PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT FORMATIE IN IMPASSE Breuk in Duitse coalitie Terneuzen: één centrale bibliotheek CHINA LOST KERN SCHOT Aberfan begroef zijn doden NACHTELIJKE VERGADERING VAN KVP-TOP IN DEN HAAG Vandaag in de krant... Vier liberale ministers nemen ontslag K0SYGIN IN DECEMBER NAAR PARIJS iHnwstnwmmun Verhuizing naar nieuwe gebouw in volle gang HUISVESTING ZELFSTANDIG Verleden, heden, toekomst 209e jaargang no. 253 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Vrijdag 28 oktober 1966 Schipper moest Dlmtlu N V Bah. Ml), van 0 BuroauiE Vlli»lng<n, Wal> telefoon 2911. Zlerlkiu, ad «eek. 11,40 per k diep duiken Pagina 13 I. 2<£ tarief. Kleine adv (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG Terwijl de kansen van formateur Schmelzer om een kabinet te vormen uiterst gering worden geacht, vond gisteravond op het Dr Schaepmanhuis in Den Haag, het partijbureau van de KVP, een politiek topgesprek plaats, dat omstreeks middernacht nog niet was afgelopen. Een aantal KVP-bewindslieden uit het demissionaire kabinet met aan het hoofd minister-president Cals en de ministers De Jong van defensie en Bogaers van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, alsmede de KVP-staatssecretarissen Bartels en De Meijer (beiden van sociale zaken en volksgezondheid) en dr Hoefnagels van finan ciën arriveerden omstreeks acht uur aan het partijbureau voor een bespreking met het dagelijks bestuur van de KVP. Aan het gesprek nam ook deel de heer C. J. van der Ploeg, die in deze dagen drs W. K. N. Schmelzer als fractievoorzitter van de KVP vervangt. EERSTE PROEF MET RAKET PEKING (R.TR, AFP) Com munistisch China heeft gisteren met succes een raket met kernla ding beproefd, zo heeft het pers bureau Nieuw China bekendge maakt. Het wapen trof nauwkeu rig zijn doel, waardoor een kern ontploffing ontstond. Het was de vierde kernexplosie waarvan Peking melding heeft ge maakt. Volgens Nieuw China werd de proef ge nomen op Chinees gebied. Nadere bij zonderheden, zoals de plaats waar de kernexplosie zich heeft voorgedaan, wer den niet gegeven. ,Deze succesvolle proef laat zien, dat het vermogen van China op wetenschappelijk, technisch en defensief gebied steeds sneller vordert', aldus Nieuw China. Het persbureau sprak van ,een grote overwinning van de gedachten van voor zitter Mao Tse-Toeng'. In de -bekendmaking werd hieraan toe gevoegd, dat China zal blijven ijveren voor een volledig verbod van kernwa pens en de vernietiging van de bestaan de voorraden. ,Wij verklaren nog eens plechtig dat China nooit en onder geen omstandigheid het eerste kernwapens zal gebruiken'. De nieuwe proef was bedoeld tegen ,het samenspannen en ge scharrel van Russische en Amerikaanse zijde ten aanzien van het vraagstuk van het zogenaamde niet verder ver- ipreiden van kernwapens'. China zet ;ijn kernproeven voort om zich te ver zetten tegen het monopolie en de kern- chantage van de Sowjet-Unie en de VS, aldus de bekendmaking van Nieuw China. DEN HAAG: de kabinetsformateur de heer Schmelzer heeft donderdag middag de dem.issionavre minister van defensie P. S. de Jong ontvan gen, Op de foto het vertrek van de minister, uitgeleide gedaan door de heer Schmelzer. Kabinetscrisis I FORMATEUR SCHMELZER heeft het nu heel moeilijk meent men in Den Haag. Om midder nacht was de KVP-top nog steeds in vergadering bijeen. Gesproken werd, zo kon men aannemen, over de wens van de formateur een aantal demissionaire ministers in zyn interimkabinet op te nemen... (pagina 1). Kabinetscrisis II BONDSKANSELIER ERHARD heeft het gisteren ook moeilijk ge kregen. Vier