SNEEUWPRINSES SPEURT
NAAR LUCHTVERVUILING
3
N ulfase pas na
zomer, herfst en
precies vastgesteld..
lente,
winter
IIISIbI
PEAFF
m
Indicatorplanten bij Vlissingen-Oost
Koekjes van Tesink
AGRARIËRS ZIJN BEDUCHT VOOR
TE VEEL FLUOR IN DE PLANTEN
BEDUCHT
NIET EXACT
LUZERNE
FLUOR: GOED
EN SLECHT
Roet
m
j A-
mwm
GLOBAAL
Luikse bol
HUISRAADACTIE
VOOR KAMEROEN
DODE PUNTEN
WAANZINNIGE
VARIATIES IN
VERVUILING
Heel jaar
Verwarming
INCIDENTELE METINGEN VAN
HOECHST WAARDELOOS
Aan alle bezitsters van
een oude naaimachine!
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 5 DECEMBER 1967
WAGENINGEN/GOES/VLISSINGEN
Haar naam: Sneeuwprinses. Haar kleur: wit als sneeuw. Haar
familie: gladiolen. Haar nut voor het instituut voor het planten-
ziektekundig onderzoek (IPO) in Wageningen: de onderzoekers
kunnen aan haar bladeren zien of de lucht wel of praktisch niet
met fluor verontreinigd is. Ir A. van liaaij, fysioloog van het IPO,
noemt haar wat zakelijk ,een goede indicatorplant'. Om de weten
schap en het onderzoek naar de nulfase van de luchtverontreini
ging te dienen maar niettemin in alle schoonheid is zij in de afge
lopen zomer op vier proefveldjes in en bij het Zuid-Sloe opgebloeid.
Dankzij Sneeuwprinses en ook dankzij vele andere proeven kan
ir Van Raaij nu zeggen: ,Tot nu toe is er niets aan de hand. De
lucht is nog zuiver'.
Men weet het: het provinci-c be
stuur van Zeeland heeft het IPO
in Wageningen en het instituut voor
gezondheidstechniek in Delft a rai-
son van 50.000 gulden opgedragen
de zogenaamde nulfase van de lucht
verontreiniging vast te stellen. An
ders gezegd: vast te stellen hoeveel
schadelijke stoffen de lucht in en
rond Vlissingen-Oost bevat nu er
nog geen chemische gianten als
Hoechst in bedrijf zijn. Voor de pe
riode mei tot december volgend jaar
is er nog eens 90.000 gulden voor
dit onderzoek uitgetrokken.
Het onderzoek richt zich met name
op twee .luchtcomponenten', zoals het
in het vakjargon van de wetenschaps
mensen heet. on dat zijn dan globaal
gezegd: zwaveldioxyde en fluor. Nu
zijn de landbouwers en veetelers die
in hun nabijheid chemische bedrijven
zien verrijzen nog het meest beducht
goedje tast verschillende bolgewas
sen (tulpen en gladiolen bijvoorbeeld)
en ook enkele fruitgewassen (prui
men en zwarte bessen om er twee te
noemenaan.
Zit er teveel fluor in de lucht,
dan zit er alras ook teveel fluor
in het gras en derhalve ook al spoe
dig teveel fluor in het vee. En te
veel fluor veroorzaakt schade aan
het vee: bij jong vee beschadiging
van het gebit en later vlees- en
melkschade. De veehouders bij Sas
van Gent kunnen ervan meepraten.
Derhalve kreeg het IPO en dus
ir Van Raaij de taak te bepalen
hoeveel fluor er anno 1967 via de
lucht in de planten in en rond Zuid-
Sloe zit. Ir Van Raaij: ,Er is in de
lucht altijd wel een heel geringe
basisconcentratie aanwezig, ook in
gebieden waar men het probleem
van de luchtverontreiniging niet
kent.' Het resultaat van het onder
zoek van liet IPO was dan ook dat
er wel fluor ontdekt werd, maar ln
een vrijwel te verwaarlozen hoeveel
heid.
kundige van het IPO zegt is op
de proefveldjes toch ook een plant
die sterk reageert op zwavel in het
onderzoek betrokken. Deze .zwavel-
gevoelige' plant is een bekende: lu
zerne. .Ook dat is in de eerste plaats
een visuele indicatorplant'. aldus
de heer Van Raaij. Met andere
woorden: de onderzoekers wachten
alleen af of de plant zichtbare symp
tomen gaat vertonen en zij onder
zoeken de plant vooreerst niet in het
laboratorium.
