PROVIKCIALE ZEEUWSE COURANT
Voorlopig geen
hogere soldij
REËLE LOONSVERHOGING
VAN JAARLIJKS 3 PCT
Algemeneschooltoets' in Zeeland en
W.-Brabant is voorlopig van de baan
Bijval
voor
Nixon
INCIDENTEN IN TWEEDE KAMER
w
BELOODSING PER HELIKOPTER
BIJ WINDKRACHT 9 MISLUKT
Vandaag
in de
krant...
Johnson-Nixon
Beleidscommissie
legt bijltje neer
212e jaargang - no. 260
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 5 november '69
HAGE-PREEK
Pagina 2
N V Bell. Ml), ven de C V Provincial
Vlln., Wolstr, 56-60, ttl. 514» (ba
red. tel. 3346. edm. tel 2094 0
2751). Mlddolbl
e Paster. Hooldred.i C. A. de Kolt. e Abonn.prlJ» f 1,10 per weeli, t 14,25 per Kwerta:
51, tel. 7651 (b,s red. 2078/3169, adv. 6248). Gora, Grote Merkt 2, tol. 6140 (b s
I, franco per poet 15,2.
red, 7853, adv 5213).
bied' SO cl meer (alle
Het defensiedebat in de tweede kamer was gisteren aanleiding tot twee
incidenten op de publieke tribune. Een 25-jarige havo leraar uit Bloe-
mendaal stak 's middags zijn oproep voor militaire dienst in brand,
's Avonds vjierp een 20-jarige Amsterdamse student stencils de kamer in
met een oproep om dienst te weigeren. Beiden werden onmiddellijk door
de politie van de tribune verwijderd. Foto: de leraar in politiehonden.
De leraar, R. Kater, had zijn oproep eerst met brandweer materiaal be
sprenkeld. Hij wilde op deze manier tegen de defensie-inspanning en be
wapening-protesteren en zei na afloop te hopen dat anderen zijn voor
beeld zullen volgen. De studentPeter Traksel, die lid is van de Bond
van Dienstweigeraars en sympathiseert met de PSP, riep luidkeels het
Bijbelse gebod: ,Gij zult niet doden', de kamer in. Na een korte schor
sing kon beide keren het debat worden voortgezet.
DEN HAAG Minister Den
Toom antwoordde de tweede ka
mer tijdens de behandeling van de
begroting van defensie.
MINISTER WACHT OP RAPPORT
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Den Toom (defensie) heeft gistermiddag
in de tweede kamer geweigerd een uitspraak te doen over optrekking
van de bezoldiging van dienstplichtige militairen. Hij wilde eerst het
rapport van de commissie-dienstplichtbeleid afwachten, dat nog voor
het eind van dit jaar verschijnt. Evenmin kon minister Den Toom
ingaan op het voorstel van de heer Vonhoff (wd) om aan dienst
plichtigen belastingfaciliteiten te verlenen.
De motie-Wieldraayer (pvdaj, waarin
bepleit werd de soldij van dienstplich
tigen in twee etappes van elk één jaar
te verhogen tot het niveau van de be
roeps, wees minister Den Toom sterk
van de hand.
De heer Maenen (kvp) diende gister
avond namens de CHU-fractie een mo
tie in waarin bij de regering wordt be
pleit de wedde van de dienstplichtigen
te verhogen met ingang van 1 januari
a.s. De heer Vonhoff (vvd) verklaarde
namens zijn fractie deze motie niet te
kunnen ondersteunen, omdat de minister
heeft verklaard dat hij eerst het rapport
hierover van de commissie dienstplicht
wil afwachten. Ook de ar-fractie ver
klaarde de motie niet te zullen steunen.
In zijn drie uur durende betoog zei mi
nister Den Toom nog steeds geen voor
stander te zijn van het organiseren
van politieke discussies in kazernes
door partijen. Een advies daarover van
de nationale raad welzijn militairen had
hem niet kunnen overtuigen. Inmiddels
heeft de minister opnieuw advies aan
deze raad gevraagd over een cursus
staatsburgerlijke vorming voor dienst
plichtigen.