liberale ministens stapten uiit het coalitiekabinet. Oak in Bonn gaat het om de be groting... (pagina 1). Brug DE RAAD van commissarissen van de NV Provinciale Zeeuwse Brugmij heeft de begroting voor 1967 samengesteld. De begroting vergt een bedrag van 1% miljoen van de risicoreserve, (pagina 2). Geruchten HET KLEINE stille Lewedorp gonst van geruchten over de dood van jachtopziener De Jong (pa gina 2). Brief HET GEMEENTEBESTUUR van Terneuzen zal het provinciaal be stuur een brief zenden, waarin de overwogen verhoging van de veer tarieven wordt afgekeurd, (pagina 2). Zuidpoolexpeditie GEBREK AAN GELD noodzaakt Nederland en België een punt te zetten achter de Zuidpoolexpedi ties. Maar komt er wat soulaas in de financiële situatie dan gaan we weer samen met de Belgen naar de Zuidpool toe, want daar valt veel te leren... (pagina 3). Schot SOHIPPER J LANDA moest diep wegduiken in zijn stuurhut voor een geweerschot, gelost vanaf een Belgisch vissersvaartuig (pagina IS). Deze bespreking gaf aanleiding tot de veronderstelling, dat het dagelijks bestuur van de KVP po gingen deed om minister-president Cals te bewegen er mee akkoord te gaan, dat een aantal KVP-be windslieden uit het zittende kabi net een portefeuille aanvaarden in het kabinet, dat drs Schmelzer probeert samen te stellen. In de loop van donderdag had de forma teur de demissionaire ministers De Jong en Luns ontvangen met het doel hen te vragen zitting te nemen in het interim kabinet. Vandaag worden de ministers Veldkamp van sociale zaken en de AR- minister Biesheuvel van landbouw en visserij ontvangen. Ook deze twee de missionaire bewindslieden zullen, naar verwacht mag worden, een portefeuille aangeboden krijgen. Aanval op solidariteit Deze pogingen betekenen duidelijk een aanval op de solidariteit uit het kabinet-Cals. Tijdens de algemene politieke en financiële beschouwingen heeft de minister-president er de na druk opgelegd,, dat het kabinet een hecht team vormt. En ook na de val van het kabinet heeft mr Cals er geen twijfel over laten bestaan, dat de ministers solidair zijn. Bovendien heeft mr Cals het ontslag van alle ministers en staatssecretarissen de koningin aangeboden. Er was geen enkele bewindsman, die de koningin zijn portefeuille ter beschikking stel de, waarmee hij zou aangeven bereid te zijn eventueel zijn ambt verder uit te oefenen. Na de weigering van prof Zijlstra minister-president te worden van een extra parlementair overbruggingskabi net verkeert de formateur ln een im passe. Drs Schmelzer wil en moet slagen (Zie slot pag. 3 kol. 2) Drie proeven China bracht op 16 oktober 1964 zijn eerste kernexplosie teweeg. Op 14 mei van het vorige jaar volgde de tweede ontploffing. Bij de derde explosie, die op 9 mei jl plaatsvond, werd thermonucleair materiaal ge bruikt. Het schijnt dat het bericht uit Peking de Amerikanen heeft verrast. Evenals bij de vorige Chinese proeven had het .State Department' het tijdstip tevoren voorspeld. Als men In Washington dit maal niet van de aard van de proef op de hoogte was, zou dit betekenen dat de Chinezen de raketvoorbereidin- gea geheim hebben kunnen houden, on danks alle onderzoekingsmiddelen waar over de VS beschikken. Wel wist men sinds 19 oktober dat er een Chinese kernproef op handen was. Goed moment Psychologisch gezien hebben de Chine zen een goed tijdstip gekozen om pro pagandistisch voordeel te behalen, nu president Johnson zijn rondreis door Zuidoost-Azië maakt en juist één dag tevoren korte tijd op een basis in Zuid- Vietnam verbleef. De militaire betekenis van de jongste Chinese kernproef kan moeilijk worden vastgesteld