merkwaardig afhangend sleets schipperspetje op
het even sleetse hoofd gaf hem iets mee van een
zeeman op recès- Zijn gestalte was gehuld in een
veel te wijde, vale jas. Ik nam met vertedering
waar dat hij een beetje loensde.
Hij blies in zijn handen en probeerde verder de
kou te verjagen door zijn armen met breed gebaar
om de oksels te slaan. Dat was zo wel genoeg.
Toen ik hem vroeg om binnen te komen legde hij
een hand om zijn oorschelp. De arme man was
kennelijk ook nog slechthorend.
Enkele minuten later zat hij samen met ons aan de
koffie. „Of hij van ver kwam." wilden we weten.
Nee. dat ging hij ons nu juist niet vertellen. We
giechelden betrapt om cüt antwoord. Hij vroeg om
brood, we gaven het. Ja. het was inderdaad koud
buiten, dat moest hij beamen. Een briljante prater
was hij niet. Leefde hij alleen? In een huisje? Hij
was toch niet altijd onderweg? Hij herhaalde op
enigszins korzelige toon dat hij hier niet gekomen
was om tekst en uitleg te geven. Hij was geen
inlichtingenbureau, voegde hij hier nog aan toe.
Hadden we misschien ook een hap warm eten voor
hem? Natuurlijk, we renden al, we zouden de
aardappels wat vroeger opzetten- Bliefde hij vast
een kop soep? Ja, dat kon er wel in. ..Zou hij nooit
getrouwd geweest zijn." fluisterde ik mijn man toe.
De grijsaard verhief zijn gebarsten stem die nu
duidelijk alcohol deed vermoeden: „Ik ben hier niet.
gekomen om alles uit te leggen." Goede hemel, deze
man was volstrekt onbetrouwbaar dooi. Wel wilde
hij met een onrechtschapen eerlijkheid kwijt dat
hij een schoonzoon bezat die van oren noch poten
deugde. Daar hadden wij echter geen boodschap
aan, deze heer was hier niet aanwezig.
De stemming werd landerig, ik begon te denken
aan het vele werk dat nog gedaan moest worden.
De oude baas had met zijn stugge afweer onze
gevoelens van deernis lelijk aangetast. We dachten
een verhaal te vernemen van leed en tegenspoed en
dat onthield hij ons. Zijn bij nadere kennisma
king toch wel ijzeren lichaamsconditie, we zagen
nu dat hij brede behaarde polsen bezat die wel een
kruisnageltje hadden kunnen velen en dan die
enorm gezonde maag! rechtvaardigden de rest
van zijn uiterlijk geenszins.
Toen hij om een tweede portie warm eten vroeg,
weigerden we. Niet. omdat we het hem niet meer
gunden maar omdat er ook nog iets voor onszelf
over moest blijven. Bovendien hing er een druppel
aan zijn neus. Nadat hij weg was kwam mijn
zuster bij ons een lapje vlees lenen. Ze had een
marskramer op bezoek gehad. De man was koud en
hongerig geweest. Een buurvrouw had hem niet in
haar huis gewild. We', gaf ze hem brood en mikte
dat zeil in de hengselmand waarbij ze constateerde
dat deze nagenoeg vol lag met pakjes brood.
Iedereen wil immers graag goed doen. zo rond
Kerstmis. Zeker voor de malafide schoonzoon en
zijn gezin, al dat brood, zeiden we. Later hoorden
we dat. de marskramer veelvuldig werd gesigna
leerd in kermistenten waar hij zijn krachten mat.
Met een beer.
Jadi.
r. *- k 'k •**..-* n -v
