PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DUITS-POOLS GESPREK KAN IN 1970 BEGINNEN Spoorwegen kampte met de gladheid Landbouwsector verkeerde in 1969 tussen bitter slecht en redelijk.....' Biafra in YN brengen Partieel akkoord met Israël nabij LUNS WIL POGING DOEN Vandaag iii die krant... Mogelijk succes Arabische top Twee buiten landen WARSCHAU ACCEPTEERT UITNODIGING Vijandiger JAARREDE IR PRINS (ZLM): BETROKKEN BIJ ZORGEN, GEDREVEN DOOR KANSEN' 212e jaargang - no. 301 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 23 december 1969 Supportersclub kreeg 45 miljoen gulden Pagina 9 3508, adv. 01186-584. e. ei. 2078/31*9. adv. 6248). Goe». Crola Markt (max. 8 rejels) 37 el per re^el (min. 1.85). r. v. d- blad* 50 el adv 5213). Ooitbur: i. Giro 359300. MC. H (Van onze parlementaire redactie.) DEN HAAG Minister Luns heeft gisteravond in de tweede ka mer toegezegd bij de Veiligheids raad stappen tè zullen ondernemen om te komen tot een embargo op levering van wapens aan zowel Ni geria als Biafra. De bewindsman voelt echter niets voor volkenrech telijke erkenning van Biafra, om dat dat volgens hem het conflict niet zal oplossen. Bovendien zou 'erkenning van Biafra als zelfstan dige staat elke humanitaire actie van Nederland kunnen lamleggen. De minister zelf vond de kansen op suc ces in de Veiligheidsraad niet erg groot. Hij zei dat het niet onmogelijk is dat één van de permanente leden van do raad gebruik (,of liever gezegd mis bruik) zal maken van het veto-recht. Dat hij toch een motie van de regeringspar tijen in deze zin wil uitvoeren, is om dat hij daarmee de verantwoordelijkhe den op (le juiste plaats wil leggen. Neutraal De neutrale houding van ons land Biafraanse conflict werd zowel door regeringspartijen als oppositie bestre den. De kamer meende dat Nederland door druk op Engeland om de wapen- leveranties aan Nigeria te staken en door uitbreiding van de hulp via Joint Church Aid wel degelijk verder kan bij dragen aan een oplossing. De oppositie PvdA en D '66 voorop verweet minister Luns overigens dat hij helemaal niet neutraal is. maar integendeel partij kiest voor Nigeria. Moties Op tafel lagen moties van de rege ringspartijen en oppositie, die beide een algemeen wapenembargo bepleit ten. De motie-Mommersteeg (kvp) wilde dat de regering zo mogelijk met andere 'anden de zaak aanhangig maakt bij de Veiligheidsraad. De so cialist Dankert vroeg minister Luns om de Engelse regering niet langer te steunen en een internationaal wa penembargo te ondersteunen door economische en politieke sancties te gen Nigeria. De heer Dankert, en de KVP'er Mommersteeg dacht er net zo over. suggereerde een embargo op onderdelen voor olie-installaties in Ni geria. Mr Imkamp (d '66) en de heer Van der Spek (psp) vonden dat ons land de han del met Nigeria moet boycotten. De anti-revolutionair mr Geelkerken meen de daarentegen dat het vertrouwen van ons land in de derde wereld geschokt wordt door sancties. ,Ze kopen kanon nen inplaats van boter. De bevolking zelf gaat er alleen maar op achteruit', zei hij. Het duidelijkst voor erkenning van Biafra op dit moment spraken de PSP'er Van der Spek en de radicaal drs Aarden zich uit. De hei-en Dankert. Imkamp en ir Van Dis (sgp) waren wel voorstander van het recht op zelfbeschikking. Druk op Engeland Hoewel de kamer het eens was over stopzetting van de Engelse wapenleve- ranties (het christelijk-historische ke- merlid mr Bos meende dat Engeland de sleutel van de oplossing in handen heeft en niet Nigeria) vond men dat alleen een algemeen wapenembargo zin heeft. Wanneer, wat niet erg waarschijnlijk ljjkt, alleen Engeland zich aan het em bargo zou houden, zouden de Biafranen binnen veertien dagen voor de Nigeri- aanse hoofdstad Lagos staan, aldus mr Geelkerken. De liberaal mr Berkhouwer zei, dat het mogelijk moet zijn dat ons land zijn bondgenoten Engeland en Frankrijk, dat Biafra van wapens voor ziet, om de tafel krijgt om te praten over een wapenembargo. De