Opdringen zoutgrens Waterweg
beperken metvaste diepten'
Verontreiniging van
de Westerschelde
GEVAAR VOOR NOORDELIJKE
DELTA ALLEEN ZÓ TE KEREN
Geen andere
lUeetsfations
STAATSSECRETARIS
ANTWOORDT OP
ULTIMATUM STUDENTEN
r:
ABOP-MOTIE
OVER HET
BASISONDERWIJS
Aanslag op station
olieleiding Zambia
Agnew op reis
ISRAËL WIL
LENING IMF
heetmanm
Pastoor in arrest
na brand in
'waLzinnioentehuis
Oud-president Johnson in interview:
BOMBARDEMENT-STOP KOSTTE
HUMPHREY PRESIDENTSCHAP
MIDDELBURGS
MUZIEKKORPS
REFORMATIE
DODENWEG
Hogere premies
ziekenfonds
MAANDAG 29 DECEMBER 1969
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
(Van een onzer redacteuren)
ROTTERDAM Om de verder gaande verzittende invloed van de
ree met het daaraan verbonden gevaar voor de toekomstige zoet-
waterbekkens in het noordelijk deltagebied tegen te gaan ziet rijks
waterstaat voor de toekomst maar één oplossing: voor de Nieuwe
Waterweg een diepte vaststellen, die niet mag worden overselireden.
OVER VIER VERSCHILLENDE TRAJECTEN
lp grond van proefnemingen en bere-
enlngen is daarvoor het volgende sehe-
vastgesteld:
Tussen Hoek van Holland en Vlaar-
dingen niet dieper dan NAP -
Tussen de Waalhaven en de Rot
terdamse Willemsbrug NAP - 11 m
Voor het overige riviergedeelte
NAP - 8 m.
is hierbij naar een compromis ge
acht tussen de belangen van h6t
Jieep vaart verkeer en die van de Ne-
irlandse zoetwaterhuishouding. Land-
i tuinbouw, waterleidingbedrijven en
idustrie vragen in toenemende
ii zoet water uit de ivieren.
ond van een experimenteel verzil-
ogsonderzoek is komen vaststaan dat
afvoer van opperwater langs de
ieuwe waterweg bij extreem lage
ijnafvoer tot een minimum van onge
ler 300 kubieke meter per seconde Iran
hemen. Aangetoond is dat de verzil-
nde invloed van het zeewater bij de-
lage afvoer tot voorbij het split-
gspunt van de wateren bij Dordrecht
u doordringen, wanneer het rivierbed
ji de Nieuwe Waterweg vergeleken
»t de huidige toestand nog verdere
rdieping zou ondergaan. De Oude
sas, de Dordtse Kil en het Haring-
etbekken zouden aldus met verzil-
ag vanuit de Noord worden bedreigd.
:n dergelijke ontwikkeling moet met!
e ter beschikking staande middelen
arden voorkomen', zo stelt rijkswa-
rstaat vast in het juist verschenen
immer van het driemaandelijkse be-
cht deltawerken.
I Andere methodes dan
gelijk: de bergingsruimte ontbreekt.
Onttrekking van water aan de rivier
voor allerhande doeleinden beperken is
evenmin mogelijk. De hoeveelheden zijn
nodig voor bestrijding van de verzu
iling op andere plaatsen langs de Noord
zee en de Westerschelde.
Blijft dus over: beperking van de diep-
le van de vaargeulen in de Nieuwe
Waterweg. Uit lodingskaarten is ge
bleken dat de rivierbodem op veel
plaatsen dieper ligt dan voor het
scheepvaartverkeer van zee naar
verschillende havens en
wordt vereist.
Maas en de Oude Maas meetstations,
voor de registratie van de 2outconccr.-
t ra tie in het water op verschillende
diepten ingericht. Het :s namelijk van
groot belang om over continu gere
gistreerde gegevens wat betreft de
zouttoestand te beschikken. De zout-
verdeling op de Rotterdamse waterweg
is gevoelig voor alle veranderingen, zo
wel van natuurlijke aard (wind en ge
tij) als van kunstmatige aard (ingre
pen in de waterhuishouding). Alle "bij
zonderheden weerspiegelen zich nu in
de meetresultaten. Zo kunnen de ge
meten zoutgehalten aanwijzingen
ven over afwijkende waterbewegin
als gevolg van winclinvloeden.
Van groot oelang is ook om na te
gaan wat er in de zouttoestand i
de waterweg verandert wanneer
1970 het Haringvliet is afgesloten
en daar met de spuisluizen zal wor
den gemanipuleerd.
omgekeerd
Om ten oosten van Vlaardingen
Nieuwe Waterweg op de vastgestelde
diepten te brengen zijn grote hoeveel
heden zand nodig. De ervaring moet
leren of de boden bovendien nog moet
worden afgedekt met stroombestendi;
materiaal.