Ook buiten de proefveldjes wer
den monsters getrokken. In de
eerste plaats de reeds genoemde
grasmonsters. Maar bij het speu
ren naar de aanwezigheid van
fluor werden in verschillende
boomgaarden in de omgeving van
het Zuid-Sloe ook monsters geno
men van pruime- en appelblade
ren.
.Door dit alles hebben we de nulfase
niet exact maar globaal vastgesteld',
aldus de heer Van Raaij, .als straks
Hoewel .zwavel voor ons op de twee
de plaats komt' zoals deze des-
l ADVERTENTIE/
Snoep
verstandig
eet 'n appel
in mei volgend jaar Hoechst gaat
draaien, intensiveren we het onder
zoek. Dan komen er meer proefveld
jes en ook op grotere afstand van
de industrie.'
Waarom is de nulfase niet exact vast
gesteld door het LPO? ,In een nog
zo schoon gebied als de omgeving
van Vlissingen-Oost kunnen we vol
staan met globale gegevens. Om een
voorbeeld te noemen: de Sneeuw
prinses op onze proefveldjes bij het
Zuid-Sloe kreeg geen dode punten.
Dus was er zeer weinig fluor. Als
je die plant bijvoorbeeld hier in Wa
geningen zou zetten, zag je wel dode
punten, want er is hier ongetwijfeld
meer fluor door de aanwezigheid van
steenfabrieken langs de Rijn. In klei
komen namelijk fluorverbindingen
voor", aldus ir Van Raajj.
Geruststellend vindt de heer Van
Raaij het ook dat Hoechst zelf ook
om dit onderzoek heeft gevraagd. En
het IPO-onderzoek heeft globaal
als het mag zijn toch duidelijk
aangetoond dat op het punt van
fluor Vlissingen-Oost anno 1967
nog een schoon gebied is.
GOES Landbouwers en veete
lers vrezen vooral een verontreini
ging van de lucht door fluor.
Want (teveel) fluor kan plant en
dier beschadigen. Fluor kan bij
voorbeeld het zich ontwikkelende
gebit van rundvee ingrijpend be
schadigen. Hoe valt dit te rijmen
met een zaak als fluoridering van
het drinkwater voor de mens?
Fluor toevoegen aan het drink
water om het gebit sterker te ma
ken
Dr J. Tesink, directeur van de
stichting gezondheidsdienst voor
dieven in Zeeland te Goes, mag
zich dan voora! gespecialiseerd
hebben op rundvee hij promo-
dissertatie .Fluorvergiftiging bij
veerde in 1954 te Utrecht op de
runderen en haar beïnvloeding
door het toedienen van alumini
umsulfaat' toch kent hij ook
de invloed van fluor op het men
selijk gebit.
Een te veel aan fluor kan het gla
zuur van een gebit in ontwikke
ling zowel bij mens als dier
zo ernstig vervormen dat er ten
slotte beschadigingen ontstaan:
bijvoorbeeld een grillige bedek
king met het glazuur waardoor
op enkele plaatsen op tand of kies
deze beschermende laag helemaal
ontbreekt.
Fluor heeft echter ook de eigen
schap het glazuur veel harder en
sterker te maken. Bovendien is
fluor een uitnemend bestrijder
van de zogeheten melkzuurbacte
riën, die cariës (zeg maar: tand
bederf) veroorzaken. Conclusie:
als fluor in de juiste (geringe)
dosering wordt toegevoegd aan
het drinkwater ontstaat er een
sterk gebit.
(ADVERTENTIE)
van andere luchtverontreinigingen
(fluoride, chloride, sulfaat, gewoon
roet, om er enkele te noemen) wor
den vastgesteld.
ss p>m
i-T -
r 'j V' r
IISSSS
Het gehalte zwaveldioxyde wordt
met name vastgesteld door de
24-uurs-meters die zoals in het
begin vermeld, opgesteld staan
in Vlissingen, Middelburg, Sou-
ourg, Nieuwdorp en Borssele. De
ze apparaten zuigen met behulp
van een pomp lucht naar bin
nen en met de lucht de stan
daardrook' zoals de heer Bras
ser het noemt een mengsel
waar roet een belangrijk be
standdeel van is alsook eventueel
aanwezige gassen, met name dus
zwaveldioxyde.