bjj gebrek aan bijzonderhe den omtrent de afstand die de raket heeft afgelegd en de kracht van de kernexplosie. Volgens Amerikaanse ge leerden zouden de Chinezen nog wel 20 tot 30 jaar nodig hebben om liet wes ten op het gebied van raketten in te halen. Op z'n vroegst in 1975 zou China in staat zijn met raketten de Verenigde Staten te treffen. Minister van defensie McNamara voorspelde in maart j 1 dat de Chinezen over twee of drie jaar raketten met een reikwijdte van 700 m(jl (1126 km) zouden bezitten. ERHARD GAAT VOORLOPIG DOOR MET EEN MINDERHEIDSREGERING BONN De vier liberale ministers in het kabinet-Erhard vice- kanselier en minister voor Duitse zaken dr Erich Mende, minister van financiën Rolf Dahlgrün, minister voor woningbouw dr Ewald Bucher en minister voor ontwikkelingshulp Wouter Scheel hebben de regeringschef htm ontslag aangeboden. Bondskanselier Erhard heeft teravond besloten voorlopig met een minderheidskabinet verder te regeren. Naar in welingelichte kringen verluidt, zullen de vier opengevallen plaatsen niet door nieuwe ministers worden bezet. De bewindslieden van de CDU/CSU zullen deze portefeuilles gaan be heren. Politieke waarnemers in Bonn zijn van oordeel, dat Erhard en de CDU/CSU-fractie in de bondsdag eerst de resultaten van de in no vember te houden verkiezingen in de deelstaten Hessen en Beieren willen afwachten, voordat zij tot een reorganisatie van dit kabinet dan wel de vorming van een nieu we regering overgaan. Ook nadat woensdagavond een compro mis tussen christen-democraten en de liberale Vrije Democratische Partij was bereikt over het sluitend maken van de begroting-1967, werd al onmiddellijk de vraag gesteld, hoelang dit .rege ringshuwelijk' nog wel zou blyven voort bestaan. Officieel is het om het geld gegaan. In de begroting-1967 gaapte een gat van on geveer vier miljoen Duitse mark. De CDU-CSU wenste niet priori de nood zakelijkheid uit te sluiten van zes op centen op de loon-, inkomsten- en ven nootschapsbelastingen, naast verdere be sparingen op de uitgaven. De liberalen bleven aanvankelijk staan op het besluit van hun partijcongres in Neurenberg dat zelfde congres waar openlijk over de .lekke regeringsboot in Bonn' werd gesproken belastingver hogingen principieel van de hand te wij zen. Toen de vier liberale ministers woensdagavond in het kabinet toch de mogelijkheid van belasting- (Zie slot pag. 3 kol. 7) Brezjneu en Podgorny volgen komend jaar MOSKOU (TASS/AFP) Premier Kosygin van de Sowjet-Unie zal in de eerste helft van december van dit jaar een officieel bezoek aan Frankrijk bren gen. De Bussische partyleider Brezjnev en president Podgorny zullen ln 1967 Frankrijk bezoeken. Het bureau van de Franse prt heeft bekendgemaakt, dat tijdens zijn bezoek aan de Sowjet-Unie president De Gaulle Kosygin, Brezjnev en Podgorny had uitgenodigd voor een bezoek aan Frankrijk. Deze uitnodigingen waren van harte aanvaard. De regeringen van Frankrijk en de Sowjet-Unie ziin daar na overeengekomen, dat Kosygin in de eerste helft van december een officieel bezoek brengt aan Frankrijk en dat Brezjnev en Podgorny in 1967 naar Frankrijk zullen gaan. De tijdstippen van deze bezoekenzullen later vastge steld worden. ftahtlijh ABERFAN: tachtig slachtoffertjes van de ramp te Aberfan zijn don derdag ter aarde besteld in twee gemeenschappelijke graven op de heuvels die het zwaar getroffen plaatsje omringen. De graven liggen op nog geen kilometer van de plaats waar vorige week vrijdag de school en zestien huizen bedolven werden. SAMENGAAN VAN 2 STICHTINGEN EN GEMEENTE TERNEUZEN Over ander halve week, om precies te zijn op