I terweg kunnen j
|j perwa
I terwe;
D'66-RAPPORT
OVER EUROPA
DEN HAAG (ANP) De subgroep
.Europa' van de werkgroep buitenland
D '66 heeft een rapport over de Eu
ropese eenwording gepubliceerd, dat
mede een voorstel tot wijziging van het
partij-programma inhoudt. Na een mo
tivering van een Europa-politiek vanuit
Nederlandse gezichtshoek, geeft het
voorstel twee interne en twee externe
motieven tot integratie aan; deze dient
in samenhang hiermee niet tot een re-
K'° van °"S continent te worden he-
stelde diepte voor de Nieuwe Wa- Per'{fc maar geheel Europa te omvat-
Aoplossing voor ton, aldus het rapport.
Drie feiten zijn daarbij centraal ge
steld: de Duitse deling; de relatie met
Rusland; en de verhouding tot Ame
rika. De subgroep ziet de ontwikkelde
visie als een lange termijn zaak, die
echter ook voor de korte termijn poli
tiek onontbeerlijk is als referentie-ka-
der.
In het eigenlijke wijzigingsvoorstel wor
den drie eisen ten aanzien van de Eu
ropese gemeenschappen geformuleerd,
de inspraak van de burger staat daar
bij centraal. Vervolgens komen drie
punten aan de orde die de Westeuro -
pese integratie in groter verband be
treffen, de EEG wordt daarbij niet als
een heilige koe gezien, aldus het rap
port.
Tenslotte formuleert de subgroep drie
punten die op geheel Europa betrek
king hebben. Met nadruk wordt ten
overigens gesteld
- will zeggen men.<
eisten zij dat op korte termijn een en maatschappij, ten minste zo belang -
wordt gemaakt aan de examendis-| t'i.jk is als de ,vorm', dus de politieke
e volgens hen ten aanzien en economische integratie.
"ia een er- Het rapport zal op het partijcongres
van D '66 op 4 april 1970 worden be
handeld.
s voldoende mate
I worden vergroot.
iservoirs bouwen om grote hoeveelhe
id zoet water op te slaan is niet mo-
IBURG (ANP) De staatssecreta-
i onderwijs en wetenschappen,
H. Grosheide, heeft de mo-stu-
van de Tilburgse lcatholieke
gangen geantwoord op het ultima-!
dat zij enkele weken geleden heb-1
ninatie
de studenten," die zich
d instituut bekwamen voor een mïd-
lare acte-, in Nederland geldt.
staatssecretaris zegt dat reeds ge-
.Tie tijd overleg wordt gepleegd met
middelbare acten examencommissies
de overlegraad van de erkende mo-
idingsinsbituten. Er wórdt gepoogd
komen tot een harmonisatie van de
neraltaiire en de niet universitairer
onderwijs opleidingen en te-
B tot verbetering van de examen-
gramma's.
atssecretaris Grosheide erkend dat
'm realisatie van één en ander helaas
veel tijd vergt en op een aantal
fctische moeilijkheden stuit. Hij deelt
t dat in een serie vergaderingen met
afzonderlijke examencommissies voor
V diverse acten wordt nagegaan wel-
»V 'verbeteringen en moderniseringen
Vj liddellijk en welke op iets langere
JÊ nijn zijn te verwezenlijken, Hij be-
t zijn brief met de mededeling dat
moedelijk in de loop van 1970 de mo
ll^ ikheid zal worden geschapen de in-
van een aantal middelbaar on-
rijsexamens ingrijpend te wijzigen.
AMSTERDAM (ANP) Aan het eind
van haar drie daagse vergadering in ho
tel Krasnapolsky in Amsterdam heeft
de Algemene Bond van Onderwijzend
Personeel woensdagmiddag met slechts
één stem tegen, een motie aangenomen,
waarin wordt aangedrongen op een zo
snel mogelijke voltooiing van de derde
fase van de verlaging van de leerlin-
genschaal. waarmee op 1 januari aan
staande een begin wordt gemaakt.
Niettemin mag "dit, zo menen de onder
wijzers, niet als eindpunt wordt be
schouwd. Ook na de invoering van de
derde fase moet het beleid erop gericht
blijven, dat steeds alle beschikbare on
derwijzers ook inderdaad worden inge
schakeld tot een aanvaardbare leerlin-
gensehaal is bereikt. Daarnaast dienen
adequate maatregelen te worden geno
men om de incidentele vorming van te
•rote klassen in verhouding tot de gel
lende schaal te voorkomen.
Voorts is men het erover eens gewor
den, dat her- en bijscholing in het al
gemeen een integrerend onderdeel van
een loopbaan bij het onderwijs dient
te worden.
Teneinde een goede personeelsvoorzie
ning in de toekomst te waarborgen
moet voor het basisonderwijs eveneens
een salansregeling tot stand komen, die
gebaseerd is op salariëring naar leef
tijd en bevoegdheid.
DAR ES SALAAM (RTR) Sabo
teurs hebben donderdagavond een
pompstation opgeblazen aan de buis
leiding, waardoor Zambia vanuit Tan
zania van geraffineerde olie wordt
voorzien. Het station slaat te Iringa,
op 400 kilometer- ten zuidwesten van
Dar es Alaam in Tanzania, waar de
leiding begint. Het is een belangrijke
installatie, omdat daar de inhoud van
de leiding over een heuvel moet wor
den gepompt.
Volgens deskundigen zal het wel twee
weken duren, voordat de leiding weer
voor dertig procent kan worden ge
bruikt. De volledige capacitiet zal pas
weer over een maaind worden bereikt.