Het ziet er naar uit dat het plan
van het kamerlid Kikkert (chu) om
de gratis vervoerbewijzen van mili
tairen te vervangen door een per
manent geldige reispas waardoor
er op administratiekosten bij de de
fensie en NS bezuinigd kan worden
niet wordt overgenomen door mi
nister Den Toom.
Een soortgelijk voorstel mislukte
enige jaren geleden, omdat de spoor
wegen meer vroegen dan defensie
wilde betalen.
Minister Den Toom benadrukte dat er
geen sprake is van een nieuwe strate-
Mr
/f 'i
;/.-f
IJMüIDEN (GPD) De eerste flinke najaarsstorm heeft de afgelopen
paar dagen de zeelieden op de schepen langs onze kust veel werk gegeven.
De reddingboot .Bernard van Leer' moest dinsdag bijvoorbeeld een paar
maal de haven van Scheveningen verlaten om hulp te verlenen (foto).
In IJmuiden trachtte men vergeefs de Liberiaanse graantanker ,New
Frontiers' pér helikopter te beloodsen. Toen de KLM-helikopter van gezag
voerder A. Oprei hoven de tanker was gekomen besliste de heer Oprei
dat het te gevaarlijk was om zeeloods F. A. W. Keyzer langs de kabel
neer te laten op het dek van de' tanker.
Dinsdag 29 april van dit jaar had IJmuiden een primeur toen voor het!
eerst in de geschiedenis een loods met een helikopter aan boord van een
te beloodsen schip werd gebracht. Omdat het de bedoeling is in de toe
komst helikopterbeloodsing toe te passen, ook, en zelfs juist, onder on
gunstige weersomstandigheden, heeft het loodswezen zijn toestemming
gegeven voor de helikopterbeloodsing dinsdagmorgen ten behoeve van de
,New Frontiers'. De gedragingen van het schip bij windkracht 8 tot 9
waren echter zodanig, dat helikopter-gezngvoerder Oprei na enige tijd
boven de ,New Frontiers' te hebben gecirkeld, het besluit nam: geen de-
barkatie, terug naar basis.
L'it het gebeurde zal ongetwijfeld lering worden getrokken. De opleiding
van zeeloodsen voor helikopterbeloodsing gaat onverminderd voort. Ook
bij een volgend verzoek om beloodsing onder slechte weersomstandig
heden zal niet zonder meer nee' gezegd worden, maar evenmin als dins
dagmorgen iets ondernomen worden dat niet verantwoord is.
De eerste indruk van de metaalwerk-;
gevers is dat deze voorstellen een uit
gangspunt kunnen vormen voor de
onderhandelingen over nieuwe cao's voor
do groot-en klein-metaai om te komen
tot een resultaat dat iii overeenstem
ming is met het SER-akkoord (reële
loonstijging van 2,5 pet tot 3 pet).
Beslissend voor de werkgevers is de
precieze hoogte van de loonkostenstij-i
ging, die zal optreden wanneer de
voorstellen^ van de bonden worden gere-
CZie slot pag. 3 kol. 3)
maar ook de kosten als gevolg van ar-
Protestactie
DE LEERLINGEN van de rijks
kweekschool hebben dinsdag niet
een protestactie kracht bijgezet
aan hun eisen voor onderwijsver
nieuwing. (Pag. 2)
Fruitbedrijf
HET fruitteeltbedrljf Oost-Kete
laar te Lewedorp is verkocht aan
de SBD. (Pag. 2)
Maasvlakte
VAKBONDSBESTUURDERS me
nen dat het sociaal element is ver
waarloosd bij de planning van de
Maasvlakte....(pag. 3).
Neutraal
GISTEREN is het tweede boek
van dr De Jong verschenen over
Nederland in de tweede wereld
oorlog, getiteld .Neutraal' (pag.
Uittreksels uit dit boek over ko
ningin Wilhelmina en generaal
Reijnders op de pagina's 12 en 13.
