2000 maal NTS-journaal Radio-orkesten mengen zich in strijd om „eerste viool" Twee nieuwe series Mistral, een debuut Top of Flop? Volendam mag het zeggen K.R.O.-t.v.: kiekeboe in de rommelpot N zaterdagnummer Serieprogramma Dappere Dodo Verdeling Rapport Protest Capriolen (Van onze R.T.V.-redactrice) Voor wie zich herinnert hoe kort geleden nog in Hilversum een conflict werd uitgevochten om de schnabbels van musici bij televisie-optreden, blijft dat een vreemde zaak. En daarbij komt nog dat die ruim driehon derd musici één van elke vier in Nederlandse orkesten spelen den door Hilversum gesala rieerd worden zonder bezwaar van 's rijks schatkist. Indien men de luistergelden mag ver gelijken met entreeprijzen voor concertzaal en schouwburg, dan is de radio- (en televisie) kunst de enige in ons land die zichzelf bedruipt Heel gemakkelijk heeft de tele visie het vrijdagavond. Na rooster en het journaal hoeft men alleen maar over te scha kelen naar het Concertgebouw in Amsterdam, waar het klas sieke Grand Gala wordt gehou den. De verschillende Edisons worden uitgereikt wie van de winnaars en winaressen ze per soonlijk in ontvangst komen ne men is nog niet bekend en wie ze uitreikt al evenmin, hoewel de kans groot is, dat minister Bot dat zal zijn. Voorts treden be roemde solisten op bij het Con certgebouworkest onder leiding van Bernard Haitink. Adam Ha- rasiewicz speelt het eerste pia noconcert van Chopin; de vierde symfonie van Schumann staat in het programma en Edisonwin- nares Victoria de los Angeles zingt o.m. aria's uit La Bohème en Carmen, alsmede een aantal Spaanse liederen. Zaterdag 28 september 1963 DISSONANTEN IN HILVERSUM Het V.P.R.O.-programma van dinsdag opent weinig nieuwe perspectieven. De N.T.S. begint om half acht met het internatio naal agrarisch nieuws, dat veel te weinig onze beeldschermen vult zijn we per slot van re kening niet een agrarisch volk? Na het journaal de veertiende aflevering van de uitstekende serie documentaires over de be zetting, die dr. Lou de Jong van het Rijksbureau voor' Oorlogs documentatie ook deze keer zal inleiden. Onderwerp is de hulp aan onderduikers. Volendam mag woensdagavond zijn oordeel geven over de plaatjes van Herman Stok. Top of Flop: zouden ze in het vissersdorp ook van die heerlij ke tienernozempjes hebben? Na ach ter het nieuws een programma Jazz in aanbouw, dat het orkest van Boy Edgar de hoofdstedelijke arts-mu sicus laat horen: Boy's Big Band, het enige werkelijk grote jazz-orkest dat Nederland rijk is. Een opmerke lijk orkest met opmerkelijke arrange menten van Boy zelf en met een hele boel heel fijne solisten. Nico Knapper heeft de regie. Dick Powell brengt vervolgens een bezoek aan Parijs. Hij beeldt er een gedeserteerde Ame rikaanse soldaat uit, die tijdens de Frans-Algerijnse oorlog in wapenen handelde. Een zwarthandelaar zon der scrupules, die beide partijen tot zijn klanten rekent. Jan Blokker sluit de avond met zijn Filmvenster. In het vrouwenprogramma, dat de K.R.O. ons donderdag voorschotelt, krijgen we een bekend gezicht te zien. We, d.w.z., de kijksters, die al langer dan vandaag en gisteren aan „kastje kijke" doen. Bea de Graaf, vroeger televisieomroepster bij de VARA, maar na de geboorte van een baby ernstig ziek geworden en hele maal uit de studio's verdwenen, pre senteert dan nl. een modeshowtje, dat een onderdeel vormt van het pro gramma Achter de schermen van de modeshow en dat een beeld geeft van het werk van de mannequin. Na Fred en Barney van de Flintstones, de nieuwslezer van het journaal en de altijd zo nauw kijkende presentator van Brandpunt. Om kwart voor negen (Van onze radio en t.v.