Intussen proberen de oliemaatschappij
en Zambia met behulp van tankauto's
van de nodige olieprodukten te voor
den, zoals aat ook vroeger gebeurde,
otdai een jaar geleden ae buisleiding
In gebruik werd genomen.
ASW Nijmegen zegt
55 man ontslag aan
NIJMEGEN (GPD) ASW-appara-
tenfabriek in Nijmegen heeft woens
dag aan 55 van de 761 man ontslag
aangezegd. Het gewestelijk arbeidsbu
reau is woensdagmiddag op de hoogte
gesteld. Dit is woensdagmorgen door
ae directie meegedeeld.
De vakbonden en ondernemingsraad zijn
ingelicht. De afvloeiingsregeling is re
delijk tot goed te noemen. De reden tot
ontslag is de verminderde omzet van
geisers.
Op een persconferentie maakte de di
recteur bekend dat ASW, wil het in de
toekomst rendabel blijven, zich niet
alleen zal moeten bezighouden met de
bouw van geisers, maar ook nieuwe
produkten op de marlet zal moeten
brengen. Dit zal al of niet in samen
werking met andere bedrijven dienen
te gebeuren.
De ontslagen arbeiders kriigen een 100
procent loongarantie tot 2yi jaar
het ontslag.
Ontslagen werknemers van 60 jaar en
ouder krijgen na de genoemde 2>/2 jaar
-tol. de pensioengerechtigde leeftijd
procent van hu-n salaris uitbetaald.
De financiële positie van ASW wordt
door de directie sterk geacht. Men be
hoeft geen aanspraak te maken op
bankkredieten.
EUROPESE COMMISSIE
VOORZIET OOK VOOR
1970 HOOGCONJUNCTUUR
BRUSSEL (DPA) In haar maande
lijkse rapport over de economische ont
wikkeling in de gemeenschap zegt de
Europese commissie te verwachten dat
de hoogconjunctuur in de EEG-landea
in 1970 zal aanhouden.
Volgens de commissie zullen in de ko
mende maanden maatregelen moeten
worden genomen om d-e inflatie, die
versterkt de kop opsteekt, te beteuge
len. In juli had de commissie al ge
waarschuwd voor de inflatietendens,
maar de situatie is na die tijd alleen
maar zorgwekkender geworden, door
dat de prijzen niet alleen als gevolg
van de krachtige vraag, maar m de
meeste landen ook als gevolg van de
stijging van het kostenpeil zijn omhoog-
gegaan. De vraag neemt toe, terwijl
van onbenutte capaoi-teilt steeds minder
rest van de krapte op de arbeidsmarkt
in enige landen groter is geworden dan
ooit.
Ook al is de frank gedevalueerd en de
mark gerevalueerd primair doel moet
blijven net afremmen van de binnen
landse vraag. Volgens de commissie is
de revoluatie van de mark alleen niet
voldoende voor een afremming van de
vraag. Bonn wordt dan ook geadviseerd
de restrictieve politiek voort te zetten.
De onderlinge handel van de lidstaten
zal iin 1970 weer krachtig toenemen,
maa-r niet zo krachtig als dit jaar,
waarin de toeneming bijna eenderde
ten opzichte van 1968 bedraagt. Het
bruto nationale produkt zal volgens de
commissie een reële toeneming van 4.5
procent te zien geven.
(ADVERTENTIE)
nsterdam gaat aan
loneelverstoringen
een einde maken
STERDAM (ANP) In antwoord
vragen van het raadslid mr H. F.
irman betreffende de recente orde-
Itoringen tijdens de opvoering van
toneelstuk .Toiler' in de Stads
lef luwbnrg in Amsterdam hebben bur-
leester cn wethouders meegedeeld,
zij in overleg met de directie van
schouwburg en de Vereniging van
crlandsc Toneelschappen niaatrege-
zullen nemen om nieuwe ordever
ingen zoveel mogelijk te voorko-
n w van Amsterdam achten de or-
srstoringen, waardoor op de optre-
ie kunstenaars pressie worclt uït-
ifend en het publiek wordt gedu
id, ontoelaatbaar. Ofschoon zii van
itng zijn, dat discussies over toneel,
elbestel of het kunstleven van gro-
faarde kunnen zijn, vinden zij dat
ructieve acties zeker geen bijdrage
nen tot het scheppen van de juiste
osfeer voor vruchtbare gedachten-
elingen of hervormingen.
[SHINGTON (RTR) De Ameri-
se vice-president, Spiro Agnew, ïi
(veede kerstdag uit Washington naar
ai vertrokken voor een rondreis
s tien landen in Azië en het gebied
de Stille Oceaan.
tal in 24 dagen 60.000 km afleg-
Op het program staan bezoeken
de Phlllppijnen, Formosa, Thailand,
Al, Afghanistan. Maleisië, Singapore,
'Hesië, Australië en Nieuw-Zeeland.
lepvr
mui -AVIV (AFP) Israël heeft, aan
-iö Internationale Monetaire Fonds een
!mJ Senlijke lening gevraagd teneinde
JU deviezenreserves te versterken. Deze
In de loop van de laatste maanden
laid tot beneden het getal van 500
wn dollar, dat als een gevaarlijke
wor<it beschouwd.