maandag 7 november, wordt in Terneuzen in alle stilte een nieuwe centrale leeszaal en bi bliotheek geopend in het voor malige kantoorgebouw van de provinciale waterstaat aan de Leeuwenlaan. In dit gebouw zullen de beide afzonderlijke bi bliotheken (een algemene en een rooms-katliolieke) die Ter neuzen tot nog toe rijk was, voortaan onder één dak samen gaan. Het boekenbezit is bijeen gevoegd, de verhuizing naar het nieuwe gebouw is op dit mo ment in volle gang. Het besluit om in Terneuzen slechts één centrale leeszaal en bibliotheek te exploiteren is genomen op initia tief van het gemeentebestuur. Er is een nieuwe stichting voor opgericht, die onder de naam .Stichting ver enigde openbare leeszaal en biblio theek Terneuzen' zal fungeren als overkoepeling van de ,oude' stichtin gen .Openbare leeszaal en biblio theek' en .Katholieke openbare uit leenbibliotheek kanaalzone'. In de nieuwe stichting en in het be stuur ervan is ook het gemeentebe stuur van Terneuzen vertegenwoor digd. De in totaal 11 bestuursleden worden benoemd door de gemeente raad op voordracht van de beide er in opgenomen stichtingen en van het college van burgemeester en wethou ders. De stichting stelt zich volgens de statuten ten doel ,het verwezelij- ken van één geïntegreerd, algemeen en openbaar bibliotheekbestel ln de gemeente Terneuzen. Het gebouw, waarm de nieuwe cen trale bibliotheek is gehuisvestlt, is el- gendom van de gemeente Terneuzen. Het werd begin dit jaar voor 250.000,- aangekocht met het voor opgezette doel er de beide plaatse lijke bibliotheken tijdelijk in onder te brengen. Dat het gebouw wordt gezien als een tijdelijke huisvesting, betekent dat het nog steeds in de bedoeling ligl in een wat verdere toekomst een nieuw bibliotheekge bouw te stichten. De plannen die hiervoor reeds bestonden zijn voorlo pig in de ijskast gezet. De verhuizing van de beide biblio theken naar de Leeuwenlaan bete kent overigens een aanmerkelijke verbetering van de huisvesting. De r-k bibliotheek was ondergebracht in een gewoon woonhuis aan de Willem Frisostraat. De openbare leeszaal huisde ln een gebouw aan het school plein, waarvan men letterlijk ieder hoekje had benut. Het gebouw zelf betekende een belangrijke sta-in-de- weg voor het verkeer. Het is vrij wel zeker dat dit gebouw op korte termijn zal verdwijnen ook al om de bushalte op het Schoolplein ge makkelijker bereikbaar- te maken. Het gebouw aan de Leeuwenlaan kon (loor een weinig Ingrijpende verbou wing (de kosten bedroegen slechts enkele duizenden guldens) voor het beoogde doel geschikt worden ge maakt. Op de begane grond komt de uitleenoibliotheek voor volwasse nen, met daaraan verbonden een tie nerafdeling. Eveneens op de begane gronil bevindt zich de leeszaal met kranten en tijdschriften en een apart hoekje voor het bestuderen van na slagwerken. Op de eerste verdieping is de jeugd bibliotheek gehuisvest, er is een leeshoek een kleine expositieruimte en een personeelskamer. Er bestaan plannen om volgend jaar ook te star ten met een verteluur voor kleuters Binnen de nieuw opgerichte stichting voor de exploitatie van de centrale leeszaal zullen de oude stichtingen hun zelfstandigheid bewaren. Voor de buitenstaander zal er echter slechts één leeszaal en bibliotheek bestaan. Het gezamenlijke boeken bezit van de algemene en katholieke bibliotheek bedraagt ruim 10.000. Daarvan zijn ongeveer 8500 boeken ingebracht door de openbare uitleen- bibliotheek, de overige door de ka tholieke bibliotheek. De nieuwe bibliotheek zal .gerund' worden door zes vrouwelijke perso neelsleden, waaronder de directrice, mej. T. C. Hoekman. De