PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
LAG ES
VRIJ
Rondweg Terneuzen tekent zich al af
Natuurbescherming
belangrijke zaak'
INTERPELLATIE-LAGES
OP DINSDAG 21 JUNI
Mr Vrolijk verdedigt wet
De heer Mellema
terechtgewezen
Verzoek kamerlid Bakker toegestaan
Onderwerpen:
strafonderbreking
en vervoer
naar Duitsland
,LAAT MIJN MAN
OP DUITSE GROND
STERVEN'
Dag voor het besluit
wist kamer
commissie nog
van niets
MINISTERRAAD
WAS BIJEEN
Lale conclusie
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 10 juni 1966
Langharig of
kortzichtig
Pagina 2
STRAF VOOR
3 MAANDEN
ONDERBROKEN
Oorlogsmisdadiger
is ernstig ziek
DEN HAAG (ANP) In verband
met zijn ernstige ziektetoestand is
de tot voor kort in Breda gedeti
neerde Duitse oorlogsmisdadiger
W. P. F. Lages in vrijheid gesteld.
Hij is overgebracht naar een zie
kenhuis in de bondsrepubliek.
Minister Samkalden heeft in een
brief aan de tweede kamer ge
sproken van .tijdelijke strafonder
breking' voor de tijd van ten
hoogste drie maanden.
Lages, die In 1940 naar Nederland
kwam en achtereenvolgens in Den Haag
en Amsterdam de functie had van ,Iei-
ier der aussendienststelle der Sicher-
heitepolizei und SD', is verantwoorde
lijk voor de deportatie van ongeveer
70.000 Amsterdamse joden. Onder zijn
leading- (hij had de supervisie van de
Zentralstelle fiir Jiidische Answande-
rang) werden de beruchte razzia's op
joden gehouden en werd een premiestel
sel ingevoerd op het aanbrengen van jo
den. Voorts is hij verantwoordelijk vooi
de executie van honderden Nederlanders
dlu door «le Duitsers waren opgepakt
als repressaille voor verzetsdaden.
Het bijzonder gerechtshot in Amsterdam
veroordeelde hem op 20 september 1949
ter dood. Een beroep in cassatie werd
verworpen, maar in 1952 werd hem gra
tie verleend en werd het doodvonnis om
gezet in levenslange gevangenisstraf.
Lages, die op liet ogenblik 65 jaar is,
werd de laatste weken verpleegd in het
centraal ziekenhuis van het 'gevange
niswezen in Vught.
Reacties
Voor de heer C, C. van den Heuvel, voor
zitter van de nationale raad van het
verzet Nederland kwam het
Bericht niet geheel als een verrassing.
Hij had wel vernomen dat er iets gaan
de was. Intussen verklaarde hij ons, dat
de vrijlating voor zijn organisatie alleen
aanvaardbaar zou zijn, wanneer bleek
dat Lages ongeneeslijk ziek was en niet
lang meer tc leven had, .anders zeker
niet', aldus de heer Van den Heuvel, die
mededeelde dat de maatregel van de
minister in het bestuur van de raad nog
punt van bespreking zal uitmaken.
Bij Expoge' de vereniging van ex-
politieke gevangenen uit de bezettings
tijd huldigden voorzitter en secretaris
de lieren mr G. Ch. Aalders en W. Bak
ker hetzelfde standpunt als de heer
Van den Heuvel. ,Zou Lages nog maar
kort te leven hebben' aldus de heer Aal
ders, ,dan zou men een groot stuk men
selijkheid moeten overwegen'. De heer
Bakker vroeg zich echter af, of de zie
kenhuizen in Nederland niet minstens zo
goed met de kwaal van Lages overweg
zouden als Westduitse.
Hot Nederlandse Auschwitz Comité
neeft een telegram gestuurd aan de mi
nister van justitie waarin het .veront-
(Zie slot pag. 3 kol. 4)
WERVELSTORM
TEISTERDE
KANSAS
TOPEKA (Reuter) Een serie wervel
stormen heeft woensdagavond een aan
tal steden in liet oosten van de Ameri
kaanse staat Kansas geteisterd. Ten
minste dertien mensen kwamen om het
leven, zeshonderd werden gewond en
zeker 450(1 mensen werden dakloos ge
maakt. Hel. zwaarst werd de hoofdstad
van de staat, Topeka, getroffen waar
twaalf mensen het. leven lieten. Gehele
Wijken van deze stad van 120.000 inwo
ners zjjn niet «1c grond gelijkgemaakt.
