Gesprek in Kopenhagen
over continentaal plat
rnn
stoelen
Goudkoorts steekt
de kop weer op
Beatwereldje boos op mr Bos
J0E BEWAPENING GAAT
TEN
KOSTE VAN DE WELVAART'
Denemarken, West-Duitsland en Nederland:
VROUW IN
DEN HAAG
DOODGESTOKEN
Uitdagingen aan
officier bewering
waar te maken
39.-
48.-
68.-
Kardinaal Alfrink:Oorlog is dwaasheid geworden
VRIJDAG 29 JULI 1966
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
AFBAKENING?
DEN HAAG Het hangend ge
schil met de Westduitse bondsre
publiek over de afbakening van
het continentale plat is in een
nieuw stadium gekomen. Samen
met Denemarken dat in een gelijke
positie verkeert als ons land hoopt
de Nederlandse regering op kor
te termijn met Bonn tot een com
promis te komen. Daartoe begin
nen op 1 augustus onderhandelin
gen tussen drie nationale delega
ties in de Deense hoofdstad. De
Nederlandse delegatie zal onder
leiding staan van prof mr W. Rip-
hagen, juridisch adviseur van het
ministerie van buitenlandse za
ken.
De Westduitse regering heelt rich op
het standpunt gesteld dat de normale
regels die het continentale plat volgens
de conventie van Genève van 1958 bepa
len niet gelden ten aanzien van het aan
Nederland, Duitsland en Denemarken
grenzende deel van de Noordzee. Van
Nederlandse en Deense rijde houdt men
echter vol dat er geen reden is af te
wijken van de afbakening zoals die el
ders wordt toegepast op grondslag van
het zogenaamde equidistantiebeginsel.
De bestaande grenslijnen worden daar
bij doorgetrokken op het continentale
plat, zodanig dat leaer punt van deze
denkbeeldige lijn even ver van beide
aangrenzende kustlijnen verwijderd is.
De conventie van Genève houdt in dat,
bij afwezigheid van een andere afspraak
dit beginsel van gelijke afstand de grens
op het continentale plat tussen twee
dere omstandigheden' voordoen. Het is
op deze uitzondering dat de Westduitse
regering zich beroept. De vorm van de
Duitse Noordzeekustlijn een holle
bocht maakt dat toepassing van
equidistantiebeginsel West-Duitsland de
Tot nu toe is niet duidelijk geworden
welke aanspraken de bondsregering,
precies voor ogen staan. Interne ver
wikkelingen spelen hierbij een rol.
De exploitatie van het continentaal
plat is in de bondsrepubliek een
kwestie die in eerste instantie de
deelstaten in dit geval Neder-Sak-
sen en Sleeswijk-Holsteïn aangaat
Een speciaal bureau is opgezet" om
deze exploitatie ten bate van beide
deelstaten ter hand te nemen. Van
uit deze hoek wordt sterke druk uit
geoefend op de bondsregering in
Bonn om met Nederland en Dene
marken tot een voor WesfcDuitsland
gunstiger verdeling van het Noord
zeeoppervlak te komen. De bondsre
gering Is daarover niet bijzonder ge
lukkig, omdat het tegelijkertijd de
internationale verwikkelingen van
het meningsverschil niet uit het oog
kan verliezen.
Formeel is West-Duitsland nog niet aan
de conventie van 1958 gebonden, omdat
het anders dan bijvoorbeeld Nederland
nog niet tot ratificatie is overgegaan.
De vraag is echter of zoals Neder-
al van kracht zijn ook voor West-Duits
land, omdat het geldig volkerenrecht
geworden zou zijn. nu meer dan 22 lan
den de conventie geratificeerd hebben
en in ieder geval tussen deze landen
verplichtingen heeft geschapen.
Daarnaast is er het meningsverschil
over wat eigenlijk met de .bijzondere
omstandigheden', waarnaar de conven
tie verwijst, bedoeld wordt.
De hoop bestaat dat de drie delega
ties in Kopenhagen tot overeenstem-
]tomen om de zaak aan het inter-
i uitspraak van onafhankelijke
arbiters die ,naar billijkheid en recht'
zouden oordelen. Dit standpunt schijnt
mem losgelaten te hebben in Bonn. Nu
zou het gaan om een uitleg van het
verdrag van 1958, met de mogelijkheid
het hof te laten beslissen, hoe de grens
getrokken moet worden als de conclusie
zou luiden dat het equidistantieprincipe
niet zonder meer van toepassing
worden verklaard.
