PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Randstad vrijdagavond al vol
ERNSTIGE KRITIEK OP NIXON
Explosie en brand in winkelcentrum:
Sloe permanent' werkgebied waterstaat
Één dode, vier gewonden en f 2 miljoen schade
WARMER LENTEWEER
De mannen
van 1945
w.
Vandaag
in de
krant...
DE JONG: REGERING HEEFT BEGRIP
VOOR ACTIE VS IN CAMBODJA'
TOT NU TOE
77 MILJOEN
GEÏNVESTEERD
213e jaargang - no. 104
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
I» H V B4k. Mil nihCV Provincial* Zmuwi* Courant! P. Valda an P. 8.
r. Vila*., Walnr 58-SO. tal. >144 (O a rad 3508. adv. 0)188-514. a.p. 27511. i
tal. 334*. «dm tal. 2094 0 Adv«rl.ntlcpri|« 40 «anl o«r mm f.
oco par poal IC.OO par a
0 <b|| rad, 7833, adv 5213). Ooubuii. tal. 2395. 1
'uaial 4 S at.. Clro 359300. ProvllK
Zaterdag 2 mei 1970
Verrassende zege
amateurs
Pagina 13
LEIDEN (GPD) De toeristenstroom is toch gekomen. Door het
ongekend fraai weer kwamen er zelfs meer buitenlanders onze lands
grenzen over dan was verwacht. Het was gisteravond heel moeilijk
om in de kuststreek van Scheveningen tot Zandvoort nog een plaatsje
te bemachtigen. De WV's hadden zelfs de reserve aan moeten spre
ken. Ook de grote steden als Amsterdam. Rotterdam, Den Haag.
Leiden, Utrecht en Haarlem waren bijzondere trekpleisters.
Mf
is Lu hot land en duur hoeft de lente blijkbaar op gewacht. Het may
een heuglijk feit worden genoemd dat dit ireekeinde in het grootste doel
van one land voor het eerst na een half jaar do temperatuur weer boven
de IS graden zal komen. In deze eeuw i» dit alleen in het. tworjaar van
1917 eveneens vertoond.
Een hogedrukgebied komt via Frankrijk naderbij en brengt zon, een zwak
ke wind en stijging iran temperatuur. Zwakke storingen kunnen later
via Engeland wel iets dichterbij komenmaar zullen voorlopig het lente
weer bij ons niet bederven. In Engeland werd gistermiddag al 17 graden
bereikt. Portugal 27 graden. Koud is het nog wel in het Alpengebied en
Oostenrijk, waar bij 3 tot 5 graden sneeuw werd waargenomen van de
depressie die ons tn de laatste aprildagen nog éénmaal in de winterjas
deetl wegduiken.
lenstreck. Keukenhof, de internatio
nale bloementuin in Lïsse is een van
de grote trekpleisters en ook de 7.ee
is ,ui.' Tot Iaat in de avond liepen
de toeristen te wandelen op de boule
vards. De restaurants maakten goede
r.aken. Het is de eerste werkelijk
goede dag van het iaar geweest, ver
klaarde een Koord'wijkse restaura
teur.
In de badplaatsen Katwijk en Noord-
wijk is het van gistermorgen vroeg
een stormloop op de WV-kaintoren
geweest en ook gisteravond had men
volop werk. Daar kwamen in de eer
ste plaats de gasten die reeds van
tevoren hadden besproken via de
Duitse reisorganisaties. Honderden
touringcors rijden de badplaatsen
binnen. Daarnaast kwame.n door het.
fraaie weer ook velen op eigen ge
legenheid naar de kust. Men had
daar nog een reservevoorraad logies- j
adressen, doch deze raakte tegen de1
avond uitgeput.
CONGRESCOMMISSIE VRAAGT DRINGEND ONDERHOUD MET PRESIDENT -
Grensdrukle
Gistermorgen vroeg was het op de we
gen die van de grens naar de kust
leiden reeds heel erg druk. Reeds om
zeven uur 's morgens kwamen aan
de Duits-Nederlandse grens bij Bergh
zo'n 2500 auto's ons land per uur
binnen. En naarmate het later werd
groeide dit aantal tot ongeveer 3500.
Er waren onder die vakanbieganeis
ook veeJ Amerikaanse en Engelse mi
litairen die in Duitsland gelegen zijn.