directrice en vier personeelsleden zijn momen teel in dienst bij de Stichting open bare leeszaal en bibliotheek. Één as sistente is afkomstig van de Stich ting katholieke openb. uitleenbiblio- theek kanaalzone. Als bestuursleden van de verenigde openbare leeszaal en bibliotheek heeft de Temeuzense gemeenteraad don derdagavond gekozen: op voordracht van b en w: mevrouw E. Dooms-Or- telee, mevrouw J. M. Doppegieter- Thiel, de heer D. Binnekamp. Op voordracht van het bestuur van de stichting openbare leeszaal en biblio theek: mevrouw C. J. M. van Breda-, Vriesmam-Swagerman, mevrouw G A. Visser-de Noo. de heer D. M. Olie belt, de heer P. W. Stuy, de heer Stenvert. Op voordracht van het be stuur van de stichting r-k openbar uitleenbibliotheek .Kanaalzone': kape Laan J. A. A. M. Adriaansen, de hec J. A. Groene en de heer H. H. S. d Cal uwé. ilJxAj Tn een boeiend artikel, ver- VsVb'y 1 schenen Ln het laatste num- [TfüpAj mer van het Engelse maand- föv/jf blad .Encounter', gaat Arthur i Schlesinger jr - destijds een der naaste medewerkers van president Kennedy in oj> de onvergelijkbaarheid van historische situaties. Een oud, maar interessant cn actueel blijvend onderwerp. Ook in onze dagen hebben politici neiging om voor de rechtvaardiging van hun beleid terug te grijpen op omstandigheden in de ge schiedenis, die ogenschijnlijk als twee druppels water lijken op de toestand, die op een zeker ogenblik aan de orde is. Zo wordt in onze dagen de agressie van communistische zijde vaak verge leken met die van Hitler en met name het verdrag van Miinchen uit 1938 wordt dan als voorbeeld naar voren gehaald van een volstrekt verkeerde methode: dit akkoord, aldus wordt dan gezegd, Is hét bewijs uit deze eeuw, dat men aan een agressor niet moet toegeven- Dit thema herkent men ook in de recente toe spraken van president Johnson tot de Amerikaanse troepen in Vietnam: .Wij tonen hier in Vietnam, dat agressie niet loont en niet kan slagen', zei hij eer gisteren. Er werd nu weliswaar geen vergelijking met München gemaakt, maar een voorganger van de president deed dat bij het begin van de Vietna mese affaire wel. In 1954 schreef na melijk Eisenhower aan Engelands pre mier Churchill met het oog op het com munistisch gevaar in In do-China dat .wij faalden bij het toeroepen van een halt aan Hirohito, Mussolini en Hitier. door dat wij niet op het juiste moment geza menlijk tot actie overgingen.' Eisenho wer gebruikte hier de historische ana logie om te pogen de Engelsen naast de Amerikanen in Vietnam te betrek ken. Churchill was echter niet onder de indruk van deze vergelijking: voor hem was er wel degelijk verschil tussen Hit- Ier, een politiek avonturier die staande aan het hoofd van een groto 'militaire macht onmiddellijk en zicht baar succes wilde, en Ho Chi Min die aan het hoofd van communistische ben den beperkte doelen nastreefde. Chur chill was er niet de man naar om uit sluitend op grond van historische paral lellen praktische politiek te bedrijven. De Amerikaanse minister Dean Rusk heeft onlangs het agressie-thema nog weer wat nader uitgediept. ,Als agressie slaagt gaat zij steeds verder, mogelijkerwijs stap voor stap zelfs naar een wereldoorlog. Zie daar de les, die we dertig jaar geleden hebben geleerd, of zouden hebben moe ten leren'. Rusk bracht echter nuances aan: ,Ik ben niet de dorpsidioot, ik weet dat Hitier een Oostenrijker was en dat Mao een Chi nees is. Ik ken ook alle andere verschil len tussen de situatie nu en die in de jaren dertig. Maar er is één overeen komst tussen toen en nu: het verschijn sel agressie. Schlesinger, die dit citaat aanhaalt, wijst