-redactrice) De K.R.O. televisie zal in het komende winter seizoen in een serie documentaires aandacht schenken aan het onrustbarende feit dat de Ne derlandse bevolking telkenjare wordt uitgebreid met het inwonertal van een grote stad: 140.000 mensen. Een andere belangrijke serie wordt die van dokter Trim bos over „Gehuwd en ongehuwd". Grote aandacht zal men uiteraard schenken aan de voortzetting van het concilie te Rome, en aan de oecumenische gedachte in de catechistische reeks „Logboek". De K.R.O.-televisie, die zich met de Kunstmaandeoncer- ten een muzikale reputatie verwierf, zal driemaal een televisieconcert van het Concertgebouworkest uitzen den, waartoe dat orkest, om de cameramannen op het podium de ruimte te geven, de rollen eens zal om draaien en op de plaatsen van het Concertgebouw publiek zal gaan zitten. Op een donderdagavond zal men het toneelstuk „De bezoeker" van Ed Hoornik, gaan uitzenden, en „Terug naar Warschau" van Jan Staal, benevens een aantal buitenlandse stukken. Aan show presenteert men de beeldschone Undine von Mevey, de niet zo mooie, maar toch op zijn manier aardige Johnny Kraaykamp. Voorts Willy Walden in de serie „Sikkes": een onhandige vrij gezel, en Teddy Scholten in „Kiekeboe", een programma dat wordt opgenomen door een verborgen camera om Nederlanders in hun gewoon en eventueel ongewoon doen en laten te betrappen. Aan serieprogramma's komen er of komen terug: „Stad huis op stelten", „Het huis" van S. de Vries jr., en „In de rommelpot", over een gezellige Nederlandse familie. Onverdroten gaat men door met de Hitchcocks, met Bo nanza, en Christobal. Jan Cottaar gaat door met de sport. Voor de kinderen blijven spelen Flip en Dodo, de dappere, en inspecteur Gosker blijft met ze praten over veilig verkeer. De K.R.O.-radio zal op alle uitzenddagen commentaar en overzicht van het concilie geven. Wat ernstige mu ziek betreft zal men vooral aandacht schenken aan de voor-klassieken, en hun tegenvoeters, de hedendaagse componisten. De jonge Nederlandse componist Hans Cox zal in de serie „Gesprekken met collega's en recensen ten" platen van de allermodernste muziek introduceren. In de eerste maanden van 1964 zal men Shakespeare herdenken met o.a. de radio-opvoering van Hamlet. og maar heel kort geleden een paar weken zou men het vreemd om niet te zeggen tegennatuurlijk gevonden hebben in dien een werkgever met grote klem aandrong op hogere salariëring van zijn personeel, doch de heer Thomson van de Amsterdamse Droogdok Mij. lijkt een goed voorbeeld gegeven te hebben, dat ook in Hilversum begrepen werd: de Nederlandse Radio Unie heeft bij de minister voor onderwijs, kunsten en wetenschappen geprotes teerd tegen de indeling en dientengevolge lage salariëring van de ruim driehonderd musici van de vijf orkesten van de N.R.U. Uniek zijn de radio-orkesten niet al leen in Nederland, doch overal ter wereld, doordat b(J hun oprichting voor het eerst in de muziekgeschiede nis orkesten nodig waren. Alle an dere orkesten werden gesticht op aandrang van meestal welgestelde muziekminnaars, en bleven daardoor tot vandaag het troetelkind van een betrekkelijk klein maar trouw pu bliek. De radio-orkesten van B.B.C. of van Hilversum tellen de los-vaste supporters bij honderdduizenden of miljoenen. Een enigszins verdoezeld en zelfs stellig ontkend feit is het dat bijvoorbeeld het Radio Phil- harmonisch Orkest in overmoed het Concertgebouworkest naar de kroon gestoken heeft. Men heeft enkele ja ren achtereen musici van allerfijnste kwaliteit weten aan te trekken, die eigenlijk destijds onder de armzwaai van Eduard van Beinum hadden moeten zitten. Een heel enkele mu ziekcriticus heeft toen weieens hard op durven zeggen dat het Radio Phil- harmonisch