Voor West-Duitsland is de oorzaak des
te belangrijker omdat de eerste borin
gen op de Duitse Noordzee geen succes
hebben opgeleverd en bovendien het ver
moeden hebben versterkt dat er waar
schijnlijk juist daar niet. maar wel
maar wel meer naar het Westen
olievoorraden te vinden zouden
Bekentenis in de
stiletto-zaak
DEN HAAG. (ANP) De 16-jarige
schilder, een van de vier minderjarige
arrestanten in de zaak-KIeynhaus, heeft
tegenover de Haagse politie bekend de
stllettosteken te hebben toegebracht,
waaraan de 23-jarige bedrijfsleider van
een dansschool in Den Haag, de heer H.
Klcynhaus, is bezweken. Zijn vader (50)
werd gewond, eveneens door steken
van de schilder.
De steekpartij vond zondagavond laat
6laats ln de dansschool van de heer
leynhaus sr aan de Apeldoornselaan.
Het viertal was uit de school verwijderd
nadat zij moeilijkheden hadden veroor
zaakt. Zij kwamen kort daarop terug,
vernielden de toegangsdeur en trokken
hun stiletto's. In de verwarring na de
steekpartij wisten zij te ontkomen, maar
maandagmorgen vroeg werden allen
van bed gelicht. Bij twee van hen ging
de aanhouding gepaard met hevig ver
zet.
De vier jongens hebben tevens negen
inbraken in Den Haag bekend, die wer
den gepleegd in de afgelopen maanden.
Zij zullen vandaag worden voorgeleid
voor de officier van justitie: de schilder
wegens doodslag, de anderen wegens het
in vereniging plegen van openlijk ge
weld en allen wegens de serie inbraken.
(ADVERTENTIE)
INTERESSE VOOR GOUD REN ATE LEONARDT
Nog deze zomer
ber gingspoging
ZAANDAM (ANP)
Dezer dagen zal een
prospectus uitkomen
voor een lening van
25.000 gulden die de
.vennootschap onder
firma tot berging van
de Renate Leonardt'
wil aangaan om nog
deze zomer te komen
tot berging van de
goudschat van dit
Duitse schip, dat in
1917 op de Haaksgron-
den bij Den Helder
zonk.
Fruitkweker Piet Vis-
Ber uit Wijdewormer,
een der vennoten van
de uit vijf leden be
staande vennootschap
onder firma, is op
nieuw de Initiatiefne
mer van deze ber
gingsactie waarvoor
hij zich de steun ver
zekerd heeft van twee
duikers. Onderzoekin-
fen hebben volgens de
eer Visser aangetoond
dat de .Renate Leo
nardt' niet meer onder
een meter dikke laag
zand en slib bedolven
ligt, zodat de duikers
bij het bergen niet
meer voor onoverko
melijke moeilijkheden
komen te staan. De
goudschat zou bestaan
uit 454 kisten goud ter
waarde van ruim 70
miljoen gulden.
In 1953 bestonden ook
plannen de goudschat
te bergen. Piet Visser
stichtte in dat jaar een
coöperatieve bergings
vereniging, die voor 4
ton aan aandelen uit
gaf en een kostbare
duiktoren liet bouwen.
Deze toren ls nooit de
sluizen van LJmuiden
uitgekomen. De coöpe
ratieve bergingsvereni
ging werd na diverse
ruzies en aanklachten
gelikwideerd, waarbij
aan de aandeelhouders
niets werd uitgekeerd.
In 1957 viel het doek
over de bergingsvereni
ging-
DEN HAAG, (ANP) In een
flatwoning aan de Tarwekamp in
Den Haag is gisteravond een
vrouw door messteken om het le
ven gebracht. De politie heeft de
dader gearresteerd. Nog enkele
andere mensen die in de woning
waren liepen verwondingen op. Zij
zijn naar een ziekenhuis overge
bracht.
Het slachtoffer is de 42-jarige mevrouw
G. A. van der B.-van Beek. Zij werd met
een mes gestoken in de hartstreek door
haar echtgenoot, de 47-jarige meubel
maker A. van der B., van wie de vrouw
sinds enkele weken gescheiden leefde.