heer Berlchouwer (Zie slot pag. 3 kol. 6) De overhandiging van de nota, waar mee de PooLse regering, antwoordde op een Westduits initiatief van 25 novem ber, was eerder op de dag al aange kondigd door premier Cyrankiewicz. De regeringsleider verklaarde in het parle ment te Warschau dat uitgangspunt bij het streven naar normale betrekkingen voor Bonn aanvaarding van de Oder- Neisse-lijn als de definitieve westgrens van Polen dient te zijn. Voorts noemde hij de vriendschappelijke betrekkingen tussen zijn land en de DDR eèn wezen lijke factor voor het overleg met de Boeren WEST-EUROPA zal ondanks de moeilijke situatie in de land bouw de boeren nodig hebben. De landbouw mag daarom niet naar de tweede plaats worden ver schoven, aldus ir Tnynman voor de ZLM. (pag. 2) NKV-kritiek NKV-VOORZITTER Mertens iieeft gisteren in de verbonds raad van het NKV kritiek ge oefend op de regeling. In dezelfde vergadering werd duidelijk ge maakt dat het NKV zich zal hou den aan het SER-advies betref fende het loonbeleid... (pag. 3) Ontvoeringsplan SCOTLAND YARD heeft joodse zakenlieden in Engeland gewaar schuwd voor een Arabisch ontvoe- ■ringsplan. Bedoeling van de ont voering zou zijn losgelden te ver krijgen ter financiering van de verzotsacties der Palestijnen (pag. 7) Binnen- en buitenlands nieuws: pag. 1, 3, 7 Zeeuws nieuwspag. 2, 4, 5, 6 Sport: pag. 9 Radio en tv: pag. 11 Financieel nieuws: pag. 13 (Van onze correspondent) BEIROETH Hoewel de Arabische topconferentie in Rabat nog niet is geëindigd kan al wel worden vastgesteld dat het de ontmoetin- |gen terzijde van de conferentietafel in Rabat zijn geweest, die niet j alleen de sfeer in Rabat bepalen, maar ook belangrijke nieuwe ont- I wikkelingen op gang hebben gebracht. Rekent men de ontmoetingen in Cairo die reële resultaten heeft opgeleverd, tussen Fe;sal en Nasser en die in Al- Het belang dat zowel Amerika als Rus-I - land aan de conferentie hebben gehecht1 heeft waarschijnlijk het doorgaan er-| van bepaald en tot gevolg gehad, daij de splitsing tussen links en rechts dui delijk aan het daglidht is getreden. Daardoor :3 de mogelijkheid dat giers tussen de leiders van de progres sive landen tot het gëhee! van de con- jferentie, dan zou deze beschouwd moe ten worden als de eerste van de vijf. Daardoor is de moge 1 ijl vredesverdrag tussen Israël en althans een deel van de Arabische wereld wordt gesloten, toegenomen en heeft het Amerikaanse diplomatieke offensief een succes behaald. (Van onze correspondent) BONN West-Duitsland en Polen gaan begin volgend jaar onder handelen over normalisering van hun betrekkingen. Gistermiddag heeft de leider van de Poolse handelsvertegenwoordiging in de bonds republiek op het ministerie van buitenlandse zaken in Bonn een nota overhandigd, waarin instemming wordt betuigd met het Westduitse voorstel om te confereren over het wederzijds afzien van geweld en over andere, voor beide landen belangrijke onderwerpen. Via de han delsvertegenwoordigingen (ambassades zijn nu eenmaal niet voor handen) kunnen tijd en plaats voor de conferentie worden vastgesteld. In Bonn wordt van Poolse zijde vernomen dat Warschau al de komen de maand van start zou willen gaan. Westduiteers. Cyrankiewicz sprak zich uit voor een algemene volbenrechterlij- ke erkenning van de DDR. Zijn opmerkingen kwamen voor de re- oring in Bonn niet als een verrassing, inds het Duitse voorstel is van ver schillende kanten in Polen gezegd dat er kenning van de Oder-Neisse-üjn nood zakelijk zal zijn. Tot dusver legt de Westduitse regering de nadruk graag op het afzien van geweld, hetgeen een ga rantie voor Polens grenzen inhoudt en het met zoveel woorden als definitief erkennen van de west-grens minder be langrijk zou maken. In Bonn wordt echter algemeen aangenomen dat beide landen voldoende gewicht hechten aan het gesprek om de sfeer niet onmiddel lijk door deze tegenstelling te laten be derven. Dat nu ail van Poolse kant wordt gesproken over de banden met de DDR ligt naar