Deze vijf apparaten leveren ir. Bras
ser twee uitkomsten op. De binnen
gezogen lucht wordt namelijk eerst
gefiltreerd: op het filterpapier blij
ven roet en andere vaste bestand
delen achter. Daarna komt de lucht
in een zogenaamde wasfles waarin
de gassen achterblijven.
In de rimboe van Afrika ligt Ka
meroen waar men momenteel be
zig is om een sociaal centrum te
stichten ten behoeve van de bevol
king.
Hiervoor vragen wij nu eens geen
geld, maar huisraad zoals linnen
goed, keukengerei, gereedschap, ba
bykleertjes, bedden, dekens enz, om
daarmee dit centrum te kunnen in-
Ir Van Raaij noemde het onderzoek
,niet uitgebreid'. Voor het IPO dat
dus met name het fluorgehalte in
planten vaststelt was dat ook
niet nodig: men kan volstaan met
globaal vast te stellen dat er op
dit punt praktisch van geen vervui
ling sprake is. Niettemin kreeg ir
Van Raaij toch wel enkele exacte
cijfers in handen. Zo werden bijvoor
beeld grasmonsters van verschillen
de plaatsen in en rond het Zuid-Sloe
geanalyseerd in Wageningen, waarbij
het fluorgehalte precies werd be
paald.
Vier proefveldjes lagen er in de
afgelopen zomer op circa twee
kilometer van het industriële mid
delpunt in het Zuid-Sloe. Ze la
gen ten opzichte van dat middel
punt in een halve cirkelvorm:
van het noorden tot het zuidoos
ten. Omdat gladiolen zeer ge
voelig zijn voor fluor werd dit
gewas op alle proefveldjes ge
plant. Het ene ras gladiool is ech
ter weer gevoeliger dan de andere.
Het ras Sneeuwprinses gaat al symp
tomen vertonen bij een zeer geringe
concentratie. De bladeren van de
bloem krijgen dan dode punten. Daar
om is Sneeuwprinses een uitermate
geschikte visuele .indicatorplant'.
Chemische fluoranalyses worden er
in de regel niet mee gedaan. De on
derzoekers volstaan met wat hun
ocen aan veranderingen bij Sneeuw
prinses bespeuren.
Daarnaast werd er echter ook een
minder gevoelige gladiool dan
Sneeuwprinses geplant. Dat was
een naam die direct wat mannelij
ker klinkt de Mansoer. Dit ras
trekt zich minder aan van een beet
je fluor, in die zin dat hij veel
minder snel symptomen als dode
bladpunten laat zien. Daarentegen is
de Mansoer zeer brnikbaar als che
mische indïcatoi. Wat het oog ziet
is bij deze plant niet zo belangrijk,
maar wel waf de bladnnalyses in
Wageningen uitwijzen. Het voordeel
van een minder gevoelige plant is.
dat jtrLst deze planten fluor beter
vasthouden in hun bladen.
Daarnaast stond er op ieder proef-
veldje een eenvoudig kastje met zes
kalkpapieren. Dit papier absorbeert
(eventuele) iluor in de lucht. Eens
in de veertien dagen werden de kalk.
papieren verwisseld. De gebruikte
exemplaren werden in Wageningen
in het laboratorium van het IPO on
derzocht. Deze meetmethode is geen
exacte concentratiemeting.
DELFT/VLISSINGEN Nu al
maanden achtereen, vierentwin
tig uur per dag, zuigen ergens
in Vlissingen, Middelburg, Sou
burg, Nieuwdorp en Borssele
apparaten gretig lucht naar
binnen.... Het instituut voor ge-
zondheidsteehniek TNO in Delft
heeft deze toestellen geplaatst.
Doelhet vaststellen van de nul
fase van de luchtverontreini
ging in een wijde kring rond het
industriegebied Vlissingen-Oost,
Maanden achtereen, vierentwin
tig uur per dag En toch is
de millase nog niet vastgesteld.