De man was gisteravond om ongeveer
half zeven naar de woning van de fami
lie Arkesteijn, Tarwestraat 202, geko
men, waar zijn vrouw verbleef. Hij wilde
haar spreken. Dit gesprek werd door
man en vrouw in de keuken gevoerd.
Om tien voor zeven trok de man het
mes. dat hij had meegebracht en stak
de vrouw.
De bewoner van het pand, de 57-jarige
rijschoolhouder J. A. C. Arkesteijn en
diens 23-jarige zoon gingen op het ge
gil de keuken binnen. De heer Arkesteijn
sr kreeg drie steken met het mes in de
linker arm, de zoon werd met het mes
in de linker schouder gestoken.
Met een werknemer, die in de woo:
mer aanwezig was, wisten de drie man
nen de dader te overmeesteren. Me
vrouw Arkesteijn nam hem het mes af.
De dader werd in bedwang gehouden in
de woning, waar de politie hem arres
teerde. Van der B. is thans ingesloten in
het hoofdbureau van politie.
De vrouw was niet onmiddellflk dood.
Zij werd naar het ziekenhuis Zuidwal
gebracht, waar zij dertig minuten na de
aanslag zonder bij kennis te zijn geko
men, overleed. De belde gewonde man
nen werden eveneens naar het zieken
huis gebracht. Zij konden na behandeld
te zijn huiswaarts keren.
,Kwartjesstrand'
voorlopig vrij
DEN HAAG. Het .kwartjesstrand' i<
voorlopig vrij. De directie van de Exploi
tatie Maatschappij Wandelhoofd Scheve-
ningen (EMWS) heeft dit besloten, .ge
zien het uitermate slechte strandweer en
"iet voor de tijd van het jaar ongewoon
;eringe strandbezoek'.
ADVERTENTIE
MAAKT MODERNE MUZIEK MISDADIGERS?
(Van een onzer redacteuren)
ROTTERDAM Duizend gul
den voor een jurist die
proefschrift schrijft waarin het
verband tussen beatmuziek en
criminaliteit wordt aangetoond.
Het aanbod van nachtclubeige
naar M. G. J. Kempers uit Am
sterdam is nog niet aanvaard.
Het is een uitdaging aan het
adres van de jonge Rotterdamse
officier van justitie mr P. A. H.
Bos die met zrjn opmerking in
de rechtszaal, dat het verband
tussen moderne muziek en cri
minaliteit steeds sterker aan
wijs wordt, het rumoer in het
toch al rumoerige beatwereldje
heeft verhevigd. De beatwereld
neemt het niet.
Mr Bos die de kritiek aanvankelijk
geamuseerd, later gelaten en ten
slotte korzelig over zich heen laat
blijft er bij dat het verband
neergekalkte leuzen op
landse beatgroepen uitschreeuwen,
zegt hij ,Die heel jonge musici rijn
vaak te zwak om de weelde van
plotselinge roem en veel geld te
dragen, te zwak ook om de vaak
wat extatische sfeer in de amuse-
mentswereid te verwerken. Veel te
snel verdwijnt hun ster. Dan staan
ze met lege handen in een wereld
die zo mooi leek. Vaak hebben ze
als musicus.',
Mr Bo3 geeft niet in de eerste plaats
Na brand in ambassade
ZUIDMOLUKKERS
REAGEREN OP
BESCHULDIGING
ROTTERDAM (ANP) Ir J. A. Manu-
sania, leider van de Zuldmolukkers ln
land, heeft zich schriftelijk tot de
Nederlandse minister van buitenlaudse
7,alien gewend en er op aangedrongen
het onderzoek naar de brandstichters in
de Indonesische ambassade niet te be
ëindigen alvorens de daders bekend zijn
en hun namen gepubliceerd, .opdat op
die wijze voor de zoveelste maal de on
juiste verklaringen van de Indonesische
ambassade aan het daglicht mogen tre
den.
