Zaamslag speelt sportief spel
HET
SLUIMERENDE
SINT
KRUIS
extiA
vlaand
DORP WIL CENTRALE SPORTVERENIGING
WIELRENNER
DE FEBER
VERKOCHT
ZIJN
FIETS
tinjDAG 14 JUNI 1968
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
ZAAMSLAG Wanneer omstreeks september de nieuwe gymzaal van Zaamslag klaar is,
hoeft het gemeentebestuur echt niet bezorgd te zijn dat het gebouw ook maar één avond in de
week leeg zal staan. Het dorp heeft tegen die tijd namelijk een flink uit de kluiten gewassen ver
eniging, waar liefhebbers van de meest uiteenlopende takken van sport een onderkomen vinden.
Hoe de zaken precies in hun werk zijn gegaan vertelt de heer P. de Leeuw, een van de bestuurs
leden van het comité dat zich met het project ,Sde s van sport, bemoeit.
,We zijn jarenlang Dezig geweest om
een gymzaal te krijgen. Aanvanke
lijk lagen er plannen om de bouw
te realiseren als onderdeel van de
nieuwe o 1 s. later wilde men hem
incalculeren bij de cvo-school en er
is zelfs gedacht aan hot voormalige
hervormd verenigingsgebouw en de
oude o 1 s aan de Veerstraat als tij
delijk onderkomen. Het gemeente
bestuur slaagde er echter enige tijd
geleden in medewerking te krijgen
bij de bouw van een nieuwe zaal an
nex zwembad aan de Sportlaan, in
de buurt van de sportterreinen. Dit
was voor ons actiecomité aanleiding
om te bekijken in hoeverre de di
verse sporten bedreven kunnen wor
den binnen één organisatie.' Op ini
tiatief van de heer F. Dieleman, hoofd
van de o 1 s en collega van de heer
De Leeuw, die de cvo-school leidt,
rolden er bij alle inwoners enquête
formulieren in de bus, waarop men
zijn voorkeur voor bepaalde sporten
kenbaar kon maken. Er kwamen er
250 retour, met daarop de meest
uiteenlopende wensen. ,Als actieco
mité zagen we voorlopig reëele kan
sen voor korfbal, volleybal, atletiek
en gymnastiek, tennis, judo, tafel-
benms en zwemmen.' vertelt de heer
De Leeuw. Ze worden stuk voor stuk
ondergebracht in zg .secties.' Die
krijgen elk een apart bestuur met
een commissaris, die op hun beurt
het uit 3 mensen bestaande hoofd
bestuur (dat nog gekozen moet wor
den) bijstaan. Op die manier is er
binnen de organisatie een vrij grote
autonomie mogelijk maar men ont
komt, doordat het hoofdbestuur bij
verdeling van de donaten regelden, de
huur van de zaal, subsidieaanvragen
en de indeling van het gebruikssche-
ma van de ruimte regelend optreedt,
toch aan het gevaar van versnippe
ring naar buiten toe. De nieuwe ver
eniging noemt zich voorlopig sport
vereniging. Zaamslag (,een naam die
alles zegt') en er zijn al ontwerp
statuten.
OPRICHTING
competitie en het is de bedoeling,
dat datzelfde gebeurt met de volley
balsectie. Al met al is deze start op
brede basis in het tot dusverre op
de voetbalvereniging nu sport-
arme Zaamslag een opmerkelijk feit
.We hebben bijzonder veel medewer
king ondervonden,' aldus de heer
Dieleman. ,Het gemeentebestuur
staat achter ons en daarnaast krij
gen we steun van de middenstand bij
aankoop van sportkleding en derge
lijke. Je hebt hier hele gezinnen die
Hd zijn, zij het dan ook van diverse
secties. Dan wordt er een zekere
korting toegepast op de contributie-
betaling. Het is zo, dat de secties zelf
hun contributie regelen, dat is af
hankelijk van de kosten die ze moe
ten maken. Wanneer een korfbal-
groep meedoet aan de competitie en
daarvoor op reis gaat heeft dat van
zelfsprekend Invloed op de kas. We
rekenen als vereniging in zijn totali
teit op 250 leden.'
dat ook een zwembad en tenniftfia-
nen omvat. De grond waarop het
complex is geprojecteerd was aan
vankelijk bedoeld voor industrieves
tiging, maar omdat de belangstel
ling tegenviel besloot de gemeente
er een andere bestemming aan te
geven. Zowel de gymzaal (voor de
firma die hem neerzet een .model
zaal') als het zwembad zijn uitste
kend geoutilleerd. Beide worden bij
voorbeeld vanuit één punt verwarmd,
waarbij het water van het bad een
temperatuur kan bereiken van 23
graden. .We krijgen meer dan voor
alleen de scholen noodzakelijk Ie.'
vindt de heer Dieleman. En daarnaar
hebben hij en zijn bestuursleden (de
dames De Haas en Dobbelaar en de
horen J. Haak Visser, J. Hamelink
en P. de Leeuw) dan ook gehandeld,
de afgelopen maanden.