Binnen- en buitenlands
nieuws: pag. 1, 3 en 7.
Zeeuws: pag. 2, 4 en5.
Sport: pag. 11.
Radio-tv: pag. 15.
Financieel nieuws: pag. 17.
METAALBONDEN WILLEN
VOOR 1970 EN 1971:
DEN HAAG (GPD) De metaalvakbonden verlangen na verre
kening van eventuele prijsstijgingen zowel voor 1970 als voor 1971
een reële verbetering van de koopkracht van de werknemers in de
metaalindustrie en de metaalnijverheid (ruim 400.000) van gemiddeld
drie procent ten opzichte van het voorafgaande jaar. Dat is het kern
punt van de voorstellen, die de samenwerkende bonden deze week bij
de werkgevers hebben ingediend.
beidsverkorting, nieeer vakantie en
kantïetoeslag. De werkgevers berekenen
thans hoe groot deze loonstijging is.
,In overeenstemming met het SER-ad-
vies hebben wij voor deze onderhan
delingen over een tweejarig contract ge
kozen voor een stijging van de reële
koopkracht', aldus gisteravond voorzit
ter M. Zondervan van de werknemers
delegatie, .daarom dus niet een nomi
nale looneis zoals het vorig jaar. De
"rijsstijgingen hebben dit jaar de som-
lerste verwachtingen overtroffen. Wij
hebben dan ook nu deze verantwoorde
lijkheid, die niet de onze is, weggescho
ven'. Werkgevers en werknemers in de
metaal hebben besloten tot snelle on
derhandelingen. In de komende maand
zal een reeks vergaderingen worden
gehouden. Uiterlijk 10 december zal
overeenstemming over de nieuwe cao's
moeten worden bereikt. Het mechanis
me, waarmee het nominale inkomen aan
de prijsbeweging moet worden aange
past (eerder aangeduid als een .glijden
de loonschaal') willen de vakbonden in
overleg met de werkgeversorganisaties
vaststellen.
Voorstellen
Het pakket van wensen dat de bon
den hebben aangeboden omvat 21
punten. Een aantal belangrijke voor
stellen:
Arbeidsverlcoiting van 43,45 uur
tot 42,5 uur per week of een even
redige vermindering waar reeds kor
ter wordt gewerkt.
Voor werknemers tot 18 jaar een
maximale arbeidsduur van 40 uur.
Uitbrieding van de minimumva
kantietoeslag van 540 tot 625 te
vermeerderen met het percentage
loonstijging per 1 januari 1970.
Het recht op vrijaf met behoud
van loon voor werknemers, die een
(Zie slot pag. 3 kol. 2
TOESTAND IN BEIROET
THANS WEER NORMAAL
BEIROET (AP) Dinsdag is voor het
eerst sinds twee weken het uitgaans
verbod in Beiroet volledig opgeheven.
Er zijn in het geheel geen incidenten
gemeld. In Tripoli en Sidon blijft de
situatie nog gespannen. In beide ste
den is een uitgaansverbod van zonson
dergang tot zonsopgang van kracht.
De geleidelijke terugkeer naar norma
le omstandigheden volgt op het maan
dag in Cairo bereikte akkoord tussen
Libanon en de Palestijnse guerillaorga-
nisatie.
In allerlei commentaren op
Nixons rede her en der
yyygw over de werei,j wordt be-
■zrjtel toogdi dat ze maar weinig
nieuws bevat. Een opmerking,
die juist is en tegelijkertijd
niet juist. Nixons Vietnambe-
leid was namelijk tot nu toe weinig dui
delijk en dat is het nu wel geworden:
een belangrijk nieuwsfeit derhalve. In
feite echter heeft hij het verzachte be
leid, zoals president Johnson dat de
laatste maanden voorstond, tot het zijne
gemaakt: terugtrekking van de Ameri
kanen wordt in uitzicht gesteld, zij het
geleidelijk en onder zeer bepaalde voor
waarden. Het nieuws houdt dus tevens
in. dat de Vietnamoorlog van Johnson
nu ook die van Nixon is geworden. En
dat weer betekent, dat er eigenlijk geen
sprake is van een essentiële verandering
in het Amerikaanse beleid. Nieuws, dat
in groter verband gezien geen nieuws is.