Aan de andere grensposten kwamen iets
minder Duitsers binnen, doch hun
aantal is ook niet onaanzienlijk. Aan
de Belgische grens was het iets min
der druk dan vorig jaar. Toch zijn er
heel wat Fransen ons land binnenge
komen en tegen de avond groeide
dit aantal. Vandaag wordt nog een
grote stroom toeristen verwacht.
Maar het ziet er wel naar uit dat
dan in de kuststreek alleen nog maar
plaats is voor hen die hebben gere
serveerd.
De rijkspolitie heeft het vrijdag druk
gehad, doch nergens deden zich be
langrijke opstoppingen voor. In de
(Zie slot pagina 9 kolom 6)
Sportcentrum
WEMELDINGE kreeg een nieuw
sportcentrum. Het werd vrijdag
geopend door gedeputeerde M. J.
van Poelje. (Pag. 2).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pag. 1, 3 en 9
Zeeuws nieuws: pag. 2, 4, 5,
7 en 11
Radio- en tvpag. 27
Sport: pag. 13
Financieel nieuws: pag. 29
En in de
Wat is er in Nederland terecht
gekomen van hetgeen men zich
in 19Jf5 over de vestiging van een
nieuwe rechtvaardige orde had,
voorgesteld
Deze vraag heeft een groep ver
slaggevers bij de GPD aange
sloten bladen gesteiu aan oen
aantal van de belangrijkste expo
nenten van ons maatschappelijk
bestel in de afgelopen SS jaar.
De sfeer van deze gesprekken
wordt misschien het beat gekarak
teriseerd met de woorden van pro
fessor Beel: ,lk voel mij nu25
jaar nu de bevrijding soms net
als in 191/5; iedereen die je tegen
komt loopt met een plan in zijn
zak voor de toekómsti
pag. 17: prof. dr Willem Drees,
minister-president van 191,8-1958
en de geestelijke vader van de
.noodwet-Drees'
pag. IS: prof. dr ir W. Schermer
hor n, de eerste naoorlogse pre
mier en jhr P. J. Six, leider van
de Orde Dienstde militaire ver
zetsorganisatie in de tweede we
reldoorlog;
pag. 19: mr J. Linthorst Homan:
één van de drie van de Neder
landse Unie;
pag. SI: prof. dr L. J M Beel,
vice-president Raad van State,
van 191/6-191/8 minister-president
mr J. A. W. Burger, Engeland-
va order' en oud-fractievoorzitter
van de PvdA in de tweede lcamer;
pag. 23: E. N. van Klef Jens, mi
nister van buitenlandse zaken in
het naar Londen uitgeweken oor
logskabinet; dr J. A. H. J. 8.
Bruins Slot., hoofdredacteur van
de illegale en het huidige dagblad
Trouw', vele jaren AR-fractie-
voorzitter in de tweede kamer;
pag. 25: prof. dr J. E. de Quay
van 1959 tot 1963 minister-pre
sident, met E uithoven en Lint
horst Homan het driemanschap
van de Nederlandse Unie vor
mend; mr C. P. M. Romme: sleu
telfiguur tijdens vele kabinetsfor
maties. jarenlang KV P-fractie
voor zifter in de tweede kamer.
WASHINGTON, PNOM PENH, LONDEN (RTR, AFP, AP) Afkeurende reac
ties in de gehele wereld, ook in het westen, maar vooral in de Verenigde Staten
zelf zijn gisteren gevolgd op de Amerikaanse invasie in Cambodja. De commissie
voor buitenlandse betrekkingen van de Amerikaanse senaat heeft president Ni
xon dringend om een onderhoud verzocht. Moskou noemde de door Nixon gelast
te inval een nieuwe daad van agressie, die de situatie in Indo-China ernstig zal
verslechteren. Ook uit Pnom Penh, de Cambodjaanse hoofdstad, kwam een
woedende reactie. Nixon blijkt geen enkel overleg te hebben gepleegd met de lei
der van het nieuwe regime, generaal Lon Nol. Deze heeft verklaard, dat Cam
bodja zich tegen alle buitenlandse troepen zal verzetten: ,we hebben wapens ge
vraagd, geen militairen'.
Nixon, heeft vrijdag op het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van defenoie, op hoog niveau
overleg gepleegd, over het offensief in Cambodja. Ka afloop verklaarde Nixon tegenover jour
nalisten te geloven, dat hij een juiste beslissing had genomen. ,Ik weet dat lk gedaan heb wat
ik geloof dat juist is', zei hij.