het eerste orkest van Ne derland was. Men zegt dat niet meer, men stelt alleen wel fijntjes dat ten slotte Bernard Haitink als diri gent in Hilversum ontdekt is en niet in Amsterdam. En men zegt in Hil versum nog wel hardop dat bijvoor beeld de blazers van het Radio Phil- harmonisch gelijk te stellen zijn met die van het Concertgebouworkest, en de strijkers tenminste met die van het Residentie-Orkest. Men kan er onder liefhebbers lang en hartstoch telijk over bekvechten. Kern van de zaak ls dat er in Neder land een groot tekort is aan orkest musici. Muziek is een heel zwaar vak, Pierre Monteux is er wel om te bewijzen dat men in de muziek heel oud kan worden, maar dat is een be wijs uit het ongerijmde: de feiten Wijzen uit dat een musicus snel slijt, vooral een blazer. Voor muziek minnaars overigens geen nieuws: zij zien bij elk concert hoe de muzikan ten zich letterlijk in het zweet zitten werken. Omdat goede musici heel schaars zjjn, moeten ze een beetje eerlijk ver deeld worden over de elf gesubsi dieerde symfonie-orkesten, waar bij begrepen Kunstmaand-orkest, Ne derlands Kamerorkest, Orkest van de Nederlandse Opera. Evenzeer begrij pelijk al spelen dan al gevoelighe den mee -is het dat ei een zekere rangorde in de muziekwereld ge handhaafd wordt: het Amsterdamse Concertgebouworkest is nu eenmaal voor de hele wereld hét Nederlandse orkest^ dat is wel buiten kjjf. Er helemaal naast staan de drie sym fonische orkesten van de N.R.U. Zij zijn zonder enige twijfel nationale or kesten. Nog altijd zullen veel meer mensen luisteren naar het Radio Filharmonisch Orkest, het Omroep orkest, en het Radio Kamerorkest, alle drie symfonische orkesten, die onderling de genres zo'n beetje ver deeld hebben, dan naar welk ander orkest ook, inclusief het Concertge bouworkest. In die zin mag men dus zeggen dat de radio-orkesten van niet te wegen belang zijn voor mu- ziek-minnenden, men is zich dat te Hilversum trots bewust. Overeen komstig het noblesse oblige handelt men ook: men stelt in Hilversum vast dat geen andere orkesten zomer en winter door zulk een omvang rijk en steeds wisselend repertoire spelen als de omroep-orkesten, zodat de musici aan studie en repetitie van werken voor één enkele radio-uitvoe ring een enorm zware taak hebben. De muzikale leiders van de radio zijn er ook telkens op uit zelden of vrij wel nooit of nog nooit eerder gespeel de werken uit klassiek, romantisch en modern repertoire te doen uitvoe ren. Als belangrijk orkest wenst men daarom de radio-orkesten geplaatst te zien onmiddellijk achter het Con certgebouworkest, op gelijke hoogte met het Residentie-orkest, en zo was de indeling dan ook tot voor zeer kort. Een beetje irreëel is het dan wel dat men in die indeling ook het Pro menade Orkest en het Metropole Or kest op dezelfde rang als het Resi dentie-orkest, en dus vóór alle andere Nederlandse orkesten wil laten zit ten. Intussen Is er dan gekomen het vier de rapport van de commissie-Witte- man, speciaal over de radio-orkesten, daarin zjjn de radio-orkesten een kopje kleiner gemaakt. Om te begin nen beval men aan dat dp radio zich wat zou beperken In de lust tot uit breiding van de orkesten Radio Philharmonisch 98 man, Omroep Or kest 75 man, Kamer-Orkest 42, Pro menade 63, Metropole 42, reserve 19 gezien het tekort aan goede musici en voor andere orkesten elders. En als om de aantrekkingskracht van de radio-orkesten iets te vermin deren heeft men aanbevolen de ra dio-orkesten te plaatsen in klasse drie, na het Concertgebouworkest, eenzaam in klasse een, en het Resi dentie Orkest dan ook eenzaam in klasse twee. De radio-orkesten zou den dan eenvoudig met alle andere „erkende" symfonische