De toespraak van de Amerikaanse
president was vooral op het bin
nenland gericht, ze was namelijk
een poging om aan de felle tegenstan
ders van de Vietnamoorlog duidelijk te
maken, dat hier niet in een zwart-wit-
schema kan worden gedacht of gewerkt.
Die tegenstanders immers hebben een
eenvoudige oplossing bij de hand: de
Amerikanen horen niet in Vietnam, zij
dienen te worden teruggetrokken uit dat
land en wel onmiddel
lijk. En daarmee
WASHINGTON, HONGKONG
(AFP, RTR) Een stralende
president Nixon wees dinsdag
in het Witte Huis op de stapels
telegrammen met bijvalsbetui
gingen, die hij na zijn Vietnam-
toespraak had ontvangen en die
volgens hem afkomstig waren
van de .zwijgende meerderheid'
tot wie hij zich speciaal had ge
richt.
Maar uit het congres en de di
verse anti-oorlogsbewegingen
klonk veel kritiek op.
Senator Fulbright vond dat uit de toe
spraak .een zeer lage dunk van de
intelligentie van het Amerikaanse
volk' bleek. Hij zou de senaatscom
missie voor de buitenlandse betrek
kingen, waarvan hij voorzitter
(Zie slot pag. 3 kol. 7
TE WEINIG EENSTEMMIGHEID BIJ BASISONDERWIJS
MIDDELBURG De z.g. .be
leidscommissie onderwijs', die
zich tot taak had gesteld oin op
alle basisscholen in Zeeland en
West-Brabant, voorlopig bij
wyze van experiment, te komen
tot een .schooltoets', legt er het
bijltje bij neer. Reden is het niet
verkrijgen van voldoende mede
werking.
Er blijkt niet alleen verschil van in
zicht le bestaan doch de bestaande
inzichten bleken niet onder één noe
mer te brengen te zijn. Een en ander
leidde tot de conclusie dat niet op me
dewerking van alle scholen voor ba
sis-onderwijs gerekend kan worden.
De beleidscommissie ziet zich daarom
gedwongen het experiment niet ver
der voort te zetten. Het ideaal van de
beleidscommissie om te komen tot een
gemeenschappelijke procedure met
betrekking tot de overgang van het
basis-onderWijs naar het voortgezet-
ondervvijs in Zeeland en West-Bra
bant blijkt, helaas, nog niet realiseer
baar te zijn,' aldus merkt de commis
sie ip een communiqué op.
Aansluitend wordt de hoop en ver
wachting uitgesproken, dat ondanks
het niet hanteren van de door de com-
mogeïijk' zal verlopen. De commissie
is afgelopen zaterdag nog bijeengeko
men om te trachten een aanvaard
baar alternatief te bevinden, bijvoor
beeld door .toetsen' in te voeren die
slechts voor een bepaalde streek zou
den gelden. Men slaagde er echter
niet in uit de impasse te geraken.
Alvorens uiteen te gaan zal de com
missie zich nog slechts beperken tot
de afronding van de werkzaamheden
met betrekking tot de enige toets, die
de commissie, in april van dit jaar, op
de scholen in Zeeland en West-Bra
bant .gedaan' wist te krijgen.
Zoals gemeld richtte de commissie,
waarin onder andere vertegenwoor
digers van organisaties op het terrein
van het basis-onderwijs zitting heb
ben, zich vorig jaar via een memoran
dum tot gemeentebesturen, besturen
van scholen voor basis- en voortge-
Hulpmiddel
In dat memorandum werd onder meer
gesteld, dat de in werking tredende
wet op het voortgezet onderwijs de
mogelijkheid opent bij de keuzebe
paling van welke vorm van voortge
zet onderwijs het kind het beste kan
gaan volgen, niet meer behoeft te
worden uitgegaan van het schooltype
in de eerste plaats maar van het kind
schoolbesturen enz. in de gelegenheid
gesteld om hun kritiek en op- en aan
merking naar aanleiding van deze
eerste proef naar voren te kunnen
brengen.