de mening van West duitse politici voor de hand. Cyrankie wicz heefr. volkenrechterlijke erkenning van de DDR niet als voorwaarde ge steld voor een succesvol gesprek. Vorige week heeft, zoals gemeld, de Oostduitse partijleider Ulbricht voor gesteld in januari onderhandelingen tussen de DDR en de bondsrepubliek te laten beginnen. Al is men er in Bonn van overtuigd dat de activi teiten van Warschau en Oost-Ber- lijn in nauwe samenwerking met Moskou worden ontplooid en dat Ul bricht voor het aan de Westduitsers voorgelegd ontwerp-verdrag ook de instemming van de Russische rege ring heeft, toch worden hier de con tacten met Moskou en Warschau an ders beoordeeld dan die met Oost- Berlijn. Bonn heeft de Sow jet-Unie en Polen onderhandelingen voorgesteQd. Daarop hebben beide positief gereageerd. Het overleg in Moskou is al begonnen en wordt zoveel mogelijk buiten de publici teit gehouden. Voor de conferentie met Polen wordt het zelfde verwacht. Ooet- Berlijn heeft zelf het initiatief geno men en bovendien zijn m een ontwerp verdrag vastgelegde .maximale eisen' (aldus de Westduitse regeringswoord voerder) gepubliceerd. Tal van West duitse commentatoren hebben uit dat laatste de conclusie getrokken dat Ul bricht niet werkelijk geïnteresseerd is in onderhandelingen. Kansen Conrad Ahlers, de regeringswoordvoer der deelde gisteren mee dat nog niet is te overzien of het tot een conferentie met de DDR komt. Evenmin valt de kans op succes van een eventueel ge sprek te beoordelen. Kanselier Brandt zich 14 januari in zijn .boodschap de toestand van het land' over het contact met de DDR uitspreken. Duidelijk is dat de regering in Bonn Ulbrichts kennelijke bereidheid overleg wil scheiden van het ontwerp verdrag, waarin zelfs het uitwisselen van ambassadeurs al is vastgelegd. Tij dens onderhandelingen zou kunnen blij ken in hoeverre het ontwerp kan wor den gezien als een onderhandelingsba sis. Het gaat er om, aldus Ahlers gis teren op een persconferentie, de een heid van de Duitse natie te verzeke ren. Op zekere dag kan dan een poli tiek proces op gang komen dat moet leiden tot een betere vorm van samen leven dan de huidige. De pogingen van Nasser en Hoes sein om met de steun van de gehele Arabische wereld een machtspositie te verwerven zodat Israël kon wor den gedwongen zonder tussenkomst van de grote mogendheden een ook voor hen bevredigend verdrag te slufi- ten zijn niet vruchtbaar geweest. Achter hun beider ruggen om kwa men Jinks' en rechts' vijandiger tegenover elkaar te staan. De frustratie over het verlies van de oorlog in 1967 dreigde een uitweg te vonden in het bestrijden van de westerse invloed in de Arabische wereld met dan ook Nasser en Hoessein zelf als slacht offer. Een gevaar, dat na de gesprek ken tussen Nasser en Feisal lijkt be dwongen. omdat door de grote mate van ereenstemming tussen beide leiders, ..asser duidelijk de keus op heit wes ten heeft laten vallen, de benoeming van een linkse vice-president ten spijt. Gezien de verbinding, die vooral via de Palestijnse commando's tot stand is ge bracht tussen het bestaan van Israël en de conservatieve regering, hebben de Palestijnen zich overgeleverd aan de progressieve regering, die de revolutio naire drang van de commando's cra- bruikten ter versterking van hun e posities door onrust te zaaien in de ge bieden van de behoudende leiders. Het is daarom waarschijnlijk dat leiders zo als Nasser, Feisal en Hoessein zich nau wer aaneen gaan sluiten en de Ameri kaanse vredesvoorstellen zullen accep teren. Voor hen komt daarmee een einde aan de Israëlische uitbreidingsdrang en dus ook aan de rechtvaardiging van het be staan van de Palestijnse commando's die zij ondanks alles gedwongen te steunen. /"Nnlangs is er in West-Duiis- Vy land een nieuw boek ver schenen van de journalist- auteur Horst Krüger onder de titel .Deutsche Augenblicke'. Krüger vijftig jaar oud is één van die schrijvers, die voortdurend bezig zijn met het eigen verleden, een verleden dat ook