De orkaan Alma. die over Honduras en
Cuba is getrokken en daar de oorzaak
was van de dood van respectievelijk 73
en zes mensen, heeft nu het gebied van
St -Petersburg aan de westkust van
Florida bereikt.. De schade is hier niet
bijzonder groot.. Een aantal mensen liep
lichte verwondingen op. voornamelijk
floor rondvliegende glasscherven.
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Vrolijk van cultuur, re
creatie en maatschappelijk werk,
heeft gisteren in de tweede ka-
A m-ster damdonderdag werd in
hoofdstad een spontane protestde-
monstratle gehouden tegen de vrij-
lating van de Duitse oortogsmAada-
rltger Willy Lages.
(Van onze parlementaire redacteur).
De tweede kamer heeft gistermid-
op voorstel van kamervoor
zitter, mr Van Thiel, het verzoek
van de heer M. Bakker (cpn) om
de minister van justitie te mogen
interpelleren over de Duitse oor
logsmisdadiger Willi Lages, toe-
n. De interpellatie zal eerst
op dinsdag 21 juni kunnen wor
den gehouden, omdat de tweede
kamer niet eerder bijeen zal ko
men.
Aanvankelijk had de heer Bakker ver
zocht de minister te mogen interpelle
ren over de .vrijlating' van Lages. Maar
nadat de kamer kennis had kunnen ne
men van een nota van minister Samkal
den, waaruit bleek, dat bij beschikking
van de minister van 8 juni de executie
van de gevangenisstraf van Lages. met
toepassing van artikel 46 van de begin
selenwet gevangeniswezen voor ten
hoogste drie maanden, in afwachting
van een beslissing op een gratieverzoek,
is onderbroken, werd het onderwerp van
de interpellatie de .strafonderbreking
en vervoer naar Duitsland'.
In zijn nota aan de kamer herinnert mi
nister Samkalden er aan, dat Willi La
ges bij sententie van het bijzonder ge
rechtshof te Amsterdam van" 20 septem
ber 1949 ter zake van oorlogsmisdrijven
tot de doodstraf werd veroordeeld. Bij
koninklijk besluit van 23 september
1952 werd deze straf brj wege van gra
tie verwisseld in een levenslange gevan
genisstraf.
Hartziekte
Sedert enige weken, zo gaat de mi
nister verder, openbaarden zich bjj
veroordeelde ernstige ziekteverschijn
selen, welke opname en verpleging
in het centraal ziekenhuis van het
gevangeniswezen te Vught op 18
mei jl noodzakelijk maakten. Na op
name aldaar en Ingesteld specialis
tisch onderzoek werd een liartaan-
doening geconstateerd. Naast die
hartaandoenlng deden zich nog ern
stige complicaties voor waardoor
ieder vervoer medisch niet verant
woord werd geacht. In het verloop
van de zielrte deed zich dezer dagen,
aldus de minister in zijn nota, een
zodanige wijziging voor In de alge
mene toestand, dat een vervoer naar
een ziekenhuis in Duitsland onder
medische begeleiding niet meer uit
gesloten werd geacht.
Ik heb toen gemeend, zo zegt minister
Samkalden, gelet op de overigens zeer
zorgelijke gezondheidstoestand vorenge
noemde beslissing te moeten nemen met
de bepaling, dat de executie kan worden
onderbroken op het tijdstip waarop de
behandelende geneeskundige vervoer
naar elders ineaisch toelaatbaar acht.
Dit tijdstip werd op donderdag bepaald.
Per ambulance is veroordeelde naar de
grens vervoerd, alwaar hij in Duitse me
dische verzorging werd overgenomen,
aldus besluit minister Samkalden zijn
nota.
iratie gevraagd
Dit de beschikking van de minister,
waarvan een afschrift by de nota Is ge
voegd, blijkt, dat er verzoekschriften
om gratie en om executieonderbreking
voor Willi Lages zijn ingediend. Gezien
de Ingekomen Inlichtingen omtrent de
ernstige ziekte van betrokkene en over
wegende, dat er termen aanwezig zjjn
om de tenuitvoerlegging van de gevan
genisstraf te onderbreken, gelet op art.
46 van de beginselenwet gevangeniswe
zen, besluit de minister, aldus zijn be
schikking de tenuitvoerlegging van de
levenslange gevangenisstraf in afwach
ting van de beslissing op liet gratiever
zoek, te onderbreken op het tjjdstip, dat
de behandelende geneesheer van
Centraal Ziekenhuis transport van
trokkene medisch toelaatbaar acht,
doch voor ten hoogste drie maanden.