ESA
GELD WAARDEVAST BELEGGEN IN BRILLANT
Heeft uerweleensaan gedachtdatbrillantals belegging
zeer aantrekkelijke kanten heeft? Voor elke vrouw
betekent het bezit van een sieraad met brillant niet in
geld uit te drukken geluk. Economisch gezien is het een
verstandige investering: brillant stijgt meer in waarde dan
het geld daalt. In tegenstelling tot vele andere objecten
heeft het najaren nog een hoge verkoopwaarde. Veel
mensen zien verder als een voordeel dat brillanten een
compacte, makkelijk mee te nemen waarde vormen,
die overal ter wereld eenvoudig kan worden verzilverd.
Maar, zegt u, ik wéét zo weinig van brillant Een reden
temeer om u tot betrouwbare experts te wenden. Wij
testen elke brillant nauwkeurig op zijn kleur, zuiverheid,
o slijpproportïes, gewicht, afwerking en fluorescentie.
BELANGRIJK! Bij aankoop ontvangt u al deze gegevens, vastgelegd
in een certificaat met micro-foto's en diagrammen. Een dokument
dat u volstrekte zekerheid verschaft over de waarde van uw steen!
"Majesty* 2 grotere en 16 kleine
brillanten 1875,-
"First Lady"1 grote en 6 kleinere
brillanten 3875,-
edelsteenkundige f.g.a.
diamantexpert g.ï.a.
LIJNBAAN 92
oostzeedijk 155-157, rotterdam
(Van onze correspondent)
BONN In het Beierse Fiirsteneek
is op de dag voor kerst pastoor Georg
Slittir gearresteerd. Hij had met de bur
gemeester van het dorp de leiding van
ile geruchtmakende demonstratie tegen
het vestigen van een tehuis voor zwak
zinnige kinderen in het gehucht Au-
mllhle. dei demonstratie had haar hoog
tepunt in de nacht van 18 oktober,
toen het tehuis in vlammen opging.
Pastoor en burgemeester, gesteund door
een groot deel van de bevolking, wen
sten de aantrekkelijkheid van het even
buiten Fürsteneck in het bos gelegen
Aumühle niet te schaden door vesti
ging van het tehuis. De mogelijkheid,
tijdens een vakantie herhaaldelijk
zwakzinnige kinderen op hun pad te
vinden, zou veel toerisme afschrikken.
De brandstichter is nog altijd niet ge
vonden. De politie heeft echter pastoor
Stittir gearresteerd en opgesloten in de
gevangenis van Passau. omdat zij hem
ervan verdenken grorte im-loed te hebben
op de bevolking en in staat te zijn de
sporen naar de dader uit te wissen.
De kerkelijke gemeente heeft onmlddel-;
lijk haar solidariteit met de pastoor ge
toond, dooi- de kerstmis, geleid door een
als plaatsvervanger naar Fürsteneck
gestuurde kapelaan, te boycotten-
WASHINGTON (RTR) Oud-president Johnson van de V.S. heeft in
een televisie-vraaggesprek verklaard, dat het voorstel van Hubert Hum
phrey tot het instellen van een puuze in de bombardementen op Noord-
Vietnam hem vorig jaar de presidentsverkiezing gekost heeft, en de Pa-
rijse vredesbesprekingen achterop gebracaht heefi.
Johnson sprak deze mening uit over zijn toenmalige vice-president in het
interview, waarin hg zijn eigen besluit toelichtte om in 1968 geen aveede
ambtstermen na te streven.
Johnson zei verder, dat hij in 1964 toen hij president werd met de
grootste meerderheid in de Amerikaanse geschiedenis niet het Witte
Muis amb.eerd. Hij voelde zich niet geschikt voor het ambt van president
en geloofde, dat elke taak, die hij in zijn lange politieke loopbaan had ver
vuld, te groot voor hem was geweest.
De klacht van Johnson óver Humphrey, de democratische presidentskan
didaat, slaat op een rede van Humphrey in Salt Lake City in september
1968. Humphrey zei toen, dat als hij president werd, hij een eind zou ma
ken aan het bombarderen van Noord-Vietnam, omdat naar zijn mening,
d:t zou leiden tot succesvolle vredesonderhandelingen met de communis-
Johnson heeft verder verteld, dat hij Robert Kennedy of Humphrey in de
gelegenheid zou hebben gesteld in 1964 de officiële kandidatuur van de
democratische partij te verwerven, als mevrouw Johnson hem Johnson
niet had overreed, zich kandidaat te stellen.
Het interview is het eerste van een reeks, waarin Johnson zijn politieke
loopbaan zaïl belichten. Het werd in september j.L in Texas opgenomen.
Als oud-leerling van wijlen de heer
Jan Morks en tevens oud-lid van het
Middelburg» muziekkorps, trof mij
het stukje in uw blad van 6 decem
ber jl van de heer \V. L. Burrink uit
Domburg.