In verband met het van Indonesische
zijde geuite vermoeden dat de in Neder
land verblijvende Zuldmolukkers de
stichters zijn van de brand van woens
dag jl in de Indonesische ambassade,
verklaart de heer Manusama in de brief,
dat de methoden van terreur, brand
stichting en ordeverstoring ter berei
king van het politieke Ideaal van de
Zuidmolukkers hun volkomen vreemd
zijn. ,Wij hebben dit in de achter ons
liggende jaren ook steeds getoond. Al
le door ons tot nu toe georganiseerde
demonstraties en ondernomen acties
hebben steeds een correct en gediscipli
neerd verloop gehad. Het ligt geenszins
in onze bedoeling van de tot dusver ge
volgde lijn af te wijken. Tenslotte zijn
Zuidmolukkers geen Indonesiërs', aldus
ir Manusama in zijn schrijven aan de
Nederlandse minister van buitenlandse
zaken.
de jongeren zelf de schuld. De pla
tenmaatschappijen, die om commer
ciële redenen muslcaal onvoldoende
geschoolde sterren maken' en om
dezelfde reden die sterren weer laten
vallen, zijn mede schuldig, meent hij.
Geen controle
.Jongens van veertien en vijftien
jaar die naast hun school of werk
tot diep in de nacht beatmuziek spe
len, worden te weinig gecontroleerd.
Ze laten zich te veel meeslepen. Je
uitleven is goed, maar het moeit niet
te ver gaan. Zo is het ook met de
provo's. De .goede kern' ageert
terecht tegen de apathie, tegen
de status-zoekerij, streeft naar meer
spel-elementen. De .kwade kern' van
de provo's geeft zich over aan aller
lei geneugten als marihuana roken
en dergelijke.'
Dat jonge kinderen in beatbands
kunnen optreden, is volgens hem te
vens te wijten aan te weinig cc
trole door de sterk onderbezette i
Zie slot pag. 9 kol5)
14 JUUT/M 4 AUGUSTUS
KEUKENSTOELEN Wij wisten beslag te leggen op een restant-fabrieks-
partij blank afgewerkte beuken keukenstoelen. De solide uitvoering
en de lage prijs garanderen een Jarenlang plezier. O gQ
Nu spotgoedkoop, per stuk I Os
CAPTAIN STOELEN, oerdegelijke rustieke houten stoelen, afgewerkt
met sterke bruine laklaag. Deze stoelen geschikt voor
allerlei doeleinden, nu per stuk voor
Bijpassende ARMSTOELEN,
nu per stuk voor
Een restantpartij SCHOMMELSTOELEN. Deze rustieke schommel
stoelen, onvergelijkelijk knap gemaakt en afgewerkt, waren het grote
succes ln het afgelopen seizoen.
Nu. per stuk slechts
HAAST U,
BOVENSTAANDE
AANBIEDINGEN
ZIJN BEPERKT
Het Wereldgebeuren
DEKUERK&ZN
COMPLETE WONINGINRICHTING
VLISSINGEN: OUDE MARKT
Augstein moet
beschuldiging aan
adres van Strauss
terugnemen
MUNCHEN (DPA) De rechtbank te
MUnchen heeft gisteren uitgemaakt dat
oud-minister van defensie Franz-Josef
StraoM rich fcyderia scfln ambtsperiode
niet schuldig gemaakt heeft aan eorrup-
De uitgever van het blad ,Der Spiegel',
Rudolf Augstein, moet zfln beschuldiging
dat Strauss corrupt was, gedaan ln 1964,
herroepen en aan Strauss 25.000 ,k
tegeld' betalen. In eerste Instantie was
Augstein al veroordeeld tot herroeping
van enige uitspraken, nu moet hy
meer beweringen terugnemen, onder
meer de beschuldiging dat Strausa
een belanghebbende een belangrijke
staatsorder had toegeschoven. Augstein
behoeft niet te herroepen dat Strauss
.als oud-mlnlser van defensie in de geur
van corruptie' stond.
Augstein gaat ln hoger beroep.
ZEFS ALS ALLE KERKEN
DE MODERNE WAPENS
VERBIEDEN KAN EEN
KERNOORLOG ONTSTAAN
,In plaats van een min of meer
betrouwbare basis voor veiligheid
en vrede dreigt de bewapening de
kans op oorlog te vergroten. Van
daar noemt schema JOH va,n het
Vaticaans concilie de .bewape
ningswedloop' de ernstigste plaag
voor de mensheid en een ondraag
lijk onrecht jegens de armere vol
ken. Deze laatste komen immers in
onrust vooreerst omdat zij aan die
wedloop niet zullen kunnen mee
doen en zich bedreigd zullen voelen
in hun veiligheid, en als zij noodge
dwongen menen mee te moeten
doen, zal het gaan ten koste van
de welvaart, de voeding van het ei
gen volk. Terwijl anderzijds de ka
pitalen, door de rijke landen aan
de bewapening besteed, beter ge
bruikt zouden kunnen worden voor
hulp aan de onderontwikkelde ge
bieden'.
