TWINTIG
LIMONADEFLESJES
EN EEN
AVONDJE
POLITIEK CAFE
IN HET
KOTJE
NOGMAALS
,DE PRIJZENKOORTS'
KRISKRAS DOOR HET
HULSTERSE LAND (II)
extiA
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
IS EEN STUKJE WERELD'
VZOUMNKOiSr
WOENSDAG 16 APRIL 1969
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Discussieleider KLERK
...geen gemeentepolitiek...
TERNEUZEN Jeugdclubhuis ,'t Kotje' aan de markt in Terneu-
zen. Het is vrijdagavond 11 uur als hoofdleider T. Klerk van de
Algemene stichting voor club- en buurthuiswerk' zich tevreden
over een bar met 20 lege limonadeflessen buigt en constateert:
Het is heel leuk gegaan. Toch aardig om te merken, dat iedereen
zijn eigen accenten legt in zo'n gesprek'. Dan heeft hij er drie uur
Traten achter een microfoon opzitten als discussieleider van het
.politiek café' dat afgelopen week zijn première beleefde.
Klerk had het vooruit gezegd: .La
ten we nu niet over gemeente po
litiek praten, die hoort bij de ge
meenteraad. Zeeuwsch-Vlaanderen is
een stuk van Nederland, een stuk
wereld'. De twintig cafébezoekers die
tussen 8 en 9 uur aanvankelijk
nog wat schuchter het zaaltje bin
nenkwamen hebben zich uitstekend
aan deze opdracht gehouden. Tegen
stellingen tussen zwart en blank, een
stevige scheut NAVO en nog meer
ontwikkelingshulp waren de onder
werpen waarop zii zich hoewel
niet letterlijk de tanden stukbe
ten. Vrijdag over veertien dagen ko
men ze weer. lijfblad .Hitweek' op
zak of ,De Kapitalist', het huisor
gaan van de federatie van jongeren
groepen in de PvdA. dat op een aan
tal tafeltjes was neergelegd door een
ijverig lid. Een jongen die zich tij
dens ée avond meer zou laten horen,
al werden propagandistische gelui
den door de discussieleider schielijk
afgeremd met de opmerking .net
Ster-reclame'. Als het tégen half
3cht loopt de offciële aanvangs
tijd van dit eerste .politiek café' is
Klerk wéér achter het barretje,
maar nu om stevige bakken koffie
in te schenken wel minder opti
mistisch dan 3 uur later. De tien jon
gelui in het zaaltje schijnen niet
bijster geïnteresseerd in politiek.
Enkele kondigen terwijl de dis-
cusieleider al achter zijn met een
microfoon de enige gezegende
tafeltje zit, aan naar een concurre
rend clubhuis te zullen verdwijnen.
't Mag: één avond moet het beatge-
weld wijken voor minstens zo opge
wonden gesprekken.
AMBONEZEN
Middenin het probleem of Ambone
zen en Surinamers wél of niet in
Nederland kunnen blijven en of ze
moeten worden opgevangen, gaat de
deur open: twaalf Sint-Jansteense
jongeren, verenigd in een actiegroep
die ter ondersteuning van de
ontwikkelingshulp een eenmalig
krantje uitgeeft dat, Geen Fabeltjes
krant' heet. kornen binnen. .We had
den hier heel iets anders verwacht',
zeggen ze. 't Lijkt een grapje: tien
minuten later debateren ze volleerd
over Surinamers méé. Klerk rondt de
discussie met enkele woorden af.
.Laten we het nu zo stellen: jullie
zijn er voor dat Surinamers en Am
bonezen in Nederland worden opge
vangen. maar als ze het hier met
fijn vinden moeten ze terugkunnen
Akkoord?'
MAO
tijcongres, dan
NAVO gaan toch maai* riskant', zegt
een andere bezoeker. .Nederland valt
toch op Amerika terug als er oorlog
komt', is de mening van een jonge
man die in Amsterdam studeert, al
eens in een paar protestoptochten
heeft meegelopen en het betreurt dat
maar zo weinig mensen echt voor
een doel de straat opgaan. Dat er
serieus bekeken moet worden wat
Nederland desnoods in kleiner ver
band voor de vrede kan doen vindt
iedereen en Klerk mag het vertel
len. De man van .De Kapitalist' roert
zich duidelijk helemaal vanuit z'n
binnenste bij de behandeling van
de ontwikkelingshulp. .Die ;s hele
maal niet effectief, wat helpt het als
we beha's voor Biafra inzamelen,ter-
wijl die mensen kreperen van de hon
ger.' Een ongepast grapje vindt Sint-
Jansteen. Een gebrïïd lid van de ac
tiegroep daar, komt direct aandragen
met een wereldwyd plan om arme
landen (.nee, niet op de landen let
ten: op de arme mensen', wordt hem
tegengeworpen) er binnen een rede
lijke tijd bovenop te helpen. Er moe
ten tariefmuren worden afgebroken,
kortom: het is de hoofdzaak een eco
nomische zaak. waar het om gaat.