dat van hun vaderland is. Enige jaren geleden schreef hij een autobiografisch werk: ,Das zerbrochene Haus', waarin hij re kenschap aflegt van zijn jeugd in het Duitsland van de jaren dertig: een voor- I treffelijk boek, in sobere stijl geschre- Iven, getuigend van distantie en tegelij kertijd van een bewogen betrokkenheid met wat toen gebeurde. In dit nieuwe werk nu is een serie korte schetsen bij eengebracht, waarvan het onderwerp op de een of andere manier met Duitsland heeft te maken. Eén ervan heet ,Pas- sierschein für Ostberlin', .Pasje voor Oost-Berlijn', en daarin worden enkele opmerkingen gemaakt, die juist deze week hoogst-actueel zijn. »T«ussen haakjes opgemerkt: Krüger 1 heeft bij het passeren van de Eer muur een woord ontdekt, dat zo Duits is als iets maar Duits kan zijn. Het gaat om een bedragje, dat betaald moet worden voor een kort verblijf in Oost-Duitsland. Dit bedragje nu wordt aangeduid als .Tagesaufenthalsgenehmi- gungsgebühr'. Een fraai ambtelijk woord van Duitse bureaucraten, zegt Krüger. en hij vermaant zijn lezers: herhaal het. het nog maar eens een keer". Eigen lijk is zo'n woord onvertaalbaar, zoiets als da gverblijfstoestemmings be Lasting'. Over dit woord willen we het echter niet hebben, wel over enkele opmerkingen van Krüger, die h(j noteerde toen hij in Oost-Berlijn was gearriveerd, namelijk ,Men is de hoofdstad van de DDR binnengekomen en daar merkt men plot seling: deze mensen ken je eigenlijk hele maal niet meer. Zij zijn anders geworden loop van de tijd. Het is helemaal niet meer zo, dat ze naar jou verlangen, dat ze jou om de hals vallen als een man van daarginds, een man uit het westen, om te vragen: .vertel eens, hoe mooi i3 het wel b(j jullie? Zó is het niet meer". UTRECHT, (ANP) De onderkoelde, regen, die gistermorgen boven ons land viel, heeft de dienstregeling bjj de Nederlandse Spoorwegen behoor lijk in de war gestuurd. De NS begon by de aanvang van het reizigersver keer al met vertragingen tot een half uur, doordat het personeel ten gevol gevan de veelal spiegelgladde wegen vaak te laat op het werk kwam. Bo vendien nam het ontdooien van de treinstellen veel extra tjjd in beslag. Om half elf waren in het westen van het land de vertragingen al weer enigszins ingelopen, maar in het oosten, waar de ijzél de hele dag viel, wa ren over het algemeen de vertragingen nog even groot als in de vroege ochtend. Op de lijn tussen Nijmegen en Den Bosch was tussen half acht en half elf gistermorgen geen treinverkeer mogelijk doordat een elektrische reizigers trein bleef steken tussen Wijchen en Ravenstein. Ten gevolge van ijsafzet ting op de bovenleiding kreeg de trein geen stroom meer. Nadat de trein met een diesellocomotief was teruggesleept naar Nijmegen is de treindienst op deze lijn weer met dieselmateriaal hervat. Omstreeks half elf raakte op de lijn Deventer-Amersfoort bij Stroe de lo comotief van een D-trein uit Duitsland met bestemming Hoek van Holland defect. De NS had gistermiddag minder last van ijzel. Slechts enkele treinen re den met geringe vertraging. Na drie uur reed men op de Lijn Nijmegen- Den Bosch weer met elektrisch materieel in plaats van met dieseltremen. MAASSLUIS Vrij onverwacht kwam Nederland gisteren in de greep van de gladheid. Op de foto een bus in de buurt van Maassluis, die mét be hulp van wat extra zand en pekel weer in het rechte spoor gebracht moest worden. In de loop van de avond is het winterweer de spoorwegen in verschillende delen van het land opnieuw parten gaan spelen. GOES .Zelden zal de eind- rekening van de bedrijven in ons werkgebied zo uiteenlopend zijn geweest als dit jaar. Vakbe kwame ondernemers op kwali tatief goede bedrijven worden na een jaar van volledige inzet in de fruitteelt immers voor de zoveelste maal met een bitter slecht resultaat geconfronteerd. Daartegenover zullen de goede ondernemers in de melkveehou derij, de varkenshouderij en ak kerbouw gemiddeld op redelijke cijfers mogen rekenen', aldus ir