ledore moderne oorlog is vernietiging
van de tegenstander en waarschijn
lijk vernietiging van zichzelf, daaróm
is oorlog dwaasheid geworden, geen
bruikbaar middel om geschillen op te
lossen. En daarom kan men de vraag
naar geoorloofdheid van de oorlog in
dit atoomwapentijdperk überhaupt niet
eer stellen.'
Kerken laatste
behoud?
,In hun angst kijken velen op naar
naar de kerk ais het laatste behoud.
Men zou wensen dat de kerk of de
kerken een absoluut verbod van alle
gebruik van kernwapens uitspreken.
Ook van het concilie heeft men dat
verwacht en gehoopt. Toch kan men
moeilijk zo optimistisch zijn te ver
wachten dat hiermee alle oorlog en
het gebruik van moderne wapens
zonder meer zou zijn uitgebannen.
Zelfs als alle christelijke kerken het
gebruik van moderne wapens zouden
verbieden, behoort daarmee een kern
wapenoorlog niet tot de onmogelijk
heden. Het zijn nu eenmaal niet de
kerken die een oorlog ontketenen.'
Deze opmerkingen maakte onlangs kar
dinaal Alfrink, de aartsbisschop van
Utrecht, in een voordracht over .Oor
log en vrede' voor het Genootschap van
hoofdredacteuren. De tekst van zjjn
voordracht is thans vrijgegeven. Zoals
bekend is kardinaal Alfrink voorzitter
van de internationale Pax Chrlsti-vre-
dasbeweging van rooms-kathollefcen.
Samenvattend constateerde de kardi
naal, dat als onaangename bijsmaak de
indruk ontstaat, dat het bezit van
atoomwapens een status-symbool la ge
worden en dat ieder volk dat zichzelf
respecteert zo spoedig mogelijk tot de
.bezittende klasse' wenst te behoren.
Angstaanjagend
De prelaat had ook commentaar op de
televisie-uitzending onlangs, waarop
vooraanstaande vertegenwoordigers van
de Verenigde Staten, Frankrijk en
Duitsland via de Early Bird-satelliet
commentaar leverden op de uitbreiding
van de atoomwapens bezittende landen
(proliferation). Deze uitzending noem
de hij teleurstellend en angstaanjagend.
.Tenminste als men het er over eens kan
zijn, dat het niet gebruiken van de aan
wezige kernwapens voor de vijf bezit
tende landen en de vermindering van de
kernwapens en de uiteindelijke totale
wedoerzijdse gelijktijdige antwa]
de enige kans is voorde mensheL_
van de algemene angst voor de oorlog
te worden bevrijd.'
De bewapeningswedloop noemde hij de
ernstigste plaag voor de mensheid en
een ondragelijk onrecht jegens de ar
mere volken. Over de televisie-uitzen
ding: ,Ik dacht, dat geen enkele kijker
ook maar enig vertrouwen heeft kunnen
krijgen in de algemene wil van deze
volksvertegenwoordigers van een echte
en oprechte wil tot non-proliferation.'
Ik hield de Indruk over, dat deze uit
zending slechte invloed zal hebben op
de jonge naties misschien ook op
oudere volken als India en Pakistan.'
.Er is zo vaak gezegd dat we leven op
een vulkaan. Maar als het mogelijfc
was een vulkaan op te stoken.dan zijn
we er mee bezig.'
.Wanneer het mogelijk wordt in rea
geerbuisjes nieuwe mensen aan te kwe
ken wanneer de wetenschap de kunst
verstaat om het sperma van reeds lang
gestorven grote mannen te conserveren
voor hel: technisch aankweken van een
nieuwe generatie van supermensen, zijn
we dan niet aangeland bij een teelt-sys
teem dat spot met alle menselijke waar
digheid en menselijke verantwoordelijk
heid?'
aldus
,We zullen ons er rekening van moeten
geven dat dit soort vragen de problemen
zijn waarop we in een zeer nabije toe
komst antwoord zullen moeten geven.