orkesten wor den gelijkgeschakeld. Ofschoon na tuurlijk klasse drie allerminst bete kent derde-rangs, achten de musici in Hilversum deze indeling onaan vaardbaar, en de Nederlandse Radio Unie heeft zich achter hen geschaard, en bij minister Bot protest aangete kend. Zondagavond, 29 sept. de eenak ter „Verboden contact" met Guus Verstraete (aan de telefoon), Kit ty Jansen en Maxim Hamel op de achtergrond. sum zou door die regeling die al leen nog na volbrachte accountants studie uit te cijferen is naar een salaris verwezen worden dat van honderd tot zeshonderd gulden min der is dan hij nu verdient. Dat zou betekenen één jaar geen con tractuele salarisverhoging, een lager maximum na zestien dienstjaren, en dat terwjjl voor de andere orkes ten salarisverhogingen aanbevolen zjjn. Een dissonant die de Hilversum- se musici In de oren snerpt. De N.R.U. heeft bjj de minister gepro testeerd: de ouverture men wacht de suite af. VWWMflWWMVWWWIfWWWUVVWWVWWVW, Donderdagavond S oktober, Des Duivels Prentenboek, van Arie den Hertog. V.l.n.r. Anaré v. d. Heu vel, Bert Aerden en Jan Betel. •-nnnnnfinnfMiiwwmnnnnnniwifinfvwnnnnn „Hoe bestaat het", op saterdag avond zal gepresenteerd worden door George Noordhof (rechts) en in dit programma zal de even- I wichtsstoornis behandeld worden, waarvoor Paul van Gorcum door een echte verpleegster iets in zijn oor gedruppeld krijgt. De zondag is voor de N.C.R.V., nadat 's ochtends door de K.R.O. een direc te reportage uit Rome is verzorgd van de heropening van het concilie en 's middags de N.T.S. de sportlief hebbers getuige heeft doen zijn van de Holland-België ontmoeting op de renbaan van Duindigt. In het avond programma na het Week journaal en Sport in Beeld eerst een aflevering van Alles draait om Moeder, die de veelzeggende titel meekreeg „Oh, die slanke lijn". Nico van Vliet sluit ver volgens zijn serie reportages over In donesië af met een gesprek met jour nalisten, die onlaags dit land bezoch ten. Bij een concert van het Amster damse Kamerorkest, dat dan volgt, is de Canadese sopraan Lois Marchal soliste. Op het programma staan werken van o.m. Reger en Purcell. „Verloren contact" is de titel van een éénakter, waarmee de jonge schrijfster Joanna Visser nadat onlangs haar eerste boek „Mistral" verscheen haar televisiedebuut maakt. Het stuk speelt zich af op Schiphol, waar de vrouw van een pi loot in spanning wacht op berichten van het toestel van haar man, dat onderweg motorstoring heeft gekre gen. Ze is in gezelschap van een vriend, voor wie ze denkt meer te voelen dan voor haar echtgenoot. Da derde persoon is de vriend van deze laatste, die probeert weer alles in het rechte spoor te krijgen. Het contact met het vliegtuig gaat verloren, zoals deze twee echtgenoten ook het con tact in hun huwelijksleven zijn kwijt geraakt. Er blijkt nl. beha.ve de vriend ook nog een vriendin in het spel te zijnDe ontknoping van deze vierhoeksverhouding is even verrassend als opluchtend. Kitty Jan sen is de vrouw in kwestie, Maxim Hamel haar vriend, Bob Verstraeta de vriend van haar man. Peter Hol land voert de regie van dit stuk, dat in de zomermaanden werd opgeno men. Victoria kreeg de Edison voor de plaat Canos de Espana, waarop zjj het Spaanse lied, zoals de jury zegt „op idiomatische wijze vertolkt". Die jury huldigde bovendien de veelzij digheid van deze grote zangeres, in de pauze van de voorstelling, Mau rice Chevalier, de grote man van het Franse chanson, die juist de vorige week driekwart eeuw oud werd. gramma met vrolijke muziek en als uitvoerenden Jacco van Renesse, Jen ny Arean, de grijze Paul Collin, Jesi Walters, het Barbershop-kwartet en het kwajongenskoor, de Gay Twens, Dr. Nut and