(Van een onzer redacteuren).
DEN HAAG In politieke kringen in
Den Haag verluidt aat het besluit van
minister Samkalden, om Willi Lages
(64) naar een Duits ziekenhuis over te
laten brengen en niet naar een gespe
cialiseerd Nederlands ziekenhuis, is ge
nomen op grond van .zuiver humani
taire overwegingen'. De mogelijkheid
wordt groot geacht dat Lages binnen
de maximaal drie maanden, waarin zijn
levenslange gevangenisstraf door de mi
nister is opgeschort, zal komen, te over
lijden. Het besluit zou ook mede beïn
vloed zjjn, zo vernemen wij in politieke
kringen, door de aan de minister geuite
wens van de vrouw van Lages ,haar
man op Duitse grond te laten, sterven'.
De vaste kamercommissie vam justitie
wist tot woensdag nog niets af van het
besluit vam de minister. Alleem de voor
zitter van die commissie, mr K. vam
Rijckevorsél (kvp), is woensdag, dus
een dag voordat de minister zijn besluit
bekendmaakte, op de hoogte gesteld,
zo vernemen wij.
Het besluit van de minister is in poli
tieke kringen zeer verdeeld ontvangen.
Ook binnen de vaste kamercommissie
van justitie klonk verontrusting door,
.omdat het, mocht Lages tegen de alge
mene verwachting in toch herstellen,
uitermate moeilijk zal zjjn hem naar
ons land terug te krijgen'. Ook werd de
vrees geuit dat dc eventuele begrafenis
van Lages in Duitsland tot een .demon
stratie' zon kunnen uitgroeien.
mer bij zijn verdediging van het
ontwerp-natuurbeschermingswet
de heer J. T. Mellema (ch), die
woensdag het ontwerp overbodig
en onaanvaardbaar vond, terecht
gewezen. De minister wees erop.
dat de heer Mellema deze uitspraak
had gedaan, ondanks het feit. dat
het in 1962 ingediende wetsont
werp in de eerste plaats de hand
tekening draagt van de toenma
lige staatssecretaris mr Scholten,
en bovendien van de toenmalige
minister van justitie, mr Beer
man, .beiden geestverwanten van
de heer Mellema'.
Sprekend over de verhouding met
dere wetten, in het bijzonder tot de wet
op de ruimtelijke ordening, sloot de be
windsman zich aan bij de opvatting
van de heer J. C. Wllmans (pvda), vol
gens welke de natuurbescherming een
zwakke positie inneemt in de wet op
de ruimtelijke ordening. Zeer ernstige
bezwaren had de minister tegen het
amendement van dr K. van Dijk (wd)
dat tot strekking heeft de wet te be
perken tot natuurmonumenten van we
tenschappelijke betekenis. Bescherming
van natuurschoon wil dr Van Dijk als
doel van de wet schrappen.
Wat de samenstelling betreft van de
natuurbeschermingsraad, diende de
minister een nota van wijziging ln.
waardoor tenminste drie leden van
deze raad zullen worden benoemd
(Zie slot pag. 3 kol. 7)
Bespreking over
financiële zaken
(Van onze Haagse redactie)
De ministerraad is gisteravond om
acht uur in een buitengewone ver
gadering bijeengekomen in de
Treveszaal aan het Binnenhof.
Naar wij vernemen werd deze
vergadering gehouden ter bespre
king van een drietal wetsontwer
pen met een financieel-economisch
karakter, waarvoor een rustig
overleg gewenst Is.
Het ministerieel beraad zou betrekking
hebben op ingewikkelde politieke kwes
ties. Bespreking hiervan in de gewone
wekelijkse vergadering van de minister
raad op vrijdag werd daarom niet wen
selijk geacht.
Terneuzen Deze luchtfoto
toont een stuitje van de stad
dat over een aantal jaren een heel
ander beeld te zien zal geven. Het is
het gedeelte bissen het zwembad
(links) en de watertoren (op de
foto juist niet zichtbaar), waarover
na de voltooiing van de kanaalwer-
ken de nieuwe rondweg voor het
doorgaande verkeer zal worden aan
gelegd. Het gedeelte van de oude
rijkswaterleidinig dat nu nog open
is (zie foto) zal dan evenals dat
met de rest het geval is, worden
gedempt. Omdat dit gedeelte sinds
lang niet meer via de zogenaamde
.Stenen beer' bij de oostsluis in open
verbinding staat met de oost-buiten
haven, pompt men het water door
middel van een gemaaltje recht
streeks over de zeedijk de Wester-
schelde in. De buizen daarvan zijn
rechts onder op de foto zichtbaar.