Dat na het overlijden van de heer
Morks het Middelburgs muziekkorps
aan het wegkwijnen ging, kan geen
verwondering wekken ais men weet
wat Jam Morks voor het Middelburgs
muziekkorps betekende. Toen onder
getekende zich opgaf om een cursus
voor klarinettist te volgen (nu ruim
25 jaar geleden) had ik me nooit
kunnen voorstellen, hier zoveel tijd
en moeite voor op te moeten offeren,
omdat ik al in een kleiner korps had
gespeeld. Na 3 jaar elke dag minstens
1 a 2 uur studeren en zaterdags één
uur les bij de heer Morks. mocht ik
eerst eens naar een repetitie komen
luisteren en daarna een 4e klarinet
partij proberen mee te spelen die
ik natuurlijk al behoorlijk ingestu
deerd en op de les gespeeld had. Volg
de toen kort daarna mijn 3e partij
met aanstelling als leerling mu
zikant zwart op wit. Na nog en
kele jaren hard studeren bereikte ik
met deze cursus mijn le partij. Dit
was een cursus de eerste van de
2 cursussen die wij met 12 leer
lingen waren begonnen, zo vertelde
mijnheer Morks mij later en waarom
er na enkele maanden 10 werden af
gewezen wegens onvoldoende aan
leg. Zo werden er elk jaar leerlingen
opgeroepen, per advertentie, en zo
geselecteerd. Ook de koperblazers
werden op dezelfde manier uitge
zocht. Dit en nog vele andere gron
dige voorbereidingen, plus bij repeti
ties en conceerten een ijzeren disci
pline waar absenten zeer zeldzaam
waren, vormden de grondslag van
een zo als de heer Burrink het noemt,
befaamd korps. Een half uur
voor een concert plaatsvond, behoor
de men present te zijn om instru
menten op temperatuur te blazen en
stuk voor stuk door de heer Morks
te laten stemmen.
Is er een bestuur in staat weer zo'n
directeur met die toewijding, plichts
betrachting en bovenal die bekwaam
heid componist dirigent, te ont
dekken met de bereidheid zo iets op
nieuw op te bouwen dan twijfel ik
niet of er komt weer een goed Mid
delburgs muziekkorps, mits de jeugd
of ouderen dezelfde bereidheid heb
ben enige jaren een goede opleiding
en discipline te aanvaarden die mi
onmisbaar zijn.
Zo doende konden wij elk jaar plus
minus 30 concerten verzorgen waar
onder 12 Molenwateruitvoeringen 4
zondagavondconcerten 4 abonne
mentsconcerten, 4 Abdijconcerten en
meerdere uitstedig.
W. Daane,
BIgenhaardstraat 21,
Middelburg.
Naar aanleiding van het ingezonden
stuk van de heer Blankenburgh te
Nieuwdorp in uw blad van 19 decem
ber gaarne enkele opmerkingen: de
schrijver zegt te verlangen naar een
nieuwe reformatie, doch daarna zegt
hij die wens om een nieuwe refor
matie is er al. Ik meen dat het elk
aar nogal tegenspreekt. Want als
schrijver bedoelt dat die nieuwe refor
matie alleen maar is: de Vader, de
wijzen op alle kerken, die dit alle
belijden, doch zeker niet het beeld
van een nieuwe reformatie ten toon
spreiden. Ons verlangen, zegt de heer
Blankenburgh, moet zijn als Jezus
zo nederig en zo goed. Zijn woor
den waren vriendelijk, Zijn stem was
altijd zuiver. Ik wil hier nadrukke
lijk op wijzen, dat geen enkele chris
ten het met deze wens ver zal bren-
zus te zijn, doch wel uit een daad
ran werkelijkszin, om metterdaad als
Jezus te zijn. Want de bijbel leert
ons dat de christenen die in de nieu
we soheppiTug leven, het beeld van
hun Heiland metterdaad tonen aan
de wereld Rom 8 29. Een christen
moet niet wensen als Jezus te zijn
om zo zijn oude leven te blijven ver
heerlijken, maar een bijbelse chris
ten moet als Jezus zijn. Tenslotte
zegt de heer Blankenburgh het gaat
nfet om de eenheid van leer maar
om geloof, hoop en liefde. Ik geloof
dat hier de kardinale fout van de
schrijver ligt. Want het gaat wel
om ae eenheid van leer, wel dege
lijk, juist door de vertekening van
de leer van Jezus zijn alle dogma's
in de weo-eld gekomen. De eenheid
in de leer van Christus brengt de
nieuwe reformatie, geen vrome poes
pas of iets dergelijks. De reforma
tie van Luther was wel degelijk be
langrijk, dat wordt vandaag zelfs er
kend door de rk-gelovigen. Luther
was onmiskenbaar een Godsman. De
reformatie waar de heer Blanken
burgh op wacht zal dan komen, als
hij bewust als Jezus durft te han
delen.
K. van Eenenaam
VJissingen. -
Het doet mij genoegen, dat er eens
een stukje geschreven is over de do
denweg Middel burg-Vlissingen. Ik
heb het met aandacht gelezen. On
dergetekende woont nl. aan deze weg
en kan er dus wel over meepraten,
hoe onbeschoft en onverantwoord er
soms wordt gereden. En wat is de al
gemene opinie ran de ventweg, die
volgens mij nog gevaarlijker is dan
de hoofdweg.