De commissie geeft zelf deze reacties
kort samengevat als volgt weer: ,Een
aantal scholen voor basis-onderwijs
wil \erder gaan, een aantal scholen
wil doorgaan met andere school
toetsen, weer andere willen eerst tot
een inventarisatie en evaluatie ko
men van bestaande toetsen, een aan
tal scholen wil niet doorgaan, ook
niet met andere toetsen enz.'
baar achtte om tot een zo verant
woord mogelijke keuze te komen,
werd een .onderzoek naar kennis en
inzicht' met betrekking tot de nor
male leerstof van het basis-onderwijs
gekozen.
Naast deze toets achtte de commissie
onder meer ook een psychologische
test van het kind van belang doch het
feit, dat een dergelijke test niet ver
plicht kan worden gesteld, werd voor
een dergelijk algemeen onderzoek
als een nadeel beschouwd. Het lag in
de bedoeling om de gewenste toets,
die zich beperkt tot rekenen en taal,
dit jaar twee maal en in 1970 drie
maal af te nemen. Alvorens verder
te gaan werden na de eerste toets
de betrokkenen gemeentebesturen,
De commissie verwacht, dat in hel
naar haar mening nu ontstane va
cuum, de scholen voor basis- en voort-
toelatingsprocedure geregeld dient te
worden. Men heeft voorts de hoop nog
gevestigd op het in oprichting zijnde
regionaal pedagogisch centrum, dat
in 1970 met zijn werkzaamheden zal
aanvangen. Dit centrum zou. wanneer
eenmaal goed ingewerkt deze taak
tot de zijne kunnen maken, zo meent
de op haar laatste benen lopende
commissie.
Het stoppen van het experiment be
tekent intussen beslist niet. dat er
thans in Zeeland en West-Brabant in
geheel geen soortgelijke onderzoeken
naar de geschiktheid van de leerlin
gen voor de te kiezen vorm van voort
gezet onderwijs meer zullen worden
ingesteld. Zo zal het christelijk pe
dagogisch studiecentrum op de chris
telijke scholen voor het basisonder
wijs op Walcheren in april een zo
genaamde schoolvorderingenonder-
zoek gekoppeld aan een psychologi
sche test verrichten. De scholen voor
voortgezet onderwijs op Walcheren
hebben hieraan hun medewerking toe
gezegd.
V dCUllTTL Zll'd-Beveland is voorts de af-
spraak gemaakt, dat zolang er geen
sprake is van een centrale regeling.
men bij de keuze van voortgezet on
derwijs zal afgaan op het oordeel van
het hoofd van de betrokken school, de
uitslag van een psychologische test
en, in .twijfelgevallen', de leerling
voorts nog aan een schoolvorderin-
genonderzoek zal onderwerpen.
Grootste teleurstelling voor de be
leidscommissie onderwijs' is bij dit
alles, dat het werk ,onaf is gebleven.
«Hadden we een serie van twee of drie
toetsen kunnen laten afnemen, dan
had er toch nog iets constructiefs uit
gekomen. Dat is nu niet het geval,'
aldus de commissie.
daarmee is dan voor
hen de kous af. Voor
Nixon zou overigens
een dergelijke oplos-
ook wel makkelijk zijn: zijn popu
lariteit zou bij grote groepen in de Ver
enigde Staten met sprongen omhoog
gaan als hij inderdaad onmiddellijke te
rugtrekking van de Amerikaanse troe
pen zou afkondigen. De president ech
ter gaat ervan uit. dat dit wit-zwart-
schema niet bestaat, dat de werkelijk
heid heel anders is en veel ingewikkel
der, zodat hij eenvoudig niet in staat is
om het recept van directe terugtrekking
toe te'passen. Zijn toespraak was dan
ook in de eerste plaats een dringend be
roep op zijn tegenstanders om dat toch
te begrijpen.