Een waardig antwoord en een menselijk
antwoord; geen computer-antwoord,
u eenmaal geen louter tech
nisch gegeven, geen mathamaüsch gege
ven'.
,Er zijn verschillende vredesbewegingen,
die op het standpunt staan dat oorlog
voeren altyd ln flagrante tegenstelling
1b met het evangelie van de Heer en dat
bijgevolg leder deelnemen
handelingen en zelfs aan vwroereic
ervan ln strijd is met het christelijke
weten.
Tot op zekere hoogte zal men deze me
ning kunnen aanvaarden. Oorlog
daarom altijd een anomalie, die in
christelijke maatschappij niet thuis
hoort'.
,Van de andere kant kan men dit begin
sel niet maken tot exclusieve basis van
een vredesbeweging. De gebrekkigheid
van het mensdom brengt nu eenmaal
met zich mee dat de evangelische op
dracht van vrede niet door iedereen
wordt uitgevoerd, niet in het private le
ven en niét in het leven van de volkeren.
Dit schept situaties waarmee het men
selijk en christelijk geweten rekening
moet houden'.
,In de situatie van het ogenblik, en ln
feite geldt dit altijd en overal, dat met
een weigeren van alle verdediging de
vrede niet is gegarandeerd. Misschien
wel de afwezigheid van oorlog, maar
niet de afwezigheid van lijden, de afwe
zigheid van onrecht, de afwezigheid van
verdrukking. Vrede is nu eenmaal een
wijder begrip dan geen-oorlog",
Rechtvaardige oorlog
,1s een dergelijke louter utilitaristi
sche hantering van de menselijke
waarden en de menselijke waardigheid
meer aanvaardbaar dan de methodie
ken van het nazisme (dat we allen zo
verafschuwd hebben) van het elimi
neren van mensen die door ouderdom
of ziekte of psychische afwijkingen
voor de louter efficiënte functione
ring van de menselijke samenleving
een hindernis betekenen? Ik stel deze
vragen niet als vertegenwoordiger
van de kerk, ook niet als christen, ik
er dan nog altijd de mogelijk
heid van een rechtvaardige oorlog en is
de oude theorie over de .bellum instum'
nog altijd ook in deze moderne tijd
met de moderne vernietigingswapenen
een hanteerbare redenering?',
vroeg de kardinaal zich af.
.Steeds meer mensen zijn geneigd aan
te nemen dat inderdaad deze theorie
tot het verleden behoort en in de tegen
woordige oorlogvoering niet meer
bruikbaar is. In het tijdvak, waarin iede
re uitbrekende oorlog het gevaar van
het gebruik van abc~waperién met zich
meebrengt zo bedoelt men te zeggen
kan er geen .bellum lustrum' meer
zijn, omdat de vernietiging die door de
ze wapens wordt aangericht, nooit in
evenredige verhouding kan staan tot het
onrecht dat geleden is en dan aan de
verdediging het karakter van rechtma
tigheid zou kunnen geven',
.Iedere moderne oorlog is vernieti
ging van de tegenstander en waar
schijnlijk vernietiging van zichzelf.
Daarom is oorlog een dwaasheid ge
worden, geen bruikbaar middel meer
om geschillen op te lossen. En daar
om kan men de vraag naar geoorlofd-
heid van de oorlog In dit
pentydperk überhaupt niet meer stel
len'.
,Bij de afschuwelijke ellende die
kernwapen-oorlog onherroepelijk met
zich mee zou brengen, leent de vraag
naar het ethisch karakter er van zich
nauwelijks voor een casulstische behan
deling op basis van een principe
aan totaal andere omstandigheden
ontleend en ln die oude tijd misse.
kon functioneren', aldus kardinaal Al
frink.
Stem der kerken
,Im him angst kijken velen op naar de
kerk als het laatste behoud. Men zou
wensen dat de kerk at de kerken
absoluut verbod van alle gebruik van
kernwapens uitspreken. Ook van het
concilie heeft men dat verwacht en ge
hoopt. Toch kan men moeilijk zo opti
mistisch zfjn te verwachten dat hierme
de alle oorlog en het gebruik van mo
derne wapens zonder meer sou zijn uit-
-ebsrrtTienr Zelfs als alle christelijke
erken het gebruik van moderne wapens
zouden verbieden, behoort daarmee een
kernoorlog nog niet tot de onmogelijk
heden.