Soms lijkt de ventweg wel een snel-
verkeersweg, waar overal auto's
staan geparkeerd, en andere met een
snelheid van 70 km/u. langs scheu
ren.
Als je dan ook op dat moment aan
het passeren bent met je fiets, zit je
goed hoor!
Je kunt het dagelijks aanschouwen:
kinderen gaan op hun fiets over het
voetpad, fietsend naar school, de
ventweg is voor een normaal mens
nog gevaarlijk, laat staan voor kin
deren.
Vier a vijf brommers naast elkaar is
geen zeldzaamheid.
Vrachtwagens met aanhanger 50-60
km/u. over de ventweg of nog harder.
Ik had me de ventweg zo voorge
steld, ieder mag er gebruik van ma
ken die aan de huizen moet zijn met
een maximumsnelheid van 40 km per
uur. En -'an auto's parkeren op de
parkeersir jken!
Th. J. Izeboud.
Nwe Vlissingseweg 155,
Souburg.
Met belangstelling heb ik het in
terview met ir K. C. Zijlstra ge
lezen. Het is begrijpelijk dat dit
interview enige verontrusting
heeft gewekt, zoals bijvoorbeeld
blijkt uit de ingezonden brief
van de heer J. M. Walhout.
Wellicht is het nuttig het pro
bleem van de verontreiniging
van de Westerschelde wat na
der te bezien.
Zonder volledig te zijn kunnen we zes
soorten verontreinlgers onderschei
den:
1 Anorganische zouten, 2 olie en
olieresten; 3 pesticiden (bijvoorbeeld
msektenbestrijdingsmiddelen)4 an
dere orgamsche verbindingen; 5 ziek
teverwekkende organismen (bacteri
ën en virussen6 warmte.
ORGANISCHE ZOUTEN: De heer
Zijlstra stelt dat de Westerschelde
een grote hoeveelheid zoutverbindin-
gen op kan vangen en dat er bij
anorganische zouten nauwelijks van
verontreiniging sprake is. Dit is ech
ter maar zeer ten dele waar. Zo zul
len bijvoorbeeld fosfaten en nitra
ten, stoffen die een belangrijk be-
standdeeel van kunstmest vormen,
en dus via het polderwater geloosd
worden, een sterke planiktonbloei ver
oorzaken. Er bestaat een kans dat
zich juist giftige plankton organis
men gaan ontwikkelen. AJs dat ge
beurt, tredt er een massale sterfte
onder de zeedieren op. Maar zover
hoeft het niet te komen: ais er maar
weinig van deze giftige planktonor-
gamsmen aanwezig zijn, zal er geen
merkbare sterfte onder de zeedieren
optreden. Diverse schelpdieren,
waaronder mossels, filtreren hun
voedsel uit zeewater. Deze giftige
stoffen kunnen d/us in mosselen wor
den opgehoopt.
Mensen die deze mosselen eten, kun
nen ziek worden (of erger). Zo'n
soort vergiftiging van de zee komt
in Nederland normaal niet voor. De
laatste jaren echter is het zo nu en
dan in geringe mate voorgekomen.
Dit waren de .onschuldige' anorga
nische zouten. Maar er zijn er nog
meer. De zouten van zware metalen,
zoals bijvoorbeeld lood en koper, zijn
zeer giftig. Enkele j aren geleden
werd er bij Noorchvijk hopen sul
faat in zee gegooid. Tot in de Wad
denzee trad er sterfte onder de vis
sen op. Dit soort zouten van zware
metalen zit m flinke hoeveelheden
in industrieel afvalwater en komt
dus in ae Westerschelde.
OLIE EN OLIERESTEN: Op de
Schelde varen dagelijks tankers met
olie, En op de Schelde gebeuren da
gelijks ongelukken met schepen. Het
is gelukkig nog niet gebeurd, maar
wie kan zich voorstellen wat er ge
beurt als er in het toeristenseizoen
een ernstige aanvaring met een olie
tanker plaatsvindt?
Het ongeluk met de Torrey Canyon
ligt ieder nog vers in het geheugen.
Ik was in Bretagne toen de olie aan
spoelde; 30 cm. dik over het hele
strand. Het toeristenbedrijf kan in
zo'n geval wel inpakken. De vis
sers natuurlijk ook. Een eenvoudig
sommetje kan dit wellicht verduide
lijken. De Schelde is pakweg 60 km
lang en gemiddeld 4 km breed: de
oppervlakte bedraagt dus ruwweg
240 km2. Eén ton olie kan zich over
maar liefst 12 km2 uitspreiden. Er is
uds theoretisch maar 20 ton olie no
dig om de hele Schelde te bedekken.
Eri de tankers zijn al 50.000 ton
groot. Maar ook zonder ongelukken
met tankers komt er heel wat olie
in de Westerschelde terecht, zeer
tot ongenoegen van de toeristen
die vleze voeten kr.jgen. Maar one
maakt niet alleen de stranden en
dijken vies. Het bevat ook allerlei
stoffen met kwalijke eigenschappen.