his crackers en de O.K. Wobblers van Pi Scheffer. Tussen dat alles door dwarrelt Joop Doderer met gekke invallen en zotte situaties. Een andere nieuwe rubriek is „Hoe bestaat het", waarin de tot Engels man genaturaliseerde Nederlander George Noordhof populair weten schappelijke zaken behandelt. Hij zal aan de hand van het optreden van een koorddanser de geheimen ont sluieren van het evenwicht. Voor de B.B.C. heeft deze serie reeds geruime tijd een bijzonder groot succes. Dan is de koek nog niet op: weer een nieuwe rubriek „Wat een wereld", een soort magazin, waarin serieuze actuele zaken niet serieus worden behandeld. De vroeger zo vermaarde Telediscoparade stond o.m. als voor beeld en dan weten de lachers vol doende. Medewerkenden zijn o.m. Jaap Mole naar, Fred Benavente, Guus Verstrae te, Jan Pruis, Dick van Bommel en 126 figuranten en of U maar even wilt tellen. De week wordt ten slotte dichtgedaan door Kitty Jansen en Paul Cammermans in him creaties van Arthur en Eva. Titel: Verstrooid. Medespelenden o.m. John Soer, Louis Borel en Noortje de Vries. Vrijdag 4 oktober, Grand Gala du Disque, het klassieke gedeelte, waarin de pianist Hans Harasie- uricz rrtet het Concertgebouw orkest het pianoconcert van Cho pin zal spelen. En dan ten slotte de zaterdag op nieuw met de N.C.R.V. Lassie, Man neke, Journaal, Memo, we kennen het allemaal. Maar dan komt de nieuwe show „Capriolen", een vrol(jk pro- Men voert in Hilversum aan dat de omroeporkesten nationale orkesten zijn en niet gelijkgesteld moger wor den met regionale. Men voert aan dat tegenover het „reizen" van andere orkest-musici her en der in het land en in de provincie, het veel meer re peteren staat van de radio-musici, die geen seizoenen kennen, geen aanloop seizoen hebben, en geen routine stukken spelen, doch voor tachtig tot negentig procent werken voor één uitvoering, en bovendien heel vaak zeer moeilijke werken. Men verwijt de commissie-Witteveen voorts dat in die commissie maar één dirigent zitting heeft, en dat is de oude Wal- ther Boer van de Koninklijke Mili taire Kapel, en helemaal niemand die van nabij het muziekleven voor de radio kent. Men heeft ten slotte als voornaamste onmuzikaal maar so ciaal argument dat de „arbeidsrust van musici in Hilversum terdege ge stoord is", doordat ten slotte de or kestenindeling doorwerkt in de sala risregeling. Een musicus in Hilver- T"\ominee Van Houten van de V.P.R.O. heeft, namens deze omroepvereniging, op een pers conferentie verklaard voorstander te zijn van een meer op de werkelijke hedendaagse verlan gens en behoeften van de luisteraars afgestemde verdeling van radio-zendtijd en van de beschik bare zendercapaciteit,door invoering van een derde programma. Op de eerste zender zouden de uitzendingen veelzijdig gevarieerd kunnen zijn zoals tot dusver, verzorgd door de omroepverenigingen: van de ochtend tot de avond achtereenvolgens voor de huisvrouw, de zieken, de jeugd, en dan het hele gezin, met nieuws, klankbeeld, lichte en ernstige muziek, nieuws en causerie. Dat zou pro gramma a zijn. Programma c zou uitgesproken edu catief worden: schoolradio, talen, lessen, agra rische voorlichting, regionale uitzendingen, en 's avonds langdurige programma's van gesproken woord en ernstige muziek. Het b-programma zou uitsluitend licht amusement moeten bieden met veel wat men noemt „achtergrondmuziek", zoals Radio Veronica geeft; in die programma's zouden ook sport en show avonden een plaatsje vinden. Overigens verlangt men naar en rekent men ook min of meer met een radiozendtijdverlenging tot 1 uur 's nachts. De V.P.R.O.