,Dat iaat zich begrijpen', zegt de
in 1925 in Vlissingen geboren ir
L. J. Brasser van TNO in zijn
kantoor hoog in het TNO-com-
plex in de Zuidpolder bij Delft.
Het uitzicht uit dit kantoor
reikt ver: aan de horizon ziet
men nog Rotterdamse indus
trieën. ,We konden die nulfase
nog niet vaststellen', zegt de
heer Brasser, .omdat dat pas
kan gebeuren na een heel jaar
meten Als er al sprake is van
luchtverontreiniging en vol
komen zuivere lucht kun je al
leen maar krijgen in een labora
torium dan is de concentratie
van de verontreiniging altijd in
de winter het hoogst. En dat
jaargetij voor ons het meest
inteiessant moeten we nog
krijgen'.
3 pa:
te cijfers komen als het speurwerk
zich uitgestrekt heeft over voorjaar,
zomer, herfst en winter. .Pas clan
kunnen we een frequentieverdeling
over heel het jaar opstellen. En ik
kan u wel vertellen dat het maken
van die berekeningen een heidens
werk is. Niettemin, voor Hoechst
ln mei 1968 gaat draaien, is de nul-
Meetapparatuur van TNO bij het
gemeentehuis van Borssele.
fase voor dit gebied vastgesteld',
aldus de heer Brasser.
N'u heeft een mobiele meetploeg
van Hoechst-Vlissingen NV in de
afgelopen maanden ook enkele ke
ren metingen verricht naar de ma
te van luchtverontreiniging anno
1967. Kan men aan die incidentele
antwoord: ,Dat kan men niet'. Hij
zegt er ook nog dit van: .Tussen
vandaag en morgen, ja zelfs tussen
dit uur en het volgende uur kunnen
de meest waanzinnige variaties in
de luchtverontreiniging optreden'.
Dat laat zich ook wel begrijpen. Als
in Vlissingen-Oost een incidentele
meting gedaan wordt op een moment
dat dit gebied letterlijk precies on
der de rook van een .luchtveront-
reiniger" ligt (bijvoorbeeld de
PZEM-centrale) dan krijgt men uit
komsten die heel anders zijn dan
uitkomsten die men bijvoorbeeld
twee kilometer noordelijker zou ver
krijgen. Bovendien spelen allerlei
andere factoren een rol: de weers
gesteldheid, windrichting, wind
kracht, de turbulentie (die de rook
uit een schoorsteen op een bepaald
moment veel sterker dan normaal
kan verdunnen).
.Daarom kunnen er grote
Ier. in de luchtverontreiniging optre-
Hij verwacht in maart of april van
het volgend jaar te kunnen gaan
.rekenen'. Dan pas wordt er een'fre
quentieverdeling over het hele jaar
opgesteld, want dan pas heeft men de
beschikking over de gegevens van de
winter, .voor ons het meest Interes
sante jaargetij, omdat er dan natuur
lijk meer vervuiling optreedt
allerlei verwarmingsapparatuur is
dan bijvoorbeeld in gebruik en
omdat de weersomstandigheden ook
ongunstiger kunnen zijn'.
Iedere week komen 1 of 2 man
van TNO in Delft naar Zeeland
om de verschillende monsters
mee te nemen. Volgend jaar zal
het onderzoek waarschijnlijk uit
gebreid worden. Zo is het de be
doeling dat er nog een zesde
meetpunt ln het Noord-Sloe
bij komt. Dan zal er precies ge-
den', weet ir Brasser, Zelfs als de
bron dag in dag uit dezelfde hoe
veelheid luchtverontreiniging uit
stoot, kan er door allerlei factoren
toch een enorm verschil in lucht-
verontreinïgen op de grond zijn van
de ene op de andere dag of zelfs,
zoals ik al zei, van het ene op hei
andere uur.
Daarom krijg je pas een goed beeld
als je systematisch een jaar lang
metingen doet. Aan een momentop
name van de luchtverontreiniging
op een willekeurige plaats heb je
weinig. Als ergens een landbouwer
afvalprodukten aan het verbranden
is en je valt met de meetploeg toe
vallig in de strook waarin de slier-1
ten rook hangen dan kan men toch I
geen conclusies aan de uitkomst ver-|
binden. Daarom: een heel jaar me
ten. Dan weten we waar we aan
toe zijn'.