.Enne die vrijwilligers dan en dat
geld? Persoonlijk vind ik.. probeert
iemand.
PILSJE
Als het ondertussen 11 uur geworden
is. doet Klerks microfoon voor de
laatste keer dienst. Jedreen bekijkt
het op zijn manier, iedereen legt ei
gen accenten. Toch geloof ik dat de
ze discussie heel nuttig is geweest.
Alleen moet het er niet bij blijven,
dit gesprek zal als het goed is
concequenties dienen te hebben. Als
we nu allemaal eens meehielpen om
ets te bereiken, dan komen we er toch
ook. Jullie u:t Sint-Jansteen hebben
dat begrepen. Succes met die actie,
het is een begin.' En dan zit drie uur
praten er volledig op. Opposanten
gaan samen een pilsje drinken en
iedreen wil persé een nummer van
.De Kapitalist' en van .Geen Fabel
tjeskrant'. Want die gaan gewoon
samen na zo'n discussie
De NAVO en een eventuele ontwa
pening van Nederland blijkt heel wat
problemen op te leveren. ,We moe
ten gewoon ontwapenen en het geld
aan ontwikkelingshulp geven', stelt
iemand vast. Hij komt .Geen Fa
beltjeskrant' uit Sint-Jansteen.
,Maar ja. als je nu leest wat Mao
Enige tijd geleden schreef ik in deze Iwek over de
prijsstijgingen sinds de invoering van de btw op 1 ja
nuari jongstleden. Ik stelde toen. dat het ridicuul icas
zogeheten prijsbewustheid van de huisvrouw te eisen
bij het kopen van de dagelijkse consumptieve behoef
ten. Ik zei er ook bij, dat men bij de aanschaf van
duurzame gebruiksartikelen meestal met over één nacht
ijs gaat en, keurend en kiezend de prijzen hiervan wel
iegelijk vergelijkt. Het wachten, zo besloot ik dit
stukje, is nu op een algemene prijzenstop die dan moet
ivorden gecontroleerd door de mannen van de econo
mische controle dienst.
Eerder liet ik in hetzelfde stukje op ludieke wijze
doorschemeren, dat ik het succes van deze immense
taak met zovele facetten, niet erg hoog aansloeg. Bij
een dergelijke controle moet mijns inziens, stel, dat
het mogelijk is, deze uit te oefenen te beginnen -bij de
fabrikant en de ondernemer en te beëindigen bij de
detaillist, niet alleen de prijs worden vergeleken, doch
ook, om maar enkele dingen te noemen, de kwaliteit
en het gewicht. Sinds ik dit schreef zijn de prijzen met
spronge omhoog gegaan en speciaal de laagste inko
menstrekkers hebben hiermee een harde noot te kra
ken. Dit is een loze kreet, doch een feitelijke waarheid
die bewezen zou kunnen ivorden door een onderzoek
bij deze categorie. De laagst betaalden zijn heus niet
alleen diegenen die voor hun levensonderhoud louter
-ijn aangewezen op de aow of een sociale uitkering.
Men denke toch niet, dat de duizenden werknemers die
het met het maximum bruto loon van HO gulden per
week moeten doen met deze exorbitante stijging van
het dagelijkse levensonderhoud plus een huurverhoging
van 6 procent gemakkelijk hebben.
Dat ik met mijn mening niet alleen sta, bleek bij het
prijzendebat in de tweede kamer van vorige week
woensdag. (9 april). Daar liet mevrouw Gerda Brauti-
gam, lid van de Partij van de Arbeid-fractie een kri
tisch geluid horen ten aanzien van het beroep dat mi
nister De Block had gedaan op de prijsbewustheid van
die huisvrouw en waaraan hij de mededeling had ver
tonden, dat juist dit gemis aan prijsbewustheid d
wijzen zo hoog deed oplopen.