Op een vraag of hij dacht dat het Amerikaanse volk achter zjjn besluit zou staan om duizenden
militairen naar Cambodja te zenden antwoordde de president: ,wat er werkelijk toe doet ls of
het allemaal goed afloopf. Nixon zei dat de operatie nog maar net is begonnen, doch dat zjj
(Zie slot pag. 3 kol. 4
DEN HAAG (ANP) De Nederlandse regering heeft begrip voor de Amerikaan
se actie in Cambodja, hoewel zij de zaak niet op haar militaire merites kan beoor
delen, aldus heeft premier De Jong gisteravond na afloop van het wekelijkse kabi
netsberaad verklaard.
De Nederlandse regering heeft kennisgenomen van de verklaring van president Nixon. die de
Amerikaans-Zuidvietnamese inval nadrukkelijk in het kader van de escalatie van de oorlog
In Zuid-Oost-Azië heeft geplaatst en de actie noodzakelijk acht om een verdere troepenver
mindering in Vietnam mogelijk te maken.
Het kabinet heeft begrip voor het Amerikaanse standpunt dat de actie geen verdere uitbrei
ding van de oorlog in Zuid-Oost-Aaië inhoudt, en dat het doel het verdrijven vac de troepen
van Noord-Vietnam en het Zuidvietnamese bevrijdingsfront uit Cambodja ran beperkte
aard ia, aldus de premier.
zijn in deze dagen met
zijn allen voortdurend be
zig met het zin geven
aan de geschiedenis. Zo is in
deze krant een reek» Inter
views opgenomen met mensen,
die in en na de oorlog een be
langrijke rol hebben gespeeld, figuren
die in moeilijke jaren denkbeelden had
den ontwikkeld hoe het allemaal zou
moeten gaan na de nederlaag van Hit-
Ier. Anders, beter. In Michielsgestel
waren tijdens de bezetting belangrijke
mannen gegijzeld en met elkaar bespra
ken zij de bewuste problematiek, ze be
studeerden de mogelijkheden van het
naoorlogse Nederland. Vermoedelijk
kenden zij nog niet de later zo bekend
geworden Amerikaanse methode van
simulatie-modellen, waarbij een aantaJ
deelnemers met elkaar een bepaald pa
troon uitspeelt om zo tot een resultaat
te komen. In Gestel kwam men niette
min al debatterend en studerend In feit»
tot een simulatie, men verkende de Ne
derlandse samenleving, zoals men di»
na de oorlog wilde opbouwen, l'it d»
vraaggesprekken in deze krant blijkt
de werkelijkheid heeft niet met het
model geklopt.
Waarom heeft het niet geklopt? Mo
derne wetenschapsmensen zullen
het allemaal wel kunnen uitleggen.
Zij zullen zeggen nemen we aan
dat men veel te weinig rekening heeft
gehouden met de werkelijkheid op het
moment van de start. Weliswaar was er
tijdens de bezetting een vrij algemeen
gevoel, dat het na de oorlog allemaal
beter zou moeten dan voordien, maar de
vernieuwers van die dagen zagen over
het hoofd dat een
dergelijk vaag gevoel
geen basis is om er
een nieuwe maat
schappij op te bou
wen. In deze tijd zou
men zeggen: ,Zo'd
vaag gegeven kun je niet in de com
puter stoppen'. Men had een veel ge
detailleerder kennis moeten hebben, bij
voorbeeld van het gedachtenpatroon van
de Nederlanders. Bovendien: wie kend»
de externe factoren, de politieke ver
houdingen in de wereld? Ook zij hebben
in de ontwikkeling van het naoorlogs®
Nederland een rol gespeeld. Had men
voorts enig vermoeden - - om weer een
ander terrein aan te duiden van d»
technologische ontwikkelingen, waar
mee uiteindelijk het ruimtevaarttijdperk
werd ingeluid? Vermoedelijk hadden
maar weinig mensen daarvan toen enig®
notie. Toch was dat gegeven nodig orn
het toekomst-model van Nederland t»
programmeren.