SPORT
COMPLEX
Het gereedkomen van de gymzaal
staat niet op zichzelf. Het gebouw
is opgenomen in een groter geheel,
Zaamslag kreeg er in een klap een
bruisende organisatie bij. en dat in
een gemeente waar de enige sport
activiteiten uen jaar lang werden
bedreven door de voetbalvereniging.
Hoe staat die tegenover een groter
verband? De heer Dieleman: .Er zijn
informele contacten geweest, maar
daar bleef het voorlopig bij. Men
staat er in voetbalkringen toch wel
wat huiverig tegenover en daar
speelt misschien mede de angst om
leden te verliezen een rol bij. Een
breder opgezette sportvereniging
bergt natuurlijk altijd de kan* la
zich dat hij mennen weghaalt die
voorheen, omdat er nu eenmaal geen
keus was. zich maar Wj de voetbal
vereniging aansloten. Maar daar
staat tegenover dat de voetbalclub
dan kan rekenen op mensen die rich
echt voor deze sport intenweren.'
En de heer De Leeuw: .Mijns lnriens
komt een sport-minded maken van
Zaamslag de voetbalclub alleen maar
ten goede'. Een ander probleem
waarmee men te kampen heeft is
het aantrekken van deskundige trai
ners en leiders, dat manifesteert zich
bijvoorbeeld bij de gymnast!ekaeetie.
,Je start met vijf groepen van di
verse leeftijden. Hoeveel mensen heb
je nodig, welke taken krijgen zij?
Eenzelfde feit doet zich voor bij het
judo. Maar dat probleem willen we
oplossen door een sportschool in te
schakelen. Ik heb trouwens de indruk
dat die andere problemen met het
aantrekken van trainers zich op wat
langere termijn ook wel oplossen.'
meent de heer Dieleman. Wanneer
hij bij de gymzaaWn-aanbouw staat
steekt hij zijn hand op naar de voor
zitter van de korfbal sectie, een tuin
der, die voor dit complex een deel
van zijn grond heeft moeten afstaan.
.Hij deed het graag, trouwens anders
word je ook geen voorzitter van de
korfbal.' Een staaltje dat symbo
lisch mag beten. Al zien ze er in
Zaamslag echt de dramatiek niet van
in: t Is toch immers voor de sport
vereniging?...
In een aantal gevallen draaien kwa
men ook de secties al officieel van
de grond. Daarover vertelt de heer
Dieleman, die optreedt als voorzit
ter van het comité. .Korfbal» begon
vier weken geleden met zo'n man of
twintig en nu zijn het er al veertig.
Voor de gymnastiek kwamen er 80
aanmeldingen binnen, de volleybal
werkt met 30 leden en de sectie
tafeltennis telt er 20. Volgende
week donderdag gaan we beginnen
met het judo en daarvoor zijn zo'n
25 liefhebbers.' Bij de oprichtings
vergadering zijn vaak vertegenwoor
digers uit de hogere regionen van
de betreffende sporten aanwezig om
de mensen enigszins wegwijs te ma
ken. De korfbal speelt mee in de
}/oorzitter Dieleman
veel medewerking
Bouw nieuwe gymzaal
geen dag leeg
FAVORIET
SLUISKII
SLUISKIL A maf cur Willy de Fe-
ber uit Sluiskil heeft dezer dagen
zijn racefiets aan de schaarse) wilgen
in zijn woonplaats gehangen om zich
vol goede moed aan de versterking
van het Sluiskilse voetbalelftal te
wijden. En daarmee verliest het dorp
aan het Kanaal zijn enige coureur,
juist voor er op 13 juM een wed
strijd wordt gereden. Hoe kwam 22-
jarige De Feber tot zijn besluitf
,Ik vond het moeilijk worden om de
wielrennerij met mijn werk bij de
NS 31 te combineren. Natuurlijk
speelt er meer mee. Bijvoorbeeld het
feit dat ik de laatste seizoenen ben
teruggevallen wat de prestaties aan
gaat. Daar is de militaire dienst
deels schuld aan. Je kon je veel min
der concentreren en dat merk je pas
goed als je daarna- weer aan koersen
MENSEN IN
DE SPORT
WILLY DE FEBER
...aan de wilgen.
gaat doen. Veertien dagen geleden
reed. ik. in Hoofdplaat. Ik kreeg er
een leklce band en dat is de aanlei
ding geioorden om er definitief een
punt achter te zetten.'
In totaal acht seizoenen wasde
SluisktUenaar bij diverse wedstrijden
te vinden: hij reed er zo'n 400, ein
digde in 205 koersen bij de eerste 10.
.Mijn topperiode beleefde ik in 64
Ik won bij de nieuwelingen 8 koer
sen en reed mee in vier klassiekers
de omloop van de Maasvallei (2e),
het land van Bart je in Assen (Ze),
de Acht. van Bladel (Se) en het kam
pioenschap vau Nederland waar ik
1.0e werd'. De Feber kraam bij de
wielrennerij in zijn lagere schoolja
ren. Een van zijn onderwijzers orga
niseerde een soort wielercompetitie
van een dag of tien. WiUy eindigde
elke dag als eerste, reden genoeg,
vond hij, om een racefiets aan te
schaffen. ,Ik trainde mezelf. Twee
jaar heb ik bij de adspiranten ge
reden en anderhalf jaar bij de nieu
welingen. In die sectoren icon ik 15
wedstrijden. Maar ja, dat was alle
maal voor de dienst. Daarna ging het
gewoon niet meer. Op een gegeven
moment kom je voor de keus te
staan: wielrennen of werken, nou
het is bij mij het laatste geworden.'