Het kale terrein im het hart van
de foto was het werk- en opslag
terrein voor de bouw van het Wes-
terscheldegemaal voor de afvalwa
terleiding door de kanaalzone van
Zeeuwsen-Vlaander en. De eerste fase
van het werk is sinds kort voltooid.
Het gemaal (het gebouwtje in de
rechter bovenhoek van de ligweide
bij het zwembad) pompt het water
via een ondergrondse buisleiding
naar de Westerschelde. De uitmon
ding ligt in het verlengde van de
oostelijke havendam, op een diepte
van meer dan 25 meter onder het
wateroppervlak. De buisleiding pas
seert de vroegere uitwateringssluis
van de open rijkswaterleidmg, dde
men omgebouwd heeft tot een soort
aquaduct. De aanvoerleiding van het
Westerscheldegemaal loopt onder
gronds vrijwel recht-toe-recht-aan
naar het gemaal in Terneuzen-Zuid.
De buizen werden onder meer dwars
door het oude kerkhof van Terneu
zen gelegd. Vei-derop lopen ze paral
lel aan de invalsweg, waarvan rechts
boven nog juist een stukje is te
zien. De toekomstige rondweg zal
op de huidige invalsweg aansluiting
geven.
opname van Terneuzen zijn ook
het Julianaziekenhuis en het oude
rusthuis .Scheldeoord', dat een waar
dige en moderne opvolger kreeg in 't
bejaardentehuis .Bachten Dieke' (op
de foto juist niet zichtbaar). In de
rechterbovenhoek van de foto zijn
nog juist de gebouwen te zien van
de coöperatieve veiling Terneuzen.
Nog dit jaar zal deze veiling ver
huizen naar een gloednieuw gebou
wencomplex aan de Mr F. J. Haar-
manweg, dat qua opzet en techni
sche uitrusting onbetwist hot mo
dernste im Nederland wordt.
(Luchtfoto Peeters Slagboom)
minister-president heeft
meegedeeld geen heil te
in de benoeming van een
speciale vertrouwensman voor
de voorlichting van het ko
ninklijk huis. Deze zaak kwam
dinsdag en woensdag aan de
orde in de tweede kamer en heeft een
betrekkelijk lange voorgeschiedenis ZIJ
dateert uit het begin Van 1964. toen
prinses Irene zich verloofde en er kort
sluiting op kortsluiting volgde inzake
de voorlichting over allerlei gebeurte
nissen voorafgaande aan en na de ver
loving. In die dagen werd felle kritiek
uitgeoefend, die voor een groot deel
neerkwam op het hoofd van de direc
teur vam de rijksvoorlichtingsdienst, dr
G. J. Lammers. Het optreden van prin
ses Irene deed bovendien vragen riizcn
rond de ministeriële verantwoordelijk
heid voor het doen en laten van de 'le
den van het koninklijk huis buiten de
draagster van de kroon. Daarom vroeg
het kabinet-Marijnen over deze kwestie
advies aan de ministers van staat Droes
en Oud, die daarover op 24 juli 1964
rapporteerden. Hun brief werd in no
vember van dat jaar aan de tweede ka
mer overgelegd en werd onderwerp
van een door allerlei omstandigheden
wat vertraagde procedure. Het debat
van deze week was daarvan de afslui
ting: het ging dus én over de ministe
riële verantwoordelijkheid én over de
voorlichting inzake de leden van het
koninklijk huis. Overigens had de voor
lichtingskwestie in «le praktijk al een
formele oplossing gekregen: in decem
ber van net vorig jaar verscheen een
koninklijk besluit, waarbij de directeur
van de rijksvoorlichtingsdienst werd
aangewezen als de adviseur in voorlich
tingszaken van het koninklijk huis. Hem
werd b«>vendien een ministeriële instruc
tie gegeven, waarin werd bepaald dat
dè directeur deze adviesfunctie uitoefent
onder verantwoordelijkheid van de mi
nister-president. Deze bewindsman is
dus tegenover het parlement de verant
woordelijke man. Vandaar ook, dat de
instructie voorschrijft «lat de directeur
verplicht Is onmiddellijk contact op te
nemen met de minister-president zodra
de voorlichting niet meer te maken heeft
met de zuiver particuliere sfeer van het
koninklijk huis, maar het staatsbelang
raakt. In de kamer nu is er deze week
over gesproken of hier niet een speciale
vertrouwensman nodig zou zijn, vooral
omdat het hier om het grensgebied tus
sen openbaar belang en privé-sfeer gaat.