TIEN WINKELS TOTAAL VERWOEST IN ALPHEN AAN DE RIJN
ALPHEN A/D RIJN (GPD) Eén dode, vier gewonden en een
schade van minstens twee miljoen gulden, dat was de balans die
vrijdag rond het middaguur kon worden opgemaakt na een hevige
bcand, ontstaan door een ontploffing, in het houten winkelcentrum
in Alphen-Noord-Ridderhof I. Tien winkels brandden daarbij totaal
af. Ook het bijkantoor van de PTT werd ernstig door de brand en
de explosie beschadigd. De winkels waren van de stichting winkel
centrum Alphen a/d Rijn-Noord en waren door de Nederlandse
Middenstandsbond gefinancierd.
an een tegenover gelegen flat sneu-i flatgebouw werd eveneens ernstij
velden vele ramen, werden kozijnen I beschadigd.
uit de sponningen gerukt en de den-1 Omstreeks 'kwart over acht vrijdagmor
ren uit slot. De ballustrade van ditl gen werden de Alphense politie
brandweer gealarmeerd voor een gro
te uitslaande brand in het winkel
centrum Alphen-Noord. Direct werd
al het beschikbare materieel naar de
Slaats van het onheil gedirigeerd.
>e politie zette met 40 man (bijna
de gehele sterkte van het korps)
de omgeving af en de Alphense brand
weer bestreed met twintig stralen de
vuurzee.
i een kwartier tijds was het gehele
complex, dat in september 1969 of
ficieel werd geopend, een prooi van
de vlammen. Er viel mets meer te
redden. Verbijsterd keken vele hon
derden Alphenaren toe. Onder de be
langstellenden bevond zich ook het
college van b en w van Alphen aan de
Rijn.
e bouwkosten van het centrum bedroe-,
gen 400.000 gulden, waarbij dan nogi
komen de inventaris en de góederen-
voorraad. Br waren in gevestigd een|
supermarkt, groentehandel. slagerij,
drogisterij, kapper, slijterij, bakker,
een restaurant "en twee banken.
Slachtoffers
De heer F. A. Zwetsloot (47), eigenaar
van de supermarkt, werd vermist.
Tegen elf uur werd zijn zwaar ver
minkte lichaam onder het puin van
daan gehaald. Gewond werden de
brigadier van (le Alphense politie
A. Hoogerdijk (46), diens 10-jarig
zoontje en de Alphenaren H. Op pé
laar (26), en T. Verduijn (47). De
trum woont, was toen hij de ont
ploffing hoorde, naar het winkelcen
trum gegaan. Hij schijnt door val
lend gesteente gewond te zijn ge
raakt. De drie eerste gewonden wer
den naar het streekziekenhuis Rijn
oord in Alphen overgebracht en de
heer Verduijn met enwtige brand
wonden naar 't rode-kruiseziekenhuis
in Beverwijk.
De directeur van de gemeente water
en lichtbedrijven, de heer Nieuw-
land, vertelde dat hij donderdag om
Zie slot pagina 9 kolom 6
BOUW VAN KADES EN BOUWRIJP MAKEN INDUSTRIETERREINEN
VLISSINGEN-OOST Over
enkele weken zal in de zeehaven
Vlissingen-Oost een groot
scheeps baggerwerk beginnen,
waarmee de havenkom drie me
ter dieper gemaakt zal worden
(van 11 m NAP tot 14 m
NAP). De haven zal daarna be
reikbaar worden voor schepen
tot zo'n 50.000 ton. Het karwei
zit in een bestek dat rijkswater
staat daar op het ogenblik laat
uitvoeren. Tegelijkertijd zijn
waterbouwers in het Sloegebied
bezig aan de inrichting van de
containerkade voor de NV ha
ven van Vlissingen en de afwer
king van het terrein waarop
Hoechst Vlissingen NV de nieu
we Trevira-grondstoffenfabriek
bouwt. Het bestek is er een van
een serie sinds men begon de
Sloehaven in te spannen; aan
het eind van het jaar zal daar
voor in totaal zo'n 77 miljoen
zijn uitgegeven.
.Het Sloegebied is nu al jaren eigenlijk
een permanent operaticterrein', zegt
ir C. D. Kapteijn. Wie regelmatig
over de huidige rondweg de activi
teiten passeert zal het onmiddellijk
willen bevestigen. Vrijwel constant
zijn er de laatste jaren in de haven
kom kranen, zuigers, baggermolens,
bakken en ander varend materieel te
vinden.
Hij geeft ons een overzicht van de
stand van zaken op dit moment bij
de verschillende werken, die onder
handen zijn.