Hoe belangrijk men een veroordeling
van de kernwapens door de christelijke
kerken ook zou willen achten, men zal
moeilijk kunnen verwachten dat het ge
bruik ervan daarmee van de baan zou
Oost-west
perikelen
Het Indo-Pakistaanse grensconflict ligt
de Pakistaanse regering nog vors
ln het geheugen, of z|J moet zich nu
reeds voorbereiden op onlusten ln Oost-
Pakistan.
Zestien augustus is door de leiders van
een opstandige groepering ln Oosl-Pa
kistan, de .Awami-liga', als aanvangs
datum gekozen voor een anti-regerings
campagne. Deze campagne is opgezet
om een grotere mate van zelfbestuur
voor Oost-Pakistan te bewerkstelligen.
Het oostelijk deel van Pakistan, dat door
1800 kilometer Indiaas gebied geschei
den is van het westelijk deel, ls onlangs
het toneel geweest van ernstige onlusten,
waarbij 7 mensen om het leven kwamen
biina 700 anderen gearresteerd wer-
Na de arrestatie van praktisch alle
leiders der Awami-liga keerde de rust
ln de staat weer. De krachtige oppoBltie
van de liga gaat echter onverminderd
voort. Hoezeer ook de aankondiging van
de datum waarop de Awaml's tot han
delen wensen over te gaan van weinig
belang schijnt te zijn voor het buiten
land, in Oost-Pakistan wacht do bevol
king gespannen af wat er gaat gebeu
ren. Menig inwoner van voormalig
Oost-Bengalen herinnert zich nog het
bloedbad dat twintig jaar geleden door
de Bengalen werd aangericht, die op
last van Mohammad AU Jinnah. ook wel
vader van Pakistan genoemd, door de
straten van Calcutta marcheerden. De
moslems streden toen om een eigen ge
bied op het toenmalig Brits-Indisch
schiereiland. Vier duizend mensen von-
Men kan er onmogelijk aan ontkomen
een vergelijking te trekken tussen
toen en nu', zegt een woordvoerder van
de Awaml-Ilga. ,Ook nu vechten de
Bengalen voor hun vrijheid. Toentertijd
waren het de hindoes die ons onderdruk-
vraag is. of de president van
veldmaarschalk AJoeb Khan,
bereid ls concessies te doen, teneinde
moeilijkheden in het oostelijk deel van
het land te voorkomen.
De vijfentwintig miljoen Bengalen die in
Oost-Pakistan wonen zijn ervan over
tuigd dat de Weat-Pakistanl voordeel
van hen trekken. Zij menen dat veel min
der dan de helft van 's lands opbrengst
Het geld dat verdiend wordt aan de uit
voer van jute en graan, dat ln Oost-
Pakistan geproduceerd wordt, wordt
door de regering aangewend om West-
Paklstan, dat voor het grootste gedeelte
uit woestijnachtig gebied bestaat, te in
dustrialiseren.
Op de vraag of de aanhangers van de
Awami-liga Oost- van West-Pakistan
geseheiden willen zien antwoordt een
oudere Awami-leider: ,WiJ wensen ons
niet van Pakistan af te scheiden. Wij
houden van ons land en zien niet graag
dat het zwakker wordt en beseffen heel
goed wat India zal ondernemen als wij
ons verdelen'.
Westerse diplomaten ln Pakistan me-
ne dat door het conflict de gemoe
deren abnormaal hoog zijn verhit en ,dat
de vonk met de dag dichter bij het
kruitvat komt'. Een van hen schatte dat
na de jongste onlusten zeker 70 procent
van de ontwikkelden ln Oost-Pakistan
voor zelfbestuur was.
Bijna alle studenten en Intellectuelen
ti-Westpakistaans. Zij verschillen
van mening over de vraag of
Oost-Pakistan autonomie, dan wel on
afhankelijkheid moet verwerven.
Da minder ontwikkelde Pakistani ont
gaat de politieke kant van de zaak vrij
wel geheeL Maar zij zijn er zich wel be
wust van dat ztt benadeeld worden. Zij
zien de economische ongelijkheid als
één van de vele verschillen die tusaea
hen en de West-Pakistani bestaan. Bel
den hebben verschillende talen, gewoon
ten, kleding en levenswijzen.