Zoals bijvoorbeeld de sterk kanker-
venvekkende stof 3.4 benzpyreen, de
zelfde stof die Pecheney mogelijk
gaat verspreiden. Er is maar heel
weinig van deze stof aanwezig in
olie. Maar kokkels en mossels weten
het te concentreren door het filtre
ren van grote hoeveelheden zeewa
ter. Mensen en vissen (die dan op
hun beurt weer door mensen gegeten
worden) eten deze mosselen en kok
kels op...
Bij mijn weten Is er in Nederland
nog geen onderzoek gedaan naar het
3.4 benzpyreengehalte van de Wes
terschelde. In "Frankrijk vond men
dat de haven van Douarnez 1.7 mil
ligram benzpyreen per kg slib be
vatte. Bij proeven met muizen bleek
dat 15 maal deze dosis bij 80 procent
van de muizen kanker veroorzaakte.
Hoeveel benzpyreen zou er in de
Schelde zitten? Wat zou een chro
nische vergiftiging door bijvoorbeeld
regelmatige kleine doses mosselen,
garnalen, vis eten of industrielucht
inademen) tot gevolg hebben?
PESTICIDEN: Over insektenbestrij
dingsmMdelen is de laatste tijd zoveel
geschreven dat het welhaast onno
dig lijkt op het gevaar van deze
stoffen te wijzen.
Landbouw en industrie lozen deze
stoffen od de Westerschelde. Mossels
(ook uit "de Oosterschelde) bevatten
een hoge concentratie DDT. In Ame
rika en Zweden is het al verboden
deze stof te gebruiken wegens de
zeer gevaarlijke eigenschappen er-
In uw blad van 17 december las ik
dat het Algemeen Ziekenfonds .Wal
cheren' noodgedwongen de premie's
voor de verzekeringen met" mgang
van 1 januari 19iü heeft moeten ver-
hogen. Zulks :s te verwachten ge
weest. en ik zou daar dan ook geen
woorden over vuil willen maken, wa
re het niet dat die verhoging, voor
mij als bejaarde, van 14.25 per
maand op 18,82 komt. Een verho
ging dus van ruim 30 pet, terwijl
de AOW-uitkeringen slechts 3 pet
hoger worden en daar mag je dan
op wachten tot april. Ze denken ze
ker in die tussentijd gaan er nog
wel enkele duizenden .hemelen' voor
al als die griep een handje helpt.
Ten tweede vind ik het de grootste
onbillijkheid dat alleenstaanden nu
evenveel premie moeten betalen als
echtparen. Dat is ook nog nooit ge
weest. En als je dan in hetzelfde
nummer van de PZC (pag. 13 kol.
2 en 3) leest dat de minister van
erm 75 pet van de vermakelijkheids
belasting van de bioscopen terug wil
geven dan vraag: je je toch wel eens
af: zijn ze nu gek geworden? Voor
de bejaarden kan er met de groot
ste moeite 3 pet bij, maar we! het
belastinggeld wegsmijten aan biosco
pen etc.
S. Meijers
Gasthuisstraat 7
GrijpSkerike
van. De rangsten van garnalen
het deltagebied zijn de laatste jaren
steeds lager dan de verwachtingen.
waarop heel Londen loost, v.as tot
voor kort een bloeiende garnalenvis
serij. De msekLeiden heboen de gar
nalen vergiftigd en de visserij m
niet meer lonend.
ANDERE ORGANISCHE VERBIN
DINGEN: Uit aardoi.e kunnen ge
chloreerde bifhenyl verbindingen ge
maakt worden. Nufuge stoffen, ze
hebben een ruime toepassing en wor
den gebruikt in bijvoorbeeld sme-r-
m -Jdïl:-n. warmt igr'.eidng.i:ioi.slof
fen, isolati e:n iddefen, kunstharsen,
synthetische verven en lakken enz.
Deze bifenylvorbindingen zijn gif
tig, dat is bekend. Ze veroorzaakten
de afgelopen jaren sterfte onder
de eidereenden in de Waddenzee.
Deze eenden leven hoofdzakelijk van
mosselen en kokkels. Over de wer
king van deze stoffen op mensen is
heel weinig bekend. Maar ze zitten
in het afvalwater en dus m de Wes
terschelde.
BACTIERIëN EN VIRUSSEN: De
diverse persleidingen levc-ren onder
meer gewoon rioolwater, vol inct
ziektekiemen die bijvoorbeeld kin
derverlamming, leverontsteking en
diverse darmziekten kunnen veroor
zaken. Bij Los Angelos in Amerika
werden ziekteverwekkers tot op 14
km. afstand van de mond van de
persleiding in zee gevonden. De uil-
monding van de rioolperslciding van
Middelburg ligt bij Raninvekens.
De preciese plaats is altijd herken
baar door de op haojes beluste meeu
wen die erboven vliegen. Deze uit
monding ligt maar op enkele kilo
meters afstand van de Walcherse-
en Zeeuws-Vlaamse stranden. Hef
zoete rioolwater verme.-.gi zich siert.:
met het zoute Scheldewater en met
afgaand water drijft er een vettige
watermassa richting Vllssingen.
Een zuiveringsinstallatie en een
grondige menging van het gezuiver
de water met zeewater voordat het
geloosd wordt lijkt me toch wel
zeer noodzakelijk.