Ie kunt van de huisvrouw toch niet verlangen dat z
:oor de cervelaat naar de ene slager loopt, voor de ver
e worst naar de andere en ga zo maar door', aldus a
'.f gevaar digde. Mevrouw Brautigam noemde dit i
'eze moderne tijd een enorme verspilling van de
■uisvrouws tijd. Ook zij was van mening dat. het pi
iliek voor duurdere gebruiksartikelen wel prijsbewust is
Maar om op alle artikelen en voortdurend zo prijsbe
wust te zijn als van de minister moet, dat. brengt de
huisvrouw terug naar haar status van het jaar 1900.
Zeer behartenswaard en juist vond ik tenslotte haai
opmerking dat niet de consumenten, doch de overheid
had moeten zorgen dat de prijzen niet zo sterk stegen.
En nu is er dan eindelijk die algemene prijsstop uitge
vaardigd en de minister heeft zelfs toegezegd het le
gioen der 250 van de economische controle dienst dit
met het toezicht wordt belast, uit te breiden met 200
Uit veel reacties blijkt, dal het vertrouwen in het
succes van de prijzenstop niet erg groot is. if en ver
wacht in vakbondskringen die hun eisen van een 2-
procents loonsverhoging gegoten hebben in de vorm
van een premie-aftrek voor sociale lasten met de
maatregel hoogstens een prijsstabilisatie te bereiken,
echter geen daling. Ik vraag mij af, of het hele pakket
van oorzaken die tot prijsverhoging leiden, niet op èèn
punt- kan worden gecompenseerd. Ik bedoel het drastisch
verminderen of de algehele afschaffing van de omvang
rijke hoeveelheid reclame-folders, met of zonder reductie
aanbiedingen waarmee wij dagelijks via onze brievenbus
worden verblijd. Ik acht het effect dat met deze folders
beoogd loordt, namelijk het stimuleren van de verkoop
van een bepaald artikel, nihil, aangezien niemand ze
leest. We zijn oververzadigd en beurs bekogeld met
folders en aanbiedingen, we zijn erdoor afgestompt en
ze leveren een groot aandeel in ons huisvuil. Reeds
enkele malen nam ik waar hoe in winkels verpakking
1 im de gekochte waren mee naar huis te nemen, resoluut
werd geweigerd met de motivering: ,ik weet toch al
niet waar ik met al dat papier moet blijven'. In mijn
ogen handelden deze vrouwen zeer verstandig.
'Iet is gelukkig niet meer zo als vlak na de oorlog,
oen we een aanbieding in onze bus als iets bijzonders
■rvoeren en er op een holletje achteraan gingen en
■snoods voor in de rij gingen staan. Afschaffing of
'.rastische beperking van deze ongevraagde en door
'en enkele huisvrouw op prija gestelde papierwinkel,
lóeten de verkoopprijzen drukken omdat het een kos-
snverlaging betekent. We zouden niets missen, aange-
ien er nog altijd advertentien dagbladen zijn die
cpaalde artikelen een extra accent kunnen geven.
En de huisvrouw zou verlost zijn ion de verschrikke-
'ijke steeds groeiende papierchaos.
I roeger kon men bij zogehete- gegoede burgers een
bedrukt karton tegen raam of huisdeur aantreffen met
Ie hatelijk-onbarmhartige tekst: Aan de deur- wordt
niet gekocht. In deze tijd zou het niet kwaad zijn er
ren aan te brengen tref. het verzoek verschoond fe mo
gen blijven van reclame-folders.
Politiek café: lekker uitpraten.
Er is aandachtig geluisterd in Het Kotje.
VAN
D'EE
TOT
HONTENISSE
Ongeveer half december vorig jaar, als u het
zich nog kunt herinneren, narn ik u mee op
een dwaaltocht door het Hulsterse Land.