Het. onderzoek van TNO richt zich
voor een belangrijk deel op de aan
wezigheid van zwaveldioxyde in de
lucht hoewel ook de aanwezig!.
registreerd worden welke veran
deringen er in de lucht optre
den na het in werking komen van
Hoechst-Vlissingen NV. .En ver
geet ook de toekomstige vestiging
van de PZEM niet', vult de
heer Brasser aan. In dat ver
band wijst hij er nog op dat
aardgas, .althans het Groningse
aardgas', zwavelvrlj is...
rXO heeft een meetnet rond VIls
-«ingen-Oost. gespannen. Uit de la
boratoria en .rekenkamers' in hel
TNO-eomplex in Delft zal volgend
voorjaar tenslotte deze .Zeeuwse
nulfase' moeten komen.
(ADVERTENTIE)
Snoep
verstandit
eet 'n appei
plaats van bestemming zorg
draagt.
De hiero
hieronder genoemde dames stel-
i zich beschikbaar om de goede
ren, welke men voor dit doel geeft,
op te halen en verder naar Nijme
gen te transporteren.
Ook zijn wij genegen om na af
spraak de goederen bij de mensen
thuis te komen halen. Wanneer men
voor de kosten van vervoer naai
Kameroen toch een financiële bij
drage wil geven, kan men dit doen
door storting op gironummer 1093200
ten name van mevrouw H. van der
Werf-Petit, Kapittelweg 24 te Nij
megen. Voor nadere inlichting
voor het bezorgen van de goedi
kunt u terecht bij:
Mevrouw C. Doesburg-Goldtragen
Van de Moerestraat 18 D-Axel
Mevrouw Scholten
Van de Moerestraat 18 B-Axel
Tel. 01155-340
Mevrouw H. Cox-Frencken
van de Moerestraat 20
Axel. Tel. 01155-374
s
Waarom zoudt u nog langer blijven tobben met een ouder
wetse naaimachine? Bij aankoop van een Pfaff zigzag-
machine kan immers in de meeste gevallen uw oude
naaimachine, ongeacht welk merk, worden ingeruild!
Bespreek deze mogelijkheid eens in een Pfaff-zaak.
ONS ZIGZAG-PROGRAMMA LOOPT VAN
248.-^798.-
ELEKTRISCH. COMPLEET MET KOFFER
PFAFF NAAIMACHINEHUIS W. RIKKEN NV.
Kortemeestraat 17, Bergen op Zoom, tel. (01640)-58 78;
A. C. Bastiaanse, Papegaaistraat 4, Goes, tel. (01100)-
74 76;
H. A. de Breuck, B. F. van Waesberghestraat 16,
Hulst. tel. (01140 )-2215:
G. Hemelaar, Nieuwendijk 29, Vlissingen, tel. (01184)-
37 29:
G. Hemelaar, Lange Viele 52, Middelburg, tel. (01180)-
52 41;
Nieuwe Diepstraat 23. Terneuzen, tel. (01150)-22 94.
OUD, MAAR OOK KOPPIG?
De oude heer De Gaulle heeft er nog
steeds slag van de aandacht, op zich
te vestigen. De vele verbitterde com
mentaren op zijn persconferentie van
vorige week maandag uit de hele
wereld bewijzen dat zijn woorden
ingeslagen zijn.
De televisiekijkers konden constate
ren, dat de regie weer voortreffelijk
was: In een tot in alle hoeken ge
vulde pompeuze zaal van de presi
dentiële ambtswoning bevindt zich
een verhevenheid, vanwaar het
staatshoofd straks zijn gehoor van
journalisten, diplomaten en minis
ters zal toespreken. Daar verschijnt
de president en richt enkele vrien
delijke woorden tot de aanwezigen,
die van hun plaatsen zijn opgestaan.
Dan begint het stellen van de vra
gen, waarop hij vaak met een kwink-
baar geboeid publiek uiteen. De mi
nisters op de ereplaats, rechts van
het podium, ordelijk naast elkaar
zittend, nemen als goede scholieren
de woorden van hun meester in zich
op.