Tijdens zijn loopbaan heeft De Fe
ber altijd veel steun ondervonden van
de wielersupportersclub Sluiskil. Men
vindt het daar dan ook jammei' dat
hij de sport eraan heeft, gegeven.
.Zeker gezien zijn resultaten als nieu
weling. Maar ja, icielersport is nu
eenmaal niet alleen van aanleg af
hankelijk. Daar komen heel wat meer
factoren bij kijken.' zoals een van de
bestuursleden het formuleerde. Willy
heeft zijn besluit echter maar me
teen radicaal doorgezet. Op de vraag
waar zijn uitrusting is gebleven ant
woordt hij Verkochtalles de deur
uit binnen een paar dagen.'
Het lijkt wel of het leven in Sint-
Kruis stil staat. Komende vanaf Aar
denburg ziet men reeds van ver de
toren staan, welke reeds in 1483
werd gebouwd. Wanneer men onbe
kend in de streek is denkt men een
grote gemeente aan te treffen. Niets
is echter minder waar. Gebouwd op
een hogere zandrug (aeolische vor
ming) ligt Sint-Kruis dromend tus
sen akkers en grasland. Piekerend
over het feit dat het dorp in 1941
haar zelfstandigheid werd ontnomen
en werd gevoegd bij de gemeente
Aafdenburg.
Oud is Sint-Kruis in elk geval wel.
Want reeds in een charter van de
Sint-Baafs abdij van 6 september
1292 werd het als parochie genoemd.
Ondanks de kleinheid en vergetel
heid wist de fotograaf A. van Over-
beeke het te vinden. Afgebeeld ziet
u de Dorpsstraat waar zich een be
langrijk deel van het dorpsleven
in afspeelde, (omstreeks 1900). De
meest linkse persoon op de foto is
Machiel Dhont. Deze woonde in Aar
denburg. Zijn beroep was horlogema
ker. Hij reisde zijn klanten af met
paard en wagen. Repareerde klok
ken, wekkers en horloges en wanneer
het niet anders kon, konden de klan
ten meteen een nieuwe wekker enz.
kopen. Daarnevens ook sieraden wel
ke bij de toen nog algemeen in ge
bruik zijnde klederdracht hoorden.
Naast hem staat de toenmalige smid
Van Baal. Hij deed zijn smederij
over aan Zonnvijlle, die in 1920 zijn
zaak vervolgens overdeed aan Lu-
cier, wiens bedrijf nog altijd in de
Dorpsstraat aanwezig is.
De persoon in uniform is veldwachter
Vonhout, oud-koloniaal, die er de
wind wel onder had bij de jeugd.
De drie vrouwspersonen zijn rasp
Digna Leempoel, Marie le Grand,
nu mevrouw Kaan. woonachtig in
Middelburg, van de rijwielfabriek
Transvalia, en Anna van Male, later
getrouwd met J. Hubregtse, kleerma
ker, ambtenaar burgerlijke stand van
Sint-Kruis, kantoorhouder van de
Pit aldaar. Zij kwamen in 1902
wonen in het huis waar nu het post
agentschap van de PTT Is geves
tigd. Eerst in 1939 kwam er een of
ficieel agentschap van de PTT in
Sint-Kruis. J. Hubregtse kwam in
1941 op wachtgeld toen de gemeente
Sint-Kruis werd opgeheven. Anna van
Male stamde af van Lodewijk van
Male, graaf van Vlaanderen, geboren
te Male bij Brugge, 1330-1384 (graaf
van 1346-1384). Achtereenvolgens on
derscheidt u op de foto van links
naar rechts: het café van Bram Lu-
cier, in 1912 overgenomen door de
familie Paridaen, het bekende café
waar in de tweede wereldoorlog door
de Duitsers een inval werd gepleegd.
Vader Paridaen en zijn vier zoons
werden toen weggevoerd. Daarnaast
het meestershuis, want Sint-Kruis had
toen ook nog een school met respec
tievelijk de bovenmeesters Risseuw,
De Windt, die voor de klas overleed
en Klaaysen. Onder hetzelfde dak
van het toenmalige gemeentehuis.
Het aanplakbord voor mededelingen
en aankondigingen ziet u duidelijk
hangené Daarnaast bevond zich de
woning van veldwachter Vonhout.
Rechts achterin de straat bevond
zich de Wilhelminaboom, welke enige
jaren geleden op .onverklaarbare'
wijze plotseling gerooid bleek te zijn.
Wist u dat omstreeks 1850 Sn deze
gemeente de laatste wolf in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen werd gescho
ten? Tussen Zandwijk en Boomdijk,
in het bosje van nu Dhont door de
toenmalige burgervader van Aarden
burg, Jacob Blindenbach.
H. Prent,