J. Prins, algemeen voorzitter van de Zeeuwse Landbouw Maatschappij, aan het begin van zijn jaarrede tijdens de algeme ne vergadering van de ZLM, maandag in Goes. Ir Prins bepaalde zich in zijn rede tol de marktsituatie, het landbouw beleid in EEG-verband, de landliouw- finaneiering, liet plan Mansholt, structuurwijzigingen en onttrekking van landbouwgronden, sanering en de fniitteelterisis. Vooral het woord .onzekerheid' kreeg in de toespraak ruime kansen. .Als we ons behalve bij de globale reke- ,P0ST EEG-BELEID IS OP ZIJN MINST DUBIEUS GEWORDEN' ning over- 1969 voor een aantal sec toren ook bepalen bij de totaalba lans van de agrarische sector op dit moment, blijkt hoezeer bepaalde essentiële posten op deze balans in belangrijke mate door onzekerheid worden beïnvloed'. ,De post EEG-Iandbouwbeleid is immers op zijn minst dubieus gewor den. In de EEG is de zwarte piet' van het politieke kaartspel inderdaad bij de landbouw en het landbouwbe leid terechtgekomen'. ,De afgelopen periode in de EEG is immers moeilijk anders te schetsen als een tijdvak, waarin de afbraak- verschijnselen zich opstapelden. De onwil om tot werkelijke politieke en economische eenheid te komen wreekte zich op monetair teriein. Er was een topconferentie nodig om de brokstukken weer wat bij elkaar te vegen en op de vraag of dit in derdaad top was of eerder een flop zal de komende tijd antwoord moe ten geven. Gelukkig zijn er toch wat aanwij zingen, dat de politieke wil weer wat groeiende is, maar er zal heel wat moeten gebeuren om alle lekken te dichten'. ean gelijke sociaal-economische poli tiek aan de orde komt, zo vragen wij aas af.' .Wat het. meest de aan dacht heeft getrokken de laatste tijd zijn de voorstellen met betrekking tot de prijzen opgenomen in Mams- holts nota over het evenwicht der landbouwmarkten. In deze voorstel len, die bij aanneming zullen leiden lot veria,gmg van het inkomen voor akkerbouwer en melkveehouder wordt de .zwarte pi,et' ten volle uit- Mansholt Akkoord ,Een belangrijke stap vooruit is on getwijfeld dat ten aanzien van de landbouwfinanciering vannacht een akkoord werd bereikt. Het is politiek gezien vooral een aanzienlijke stap die is gezet; de landbouwkundige ge volgen vragen uiteraard een nader bezien van de getroffen overeen komst. Wat ons ten aanzien van 1970 in ieder geval opviel, is dat het een bevriezing van het bedrag voor de landbouwpolitiek beteki ,c. Maar de landbouw is in ieder geval verheugd over dit bewijs van groeiende politie ke wil'. .Kunnen we nu ook hoop hebben dat •De prijsverlaging zal bijdragen aan het doen verdwijnen van de over schotten, zo stelt men uit Brussel. Een zeer onzekere stellingname, al dus diverse landbouweconomen. Bo vendien blijkt ,de piet' van de over schotten niet zo zwart te zijn als men doet voorkomen. Hij is name lijk ook nogal zwart gemaakt'. ,De berekeningen, die het landbouw schap heeft gemaakt en het artikel vam de heer Schlingemann in het Zeeuws Land- en Tuinbouwblad en Landbode van vorige week laten de betrekkelijkheid der overschotten nog eens zien. Zelfs voor het meest omstreden produkt, de boter, blij ven de werkelijke cijfere belangrijk achter bij de eerder door Brussel gemaakte ramingen voor dit moment en men moet hierbij dan ook spre ken van een EEG-voorraad voor 3 li maand'. .Na Mansholts uitlatingen op recen te vergaderingen mag je het eigen lijk niemand, die voor prijsverlaging van landbouw begrip of medewer king verwacht en die dit dan zelfs een bewijs van visie vindt, kwalijk nemen'. ,Toch moet men wel voelen dat er wat wringt om in deze tijd inko- mensverlaging te bepleiten, maar de met stelligheid verkondigde oorde len: .voor eigen bestwil' en .zachte heelmeesters, stinkende wonden' ge ven de indruk dat het nu eindelijk eens gezegd wordt. De werkelijkheid is dat jarenlang reeds op hetzelfde prijsniveau wordt gewerkt, dat men zelf de kostenstijgingen moet op vangen, dat de Nederlandse land bouw een slechtere positie heeft op het terrein van