er echter op. dat ook deze voorstelling van zaken niet op gaat. Br zou dan namelijk eerst het bewijs ge leverd moeten worden, dat de Vietcong in Zuid-Vietnam de speerpunt vormt van een weloverwogen en gecoördi neerde agressieve Chinese samenzwe ring. Er zijn trouwens nog meer facto ren, die de vergelijking verzwakken. Overigens gaat het er Schlesinger niet om de Amerikaanse Vïetnam-politiek aan te vallen, maar om de hardnekkig heid aan te tonen waarmee de historie wordt gebruikt misbruikt is wellicht een beter woord om een bepaalde po litiek te rechtvaardigen of te verklaren. Hij betoogt, dat de staatsman zich niet kan laten leiden door een oppervlakkige kennis van de historie: het behoort bij hem niet om helderziendheid te gaan, maar om een scherp en vakkundig in zicht in een concrete situatie. Tof dat inzicht behoort ook zoals Rousseau het eens formuleerde ,de bekwaam heid om te voorzien dat sommige din gen niet voorzien kunnen worden'. In de Verenigde Staten duiken de laat ste tijd voortdurend voorspellingen op over de presidentsverkiezingen in 1972. In dat jaar. zo mag men aanne men, zal een opvolger gekozen moeten worden voor Johnson, aangenomen dat hij zich in 1968 herkiesbaar stelt en ook herkozen wordt. Vooral Bob Kennedy Is het onderwerp van deze speculaties Time en Newsweek hebben de laat ste tijd uitvoerig aandacht aan hem ge schonken. Schlesinger wijst er nu in .Encounter" op, dat 1972 even ver van ons verwijderd is als het jaar 1960. Nie mand in 1960 heeft ook maar even kun nen voorspellen wat zich tussen toen en 1966 zou afspelen. Zou dat dan nu met het oog op 1972 wel kunnen De auteur noemt in dit verband ook het jaar 1940 en stelt daarbij de vraag of het toen mogelijk zou zijn geweest de drie pre sidenten te noemen, die na Franklin D. Roosevelt zouden komen. Niemand ech ter zou toen aan een onopvallende sena tor uit Missouri hebben gedacht (Tru man), niemand aan een militair, die toen nog een onbekende overste in hel leger was (Eisenhower), niemand aan een jongeman, die nog op de college banken zat (Kennedy). Toch begon deze reeks zich reeds af te tekenen in een kortere periode dan tussen nu en 1972 Dergelijke vergelijkingen kunnen we (op heel korte termijn) ook maken voor ons eigen land: wie had verwacht dat de parlementaire zittingsperiode, die in 1963 begon, zo zou verlopen als nu het geval is? Was er ook maar iemand die bij het begin van het sterke-mannen- kabïnet Cals had kunnen voorspellen dat deze regering ten onder zou gaan nog vóór de verkiezingen in de nacht van Schmelzer? .In het verleden ligt het heden' dichtte eens een vaderlands poëet, daarmee echter slechts een glo bale waarheid aangevend, namelijk de gang van de historie waarbij verleden, lieden en toekomst tot één proces wor den. Maar meer dan deze globale waar heid bevat die regel niet: de geschiede nis herhaalt zich namelijk nooit, zij is een onvoldoende basis voor preciese toe komstvoorspellingen. Elke dag op nieuw leert ons dan ook de betrekkelijk heid van dergelijke voorspellingen De ideologische strijd tussen Moskou en Peking, de val van Nkrumah in Ghana, de bijna-val van Soekarno, de destalini satie. allemaal verschijnselen die ons manen tot enige bekwaamheid om te voorzien ,dat sommige dingen niet voor zien kunnen worden'. SCANDINAVISCH BLOK IN KENNFDVRONDE GEN'ÊVE (AFP) Naar gisteren uit betrouwbare bron in Genève is verno men hebben de Scandinavische landen onlangs besloten in de Kennedyronde een blok te vormen en voortaan by de onderhandelingen als één land op te treden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1966 | | pagina 1