Kort bij het oostelijk einde van de Vogelkreek,
tot bij één van de oudste boerderijen uit de
streek (1242 staat op het hek te lezen), ein
digde onze tocht. De trouwe lezer, wellicht
enigszins bekend met het Land van Hulst
zal hebben bemerkt, dat de onderschriften
van de destijds geplaatste foto's, althans van
de middelste en onderste werden verwisseld
en respectievelijk hadden moeten luiden:
terzande met Groenendijk, vroeger
twee afzonderlijke delen, nu geheel
aaneengebouwid is de hoofdkern van
de gemeente Hontenisse een welva
rend dorp met veel oude geschiede
nis. Maar als u daar het fijna van
zou willen weten moet ik u verwij
zen naar een boek getiteld: .Geschie
denis van Hontenisse' geschreven
door Z. E. pater Amedeus Fruy-
cier, S O. Cist. Of het boek nog in
de handel is te krijgen meen ik te
moeten betwijfelen. Waar ik u wel
opmerkzaam op wil maken als u
rustig op uw brommertje of üw fiets
komt aanrijden, is een in het groen
verscholen kerkje, links van de weg
als u Kloosterzande binnenrijdt. Het
is een overblijfsel van de vroegere
eens zo trotse Lusthof ,Het hof le
Zande', eens de kern van het dorp
Kloosterzande.
Dit Hof werd in 1859 gesloopt, waar
bij de .Kloosterkapel', hoewel al ge
deeltelijk verwoest, is gespaard ge
bleven. Sedert 1648 was deze kapel
bestemd voor de hervormde eredienst
en heeft die bestemming tot vandaag
de dag behouden. Na de restaura
tie onder andere in 1922 en later
:s het kerkje de moeite van het be
zichtigen best waard. Vóór de fraaie
oreekstoel (zie afb. nr 1) ligger
nog 4 oude grafstenen met opschrif
Sen van deze opschriften, nog bij
;nnder duidelijk gebleven vindt u a
afbeelding nr 2 hierbij afgedrukt.
Voor het geval de mseriptre voor 1
was klein mocht zijn uitgevallen
iet volgende staat daarop te lezen
Hier licht begraven den eersamer
inde discreten Joannes Crombeen sa
•g'her Memorie in syn leven Nota-
iel van HuLster Ambacht,
Overleden 26 Juni an-o 1689'. En
beste medereizigers, onze tocht was
vandaag niet t egroot: rust u toch
maar even uit: op het dorpsplein is
hier keuze genoeg.
Dan hoop ik u de volgende keer via
.Het Heilige Land' in de stille Noord-
OOosthoek van het Hulsterse Land
binnen te voeren. J. de Vries.
Voormalig kerkje Pauluspolder' en
,Oude boerderij Lettenburg'.
DLt even ter voorkoming van misver
stand!
Van de oude .burght' .Lettenburg'
is niet veel overgebleven, maar de
mooie oude woning, met witgekalkte
muren doet het in het landschap
best. Valkbij Lettenburg werd nog
rond 1880 een zogenaamde .Meest-
oof aangetroffen, één van de 7, die
in het Land van Hulst te vinden
waren.
Voor wie het woord ,Meestoof' wei
nig zegt volgt hier een korte toe
lichting: Meekrap, dat destijds op
de zware kleigronden werd verbouwd,
was een 2 tot 3-jarige wortelplant.
Ze werden .gestoken' (gedolven),
naar de Meestoven (stove is kachel)
vervoerd, gedroogd onder een bepaal
de temperatuur (50-60 graden C).
De wortelstokken werden gepeld, ge
malen en het eindprodukt was een
ode verfstof. Rond 1870 werd dit
orodukt verdrongen, toen het als
hemlsch produkt .Alzarine' uit kool
eer werd bereid. De tegenwoordige
jewoner van Lettenburg, de heer De
3aar wist me te vertellen, dat hij
üj het ploegen nogal eens op funda
menten stoot die wel van de Meest-
of kunnen zijn. Of dit wel juist is
laat voor mij niet vast; 't zouden
ok overblijfselen kunnen zijn var
eel oudere datum en wel van het
irt St-Anna. dat hier vlakbij heef
'elegen.
Jenoeg over Lettenburg Om de
oofdweg Hulst - Perkpolder te b-.
eiken hebben we slechts enkele hon
ierden meters nodig. We volgen dez>
if en toe zeer drukke weg in dc
ichting Kuitaart en Kloosterzande
vaarbij we bij Kuitaart rechts eer.
nooie stenen molen passeren, waar
le heer Van Jole woont die. dat heb
k bij ervaring, alles afweet van mo
lens!
De hoofdweg snijdt vlak bij Kuitaart
de Grote Vogel van de Kleine Vogel
en liefhebbers van vissen zouden hier
hun hart nog kunnen ophalen. Kloos-