Het is niet te verwonderen, dat de
duidelijke, geen gevoeligheden spa
rende verklaringen de nodige op
winding in de wereld veroorzaakten.
Een daarvan betrof het veto op de
toelating van Engeland tot de EEG.
Was dit verbod een bewijs van on
dankbaarheid jegens het land. dat
hem gedurende de oorlog gastvrij
heid bewezen heeft Maar deze
sproot niet voort uit louter edelmoe
digheid. Zij had een bedoeling. En
geland en Amerika verwachtten
van De Gaulle, dat hij na de oorlog;
Frankrijk voor radicalisering zou be
hoeden, een verwachting, waaraan
hij voldaan heeft. Men had hem dus
ogenblik zijn gehoor op
zijn hand. De vragen worden niet
afzonderlijk, maar groepsgewijs be
antwoord, waardoor hij zijn betoog
precies zoals hij dat zelf wenst kan
inrichten. Zonder aantekeningen te
raadplegen zet hij zijn politiek in
welsprekende termen voor een zicht-
ADVERTENTIE)
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Een tweede apparaat dat TNO in
gezet heeft hij dit speurwerk naar
luchtverontreiniging is de zogenaam
de Luikse bol: een aluminium bol
zo groot als een klein maatje
voetbal bestreken met vaseline.
In Souburg, Nieuwdorp en Borssele
zijn deze apparaten geplaatst. De
werking is eenvoudig: de wind drijft
de lucht langs de hol en eventueel
stof hecht zich vast aan de vaseli
ne. ,Dat geeft weliswaar geen exac
te meting maar de monsters zijn
wei zo groot dat men er ook chemi
sche analyses mee kan doen', ver
telt de lieer Brasser.
Tenslotte staan er op twee punten
(Nieuwdorp en Borssele) dan nog
sters, waar in chemische analy
ses veel mee te doen is', aldus ir.
SAS VAN GENT De NV Zuid-
Che.mie ïn Sas van Gent is een in
dustrie die tot voor kort de lucht
aanzienlijk verontreinigde met
fluor. Tot op een afstand van 6 a
7 kilometer vanaf de fabriek wer
den de planten op do landerijen
.besmet' nigt een teveel aan fluor.
Op gras bijvoorbeeld werd 60 a
70 ppin (=is delen per miljoen)
gevonden. Dichter bij de fabriek
kwam men tot waarden van 300
ppm en in een enkel geval zelfs
tot 600 ppm.
Bij een voortdurend fluorgehalte van
omstreeks 40 ppm kan er bij rund
vee een lichte beschadiging van de
snijtanden optreden en bij 60 tot
109 ppm kan de aantasting ern
stig worden).
Door technische voorzieningen (kos
ten anderhalf miljoen) heeft de
NV Zuid-Chemie de overlast door
fluor nu belangrijk teruggedron
gen Dankzij die zuiveringsinstal
laties is het gebied dat bestreken
wordt door deze luchtverontreini
ging vee lkleiner: tot op een af
stand van één anderhalve kilo
meter. Bovendien is de .neerlsag'
van fluor aanzienlijk gedaald: het
maximum van 600 ppm is nu te
ruggebracht tot 150 ppm.
Dit alles vertelde ons dr J. Tesink,
directeur van de stichting gezond
heidsdienst voor dieren ln Zee
land. Natuurljjk kan de neerslag
van 150 ppm nog voor beschadi
gingen bij liet rundvee zorgeu. Zo
ligt vooral het veeteeltbedrijf van
Ducarmon onder de paraplu'
zoals de heer Tesink het noemt
van de NV Zuid-Chemie.
Lang geleden wees de heer Testnk
echter al aan dat een teveel aan
fluor bij rundvee» ten dele geneu
traliseerd kon worden door het
toedienen van aluminiumsulfaat.
Hjj promoveerde dan ook op de
disseratie .Fluorvergiftiging bij
runderen en haar beïnvloeding
door het toedienen van alumini
umsulfaat'. De universiteit
Utah in de Verenigde Staten van
Amerika bevestigde dit in een ze
veneneenhalf jaar durende proef.