Od het bruingroene water wat er
's'zomers uit het Haventje van Meyer
komt en langs het Vhssingse bad-
strand stroomt ga ik maar met in.
Vroeger dacht men dat ziektever
wekkers in .zuiverend' zeewater vrij
wel ogenblikkelijk gedood werden.
Nu is echter gebleken dat sommige
wel blijven leven in zeewater, soms
nog gedurende enkele weken. Worden
er weieens monsters genomen langs
de Walcherse en Zeeuws-Vlaamse
stranden? Ik heb er nog nooit van
gehoord. Zijn de kustgemeenten niet
verantwoordelijk voor de controle op
de kwaliteit van het zwemwater?
En wat dachten de gemeenten te
doen als er ziektekiemen worden ge
vonden? Het zwemmen verbieden?
WARMTE: Verontreiniging - door
warmte blijkt op het eerste gezicht
wat vreemd. Maar verhoging van de
temperatuur van een deel van de
Westerschelde dóór koelwater van
bijvoorbeeld elektriciteitsbedrijven
heeft wel degelijk gevolgen.
Allerlei r ottingsprocessen worden
versneld wat de vraag naar zuur
stof toe doet nemen. En bij stijgen
de temperatuur neemt juist de zuur-
stof oplosbaarheid van het water af!
Verder kunnen allerlei planten en
dieren zich vestigen waarvoor vroe
ger de koude winters een belemme
ring vormde. We denken maar aan
het .koraai', de kalkkokervormend
wormen uit de Binnenhaven in Vlis-
singen. De aangroei van schepen
gaat daar zo snel dat ze vaker dan
anders op de helling moeten om af-
gebikt te worden. Bij La Rance, in
Frankrijk, waar deze wormen al
langer voorkomen, groeien de in-
laatkokers voor koelwater regelma
tig dicht en ook het sluiten van
sluisdeuren geeft daar soms moei
lijkheden.
Tenslotte wat algemene opmerkin
gen. De Westerschelde kan 16 mil
joen inwoners equivalenten dat
is zoveel afval ais 16 miljoen men
sen maken bergen, zegt de heer
Zijlstra. Een onbegnjpebjk getal
voor de leek. Orn een indruk te
geven ran dit getal het volgende:
Nederland produceert op het ogen
blik ongeveer 40 miljoen inwoner-
equivalenten. De Schélde zou dus,
volgens theoretische berekeningen
van de heer Z.jlstra, 4,10 deel van al
het vuil van Nederland kunnen ber
gen. Dit lijkt mij zeer onwaarschijn
lijk. Een dergelijke hoeveelheid vul!
levert naar mijn mening een vrijwel
zuurstofloos stinkend riool op. Want
zoveel zuurstof zit ei' momenteel niet
in de Westerschelde tijdens ongun
stige perioden.
In 1964, toen er nog minder afval
stoffen aan tegenwoordig geloosd
werden, was er met pinksteren een
lange en mooie periode van stil weer
Dit had tot gevolg dat er door de
geringe golfwerking maar wein.g
zuurstof in het water kwam. Er
trad zuurstofgebrek op en als ge
volg hiervan een grote sterfte onder
de zeedieren; de Schelde stonk. Dit
was weliswaar een vrij uitzonder
lijke toestand maar het is te ver
wachten aat dit in de toekomst bij
perioden van moei we-r vaker op
zal treden, naarmate de verontrei
niging zal toenemen.
Een heel ander, en zelden gehoord
argument in verband met de afrallo-
zmgen in de Westerschelde, is het
punt van de bevaarbaarheid.
De schepen wrorden steeds groter en
er zijn steeds grotere sommen geld
nodig om de Schelde op diepte te
houden. De 16 miljoen inwoner equi
valenten zuilen ongeveer 6 miljoen
kubieke meter si:b"Der jaar opleve
ren. Voor een groot deel zal dit be
zinken in de Schelde. Het moet dus
weggebaggerd worden.
Dit lijkt een omslachtige methode;
eerst slib in de Schelde spuiten en
dan opbaggeren en met I ichteih naai
de Noordzee vervoeren. Waarom niet
meteen een persleiding naar zee
Want dat is het enige alternatie?
voor deze vuilspuiterij .n de Schelde.
Volledig gezuiverd afvalwater-
(strenge controle op bijvoorbeeld in-
sectiden) met een zeer lange pijp
leiding naar de Noordzee brengen.
Minstens 20 km. uit de kust; daar
doet het minder kwaad dan in de
Westerschelde. En de vervuiler, in
dit geval ondermeer Brabant, be
taalt!"
Resumerend geeft de verontreiniging
van de Schelde de volgende nade
len: 1: achteruitgang van de op
brengsten van de visserij; 2: achter
uitgang van de kwaliteit van de vis
en visprodukten; 3: gevaar voor de
volksgezondheid bij zwem/men en eten
van visprod-ukten4: vermindering
van het toerisme door verontreinig
de stranden en minder visgelegen-
heid voor hengelaars 5: verminde
ring van de bevaarbaarheid van de
Schelde; 6: overlast door dieren en
planten die ran elders komen.
Wellicht kan een econoom deze fac
toren in geld uitdrukken.
G. R. Heerebout,
Wilhelmlnadorp.