1 Containerkade. Bind 1968 werd
een begin gemaakt met de
aanleg van de openbare los. en
laadkade in het Sloegebied, die
nu in eerste instantie voor con.
tainerterminal ten behoeve van de
NV Haven van Vlissingen zal wor
den gebruikt. Die kademuur wordt
420 meter lang, waarvan 350 ef
fectief bruikbaar zal zijn. Voor
de wal wordt een diepte van 13 m
.NAP gegarandeerd. In de bouw
put is vorig jaar september een
Degin gemaakt met de constructie
van de kademuur. De vrijkomen,
de specie is afgevoerd om het in
dustrieterrein voor Pechiney Ne.
derland NV op te spuiten. De con.
tainerkade moet februari 1971
klaar zijn: de Haven van Vlissin
gen wil in het komend najaar met
de kraanopbouw beginnen.
(Zie slot pag. 7 kol. 1
Het model uit 1945 heeft dus niet ge
klopt. Dit verschil tussen verwach
ting en werkelijkheid heeft een ge
neratie getekend: de jongeren van 1945
zij waren niet minder idealistisch dan
die van nu hebben geleerd hun ver
wachtingen wat te témperen: .Eerst
zien en dan geloven'. Zo ontstond de
ideologie van de ideologie-lozen, om het
eens paradoxaal te zeggen. Men had
geleerd bevreesd te zijn voor extreme
opvattingen: Hitler was extreem ter
rechter zqde geweest en men had aan
de lijve ondervonden waartoe dit kon
leiden. Stalin voelde men als de uiter
ste consequentie aan de linkerkant: men
herinnerde zich de grote zuiveringen
uit de jaren dertig, de massale dood
vonnissen. Men huiverde voor extremen.
Geen wonder, dat in die naoorlogse
jaren een boek als .Nacht in de middag"
van Koestier zulk een enorme opgang
maakte: het was het verhaal van de
gelovige communist, die wordt geof
ferd op de brandstapels van wat nog
steeds de proletarische revolutie wera
genoemd. De historie van het boek i»
op zichzelf al tekenend: het verscheen
in de oorlog in Engeland, maar er be
stond daar vrijwel geen belangstelling
voor. Na de oorlog kwam het via een
Franse vertaling op Europa's vasteland
en binnen de kortste keren was het in
een groot aantal talen vertaald: er
werden miljoenen exemplaren van ver
kocht. De geestelijke atmosfeer van het
naoorlogse Europa paste bij dit boek.
Die situatie maakt wellicht ook iet»
an de achtergronden duidelijk van de
koude oorlog: het gruwelijke recente
verleden mocht niet worden herhaald,
daarom zocht men naar evenwicht, 1n
de wereldpolitieke verhoudingen, ook
echter in nationale maatschappij-struc
turen. Men was geschrokken van maat
schappij-verbeteraars.
Na vijfentwintig jaar zijn er genoeg
gegevens achteraf om het allemaal
te kunnen verklaren, om aldus doen
de zin te geven aan de historie. De ge
schiedenis van na 1945 noopt in ieder
geval tot bescheidenheid over de voor
spelbaarheid van de loop der dingen: zij
leert ook dat elke tijd in het reine pro
beert te komen met de uitdagingen van
het ogenblik: zij leidt tenslotte tot de
erkenning, dat pas achteraf enig oor
deel mogelijk is over de wijze waarop
een antwoord op de uitdaging van eeD
moment is geformuleerd. Vraag: kan
nu over de politieke ontwikkelingen in
Nederland direct na 1945 reeds enig
oordeel worden uitgesproken? We me
nen van niet. Slechts enkele dingen
[staan vast: Nederland heeft in die eer-
Iste periode na de oorlog bekwame man
nen gekend, die bewust hebben durven
kiezen. Zij hebben fouten gemaakt, maar
wie zou hun dat kwalijk nemen nu de
werkelijkheid zoveel gecompliceerder
bleek dan de modellen van Michielsge
stel Die mannen van 1945 zijn on*
eerlijk gezegd sympathieker dan die van
1940, van wie velen de uitdagingen niet
aankonden. Zij van 1945 hebben ge
stalte gegeven aan het Nederland zoal»
het nu bestaat. We weten het. vele jon
geren van nu hebben moeite met die ge
stalte, we horen het dagelijks. Geluk
kig. er is nog veel te verbeteren. Maar
misschien is het wel goed toch deze le»
uit de naoorlogse historie te trekken:
illusie en werkelijkheid zijn soms moei
lijk met elkaar te verenigen, de wegen
door de geschiedenis gaan zelden recht.