Het debat deed niet erg actueel aan:
we leven snel en de ergernissen
rond de verloving van prinses Irene zijn
eigenlijk al lang weer vergeten. Boven
dien was de voorlichting rond de verlo
ving van prinses Beatrix aanzienlijk be
ter geregeld. En tenslotte is er even
eens een gunstige omstandigheid - - op
dit ogenblik geen sprake "van enige
moeilijkheid over de voorlichting van
het koninklijk huis. Toch is het goed nog
eens de oorzaak van de discussie in de
herinnering te roepen: reden was de
chaos rond de verloving van prinses?
Irene. De vraag dient nu beantwoord
te worden: indien er een vertrouwens
man zou zijn geweest, zou dat dan zo
veel beter hebben gewerkt? Achteraf
in alle eerlijkheid gezegd: we geloven
het niet erg. Ieder <Üe
de gang van zaken
toen van nabij heeft
meegemaakt, weet
dat prinses Irene zelf
een groot deel van
de moeilijkheden veroorzaakte. De kern
van de zaak was, dat de staatsrechte
lijke consequenties van haar optreden
de prinses volstrekt niet duidelijk waren,
terwijl haar verloofde daarin evenmin
enig Inzicht had. De ministers Marijnen,
Biesheuvel en Scholten hebben er de
handen vol aan gehad: een vertrou
wensman zou daaraan echt niets heb
ben verbeterd. De zaak is toen eenvou
dig uit de hand gelopen doordat een
jong meisje zich niet bewust was van
de consequenties, die aan haar hoge
positie waren verbonden.
Eén ding le door dit alles wel duide
lijk geworden: bij de voorlichting
komt het niet op functies aan, maar op
de mensen, die er bij zijn betrokken. In
de eerste plaats doelen wij hier op de le
den van het koninklijk huis zelf, in de
tweede plaats op de minister-president
en tenslotte op de functionaris) die het
werk moet doen. de directeur van de
rijksvoorlichtingsdienst. Een dergelijk
samenspel kan goed en zonder haperen
functioneren, maar er kunnen moeilijk
heden ontstaan. Dat kan met name.ge
beuren in kwesties, waarbij de leden van
het koninklijk huis zelf duidelijke op
vattingen hebben over wat wel en wat
niet kan worden gezegd, terwijl deze
opvattingen uit een oogpunt van een
goede voorlichtingspolitiek onjuist moe
ten worden geacht. In de afgelopen Ja
ren Is de Indruk nogal eens gewekt, dat
de huidige voorlichtingsfunctionaris in
gevallen als deze zich vrij gemakkelijk
conformeerde aan de hem meegedeelde
standpunten. De directeur van ae rijks
voorlichtingsdienst heeft een sleutelpo
sitie: deze" functie eist een zelfstandig
denkend en optredend man.
We zijn het bij rustige overweging
van het betoog deze week in de
tweede kamer van minister-president
Cals wel met hem eens: een vertrou
wensman is voor de voorlichting van
het koninklijk huls niet nodig. Er be
hoort een goed samer-snel té bestaan
tussen de leden van het koninklijk huls.
de directeur van de rijksvoorlichtings
dienst en de minister-president. Maar
dat houdt tevens in dat'de directeur als
adviseur niet zal mogen schromen na
drukkelijk te wijzen óp en ie handelen
ln overeenstemming met de eisen van
een goede voorlichting. En in die voor-
llchtlngszaken, waarbij ook het staats
belang Is betrokken, zal zo nodig de
minister-president uitgenodigd móeten
worden in de kamer verantwoording af
Naar een betere
onleiding voor
rinnstructeurs
DEN HAAG (ANP) Een aantal ver-
keersorganisaties, waaronder enige bon
den van autorijschoolhouders, verenigd
in de commissie overleg autorijscholen,
het Verbond voor Veilig Verkeer, de
KNAC en de ANWB voeren op het
ogenblik overleg om te komen tot een
betere opleiding van rij-lnstructeurs.
Daarbij wordt onder meer gedacht aan
opleidingscursussen in verschillende fa
sen. Ook wordt gesproken over de mo
gelijkheid om te komen tot een centraal
opleidingsinstituut.
209e jaargang - no. 133