De OoetPakistanl zijn, evenals hun
landgenoten ln het noordelijk deel
van West-Pakistan, onderhand gewend
aan herhaalde onlusten. De Bengalen
gemiddeld met 1000 mensen op
een vierkante kilometer.
Anderhalve maand geleden bestormden
4000 mensen een gevangenis ln de kust
plaats Tsjittagong. De politie opende het
vuur op de menigte en een twaalftal
mensen moest in een ziekenhuis worden
opgenomen. Wat was de oorzaak van
deze rel? Men was kwaad op de politie
en de plaatselijke autoriteiten, die een
jong paartje gearresteerd hadden dat
van huis was weggelopen.
Zeven Juni Jongstleden trokken een half
miljoen mensen op ln de nauwe straten
van de stad Dacca, waardoor het econo
misch leven volledig werd verlamd. Zij
protesteerden tegen de regering, dia de
mensen had aangeraden niet in staking
te gaan.
Ernstige vernielingen werden aangericht
aaa openbare voertuigen en gebouwen.
Het huis van de secretaris van het par
lement werd geplunderd.
Intussen zitten de leiders van de Awa
mi-liga ln de cel met de gedachte dat de
'ng niet aan hun eisen tegemoet ls
ien. Ztj denken aan de snel nade
rende 16 augustus en aan de 4000 men
sen die 20 jaar geleden het leven heb
ben gelaten voor de Pakistaanse zaak.
.Het zijn nu eenmaal niet de kerken
die een oorlog ontketenen. Het hand
haven van de vrede of het beginnen
van een oorlog ls geen kwestie die
door de kerken wordt beslist. Het zijn
de volkeren, de regeringen die oor
log of vrede maken. En zolang de
volkeren en de regeringen niet door
trokken zijn van de vaste wil de vre
de te bewaren en nooit de mensheid
de ellende aan te doen van een on
dergang brengende kernoorlog, zo
lang zal een verklaring van de chris
ten-kerken geen oorlog kunnen ver
hinderen. Wat niet wil zeggen dat in
de keiharde wereld waarin we leven,
het woord van de kerken niet belang
rijk is.
Als het verstaan zal worden en invloed
zal hebben, zal het veeleer een appél, een
dringend appél moeten zijn aan het we
reld geweten een appél aan het ge
zond verstand en een appél aan de
verantwoordelijkheid van degenen die
de beslissing in handen hebben'.
.De volkerengemeenschap zal nieuwe
kaders en nieuwe structuren moeten
scheppen die 't uitbannen van de oorlog
mogelijk maken. Is dat een utopie? In
ieder geval zal het nooit mogelijk zijn,
wanneer niet bij alle volkeren het klare
bewustzijn groeit dat ln ons atoomtijd
perk oorlog nooit een oplossing kan
brengen'.
,Het komt er op aan, aldus kardinaal
Alfrink, ,dat er bij het publiek een men
taliteit van vrede wordt aangekweekt.
Iedere regering zal daarmee -"rekening
moeten houden'.
PRESIDENT A.JOEB KHAN
actie in vooruitzicht
PSP ORGANISEERT
ANTI-NAVO-BETOGING
(Van onze Haagse redactie)
Den Haag De Paclfistisch-Socialis-
tische Partjj wil op 8 oktober van dit
jaar in Amsterdam een demonstratie te
gen de NAVO houden. Aldus biykt uit
een perscommuniqué van het partijbe
stuur van de PSP.
Vice-voorzitter W. de Wolf lichtte d®
summiere bekendmaking van zijn Dar-
trjbestuur toe. Hij verklaarde tegenover
ons dat 8 oktober als datum gekozen ls
omdat tegen die tijd, naar zijn verwach
ting, een aantal besluiten met betrek
king tot vestiging van NAVO-onóer-
delen in on3 land of in het Benelux-
gebied genomen zullen worden. Op 9
oktober wordt bovendien in Brussel door
het Socialistisch Konfederaal Verbond
de Belgische zusterpartij van de PSP
eveneens een betoging gehouden.
De voorgenomen actie in beide landen
zal zich in gezamenlijk overleg richten
tegen vestiging van NAVO-organen in
het Benelux-gebïed en voor het uittre
den van België en Nederland uit d®
Noordatlantische Verdrags-Organisatie.