Hoe zit die werkelijkheid dan in elk
aar? In de eerste plaats heeft zij
zo heeft Nixon duidelijk gemaakt
te maken met de binnenlandse si
tuatie van Vietnam. Een eenzijdig te
rugtrekken van de Amerikaanse troepen
zou voor bepaalde groepen van de be
volking daar trieste consequenties heb
ben: het bevrijdingsfront zou met me
nigeen korte metten maken. In de twee
de plaats zou een terugtrekking neerko
men op een duidelijke machtsverschui
ving in Azië, die weer gevolgen voor
diverse andere landen zou hebben en in
ieder geval het vertrouwen van de wes-
ters-georiënteerde en neutrale landen in
Azië in de Verenigde Staten zou onder
mijnen. Nixon heeft zijn landgenoten in
feite voorgehouden, dat Amerika nu een
maal een uiterst belangrijke functie
heeft in het machtsevenwicht in deze
wereld en daar ook naar moet hande
len. Een argument, dat zijn tegenstan
ders wel niet zal overtuigen, maar dat
in de machtsverhoudingen van dit mo
ment niet over het hoofd kan worden
gezien. De tegenhanger van de Verenig
de Staten, de Sowjet-Unie, doet dat
evenmin, zoals Tsjecho-Slowakije heeft
geleerd. Overigens heeft Nixon ook nog
een vleug nationalisme door deze argu
mentatie gemengd, namelijk door te be
togen dat een overhaaste terugtrekking
de eerste nederlaag in de geschiedenis
van het land zou zijn.
Johnsons oorlog, die van Nixon is
geworden. De consequenties zullen
de komende maanden wel duidelijk wor
den: de Vietnamoorlog blijft zonder de
minste twijfel de Verenigde Staten ver
deeld houden als voorheen, demonstra
ties zullen niet uitblijven, evenmin de
politieke botsingen, met name in het
Capitool. Of de toestand in Vietnam
zelf zal veranderen, hangt nu in de
eerste plaats van Noord-Vietnam af:
Nixon heeft namelijk ook voor de Noord-
vietnamezen duidelijk taal gesproken.
Hij heeft hun immers zonder omwegen
te verstaan gegeven, dat hij niet bereid
is om Zuid-Vietnam in de steek te laten,
maar slechts de Amerikaanse troepen
geleidelijk wil terugtrekken (met uiter
aard vervanging door de Zuidvietname-
zen). En vooral: de Amerikaanse pre
sident wenst geen nederlaag, .maar vre
de aan de conferentietafel. Zo gezien
was Nixons rede wel degelijk topnieuws:
ze heeft de lijnen aangegeven, waar
langs de huidige Amerikaanse regering
de Vietnamoorlog wenst te lïauideren.
Joimsons oorlog is daarmee die van
Nixon geworden.
Nieuw kamerlid
DEN HAAG (ANP) Tot nieuw lid
van de tweede kamer is dinsdagmid
dag toegelaten en beëdigd mr H. J.
Roethof te Den Haag. tot dusver werk
zaam op het ministerie van buitenland
se zaken.
De heer Roethof werd benoemd ver
klaard in de vacature, ontstaan door
het vertrek uit de kamer van mr
F. H. J. M. Daams. lid van de kamer
voor de Partij van de Arbeid.
,KU1TENB1JTER'
HAPT WEER TOE
AMSTERDAM (ANP) Een
21-jarige vrouw is maandagavond
in de Vondelstraat in Amsterdam
door een onbekende man in de
rechter kuit gebeten. Terwijl zij
gebukt stond om het slot" van
haar fiets te openen, voelde de
vrouw plotseling een scherpe pijn
aan haar been.""Toen zij zich om
draaide zag zij een. man hard
weglopen. Een afdruk van een
gebit en een bloeduitstorting in
haai-, volgens een politieman wel-
fevormde kuit vormden het dui-
elijke bewijs dat zij slachtoffer
van een .kuitenbijter' was gewor
den.