belasting en sociale voorzieningen en dat prijsverlaging ertoe leidt dat het voor een deel sociaal gezien precair wordt en voor een ander deel economisch, om dat hen de kans ontnomen wordt om modern en bij de tijd te blij ven. Noch medewerking, noch be grip voor dit prijsvoorstel moet men bij ons dan ook verwachten. En dit Zie slot pag. 6 kol. 2) ftantlw Deze woorden hebben een zekere ac tualiteit gekregen omdat er vage tekenen zijn, die er op wijzen, dat Oost- en West-Duitsland met elkaar rond de conferentietafel gaan zitten. In principe is daartoe overeenstemming be reikt, een gevolg van de briefwisseling vorige week tussen Ulbricht en Heine- mann, de staatshoofden van de twee Duitslanden. Deze correspondentie is nu gepubliceerd en daarbij is gebleken, dat Ulbricht voor een groot deel oude voor stellen heeft herhaald. Hij wenst twee gelijkberechtigde Duitslanden, erkenning ■an de Oder-Neisselijn, afwijzing van kernwapenbezit, gelijktijdige toetreding tot de Verenigde Naties en erkenning van West-Berlijn als een onafhankelijke politieke eenheid. Inderdaad voorstel len, die op de een of andere manier zij het niet helemaal gelijk in het verleden al meer aari de orde zijn ge weest. Het nieuwe element ligt ditmaal dan ook niet bij de Oostduitsers, maar bij West-Duitsland. Er bestaat nu in Bonn namelijk eindelijk een gereserveer de bereidheid om althans met de Oost duitsers te praten, ook al gelooft men niet direct, dat het gesprek tot resulta ten zal leiden. Hoe dan ook: het ziet er naar uit, dat er gepraat zal worden. in dat verband is het hierboven ge citeerde woord van de Westduitse Horst Krüger over de Oostduitsers toch wel boeiend: .Deze mensen ken je eigenlijk niet meer, ze zijn anders geworden in de loop van de tijd'. Dat is namelijk de realiteit, vijfentwin tig jaar na de oorlog, een realiteit die kennelijk in West-Duitsland steeds meer begint door te dringen: deze mensen zijn anders geworden. Met andere woorden: het heeft geen enkele zin om zoals extreme figuren doen te blijven pleiten voor hereniging van deze beide Duitslanden. Een hereniging, die dan van West-Duitsland uit zou moe ten worden gedacht. Een dergelijk denk beeld is volstrekt onpraktisch, omdat hereniging onmogelijk is op grond van de huidige reële politieke verhoudingen in Europa. De Duitsers hebben daar sinds de negentiende eeuw van Bismarck zo'n mooi woord voor: .Realpolitik'. In de tweede plaats, omdat sinds 1945 de beide gedeelten van Duitsland aan vankelijk bezettingszones uit elkaar zyn gegroeid en wel zodanig, dat er bin nen het voormalige Duitse rijk eigenlijk twee buitenlanden bestaan. Dat is de werkelijkheid van vandaag: men zal die vooral in Bonn onder ogen moeten zien. Een tiental jaren geleden kregen wij tijdens een uitgebreide reportage- reis door West-Duitsland een boek je dat ,Das ganze Deutschland' heette, het ademde de geest van de toen in. West-Duitsland befaamde slogan: ,De poort moet open', een slagzin waarmee de Brandenburgse poort op de grens van Oost- en West-Berlijn %verd bedoeld. Het is de geest ook van een voor een buitenstaander onbegrijpelijke Duitse mystiek, blijkend uit. de slotzin van een der in het boekje opgenomen bijdragen: Het volledige Duitsland kan niet verdwij nen als het blijft leven in de ziel van de Duitse mens. Het zal weer politieke werkelijkheid worden wanneer die men selijke werkelijkheid blijft'. Die mense lijke werkelijkheid is echter al lang ver dwenen, niemand die het beter onder woorden bracht als de journalist Krü ger: ,Die mensen (uit Oost-Duitsland) ken je eigenlijk helemaal niet meer*. Da realiteit van vandaag en morgen is die van twee Duitslanden. Als Bonn en vooral ook de politieke partijen in West- Duitsland in de nabije toekomst van die werkelijkheid uitgaan, kan wellicht een vruchtbaar gesprek ontstaan. Het wordt vijfentwintig jaar na de oorlog echt tijd. dat het Duitse vraagstuk eens wordt op gelost.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1969 | | pagina 1