Als men de runderen aluminiumsul
faat geeft, wordt 30 a 40 procent
van het fluor met deze stof ge
bonden en komt met de mest
weer naar buiten. .De koeien op
het bedrijf van Ducarmon krijgen
dus rundveekoeken met alumini
umsulfaat', vertelde de heer Te
sink. De NV Zuid-Chemie betaalt
de koekjes....
DR ,J. TESINK
nodig en dit wetend, durfde hjj het
nog tijdens de oorlog op scherpe con
flicten met zijn beschermers te la
ten aankomen.
Zo staat het ook nu met de intrede
van Engeland in de Europese Ge
meenschap. Hij wijst Engeland de
deur, omdat de opneming van dit
land een einde zou maken aan de
Franse overheersing en het Franse
protectionisme in de EEG, waarvan
nu al de grote (niet de kleine) Fran
se landbouw zoveel voordelen trekt
en straks ook de Franse Industrie.
Evenals in de voorgaande jaren spe
culeert hij erop, dat b(j de vijf, on
danks hun luidruchtige protesten, de
begeerte om mét Frankrijk te pro
fiteren van de hoge prijzen ln de pro
tectionistische EÉG het winnen zal
van de liefde voor Groot-Brititannlë.
Elke andere Franse regering zou
dezelfde houding aannemen, al zou
zij misschien met minder vrijmoedig
heid daarvoor uitkomen. De moeilijk
heden met Engeland mogen rdus niet
uitsluitend aan De Gaulle worden
toegeschreven.
Terecht wordt gewezen op de beden
kelijke poging van de Franse presi
dent het Franssprekende deel van
Canada af te splitsen van het En
gelstalige, waarbij misschien minder
de gemeenschappelijke taal dan de
bedoeling de Verenigde Staten in
de rug aan te vallen een rol speelt.
Het Franse streven is een veront
rustend symptoom van een buiten
landse politiek, die de kracht van
Frankrijk te boven gaat en daardoor
de internationale vrede op het spel
zet! Maar evenmin als in de kwestie
van de Engelse toelating tot de EEG
kan de verantwoordelijkheid alleen
op de schouders van de president
worden geladen. Het is nu eenmaal
niet denkbaar, dat één man, hoe
geheel volk in. Die van De Gaulle
vindt dan ook wel degelijk Instem
ming bij zijn landgenoten, zelfs bij
de oppositie, z(j het dan met voor
behoud >p ondergeschikte punten.
Frankrijk, dat eind 1966 De Gaulle
na een bestuur van achteneenhalf
jaar een nieuw mandaat verleende,
draagt ten volle de verantwoorde
lijkheid voor de gaullistische politiek.
A. M. v. d. Giezen
Middelburg
DEMPING TERNEUZENSE
HEERENGRACHT
Naar aanleiding van de publikatie
in de PZC van vrijdag 1 december
over de openbare raadsvergadering
graag een paar opmerkingen. De
heer Huybreeht spreekt over een
aantal van 225 auto's, dat de ge
meente 1000 per auto aan parkeer
ruimte zou kosten. Het geachte raads
lid weet zo goed als ieder ander, dat
de demping van de Heerengracht in
het bestek van waterstaat was op
genomen. Als er open en eerlijk over
leg met de middenstand was ge
voerd. zouden vele zakenmensen in
hun eigen belang een (financieel)
steentje hebben bijgedragen voor de
verzoek zou zijn geweest. Laat Ik
dan de heer De Vos in herinnering
mogen brengen dat ik als voorzitter
van Klimop, evenals de heer Tazelaar
als voorzitter van het HCT bij elke
officiële gelegenheid de demping ter
sprake heb gebracht. De heer De Vos
spreekt als ambtenaar en als leek,
•naar niet als zakenman.
L/aten de tieren bestuurders sportief
erkennen dat zij de onstuimige ont
wikkeling van het verkeer der laat
ste jaren niet hebben verwacht en dat
ze zich ebben misrekend.
Tot slot nog een suggestie:
Een rolschaatsbaan en een zand-
aak op de plaats voor de kinderen
Jit de binnenstad, die niet verwend
zijn met speelruimte en een paar ver
lichte fonteinen zoals bij De Bliede of
Bachten Dieke zou geen onaardig
effect sorteren. Ik ben ook maar een
ieek; onze bestuurders zullen het wel
beter weten.
W. J. Bliek
Noordstraat
Terneuzen