-televisie zou met ingang van oktober eens per veertien dagen een hele avond ter beschikking hebben. Men stelt veel prijs op meer regelmaat, vooral met het oog op vervolgprogramma's. De V.P.R.O.-te levisie zou de bekendste rubrieken Van Collems Draaidoos, dr. Van Swols Ziek zijn, beter worden, en het cabaret van Wim lbo voortzetten; Lies Westendorp zal van de ateliers naar het openbaar kunstbezit overstap pen. In de produktie van documentaires heeft men bij de hand een paar programma's over de voedselsituatie in de wereld, en de problematiek van oorlog en vrede. Vanwege wat vaaglijk genoemd werd „Unbehagen in der Kultur" wat dat dan ook zijn moge zal de V.P.R.Q. meer aandacht gaan besteden aan amuse mentsprogramma's. Niettemin zal men Shakespeare her denken, en wel door een uitzending van Romeo en Julia. De V.P.R.O.-radio herdenkt nog meer Shakespeare door uitzending van Othello en Macbeth. Afgelopen dinsdag zond de N.T.S. het 2000e televisiejour naal uit. N.T.S.-secretaris J. W. Rengelink verklaarde dat hjj eigenlijk in de zeven jaren, 9 maanden en 19 dagen van het N.T.S.-journaal zich dage lijks weer een beetje verbaasd had dat het zo goed gaat, voor hem is dit verre-zien nog altjjd een wonder. Men neemt aan dat het jour naal een van de meest gezieDe rubrieken is, en ook een van de meest gewaardeerde en men mag dat ook aannemen sinds de bekroning met de Prins- Bernhardprijs. Het is dan ook, aldus de heer Rengelink, er duur genoeg voor: op de be groting 1964 zijn de kosten, zonder salaris van personeel en huisvesting, beraamd op anderhalf miljoen gulden. De totale kosten komen op 2,5 miljoen, per uur 6250 gulden. Men krijgt voor de miljoenen vier uur nieuws per week, over gemiddeld 185 onderwerpen. Sinds twee jaar is de verhou ding tussen buitenlands en bin nenlands nieuws zowat 2 op 1 65 en 35 procent De sinds ongeveer een half jaar als hoofdredacteur wer kende opvolger van Carel En kelaar, de heer Dick Simons, verklaarde nog wel wat wen sen te hebben: een eigen nieuwsstudio met meer ver bindingen en technische moge lijkheden, meer uieuwslezers, en meer verslaggevers. Hij wil de staf uilbreidèu van 40 tot 50 man. Als normen voor de selectie van het binnenkomende visuele nieuws noemde hij objectiviteit en betrouwbaarheid, vooral wat van buiten de grens komt, de actualiteit en belangrijkheid. Men onderscheidt ze ongeveer als bij een krant het nieuws in rubrieken van „hard" en „droog" nieuws, het achter grond nieuws van wat actuele gebeurtenissen, t varianieuws van modeshows en olifanten- jacht, en bovenal het weer bericht. Voor de te'evisie komt er dan nog bij dat het nieuws visueel moet zijn en in dat op zicht meer verduidelijkend dan een krant dat kan doen Voor het journaal heeft men In de bijna 8 jaar gebruikt: 82000 meter Nederlands nieuws, en 433.000 meter buitenlands nieuws. Anderhalf miljoen meter bui tenlands nieuws heeft men wel gekregen maar niet gebruikt, maar daarvan zit bijna een miljoen meter in het filmar chief. In het totaal heeft het journaal geduurd 45000 minu ten, 250 volle televisieavon den. Wat de toekomst van het jour naal betreft: het weekover zicht blijft op zondagavond. Het tweede avondjournaal zou men graag wat vroeger bren gen, voor de kijkers in de provincie, waar men doorgaans wat vroeger naar bed gaat dan in de grote steden. Voor het ontvangen van foto's, oa. van Associated Press en Algemeen Nederlands Persbu reau, heeft men een tele-ont- vanger. Voor de toekomst (over vjjf jaar) rekent Dick Simons op meer tele-star relays van Amerika naar Europa, vice-versa. Men zal ook uitzenden „Onder het melkwoud" van Dylan Thomas, en „Totentanz", het beste Duitse hoor spel van 1962, bekroond met de prijs van de oorlogs- b linden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 17